in principio creavit Deus caelum et terram

terra autem erat inanis et vacua et tenebrae super faciem abyssi et spiritus Dei ferebatur super aquas

dixitque Deus fiat lux et facta est lux

et vidit Deus lucem quod esset bona et divisit lucem ac tenebras

appellavitque lucem diem et tenebras noctem factumque est vespere et mane dies unus

dixit quoque Deus fiat firmamentum in medio aquarum et dividat aquas ab aquis

et fecit Deus firmamentum divisitque aquas quae erant sub firmamento ab his quae erant super firmamentum et factum est ita

vocavitque Deus firmamentum caelum et factum est vespere et mane dies secundus

dixit vero Deus congregentur aquae quae sub caelo sunt in locum unum et appareat arida factumque est ita

et vocavit Deus aridam terram congregationesque aquarum appellavit maria et vidit Deus quod esset bonum

et ait germinet terra herbam virentem et facientem semen et lignum pomiferum faciens fructum iuxta genus suum cuius semen in semet ipso sit super terram et factum est ita

et protulit terra herbam virentem et adferentem semen iuxta genus suum lignumque faciens fructum et habens unumquodque sementem secundum speciem suam et vidit Deus quod esset bonum

factumque est vespere et mane dies tertius

dixit autem Deus fiant luminaria in firmamento caeli ut dividant diem ac noctem et sint in signa et tempora et dies et annos

ut luceant in firmamento caeli et inluminent terram et factum est ita

fecitque Deus duo magna luminaria luminare maius ut praeesset diei et luminare minus ut praeesset nocti et stellas

et posuit eas in firmamento caeli ut lucerent super terram

et praeessent diei ac nocti et dividerent lucem ac tenebras et vidit Deus quod esset bonum

et factum est vespere et mane dies quartus

dixit etiam Deus producant aquae reptile animae viventis et volatile super terram sub firmamento caeli

creavitque Deus cete grandia et omnem animam viventem atque motabilem quam produxerant aquae in species suas et omne volatile secundum genus suum et vidit Deus quod esset bonum

benedixitque eis dicens crescite et multiplicamini et replete aquas maris avesque multiplicentur super terram

et factum est vespere et mane dies quintus

dixit quoque Deus producat terra animam viventem in genere suo iumenta et reptilia et bestias terrae secundum species suas factumque est ita

et fecit Deus bestias terrae iuxta species suas et iumenta et omne reptile terrae in genere suo et vidit Deus quod esset bonum

et ait faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram et praesit piscibus maris et volatilibus caeli et bestiis universaeque terrae omnique reptili quod movetur in terra

et creavit Deus hominem ad imaginem suam ad imaginem Dei creavit illum masculum et feminam creavit eos

benedixitque illis Deus et ait crescite et multiplicamini et replete terram et subicite eam et dominamini piscibus maris et volatilibus caeli et universis animantibus quae moventur super terram

dixitque Deus ecce dedi vobis omnem herbam adferentem semen super terram et universa ligna quae habent in semet ipsis sementem generis sui ut sint vobis in escam

et cunctis animantibus terrae omnique volucri caeli et universis quae moventur in terra et in quibus est anima vivens ut habeant ad vescendum et factum est ita

viditque Deus cuncta quae fecit et erant valde bona et factum est vespere et mane dies sextus

igitur perfecti sunt caeli et terra et omnis ornatus eorum

conplevitque Deus die septimo opus suum quod fecerat et requievit die septimo ab universo opere quod patrarat

et benedixit diei septimo et sanctificavit illum quia in ipso cessaverat ab omni opere suo quod creavit Deus ut faceret

istae generationes caeli et terrae quando creatae sunt in die quo fecit Dominus Deus caelum et terram

et omne virgultum agri antequam oreretur in terra omnemque herbam regionis priusquam germinaret non enim pluerat Dominus Deus super terram et homo non erat qui operaretur terram

sed fons ascendebat e terra inrigans universam superficiem terrae

formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae et inspiravit in faciem eius spiraculum vitae et factus est homo in animam viventem

plantaverat autem Dominus Deus paradisum voluptatis a principio in quo posuit hominem quem formaverat

produxitque Dominus Deus de humo omne lignum pulchrum visu et ad vescendum suave lignum etiam vitae in medio paradisi lignumque scientiae boni et mali

et fluvius egrediebatur de loco voluptatis ad inrigandum paradisum qui inde dividitur in quattuor capita

nomen uni Phison ipse est qui circuit omnem terram Evilat ubi nascitur aurum

et aurum terrae illius optimum est ibique invenitur bdellium et lapis onychinus

et nomen fluvio secundo Geon ipse est qui circuit omnem terram Aethiopiae

nomen vero fluminis tertii Tigris ipse vadit contra Assyrios fluvius autem quartus ipse est Eufrates

tulit ergo Dominus Deus hominem et posuit eum in paradiso voluptatis ut operaretur et custodiret illum

praecepitque ei dicens ex omni ligno paradisi comede

de ligno autem scientiae boni et mali ne comedas in quocumque enim die comederis ex eo morte morieris

dixit quoque Dominus Deus non est bonum esse hominem solum faciamus ei adiutorium similem sui

formatis igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terrae et universis volatilibus caeli adduxit ea ad Adam ut videret quid vocaret ea omne enim quod vocavit Adam animae viventis ipsum est nomen eius

appellavitque Adam nominibus suis cuncta animantia et universa volatilia caeli et omnes bestias terrae Adam vero non inveniebatur adiutor similis eius

inmisit ergo Dominus Deus soporem in Adam cumque obdormisset tulit unam de costis eius et replevit carnem pro ea

et aedificavit Dominus Deus costam quam tulerat de Adam in mulierem et adduxit eam ad Adam

dixitque Adam hoc nunc os ex ossibus meis et caro de carne mea haec vocabitur virago quoniam de viro sumpta est

quam ob rem relinquet homo patrem suum et matrem et adherebit uxori suae et erunt duo in carne una

erant autem uterque nudi Adam scilicet et uxor eius et non erubescebant

sed et serpens erat callidior cunctis animantibus terrae quae fecerat Dominus Deus qui dixit ad mulierem cur praecepit vobis Deus ut non comederetis de omni ligno paradisi

cui respondit mulier de fructu lignorum quae sunt in paradiso vescemur

de fructu vero ligni quod est in medio paradisi praecepit nobis Deus ne comederemus et ne tangeremus illud ne forte moriamur

dixit autem serpens ad mulierem nequaquam morte moriemini

scit enim Deus quod in quocumque die comederitis ex eo aperientur oculi vestri et eritis sicut dii scientes bonum et malum

vidit igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescendum et pulchrum oculis aspectuque delectabile et tulit de fructu illius et comedit deditque viro suo qui comedit

et aperti sunt oculi amborum cumque cognovissent esse se nudos consuerunt folia ficus et fecerunt sibi perizomata

et cum audissent vocem Domini Dei deambulantis in paradiso ad auram post meridiem abscondit se Adam et uxor eius a facie Domini Dei in medio ligni paradisi

vocavitque Dominus Deus Adam et dixit ei ubi es

qui ait vocem tuam audivi in paradiso et timui eo quod nudus essem et abscondi me

cui dixit quis enim indicavit tibi quod nudus esses nisi quod ex ligno de quo tibi praeceperam ne comederes comedisti

dixitque Adam mulier quam dedisti sociam mihi dedit mihi de ligno et comedi

et dixit Dominus Deus ad mulierem quare hoc fecisti quae respondit serpens decepit me et comedi

et ait Dominus Deus ad serpentem quia fecisti hoc maledictus es inter omnia animantia et bestias terrae super pectus tuum gradieris et terram comedes cunctis diebus vitae tuae

inimicitias ponam inter te et mulierem et semen tuum et semen illius ipsa conteret caput tuum et tu insidiaberis calcaneo eius

mulieri quoque dixit multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos in dolore paries filios et sub viri potestate eris et ipse dominabitur tui

ad Adam vero dixit quia audisti vocem uxoris tuae et comedisti de ligno ex quo praeceperam tibi ne comederes maledicta terra in opere tuo in laboribus comedes eam cunctis diebus vitae tuae

spinas et tribulos germinabit tibi et comedes herbas terrae

in sudore vultus tui vesceris pane donec revertaris in terram de qua sumptus es quia pulvis es et in pulverem reverteris

et vocavit Adam nomen uxoris suae Hava eo quod mater esset cunctorum viventium

fecit quoque Dominus Deus Adam et uxori eius tunicas pellicias et induit eos

et ait ecce Adam factus est quasi unus ex nobis sciens bonum et malum nunc ergo ne forte mittat manum suam et sumat etiam de ligno vitae et comedat et vivat in aeternum

emisit eum Dominus Deus de paradiso voluptatis ut operaretur terram de qua sumptus est

eiecitque Adam et conlocavit ante paradisum voluptatis cherubin et flammeum gladium atque versatilem ad custodiendam viam ligni vitae

Adam vero cognovit Havam uxorem suam quae concepit et peperit Cain dicens possedi hominem per Dominum

rursusque peperit fratrem eius Abel fuit autem Abel pastor ovium et Cain agricola

factum est autem post multos dies ut offerret Cain de fructibus terrae munera Domino

Abel quoque obtulit de primogenitis gregis sui et de adipibus eorum et respexit Dominus ad Abel et ad munera eius

ad Cain vero et ad munera illius non respexit iratusque est Cain vehementer et concidit vultus eius

dixitque Dominus ad eum quare maestus es et cur concidit facies tua

nonne si bene egeris recipies sin autem male statim in foribus peccatum aderit sed sub te erit appetitus eius et tu dominaberis illius

dixitque Cain ad Abel fratrem suum egrediamur foras cumque essent in agro consurrexit Cain adversus Abel fratrem suum et interfecit eum

et ait Dominus ad Cain ubi est Abel frater tuus qui respondit nescio num custos fratris mei sum

dixitque ad eum quid fecisti vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra

nunc igitur maledictus eris super terram quae aperuit os suum et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua

cum operatus fueris eam non dabit tibi fructus suos vagus et profugus eris super terram

dixitque Cain ad Dominum maior est iniquitas mea quam ut veniam merear

ecce eicis me hodie a facie terrae et a facie tua abscondar et ero vagus et profugus in terra omnis igitur qui invenerit me occidet me

dixitque ei Dominus nequaquam ita fiet sed omnis qui occiderit Cain septuplum punietur posuitque Dominus Cain signum ut non eum interficeret omnis qui invenisset eum

egressusque Cain a facie Domini habitavit in terra profugus ad orientalem plagam Eden

cognovit autem Cain uxorem suam quae concepit et peperit Enoch et aedificavit civitatem vocavitque nomen eius ex nomine filii sui Enoch

porro Enoch genuit Irad et Irad genuit Maviahel et Maviahel genuit Matusahel et Matusahel genuit Lamech

qui accepit uxores duas nomen uni Ada et nomen alteri Sella

genuitque Ada Iabel qui fuit pater habitantium in tentoriis atque pastorum

et nomen fratris eius Iubal ipse fuit pater canentium cithara et organo

Sella quoque genuit Thubalcain qui fuit malleator et faber in cuncta opera aeris et ferri soror vero Thubalcain Noemma

dixitque Lamech uxoribus suis Adae et Sellae audite vocem meam uxores Lamech auscultate sermonem meum quoniam occidi virum in vulnus meum et adulescentulum in livorem meum

septuplum ultio dabitur de Cain de Lamech vero septuagies septies

cognovit quoque adhuc Adam uxorem suam et peperit filium vocavitque nomen eius Seth dicens posuit mihi Deus semen aliud pro Abel quem occidit Cain

sed et Seth natus est filius quem vocavit Enos iste coepit invocare nomen Domini

hic est liber generationis Adam in die qua creavit Deus hominem ad similitudinem Dei fecit illum

masculum et feminam creavit eos et benedixit illis et vocavit nomen eorum Adam in die qua creati sunt

vixit autem Adam centum triginta annis et genuit ad similitudinem et imaginem suam vocavitque nomen eius Seth

et facti sunt dies Adam postquam genuit Seth octingenti anni genuitque filios et filias

et factum est omne tempus quod vixit Adam anni nongenti triginta et mortuus est

vixit quoque Seth centum quinque annos et genuit Enos

vixitque Seth postquam genuit Enos octingentis septem annis genuitque filios et filias

et facti sunt omnes dies Seth nongentorum duodecim annorum et mortuus est

vixit vero Enos nonaginta annis et genuit Cainan

post cuius ortum vixit octingentis quindecim annis et genuit filios et filias

factique sunt omnes dies Enos nongentorum quinque annorum et mortuus est

vixit quoque Cainan septuaginta annis et genuit Malalehel

et vixit Cainan postquam genuit Malalehel octingentos quadraginta annos genuitque filios et filias

et facti sunt omnes dies Cainan nongenti decem anni et mortuus est

vixit autem Malalehel sexaginta quinque annos et genuit Iared

et vixit Malalehel postquam genuit Iared octingentis triginta annis et genuit filios et filias

et facti sunt omnes dies Malalehel octingenti nonaginta quinque anni et mortuus est

vixitque Iared centum sexaginta duobus annis et genuit Enoch

et vixit Iared postquam genuit Enoch octingentos annos et genuit filios et filias

et facti sunt omnes dies Iared nongenti sexaginta duo anni et mortuus est

porro Enoch vixit sexaginta quinque annis et genuit Mathusalam

et ambulavit Enoch cum Deo postquam genuit Mathusalam trecentis annis et genuit filios et filias

et facti sunt omnes dies Enoch trecenti sexaginta quinque anni

ambulavitque cum Deo et non apparuit quia tulit eum Deus

vixit quoque Mathusalam centum octoginta septem annos et genuit Lamech

et vixit Mathusalam postquam genuit Lamech septingentos octoginta duos annos et genuit filios et filias

et facti sunt omnes dies Mathusalae nongenti sexaginta novem anni et mortuus est

vixit autem Lamech centum octoginta duobus annis et genuit filium

vocavitque nomen eius Noe dicens iste consolabitur nos ab operibus et laboribus manuum nostrarum in terra cui maledixit Dominus

vixitque Lamech postquam genuit Noe quingentos nonaginta quinque annos et genuit filios et filias

et facti sunt omnes dies Lamech septingenti septuaginta septem anni et mortuus est

Noe vero cum quingentorum esset annorum genuit Sem et Ham et Iafeth

cumque coepissent homines multiplicari super terram et filias procreassent

videntes filii Dei filias eorum quod essent pulchrae acceperunt uxores sibi ex omnibus quas elegerant

dixitque Deus non permanebit spiritus meus in homine in aeternum quia caro est eruntque dies illius centum viginti annorum

gigantes autem erant super terram in diebus illis postquam enim ingressi sunt filii Dei ad filias hominum illaeque genuerunt isti sunt potentes a saeculo viri famosi

videns autem Deus quod multa malitia hominum esset in terra et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore

paenituit eum quod hominem fecisset in terra et tactus dolore cordis intrinsecus

delebo inquit hominem quem creavi a facie terrae ab homine usque ad animantia a reptili usque ad volucres caeli paenitet enim me fecisse eos

Noe vero invenit gratiam coram Domino

hae generationes Noe Noe vir iustus atque perfectus fuit in generationibus suis cum Deo ambulavit

et genuit tres filios Sem Ham et Iafeth

corrupta est autem terra coram Deo et repleta est iniquitate

cumque vidisset Deus terram esse corruptam omnis quippe caro corruperat viam suam super terram

dixit ad Noe finis universae carnis venit coram me repleta est terra iniquitate a facie eorum et ego disperdam eos cum terra

fac tibi arcam de lignis levigatis mansiunculas in arca facies et bitumine linies intrinsecus et extrinsecus

et sic facies eam trecentorum cubitorum erit longitudo arcae quinquaginta cubitorum latitudo et triginta cubitorum altitudo illius

fenestram in arca facies et in cubito consummabis summitatem ostium autem arcae pones ex latere deorsum cenacula et tristega facies in ea

ecce ego adducam diluvii aquas super terram ut interficiam omnem carnem in qua spiritus vitae est subter caelum universa quae in terra sunt consumentur

ponamque foedus meum tecum et ingredieris arcam tu et filii tui uxor tua et uxores filiorum tuorum tecum

et ex cunctis animantibus universae carnis bina induces in arcam ut vivant tecum masculini sexus et feminini

de volucribus iuxta genus suum et de iumentis in genere suo et ex omni reptili terrae secundum genus suum bina de omnibus ingredientur tecum ut possint vivere

tolles igitur tecum ex omnibus escis quae mandi possunt et conportabis apud te et erunt tam tibi quam illis in cibum

fecit ergo Noe omnia quae praeceperat illi Deus

dixitque Dominus ad eum ingredere tu et omnis domus tua arcam te enim vidi iustum coram me in generatione hac

ex omnibus animantibus mundis tolle septena septena masculum et feminam de animantibus vero non mundis duo duo masculum et feminam

sed et de volatilibus caeli septena septena masculum et feminam ut salvetur semen super faciem universae terrae

adhuc enim et post dies septem ego pluam super terram quadraginta diebus et quadraginta noctibus et delebo omnem substantiam quam feci de superficie terrae

fecit ergo Noe omnia quae mandaverat ei Dominus

eratque sescentorum annorum quando diluvii aquae inundaverunt super terram

et ingressus est Noe et filii eius uxor eius et uxores filiorum eius cum eo in arcam propter aquas diluvii

de animantibus quoque mundis et inmundis et de volucribus et ex omni quod movetur super terram

duo et duo ingressa sunt ad Noe in arcam masculus et femina sicut praeceperat Deus Noe

cumque transissent septem dies aquae diluvii inundaverunt super terram

anno sescentesimo vitae Noe mense secundo septimodecimo die mensis rupti sunt omnes fontes abyssi magnae et cataractae caeli apertae sunt

et facta est pluvia super terram quadraginta diebus et quadraginta noctibus

in articulo diei illius ingressus est Noe et Sem et Ham et Iafeth filii eius uxor illius et tres uxores filiorum eius cum eis in arcam

ipsi et omne animal secundum genus suum universaque iumenta in genus suum et omne quod movetur super terram in genere suo cunctumque volatile secundum genus suum universae aves omnesque volucres

ingressae sunt ad Noe in arcam bina et bina ex omni carne in qua erat spiritus vitae

et quae ingressa sunt masculus et femina ex omni carne introierunt sicut praeceperat ei Deus et inclusit eum Dominus de foris

factumque est diluvium quadraginta diebus super terram et multiplicatae sunt aquae et elevaverunt arcam in sublime a terra

vehementer inundaverunt et omnia repleverunt in superficie terrae porro arca ferebatur super aquas

et aquae praevaluerunt nimis super terram opertique sunt omnes montes excelsi sub universo caelo

quindecim cubitis altior fuit aqua super montes quos operuerat

consumptaque est omnis caro quae movebatur super terram volucrum animantium bestiarum omniumque reptilium quae reptant super terram universi homines

et cuncta in quibus spiraculum vitae est in terra mortua sunt

et delevit omnem substantiam quae erat super terram ab homine usque ad pecus tam reptile quam volucres caeli et deleta sunt de terra remansit autem solus Noe et qui cum eo erant in arca

obtinueruntque aquae terras centum quinquaginta diebus

recordatus autem Deus Noe cunctarumque animantium et omnium iumentorum quae erant cum eo in arca adduxit spiritum super terram et inminutae sunt aquae

et clausi sunt fontes abyssi et cataractae caeli et prohibitae sunt pluviae de caelo

reversaeque aquae de terra euntes et redeuntes et coeperunt minui post centum quinquaginta dies

requievitque arca mense septimo vicesima septima die mensis super montes Armeniae

at vero aquae ibant et decrescebant usque ad decimum mensem decimo enim mense prima die mensis apparuerunt cacumina montium

cumque transissent quadraginta dies aperiens Noe fenestram arcae quam fecerat dimisit corvum

qui egrediebatur et revertebatur donec siccarentur aquae super terram

emisit quoque columbam post eum ut videret si iam cessassent aquae super faciem terrae

quae cum non invenisset ubi requiesceret pes eius reversa est ad eum in arcam aquae enim erant super universam terram extenditque manum et adprehensam intulit in arcam

expectatis autem ultra septem diebus aliis rursum dimisit columbam ex arca

at illa venit ad eum ad vesperam portans ramum olivae virentibus foliis in ore suo intellexit ergo Noe quod cessassent aquae super terram

expectavitque nihilominus septem alios dies et emisit columbam quae non est reversa ultra ad eum

igitur sescentesimo primo anno primo mense prima die mensis inminutae sunt aquae super terram et aperiens Noe tectum arcae aspexit viditque quod exsiccata esset superficies terrae

mense secundo septima et vicesima die mensis arefacta est terra

locutus est autem Deus ad Noe dicens

egredere de arca tu et uxor tua filii tui et uxores filiorum tuorum tecum

cuncta animantia quae sunt apud te ex omni carne tam in volatilibus quam in bestiis et in universis reptilibus quae reptant super terram educ tecum et ingredimini super terram crescite et multiplicamini super eam

egressus est ergo Noe et filii eius uxor illius et uxores filiorum eius cum eo

sed et omnia animantia iumenta et reptilia quae repunt super terram secundum genus suum arcam egressa sunt

aedificavit autem Noe altare Domino et tollens de cunctis pecoribus et volucribus mundis obtulit holocausta super altare

odoratusque est Dominus odorem suavitatis et ait ad eum nequaquam ultra maledicam terrae propter homines sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adulescentia sua non igitur ultra percutiam omnem animantem sicut feci

cunctis diebus terrae sementis et messis frigus et aestus aestas et hiemps nox et dies non requiescent

benedixitque Deus Noe et filiis eius et dixit ad eos crescite et multiplicamini et implete terram

et terror vester ac tremor sit super cuncta animalia terrae et super omnes volucres caeli cum universis quae moventur in terra omnes pisces maris manui vestrae traditi sunt

et omne quod movetur et vivit erit vobis in cibum quasi holera virentia tradidi vobis omnia

excepto quod carnem cum sanguine non comedetis

sanguinem enim animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum et de manu hominis de manu viri et fratris eius requiram animam hominis

quicumque effuderit humanum sanguinem fundetur sanguis illius ad imaginem quippe Dei factus est homo

vos autem crescite et multiplicamini et ingredimini super terram et implete eam

haec quoque dixit Deus ad Noe et ad filios eius cum eo

ecce ego statuam pactum meum vobiscum et cum semine vestro post vos

et ad omnem animam viventem quae est vobiscum tam in volucribus quam in iumentis et pecudibus terrae cunctis quae egressa sunt de arca et universis bestiis terrae

statuam pactum meum vobiscum et nequaquam ultra interficietur omnis caro aquis diluvii neque erit deinceps diluvium dissipans terram

dixitque Deus hoc signum foederis quod do inter me et vos et ad omnem animam viventem quae est vobiscum in generationes sempiternas

arcum meum ponam in nubibus et erit signum foederis inter me et inter terram

cumque obduxero nubibus caelum apparebit arcus meus in nubibus

et recordabor foederis mei vobiscum et cum omni anima vivente quae carnem vegetat et non erunt ultra aquae diluvii ad delendam universam carnem

eritque arcus in nubibus et videbo illum et recordabor foederis sempiterni quod pactum est inter Deum et inter omnem animam viventem universae carnis quae est super terram

dixitque Deus Noe hoc erit signum foederis quod constitui inter me et inter omnem carnem super terram

erant igitur filii Noe qui egressi sunt de arca Sem Ham et Iafeth porro Ham ipse est pater Chanaan

tres isti sunt filii Noe et ab his disseminatum est omne hominum genus super universam terram

coepitque Noe vir agricola exercere terram et plantavit vineam

bibensque vinum inebriatus est et nudatus in tabernaculo suo

quod cum vidisset Ham pater Chanaan verenda scilicet patris sui esse nuda nuntiavit duobus fratribus suis foras

at vero Sem et Iafeth pallium inposuerunt umeris suis et incedentes retrorsum operuerunt verecunda patris sui faciesque eorum aversae erant et patris virilia non viderunt

evigilans autem Noe ex vino cum didicisset quae fecerat ei filius suus minor

ait maledictus Chanaan servus servorum erit fratribus suis

dixitque benedictus Dominus Deus Sem sit Chanaan servus eius

dilatet Deus Iafeth et habitet in tabernaculis Sem sitque Chanaan servus eius

vixit autem Noe post diluvium trecentis quinquaginta annis

et impleti sunt omnes dies eius nongentorum quinquaginta annorum et mortuus est

hae generationes filiorum Noe Sem Ham Iafeth natique sunt eis filii post diluvium

filii Iafeth Gomer Magog et Madai Iavan et Thubal et Mosoch et Thiras

porro filii Gomer Aschenez et Rifath et Thogorma

filii autem Iavan Elisa et Tharsis Cetthim et Dodanim

ab his divisae sunt insulae gentium in regionibus suis unusquisque secundum linguam et familias in nationibus suis

filii autem Ham Chus et Mesraim et Fut et Chanaan

filii Chus Saba et Hevila et Sabatha et Regma et Sabathaca filii Regma Saba et Dadan

porro Chus genuit Nemrod ipse coepit esse potens in terra

et erat robustus venator coram Domino ab hoc exivit proverbium quasi Nemrod robustus venator coram Domino

fuit autem principium regni eius Babylon et Arach et Archad et Chalanne in terra Sennaar

de terra illa egressus est Assur et aedificavit Nineven et plateas civitatis et Chale

Resen quoque inter Nineven et Chale haec est civitas magna

at vero Mesraim genuit Ludim et Anamim et Laabim Nepthuim

et Phetrusim et Cesluim de quibus egressi sunt Philisthim et Capthurim

Chanaan autem genuit Sidonem primogenitum suum Ettheum

et Iebuseum et Amorreum Gergeseum

Eveum et Araceum Sineum

et Aradium Samariten et Amatheum et post haec disseminati sunt populi Chananeorum

factique sunt termini Chanaan venientibus a Sidone Geraram usque Gazam donec ingrediaris Sodomam et Gomorram et Adama et Seboim usque Lesa

hii filii Ham in cognationibus et linguis et generationibus terrisque et gentibus suis

de Sem quoque nati sunt patre omnium filiorum Eber fratre Iafeth maiore

filii Sem Aelam et Assur et Arfaxad et Lud et Aram

filii Aram Us et Hul et Gether et Mes

at vero Arfaxad genuit Sala de quo ortus est Eber

natique sunt Eber filii duo nomen uni Faleg eo quod in diebus eius divisa sit terra et nomen fratris eius Iectan

qui Iectan genuit Helmodad et Saleph et Asarmoth Iare

et Aduram et Uzal Decla

et Ebal et Abimahel Saba

et Ophir et Evila et Iobab omnes isti filii Iectan

et facta est habitatio eorum de Messa pergentibus usque Sephar montem orientalem

isti filii Sem secundum cognationes et linguas et regiones in gentibus suis

hae familiae Noe iuxta populos et nationes suas ab his divisae sunt gentes in terra post diluvium

erat autem terra labii unius et sermonum eorundem

cumque proficiscerentur de oriente invenerunt campum in terra Sennaar et habitaverunt in eo

dixitque alter ad proximum suum venite faciamus lateres et coquamus eos igni habueruntque lateres pro saxis et bitumen pro cemento

et dixerunt venite faciamus nobis civitatem et turrem cuius culmen pertingat ad caelum et celebremus nomen nostrum antequam dividamur in universas terras

descendit autem Dominus ut videret civitatem et turrem quam aedificabant filii Adam

et dixit ecce unus est populus et unum labium omnibus coeperuntque hoc facere nec desistent a cogitationibus suis donec eas opere conpleant

venite igitur descendamus et confundamus ibi linguam eorum ut non audiat unusquisque vocem proximi sui

atque ita divisit eos Dominus ex illo loco in universas terras et cessaverunt aedificare civitatem

et idcirco vocatum est nomen eius Babel quia ibi confusum est labium universae terrae et inde dispersit eos Dominus super faciem cunctarum regionum

hae generationes Sem Sem centum erat annorum quando genuit Arfaxad biennio post diluvium

vixitque Sem postquam genuit Arfaxad quingentos annos et genuit filios et filias

porro Arfaxad vixit triginta quinque annos et genuit Sale

vixitque Arfaxad postquam genuit Sale trecentis tribus annis et genuit filios et filias

Sale quoque vixit triginta annis et genuit Eber

vixitque Sale postquam genuit Eber quadringentis tribus annis et genuit filios et filias

vixit autem Eber triginta quattuor annis et genuit Faleg

et vixit Eber postquam genuit Faleg quadringentis triginta annis et genuit filios et filias

vixit quoque Faleg triginta annis et genuit Reu

vixitque Faleg postquam genuit Reu ducentis novem annis et genuit filios et filias

vixit autem Reu triginta duobus annis et genuit Sarug

vixitque Reu postquam genuit Sarug ducentis septem annis et genuit filios et filias

vixit vero Sarug triginta annis et genuit Nahor

vixitque Sarug postquam genuit Nahor ducentos annos et genuit filios et filias

vixit autem Nahor viginti novem annis et genuit Thare

vixitque Nahor postquam genuit Thare centum decem et novem annos et genuit filios et filias

vixitque Thare septuaginta annis et genuit Abram et Nahor et Aran

hae sunt autem generationes Thare Thare genuit Abram et Nahor et Aran porro Aran genuit Loth

mortuusque est Aran ante Thare patrem suum in terra nativitatis suae in Ur Chaldeorum

duxerunt autem Abram et Nahor uxores nomen autem uxoris Abram Sarai et nomen uxoris Nahor Melcha filia Aran patris Melchae et patris Ieschae

erat autem Sarai sterilis nec habebat liberos

tulit itaque Thare Abram filium suum et Loth filium Aran filium filii sui et Sarai nurum suam uxorem Abram filii sui et eduxit eos de Ur Chaldeorum ut irent in terram Chanaan veneruntque usque Haran et habitaverunt ibi

et facti sunt dies Thare ducentorum quinque annorum et mortuus est in Haran

dixit autem Dominus ad Abram egredere de terra tua et de cognatione tua et de domo patris tui in terram quam monstrabo tibi

faciamque te in gentem magnam et benedicam tibi et magnificabo nomen tuum erisque benedictus

benedicam benedicentibus tibi et maledicam maledicentibus tibi atque in te benedicentur universae cognationes terrae

egressus est itaque Abram sicut praeceperat ei Dominus et ivit cum eo Loth septuaginta quinque annorum erat Abram cum egrederetur de Haran

tulitque Sarai uxorem suam et Loth filium fratris sui universamque substantiam quam possederant et animas quas fecerant in Haran et egressi sunt ut irent in terram Chanaan cumque venissent in eam

pertransivit Abram terram usque ad locum Sychem usque ad convallem Inlustrem Chananeus autem tunc erat in terra

apparuitque Dominus Abram et dixit ei semini tuo dabo terram hanc qui aedificavit ibi altare Domino qui apparuerat ei

et inde transgrediens ad montem qui erat contra orientem Bethel tetendit ibi tabernaculum suum ab occidente habens Bethel et ab oriente Ai aedificavit quoque ibi altare Domino et invocavit nomen eius

perrexitque Abram vadens et ultra progrediens ad meridiem

facta est autem fames in terra descenditque Abram in Aegyptum ut peregrinaretur ibi praevaluerat enim fames in terra

cumque prope esset ut ingrederetur Aegyptum dixit Sarai uxori suae novi quod pulchra sis mulier

et quod cum viderint te Aegyptii dicturi sunt uxor ipsius est et interficient me et te reservabunt

dic ergo obsecro te quod soror mea sis ut bene sit mihi propter te et vivat anima mea ob gratiam tui

cum itaque ingressus esset Abram Aegyptum viderunt Aegyptii mulierem quod esset pulchra nimis

et nuntiaverunt principes Pharaoni et laudaverunt eam apud illum et sublata est mulier in domum Pharaonis

Abram vero bene usi sunt propter illam fueruntque ei oves et boves et asini et servi et famulae et asinae et cameli

flagellavit autem Dominus Pharaonem plagis maximis et domum eius propter Sarai uxorem Abram

vocavitque Pharao Abram et dixit ei quidnam est quod fecisti mihi quare non indicasti quod uxor tua esset

quam ob causam dixisti esse sororem tuam ut tollerem eam mihi in uxorem nunc igitur ecce coniux tua accipe eam et vade

praecepitque Pharao super Abram viris et deduxerunt eum et uxorem illius et omnia quae habebat

ascendit ergo Abram de Aegypto ipse et uxor eius et omnia quae habebat et Loth cum eo ad australem plagam

erat autem dives valde in possessione argenti et auri

reversusque est per iter quo venerat a meridie in Bethel usque ad locum ubi prius fixerat tabernaculum inter Bethel et Ai

in loco altaris quod fecerat prius et invocavit ibi nomen Domini

sed et Loth qui erat cum Abram fuerunt greges ovium et armenta et tabernacula

nec poterat eos capere terra ut habitarent simul erat quippe substantia eorum multa et non quibant habitare communiter

unde et facta est rixa inter pastores gregum Abram et Loth eo autem tempore Chananeus et Ferezeus habitabant in illa terra

dixit ergo Abram ad Loth ne quaeso sit iurgium inter me et te et inter pastores meos et pastores tuos fratres enim sumus

ecce universa terra coram te est recede a me obsecro si ad sinistram ieris ego ad dexteram tenebo si tu dexteram elegeris ego ad sinistram pergam

elevatis itaque Loth oculis vidit omnem circa regionem Iordanis quae universa inrigabatur antequam subverteret Dominus Sodomam et Gomorram sicut paradisus Domini et sicut Aegyptus venientibus in Segor

elegitque sibi Loth regionem circa Iordanem et recessit ab oriente divisique sunt alterutrum a fratre suo

Abram habitavit in terra Chanaan Loth moratus est in oppidis quae erant circa Iordanem et habitavit in Sodomis

homines autem Sodomitae pessimi erant et peccatores coram Domino nimis

dixitque Dominus ad Abram postquam divisus est Loth ab eo leva oculos tuos et vide a loco in quo nunc es ad aquilonem et ad meridiem ad orientem et ad occidentem

omnem terram quam conspicis tibi dabo et semini tuo usque in sempiternum

faciamque semen tuum sicut pulverem terrae si quis potest hominum numerare pulverem semen quoque tuum numerare poterit

surge et perambula terram in longitudine et in latitudine sua quia tibi daturus sum eam

movens igitur Abram tabernaculum suum venit et habitavit iuxta convallem Mambre quod est in Hebron aedificavitque ibi altare Domino

factum est autem in illo tempore ut Amrafel rex Sennaar et Arioch rex Ponti et Chodorlahomor rex Aelamitarum et Thadal rex Gentium

inirent bellum contra Bara regem Sodomorum et contra Bersa regem Gomorrae et contra Sennaab regem Adamae et contra Semeber regem Seboim contraque regem Balae ipsa est Segor

omnes hii convenerunt in vallem Silvestrem quae nunc est mare Salis

duodecim enim annis servierant Chodorlahomor et tertiodecimo anno recesserunt ab eo

igitur anno quartodecimo venit Chodorlahomor et reges qui erant cum eo percusseruntque Rafaim in Astharothcarnaim et Zuzim cum eis et Emim in Savecariathaim

et Chorreos in montibus Seir usque ad campestria Pharan quae est in solitudine

reversique sunt et venerunt ad fontem Mesfat ipsa est Cades et percusserunt omnem regionem Amalechitarum et Amorreum qui habitabat in Asasonthamar

et egressi sunt rex Sodomorum et rex Gomorrae rexque Adamae et rex Seboim necnon et rex Balae quae est Segor et direxerunt contra eos aciem in valle Silvestri

scilicet adversum Chodorlahomor regem Aelamitarum et Thadal regem Gentium et Amrafel regem Sennaar et Arioch regem Ponti quattuor reges adversus quinque

vallis autem Silvestris habebat puteos multos bituminis itaque rex Sodomorum et Gomorrae terga verterunt cecideruntque ibi et qui remanserant fugerunt ad montem

tulerunt autem omnem substantiam Sodomorum et Gomorrae et universa quae ad cibum pertinent et abierunt

necnon et Loth et substantiam eius filium fratris Abram qui habitabat in Sodomis

et ecce unus qui evaserat nuntiavit Abram Hebraeo qui habitabat in convalle Mambre Amorrei fratris Eschol et fratris Aner hii enim pepigerant foedus cum Abram

quod cum audisset Abram captum videlicet Loth fratrem suum numeravit expeditos vernaculos suos trecentos decem et octo et persecutus est eos usque Dan

et divisis sociis inruit super eos nocte percussitque eos et persecutus est usque Hoba quae est ad levam Damasci

reduxitque omnem substantiam et Loth fratrem suum cum substantia illius mulieres quoque et populum

egressus est autem rex Sodomorum in occursum eius postquam reversus est a caede Chodorlahomor et regum qui cum eo erant in valle Save quae est vallis Regis

at vero Melchisedech rex Salem proferens panem et vinum erat enim sacerdos Dei altissimi

benedixit ei et ait benedictus Abram Deo excelso qui creavit caelum et terram

et benedictus Deus excelsus quo protegente hostes in manibus tuis sunt et dedit ei decimas ex omnibus

dixit autem rex Sodomorum ad Abram da mihi animas cetera tolle tibi

qui respondit ei levo manum meam ad Dominum Deum excelsum possessorem caeli et terrae

quod a filo subteminis usque ad corrigiam caligae non accipiam ex omnibus quae tua sunt ne dicas ego ditavi Abram

exceptis his quae comederunt iuvenes et partibus virorum qui venerunt mecum Aner Eschol et Mambre isti accipient partes suas

his itaque transactis factus est sermo Domini ad Abram per visionem dicens noli timere Abram ego protector tuus sum et merces tua magna nimis

dixitque Abram Domine Deus quid dabis mihi ego vadam absque liberis et filius procuratoris domus meae iste Damascus Eliezer

addiditque Abram mihi autem non dedisti semen et ecce vernaculus meus heres meus erit

statimque sermo Domini factus est ad eum dicens non erit hic heres tuus sed qui egredietur de utero tuo ipsum habebis heredem

eduxitque eum foras et ait illi suspice caelum et numera stellas si potes et dixit ei sic erit semen tuum

credidit Domino et reputatum est ei ad iustitiam

dixitque ad eum ego Dominus qui eduxi te de Ur Chaldeorum ut darem tibi terram istam et possideres eam

at ille ait Domine Deus unde scire possum quod possessurus sim eam

respondens Dominus sume inquit mihi vaccam triennem et capram trimam et arietem annorum trium turturem quoque et columbam

qui tollens universa haec divisit per medium et utrasque partes contra se altrinsecus posuit aves autem non divisit

descenderuntque volucres super cadavera et abigebat eas Abram

cumque sol occumberet sopor inruit super Abram et horror magnus et tenebrosus invasit eum

dictumque est ad eum scito praenoscens quod peregrinum futurum sit semen tuum in terra non sua et subicient eos servituti et adfligent quadringentis annis

verumtamen gentem cui servituri sunt ego iudicabo et post haec egredientur cum magna substantia

tu autem ibis ad patres tuos in pace sepultus in senectute bona

generatione autem quarta revertentur huc necdum enim conpletae sunt iniquitates Amorreorum usque ad praesens tempus

cum ergo occubuisset sol facta est caligo tenebrosa et apparuit clibanus fumans et lampas ignis transiens inter divisiones illas

in die illo pepigit Dominus cum Abram foedus dicens semini tuo dabo terram hanc a fluvio Aegypti usque ad fluvium magnum flumen Eufraten

Cineos et Cenezeos et Cedmoneos

et Hettheos et Ferezeos Rafaim quoque

et Amorreos et Chananeos et Gergeseos et Iebuseos

igitur Sarai uxor Abram non genuerat liberos sed habens ancillam aegyptiam nomine Agar

dixit marito suo ecce conclusit me Dominus ne parerem ingredere ad ancillam meam si forte saltem ex illa suscipiam filios cumque ille adquiesceret deprecanti

tulit Agar Aegyptiam ancillam suam post annos decem quam habitare coeperant in terra Chanaan et dedit eam viro suo uxorem

qui ingressus est ad eam at illa concepisse se videns despexit dominam suam

dixitque Sarai ad Abram inique agis contra me ego dedi ancillam meam in sinum tuum quae videns quod conceperit despectui me habet iudicet Dominus inter me et te

cui respondens Abram ecce ait ancilla tua in manu tua est utere ea ut libet adfligente igitur eam Sarai fugam iniit

cumque invenisset illam angelus Domini iuxta fontem aquae in solitudine qui est in via Sur

dixit ad eam Agar ancilla Sarai unde venis et quo vadis quae respondit a facie Sarai dominae meae ego fugio

dixitque ei angelus Domini revertere ad dominam tuam et humiliare sub manibus ipsius

et rursum multiplicans inquit multiplicabo semen tuum et non numerabitur prae multitudine

ac deinceps ecce ait concepisti et paries filium vocabisque nomen eius Ismahel eo quod audierit Dominus adflictionem tuam

hic erit ferus homo manus eius contra omnes et manus omnium contra eum et e regione universorum fratrum suorum figet tabernacula

vocavit autem nomen Domini qui loquebatur ad eam Tu Deus qui vidisti me dixit enim profecto hic vidi posteriora videntis me

propterea appellavit puteum illum puteum Viventis et videntis me ipse est inter Cades et Barad

peperitque Abrae filium qui vocavit nomen eius Ismahel

octoginta et sex annorum erat quando peperit ei Agar Ismahelem

postquam vero nonaginta et novem annorum esse coeperat apparuit ei Dominus dixitque ad eum ego Deus omnipotens ambula coram me et esto perfectus

ponamque foedus meum inter me et te et multiplicabo te vehementer nimis

cecidit Abram pronus in faciem

dixitque ei Deus ego sum et pactum meum tecum erisque pater multarum gentium

nec ultra vocabitur nomen tuum Abram sed appellaberis Abraham quia patrem multarum gentium constitui te

faciamque te crescere vehementissime et ponam in gentibus regesque ex te egredientur

et statuam pactum meum inter me et te et inter semen tuum post te in generationibus suis foedere sempiterno ut sim Deus tuus et seminis tui post te

daboque tibi et semini tuo terram peregrinationis tuae omnem terram Chanaan in possessionem aeternam eroque Deus eorum

dixit iterum Deus ad Abraham et tu ergo custodies pactum meum et semen tuum post te in generationibus suis

hoc est pactum quod observabitis inter me et vos et semen tuum post te circumcidetur ex vobis omne masculinum

et circumcidetis carnem praeputii vestri ut sit in signum foederis inter me et vos

infans octo dierum circumcidetur in vobis omne masculinum in generationibus vestris tam vernaculus quam empticius circumcidetur et quicumque non fuerit de stirpe vestra

eritque pactum meum in carne vestra in foedus aeternum

masculus cuius praeputii caro circumcisa non fuerit delebitur anima illa de populo suo quia pactum meum irritum fecit

dixit quoque Deus ad Abraham Sarai uxorem tuam non vocabis Sarai sed Sarram

et benedicam ei et ex illa dabo tibi filium cui benedicturus sum eritque in nationes et reges populorum orientur ex eo

cecidit Abraham in faciem et risit dicens in corde suo putasne centenario nascetur filius et Sarra nonagenaria pariet

dixitque ad Deum utinam Ismahel vivat coram te

et ait Deus ad Abraham Sarra uxor tua pariet tibi filium vocabisque nomen eius Isaac et constituam pactum meum illi in foedus sempiternum et semini eius post eum

super Ismahel quoque exaudivi te ecce benedicam ei et augebo et multiplicabo eum valde duodecim duces generabit et faciam illum in gentem magnam

pactum vero meum statuam ad Isaac quem pariet tibi Sarra tempore isto in anno altero

cumque finitus esset sermo loquentis cum eo ascendit Deus ab Abraham

tulit autem Abraham Ismahelem filium suum et omnes vernaculos domus suae universosque quos emerat cunctos mares ex omnibus viris domus suae et circumcidit carnem praeputii eorum statim in ipsa die sicut praeceperat ei Deus

nonaginta novem erat annorum quando circumcidit carnem praeputii sui

et Ismahel filius eius tredecim annos impleverat tempore circumcisionis suae

eadem die circumcisus est Abraham et Ismahel filius eius

et omnes viri domus illius tam vernaculi quam empticii et alienigenae pariter circumcisi sunt

apparuit autem ei Dominus in convalle Mambre sedenti in ostio tabernaculi sui in ipso fervore diei

cumque elevasset oculos apparuerunt ei tres viri stantes propter eum quos cum vidisset cucurrit in occursum eorum de ostio tabernaculi et adoravit in terra

et dixit Domine si inveni gratiam in oculis tuis ne transeas servum tuum

sed adferam pauxillum aquae et lavate pedes vestros et requiescite sub arbore

ponam buccellam panis et confortate cor vestrum postea transibitis idcirco enim declinastis ad servum vestrum qui dixerunt fac ut locutus es

festinavit Abraham in tabernaculum ad Sarram dixitque ei adcelera tria sata similae commisce et fac subcinericios panes

ipse vero ad armentum cucurrit et tulit inde vitulum tenerrimum et optimum deditque puero qui festinavit et coxit illum

tulit quoque butyrum et lac et vitulum quem coxerat et posuit coram eis ipse vero stabat iuxta eos sub arbore

cumque comedissent dixerunt ad eum ubi est Sarra uxor tua ille respondit ecce in tabernaculo est

cui dixit revertens veniam ad te tempore isto vita comite et habebit filium Sarra uxor tua quo audito Sarra risit post ostium tabernaculi

erant autem ambo senes provectaeque aetatis et desierant Sarrae fieri muliebria

quae risit occulte dicens postquam consenui et dominus meus vetulus est voluptati operam dabo

dixit autem Dominus ad Abraham quare risit Sarra dicens num vere paritura sum anus

numquid Deo est quicquam difficile iuxta condictum revertar ad te hoc eodem tempore vita comite et habebit Sarra filium

negavit Sarra dicens non risi timore perterrita Dominus autem non est inquit ita sed risisti

cum ergo surrexissent inde viri direxerunt oculos suos contra Sodomam et Abraham simul gradiebatur deducens eos

dixitque Dominus num celare potero Abraham quae gesturus sum

cum futurus sit in gentem magnam ac robustissimam et benedicendae sint in illo omnes nationes terrae

scio enim quod praecepturus sit filiis suis et domui suae post se ut custodiant viam Domini et faciant iustitiam et iudicium ut adducat Dominus propter Abraham omnia quae locutus est ad eum

dixit itaque Dominus clamor Sodomorum et Gomorrae multiplicatus est et peccatum earum adgravatum est nimis

descendam et videbo utrum clamorem qui venit ad me opere conpleverint an non est ita ut sciam

converteruntque se inde et abierunt Sodomam Abraham vero adhuc stabat coram Domino

et adpropinquans ait numquid perdes iustum cum impio

si fuerint quinquaginta iusti in civitate peribunt simul et non parces loco illi propter quinquaginta iustos si fuerint in eo

absit a te ut rem hanc facias et occidas iustum cum impio fiatque iustus sicut impius non est hoc tuum qui iudicas omnem terram nequaquam facies iudicium

dixitque Dominus ad eum si invenero Sodomis quinquaginta iustos in medio civitatis dimittam omni loco propter eos

respondens Abraham ait quia semel coepi loquar ad Dominum meum cum sim pulvis et cinis

quid si minus quinquaginta iustis quinque fuerint delebis propter quinque universam urbem et ait non delebo si invenero ibi quadraginta quinque

rursumque locutus est ad eum sin autem quadraginta inventi fuerint quid facies ait non percutiam propter quadraginta

ne quaeso inquit indigneris Domine si loquar quid si inventi fuerint ibi triginta respondit non faciam si invenero ibi triginta

quia semel ait coepi loquar ad Dominum meum quid si inventi fuerint ibi viginti dixit non interficiam propter viginti

obsecro inquit ne irascaris Domine si loquar adhuc semel quid si inventi fuerint ibi decem dixit non delebo propter decem

abiit Dominus postquam cessavit loqui ad Abraham et ille reversus est in locum suum

veneruntque duo angeli Sodomam vespere sedente Loth in foribus civitatis qui cum vidisset surrexit et ivit obviam eis adoravitque pronus in terra

et dixit obsecro domini declinate in domum pueri vestri et manete ibi lavate pedes vestros et mane proficiscimini in viam vestram qui dixerunt minime sed in platea manebimus

conpulit illos oppido ut deverterent ad eum ingressisque domum illius fecit convivium coxit azyma et comederunt

prius autem quam irent cubitum viri civitatis vallaverunt domum a puero usque ad senem omnis populus simul

vocaveruntque Loth et dixerunt ei ubi sunt viri qui introierunt ad te nocte educ illos huc ut cognoscamus eos

egressus ad eos Loth post tergum adcludens ostium ait

nolite quaeso fratres mei nolite malum hoc facere

habeo duas filias quae necdum cognoverunt virum educam eas ad vos et abutimini eis sicut placuerit vobis dummodo viris istis nihil faciatis mali quia ingressi sunt sub umbraculum tegminis mei

at illi dixerunt recede illuc et rursus ingressus es inquiunt ut advena numquid ut iudices te ergo ipsum magis quam hos adfligemus vimque faciebant Loth vehementissime iam prope erat ut refringerent fores

et ecce miserunt manum viri et introduxerunt ad se Loth cluseruntque ostium

et eos qui erant foris percusserunt caecitate a minimo usque ad maximum ita ut ostium invenire non possent

dixerunt autem ad Loth habes hic tuorum quempiam generum aut filios aut filias omnes qui tui sunt educ de urbe hac

delebimus enim locum istum eo quod increverit clamor eorum coram Domino qui misit nos ut perdamus illos

egressus itaque Loth locutus est ad generos suos qui accepturi erant filias eius et dixit surgite egredimini de loco isto quia delebit Dominus civitatem hanc et visus est eis quasi ludens loqui

cumque esset mane cogebant eum angeli dicentes surge et tolle uxorem tuam et duas filias quas habes ne et tu pariter pereas in scelere civitatis

dissimulante illo adprehenderunt manum eius et manum uxoris ac duarum filiarum eius eo quod parceret Dominus illi

et eduxerunt eum posueruntque extra civitatem ibi locutus est ad eum salva animam tuam noli respicere post tergum nec stes in omni circa regione sed in monte salvum te fac ne et tu simul pereas

dixitque Loth ad eos quaeso Domine mi

quia invenit servus tuus gratiam coram te et magnificasti misericordiam tuam quam fecisti mecum ut salvares animam meam nec possum in monte salvari ne forte adprehendat me malum et moriar

est civitas haec iuxta ad quam possum fugere parva et salvabor in ea numquid non modica est et vivet anima mea

dixitque ad eum ecce etiam in hoc suscepi preces tuas ut non subvertam urbem pro qua locutus es

festina et salvare ibi quia non potero facere quicquam donec ingrediaris illuc idcirco vocatum est nomen urbis illius Segor

sol egressus est super terram et Loth ingressus est in Segor

igitur Dominus pluit super Sodomam et Gomorram sulphur et ignem a Domino de caelo

et subvertit civitates has et omnem circa regionem universos habitatores urbium et cuncta terrae virentia

respiciensque uxor eius post se versa est in statuam salis

Abraham autem consurgens mane ubi steterat prius cum Domino

intuitus est Sodomam et Gomorram et universam terram regionis illius viditque ascendentem favillam de terra quasi fornacis fumum

cum enim subverteret Deus civitates regionis illius recordatus est Abrahae et liberavit Loth de subversione urbium in quibus habitaverat

ascenditque Loth de Segor et mansit in monte duae quoque filiae eius cum eo timuerat enim manere in Segor et mansit in spelunca ipse et duae filiae eius

dixitque maior ad minorem pater noster senex est et nullus virorum remansit in terra qui possit ingredi ad nos iuxta morem universae terrae

veni inebriemus eum vino dormiamusque cum eo ut servare possimus ex patre nostro semen

dederunt itaque patri suo bibere vinum nocte illa et ingressa est maior dormivitque cum patre at ille non sensit nec quando accubuit filia nec quando surrexit

altera quoque die dixit maior ad minorem ecce dormivi heri cum patre meo demus ei bibere vinum etiam hac nocte et dormies cum eo ut salvemus semen de patre nostro

dederunt et illa nocte patri vinum ingressaque minor filia dormivit cum eo et nec tunc quidem sensit quando concubuerit vel quando illa surrexerit

conceperunt ergo duae filiae Loth de patre suo

peperitque maior filium et vocavit nomen eius Moab ipse est pater Moabitarum usque in praesentem diem

minor quoque peperit filium et vocavit nomen eius Ammon id est filius populi mei ipse est pater Ammanitarum usque hodie

profectus inde Abraham in terram australem habitavit inter Cades et Sur et peregrinatus est in Geraris

dixitque de Sarra uxore sua soror mea est misit ergo Abimelech rex Gerarae et tulit eam

venit autem Deus ad Abimelech per somnium noctis et ait ei en morieris propter mulierem quam tulisti habet enim virum

Abimelech vero non tetigerat eam et ait Domine num gentem ignorantem et iustam interficies

nonne ipse dixit mihi soror mea est et ipsa ait frater meus est in simplicitate cordis mei et munditia manuum mearum feci hoc

dixitque ad eum Deus et ego scio quod simplici corde feceris et ideo custodivi te ne peccares in me et non dimisi ut tangeres eam

nunc igitur redde uxorem viro suo quia propheta est et orabit pro te et vives si autem nolueris reddere scito quod morte morieris tu et omnia quae tua sunt

statimque de nocte consurgens Abimelech vocavit omnes servos suos et locutus est universa verba haec in auribus eorum timueruntque omnes viri valde

vocavit autem Abimelech etiam Abraham et dixit ei quid fecisti nobis quid peccavimus in te quia induxisti super me et super regnum meum peccatum grande quae non debuisti facere fecisti nobis

rursusque expostulans ait quid vidisti ut hoc faceres

respondit Abraham cogitavi mecum dicens forsitan non est timor Dei in loco isto et interficient me propter uxorem meam

alias autem et vere soror mea est filia patris mei et non filia matris meae et duxi eam uxorem

postquam autem eduxit me Deus de domo patris mei dixi ad eam hanc misericordiam facies mecum in omni loco ad quem ingrediemur dices quod frater tuus sim

tulit igitur Abimelech oves et boves et servos et ancillas et dedit Abraham reddiditque illi Sarram uxorem suam

et ait terra coram vobis est ubicumque tibi placuerit habita

Sarrae autem dixit ecce mille argenteos dedi fratri tuo hoc erit tibi in velamen oculorum ad omnes qui tecum sunt et quocumque perrexeris mementoque te deprehensam

orante autem Abraham sanavit Deus Abimelech et uxorem ancillasque eius et pepererunt

concluserat enim Deus omnem vulvam domus Abimelech propter Sarram uxorem Abraham

visitavit autem Dominus Sarram sicut promiserat et implevit quae locutus est

concepitque et peperit filium in senectute sua tempore quo praedixerat ei Deus

vocavitque Abraham nomen filii sui quem genuit ei Sarra Isaac

et circumcidit eum octavo die sicut praeceperat ei Deus

cum centum esset annorum hac quippe aetate patris natus est Isaac

dixitque Sarra risum fecit mihi Deus quicumque audierit conridebit mihi

rursumque ait quis auditurum crederet Abraham quod Sarra lactaret filium quem peperit ei iam seni

crevit igitur puer et ablactatus est fecitque Abraham grande convivium in die ablactationis eius

cumque vidisset Sarra filium Agar Aegyptiae ludentem dixit ad Abraham

eice ancillam hanc et filium eius non enim erit heres filius ancillae cum filio meo Isaac

dure accepit hoc Abraham pro filio suo

cui dixit Deus non tibi videatur asperum super puero et super ancilla tua omnia quae dixerit tibi Sarra audi vocem eius quia in Isaac vocabitur tibi semen

sed et filium ancillae faciam in gentem magnam quia semen tuum est

surrexit itaque Abraham mane et tollens panem et utrem aquae inposuit scapulae eius tradiditque puerum et dimisit eam quae cum abisset errabat in solitudine Bersabee

cumque consumpta esset aqua in utre abiecit puerum subter unam arborum quae ibi erant

et abiit seditque e regione procul quantum potest arcus iacere dixit enim non videbo morientem puerum et sedens contra levavit vocem suam et flevit

exaudivit autem Deus vocem pueri vocavitque angelus Domini Agar de caelo dicens quid agis Agar noli timere exaudivit enim Deus vocem pueri de loco in quo est

surge tolle puerum et tene manum illius quia in gentem magnam faciam eum

aperuitque oculos eius Deus quae videns puteum aquae abiit et implevit utrem deditque puero bibere

et fuit cum eo qui crevit et moratus est in solitudine et factus est iuvenis sagittarius

habitavitque in deserto Pharan et accepit illi mater sua uxorem de terra Aegypti

eodem tempore dixit Abimelech et Fichol princeps exercitus eius ad Abraham Deus tecum est in universis quae agis

iura ergo per Dominum ne noceas mihi et posteris meis stirpique meae sed iuxta misericordiam quam feci tibi facies mihi et terrae in qua versatus es advena

dixitque Abraham ego iurabo

et increpavit Abimelech propter puteum aquae quem vi abstulerant servi illius

respondit Abimelech nescivi quis fecerit hanc rem sed et tu non indicasti mihi et ego non audivi praeter hodie

tulit itaque Abraham oves et boves et dedit Abimelech percusseruntque ambo foedus

et statuit Abraham septem agnas gregis seorsum

cui dixit Abimelech quid sibi volunt septem agnae istae quas stare fecisti seorsum

at ille septem inquit agnas accipies de manu mea ut sint in testimonium mihi quoniam ego fodi puteum istum

idcirco vocatus est locus ille Bersabee quia ibi uterque iuraverunt

et inierunt foedus pro puteo Iuramenti

surrexit autem Abimelech et Fichol princeps militiae eius reversique sunt in terram Palestinorum Abraham vero plantavit nemus in Bersabee et invocavit ibi nomen Domini Dei aeterni

et fuit colonus terrae Philisthinorum diebus multis

quae postquam gesta sunt temptavit Deus Abraham et dixit ad eum Abraham ille respondit adsum

ait ei tolle filium tuum unigenitum quem diligis Isaac et vade in terram Visionis atque offer eum ibi holocaustum super unum montium quem monstravero tibi

igitur Abraham de nocte consurgens stravit asinum suum ducens secum duos iuvenes et Isaac filium suum cumque concidisset ligna in holocaustum abiit ad locum quem praeceperat ei Deus

die autem tertio elevatis oculis vidit locum procul

dixitque ad pueros suos expectate hic cum asino ego et puer illuc usque properantes postquam adoraverimus revertemur ad vos

tulit quoque ligna holocausti et inposuit super Isaac filium suum ipse vero portabat in manibus ignem et gladium cumque duo pergerent simul

dixit Isaac patri suo pater mi at ille respondit quid vis fili ecce inquit ignis et ligna ubi est victima holocausti

dixit Abraham Deus providebit sibi victimam holocausti fili mi pergebant ergo pariter

veneruntque ad locum quem ostenderat ei Deus in quo aedificavit altare et desuper ligna conposuit cumque conligasset Isaac filium suum posuit eum in altari super struem lignorum

extenditque manum et arripuit gladium ut immolaret filium

et ecce angelus Domini de caelo clamavit dicens Abraham Abraham qui respondit adsum

dixitque ei non extendas manum tuam super puerum neque facias illi quicquam nunc cognovi quod timeas Dominum et non peperceris filio tuo unigenito propter me

levavit Abraham oculos viditque post tergum arietem inter vepres herentem cornibus quem adsumens obtulit holocaustum pro filio

appellavitque nomen loci illius Dominus videt unde usque hodie dicitur in monte Dominus videbit

vocavit autem angelus Domini Abraham secundo de caelo dicens

per memet ipsum iuravi dicit Dominus quia fecisti rem hanc et non pepercisti filio tuo unigenito

benedicam tibi et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli et velut harenam quae est in litore maris possidebit semen tuum portas inimicorum suorum

et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti voci meae

reversus est Abraham ad pueros suos abieruntque Bersabee simul et habitavit ibi

his itaque gestis nuntiatum est Abraham quod Melcha quoque genuisset filios Nahor fratri suo

Hus primogenitum et Buz fratrem eius Camuhel patrem Syrorum

et Chased et Azau Pheldas quoque et Iedlaph

ac Bathuel de quo nata est Rebecca octo istos genuit Melcha Nahor fratri Abraham

concubina vero illius nomine Roma peperit Tabee et Gaom et Thaas et Maacha

vixit autem Sarra centum viginti septem annis

et mortua est in civitate Arbee quae est Hebron in terra Chanaan venitque Abraham ut plangeret et fleret eam

cumque surrexisset ab officio funeris locutus est ad filios Heth dicens

advena sum et peregrinus apud vos date mihi ius sepulchri vobiscum ut sepeliam mortuum meum

responderuntque filii Heth

audi nos domine princeps Dei es apud nos in electis sepulchris nostris sepeli mortuum tuum nullusque prohibere te poterit quin in monumento eius sepelias mortuum tuum

surrexit Abraham et adoravit populum terrae filios videlicet Heth

dixitque ad eos si placet animae vestrae ut sepeliam mortuum meum audite me et intercedite apud Ephron filium Soor

ut det mihi speluncam duplicem quam habet in extrema parte agri sui pecunia digna tradat mihi eam coram vobis in possessionem sepulchri

habitabat autem Ephron in medio filiorum Heth responditque ad Abraham cunctis audientibus qui ingrediebantur portam civitatis illius dicens

nequaquam ita fiat domine mi sed magis ausculta quod loquor agrum trado tibi et speluncam quae in eo est praesentibus filiis populi mei sepeli mortuum tuum

adoravit Abraham coram populo terrae

et locutus est ad Ephron circumstante plebe quaeso ut audias me dabo pecuniam pro agro suscipe eam et sic sepeliam mortuum meum in eo

respondit Ephron

domine mi audi terram quam postulas quadringentis argenti siclis valet istud est pretium inter me et te sed quantum est hoc sepeli mortuum tuum

quod cum audisset Abraham adpendit pecuniam quam Ephron postulaverat audientibus filiis Heth quadringentos siclos argenti et probati monetae publicae

confirmatusque est ager quondam Ephronis in quo erat spelunca duplex respiciens Mambre tam ipse quam spelunca et omnes arbores eius in cunctis terminis per circuitum

Abrahae in possessionem videntibus filiis Heth et cunctis qui intrabant portam civitatis illius

atque ita sepelivit Abraham Sarram uxorem suam in spelunca agri duplici qui respiciebat Mambre haec est Hebron in terra Chanaan

et confirmatus est ager et antrum quod erat in eo Abrahae in possessionem monumenti a filiis Heth

erat autem Abraham senex dierumque multorum et Dominus in cunctis benedixerat ei

dixitque ad servum seniorem domus suae qui praeerat omnibus quae habebat pone manum tuam subter femur meum

ut adiurem te per Dominum Deum caeli et terrae ut non accipias uxorem filio meo de filiabus Chananeorum inter quos habito

sed ad terram et ad cognationem meam proficiscaris et inde accipias uxorem filio meo Isaac

respondit servus si noluerit mulier venire mecum in terram hanc num reducere debeo filium tuum ad locum de quo egressus es

dixit Abraham cave nequando reducas illuc filium meum

Dominus Deus caeli qui tulit me de domo patris mei et de terra nativitatis meae qui locutus est mihi et iuravit dicens semini tuo dabo terram hanc ipse mittet angelum suum coram te et accipies inde uxorem filio meo

sin autem noluerit mulier sequi te non teneberis iuramento filium tantum meum ne reducas illuc

posuit ergo servus manum sub femore Abraham domini sui et iuravit illi super sermone hoc

tulitque decem camelos de grege domini sui et abiit ex omnibus bonis eius portans secum profectusque perrexit Mesopotamiam ad urbem Nahor

cumque camelos fecisset accumbere extra oppidum iuxta puteum aquae vespere eo tempore quo solent mulieres egredi ad hauriendam aquam dixit

Domine Deus domini mei Abraham occurre obsecro hodie mihi et fac misericordiam cum domino meo Abraham

ecce ego sto propter fontem aquae et filiae habitatorum huius civitatis egredientur ad hauriendam aquam

igitur puella cui ego dixero inclina hydriam tuam ut bibam et illa responderit bibe quin et camelis tuis dabo potum ipsa est quam praeparasti servo tuo Isaac et per hoc intellegam quod feceris misericordiam cum domino meo

necdum intra se verba conpleverat et ecce Rebecca egrediebatur filia Bathuel filii Melchae uxoris Nahor fratris Abraham habens hydriam in scapula

puella decora nimis virgoque pulcherrima et incognita viro descenderat autem ad fontem et impleverat hydriam ac revertebatur

occurritque ei servus et ait pauxillum mihi ad sorbendum praebe aquae de hydria tua

quae respondit bibe domine mi celeriterque deposuit hydriam super ulnam suam et dedit ei potum

cumque ille bibisset adiecit quin et camelis tuis hauriam aquam donec cuncti bibant

effundensque hydriam in canalibus recurrit ad puteum ut hauriret aquam et haustam omnibus camelis dedit

ille autem contemplabatur eam tacitus scire volens utrum prosperum fecisset iter suum Dominus an non

postquam ergo biberunt cameli protulit vir inaures aureas adpendentes siclos duos et armillas totidem pondo siclorum decem

dixitque ad eam cuius es filia indica mihi est in domo patris tui locus ad manendum

quae respondit filia Bathuelis sum filii Melchae quem peperit Nahor

et addidit dicens palearum quoque et faeni plurimum est apud nos et locus spatiosus ad manendum

inclinavit se homo et adoravit Dominum

dicens benedictus Dominus Deus domini mei Abraham qui non abstulit misericordiam et veritatem suam a domino meo et recto me itinere perduxit in domum fratris domini mei

cucurrit itaque puella et nuntiavit in domum matris suae omnia quae audierat

habebat autem Rebecca fratrem nomine Laban qui festinus egressus est ad hominem ubi erat fons

cumque vidisset inaures et armillas in manibus sororis suae et audisset cuncta verba referentis haec locutus est mihi homo venit ad virum qui stabat iuxta camelos et propter fontem aquae

dixitque ad eum ingredere benedicte Domini cur foris stas praeparavi domum et locum camelis

et introduxit eum hospitium ac destravit camelos deditque paleas et faenum et aquam ad lavandos pedes camelorum et virorum qui venerant cum eo

et adpositus est in conspectu eius panis qui ait non comedam donec loquar sermones meos respondit ei loquere

at ille servus inquit Abraham sum

et Dominus benedixit domino meo valde magnificatusque est et dedit ei oves et boves argentum et aurum servos et ancillas camelos et asinos

et peperit Sarra uxor domini mei filium domino meo in senectute sua deditque illi omnia quae habuerat

et adiuravit me dominus meus dicens non accipies uxorem filio meo de filiabus Chananeorum in quorum terra habito

sed ad domum patris mei perges et de cognatione mea accipies uxorem filio meo

ego vero respondi domino meo quid si noluerit venire mecum mulier

Dominus ait in cuius conspectu ambulo mittet angelum suum tecum et diriget viam tuam accipiesque uxorem filio meo de cognatione mea et de domo patris mei

innocens eris a maledictione mea cum veneris ad propinquos meos et non dederint tibi

veni ergo hodie ad fontem et dixi Domine Deus domini mei Abraham si direxisti viam meam in qua nunc ambulo

ecce sto iuxta fontem aquae et virgo quae egredietur ad hauriendam aquam audierit a me da mihi pauxillum aquae ad bibendum ex hydria tua

et dixerit mihi et tu bibe et camelis tuis hauriam ipsa est mulier quam praeparavit Dominus filio domini mei

dum haec mecum tacitus volverem apparuit Rebecca veniens cum hydria quam portabat in scapula descenditque ad fontem et hausit aquam et aio ad eam da mihi paululum bibere

quae festina deposuit hydriam de umero et dixit mihi et tu bibe et camelis tuis potum tribuam bibi et adaquavit camelos

interrogavique eam et dixi cuius es filia quae respondit filia Bathuelis sum filii Nahor quem peperit illi Melcha suspendi itaque inaures ad ornandam faciem eius et armillas posui in manibus

pronusque adoravi Dominum benedicens Domino Deo domini mei Abraham qui perduxisset me recto itinere ut sumerem filiam fratris domini mei filio eius

quam ob rem si facitis misericordiam et veritatem cum domino meo indicate mihi sin autem aliud placet et hoc dicite ut vadam ad dextram sive ad sinistram

responderunt Laban et Bathuel a Domino egressus est sermo non possumus extra placitum eius quicquam aliud tecum loqui

en Rebecca coram te est tolle eam et proficiscere et sit uxor filii domini tui sicut locutus est Dominus

quod cum audisset puer Abraham adoravit in terra Dominum

prolatisque vasis argenteis et aureis ac vestibus dedit ea Rebeccae pro munere fratribus quoque eius et matri dona obtulit

initoque convivio vescentes pariter et bibentes manserunt ibi surgens autem mane locutus est puer dimittite me ut vadam ad dominum meum

responderunt fratres eius et mater maneat puella saltem decem dies apud nos et postea proficiscetur

nolite ait me retinere quia Dominus direxit viam meam dimittite me ut pergam ad dominum meum

dixerunt vocemus puellam et quaeramus ipsius voluntatem

cumque vocata venisset sciscitati sunt vis ire cum homine isto quae ait vadam

dimiserunt ergo eam et nutricem illius servumque Abraham et comites eius

inprecantes prospera sorori suae atque dicentes soror nostra es crescas in mille milia et possideat semen tuum portas inimicorum suorum

igitur Rebecca et puellae illius ascensis camelis secutae sunt virum qui festinus revertebatur ad dominum suum

eo tempore Isaac deambulabat per viam quae ducit ad puteum cuius nomen est Viventis et videntis habitabat enim in terra australi

et egressus fuerat ad meditandum in agro inclinata iam die cumque levasset oculos vidit camelos venientes procul

Rebecca quoque conspecto Isaac descendit de camelo

et ait ad puerum quis est ille homo qui venit per agrum in occursum nobis dixit ei ipse est dominus meus at illa tollens cito pallium operuit se

servus autem cuncta quae gesserat narravit Isaac

qui introduxit eam in tabernaculum Sarrae matris suae et accepit uxorem et in tantum dilexit ut dolorem qui ex morte matris acciderat temperaret

Abraham vero aliam duxit uxorem nomine Cetthuram

quae peperit ei Zamram et Iexan et Madan et Madian et Iesboch et Sue

Iexan quoque genuit Saba et Dadan filii Dadan fuerunt Assurim et Lathusim et Loommim

at vero ex Madian ortus est Epha et Opher et Enoch et Abida et Eldaa omnes hii filii Cetthurae

deditque Abraham cuncta quae possederat Isaac

filiis autem concubinarum largitus est munera et separavit eos ab Isaac filio suo dum adhuc ipse viveret ad plagam orientalem

fuerunt autem dies vitae eius centum septuaginta quinque anni

et deficiens mortuus est in senectute bona provectaeque aetatis et plenus dierum congregatusque est ad populum suum

et sepelierunt eum Isaac et Ismahel filii sui in spelunca duplici quae sita est in agro Ephron filii Soor Hetthei e regione Mambre

quem emerat a filiis Heth ibi sepultus est ipse et Sarra uxor eius

et post obitum illius benedixit Deus Isaac filio eius qui habitabat iuxta puteum nomine Viventis et videntis

hae sunt generationes Ismahel filii Abraham quem peperit ei Agar Aegyptia famula Sarrae

et haec nomina filiorum eius in vocabulis et generationibus suis primogenitus Ismahelis Nabaioth dein Cedar et Abdeel et Mabsam

Masma quoque et Duma et Massa

Adad et Thema Itur et Naphis et Cedma

isti sunt filii Ismahel et haec nomina per castella et oppida eorum duodecim principes tribuum suarum

anni vitae Ismahel centum triginta septem deficiens mortuus est et adpositus ad populum suum

habitavit autem ab Evila usque Sur quae respicit Aegyptum introeuntibus Assyrios coram cunctis fratribus suis obiit

hae quoque sunt generationes Isaac filii Abraham Abraham genuit Isaac

qui cum quadraginta esset annorum duxit uxorem Rebeccam filiam Bathuel Syri de Mesopotamiam sororem Laban

deprecatusque est Dominum pro uxore sua eo quod esset sterilis qui exaudivit eum et dedit conceptum Rebeccae

sed conlidebantur in utero eius parvuli quae ait si sic mihi futurum erat quid necesse fuit concipere perrexitque ut consuleret Dominum

qui respondens ait duae gentes in utero tuo sunt et duo populi ex ventre tuo dividentur populusque populum superabit et maior minori serviet

iam tempus pariendi venerat et ecce gemini in utero repperti sunt

qui primus egressus est rufus erat et totus in morem pellis hispidus vocatumque est nomen eius Esau protinus alter egrediens plantam fratris tenebat manu et idcirco appellavit eum Iacob

sexagenarius erat Isaac quando nati sunt parvuli

quibus adultis factus est Esau vir gnarus venandi et homo agricola Iacob autem vir simplex habitabat in tabernaculis

Isaac amabat Esau eo quod de venationibus illius vesceretur et Rebecca diligebat Iacob

coxit autem Iacob pulmentum ad quem cum venisset Esau de agro lassus

ait da mihi de coctione hac rufa quia oppido lassus sum quam ob causam vocatum est nomen eius Edom

cui dixit Iacob vende mihi primogenita tua

ille respondit en morior quid mihi proderunt primogenita

ait Iacob iura ergo mihi iuravit Esau et vendidit primogenita

et sic accepto pane et lentis edulio comedit et bibit et abiit parvipendens quod primogenita vendidisset

orta autem fame super terram post eam sterilitatem quae acciderat in diebus Abraham abiit Isaac ad Abimelech regem Palestinorum in Gerara

apparuitque ei Dominus et ait ne descendas in Aegyptum sed quiesce in terra quam dixero tibi

et peregrinare in ea eroque tecum et benedicam tibi tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has conplens iuramentum quod spopondi Abraham patri tuo

et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli daboque posteris tuis universas regiones has et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae

eo quod oboedierit Abraham voci meae et custodierit praecepta et mandata mea et caerimonias legesque servaverit

mansit itaque Isaac in Geraris

qui cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua respondit soror mea est timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata coniugio reputans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem

cumque pertransissent dies plurimi et ibi demoraretur prospiciens Abimelech Palestinorum rex per fenestram vidit eum iocantem cum Rebecca uxore sua

et accersito ait perspicuum est quod uxor tua sit cur mentitus es sororem tuam esse respondit timui ne morerer propter eam

dixitque Abimelech quare inposuisti nobis potuit coire quispiam de populo cum uxore tua et induxeras super nos grande peccatum praecepitque omni populo dicens

qui tetigerit hominis huius uxorem morte morietur

seruit autem Isaac in terra illa et invenit in ipso anno centuplum benedixitque ei Dominus

et locupletatus est homo et ibat proficiens atque succrescens donec magnus vehementer effectus est

habuit quoque possessionem ovium et armentorum et familiae plurimum ob haec invidentes ei Palestini

omnes puteos quos foderant servi patris illius Abraham illo tempore obstruxerunt implentes humo

in tantum ut ipse Abimelech diceret ad Isaac recede a nobis quoniam potentior nostri factus es valde

et ille discedens veniret ad torrentem Gerarae habitaretque ibi

rursum fodit alios puteos quos foderant servi patris sui Abraham et quos illo mortuo olim obstruxerant Philisthim appellavitque eos hisdem nominibus quibus ante pater vocaverat

foderunt in torrente et reppererunt aquam vivam

sed et ibi iurgium fuit pastorum Gerarae adversum pastores Isaac dicentium nostra est aqua quam ob rem nomen putei ex eo quod acciderat vocavit Calumniam

foderunt et alium et pro illo quoque rixati sunt appellavitque eum Inimicitias

profectus inde fodit alium puteum pro quo non contenderunt itaque vocavit nomen illius Latitudo dicens nunc dilatavit nos Dominus et fecit crescere super terram

ascendit autem ex illo loco in Bersabee

ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte dicens ego sum Deus Abraham patris tui noli metuere quia tecum sum benedicam tibi et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham

itaque aedificavit ibi altare et invocato nomine Domini extendit tabernaculum praecepitque servis suis ut foderent puteum

ad quem locum cum venissent de Geraris Abimelech et Ochozath amicus illius et Fichol dux militum

locutus est eis Isaac quid venistis ad me hominem quem odistis et expulistis a vobis

qui responderunt vidimus tecum esse Dominum et idcirco nunc diximus sit iuramentum inter nos et ineamus foedus

ut non facias nobis quicquam mali sicut et nos nihil tuorum adtigimus nec fecimus quod te laederet sed cum pace dimisimus auctum benedictione Domini

fecit ergo eis convivium et post cibum et potum

surgentes mane iuraverunt sibi mutuo dimisitque eos Isaac pacifice in locum suum

ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac adnuntiantes ei de puteo quem foderant atque dicentes invenimus aquam

unde appellavit eum Abundantiam et nomen urbi inpositum est Bersabee usque in praesentem diem

Esau vero quadragenarius duxit uxores Iudith filiam Beeri Hetthei et Basemath filiam Helon eiusdem loci

quae ambae offenderant animum Isaac et Rebeccae

senuit autem Isaac et caligaverunt oculi eius et videre non poterat vocavitque Esau filium suum maiorem et dixit ei fili mi qui respondit adsum

cui pater vides inquit quod senuerim et ignorem diem mortis meae

sume arma tua faretram et arcum et egredere foras cumque venatu aliquid adprehenderis

fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti et adfer ut comedam et benedicat tibi anima mea antequam moriar

quod cum audisset Rebecca et ille abisset in agrum ut iussionem patris expleret

dixit filio suo Iacob audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre tuo et dicentem ei

adfer mihi venationem tuam et fac cibos ut comedam et benedicam tibi coram Domino antequam moriar

nunc ergo fili mi adquiesce consiliis meis

et pergens ad gregem adfer mihi duos hedos optimos ut faciam ex eis escas patri tuo quibus libenter vescitur

quas cum intuleris et comederit benedicat tibi priusquam moriatur

cui ille respondit nosti quod Esau frater meus homo pilosus sit et ego lenis

si adtractaverit me pater meus et senserit timeo ne putet sibi voluisse inludere et inducat super me maledictionem pro benedictione

ad quem mater in me sit ait ista maledictio fili mi tantum audi vocem meam et perge adferque quae dixi

abiit et adtulit deditque matri paravit illa cibos sicut noverat velle patrem illius

et vestibus Esau valde bonis quas apud se habebat domi induit eum

pelliculasque hedorum circumdedit manibus et colli nuda protexit

dedit pulmentum et panes quos coxerat tradidit

quibus inlatis dixit pater mi et ille respondit audio quis tu es fili mi

dixitque Iacob ego sum Esau primogenitus tuus feci sicut praecepisti mihi surge sede et comede de venatione mea ut benedicat mihi anima tua

rursum Isaac ad filium suum quomodo inquit tam cito invenire potuisti fili mi qui respondit voluntatis Dei fuit ut cito mihi occurreret quod volebam

dixitque Isaac accede huc ut tangam te fili mi et probem utrum tu sis filius meus Esau an non

accessit ille ad patrem et palpato eo dixit Isaac vox quidem vox Iacob est sed manus manus sunt Esau

et non cognovit eum quia pilosae manus similitudinem maioris expresserant benedicens ergo illi

ait tu es filius meus Esau respondit ego sum

at ille offer inquit mihi cibos de venatione tua fili mi ut benedicat tibi anima mea quos cum oblatos comedisset obtulit ei etiam vinum quo hausto

dixit ad eum accede ad me et da mihi osculum fili mi

accessit et osculatus est eum statimque ut sensit vestimentorum illius flagrantiam benedicens ait ecce odor filii mei sicut odor agri cui benedixit Dominus

det tibi Deus de rore caeli et de pinguedine terrae abundantiam frumenti et vini

et serviant tibi populi et adorent te tribus esto dominus fratrum tuorum et incurventur ante te filii matris tuae qui maledixerit tibi sit maledictus et qui benedixerit benedictionibus repleatur

vix Isaac sermonem impleverat et egresso Iacob foras venit Esau

coctosque de venatione cibos intulit patri dicens surge pater mi et comede de venatione filii tui ut benedicat mihi anima tua

dixitque illi Isaac quis enim es tu qui respondit ego sum primogenitus filius tuus Esau

expavit Isaac stupore vehementi et ultra quam credi potest admirans ait quis igitur ille est qui dudum captam venationem adtulit mihi et comedi ex omnibus priusquam tu venires benedixique ei et erit benedictus

auditis Esau sermonibus patris inrugiit clamore magno et consternatus ait benedic etiam mihi pater mi

qui ait venit germanus tuus fraudulenter et accepit benedictionem tuam

at ille subiunxit iuste vocatum est nomen eius Iacob subplantavit enim me en altera vice primogenita mea ante tulit et nunc secundo subripuit benedictionem meam rursumque ad patrem numquid non reservasti ait et mihi benedictionem

respondit Isaac dominum tuum illum constitui et omnes fratres eius servituti illius subiugavi frumento et vino stabilivi eum tibi post haec fili mi ultra quid faciam

cui Esau num unam inquit tantum benedictionem habes pater mihi quoque obsecro ut benedicas cumque heiulatu magno fleret

motus Isaac dixit ad eum in pinguedine terrae et in rore caeli desuper

erit benedictio tua vives gladio et fratri tuo servies tempusque veniet cum excutias et solvas iugum eius de cervicibus tuis

oderat ergo semper Esau Iacob pro benedictione qua benedixerat ei pater dixitque in corde suo veniant dies luctus patris mei ut occidam Iacob fratrem meum

nuntiata sunt haec Rebeccae quae mittens et vocans Iacob filium suum dixit ad eum ecce Esau frater tuus minatur ut occidat te

nunc ergo fili audi vocem meam et consurgens fuge ad Laban fratrem meum in Haran

habitabisque cum eo dies paucos donec requiescat furor fratris tui

et cesset indignatio eius obliviscaturque eorum quae fecisti in eum postea mittam et adducam te inde huc cur utroque orbabor filio in una die

dixit quoque Rebecca ad Isaac taedet me vitae meae propter filias Heth si acceperit Iacob uxorem de stirpe huius terrae nolo vivere

vocavit itaque Isaac Iacob et benedixit praecepitque ei dicens noli accipere coniugem de genere Chanaan

sed vade et proficiscere in Mesopotamiam Syriae ad domum Bathuel patrem matris tuae et accipe tibi inde uxorem de filiabus Laban avunculi tui

Deus autem omnipotens benedicat tibi et crescere te faciat atque multiplicet ut sis in turbas populorum

et det tibi benedictiones Abraham et semini tuo post te ut possideas terram peregrinationis tuae quam pollicitus est avo tuo

cumque dimisisset eum Isaac profectus venit in Mesopotamiam Syriae ad Laban filium Bathuel Syri fratrem Rebeccae matris suae

videns autem Esau quod benedixisset pater suus Iacob et misisset eum in Mesopotamiam Syriae ut inde uxorem duceret et quod post benedictionem praecepisset ei dicens non accipies coniugem de filiabus Chanaan

quodque oboediens Iacob parentibus isset in Syriam

probans quoque quod non libenter aspiceret filias Chanaan pater suus

ivit ad Ismahelem et duxit uxorem absque his quas prius habebat Maeleth filiam Ismahel filii Abraham sororem Nabaioth

igitur egressus Iacob de Bersabee pergebat Haran

cumque venisset ad quendam locum et vellet in eo requiescere post solis occubitum tulit de lapidibus qui iacebant et subponens capiti suo dormivit in eodem loco

viditque in somnis scalam stantem super terram et cacumen illius tangens caelum angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per eam

et Dominum innixum scalae dicentem sibi ego sum Dominus Deus Abraham patris tui et Deus Isaac terram in qua dormis tibi dabo et semini tuo

eritque germen tuum quasi pulvis terrae dilataberis ad occidentem et orientem septentrionem et meridiem et benedicentur in te et in semine tuo cunctae tribus terrae

et ero custos tuus quocumque perrexeris et reducam te in terram hanc nec dimittam nisi conplevero universa quae dixi

cumque evigilasset Iacob de somno ait vere Dominus est in loco isto et ego nesciebam

pavensque quam terribilis inquit est locus iste non est hic aliud nisi domus Dei et porta caeli

surgens ergo mane tulit lapidem quem subposuerat capiti suo et erexit in titulum fundens oleum desuper

appellavitque nomen urbis Bethel quae prius Luza vocabatur

vovit etiam votum dicens si fuerit Deus mecum et custodierit me in via per quam ambulo et dederit mihi panem ad vescendum et vestem ad induendum

reversusque fuero prospere ad domum patris mei erit mihi Dominus in Deum

et lapis iste quem erexi in titulum vocabitur Domus Dei cunctorumque quae dederis mihi decimas offeram tibi

profectus ergo Iacob venit ad terram orientalem

et vidit puteum in agro tresque greges ovium accubantes iuxta eum nam ex illo adaquabantur pecora et os eius grandi lapide claudebatur

morisque erat ut cunctis ovibus congregatis devolverent lapidem et refectis gregibus rursum super os putei ponerent

dixitque ad pastores fratres unde estis qui responderunt de Haran

quos interrogans numquid ait nostis Laban filium Nahor dixerunt novimus

sanusne est inquit valet inquiunt et ecce Rahel filia eius venit cum grege suo

dixitque Iacob adhuc multum diei superest nec est tempus ut reducantur ad caulas greges date ante potum ovibus et sic ad pastum eas reducite

qui responderunt non possumus donec omnia pecora congregentur et amoveamus lapidem de ore putei ut adaquemus greges

adhuc loquebantur et ecce Rahel veniebat cum ovibus patris sui nam gregem ipsa pascebat

quam cum vidisset Iacob et sciret consobrinam suam ovesque Laban avunculi sui amovit lapidem quo puteus claudebatur

et adaquato grege osculatus est eam elevataque voce flevit

et indicavit ei quod frater esset patris eius et filius Rebeccae at illa festinans nuntiavit patri suo

qui cum audisset venisse Iacob filium sororis suae cucurrit obviam conplexusque eum et in oscula ruens duxit in domum suam auditis autem causis itineris

respondit os meum es et caro mea et postquam expleti sunt dies mensis unius

dixit ei num quia frater meus es gratis servies mihi dic quid mercedis accipias

habebat vero filias duas nomen maioris Lia minor appellabatur Rahel

sed Lia lippis erat oculis Rahel decora facie et venusto aspectu

quam diligens Iacob ait serviam tibi pro Rahel filia tua minore septem annis

respondit Laban melius est ut tibi eam dem quam viro alteri mane apud me

servivit igitur Iacob pro Rahel septem annis et videbantur illi pauci dies prae amoris magnitudine

dixitque ad Laban da mihi uxorem meam quia iam tempus expletum est ut ingrediar ad eam

qui vocatis multis amicorum turbis ad convivium fecit nuptias

et vespere filiam suam Liam introduxit ad eum

dans ancillam filiae Zelpham nomine ad quam cum ex more Iacob fuisset ingressus facto mane vidit Liam

et dixit ad socerum quid est quod facere voluisti nonne pro Rahel servivi tibi quare inposuisti mihi

respondit Laban non est in loco nostro consuetudinis ut minores ante tradamus ad nuptias

imple ebdomadem dierum huius copulae et hanc quoque dabo tibi pro opere quo serviturus es mihi septem annis aliis

adquievit placito et ebdomade transacta Rahel duxit uxorem

cui pater servam Balam dederat

tandemque potitus optatis nuptiis amorem sequentis priori praetulit serviens apud eum septem annis aliis

videns autem Dominus quod despiceret Liam aperuit vulvam eius sorore sterili permanente

quae conceptum genuit filium vocavitque nomen eius Ruben dicens vidit Dominus humilitatem meam nunc amabit me vir meus

rursumque concepit et peperit filium et ait quoniam audivit Dominus haberi me contemptui dedit etiam istum mihi vocavitque nomen illius Symeon

concepit tertio et genuit alium dixitque nunc quoque copulabitur mihi maritus meus eo quod pepererim illi tres filios et idcirco appellavit nomen eius Levi

quarto concepit et peperit filium et ait modo confitebor Domino et ob hoc vocavit eum Iudam cessavitque parere

cernens autem Rahel quod infecunda esset invidit sorori et ait marito suo da mihi liberos alioquin moriar

cui iratus respondit Iacob num pro Deo ego sum qui privavit te fructu ventris tui

at illa habeo inquit famulam Balam ingredere ad eam ut pariat super genua mea et habeam ex ea filios

deditque illi Balam in coniugium quae

ingresso ad se viro concepit et peperit filium

dixitque Rahel iudicavit mihi Dominus et exaudivit vocem meam dans mihi filium et idcirco appellavit nomen illius Dan

rursumque Bala concipiens peperit alterum

pro quo ait Rahel conparavit me Deus cum sorore mea et invalui vocavitque eum Nepthalim

sentiens Lia quod parere desisset Zelpham ancillam suam marito tradidit

qua post conceptum edente filium

dixit feliciter et idcirco vocavit nomen eius Gad

peperit quoque Zelpha alterum

dixitque Lia hoc pro beatitudine mea beatam quippe me dicent mulieres propterea appellavit eum Aser

egressus autem Ruben tempore messis triticeae in agro repperit mandragoras quos matri Liae detulit dixitque Rahel da mihi partem de mandragoris filii tui

illa respondit parumne tibi videtur quod praeripueris maritum mihi nisi etiam mandragoras filii mei tuleris ait Rahel dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filii tui

redeuntique ad vesperam de agro Iacob egressa est in occursum Lia et ad me inquit intrabis quia mercede conduxi te pro mandragoris filii mei dormivit cum ea nocte illa

et exaudivit Deus preces eius concepitque et peperit filium quintum

et ait dedit Deus mercedem mihi quia dedi ancillam meam viro meo appellavitque nomen illius Isachar

rursum Lia concipiens peperit sextum filium

et ait ditavit me Deus dote bona etiam hac vice mecum erit maritus meus eo quod genuerim ei sex filios et idcirco appellavit nomen eius Zabulon

post quem peperit filiam nomine Dinam

recordatus quoque Dominus Rahelis exaudivit eam et aperuit vulvam illius

quae concepit et peperit filium dicens abstulit Deus obprobrium meum

et vocavit nomen illius Ioseph dicens addat mihi Dominus filium alterum

nato autem Ioseph dixit Iacob socero suo dimitte me ut revertar in patriam et ad terram meam

da mihi uxores et liberos meos pro quibus servivi tibi ut abeam tu nosti servitutem qua servivi tibi

ait ei Laban inveniam gratiam in conspectu tuo experimento didici quod benedixerit mihi Deus propter te

constitue mercedem tuam quam dem tibi

at ille respondit tu nosti quomodo servierim tibi et quanta in manibus meis fuerit possessio tua

modicum habuisti antequam venirem et nunc dives effectus es benedixitque tibi Dominus ad introitum meum iustum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meae

dixitque Laban quid dabo tibi at ille ait nihil volo sed si feceris quod postulo iterum pascam et custodiam pecora tua

gyra omnes greges tuos et separa cunctas oves varias et sparso vellere et quodcumque furvum et maculosum variumque fuerit tam in ovibus quam in capris erit merces mea

respondebitque mihi cras iustitia mea quando placiti tempus advenerit coram te et omnia quae non fuerint varia et maculosa et furva tam in ovibus quam in capris furti me arguent

dixit Laban gratum habeo quod petis

et separavit in die illo capras et oves hircos et arietes varios atque maculosos cunctum autem gregem unicolorem id est albi et nigri velleris tradidit in manu filiorum suorum

et posuit spatium itineris inter se et generum dierum trium qui pascebat reliquos greges eius

tollens ergo Iacob virgas populeas virides et amigdalinas et ex platanis ex parte decorticavit eas detractisque corticibus in his quae spoliata fuerant candor apparuit illa vero quae integra erant viridia permanserunt atque in hunc modum color effectus est varius

posuitque eas in canalibus ubi effundebatur aqua ut cum venissent greges ad bibendum ante oculos haberent virgas et in aspectu earum conciperent

factumque est ut in ipso calore coitus oves intuerentur virgas et parerent maculosa et varia et diverso colore respersa

divisitque gregem Iacob et posuit virgas ante oculos arietum erant autem alba quaeque et nigra Laban cetera vero Iacob separatis inter se gregibus

igitur quando primo tempore ascendebantur oves ponebat Iacob virgas in canalibus aquarum ante oculos arietum et ovium ut in earum contemplatione conciperent

quando vero serotina admissura erat et conceptus extremus non ponebat eas factaque sunt ea quae erant serotina Laban et quae primi temporis Iacob

ditatusque est homo ultra modum et habuit greges multos ancillas et servos camelos et asinos

postquam autem audivit verba filiorum Laban dicentium tulit Iacob omnia quae fuerunt patris nostri et de illius facultate ditatus factus est inclitus

animadvertit quoque faciem Laban quod non esset erga se sicut heri et nudius tertius

maxime dicente sibi Domino revertere in terram patrum tuorum et ad generationem tuam eroque tecum

misit et vocavit Rahel et Liam in agrum ubi pascebat greges

dixitque eis video faciem patris vestri quod non sit erga me sicut heri et nudius tertius Deus autem patris mei fuit mecum

et ipsae nostis quod totis viribus meis servierim patri vestro

sed pater vester circumvenit me et mutavit mercedem meam decem vicibus et tamen non dimisit eum Deus ut noceret mihi

si quando dixit variae erunt mercedes tuae pariebant omnes oves varios fetus quando vero e contrario ait alba quaeque accipies pro mercede omnes greges alba pepererunt

tulitque Deus substantiam patris vestri et dedit mihi

postquam enim conceptus ovium tempus advenerat levavi oculos meos et vidi in somnis ascendentes mares super feminas varios et maculosos et diversorum colorum

dixitque angelus Dei ad me in somnis Iacob et ego respondi adsum

qui ait leva oculos tuos et vide universos masculos ascendentes super feminas varios respersos atque maculosos vidi enim omnia quae fecit tibi Laban

ego sum Deus Bethel ubi unxisti lapidem et votum vovisti mihi nunc ergo surge et egredere de terra hac revertens in terram nativitatis tuae

responderunt Rahel et Lia numquid habemus residui quicquam in facultatibus et hereditate domus patris nostri

nonne quasi alienas reputavit nos et vendidit comeditque pretium nostrum

sed Deus tulit opes patris nostri et nobis eas tradidit ac filiis nostris unde omnia quae praecepit fac

surrexit itaque Iacob et inpositis liberis et coniugibus suis super camelos abiit

tulitque omnem substantiam et greges et quicquid in Mesopotamiam quaesierat pergens ad Isaac patrem suum in terram Chanaan

eo tempore Laban ierat ad tondendas oves et Rahel furata est idola patris sui

noluitque Iacob confiteri socero quod fugeret

cumque abisset tam ipse quam omnia quae iuris eius erant et amne transmisso pergeret contra montem Galaad

nuntiatum est Laban die tertio quod fugeret Iacob

qui adsumptis fratribus suis persecutus est eum diebus septem et conprehendit in monte Galaad

viditque in somnis dicentem sibi Dominum cave ne quicquam aspere loquaris contra Iacob

iamque Iacob extenderat in monte tabernaculum cum ille consecutus eum cum fratribus suis in eodem monte Galaad fixit tentorium

et dixit ad Iacob quare ita egisti ut clam me abigeres filias meas quasi captivas gladio

cur ignorante me fugere voluisti nec indicare mihi ut prosequerer te cum gaudio et canticis et tympanis et cithara

non es passus ut oscularer filios meos ac filias stulte operatus es et nunc

valet quidem manus mea reddere tibi malum sed Deus patris vestri heri dixit mihi cave ne loquaris cum Iacob quicquam durius

esto ad tuos ire cupiebas et desiderio tibi erat domus patris tui cur furatus es deos meos

respondit Iacob quod inscio te profectus sum timui ne violenter auferres filias tuas

quod autem furti arguis apud quemcumque inveneris deos tuos necetur coram fratribus nostris scrutare quicquid tuorum apud me inveneris et aufer haec dicens ignorabat quod Rahel furata esset idola

ingressus itaque Laban tabernaculum Iacob et Liae et utriusque famulae non invenit cumque intrasset tentorium Rahelis

illa festinans abscondit idola subter stramen cameli et sedit desuper scrutantique omne tentorium et nihil invenienti

ait ne irascatur dominus meus quod coram te adsurgere nequeo quia iuxta consuetudinem feminarum nunc accidit mihi sic delusa sollicitudo quaerentis est

tumensque Iacob cum iurgio ait quam ob culpam meam et ob quod peccatum sic exarsisti post me

et scrutatus es omnem supellectilem meam quid invenisti de cuncta substantia domus tuae pone hic coram fratribus meis et fratribus tuis et iudicent inter me et te

idcirco viginti annis fui tecum oves tuae et caprae steriles non fuerunt arietes gregis tui non comedi

nec captum a bestia ostendi tibi ego damnum omne reddebam quicquid furto perierat a me exigebas

die noctuque aestu urebar et gelu fugiebat somnus ab oculis meis

sic per viginti annos in domo tua servivi tibi quattuordecim pro filiabus et sex pro gregibus tuis inmutasti quoque mercedem meam decem vicibus

nisi Deus patris mei Abraham et Timor Isaac adfuisset mihi forsitan modo nudum me dimisisses adflictionem meam et laborem manuum mearum respexit Deus et arguit te heri

respondit ei Laban filiae et filii et greges tui et omnia quae cernis mea sunt quid possum facere filiis et nepotibus meis

veni ergo et ineamus foedus ut sit testimonium inter me et te

tulit itaque Iacob lapidem et erexit illum in titulum

dixitque fratribus suis adferte lapides qui congregantes fecerunt tumulum comederuntque super eum

quem vocavit Laban tumulus Testis et Iacob acervum Testimonii uterque iuxta proprietatem linguae suae

dixitque Laban tumulus iste testis erit inter me et te hodie et idcirco appellatum est nomen eius Galaad id est tumulus Testis

intueatur Dominus et iudicet inter nos quando recesserimus a nobis

si adflixeris filias meas et si introduxeris uxores alias super eas nullus sermonis nostri testis est absque Deo qui praesens respicit

dixitque rursus ad Iacob en tumulus hic et lapis quem erexi inter me et te

testis erit tumulus inquam iste et lapis sint in testimonio si aut ego transiero illum pergens ad te aut tu praeterieris malum mihi cogitans

Deus Abraham et Deus Nahor iudicet inter nos Deus patris eorum iuravit Iacob per Timorem patris sui Isaac

immolatisque victimis in monte vocavit fratres suos ut ederent panem qui cum comedissent manserunt ibi

Laban vero de nocte consurgens osculatus est filios et filias suas et benedixit illis reversus in locum suum

Iacob quoque abiit itinere quo coeperat fueruntque ei obviam angeli Dei

quos cum vidisset ait castra Dei sunt haec et appellavit nomen loci illius Manaim id est Castra

misit autem et nuntios ante se ad Esau fratrem suum in terram Seir regionis Edom

praecepitque eis dicens sic loquimini domino meo Esau haec dicit frater tuus Iacob apud Laban peregrinatus sum et fui usque in praesentem diem

habeo boves et asinos oves et servos atque ancillas mittoque nunc legationem ad dominum meum ut inveniam gratiam in conspectu tuo

reversi sunt nuntii ad Iacob dicentes venimus ad Esau fratrem tuum et ecce properat in occursum tibi cum quadringentis viris

timuit Iacob valde et perterritus divisit populum qui secum erat greges quoque et oves et boves et camelos in duas turmas

dicens si venerit Esau ad unam turmam et percusserit eam alia turma quae reliqua est salvabitur

dixitque Iacob Deus patris mei Abraham et Deus patris mei Isaac Domine qui dixisti mihi revertere in terram tuam et in locum nativitatis tuae et benefaciam tibi

minor sum cunctis miserationibus et veritate quam explesti servo tuo in baculo meo transivi Iordanem istum et nunc cum duabus turmis regredior

erue me de manu fratris mei de manu Esau quia valde eum timeo ne forte veniens percutiat matrem cum filiis

tu locutus es quod bene mihi faceres et dilatares semen meum sicut harenam maris quae prae multitudine numerari non potest

cumque dormisset ibi nocte illa separavit de his quae habebat munera Esau fratri suo

capras ducentas hircos viginti oves ducentas arietes viginti

camelos fetas cum pullis suis triginta vaccas quadraginta et tauros viginti asinas viginti et pullos earum decem

et misit per manus servorum suorum singulos seorsum greges dixitque pueris suis antecedite me et sit spatium inter gregem et gregem

et praecepit priori dicens si obvium habueris Esau fratrem meum et interrogaverit te cuius es et quo vadis et cuius sunt ista quae sequeris

respondebis servi tui Iacob munera misit domino meo Esau ipse quoque post nos venit

similiter mandata dedit secundo ac tertio et cunctis qui sequebantur greges dicens hisdem verbis loquimini ad Esau cum inveneritis eum

et addetis ipse quoque servus tuus Iacob iter nostrum insequitur dixit enim placabo illum muneribus quae praecedunt et postea videbo forsitan propitiabitur mihi

praecesserunt itaque munera ante eum ipse vero mansit nocte illa in Castris

cumque mature surrexisset tulit duas uxores suas et totidem famulas cum undecim filiis et transivit vadum Iaboc

transductisque omnibus quae ad se pertinebant

remansit solus et ecce vir luctabatur cum eo usque mane

qui cum videret quod eum superare non posset tetigit nervum femoris eius et statim emarcuit

dixitque ad eum dimitte me iam enim ascendit aurora respondit non dimittam te nisi benedixeris mihi

ait ergo quod nomen est tibi respondit Iacob

at ille nequaquam inquit Iacob appellabitur nomen tuum sed Israhel quoniam si contra Deum fortis fuisti quanto magis contra homines praevalebis

interrogavit eum Iacob dic mihi quo appellaris nomine respondit cur quaeris nomen meum et benedixit ei in eodem loco

vocavitque Iacob nomen loci illius Phanuhel dicens vidi Deum facie ad faciem et salva facta est anima mea

ortusque est ei statim sol postquam transgressus est Phanuhel ipse vero claudicabat pede

quam ob causam non comedunt filii Israhel nervum qui emarcuit in femore Iacob usque in praesentem diem eo quod tetigerit nervum femoris eius et obstipuerit

levans autem Iacob oculos suos vidit venientem Esau et cum eo quadringentos viros divisitque filios Liae et Rahel ambarumque famularum

et posuit utramque ancillam et liberos earum in principio Liam vero et filios eius in secundo loco Rahel autem et Ioseph novissimos

et ipse praegrediens adoravit pronus in terram septies donec adpropinquaret frater eius

currens itaque Esau obviam fratri suo amplexatus est eum stringensque collum et osculans flevit

levatisque oculis vidit mulieres et parvulos earum et ait quid sibi volunt isti et si ad te pertinent respondit parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo

et adpropinquantes ancillae et filii earum incurvati sunt

accessitque Lia cum liberis suis et cum similiter adorassent extremi Ioseph et Rahel adoraverunt

quaenam sunt inquit istae turmae quas obvias habui respondit ut invenirem gratiam coram domino meo

et ille habeo ait plurima frater mi sint tua tibi

dixit Iacob noli ita obsecro sed si inveni gratiam in oculis tuis accipe munusculum de manibus meis sic enim vidi faciem tuam quasi viderim vultum Dei esto mihi propitius

et suscipe benedictionem quam adtuli tibi et quam donavit mihi Deus tribuens omnia vix fratre conpellente suscipiens

ait gradiamur simul eroque socius itineris tui

dixit Iacob nosti domine mi quod parvulos habeam teneros et oves ac boves fetas mecum quas si plus in ambulando fecero laborare morientur una die cuncti greges

praecedat dominus meus ante servum suum et ego sequar paulatim vestigia eius sicut videro posse parvulos meos donec veniam ad dominum meum in Seir

respondit Esau oro te ut de populo qui mecum est saltem socii remaneant viae tuae non est inquit necesse hoc uno indigeo ut inveniam gratiam in conspectu domini mei

reversus est itaque illo die Esau itinere quo venerat in Seir

et Iacob venit in Soccoth ubi aedificata domo et fixis tentoriis appellavit nomen loci illius Soccoth id est Tabernacula

transivitque in Salem urbem Sycimorum quae est in terra Chanaan postquam regressus est de Mesopotamiam Syriae et habitavit iuxta oppidum

emitque partem agri in qua fixerat tabernaculum a filiis Emor patris Sychem centum agnis

et erecto ibi altari invocavit super illud Fortissimum Deum Israhel

egressa est autem Dina filia Liae ut videret mulieres regionis illius

quam cum vidisset Sychem filius Emor Evei princeps terrae illius adamavit et rapuit et dormivit cum illa vi opprimens virginem

et conglutinata est anima eius cum ea tristemque blanditiis delinivit

et pergens ad Emor patrem suum accipe mihi inquit puellam hanc coniugem

quod cum audisset Iacob absentibus filiis et in pastu occupatis pecorum siluit donec redirent

egresso autem Emor patre Sychem ut loqueretur ad Iacob

ecce filii eius veniebant de agro auditoque quod acciderat irati sunt valde eo quod foedam rem esset operatus in Israhel et violata filia Iacob rem inlicitam perpetrasset

locutus est itaque Emor ad eos Sychem filii mei adhesit anima filiae vestrae date eam illi uxorem

et iungamus vicissim conubia filias vestras tradite nobis et filias nostras accipite

et habitate nobiscum terra in potestate vestra est exercete negotiamini et possidete eam

sed et Sychem ad patrem et ad fratres eius ait inveniam gratiam coram vobis et quaecumque statueritis dabo

augete dotem munera postulate libens tribuam quod petieritis tantum date mihi puellam hanc uxorem

responderunt filii Iacob Sychem et patri eius in dolo saevientes ob stuprum sororis

non possumus facere quod petitis nec dare sororem nostram homini incircumciso quod inlicitum et nefarium est apud nos

sed in hoc valebimus foederari si esse volueritis nostri similes et circumcidatur in vobis omne masculini sexus

tunc dabimus et accipiemus mutuo filias nostras ac vestras et habitabimus vobiscum erimusque unus populus

sin autem circumcidi nolueritis tollemus filiam nostram et recedemus

placuit oblatio eorum Emor et Sychem filio eius

nec distulit adulescens quin statim quod petebatur expleret amabat enim puellam valde et ipse erat inclitus in omni domo patris sui

ingressique portam urbis locuti sunt populo

viri isti pacifici sunt et volunt habitare nobiscum negotientur in terra et exerceant eam quae spatiosa et lata cultoribus indiget filias eorum accipiemus uxores et nostras illis dabimus

unum est quod differtur tantum bonum si circumcidamus masculos nostros ritum gentis imitantes

et substantia eorum et pecora et cuncta quae possident nostra erunt tantum in hoc adquiescamus et habitantes simul unum efficiemus populum

adsensi sunt omnes circumcisis cunctis maribus

et ecce die tertio quando gravissimus vulnerum dolor est arreptis duo Iacob filii Symeon et Levi fratres Dinae gladiis ingressi sunt urbem confidenter interfectisque omnibus masculis

Emor et Sychem pariter necaverunt tollentes Dinam de domo Sychem sororem suam

quibus egressis inruerunt super occisos ceteri filii Iacob et depopulati sunt urbem in ultionem stupri

oves eorum et armenta et asinos cunctaque vastantes quae in domibus et in agris erant

parvulos quoque et uxores eorum duxere captivas

quibus patratis audacter Iacob dixit ad Symeon et Levi turbastis me et odiosum fecistis Chananeis et Ferezeis habitatoribus terrae huius nos pauci sumus illi congregati percutient me et delebor ego et domus mea

responderunt numquid ut scorto abuti debuere sorore nostra

interea locutus est Deus ad Iacob surge et ascende Bethel et habita ibi facque altare Deo qui apparuit tibi quando fugiebas Esau fratrem tuum

Iacob vero convocata omni domo sua ait abicite deos alienos qui in medio vestri sunt et mundamini ac mutate vestimenta vestra

surgite et ascendamus in Bethel ut faciamus ibi altare Deo qui exaudivit me in die tribulationis meae et fuit socius itineris mei

dederunt ergo ei omnes deos alienos quos habebant et inaures quae erant in auribus eorum at ille infodit ea subter terebinthum quae est post urbem Sychem

cumque profecti essent terror Dei invasit omnes per circuitum civitates et non sunt ausi persequi recedentes

venit igitur Iacob Luzam quae est in terra Chanaan cognomento Bethel ipse et omnis populus cum eo

aedificavitque ibi altare et appellavit nomen loci Domus Dei ibi enim apparuit ei Deus cum fugeret fratrem suum

eodem tempore mortua est Debbora nutrix Rebeccae et sepulta ad radices Bethel subter quercum vocatumque est nomen loci quercus Fletus

apparuit autem iterum Deus Iacob postquam reversus est de Mesopotamiam Syriae benedixitque ei

dicens non vocaberis ultra Iacob sed Israhel erit nomen tuum et appellavit eum Israhel

dixitque ei ego Deus omnipotens cresce et multiplicare gentes et populi nationum erunt ex te reges de lumbis tuis egredientur

terramque quam dedi Abraham et Isaac dabo tibi et semini tuo post te

et recessit ab eo

ille vero erexit titulum lapideum in loco quo locutus ei fuerat Deus libans super eum libamina et effundens oleum

vocansque nomen loci Bethel

egressus inde venit verno tempore ad terram quae ducit Efratham in qua cum parturiret Rahel

ob difficultatem partus periclitari coepit dixitque ei obsetrix noli timere quia et hunc habebis filium

egrediente autem anima prae dolore et inminente iam morte vocavit nomen filii sui Benoni id est filius doloris mei pater vero appellavit eum Beniamin id est filius dexterae

mortua est ergo Rahel et sepulta in via quae ducit Efratham haec est Bethleem

erexitque Iacob titulum super sepulchrum eius hic est titulus monumenti Rahel usque in praesentem diem

egressus inde fixit tabernaculum trans turrem Gregis

cumque habitaret in illa regione abiit Ruben et dormivit cum Bala concubina patris sui quod illum minime latuit erant autem filii Iacob duodecim

filii Liae primogenitus Ruben et Symeon et Levi et Iudas et Isachar et Zabulon

filii Rahel Ioseph et Beniamin

filii Balae ancillae Rahelis Dan et Nepthalim

filii Zelphae ancillae Liae Gad et Aser hii filii Iacob qui nati sunt ei in Mesopotamiam Syriae

venit etiam ad Isaac patrem suum in Mambre civitatem Arbee haec est Hebron in qua peregrinatus est Abraham et Isaac

et conpleti sunt dies Isaac centum octoginta annorum

consumptusque aetate mortuus est et adpositus populo suo senex et plenus dierum et sepelierunt eum Esau et Iacob filii sui

hae sunt autem generationes Esau ipse est Edom

Esau accepit uxores de filiabus Chanaan Ada filiam Elom Hetthei et Oolibama filiam Anae filiae Sebeon Evei

Basemath quoque filiam Ismahel sororem Nabaioth

peperit autem Ada Eliphaz Basemath genuit Rauhel

Oolibama edidit Hieus et Hielom et Core hii filii Esau qui nati sunt ei in terra Chanaan

tulit autem Esau uxores suas et filios et filias et omnem animam domus suae et substantiam et pecora et cuncta quae habere poterat in terra Chanaan et abiit in alteram regionem recessitque a fratre suo Iacob

divites enim erant valde et simul habitare non poterant nec sustinebat eos terra peregrinationis eorum prae multitudine gregum

habitavitque Esau in monte Seir ipse est Edom

hae sunt generationes Esau patris Edom in monte Seir

et haec nomina filiorum eius Eliphaz filius Ada uxoris Esau Rauhel quoque filius Basemath uxoris eius

fueruntque filii Eliphaz Theman Omar Sephu et Gatham et Cenez

erat autem Thamna concubina Eliphaz filii Esau quae peperit ei Amalech hii sunt filii Adae uxoris Esau

filii autem Rauhel Naath et Zara Semma et Meza hii filii Basemath uxoris Esau

isti quoque erant filii Oolibama filiae Ana filiae Sebeon uxoris Esau quos genuit ei Hieus et Hielom et Core

hii duces filiorum Esau filii Eliphaz primogeniti Esau dux Theman dux Omar dux Sephu dux Cenez

dux Core dux Gatham dux Amalech hii filii Eliphaz in terra Edom et hii filii Adae

hii quoque filii Rauhel filii Esau dux Naath dux Zara dux Semma dux Meza hii duces Rauhel in terra Edom isti filii Basemath uxoris Esau

hii autem filii Oolibama uxoris Esau dux Hieus dux Hielom dux Core hii duces Oolibama filiae Ana uxoris Esau

isti filii Esau et hii duces eorum ipse est Edom

isti filii Seir Horrei habitatores terrae Lotham et Sobal et Sebeon et Anan

Dison et Eser et Disan hii duces Horrei filii Seir in terra Edom

facti sunt autem filii Lotham Horrei et Heman erat autem soror Lotham Thamna

et isti filii Sobal Alvam et Maneeth et Hebal Sephi et Onam

et hii filii Sebeon Ahaia et Anam iste est Ana qui invenit aquas calidas in solitudine cum pasceret asinos Sebeon patris sui

habuitque filium Disan et filiam Oolibama

et isti filii Disan Amdan et Esban et Iethran et Charan

hii quoque filii Eser Balaan et Zevan et Acham

habuit autem filios Disan Hus et Aran

isti duces Horreorum dux Lothan dux Sobal dux Sebeon dux Ana

dux Dison dux Eser dux Disan isti duces Horreorum qui imperaverunt in terra Seir

reges autem qui regnaverunt in terra Edom antequam haberent regem filii Israhel fuerunt hii

Bale filius Beor nomenque urbis eius Denaba

mortuus est autem Bale et regnavit pro eo Iobab filius Zare de Bosra

cumque mortuus esset Iobab regnavit pro eo Husan de terra Themanorum

hoc quoque mortuo regnavit pro eo Adad filius Badadi qui percussit Madian in regione Moab et nomen urbis eius Ahuith

cumque mortuus esset Adad regnavit pro eo Semla de Maserecha

hoc quoque mortuo regnavit pro eo Saul de fluvio Rooboth

cumque et hic obisset successit in regnum Baalanam filius Achobor

isto quoque mortuo regnavit pro eo Adad nomenque urbis eius Phau et appellabatur uxor illius Meezabel filia Matred filiae Mizaab

haec ergo nomina Esau in cognationibus et locis et vocabulis suis dux Thamna dux Alva dux Ietheth

dux Oolibama dux Ela dux Phinon

dux Cenez dux Theman dux Mabsar

dux Mabdiel dux Iram hii duces Edom habitantes in terra imperii sui ipse est Esau pater Idumeorum

habitavit autem Iacob in terra Chanaan in qua peregrinatus est pater suus

et hae sunt generationes eius Ioseph cum sedecim esset annorum pascebat gregem cum fratribus suis adhuc puer et erat cum filiis Balae et Zelphae uxorum patris sui accusavitque fratres suos apud patrem crimine pessimo

Israhel autem diligebat Ioseph super omnes filios suos eo quod in senectute genuisset eum fecitque ei tunicam polymitam

videntes autem fratres eius quod a patre plus cunctis filiis amaretur oderant eum nec poterant ei quicquam pacificum loqui

accidit quoque ut visum somnium referret fratribus quae causa maioris odii seminarium fuit

dixitque ad eos audite somnium meum quod vidi

putabam ligare nos manipulos in agro et quasi consurgere manipulum meum et stare vestrosque manipulos circumstantes adorare manipulum meum

responderunt fratres eius numquid rex noster eris aut subiciemur dicioni tuae haec ergo causa somniorum atque sermonum invidiae et odii fomitem ministravit

aliud quoque vidit somnium quod narrans fratribus ait vidi per somnium quasi solem et lunam et stellas undecim adorare me

quod cum patri suo et fratribus rettulisset increpavit eum pater et dixit quid sibi vult hoc somnium quod vidisti num ego et mater tua et fratres adorabimus te super terram

invidebant igitur ei fratres sui pater vero rem tacitus considerabat

cumque fratres illius in pascendis gregibus patris morarentur in Sychem

dixit ad eum Israhel fratres tui pascunt oves in Sycimis veni mittam te ad eos quo respondente

praesto sum ait vade et vide si cuncta prospera sint erga fratres tuos et pecora et renuntia mihi quid agatur missus de valle Hebron venit in Sychem

invenitque eum vir errantem in agro et interrogavit quid quaereret

at ille respondit fratres meos quaero indica mihi ubi pascant greges

dixitque ei vir recesserunt de loco isto audivi autem eos dicentes eamus in Dothain perrexit ergo Ioseph post fratres suos et invenit eos in Dothain

qui cum vidissent eum procul antequam accederet ad eos cogitaverunt illum occidere

et mutuo loquebantur ecce somniator venit

venite occidamus eum et mittamus in cisternam veterem dicemusque fera pessima devoravit eum et tunc apparebit quid illi prosint somnia sua

audiens hoc Ruben nitebatur liberare eum de manibus eorum et dicebat

non interficiamus animam eius nec effundatis sanguinem sed proicite eum in cisternam hanc quae est in solitudine manusque vestras servate innoxias hoc autem dicebat volens eripere eum de manibus eorum et reddere patri suo

confestim igitur ut pervenit ad fratres nudaverunt eum tunica talari et polymita

miseruntque in cisternam quae non habebat aquam

et sedentes ut comederent panem viderunt viatores Ismahelitas venire de Galaad et camelos eorum portare aromata et resinam et stacten in Aegyptum

dixit ergo Iudas fratribus suis quid nobis prodest si occiderimus fratrem nostrum et celaverimus sanguinem ipsius

melius est ut vendatur Ismahelitis et manus nostrae non polluantur frater enim et caro nostra est adquieverunt fratres sermonibus eius

et praetereuntibus Madianitis negotiatoribus extrahentes eum de cisterna vendiderunt Ismahelitis viginti argenteis qui duxerunt eum in Aegyptum

reversusque Ruben ad cisternam non invenit puerum

et scissis vestibus pergens ad fratres ait puer non conparet et ego quo ibo

tulerunt autem tunicam eius et in sanguinem hedi quem occiderant tinxerunt

mittentes qui ferrent ad patrem et dicerent hanc invenimus vide utrum tunica filii tui sit an non

quam cum agnovisset pater ait tunica filii mei est fera pessima comedit eum bestia devoravit Ioseph

scissisque vestibus indutus est cilicio lugens filium multo tempore

congregatis autem cunctis liberis eius ut lenirent dolorem patris noluit consolationem recipere et ait descendam ad filium meum lugens in infernum et illo perseverante in fletu

Madianei vendiderunt Ioseph in Aegypto Putiphar eunucho Pharaonis magistro militiae

eo tempore descendens Iudas a fratribus suis divertit ad virum odollamitem nomine Hiram

viditque ibi filiam hominis chananei vocabulo Suae et uxore accepta ingressus est ad eam

quae concepit et peperit filium vocavitque nomen eius Her

rursum concepto fetu natum filium nominavit Onam

tertium quoque peperit quem appellavit Sela quo nato parere ultra cessavit

dedit autem Iudas uxorem primogenito suo Her nomine Thamar

fuitque Her primogenitus Iudae nequam in conspectu Domini et ab eo occisus est

dixit ergo Iudas ad Onam filium suum ingredere ad uxorem fratris tui et sociare illi ut suscites semen fratri tuo

ille sciens non sibi nasci filios introiens ad uxorem fratris sui semen fundebat in terram ne liberi fratris nomine nascerentur

et idcirco percussit eum Dominus quod rem detestabilem faceret

quam ob rem dixit Iudas Thamar nurui suae esto vidua in domo patris tui donec crescat Sela filius meus timebat enim ne et ipse moreretur sicut fratres eius quae abiit et habitavit in domo patris sui

evolutis autem multis diebus mortua est filia Suae uxor Iudae qui post luctum consolatione suscepta ascendebat ad tonsores ovium suarum ipse et Hiras opilio gregis Odollamita in Thamnas

nuntiatumque est Thamar quod socer illius ascenderet in Thamnas ad tondendas oves

quae depositis viduitatis vestibus adsumpsit theristrum et mutato habitu sedit in bivio itineris quod ducit Thamnam eo quod crevisset Sela et non eum accepisset maritum

quam cum vidisset Iudas suspicatus est esse meretricem operuerat enim vultum suum ne cognosceretur

ingrediensque ad eam ait dimitte me ut coeam tecum nesciebat enim quod nurus sua esset qua respondente quid mihi dabis ut fruaris concubitu meo

dixit mittam tibi hedum de gregibus rursum illa dicente patiar quod vis si dederis mihi arrabonem donec mittas quod polliceris

ait Iudas quid vis tibi pro arrabone dari respondit anulum tuum et armillam et baculum quem manu tenes ad unum igitur coitum concepit mulier

et surgens abiit depositoque habitu quem adsumpserat induta est viduitatis vestibus

misit autem Iudas hedum per pastorem suum Odollamitem ut reciperet pignus quod dederat mulieri qui cum non invenisset eam

interrogavit homines loci illius ubi est mulier quae sedebat in bivio respondentibus cunctis non fuit in loco isto meretrix

reversus est ad Iudam et dixit ei non inveni eam sed et homines loci illius dixerunt mihi numquam ibi sedisse scortum

ait Iudas habeat sibi certe mendacii nos arguere non poterit ego misi hedum quem promiseram et tu non invenisti eam

ecce autem post tres menses nuntiaverunt Iudae dicentes fornicata est Thamar nurus tua et videtur uterus illius intumescere dixit Iudas producite eam ut conburatur

quae cum educeretur ad poenam misit ad socerum suum dicens de viro cuius haec sunt concepi cognosce cuius sit anulus et armilla et baculus

qui agnitis muneribus ait iustior me est quia non tradidi eam Sela filio meo attamen ultra non cognovit illam

instante autem partu apparuerunt gemini in utero atque in ipsa effusione infantum unus protulit manum in qua obsetrix ligavit coccinum dicens

iste egreditur prior

illo vero retrahente manum egressus est alter dixitque mulier quare divisa est propter te maceria et ob hanc causam vocavit nomen eius Phares

postea egressus est frater in cuius manu erat coccinum quem appellavit Zara

igitur Ioseph ductus est in Aegyptum emitque eum Putiphar eunuchus Pharaonis princeps exercitus vir aegyptius de manu Ismahelitarum a quibus perductus erat

fuitque Dominus cum eo et erat vir in cunctis prospere agens habitabatque in domo domini sui

qui optime noverat esse Dominum cum eo et omnia quae gereret ab eo dirigi in manu illius

invenitque Ioseph gratiam coram domino suo et ministrabat ei a quo praepositus omnibus gubernabat creditam sibi domum et universa quae tradita fuerant

benedixitque Dominus domui Aegyptii propter Ioseph et multiplicavit tam in aedibus quam in agris cunctam eius substantiam

nec quicquam aliud noverat nisi panem quo vescebatur erat autem Ioseph pulchra facie et decorus aspectu

post multos itaque dies iecit domina oculos suos in Ioseph et ait dormi mecum

qui nequaquam adquiescens operi nefario dixit ad eam ecce dominus meus omnibus mihi traditis ignorat quid habeat in domo sua

nec quicquam est quod non in mea sit potestate vel non tradiderit mihi praeter te quae uxor eius es quomodo ergo possum malum hoc facere et peccare in Deum meum

huiuscemodi verbis per singulos dies et mulier molesta erat adulescenti et ille recusabat stuprum

accidit autem ut quadam die intraret Ioseph domum et operis quippiam absque arbitris faceret

et illa adprehensa lacinia vestimenti eius diceret dormi mecum qui relicto in manu illius pallio fugit et egressus est foras

cumque vidisset mulier vestem in manibus suis et se esse contemptam

vocavit homines domus suae et ait ad eos en introduxit virum hebraeum ut inluderet nobis ingressus est ad me ut coiret mecum cumque ego succlamassem

et audisset vocem meam reliquit pallium quod tenebam et fugit foras

in argumentum ergo fidei retentum pallium ostendit marito revertenti domum

et ait ingressus est ad me servus hebraeus quem adduxisti ut inluderet mihi

cumque vidisset me clamare reliquit pallium et fugit foras

his auditis dominus et nimium credulus verbis coniugis iratus est valde

tradiditque Ioseph in carcerem ubi vincti regis custodiebantur et erat ibi clausus

fuit autem Dominus cum Ioseph et misertus illius dedit ei gratiam in conspectu principis carceris

qui tradidit in manu ipsius universos vinctos qui in custodia tenebantur et quicquid fiebat sub ipso erat

nec noverat aliquid cunctis ei creditis Dominus enim erat cum illo et omnia eius opera dirigebat

his ita gestis accidit ut peccarent duo eunuchi pincerna regis Aegypti et pistor domino suo

iratusque Pharao contra eos nam alter pincernis praeerat alter pistoribus

misit eos in carcerem principis militum in quo erat vinctus et Ioseph

at custos carceris tradidit eos Ioseph qui et ministrabat eis aliquantum temporis fluxerat et illi in custodia tenebantur

videruntque ambo somnium nocte una iuxta interpretationem congruam sibi

ad quos cum introisset Ioseph mane et vidisset eos tristes

sciscitatus est dicens cur tristior est hodie solito facies vestra

qui responderunt somnium vidimus et non est qui interpretetur nobis dixitque ad eos Ioseph numquid non Dei est interpretatio referte mihi quid videritis

narravit prior praepositus pincernarum somnium videbam coram me vitem

in qua erant tres propagines crescere paulatim gemmas et post flores uvas maturescere

calicemque Pharaonis in manu mea tuli ergo uvas et expressi in calicem quem tenebam et tradidi poculum Pharaoni

respondit Ioseph haec est interpretatio somnii tres propagines tres adhuc dies sunt

post quos recordabitur Pharao magisterii tui et restituet te in gradum pristinum dabisque ei calicem iuxta officium tuum sicut facere ante consueveras

tantum memento mei cum tibi bene fuerit et facies mecum misericordiam ut suggeras Pharaoni et educat me de isto carcere

quia furto sublatus sum de terra Hebraeorum et hic innocens in lacum missus sum

videns pistorum magister quod prudenter somnium dissolvisset ait et ego vidi somnium quod haberem tria canistra farinae super caput meum

et in uno canistro quod erat excelsius portare me omnes cibos qui fiunt arte pistoria avesque comedere ex eo

respondit Ioseph haec est interpretatio somnii tria canistra tres adhuc dies sunt

post quos auferet Pharao caput tuum ac suspendet te in cruce et lacerabunt volucres carnes tuas

exin dies tertius natalicius Pharaonis erat qui faciens grande convivium pueris suis recordatus est inter epulas magistri pincernarum et pistorum principis

restituitque alterum in locum suum ut porrigeret regi poculum

alterum suspendit in patibulo ut coniectoris veritas probaretur

et tamen succedentibus prosperis praepositus pincernarum oblitus est interpretis sui

post duos annos vidit Pharao somnium putabat se stare super fluvium

de quo ascendebant septem boves pulchrae et crassae nimis et pascebantur in locis palustribus

aliae quoque septem emergebant de flumine foedae confectaeque macie et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus

devoraveruntque eas quarum mira species et habitudo corporum erat expergefactus Pharao

rursum dormivit et vidit alterum somnium septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formonsae

aliae quoque totidem spicae tenues et percussae uredine oriebantur

devorantes omnem priorum pulchritudinem evigilans post quietem

et facto mane pavore perterritus misit ad coniectores Aegypti cunctosque sapientes et accersitis narravit somnium nec erat qui interpretaretur

tunc demum reminiscens pincernarum magister ait confiteor peccatum meum

iratus rex servis suis me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem principis militum

ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagum futurorum

erat ibi puer hebraeus eiusdem ducis militum famulus cui narrantes somnia

audivimus quicquid postea rei probavit eventus ego enim redditus sum officio meo et ille suspensus est in cruce

protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt ac veste mutata obtulerunt ei

cui ille ait vidi somnia nec est qui edisserat quae audivi te prudentissime conicere

respondit Ioseph absque me Deus respondebit prospera Pharaoni

narravit ergo ille quod viderat putabam me stare super ripam fluminis

et septem boves de amne conscendere pulchras nimis et obesis carnibus quae in pastu paludis virecta carpebant

et ecce has sequebantur aliae septem boves in tantum deformes et macilentae ut numquam tales in terra Aegypti viderim

quae devoratis et consumptis prioribus

nullum saturitatis dedere vestigium sed simili macie et squalore torpebant evigilans rursum sopore depressus

vidi somnium septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae

aliae quoque septem tenues et percussae uredine oriebantur stipula

quae priorum pulchritudinem devorarunt narravi coniectoribus somnium et nemo est qui edisserat

respondit Ioseph somnium regis unum est quae facturus est Deus ostendit Pharaoni

septem boves pulchrae et septem spicae plenae septem ubertatis anni sunt eandemque vim somnii conprehendunt

septem quoque boves tenues atque macilentae quae ascenderunt post eas et septem spicae tenues et vento urente percussae septem anni sunt venturae famis

qui hoc ordine conplebuntur

ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti

quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia consumptura est enim fames omnem terram

et ubertatis magnitudinem perditura inopiae magnitudo

quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium firmitatis indicium est eo quod fiat sermo Dei et velocius impleatur

nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium et praeficiat eum terrae Aegypti

qui constituat praepositos per singulas regiones et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis

qui iam nunc futuri sunt congreget in horrea et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur serveturque in urbibus

et paretur futurae septem annorum fami quae pressura est Aegyptum et non consumetur terra inopia

placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris eius

locutusque est ad eos num invenire poterimus talem virum qui spiritu Dei plenus sit

dixit ergo ad Ioseph quia ostendit Deus tibi omnia quae locutus es numquid sapientiorem et similem tui invenire potero

tu eris super domum meam et ad tui oris imperium cunctus populus oboediet uno tantum regni solio te praecedam

dicens quoque rursum Pharao ad Ioseph ecce constitui te super universam terram Aegypti

tulit anulum de manu sua et dedit in manu eius vestivitque eum stola byssina et collo torquem auream circumposuit

fecitque ascendere super currum suum secundum clamante praecone ut omnes coram eo genuflecterent et praepositum esse scirent universae terrae Aegypti

dixit quoque rex ad Ioseph ego sum Pharao absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Aegypti

vertitque nomen illius et vocavit eum lingua aegyptiaca Salvatorem mundi dedit quoque illi uxorem Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos egressus itaque Ioseph ad terram Aegypti

triginta autem erat annorum quando stetit in conspectu regis Pharaonis circuivit omnes regiones Aegypti

venitque fertilitas septem annorum et in manipulos redactae segetes congregatae sunt in horrea Aegypti

omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est

tantaque fuit multitudo tritici ut harenae maris coaequaretur et copia mensuram excederet

nati sunt autem Ioseph filii duo antequam veniret fames quos ei peperit Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos

vocavitque nomen primogeniti Manasse dicens oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum et domum patris mei

nomen quoque secundi appellavit Ephraim dicens crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae

igitur transactis septem annis ubertatis qui fuerant in Aegypto

coeperunt venire septem anni inopiae quos praedixerat Ioseph et in universo orbe fames praevaluit in cuncta autem terra Aegypti erat panis

qua esuriente clamavit populus ad Pharaonem alimenta petens quibus ille respondit ite ad Ioseph et quicquid vobis dixerit facite

crescebat autem cotidie fames in omni terra aperuitque Ioseph universa horrea et vendebat Aegyptiis nam et illos oppresserat fames

omnesque provinciae veniebant in Aegyptum ut emerent escas et malum inopiae temperarent

audiens autem Iacob quod alimenta venderentur in Aegypto dixit filiis suis quare neglegitis

audivi quod triticum venundetur in Aegypto descendite et emite nobis necessaria ut possimus vivere et non consumamur inopia

descendentes igitur fratres Ioseph decem ut emerent frumenta in Aegypto

Beniamin domi retento ab Iacob qui dixerat fratribus eius ne forte in itinere quicquam patiatur mali

ingressi sunt terram Aegypti cum aliis qui pergebant ad emendum erat autem fames in terra Chanaan

et Ioseph princeps Aegypti atque ad illius nutum frumenta populis vendebantur cumque adorassent eum fratres sui

et agnovisset eos quasi ad alienos durius loquebatur interrogans eos unde venistis qui responderunt de terra Chanaan ut emamus victui necessaria

et tamen fratres ipse cognoscens non est agnitus ab eis

recordatusque somniorum quae aliquando viderat ait exploratores estis ut videatis infirmiora terrae venistis

qui dixerunt non est ita domine sed servi tui venerunt ut emerent cibos

omnes filii unius viri sumus pacifici venimus nec quicquam famuli tui machinantur mali

quibus ille respondit aliter est inmunita terrae huius considerare venistis

et illi duodecim inquiunt servi tui fratres sumus filii viri unius in terra Chanaan minimus cum patre nostro est alius non est super

hoc est ait quod locutus sum exploratores estis

iam nunc experimentum vestri capiam per salutem Pharaonis non egrediemini hinc donec veniat frater vester minimus