Lectio 126, de Libertate

prima erat si staret contingentia cum revelatione facta sequeretur quod in potestate mea esset decipere christum consequens est absonum probatur consequentia Sit a actus quem sum facturus christus sit me facturum et possum non facere a actum igitur possum decipere christum et falsificari assensum christi

Respondetur ex radie heri tacta negando consequentiam quod stat aliquem ecipere animam christi unita christo Articulus parisiensis hoc sonat nam per communicationem ydeomatum sequitur quod deus deciperetur unde non potest anima christi unita verbo decipi vel in sensu composito nec possibile est eam unitam etc peccare ratione repugnantiae istorum ad verbum dei Ad rationem anima christi scit per revelationem et assentit quod tu facies a actum admitto et potest non facere ponatur quod non facies admitto tunc sequitur quod sit decepta quod nego consequentiam nam anima christi numquam assensit quod tu facies a sed assensit quod faceres eius contradictionem per revelationem

Si ponas casum totum sic quod nullum positionem non deponat praemium Casus est impossibilis utque in arte obligatoria Breviter pro regula generali dicendum quod in materia revelationum eodem modo adaequate respondendum est sicut in materia praescientiae dei nam praescientiae et adaequate sicut deus praescivit quod deus sortes est facturus a et potest non facere ita deus potest non scire sed eius contradictoriam ita etc quia revelationes sequuntur modos scientiae dicitur vel sunt conformes essentialiter et intrinsece divinae scientiae et sic debet dicere in hac materia propter articulos condempnatos

Secundum alias vias videtur aliter quia via quae concedit quod praeteritum potest non fuisse diceret dato quod sit perfecta revelatio et anselmus respectu futuri contingentis tamen 2am qualitatem fuisse et assensus fuit contingens ideo sicut potest non fore effectus futurus ita praeteritum potest destrui ideo nisi ista via esset condempnata parisius ipsa esset satis probabam aput theologum patet per inmensitatem divinae potentiae sed abicienda est propter articulum

Etiam viae anglicorum abiciendae sunt scilicet quod anima christi unita posset decipi de potentia dei absoluta sed dampnatum est etiam parisius Ideo oportet conformiter loqui ad articulos quas profitemur et sic dicendum est quod revelatio sequitur assensum divinum quod est et fuit alicuius assensus et potest numquam fuisse assensus illius sed necesse est illam qualitatem fuisse scilicet necesse est illam qualitatem fuisse scilicet fuit non tamen oportet quod fuerit assensus illius sed potest esse oppositi

Secundo arguebatur sic nam si ita est sequitur quod aliquis ex assensu falso potest salvari et vitam aeternam mereri probatur consequentia positorum quidquid sit consequente concederent aliqui quod falso credulitate contingit mereri sed hac non teneo dico aliter negando quod circa huiusmodi revelationes contingit formari assensus probabiles respectu revelatorum distinctas a revelationibus vel assensus vel coniecturas probabiles contingit formari a se ipso modo pure naturali a quibus possunt procedere effectus qui forte creduntur procedere a revelatione et non procedunt sicut de Iona qui de revelatione facta elicuit iudicium cathegori quod nineva subverteretur iudicium ex se ipso aliud a revelatione facta elicuit et fecit effectum illicitum ita in proposito accidere potest quod sortes habita revelatione de platone potest elicere iudicium ex se ipso aliud a revelatione facta scilicet quod iste peccabit de inde odium de testamentum platonis deinde 3o executionem temporis tunc posito quod plato non peccet dicitur quod per revelationem sibi factam numquam assensit quod sortes erat peccaturus sed elicuit probabiliter praedicta et stat quod meritorie Et sic solverentur infinitae rationes quae consueverunt fieri de passionibus et operationibus quas dicimus sequi ad assensus revelationes sed facta revelatione potentia intellectiva elicit iudicia et assurgunt operationes vel passiones gaudii vel tristitiae probatur iuxta revelationem factam licet non sint conforma revelationi ymmo quandoque contraria

Ad 3am rationem tangentem difficultatem utrum existenti in peccato possit sua futura dampnatio revelari videtur difficultas esse pro tanto quia illa facta creatura cogitur ad peccandum scilicet ad desperandum ad firmiter credendum quod dampnabitur quae credulitas est actus opinatus spei Istam materiam adam eutha diffuse tractant aliter

tamen dico primo dicendum quod in casu in quo revelaretur futura dampnatio et sic firmiter crederet non propter hoc proprie desperaret Causa est nam spes est habitus magis proprie potentiae volitive quam cognitive Ideo assensus purus qui est potentiae cognitivae intellectivae non tollit formaliter nec contrariatur actui potentiae volitivae Spes magis proprie est amor boni futuri promissi quam eius credulitas et informat potentiam appetativam desperat quia cum illo staret realem ideo non repugnat actui intellectus ideo non sequitur sortes credit quod non habebit vitam aeternus igitur desperat quia cum illo staret amore aeternae vitae

2o dico licet revelaretur sibi sua dampnatio haberet nichilominus credere nisi ordinatio dei sit circa hoc mutata quia aequaliter potest salvari quia non tollit contin?am nec ponit necessitatem igitur nichilominus habet credere quod salvabitur et non repugnat legi ymmo debet niti ad merendum et bene agendum ex quo huiusmodi revelatio nullam ponit necessitatem et hoc si non mutaretur ordinatio facta in divina lege scilicet cont?m quae facit quid in se est salvabitur unde potest taliter fieri revelatio quod deus vellet subtrahere ea quae requiruntur ad consequendum vel non fellet concurrere hoc dupliciter uno modo quod dampnatio praescientiae diceret ponam absque culpam 2o ut intelligeretur aliqua prima causa culpa

dico quod 2o modo casus est impossibilis quia divinae bonitati repugnat creaturam necessitatem ad peccandum peccato actuali Si primo modo intelligitur creatura non habet sperare quod debet salvari sed debet elicere volitionem conformandi se divinae ordinationi et obedire quae obedientia erit sibi maximus gradus perfectionis dicunt aliqui quod casus possibilis erit quod daretur tantus gradus iustitiae cum maximo gradu pe?litatis et cruciatus aeterni quod erit minor quam a gradus beatitudinis dabilis Istud pro nunc teneo sed reputo probare

Ad quartam rationem si sic sequitur quod aliquis necessitaretur vel obligaretur ad peccandum consequens videtur esse contra divinam bonitatem et aequitatem consequentia probatur in casu quod revelaretur sorti quod solum ille qui cras peccabit salvabitur tunc sortes obligatur ad peccandum et sic semper sequitur quia peccat quod obligatur etc probatur nam sortes obligatur ad volendum ultimum finem igitur ad volendum modum sive quo non contingit finem sequi sed ista est in casu nostro qui solus ille qui peccabit salvabitur et hoc firmiter credit et ?num est et possible igitur peccare est antecedens ad consecutionem finis sine quo scilicet peccare non contingit finem consequi Respondetur negando quod aliquis obligetur ad peccandum ad casum admittitur et negetur quod obligatur ad peccandum quando dicitur obligatur ad finem conceditur etiam ad modum quando dicitur tale medium est peccare negatur quia ordinatio non est necessaria igitur potest non esse medium quia scit quod qui?tum perseveraverit usque in finem et fecerit quod in se est salvabitur

Ad quintam rationem proprium est divinae inmensitati cognoscere futura igitur antecedens probatur quia cognoscere futura est ex aeternitate et inmensitate

Respondetur quod dubium est utrum soli deo competat naturaliter sic quod nulli alteri sit communicabile si probabile est quod suprema intelligentia si diceretur cognosceret futura contingentia per suam essentiam 2o dato quod licet sic esset proprium per essentiam tamen est proprium participative accidentaliter ab aliis creaturis rationibus unde non plus probat quam quod nulla creatura potest per essentiam suam esse futurorum notitia

Ad sextam rationem quod nulla revelatio est certa quia nescitur quo spiritu fiat etc

Responsum fuit circa prologum iuxta Wilhelmum parisiensis auticiodorensis et alios qui tenent quod deus non permitteret creaturam temptari ultra sine facultatem unde Apostolum "fidelis deus" etc Antiqui doctores tenent quod creatura numquam deciperetur si faceret quod in se est

2o dicit quod ars est tradita in scriptura sacra destruendi unde a fractibus eorum cognoscetis eos Advertendum primo quod si illud quod dicitur sit contra scripturam sacram vel determinationem ecclesiae contra dictamen rectae rationis contra bonos modos Ex quibus potest coniecturari utrum etc

Ad septimam rationem necesse est sortes assensisse quod a erit posito quod assensisset etc negatur antecedens quia eius assensus est et fuit contingenter assensus respectu huius antichristus erit causa huius est habitudo assensus talis creati et necessaria et essentialis conformitas ad sensum divinum igitur potest numquam fuisse huius quia assensus super naturalis non habuit necessariam connexionem ad res adextra sed ad lucem supremum cuius effectus in esse tali

Ad octavam rationem dicitur quod per idem negatur consequentia ista deus revelat quod a erit igitur a erit et instantia datur quia non sequitur deus revelavit petrum peccaturum igitur petrus peccabit unde ista ? non valet sed oportet addere deus revelavit quod ita erit ergo ita erit vel ita fuit vel ita est Tamen eundo ad intellectum admissa consequentia ad sensum dictum negatur quod antecedens est necessarium ymmo pure contingens est quod deus revelavit antichristum fore sicut hoc est pure contingens deus assentit quod antichristus erit ita ista sortes assensit quod antichristus erit et sicut deus potest numquam assensisse quod t ita sortes pr?? unde licet ista sit de praeterito sortes assensit tamen ad verificandum eam requiritur veritas propositionis de futurum contingenti quae est contingens igitur etc unde huiusmodi revelationes non labuntur 2m omnes causas sed semper met causa verificationis quae dependet a futuro contingenti igitur etc

Ad nonam rationem sequeretur quod illud quod est praeteritum posset iam non fuisse negatur consequentia Ad probationem capiamus motum christi eundo ad passionem iste processit ab assens quia credebat se passurum et assensus ille processit obiective a morte ponamus quod ordinaviter in illo medio se non passurum quo posito nec assensus nec volitio nec motus ille fuisset quia non creabuntur nisi ab illo assensu et morte ideo si tollatur causa oportet tollere effectum

hic est difficultas quod non oportet dicere quod habuerit alium assensum dico ergo quod ab assensu de morte futura non dependebat effective huiusmodi motus localis quia fortificaretur argumentum Capiamus tristitiam in anima christi creatam ille videtur causari ab assensu de morte ponatur quod non moriatur sequitur quod numquam vel fuerit 2a notitia vel quod assensus fuerit falsus

Advertendo quod huiusmodi operationes sive sunt passiones guadii sive tristitiae non causantur ab assensu huius quod erat marriturus nec etiam motus localis sed illa tristitia causabitur ex imperio rationis Causa est quia christus fuit tantae fortitudinis secundum humanitatem quod assensus de morte numquam causasset in ex tristitiam vel timorem unde multi matres habuerunt habitus fortitudinis tantum quod sponte aggregdebantur mortem igitur in christo non fuit tristitia causata ab offensu igitur in christo non fuit tristitia tanta mortis sed ratio iussit et voluntas imperavit potentiae tristabili ut ita loquar ut tristaretur tanta fuit in ea habunduntia virtutum quod non fuisset in eo dolor vel tristitia sed ex imperio voluntatis ut ostenderet se esse hoicium

Aliter potest dici quod in revelatione aliud potest considerari ut apprehenso aliud tamquam iudicium tunc dicitur quod in revelatione illud quod est per modum apprehensionis non iudicii potest causare tristitiam et sic revelatio in esse apprehensionis est naturaliter serva et in esse assensus est oppositorum et sic concurrit ad passiones ut apprehensio non ut assensus

Ad 10am rationem aliqua est veritas quae non est revelabilis relucens in verbo antecedens conceditur saltis possibile est scilicet quod deus nichil revelat quia falsificat se et hoc est propter reflexionem quam habet supra se et nullus intellectus creatus est quae est veritas possibilis et non est revelabilis unde nulla talis est revelabilis ubi propositio infert se ipsam esse falsam Item supposito quod anima christi praecise finitas veritates cognosceret et non potest plures concedendum esset quod creatura multas veritates potest cognoscere quas christus non ut sunt ii et non plures tunc ista esse aliud ab istis veritatibus et qualibet ipsarum est ignotum christo non revelabilis animae christi et esset nota petro et sic negatur consequentia

Ad undecimam rationem de prophetiis quae fuerunt falsae negandum est illud quod assumitur quia spiritus sanctus est qui locutus est per prophetas igitur non cadit ibi deceptio vel mendacium Ad probationem de revelatione Ionae responsum est quod numquam fuit sibi revelatum quod ninive subverteretur sed fuit comm?atoria vel conditionalis vel alia alterius significationis sed quia actus reflexi sunt valde difficiles super tales ideo intellectus facillime elicit falsum iudicium quia credit elicere iudicium conforme suae revelatio et non est sic et sic dicitur de Iona quia elicuit iudicium humano solum a se ipso

Ad ultimam ista consequentia est bona sortes assensu vel naturaliter creato assensit quod antichristus erit igitur necesse est quod assenserit concedo consequentiam esse necessariam igitur a simili ista est bona consequentia sortes assensit per revelationem quia antichristus erit igitur necesse est sortes sic assensisse nego consequentiam causa est quia assensus revelati haberet aliam habitudinem ab obiecta quorum sunt quem assensus naturaliter causati quia assensus naturaliter causati sunt quasi effectus talium obiectorum unde aristoteles "Ex eo quod res est vel non est oratio dicitur vera vel falsa" sed assensus revelatus scilicet qui est revelatio non habet talem connexionem ad suum secundum obiectum quia non dependet ab illo sed a prima luce et eius conformitate Ideo debet requiri conformitas ad assensum divinum et non ab obiectum revelationis veritas quaeritur in luce illa prima et est quidem radius emanans ab illa luce unde non causatur ab obiecto sed ab assensu in causato cuius habitudine sequitur unde boetius in fine de consolatione vii "intemerata mortalibus libertas neque iniquae leges" etc et sic est finis huius materiae revelationum Et sequitur alia materia de libero arbitrio