Quaestio 1 [Vat lat 1082 Transcription]

Et quod non arguo 4rquadrupliciter // primo sic nam si sic hoc est quia ipsa est in vacuo infinito ymaginario extra caelum sed contra nam non ex hoc redditur immensa localiter quod sic probo non plus adaequat dei immensitatem extensivam infinitas vacui ymaginarii quam aeternitatem dei infinitas temporis ymaginarii aeterni a parte ante et a parte post sed 2m non adaequat dei aeternitatem durativam igitur nec primum dei immensitatem extensivam maior nota est ex consimili habitudine utrobique et minor patuit distinctione 2a quaestione 1a ex processii boetii et anselmi ibidem deducto

// 2o sic deus non in quolibet ymaginario loco est immensus localiter igitur non est simpliciter immensus localiter consequentia patet nam sicut omnis gradus intensive immensus est tantum unicus et omnimode indivisibilis tam realiter quam ymaginarie ita omnis localis immensitas habet unicum tantum gradum et per consequens immensa est dei praesentialitas essentialis ad omnem ymaginarium locum patet igitur consequentia sed assumptum probo nam contradictio videtur esse quod aliquid sit immensum ex praesentialitate ad situm pedalem igitur deus non est immensus ex coexistentia in loco ymaginario pedali Et consimiliter potest argui de quolibet loco ymaginario finito

// 3o sic deus potest esse magis intimus essentialiter et praesentialiter alicui rei signa puta a quam nunc est de facto igitur non est immensus localiter consequentia patet et antecedens probo nam deus alicui cui inest praecise per naturam potest inesse per gratiam sicut imperio si fiat iustus ergo etc

// 4o arguo sic deus potest agere ubi non agit / igitur potest esse ubi non est et per consequens non est immensus localiter consequentia prima patet // Tum quia actio seu operatio indistanter se habet ad activam potentiam et conformiter etiam terminus actionis qui non potest disstare ab agere quo fluit inesse // Tum etiam quia deus ante mundum nullibi erat quoniam non erat aliquid actum ab eo et per consequens prius est deum alicubi agere quam ibi esse

// Ad oppositum est magister in ista distinctione circa finem ubi sic ait "fateamur itaque divinam naturam pro immensitate sui nusquam deesse equamque solam omnino in localem et incircumscriptibilem nullo concludi loco" haec autem pars potest leviter confirmari per rationem si enim divina essentia non est immensa localiter et ipsa non limitatur ex se ad aliquem certum locum ymmo quilibet ymaginarius est sibi indifferens sequitur quod ipsa mobilis est localiter quod repugnat suae simplicitati ac perfecte actualitati

// Circa istam quaestionem iuxta 4or primaria argumenta 4or descindentur articuli circa quos totum dependet quaesitum // primus erit utrum divina immensitas per vacuum ymaginarium infinitum sit possibilis adaequari // 2us erit utrum ad eundem situm ymaginarium finitum vel infinitum sit possibilis maior et minor intimitas et numquid ad omnem talem situm divina intimitas sit immensa // 3us erit utrum inexistentia dei in creatura per gratiam sit maior essentialis intimitas quam si esset solutio per naturam // 4us erit utrum ex aliquo divino ad extra agere concludi possit praesentialitas divina ad locum

// Pro declaratione primi articuli primo videndum est numquid aliqua circa per potentiam naturalem vel supernaturalem coexistere possit toti vacuo ymaginario infinito et 2o videbitur principale quaesitum

// Circa primum ergo insistendo advertendum est primo quod nulla essentia ex hoc quod tantus gradus vel tantus essentiae determinat sibi tantum vel tantum locum diffinitum / ubi considerandum est in principio et in hac materia omnibus praesupponendum quod quaelibet essentia creata determinata est ad aliquod certum ubi diffinitum et quantum essentia perfectior est tanto minus determinatur ad tale ubi ita quod maiora potest naturaliter coexistere quam essentia minus perfecta dico aut hic de ubi diffinitivo quoniam secus est de ubi circumscriptio ad quod res determinatur ex modo quantitativo dico ergo quod quaelibet essentia simplex non habens naturaliter modum quantitativum quales sunt substantiae intellectuales simplices determinantur sic ad modum diffinitive coexistendi in loco reali nihil ymaginario non est cura quod substantia perfectior minus determinatur ad ubi diffinitivum quam minus perfecta istud ne ultra procedam potest leviter sua dei sic maiorem dicit perfectionem ceteris paribus coexistere maiori loco et cuilibet eius parti secundum se totum quam minori sed qualibet mo?ve suae valie?e talis aut coexistentia divina non potest esse huius

// Item in creatura omni coexistentia tali in loco quae est sibi connaturalis est prima potentia motiva ad tale coexistere vero quaelibet creatura est naturaliter mutabilis localiter quantumcumque etiam poneretur posse ubique vel naturaliter sic esse non sic est de praesentialitate divina ad locum vero non est alius modus praesentialitatis divinae ad locum quam creaturae quia primus est negativus pura in distantiae a loco

2us positivus sicud quidam ymaginantur nam si alicaaliqua sint indistantia ab alicoaliquo loco talis praesentialitas quae est quidam respectus non plus ponit positum esse in uno quam in alio ymmo in neutro ponit positivum esse distinctum a rebus quae dicuntur sic esse praesens licet ideo motus coessendi est varius quoniam praesentialitas creaturae necessari est terminus pu?u?ie potentiae motivae vel potest esse non sic de coexistentia dei

// ad videndum autem istam difformitatis est ulterius advertendum quod quaelibet creatura eo ipso quolibet tale posse coexistentiae sic respciti talem locum cui eo existit quod possibile est ipsam coexistere maiori vel minori per solam sibi mutationem absque omni multitudine talis situs ymaginarii ut pote si deus omnia dix?eret praeter aut angelum aut angelum non movendo localiter aut angelus in hoc casu non esset inmissus localiter ymmo sicud idem posset motivum habet quod prius ita eadem coexistentiam quae est imme? terminus talis posse quae eo existentia quae respicit positivum tamquam locum cum non dependeat a tali positivo ideo sicud id est potest in tali casu vel in casu isto mov?i? non acquirendo tamen aliud et aliud ubi positivum cum nullum sic tale nec aliud et aliud ymaginarium tale erit nihil est vero non mutat a positive sed solum est ibi alius et alius terminus potentiae motivae quod non est nisi ipsum moveri putat aliter et aliter coexister ita tale coexister est terminus potentiae motivae ad hoc autem quod entitas praesentialiter coexistens alicui situi reddatur impossibilis rem quod talis praesentialitas non sic nec potest esse terminus praeviae potentiae motivae haec aut non est possiblis si talis praesentialitas ad locum ymaginarium sic posterior tali ymaginatio loco ita quod talis eius ymaginarius non vari?tur ex materialis mihi distantia talis potentiae sed oportet quod talis praesentialitas sit quodam modo causalis et cumsci??i ymaginarii // unde advertendum est quod si e?et alicaaliqua essentia quae est creatam vacui ita quod non esset ymaginabile vae?um nisi a tali potentia talis potentia esset omnino immobilis localiter quoniam non prae exigeret locum ymaginarium vel positivum ad s?um esse nec esset proprie in loco positivo vel ymaginario quoniam ab ipsa esset omnis talis situs sed esset potius in se ipsa prima naturaliter omni tali situi ita est de divino esse unde dico quod sicud gradus essendi divinus est prior naturaliter non solum latitudine positiva essendi rerum sed etiam ipsa ymagine considerata quoniam sicud latitudo positiva capit esse a tali gradu ita ymaginariam possibilitatem essendi intellectum quod neutro talis gradus infert causaliter a prioria ne?e?em huius latitudinis quo ad potentiae vel intelligibile esse sicud patuit distinctione 2 quaestione 2a ita ad illo esse ratione substantiae immensitatis et immensi posse ad esse creaturae fluit quoddam modo intelligitur a priori tamquam a causa omnis ymaginaria distantia exst?va localis ita ita quod negandum talis immensitatis infert a priori negationem omnis situs ymaginarii animo cum dicitur quod deus est praesens loco non consimili modo dicitur praesens quo creatura quoniam praesentialitas divina est causalis efficiens scilicet quoddam modo vel redens situm ymaginarium cui est praesens esse tantum vel tantum ymaginarium situm id est possibilem habetur ta?tam vel tantam distantiam possibilium quam ti?m? sed cum dicitur creaturam esse praesentem eidem situi non est sic quoniam praesentialitas creaturae non est causa ta?ti vel tanti situs sed potius tantus vel tantus situs est cauxa tanti?s coexistentiae creaturae sic scilicet quod prius est huius situm esse sic ymaginarie quam creaturam posse et exire tanto situi sicud prius est possibilitas tanta ad situm positivum quam etc prius est latitudo ymaginaria graduum tanta quam talis gradus ponit esse tantus qui formaliter habetur huius latitudinem // Ex hiis tam dfffusive protensus elici possunt alicaealiquae conclusiones

// prima est quod creatura est in loco positivo vel ymaginativo moderatio dependenter patet nam ipsam creaturam esse in loco positivo vel ymaginativo est terminus alicuius posse praemii sui vel divini

// 2a conclusio prius est locum esse positivum scilicet vel ymaginarium quam creatam idem esse patet nam mobilitas creaturae in loco necessario praeexistit materiam talis motus prava situm ymaginarium vel realem igitur et esse in loco huiusmodi locum

// 3a conclusio deus non est proprie in alicoaliquo loco vel situ reali vel ymaginario sed solum modo in se ipso patet nam deus est prius naturaliter omni tali situ vel prior ymaginatio vel reali huic sententiae concordat virtus augustinus ad dardanum et recitat magister in littera "deus inquit sine labore regens et continens mundum loco in caelo in terra totus" sed in se ipso veram totus / Item clarus in libro 83 quaestionum quaestione 20 "deus non alicubi est et tam quia est cum loco non est in illo sunt omnia potius quam ille alicubi"

4a conclusio deum esse praesens loco prius est quam locum esse realem vel ymaginariam pro nam praesentialitas et immensitas divina est causa omnis ymaginarii situs et per consequens prius est causalis deum esse praesentis tali situi quam huius situm esse situm ymaginarium

// dico ergo hic quod sicud prius est deum scit rem esse ad extra quam rem sicut esse per hic quod scire vel respicere divinam est causale efficiens rem ita divinum praesentiale esse est causale ad esse rei et ideo prius est deum praesentialiter ad esse rei et coexistere quam ipsam rem esse Et in hic apparet difformitas praesentialitas divinae ad quamcumque praesentialitatem creaturae

// 5a conclusio ad deum pertibiliter coexistere alicui situi ymaginatio nulla sequitur in deo mutatio seu motio qualitercumque localis patet tamen quia de non est proprie in alicoaliquo tali situ sed in se ipso Tum quia cum de sic prior naturaliter tali situi ymaginatio et causa ipsius sit talis situs particulariter de novo a deo fieret nulla sequeretur in deo mutatio et ideo licet omnis talis situs ymaginarius sit aeternus et supponendo ipsum aeternum et nullum et deum noviter particulariter sibi exire sequentium in deo mutatio Tamen quai deus prior est naturaliter tali situi et eam ipsius ex hic quod poneretur particulariter dum particulariter ibi esse non sequitur in deo mutatio sed sequitur talem situm particulariter fluere ab ipso deo quem ad modum de quocumque positivo esse ut pote si situs aliquis positivus particulariter producatur a deo deus particulariter est sibi praesens absque omni mutatione divina per solam scilicet formationem mutationem et particulem formationem huius situs Et quia situs ymaginarius ita praeexigenter gradum divini esse sicud positivus licet difformiter ideo idem sequitur de utroque

// 6a conclusio ad quamlibet creaturam particulariter esse in situ ymaginatio qualicumque necessario sequitur in creatura localis mutatio praeterea tum quia creaturam esse continue in alio et in alio situ ymaginatio non est possibil nisi per motionem creaturae passivam vl activam ut de clarum est est non quia quemlibet talem situm ymaginationem esse est aeternum sibi creaturam particulariter ibi esse arguit necessario mutatione in creatura Tum quia creatura proprie est in tali situ et quo d?a?o dependenter ut dictum est

// Sed hic est dubium quomodo positio talis situs ymaginarius cum nihil sit ubi erit ibi illius quod istud positae non est nisi quaedam fictio intellectus sed isti habent differentiae consequenter quod nullus est situs nisi realis et positu Et sequitur primo quod si a angelus qui nunc est per se e?eto quicumque alio correspondeto nullibi esset quoniam in nullo situ positivo vel si in alicoaliquo non nisi in se ipso sed ipse non est aliquis situs

// Sequitur 2o quod talis angelus in huiusmodi casu non posset moveri localiter non e?i posset mutare situm Nam vel non esset in alio et in alio situ scilicet continue in seipso et ideo non mutaret situm Et quod similiter sequitur quod iste mundus deo nihil aliud creante non est mobilis alicoaliquo motu recto a deo quod est hic dampnatum

// Sequitur etiam quod si ego sum in alicoaliquo loco puta animae circumscribere per solam motionem et e?s vel continuam variationem esset continue in alio et alio loco et per consequens movere localiter et econtra quantumcumque ad alicemaliquem situm fixum acce?rem minus et minus distando dummodo locus me circumscriptens continue esset idem nulla esset in me localis mutatio

// Sequitur etiam quod a ab quantumlibet distantia per solam corruptionem intimerii positivi possunt fieri immediata et si huius corruptio esset particulariter a mnus et minus distaret ab et tamen nec a nec b localiter movetur quae non sunt intelligibilia

// dico ergo quodlibet situs ymaginarius nihil sit positive est tamen possibilitas ad terminum vel tamen situm realem ymmo sum talis situs ponat aliquid sive non creatam esse in tali situ vel distare aliquid ponit quod potest esse terminus praeviae mutationis localis sicud satus patet ex dictis Nam eo ipso quo a angelus non habet potentiam coexistendi loco positivo nisi solum finitam sicud illa finitas est causa coexistentiae ad locum terminum ita etiam si angelus esset praecise in vacuo vero substantia positiva est causa quare vacuum cui coexistit est tantum perh oc quod non potest coexistere maiora

Item qua ratione est ponenda latitudo ymaginaria graduum est ponendum et situs ymaginarius et tamen nec unum nec aliud dicit aliquod positivum esse sed potius positivum esse possibile hiis igitur vis quae ostendunt difformitatem praesentalitatis divinae ad praesentalitatem creaturae

// videndum est breviter de 2o quanta sit scilicet divina immensitas localis ubi ponendae sunt alicaealiquae conclusiones

// prima sit ista deus est realiter praesens infinito vacuo ymaginario extra se?m praeterea nam si tale vacuum esset locus positivus secundum omnes tlxo?gos deus esset realiter ibi praesens igitur si nunc non est hic est quia tale vacuum nihil pnit vero non eest possibilis aliquod esse tali vacuo realiter praesens

// Sed contra nam istud aeque probat quod nulla creatura potest esse realiter praesens alicui vacuo et in?m angelus non potest a se vel a deo moveri localiter extra mundum nec etiam ipse mundus moveri potest ideo localiter et omnia in christiana hic sequitur quae nunc pro christo sunt de distincta contra negantes situm ymaginarium

// 2o arguo sic deus potest esse in tali situ ymaginario igitur de facto nunc est contra patet nam aliter vel deus mutaretur localiter vel esset possibilis aliquis situs ymaginarius qui non esset et consimiliter esset possibile nullum situm ymaginarium esse patet igitur consequentia et alias praeterea primo quia si?to?m vacuum huius repletur deus esset realiter ibi praesens sed positivum esse situs realis non est causa talis praesentialitatis realis alias sequeretur quod da?us autem mundum nullibi erat praesens et consimliter si solum a angelum deus crearet nullibi cum casset nec alucubi fuisset nec ab alicoaliquo fuisset distans contra primus

/ 2o quia intelligentia infinita si esset posset esse per substantiam positivam in vacuo ymaginario in infinito igitur deus non minus realiter potest esse praesens huius vacuo llicet non per praemiam motivam potentiam

// 2a conclusio totius vacui possibilis seu situs ymaginarii infinitas immense exceditur ab immensitatis reali et praesentiali divina praeterea probo quia ab immensitate praesentialitatis divinae tamquam a priora causaliter proventi infinitas talis situs ymaginarii sicud a gradu intellectivo divino infinita latitudo ymaginaria intellectiva igitur sicud gradus intensius divinus immense excedit totam huius latitudinem ita praesentialitas realis divina totum huius situm ymaginarium

// 2o quia ex pedali situ ymaginatio secundum omnem dimensione infinitates replicato resultare posset totus ymaginarius situs possibilis sed divina immensitas praesentialis non minor est quam durativa vel intellectiva ex quo divina essentia omni modo perfectionis est immensa Sequitur quod immensitas ipsa divina immense omnem situm ymaginarium super excedit

// 3o arguo sic vel immensitas divina presentialis est tanta praecise sicud totius situs ymaginarii vel maior si maior igitur talis situs ymaginarius est citra ipsam sed quidquid est citra infinitum et maxime infinitum simpliciter exceditur infinite ab ipso Sequitur propositum si deus principium igitur si totus situs ymaginarii ad aequat immensitatem divinam et per consequens deus alicoaliquo modo est circumscriptibilis per aliquid ymaginarium extra se potest enim esse alicui loco ymaginario ad aequato

// Item sine creatura potest esse per substantiam positivam naturalem in vacuo ymaginatio infinito sicud fuit ostensum de intelligentia infinita si esset sine non saltem per positivam absolutam divinam creatura potest esse in toto situ ymaginario extra caelum igitur si totus situs ymaginarius adaequat dei immensitatem Sequitur quod creatura potest esse ita immensa localiter sicud deus et ita incircumscripta localiter quod ita claudit contradictionem sicud creaturam esset in instanti aeternitatis quo deus vel aequali et quacumque perfectione simpliciter in qua communicat deus

// Item contra hoc est m?x processus sanctorum ad ductus per magister in littera

// 3a conclusio solus locus intelligibilis immensus qui est divinum esse mensurare potest et circumscribere seu adaequare dei immensitatem localem patet ex praecedenti

// Item sicut sola entitas quae est divinum esse et non alicaaliqua mensura in magi?a extra deum potest adaequare immensitatem durativam divinam ita solus locus inte? intra deum qui est divinum esse potest adaequare dei immensitatem localem vero solum in seipso deus est adaequatus et commensurare in quolibet aut situ ymaginatio immense super excessive vero non imm?aito potest dici exterior omni tali situ et ambiens et circumscribens originem ymaginationem si?m loca erit hic sapientia circu?t gi?cere et profundum abici interior et exterior o^iomni re non sicud divina aeternitas est saeculum saeculorum claudens o^aomni saecula etiam a parte primi secundum anselmum proslogion 2O ita hic immensitas omnem situm ymaginationem vel realem qua propter non imm?a?ito describitur ipse deus spera intelligiblis infinita locus enim divini esse est ignes et non habens consua?nem excessus et immensus ln 3o

// Ex hac a? commune cum praecedentibus satis patet quod solus deus est incircumscriptibilis et quod quilibet spiritus creatus quantumcumque esset in situ ymaginatio infinito ad hoc tamen infinite distaret ab incircumscriptibilitate divina sicud et ad?i?o esset et ideo in infinitum plus circumscriptus quam a circumscriptibiltate recedens et infinite magis finitus quam infinitus et ideo si ponatur etiam per naturam in alica intelligentia possibili praesentalitas ad totum situm ymaginarium non recessu a circumscriptibilitate creaturae quoniam sicud illa infinitas intellectum quae potest redi ex o gradu finito infinities replicato non est infinitas supra limites creaturae ita praesentalitas ad situm possibilem redi ex situ finito infinities replicato

// Ex hiis autem evi?t apparet quomodo deus est praesens realiter situi ymaginario extra mundum sicut enim mensura?m aeternitate cuilibet eo ipso redicitur praesens cui est praesens mensuratum in aevo propter maiorem ambitum durativum aeternitatem et superhe?tem ad quacumque mensuram ymaginariam citra se ia immensitas localis divini esse necessario est praesens realiter cuilibet cui potest eo ex?re praesentialiter aliquid citra ipsam et ideo si per impossibile divina immensitas localis non esset localis respectu situs ymaginarii et huius situs esset non minus divina immensitas ipsum abiret et circum?ret et esset intime sibi praesens realiter. Et sic patet quod immensitas hoc divina cuiuslibet circumscribit omnem finitatem vel infinitatem illam ymaginabilem non solum causaliter sed etiam realiter sibi coexistendo et ipsam ambi?do et circumscribendo quam propter non immutato solus deus incircumscriptibilis dici potest et ideo non mire?tur moderni cum audiunt sive legunt quemdam noverit relinquibile inscriptus quod deus est in vacuo infinito ymaginario extra caelum ex quo concludit quod deus non immuto immensus cum circumscriptus vaci?r dici potest quoniam iste doctor ex hic non potest nec inducit aliquid propositum ipsam deo sed commune sibi et multa possibilibus creaturis nec accedit per hoc ad incircumscriptibilem divinam ipsam tangendo sed infinite cum hoc deficit ab eadem sed non est mix quoniam sicut nec inducit nec intelligere potuit istam immensitatem sicud nec communicare potuit gradu infinitatis intellectivae divinae et ideo ius?a fuit osten multipliciter deum non posse producere aliquid extra se infinitum perfectior et intellective sub ponens semper quod omnis infinitas intellectivi quem daretur possibilis esset aequalis infiniti divinae et ita consimiliter habet hic dicere et consequenter quod quilibet spiritus intellectualis qui esset a c?a?r praesens toti situi ymaginario extra caelum esset ita incircumscriptus localiter sicud dei et ita multum ignoranter et defecti?r sunt incircumscriptibilitatem divinam

// Ex hiis in omnibus recumlictis puto satis patere quantum conceptu mihi pro nunc de? istius articuli

Secundus articulus utrum respectu eiusdem situs ymaginarii sicut possibilis maior vel minor intimitas seu praesentialitas et numquid ad omnem talem situm divina infinitas sic immensa

// ubi advertendum quod non loquor hic de intrinseca alicaaliqua formali vel causali qualicumque modo causaliter de qualibet enim tali non est mihi dubium quin sit immensa in deo ad omnem effectum ad quem ponitur esse sed loquor de infinitate praesentialitatis realis de dicta causalitate

// pro de? ne istius articuli primo videndum est numquid in creaturis una res ponit esse magis praesens eidem loco quam altera vel eidem magis et minus praesens et aliquibus vero quod sic si enim a corpus esset in divinis locis puta b etc staret a mo?ri de c in b quo facio a prius erat in b et per modum iterum sint in b igitur primum modum magis est in b quam prius quamvis est in b Et per idem probari potest quod quantumlibet magis a potest esse in b quam nunc est idem argumentum potest fieri et magis apte in con?i?e videmus rei in alteram ut pote si a et b spiritus sint simul in loco et deus convertat a in b b est bis in eodem loco quoniam sub directa conversi?e et ex vi conversi?is

// Sed iste modus ponendi non apparet mihi probabilis nec etiam sub sufficienter fa?tur quod non sic probabilis ostendo si enim a res praesens nunc alicui situi potest fieir magis praesens quoniam potest esse bis in eodem situ e?t? et sic in infinitum Sequitur consimiliter quod si a nunc est sic praesens et aliquid potest esse magis vel minus praesens per istam modum Sequitur quod intimias vel praesentialitas a ad situm potest intelligendi ab sed hic quod multiplicius extensive fiat in loco sed hic consequens n? cl?re repungantiam nam si a ad eidem situm continue fiat magis et magis praesens intellective a mutatur propter mutaret et ma?em coexistentiam eidem ymaginario situi sed talis mutatio non est intelligibilis nisi ad locum igitur stat a esse semper in eodem situ praecise et tam a mutari localiter quod videtur cla?re repugnantiam // confirmatur nam si per ymaginationem t?m vincus situs ymaginarius esset puta b et a esset praesens b nunc et tunc praesens igitur b non est praesentius situi eidem secundum totam lati?a sui quam a secundum mentem praecise scilicet a secundum totam latitudinem substantiam sui est in 2lo praesentius eidem situi quam b secundum totam substantiam latitudinem patet ergo conclusio

// 3a conclusio si sub prima intelligentia creabilis esset de facto cuilibet situi cui coexisteret infinite essentialiter esset praesens probatio nam non staret talem intelligentiam esse praesentem alicui situi et non secundum totam latitudinem sui esse infinitam igitur non staret ipsam alicui situi coexistere et non esse sibi infinite praesentem consequentia patet ex praecedenti conclusione

// 4a conclusio et esset ultimate Responsivi ad articulum divina essentia nec?o situi cuilibet ymaginatio immense est praesens essentialiter ita quod aeque sicud ipsa est immensa ibi substantia natura probatio nam divina essentia sed totalem subiectum immensum esse est praesens cuilibet situi igitur immense est praesens consequentia patet ex praecedentibus conclusionibus et alias communiter per omnes theologios ipse enim veram est toti vera augustinus ad dare danum in caelo totus est deus e?terra totus sed in se ipso ubique totus

// praeterea non sta?et deum secundum totalem secundum esse illa formaret alicui et non esse sibi immense inti?m? formaliter igitur conn?ter non stat secundum totalem subiectum esse esse praesenter essentialiter alicui situi et non immense praesentialiter

// praeterea deus est magis intimus essentialiter cuilibet situi quam creatura eidem igitur immense cuilibet situi est praesens essentialiter consequentia patet non secundum omnem gradum qui denotat perfectionem deus immense excedit creaturam sed ista intimitas maior seipso est ex summa perfectione et qui creatae divina ymmo ex substantia immensitate ergo etc patet igitur consequentia sed assumptum probo ex variis auctoritatibus sanctorum et primo ad hoc est processus io?i ad marcellam epistola 96 ubi ad ultimam quaestionem Respondens sic ait non ambigas ita in dominico corpore habitasse deum verbum ut et in patre esset et caeli circu?m cla?ret atque in omnibus infusus esset et circumfusus idem ut concta?pentrat interior omni te et similiter stultum est igitur illius potentiam verius con?pli perm?te fieri quem non capit caelum et tam qui ubique erat etiam in filio hominis totus erat

//Item ad idem est augustinus 8 super genese c. 33 deus in nullo est locorum vel interu?allo vel spa?o in hom?u?li excedentique potentia et interior omni re quia in ipso etiam omnia et exterior omni re quia ipse est super omnia

// ad idem est gregorius 2o super ez? homilia 5 deus inquit ubique est et ubique totus est ideo necesse quia hiis qui caelo ut sedi praesidet super et intus est et qui caelum palmo menti? et terrai pugi?o concludit exterius superius et inferius est ut igitur indicaret omnipotens deus interiorem se esse et superiorem omnibus caelum sibi sedem esse perhibitu ut nota se ostenderet o? circumscribere caelum neti?a palmo et terram se asserit pugi?o concludere et sic apparet secundum istorum deo?orum sententias deum esse magis intimi?m praesentialiter et essentialiter ubicumque est quam alicaaliqua

// ultimo arguo sic sed conclusio non sit vera igitur deus cuilibet situi solum finite est praesens realiter

// Sed contra primo quia deus in seipso ut loco proprio est immensus praesentialiter sed deus secundum totale subiectum esse ubique est igitur aequae immensus est ubique in se ipso

// 2o quia deus si in quolibet situ finito ymaginarius est infinitus se? quod deus non est omni modo immensus praesentialiter sed si deus non secundum omnem rationem ca?em immense causaliter contineret omnem effectum non esset omnimodo immensus causaliter quod tamen nullus teo 8o habet concedere patet prima conclusio Ex qua cum praecedentibus satis patet declaratio huius articuli

Tertius articulus utrum inexistentia dei esse per gratiam sic maior essentialis intimitas quam si esset solum inter per naturam quoniam magister in littera specialiter de modo istius inexistentiae investigat per quem modum etiam sancti dicuntur templum dei ideo videndum est qualis sit ista inexistentia et ideo potentiam alicasaliquas conclusiones quas elici possunt ex dictis distinctione 14 iuxta intentionem augustini et magistri sive conclusiones vera sicut sive non nam oppositae essent vera ponendo solum donum creatum in sanctificatione creaturae

// prima conclusio sic ista deus non solum in dono creato in quo obiective relucet sed etiam in seipso est praesens hiis quos per internam sanctificationem gratificat intelligo istam sic per hoc quod deus donum caritatis creat in mente redicitur praesens menti obiective quo eo modo quo id quod diligitur quantumcumque sit absens realiter est praesens animati et iste modus inexistendi est multa metaplexus sicud quod rosa quae non est in rerum natura est in intellectu modo quoniam ibi est species rosae et chymera in ymaginatione dico ergo quod deus in sanctificatione esse redicitur praesens non solum isto modo sed etiam vera et realiter in subiecto esse istud patet expresse per auctoritatem leonis papae allegatam distinctione 14 qui in sermone de penthecus loquens de missione spiritus sancti ad apostolos dicit quod eis assumit spiritus sanctus non solum per gratiam vivificationis et eo operationis sed per ipsam praesentiam maietatis E?to quod non solum affluit in dono creato in fu?o qui non est motus inexistentiae ralis sed per ipsam praesentiam maiestas

//Item aliter ipsa mi?o spiritus sancti ad mentem non est aliud quam derivatio doni in quo obiective diligitur deus et spiritus sanctus quem ad modum si ergo nominaliter dilectus a te dicere nominaliter tibi fieri praesens et quo d?ao menti tibi sed ab sic quod solum istam missi?em dicaremus est temporalem spiritus sancti qui vera et realiter fuit missus in eadem essentia qua est deus sic enim in sufla?vt christus et dixit accidente spiritum sanctum ex quo concludit augustinus quod verus deus erat christus qui dicit deum sicud diffusive fuit ostensum vide prius

// 2a conclusio si per impossibile deus non esset praesens realiter menti ante sanctificatione per sanctificatione rede?tur essentialiter sibi praesens patet ex praecedenti non deus ad est per sanctificationem creaturae quam sanctificat per suam praesentiam maiestatis

// Item spiritus sanctus in sanctificatione fit caritas creaturae sicut patuit in allegata distinctione et in 16 igitur ex ipsa realis praesens realiter menti contra patet nam non stat aliquid esse actum informa tantum vel immutativum seu habitum alicuius potentiae perceptivae et non esse sibi praesens realiter Ex hac consequentiae patet quod quantumcumque deus sic intimus cuilibet creaturae essentialiter tamen creatura sanctificata etiam ex sanctificatione hac realem coexistentiam ipsi deo propter quam merito non solum methaphoricae modo praemio sed etiam vera arguitur templum dei et isto modo potest intelligi dictum augustini in epistola ad Ierominum de origine aliae et recitat magister in littera deus inquit cum si? in omnibus essentialiter ac totus in illis tamen plenius in esse dicitur quos inhabitat id est in quibus ita est ut faciat eos templum et hii tales cum eo sunt iam ex parte sed in beatitudine perfectere erit ubi etiam obiecit quod motus inexistendi dei beatificus etiam est realis ita quod non solum hic in via ultra caritatem creata oportet ponere increatam in qua deus redicitur pre? mente ipsa praesentia maiestatis sed etiam in patria ultra omnem qualitatem creaturam in qua deus obiective reluceat oportet ponere beatificam visionem cum deo secundum substantiae praesentiam maiestatis aliter non plenius esset in beatis quam nunc in via iniusta et hoc etiam dicit in libro contra maximinam In templo inquit solo habitat deus scilicet in sanctis qui sunt templum dei modo secundum fidem ambulantes et templum dei erunt aliquando etiam secundum speciem qualiter nunc sunt templum de angeli

// 3a conclusio deus in sanctificatione non redditur magis intimus creaturae realiter quam ipsa deducta probatur primo quia deus est immense intimus essentialiter cuilibet rei igitur nulli rei potest esse magis intimus vel minus quam est antecedens patet ex praecedenti articulo

// 2o quia si deus potest fieri magis intimus realiter hoc necessario est per mutationem dei ex quo talis praesentialitas est realis secundum divinum esse ita quod sicut creatura ex hoc quod fieret magis intima realiter mutaretur ita deus

// 3o quia si deus ex sanctificatione redditur magis intimus hoc est quia per sanctificationem eest forma ipsius mentis

// Sed contra nam ex hoc non solum in deo sed nec in creatura sequitur maior intimitas ita non accidentia sunt praesentia realiter corpori christi in sacramento altaris sicud si informarent ymmo per informare non fierent magis praesentia realiter carni christi ex hoc mutaretur et non nsi mutatione locali ut notum est quod tamen constat esse falsum

// Item quantumcumque mutarentur sic localiter staret ipsa mutari et tamen non informare et per consequens staret ipsa aequae esset intima realiter carni christi non informando sicud informando patet igitur conclusio

// 4a conclusio In sanctificatione substantiae nullus creaturae acquitur gradus intimitatis ad deum nec modus sed eadem intimitas per novum agere sibi correspondet patet conclusio quo ad primam partem ex praecedenti quo ad 2am ex 2a conclusione nam et si ante sanctificationem deus non esset realiter praesens menti ex vi sanctificationis redderetur realiter sibi praesens et isto modo intelligo augustinum superius allegatum in 2a conclusione quod deus plenius est in bonis quam in malis non quod deus sit magis intimus realiter bonis quam malis nec quod multiplicius intimus quo ad multiplicitatem intimitatis sed quo ad multiplicitatem actionis quoniam per vim sanctificativam redditur praesens bonis et eodem modo plenius est in beatis in patria quam in iustis in via quoniam non solum per agere sanctificatum quo redditur praesens realiter menti sed etiam per agere beatificatum quo ipse deus sit species immediate in suo esse immutans beatifice potentiam mentem plenisssime aut dicitur praesens homini christo in quo in habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter et ideo sibi etiam per agere communicatum totius plenitutinis deitatis redditur realiter praesens et sic de m?a istius articuli super excedente ineffabiliter vires nostras dictum sit prout melius catholice iuxta intentionem doctorum ortodoxorum concipi potui:

Quartus articulus utrum ex aliquo divino ad extra agere concludi possit praesentialitas divina ad locum

iste articulus potest habere duplicem intellectum primus est utrum ex actione divina concludi possit qualicumque modo immensitas localis divina et patet quod sic nam ex agere divino quod est independenter et immense agere ad extra concludi potest immensum posse divinum ad extra et per consequens immensum divinum esse et per consequens immensitas divini esse tam durativa quam extensiva et praesentialis ad omnia

// alius intellectus potest esse iste utrum ratio agendi respectu alicuius rei exigat praesentialitatem essentialem ad terminem ita quod deus ex hoc quod agit vel conservat aliquam rem sit praesens essentialiter huius rei et ad istum intellectum sumendo articulum pono alicasaliquas conclusiones

// prima sit ista licet omnis dei intimitas et praesentialitas creaturis sit causalis tamen si per impossibile divina essentia non esset causativa ad extra adhuc esset localiter immensa ista conclusio quo ad primam partem patet ex dictis in 1o articulo quo ad 2am probatur nam si deus non esset causatus ad extra non minus esset essentialiter immensus quo ad quidditatem essendi per prius non est immensus perfectior et quidditative quam causaliter igitur non minus deus esset immensus in seipso ut loco intelligibili proprio et per consequens non minus supereminenter ambiret et concluderet circumscribendo totum vacuum ymaginarium infinitum // confirmatur nam deus et si non esset causatus ad extra per impossibile non minus esset immensus durative igitur et localiter consequentia patet nam nulla potest esse ratio diversitatis plus in uno quam in alio et antecedens patet nam deus secundum quamlibet rationem essentialem est aeternus sicut enim quaelibet huiusmodi rationum seipsa formaliter est infinita intensive ita et aeterna sicud patuit distinctione 9 et per consequens consimili ratione localiter immensa ex quo nulla talis infinitas aliquid potest positive ultra rationem quae denominatur infinita et ideo dico quod sicud deus si per inpossibile haberet solum primam denominationem perfectionis essentialis et quidditative putat esse adhuc esset intensive immensus secundum talem denominationem ac etiam aeternus secundum talem denominationem ita etiam localiter immensus

// 2a conclusio prius est naturaliter immensitas localis divina quam immensitas causalis probatur ex praecedenti nam prius est dictum esse immensum quidditative et perfectionaliter quam causaliter sed per immensitatem quidditativam habetur sufficiens non inmensitatis localis igitur prior est talis immensitas localis quam causalis

// 3a conclusio si per inpossibile deus esset immensus causaliter et non localiter nullum divinum agere redderet deum praesentem termino actionis et hoc praesentia locali et reali ista conclusio probatur primo quia ad hoc quod effectus fluat ab alicaaliqua tam solum sufficit quod effectus contineatur virtualiter et causaliter in tali causa igitur ubi distantia non remitteret actionem agentis aequae effectus posset agi distanter sicud immediate a causa sed nulla distantia finita potest remittere agere immensum agentis primi igitur agens primum aequae continet causaliter effectum ad situm quantumlibet distantem sicut ad immediatum

praeterea quod causa 2a remissus agat indistans quam in propinquum hoc est propter passum quod non est ita propinquum veritati agentis et per consequens hoc est ratione lincatonis veritatis ac?ue igitur causa omnino illicita aequae fortitur potest agere in remotum sicut in propinquum et per consequens aeque potest esse praesens virtualiter passo remoto sicut propinquo et ita non exigit praesentialitatem localem ad terminum actionis / confirmatur nam quaelibet causa secunda quae potest distanter agere per causas interme?tas in certa proportione et solum finita est remissius potens in certum distans quam in propinquum immediate igitur causa infinita ad omnem finitam distantiam infinite esset activa et per consequens causa simpliciter prima immense activa aequae virtualiter et causaliter continet effectum et si per impossibile quantulibet a passo distaret sicut si esset immediata passo

// praeterea si causa prima per impossibile esset praecise ubi est nunc sol adhuc posset eundem effectum quam sol in terra producere mediantibus aliis causis 2is sed nullae causae conferunt ad causalitatem causae primae igitur causa prima aequae se sola illum sufficeret effectum producere in terra // confirmatur nam quaero aut sol per suam veritatem intrinsecam sub alicoaliquo gradu influit in effectum productum in terra vel non si sic igitur stat effectum distantem fluere a veritate activa et stat virtutem activam distare a termino actionis

// Item si sol sub alicoaliquo gradu influit igitur infinita solum proportione causae mediantae conferunt ipsi soli igitur si sol esset infinite veritatis active aequae per solam virtutem intrinsecam posset talem effectum in terra producere sicut nunc per causas medias sed deus nunc est infinite virtutis ergo etc si vero detur 2m sequitur quod si deus conservaret praecise causas medias inter solem et effectum corrumpendo solem aequae talis effectus poneretur inesse Et consimiliter posset argui de qualibet causa non immediata effectui et ita si aliqua virtus corporalis sit immediata effectui secundum unum extremum tantum quaecumque pars ipsius non terminata inmediata ad effectum corrupta non remitteret actionem ad esse talis effectus quod notum est esse impossibile

// Item si sic esset sequitur quod corpus lumino sive aequae intense illuminaret medium distans sicut propinquum nam nulla pars remota illuminatur nisi per immediatam igitur idem gradus luminis est in parte immediata et in qualibet ultra illam // confirmatur nam si remissus lumen est in puncto remoto quam propinquo hoc est propter maiorem distantiam a luminoso fontali // sed contra nam luminosum fontale non influit per veritatem intrinsecam nisi in punctum immediatum sicud ponit hoc irrationabilis responsio

// Item sequitur quod corpus luminosum per veritatem intrinsecam nihil potest agere nam si agit aliquod lumen praesentia a a est extensive in alicaaliqua parte medii igitur data tali parte medii vel quilibet punctus illius partis est immediatus luminoso quod est inpossibile vel luminosum per veritatem intrinsecam potest agere indistans et habetur intentum

// 2o principaliter potest argui ad eandem conclusionem nam si deus esset immensus causaliter et solum in a puncto realiter per ymaginationem adhuc esset infinitus situs ymaginarius consequentia patet cum situs ymaginarius ideo sit infinitus quia infinita virtus est de facto potens infinitum facere situm positivum igitur adhuc unus situs ymaginarius esset distantior a deo quam alius et tam totus immediate causaliter a deo et habetur intentum

// Item ad istam conclusionem est doctor subtilis distinctione 37 primi et licet aliquem ipsius rationes falsum assumunt tamen una est satis efficax pro proposito et arguit sic causa 2a potest agere immediate indistans et se sola sine inti?me?a inter ipsam et passum igitur a formari causa prima si poneretur non ubique contra patet et antecedens probat de sole qui producit in terra alicasaliquas formas substantiales puta ignem gratia argumenti et non per aliquam qualitatem mediam putat radium cum nulla qualitas posset immediate agere ad esse substantiae sed solum ad dispositionem primam

// Sed ad istam rationem potest dupliciter responderi primo negando consequentiam primam et ratio est nam licet causa prima sit magis illimita quam 2a tamen est magis neccessaria ad esse effectus et ideo absentia causae primae ab effectu statim redderet effectum non esse sicut a qua figuram deperdit per absentiam corporis terminantis suum defluxum

// Sed ista responsio nulla est si enim causalitas remissior non exigit praesentiam realem ad conservandum effectum merito magis intensior quae magis est virtualis ad esse effectus

// praeterea si praesentia realis non est virtualis et causalis ut sic sequitur quod causa prima non virtualius conservat effectum ex hoc quod est sibi praesens realiter igitur si per praesentialitatem realem perfectius conservatur effectus hoc est quia non stat effectum esse absentem realiter et praesentem virtualiter causae et per consequens merito magis est hoc ponendum respectu causae finitae et limitatae quam causae immensae

// Item responsio procedit ex falsa ymaginatione ymaginatur enim quasi deum formam c?e in conservando et causando ipsam et ideo sicud formam non stat informare et non esse praesentem realiter formabili ita deum non stat formare ci?am in esse et non esse sibi praesentem realiter sed ista ymaginatio falsa est licet enim hoc sit vera de forma informativa quae ad informandum ideo exigit praesentialitatem realem ad subiectum quoniam suum esse communicat subiecto et per informationem fit entitas subiecti non tamen de formatione extrinseca et efficiente qualis sola et non alia competit formae primae et ideo bene concedo quod non staret deum qualicumque modo esse actum ci?e vel per vitalem immutationem vel per communicationem divini esse qualis est in unione suppositionabili sine praesentialitate reali tamen hoc non est verum ubi est formatio solum per modum efficientis quoniam efficiens non communicat effectum suum esse et ideo non exigit ad effectum praesentialitatem realem

// aliter tamen respondetur ad rationem scoti per quemdam doctorem et negatur assumptum et ad probationem dicit quod qualitas immediate efficit substantiam dicit enim quod secundum viam phylosophi eadem transmutatio est ad qualitatem et ad formam substantialem consequentem sed quidquid sit de via phylosophi de qua non est in cura pro nunc ista responsio in rei veritate non sufficit nam ostensum fuit in praecedenti distinctione quod prius deus continet perfectionaliter c?am quam causaliter ex quo sequitur quod sicud prior est in deo continentia perfectionalis quam causalis ubi tamen utraque est per plenitudinem / ita in creaturis in quibus est per participationem et ideo sicut in creaturis rationes essentiales participate puta esse simpliciter esse vitae et huiusmodi eundem ordinem habent quem in divinis consimiles ita huiusmodi continentiae / et ideo omnis continentia causalis in creaturis ordinatione naturae praeexigit quidditativam perfectionalem igitur si substantia est perfectior qualitate sicut ipse admittit vera qualitas per veritatem propriam potest active concurrere et qualicumque modo causaliter continere substantiam quam propter admittendo quod sol sit effectivus formae substantialis ignis argumentum sufficienter concludit

// alia tamen argumenta facit idem scotus quorum merita supponunt quod deus ante imundum non erat in situ ymaginario ubi mundus est ymaginario quod nullibi erat et quod per prius deus creat alicubi quam ibi sit et quod deus non sit nisi in mundo et non in alicoaliquo situ ymaginario extra mundum quae omnia ex eadem radice procedunt et falsa sunt de quibus satis miror quomodo probabiliter possunt concipi ymmo et hic tute teneri Videtur enim mihi quod omnes tales habent incidere in articulum hic per dominum stephanum parysiensis episcopum reprobatum puta quod "deus non potest movere caelum motu recto" quod sine dubio omnes tales habent concedere ymmo cum in omni motu sit variatio situs et nullus est situs secundum istos nisi pos?ts contradictio est totum mundum moveri

// Item mirum est si a angelus nunc est in lco pedali et deus destrueret omnem locum dicere quod angelus nulibi esset nam si angelus prius fuit in loco pedali et est et non est motus localiter eandem habet mensuram diffinitivam essendi

// Item quidquid sit de hoc modo qui cum alio non discordat in re isti habent dicere quod angelus sic est omni alio destructo quod si alia ponerentur in esse staret ab eis ipsum magis et minus distare et isto modo est ponendus situs ymaginarius non quod sit aliquod positivum et quia deus sic est immensus quod sine mutatione praesentialitatis divinae non staret aliquid alicubi situari et distare si deo quantumcumque deus non esset actus illius ideo dico deum esse in situ ymaginario infinito et fuisse ante mundum ubi est mundus quidquid sit de proprietate locutionis locutio 11 exterior potius debet familiari interiori quam econverso

// Ex hac autem tertia conclusione elici possunt variae corollariae et maxime ex rationibus primi principalis

// prima quod tam causa 2a per virtutem intrinsecam agere potest indistans

//2a quod staret causam 2am ita continue intendi quod per solam virtutem intrinseca aeque intense continue ageret in idem passum recedens a virtute activa

// 3a quod causa infinita 2a si esset per virtute intrinsecam omni alia media deducta ad quamcumque finitam distantiam posset agere ex quibus satis apparet de?o articuli ex quo cum praecedentibus patet satis de?o quaestione de qua tenenda est pars affirmativa

// ad rationes autem in oppositum ad primam concedo quidquid deducit nec est contra me sed pro

// ad 2 nego antecedens sicud patet ex deductione 2i articuli

// ad 3 patet responsio ex 3o articulo

// ad 4 nego probatam consequentiam et ulterius deductio satis solvitur ex dictis in 4o articulo