Scandalum

¶ Utrum scandalum sit dictum vel factum minus rectum praebens alteri occasionem ruine: Arguitur quod non. quia i. Petr. ii dicitur de christo: quod factus sit lapis offensionis et petra scandali his qui offendunt verbonec credunt in quo et positi sunt Et christus nihil dixit vel fecit minus rectu. ergo etc.

¶ Item Mat. xvi. dixit saluator petro. Scandalum mihi es. sed petrus phiseo n praebuit occasionem ruine. ergo etc.

¶ Item homines quandoque scandalizam tur ex bono. ergo scandalum no est semper dictum vel factum minus rectum.

¶ In contrarium dicit glo. super illud Mat. xviii Si manus tud vel pes tuus scandalizat te: scandalizat qui dicto vel facto minus recto dat occasionem ruine Respondetur secundum Rich. vbi supra. di. xxxviii. ar. vl. q. i. quod scadalum dicitur a scandalon grece quod est offendiculum vel offensio: vel ruina: vel in pactio pedum. translatum est autm a corporalibus ad spiritualia. Et sicut in corporalibus accipere tur actiue scilicet pro appositione offendiculi in via ad hoc vt ambulans impingat vel ruat. Et passiue scilicet pro impactione vel ruina impingentis vel ruentis sic in via morum accipitur scandalum actiue et passiue. Primo modo est scandalizantis actio scilicet dictum vel factum minus rectum alteri praebens occasionem ruine. Secundo modo est scanda lizanti ipsa passio scilicet ruina occasionata ex dicto vels facto minus recto.

¶ Ad primum argumentum dicendum quod qu¶ in isto verbo christus no bicitur fuisse scandalum sed petra qua scandalum est secutum. non a petra datum sed a malis hominibus acceptum de quibus hic loquitur. Unde fuerunt scandalizati scandalizantes: quia sibi occasionem ruine praebuerunt

¶ Ad secundum dcenum quod quamuis christus non potuerit rue re nec fuerit: tamen Petrus quantum in se fuit dedit sibi occasionem ruine inquantum sibi suadebat non subire passionem quam subire diuina voluntas imparabat.

¶ Ad tertium dicendum quod bonum opus nunquam tribuit alii oclasionem ruine: quamuis quandoque homines mali viso bono opere sibiipsis impendant occasionem ruine. Unde licet nullum dictum vel factum minus rectum praebeat occasionem ruine necitate absoluta: sed bene necitate conditionata.

¶ Utrum aliqua bona opera sint pro pter scandalum vitandum omittenda: Arguitur quod non: quia in moralibus bonum principalius est quam verum. sed sic dicit glo. super illud Mat. xviii. Qui scandalizauerit etc. pro scandalo veritas relinqui non debt. Et extra de reg. iur. Qui scandalizauerit vtilius scandalum nasci permita titur quam veritas relinquatur. ergo multo minus est bonum dimittendum propter vitandum scandalum.

¶ Item dicit apostolus Rho. iii. Non sunt facienda mala vt veniant bona. ergo a simili non sunt omittenda bona vt veniant mala. i In contrarium arguitur: quia propter scandalum quandoque est omittendum quod de iure esset faciendum. vt dicitur dis. li. aliquantos. secr quod de iure faciendum est bonum est. ergo etc

¶ Item apostolus i. Cor. viii. Si escam scandalizat frem mtu non manm ducabo carnem in eternum. ergo saltem bonum temporale omit tendum est propter scandalum. Respondet Rich. vbi supra. q. ii quod quaestio rationabiliter intelligi non potest de scandalo acti noquia peromissionem boni non vitat hoc in seriso vebum vel factum minus rectum. quia nec operatio boni est in operante occasio dicti vel facti minus recti. Est ergo intelligenda de scandalo passiuo sub hoc sensu scilcet Utrum aliquis teneatur omittere bonum opus ne proximus scandalizetur

¶ Ad cuius intelligentia sciendum quod bonorum operum quaedam sunt necessaria ad salutem: vt opera praeceptorum. Quedam supererogationis: vt operconsiliorum. Quedam sunt in differentia ex genere: vt comedere carnes. bibere vinum. temporalia modo licito adquirere. adquisita custodire. debita repetere. et sic de aliis. Scandalum enim proximi oriri potest in ipso ex sua malicia vel infirmitate vel ignorantia. Opera necessaria ad salutem non sunt omittenda ad vitam dum proximi scandalum ex quacumque radice proueniat. quia nullus debet omittere salutem propriam acvitandum proximi damnationem. Nullum etiam bonum opus est omittendum ad vitandum proximi scandalum proueniens ex malicia: ne per hoc volentibus maliciose impedire opera bona et exercere mala daretur occasio malignadi. Opera vero supererogationis quamuis non sint simpliciter et ex toto omitteda propter quodcumque proximi scandalum: tamen quandoque ad tempus sunt intermittenda ad vitandum scandalum proueniens ex in firmitate vel ignorantia quousque scilicet adhibeatur subficiens diligentia ad hoc vt instruatur ignorans et infirmus aliquo modo confortetur vt non de bono opere scandalum sibi sumat. nec sic opus supererogationis in termittens peccat. quia meretur equale pramium premio debito operi supererogationis vel maius quod omittit ad tempus. quia talis omissio nihil dimi nuit de perfectione charitatis sed magis disponit ad augmentum. Opera vero indifferentia ex genere quorum omissio nulli praeiudicat nisi operanti et etiam in temporalibus tantum omittenda sunt ad vitandum scand alum proximi proueniens ex infirmitate vel igno rantia quando probabiliter apparet quod nisi opus tale omit tatur proximus scandalizabitur. Etsi probabile est quod scta dalizabitur mortaliter: tunc omissio illius operis est in praecepto. Si autem non scandalizaretur nisi venialiter tunc omissio illius operis est in consilio. postquam tamen poximo est ostensum quod ex tali opere scandalizari non debet non tenetur homo omittere illud opus. quia si sic scandalizaretur iam non ex infirmitate et ignorantia: sed ex malicia proueniret.

¶ Ad primum argumentum dicendum quod procedit de veritate cuius locutio vel operatio est necessaria ad salutem.

¶ Ad secundum dicendum quod non est simile. operatio mali culpe non potest esse bona. sed omissio boni supererogationis vel indifferentis in aliquo casu potest esse bona vt supra visum est in responsione.

¶ Sed diceres: Nunquid quodlibet bonum sit faciendum ne proximus scandalizetur: Respondetur secundum Alexam. de ales. ii ii tractatum de scandalo. quod autm bonum quod expctit proximus rationabiliter petit. puta quia pauper petit vestimentum et huiusmodi. et tunc si ad hoc teneor ex praecepto casus est clarus. Si vero non teneor ex praecepto tunc teneori ei dectlarare quomodo non teneor: et quomdo rationabiliter illud no facio. Unde Augu. expones illucl. Omni petenti te tribui scilicet vel quantum ad verbum rationabiliter te excusando: vel quantum ad factum quando rationabiliter teneris. et sic patet quomodo debeat intelligi illud. Utilius scaudalum nssci permittitur quam veritas deserar scilicet veritas vi te que comprehendit praecepta.