Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 51, de Fruitione [Bnf 3074 Transcription]
Et primo recitatur oppinio cuiusdam antiqui doctoris autissiodorensis videbit quod dilectione naturali creatura rationalis diligit propter se
unde tractando materiam de angelis quaerit utrum angeli tenebant naturali dilectione in deum et tenet conclusionem negativam et dicit consequenter quod etiam adam dilectione naturali diligebat se propter se si propter vivere et hoc adhuc in statu innocentiae et ita de angelis prolut nam diligebat
se conservare in suo optimo esse sicut omne ens naturale facit et hoc est diligere se propter se igitur etc Sed prima facie videtur esse contra beatum augustinum qui dicit "civitatem dei fecit amore dei civitate dyaboli fecit amore sui" Unde distinguit de modis diligendi se
primus modus est propter se et esse sui status conservationem debite et huiusmodi dilectio est bona
/ 2us modus est propter excellentiam sui status et talis dilectio superbiosa est et valde viciosa et non plus dicit Sed duplici modo adhuc potest considerari / uno modo quantum ad utilitatem primae et sic satis licita esset unde amor excellentiae sui status dum tamen non ultra merita capiatur non dicitur superbia
Alio ratione temporalium et talis est illicita vana caduca et miserrima Alio modo propter se et non respective ad aliud et talis non videtur bona etc
Sed quicquid dicatur ponit ploust contrarium Arguendo sic / hominis dilectio deliberata eset usus vel fruitio igitur huiusmodi dilectio si non referatur ad aliud est supprema et illa est suprema perversitas
2o arguitur haec procedit ex ignorantia habitudinis ad creaturae ad deum nam ex se non habet rationem finis et per consequens non potest esse obiectum ordinate dilectionis propter se
Item sequeretur quod gratia esset violenta et natura violenta consequens est falsum et probatur consequentia nam dilecto naturalis est recte a se falsitas enim consequens apparet quia gratia non corrumpit sed potius perficit et edifficat
Item sequeretur quod status innocentiae tam adae quam angelorum fuisset inordinatus patet hoc quia non reperitur ratio in obiecto secundum quam obe?ii movet etc.
Item beati vel boni quantumcumque in gratia violentarentur consequens est falsum igitur et antecedens falsitas communiter apparet quia nulla eorum est ad contrarium
Item creatura non sufficit sibi ad esse quia requiritur prima causa scilicet efficiens ipsam / etc si non sufficiat ad sui esse non sufficit ad super bene esse et per consequens non haberet rationem obiectum Quare videtur quod oppinio praefacta non sufficienter est fundata
Ex quo ponitur opposita conclusio ista quod maior creaturae impetus ad deum et ve?bitur modo prae? licet caritas nobilius incomparabiliter moveat
prima pars patet quia natura agit directa ab agente infallibili si ab intelligentia non errante et haec in finem ultimum tendens qui quidem finis est de et haec patet per philosophum in primo ethicorum ubi dicit "Omnia bonum appetunt"
et boetius videtur haec velle 3o de consolatione ubi dicit quod semper recta est naturalis intentio licet calles et viae sint variae eandem tamen in felicitate intendunt ut ideo dicit idem hominum solos respuit actus si alios quam natura intendat 2a pars conclusions apparatet de caritate nam caritas naturam elevat supra se ex eo quod iustum magis acuit et perficit quam sit in natura eius propria et in obiecto magis quietatur et delectatur igitur etc
Ad idem est tullius et guillemus parisiensi in libro suo de virtutibus scilicet tam de animatis quam inanimatas
Unde advertendum est quod triplicia sunt dona nam aliqua sunt quae ordinantur in finem ultimum et optimum
Alia sunt bona simpliciter in positu gradu sicut virtutes naturales quae per assueffactionem acquiriuntur et sic intentio naturae est ferri in summum bonum tamquam in suum finem
Sed contra argueretur sicut tunc si sic esset sequeretur quod creatura rationalis ex puris naturalibus frueretur deo consequens est falsum igitur et antecedens falsitas communiter apparet nam tales virtutes naturales magis inclinant inmediate nos ad deum igitur etc
Item creatura faciliter fertur in dilectionem temporalium igitur ratione fortiori in summum bonum consequentia tenet pro tanta quoniam facilius videtur exire in ipsum actum quam huius ex se quam in alium
Ad hoc dicendum est quod multiplex est causa quare creaturae diligunt bonum temporale et magis fertur bonitatis appetitum quam in deum
/ prima causa est quoniam ad hoc quod feratur in deum requiritur consideratio deliberatio et divinae voluntatis cognitio quod non fit sine maxima difficultate et supernaturaliter
Ad diligendum autem temporalia non sic sed ut dicit origenes virtus tarda / vitium vero princeps unde ad peccandum non requiritur deliberatio
2a causa ad diligendum deum super omnia requiritur mentis corroboratio revelatio et ad temporale voluntas immediate se ponit unde virgilius in eneydos "facilis descensu averni"
3a causa nam temporalia intuitive et inmediate se ostendunt delectabilia et afficiunt anima sive voluntatis appetitum sed deus non autem sic quoniam ut dicit iohannes in deum videt homo non quam
4a causa quae est cupiditas quae fomes est totius peccati quae de directus inclinat contra caritatem cuius activitas maior est quam virtutum naturalium activitas
Corollaria
unde duplex est intelligentia inclinatio si naturalis et cupiditas et sunt absolute lege stante con?t nunc
Alia est naturalis sumitur / unde inclinatio cupiditatis inclinat ad diligendum se propter se sed naturalis ad oppositum
In comparando unam ad aliam fortior est cupiditatis inclinatio quam naturalis Et ista est radix quare sine gratia non potest dirigi libertas arbitrii Et sic 3a inclinatio requiritur scilicet caritatis quae contraria est cupiditati et ipsa est fortior cupiditate Unde est in potestate liberi arbitrii mediante caritate facere bonum vel etc nam spiritus iuvatur caritate caro vero cupiditate ut dicit apostolus
Conclusio
Prima conclusio lectionis fuit quod deus est creator omnium et haec videtur esse contra positionem antiquorum philosophorum et origines maxime qui dicit spiritibus angelicis quod nullam fit mentio in genese de eorum creatura igitur etc Sed respondetur secundum augustinum in glosa super genesem quod ymmo satis quia per caelum intelligitur creatura spiritualis et per terra creatura cor poscorad
2a conclusio creare et aliquid de non facere et illud verbum est aequivocum nam creare potest capi pro facere alio sive indigentia causae efficientis pro producere sed haec inconveniens etc
5a conclusio anima creata est de nihilo / Et ex hoc sumpserunt philosophi antiqui principium sui erroris Et sic posuerunt mundum esse ab aeterno Sed rabbi moyses dicit quod ponendo quod unus iuven? ponam per vis natus in quamdam insula bonitate ad omnibus et ibidem nutriatur non tamen inter gentes adducatur in aetate de crepeta non quam credet vel rectae ymaginam videtur quomodo sit ex decisione s? patris et nostris generatus et sic de philosophis pari passu non potuerunt rectae ymaginari principium ipsius mundi quare dixerunt ab aeterno ipsum esse et provenit eis ex ignorantia
et haec sint dicta de lectione primi cursus ultima finita in subvigilia natalis domini nostri ihesu christi qua maximum mirabile audivi a quodam religioso magistro gauffrido nuncupato dicit videlicet quod non fuerant xxti dies illo tunc quod unus assistentium quando christus crucem pro salute nostra portabit fuit parisius coram rege francorum et principibus et dicebat se esse illum qui pepulit in deum praementem crucem supra christum / unde christus dixit ei non senesces sicut asserebat et certa signa ostendebat omniaque ydiomata loquebatur in aetate qua tunc erat quando christus ad victimam ductus fuerat adhuc permanebat / Et dicebat quod erat etiam unus de quibus in euvangelio dicebatur "Sunt quidam de hic astantibus qui non gustabunt mortem donec videant filium hominis venientem de nubibus cum potestate magna" sed utrum sit verum nescio tamen asserebat / nihilominus non adhuc firmiter credo sed indagabo
Item ex alia parte dicebat et haec verum erat quod duo carturienses a papa missi scilicet a papa romano ad regem Francorum qui quidem in prisione avignionensi papae fuerant reclusi propter quamdam derisionederisionem nuper erat factam cuidam heremite ab ipso avinioniensi papa transmissi apud sedem romanam ob praedictionem detestationis urbani romani papae
Dicebatur autem quod erat ad deliberandum super facto paparum maledictorum dico tamen novater maledictorum quia posuerunt et ?? ecclesiam in errorem pelagi et misit rex multas litteras clementis admionensis pro carturisiensibus illis sed papa avinionensis noluit adhuc mittere parisius illos Tandem misit certos nuntios et venerunt ipso die quo scripsi haec vel ante immediate ad regem sed adhuc nescitur de effectu iacueruntque penes cartusienses in valle viridi iuxta parisius Et haec sunt nova quae deus det utrum sint bona nescio vero utrum sint missi ihesu christi sive antichristi cui procul dubio via iam praeparatur in regno nisi pacis angelus evenerit qui iherusalem militantem reformabit scilicet modernam ecclesiam nam revera indiget ope sua ideoque potest congruere lamentationes iheremie prophete in qua dicitur quomodo "sedet sola civitas plena populo facta est vidua domina gentium princeps provinciarum facta est sub tributo" Et bene sub tributo quoniam rex praeexistit moderne iherusalem et sui principes nisi deus suae genti de remedio providerit opportuno unde potest dici quod sol super lunam non residet sed luna super solem modernis temporibus lucem praebet vel innititur praebere Super quibus omnibus providere dignetur gratia sancti spiritus amen
On this page
Quod moralis honestas pulchre describitur in natura
Quod omnis affectio commodi est contra inclinationem naturalem
Quod omnes primi motus sunt ex cupidititate
Quod tota natura immobiliter adhaeret ultimo fine
Quod ad appetitum rationalem est aliqua dei convictio
Quod quantum ad appetitum naturalem dampnait aliqualiter quietantur
