Table of Contents
Giles of Rome Commentary on the Sentences (Depreciated)
Liber 1
Liber 1, Prologus
Liber 1, Prologus, Pars 1
Liber 1, Prologus, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Quid sit subiectum in sacra pagina
Liber 1, Prologus, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : De ordine istius scientiae ad alias
Liber I, Prologus, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum ista scientia sit una
Liber 1, Prologus, Pars 2
Liber I, Prologus, Pars 2, Quaestio 2 : Utrum ista scientia sit certior aliis
Liber 1, Prologus, Pars 3
Liber I, Prologus, Pars 3, Quaestio 1 : Utrum solus deus doceat istam scientiam
Liber 1, Prologus, Pars 4
Liber I, Prologus, Pars 4, Quaestio 1 : Utrum ista scientia sit practica vel speculativa
Liber 1, Distinctio 1
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum frui sit actus intellectus
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Cuius sit frui tamquam habitus sive sicut virtutis
Liber I, Distinctio 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Cuius potentiae sit uti
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum solo deo sit fruendum
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum tribus personis sit fruendum fruitione una vel pluribus
Liber I, Distinctio 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum deo sit utendum
Liber 1, Distinctio 1, Principalis 3
Liber I, Distinctio 1, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum deus fruatur
Liber I, Distinctio 1, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum deus utatur aliquo
Liber 1, Distinctio 2
Liber 1, Distinctio 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum sit dare plures deos
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum deo conveniat pluralitas attributorum
Liber I, Distinctio 2, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum isti pluralitati respondeat aliquid in re vel sit pluralitas rationum
Liber 1, Distinctio 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum servata unitate naturae divinae possit ibi esse pluralitas suppositorum
Liber I, Distinctio 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum illa plura supposita differant re vel ratione solum
Liber 1, Distinctio 3
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum deum possimus cognoscere in vita ista
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum deum esse sit per se notum
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum deum esse possit demonstrari.
Liber I, Distinctio 4, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum per rationes naturales possit cognosci trinitas personaliter
Liber 1, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Quaeritur de vestigio in se
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Quot sunt partes vestigii
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum in omnibus reperiatur vestigium
Liber I, Distinctio 3, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 4 : Quorum sit cognoscere deum per vestigium
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in angelo reperiatur imago; ulterius utrum in homine sit imago; ulterius utrum in muliere sit imago
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum memoria pertineat ad imaginem; ulterius utrum intelligentia pertineat ad imaginem; ulterius utrum voluntas pertineat ad imaginem
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Quomodo in mente notitia et amore reperitur in imago; ulterius quid accipiatur ibi pro mente; ulterius quid accipietur ibi pro notitia
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 3 : Respectu quorum obiectorum sit imago trinitatis in anima; utrum in nobis sit imago trinitatis animae se cognoscit; utrum imago sit respectu omnium obiectorum
Liber 1, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3, Quaestio 1 : Quomodo repraesentatur ibi unitas essentiae
Liber I, Distinctio 3, Pars 2, Principalis 3, Quaestio 2 : Quomodo repraesentatur in imagine nostra trinitas personarum
Liber 1, Distinctio 4
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 1
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in divinis sit generatio.
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum generatio sit in omnibus personis divinis
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum generatio sit in filio
Liber I, Distinctio 4, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum generatio actio sit in patre
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 2
Liber I, Distinctio 4, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum iste sit vera, deus genuit alium deum; utrum genuit se deum; utrum ista propositio sit falsa, deus genuit qui est deus pater; utrum hoc sit vera, genitus a deo non est deus pater
Liber 1, Distinctio 4, Principalis 3
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum aliquae propositiones affirmativae de deo dicit sint verae
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum nam divina de deo praedicetur in abstracto; utrum persona praedicetur de essentia
Liber I, Distinctio 4, Principalis 3, Quaestio 3 : Utrum aliae perfectiones quae sunt in deo praedicentur de deo in abstracto
Liber 1, Distinctio 5
Liber 1, Distinctio 5, Principalis 1
Liber I, Distinctio 5, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum generare magis proprie conveniat deo qui est terminus essentialis in concreto quam patri qui est quid relative dictum; utrum sit concedenda deus generat
Liber I, Distinctio 5, Principalis 1, Quaestio 2 : Quomodo comparatur generatio ad essentia
Liber 1, Distinctio 5, Principalis 2
Liber I, Distinctio 5, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius sit de substantia Patris?
Liber I, Distinctio 5, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum filius sit ex nihilo
Liber 1, Distinctio 6
Liber 1, Distinctio 6, Principalis 1
Liber I, Distinctio 6, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum pater genuerit filium natura; utrum ista possit concedit: natura generat
Liber I, Distinctio 6, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum pater genuerit filium necessitate
Liber 1, Distinctio 6, Principalis 2
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius procedat a patre per modum artis.
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum pater genuerit illum voluntate
Liber I, Distinctio 6, Principalis 2, Quaestio 3 : Cum ista sit vera deus generat, utrum sit vera Deus non generat
Liber 1, Distinctio 7
Liber 1, Distinctio 7, Principalis 1
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in Deo sit potentia generandi
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum potentia generandi dicat quid vel ad aliquid
Liber I, Distinctio 7, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum potentia in divinis dicatur univoce de potentia generandi et creandi; utrum potentia generandi et creandi sit eadem
Liber 1, Distinctio 7, Principalis 2
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum in aliquo sit potentia generandi cui non competat generare
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum in filio sit potentia generandi.
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum sit eadem potentia per quam pater gignit et filus gignatur
Liber I, Distinctio 7, Principalis 2, Quaestio 4 : Utrum in divinis possint esse plures filii.
Liber 1, Distinctio 8
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum esse sit proprium solius Dei
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum esse Dei sit esse omnium
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 1 : Quaeritur de divino esse ut est mensura aliorum.
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 2, Quaestio 2 : Quaeritur de Deo ut habet rationem mensurati mensura Dei dicitur aeternitas
Liber 1, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3, Quaestio 1 : Utrum Deus sit immutabilis
Liber I, Distinctio 8, Pars 1, Principalis 3, Quaestio 2 : Utrum omnis creatura sit mutabilis
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum in Deo sit compositio virtutis et subiectae
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum in Deo sit compositio essentiae et esse.
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum sit ibi compositio generis et differentiae
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 1, Quaestio 4 : Utrum Deus sit summe simplex
Liber 1, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum omnis creatura sit composita
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum anima sit composita
Liber I, Distinctio 8, Pars 2, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum anima sit tota in qualibet parte corporis.
Liber 1, Distinctio 9
Liber 1, Distinctio 9, Principalis 1
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 1 : Utrum generatio distinguat in divinis
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 2 : Utrum filius sit alius a Patre
Liber I, Distinctio 9, Principalis 1, Quaestio 3 : Utrum Pater et Filius possint dici plures aeterni
Liber 1, Distinctio 9, Principalis 2
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 1 : Utrum filius sit aeternaliter genitus.
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 2 : Utrum Pater sit prior Filio
Liber I, Distinctio 9, Principalis 2, Quaestio 3 : Utrum de filio dicatur melius semper gignitur quam semper genitus est vel gignetur; utrum bene dicatur semper natus est; utrum possit concedi filius semper nascitur.
Librum I, Prologus, Pars 3, Quaestio 1
Utrum solus deus doceat istam scientiam
Postea quaeritur de 3o principali de causa agente huius doctrinae: et est quaestio. Utrum solus deus doceat eam. Et videtur quod sic: quia nullus docet aliquem aliquam scientiam: nisi habeat illam. Sed de scientia divina dicitur primo metaphysica libro 2 quod non est pos?sio hominis: propter quod est Symonides dicebat: ut ibidem dicitur: quod solus deus habet hunc sensum: igitur homo non poterit eam docere: quia eam non habet: solus deus ipsam docebit.
praetera. Non est cognitio rei nisi per praesentiam speciei in intellectu: ut potest haberi ex 3o de anima: et ex primo de memoria et remi. Sed huiusmodi speciem non potest creare in nobis angelus cum natura obediat ei solum ad motum et non ad formam: igitur nec homo qui est minoris potentiae quam angelus: non ergo docet homo neque angelus docet. ergo deus solus.
praeterea. sed Augustinus de disciplina christiana. Cathedram habet in caelo qui corda holum docet in terris. unde caput docet membra sed eundem ibidem. purus ergo homo causa docere non potest.
In contrarium est: quia nullus docet nisi alium scientem faciet: non enim docetur aliquos aliquid: nisi quod potest scire. Si ergo deus nos docere potest: et nos scire possumus. Sed omnino signum scientis est posse docere: ut dicitur primo metaphysica ergo homines istam scientiam docere possunt.
praeterea. secundum Dionysium de angelica hierarchia Angeli sanctos patres multa docuerunt: non igitur solus deus docet.
Respondeo dicendum quod secundum quosdam triplex est agens: vult: particulare: et amministrativum: sicut est videre in rebus naturalibus. Nam agens universale: est ipsum corpus supercaeleste: sive deus: particulare est natura alicuius rei: ut natura frumenti in productione frumenti: amministratitum est: quod adhihibet semina: vel subministrat ea per quae operatio habet fieri: sicut est videre in sanitate. Nam agens universale est corpus superceleste sive deus: particulare est natura hominis: administratum est medicus qui nihil aliud facit nisi quod scientia adhibit: unde est minister naturae: sic est et in doctrina sicut est in productione naturalium: nam agens universale est ibi deus: agnes particulare est ibi ratio humana: agens administrativum est ibi homo vel angelus. Et sicut videtur in rebus naturalibus quod sunt ibi quaedam inchoationes seminum ex quibus seminibus res in esse producuntur: ita 2i in doctrina: suae enim quaedam seminaria scientiarum in intellectu nostro ex quibus omnes scientia oriuntur: haec enim seminaria sunt prima principia quae deus unicuique naturaliter inservit: et ex istis seminibus scientia efficitur de auctore universaliter: ratione particulariter: homine et angelo administrative.
Sed ista textura non est multum fortis: assumit enim quaedam quae non habent plenam veritatem. Nam intellectus noster in sui primordio est sicut tabula rasa in qua nihil est pictum: ideo principia sunt a nobis acquisita via sensus memoriae et experientiae. Inconveniens enim esset nos habere nobilissimos habitus et latere nos: ut dicitur in fine secundi posteriorum. Quomodo autem principia dicuntur naturaliter cognita: in 2o huius operis clarius respondetur.
Ad quaestionem istam ad praesens respondere possumus quod duo requiruntur ad hoc quod sciamus: ordinatio specierum et lumen: sicut videre est in visua potentiam ad hoc quod visio fiat: requiritur ibi lumen: quia sine lumine non fit visio: cum color non moveat visum nisi per actum lucidi: ut dicitur in 2o de anima. Requiritur etiam ordo specierum: quia nisi res visibilis diamtraliter offerretur oculo: ita quod esset indirectum multiplicatio speciei: nunquam esset visio: quia si sufficeret quaelibet multiplicatio ad visione: ita videret homo post se sicut et ante se: cum species color per totum aerem se multiplicent. Et quia quod est oculus in corpore: hoc est intellectus in anima: ut dicit Damascenus libro 2 capitulo 12. et ut potest haberi ex primo ethicorum sicut ad hoc quod fiat visio: duo requiruntur: lumen et ordinatio specierum ad hoc quod sciamus vel intelligamus duo requiruntur. Primo lumen: quia intellectus noster po?s qui est omnia fieri fit in actu per lumen intellectus agentis qui est omnia facere: unde comparatio intellectus agentis ad intellectum potentialem est sicut comparatio artis ad materiam: ut potest haberi est 3o de anima id est capitulo 16. Secundo requiritur ibi ordinatio specierum: quia sicut litterae rectae ordinatae faciunt syllabas et orationes quae eadem aliter ordinatae nihil constituunt: ita eadem verba uno ordine prolata faciunt scire: quae prolata aliter non aggenerant scientiam. Dupliciter ergo altus potest docere alium quantum ad lumen et quantum ad ordinem specierum. quantum ad lumen dupliciter: vel lumen de novo creando: vel creatum confortando: et quia angelus nullum lumen in nobis creat: nec naturale: ut lumen intellectus agentis: nec gratuitum: ut lumen fidei et gratiae: ipsam tamen lumen confortare potest. Nam sicut carbo ignitus alio carbone ignito in sua ignitione magis roboratur: sic lumen intellectus nostri ad praesentiam luminis substantiae separatae magis roboratur: potest etiam angelus efficere in nobis ordinationem specierum reducendo phantasmata ordinatae ad principia sensitivum. Utrum autem in ipso intellectu nostro species causare possit immediate: et quomodo in secundo patebit. Nunc autem secundum quod spectat ad patris dictum est: homo autem adhuc minus potest quam angelus: quia nec potest lumen creare: nec potest ut angelus lumini se unire per quod lumen confortetur: potest tamen aliquo modo ordinem phantasmatum efficere inquantum aliqua ordinatae scribit vel dicit: propter quae audiens vel legens movetur ad scientiam capiendam. Et ita patet quod deus docet per omnem modum: quia lumen potest creare et conformare: et potest ordinare phantasmata et species Angelus vero aliquo modo: quia lumen potest conformare et ordinare phantasmata: homo autem in docendo minus facit: quia solum causat aliquo modo phantasmatum ordinationem: verum quia angelus et homo doceret in virtute divina: conceditur aliquando quod solus deus doceat.
Ad primum dicendum quod solus deus eam habet maxime ut ibidem dicitur: non quod homo nullo modo eam habeat: unde et solus deus eam docet maxime: et propter hoc non dicitur possessio hominis: quia non perfecte habetur ab homine in vita.
On this page
