Quaestio 1

DIsTINCTIO. 6. QVAESTIO. I. CIrca sextam distinctionem quaeruntur quatuor de concurrentibus ad baptismum. Primo, de natiuita te. secundo, de intentione. Tertio, de fide. Quarto, de cerimoniis. De puero in vtero non baptizandum

Thom. 3. par. q. 6s. art. 1.

PRIMO, Ergo quaeritur, vtrum ad baptismum requiratur natiuitas ex vtero. Et videtur, quod non, quia non requirit ad sanctificationem, nec ad martyrium. ergo nec ad baptismum.

IN Contrarium sunt multae authoritates in litera.

REsPONDEO: hic sunt tria videnda. Primam de baptismo fluminis. secundum de sanctisicatis in vtero. tertium de baptismo sanguinis.

Quantum ad primum sunt tres conclusiones. Prima, quod pu er existens in vtero matris non potest baptizari, nec baptismo matris: quia distincta supposita requirunt distin cta baptismata: nec baptismo proprio: quia quod non tangit, non agit, & non potest attingi absolutione eccle siae. ergo &c.

secunda conclusio est, quod puer nascens antequam egressus sit ex vtero, non debet baptizari: nisi in periculo. Et tunc quaecunque pars appareat baptizanda est. Et postquam est viuus egressus non est amplius baptizandus, si caput fuerit aspersum: quia sensus omnes in eo vigent. Et vbi caput sepultum est, ille locus fit religiosus. ac si totum corpus ibi esset. f. de religi. & sump. fu. l. 9. In diuersis. si autem alia pars fue rit aspersa sub conditione propter dubium postea baptizetur.

sed contra hoc instatur tripliciter. Primo, quia apostoli aspergebant tria milia vno die sine rebaptizatione, nec est verisimile, quod omnes in capite tangerentur, sed in humero, vel alibi. Dici potest quod Deus suplebat, vel dispensatio Dei erat, sicut & in forma de nomine Christi.

secundo instatur sic: quia anima per essentiam, & potentia abstracta per concomitantiam aequaliter sunt in qualibet parte corporis. ergo aequaliter sufficit aspersio cuiuslibet partis cum vel in essentia, vel in potentia abstracta sit originale pctir: contra quod est baptism.

dicendum, quod baptismus non solum datur contra originale, sed etiam contra fomi tem, qui viget in viribus sensitiuis. Vnde maxime in capi te debet fieri: vbi sunt quinque sensus. Vel dicendum, quod li cet essentia animae sit in qualibet parte corporis aequali ter tamen essentia animae non est nata accipere aliquid, nisi a solo Deo, a quo recipit potentias, ad quas habet potentiam obedientialem non naturalem: quia non. potest per naturam produci eius essentia, nec per consequens potentia abstracta: cum ab eodem sit, sicut subiectum, & propria passio. vnde. 2. de anima: prima mutatio sensitiua est a generante. Ad ni hil autem est in potentia anima, siue in agendo siue in pa tiendo naturaliter nisi mediante sua potentia naturali. Vn de agens naturale non potest attingere immediate essentiam sed potentiam solum. Vndecum effentia fit immediatum gratiae subiectum solus Deus potest attingere ad productionem gratiae immediate, sicut & potentiae non brganicae. sed ad producendum characterem, qui est in potetia, potest attingere crea tura. Vnde cum fantasma, quod mouet intellectum, sit natum immutari ab omni potentia sensitiua exteriori, & plus a pluribus, quam ab vna: illa purs est conuen ientior ad baptismum, in qua vigent plures senfui, sod hoc est caput. ergo &c.

Tertio instatur sic, quia cum solus sensus tactus per se sufficiat ad hoc, quia visus non requiritur: quia caecus & surdus possunt baptizari, nec olfactus, & sic de aliis: sed solus tactus: hic autem magis viget in palma, quam in capite. non ergo videt caput, pars ceuenientior ad baptismum.

Dicendum, quod licet, intellectus vbique sit, si cnt & essentia animae: tamon a nullo sensu immutatur, nifi mediante fantafia, quae est in capite. ideo caput ap tior pars est. Item quia sino manibus, & sine pedibus est homo: non autem sine capite: ideo essentialior pars hominis est caput. Posset autem ad hoc dici, quod licet via naturae non immutetur intellectus: nist a fantasia: in supernatu raliter ad characterem immutatur ex contactu corporis: animati ab elemento, quia est coniunctus essentiae amimae sine alia potentia media

Tertia conclusio est, quod mulier vius non debet scindi, vt puer viuus baptiaetur, si etiam costaret, & ipsum sine baptismo alisis mol niturm, quia non sunt facienda mala, ut von iant bona. si autem sit ad mortem damnota: dobet differri executio: vsque ad partum, ne pereat innocens cum nocente. ff. de poe nis. l. Praegnantis. sed tunc est dubium, si licet matrem, sic damnatam occidere, vt puur extractus vinus baptizetur, si alias timeatur, ne differendo vsque ad partum moria tur. Dicendum, quod non, quia non est exprossum. si autem sit mortua, non. debet sepeliri, queusq, alno caesa foedas extrahatur. ff. de mortuo inferondo. l. negat lex Regiat situt Iulius Caesar extiastus fuit: & inde Caesar dictus, vt solinus refert, quod dicit tales fortunatos.

SECUNDO, videndum est de sanctificatis in vtero: vbi sunt tres conclusiones.

Prima, qu pueri pofi sunt in vtero sanctificari. Quod probat quida sic multum pulchre: quia triplex est status pueri, postquam est animatus, quida in vtelo materno, in quo est tantum ne tus Deo, non ceclesiae, vel sibi. secundus est tepus infan tiae, in quo est notus ecclesiae, & Deo: sed non sibi notitia humana, quae est por rationem. Tertius est quando in adulta aetate, & tunc est notus Deo, ecclesiae, & sibi. Ex hoc sic arguitur: Actus actiuorum sunt in patiente dispositio: sed puer in primo statu est natus sescipere actionem Dei: cui solum notus est: non aurem actionem ecclesiae, nec ad actionem Dei natus est coagere. secundo autem statu natus est suscipure actionem Dei, & ecclesiae: cum fit vtrique notus: nondu tamon estinatus aoagent propterde fectum vsus liberi arbitrij. Tertio aut statu potest actionem Dei, & ecclesiae suscipere: potest etiam eum hoc coa gore ex parte sui. ergo in primo statu potest a solo Deo sanctificari praeter sacra ecclosiae, in secundo a Deo, & ecclesiae secundum legem conem, ipso tamen nihil aperante, quod fit per ba ptismum: in tertio autem potest sanctificari a Deo, & ab ecclesia ipio cooperante ei, quod fit per baptismum fluminis, & fla minis, & sanguinis: adiuncta interiori poenitentia quo ad peccatores, vel fide, & deuotione quo ad innocentes.

sed contra hoc sic arguit. Primo, quia puer in vtero matris non solum est notus Deo, sed ecclesiae, cuius contrarium dicunt: quod probatur, quia ex tumore ventris scitur certitudinaliter matrem habere puerum in ventre: licet neselai, vtrum masculum, vel foeminam: quia illud non impedit: quia fecundum Apostolum in Christo Iesu non est masculus, nec foemina. Vnde & beata virgo inuenta est in vtero habens de spiritus sancto. Ecclesia etlam iudicat de puero in vtero exi stente: quia eum, qui praegnantem facit abortire, postquam foe tus est animatus iudicat homicidam, & morte reum tam secum dum legem Moysi, quam secundu iudiciu ecclesiae Christi, q eu iudicat irregularem. Cum ergo nullus sit bonus iudex, nisi de his, quae nouit, non debet dici, quod non sit notus eccle fiae, ille de quo ecclesia iudicat.

Praeterea olim puer circuncidi non poterat ante octauum diem: & tamen erat iam notus ecclesiae, nec tamen poterat, nisi a Deo iustificari non per operationem ecclesiae, quod est contra secundum membrum.

sed beno intellecta prima dicta adhuc manent in vigore: vnde ad primum est dicendum, quod loquitur de notiti a practica, quae est principium oporis, per quam ipsa res exterior immediate attingitur, adquam ars applicui, & sic puer. non est notus ecclesiae. scilicet quod artem suam posiit immediate circa ipsum eaeroere ipsum lauando, vel vngendo, sed tantum scientia speculatina, sicut coeli sunt nobis noti, circa quos tamen nihil agimus, quia nec attiiigere possumus. Vel loquitur de notitia imined iata, qua aliquid per se: non per aliud sentiri pont: videndo immediate, vel tangendo, quomodo puer in vtero non est ab ecclesia notus.

Ad secundum potest dici, quod hoc ipsam erat imperfectionis in lege, quod septem diebus erat uotus ecclesue, nec tamen poterat remedium adhibere. Vel dicendum, quod saluabat in fide parontum, & perconsequens sanctificabai por ecclesiam.

secunda cclusio est, quod tres pro certo fuerunt in vtero sanctifica ti. scilicet Hieremias, virgo btam, & Io. Bapt. de Iacob dicunt etiam quidum idem propter id, quod habe? Ro. 9. Cum nondum natiessent &c. dictu est ei maios seruiet, minori, sicut scriptum osti Iacob dilexi. De beato Remigio etiam tenent sui, quia lacte matris caecus haeremita, & propheta pueri nascituri visum recepit. sed hoc non arguit: quia iam erat per baptismum sanctificandus, & multi fuorunt ante conceptionem prophetizati: non tamen in vtero sanctificati, vt Iofias, & IsaaeQuod etiam de Iacob inductum est ad praedestinationem referri non ad gratiae invtero infusionem.

Possunt ergo in vtero a Deo sanctificari infantes: non obsta me, quod sunt coniuncti origini, quia originale contrahidur ex patre, cui foetus coniunstus non est e non autem ex mutre, sed peccatum actuale coniuntum actui non potest di mitti, vt peccatum detinendi alienum, nisi restituat, quia non solum. auferendo, sed etiam detinendo peccatur. vnde consul tus agunt, qui se in vita deuestiunt, & defartiunt. sed originale illo momento contrait, quo anima itifunditur. vnde ex tunc est in contrahendo. vnde non tunc, sed ex tunc in animo semper potest dimitti, siue remitti.

Tertia conclusio est, quod sanctificati in vtero nihilominus sunt baptizandi, quia sanctitas a praecepto non excusat vt patet in ieiunis.

Tertio videndum est de baptismo sanguinis: vbi sunt etiam tres conclusionos.

Prima, quia probabiliter videtur, quod puor in vtd ro possit martirizari: sicut etiam sanctificari: licet non ba ptizari. vnde si Iudaeus filiam suam a Christiano impre gnatam in despectum Christi pede in ventrem percutiem abortire faciat, videtur, quid martyr siat habons caosam & poenam licet non noluntatem, sicut nec innocentes sicut etiam si propter Christum mulier praegnans interficiatur: & sic moriatur paruulus, vterque martyr efficitur. Quod autem Aug. dicit: Perire eos, qui in vtero moriuntur: verum est de morte naturali, & de morte violenta: non propter Christum illata: & licet propter hoc non possit baptiza ri, quia non potest aqua attingi: quia tamen potest ab ense attingi, potest martyr fieri. a

secunda conclusio est, vtru puer subiersus, in aqua, vt sepeliatur Christo, dato quod non sit baptizatus baptismo flumimis propter defectum materiae propinquae, quae est ablutio, vt statim post dicetur, erit ne martyr: quia submersus est propter Christum, vt Christo consepelietur? Videt quod sic, quia non solum occisus propter odium Christi martyr est, sed est occisus propter indiscre tu Dei amorem, sicut si haeretici, vel Graeci catholicu inter ficerent credentes se in hoc obsequium praestare Deo. sed quicquid sit de isto: non credo tamen illum esse martyrem, sic sub mersum, quia non memini me legisse hec martyrij genus.

Vtrum autem sit baptizatus talis puer: si baiulus videnseum morti proximum, & non habens aquam, proiiciat eum in puteum, vel de ponte in fluuium: cum de bi ta forma baptismi, & intendens eum baptizare, credo quod non: quia licet ibi fuerit vera intentio, & vera forma, & vera materia remota. Laqua: vera tamen defuit materia propinqua baptismi, quae est ablutio in aqua. Quod enim aqua abluitur: primo aqua pooperit in toto, vel in parte: postea discooperitur, vel eleuatur, quorum primum representat in baptismo Christi sepulturam secundum Christi resurrectionem. Ad hoc autem non ordidatur submersio ex sui natura, vt puer abluat. Vnde si contingat puerum eua dere, non erit baptizatus.

si autem non potes aquam atingere manu de ponte, vel de ore putei, puerum in canistro cum corda dimittat, & eum sic immergat, & eleuet cum forma baptismi, & intendens eum baptizare, non potens aliter appropinquare aquae, & puer sit, vel esse pu tetur proximus morti: dico, quod baptiratus est: si calatus fuit talis, quod aqua sublatrauerit ad abluerdum puerum: quia quod baptizans immediate tangat puerum, quem, baptirat, non est de essentia baptismi. Et in praedicto casu est immersio, & eleuatio de aqua: quae immersio de, sui natura non ordinatur ad pueri submersionem: sicut alia, prius dicta: sed ad eius de aqua rleuationem: quod pates per hoc, quia ille, qui eum dimisit, semper tenet eumi cum corda ad eleuandum. si tamen occurreret praedicta necessitas deberent, dimitti panni in'aquam, & de illis eductis aqua exprimi super corpus pueri subforma verborum debita in baptismo, & intentione baptizandi.

Teo tta conelusio est, vtrum puer, in vtero baptizari non potest: possit in eo legitimari a Pupas Et videtur, quod non sicut nec ab originali per ecclesiam muntfari, quia legitti mari est, quasi a vitiosa origine mundari.

sed in contrarium videtur, quia non est similenam legitimatiofiue fiat verbo, siue scripto potest fieri inter absentes. Vndo non oportet, quod legitimatus attingatur ab ipso actu: legitimantis: sicut oportet baptiaeatum ab ipfo actu bapti zantis aatingi. Item secundum degm puen in veero potest in vtero manumitti. ergo pari ratione potest legitimariquia illud etiam est a vitiosa origine purgari. sed non oportet, quod matre praegnante legit imata sit propter hoc foetus legitimatus: sicut econuerso. Partus enim sequitur ventrem. Vnde matre manumissa: filius non manumittitur: sed liber nascitur, & ingenuus. Item potest, qui in vtero est haeres institui. sed tamen quousq, viuus nascitur nihil sibi acquiritur, nec aliquid ad proximos transmittit: ergo a simili in proposito. sic igitur cum legitimari possit absent, qui non attingitur ab actione legitimantis, quia nec per hanc actionem aliqua res in legitimato efficitur, sicut fit per baptismum, sicut nec per manumisiionem, & insti tutionem. ideo videtur, quod in vtero existens legitimari potest, sicut & manumitti, & haeres institui, & ei tutor da ri secundum iura, & legatum relinqui.

Ad argumentum in oppositum patet ex dictis responsio: quia non est simile de baptismo, & sanctificatione.