omnis sapientia a Deo Domino est et cum illo fuit semper et est ante aevum
2
harenam maris et pluviae guttas et dies saeculi quis dinumeravit altitudinem caeli et latitudinem terrae et profundum abyssi quis mensus est
3
sapientiam Dei praecedentem omnia quis investigavit
4
prior omnium creata est sapientia et intellectus prudentiae ab aevo
5
fons sapientiae verbum Dei in excelsis et ingressus illius mandata aeterna
6
radix sapientiae cui revelata est et astutias illius quis agnovit
7
disciplina sapientiae cui revelata est et manifestata et multiplicationem ingressus illius quis intellexit
8
unus est Altissimus creator omnipotens rex potens et metuendus nimis sedens super thronum illius et dominans Deus
9
ipse creavit illam spiritu sancto et vidit et dinumeravit et mensus est
10
et effudit illam super omnia opera sua et super omnem carnem secundum datum suum et praebuit illam diligentibus se
11
timor Domini gloria et gloriatio et laetitia et corona exultationis
12
timor Domini delectabit cor et dabit laetitiam et gaudium in longitudine dierum
13
timenti Dominum bene erit in extremis et in die defunctionis suae benedicetur
14
dilectio Dei honorabilis sapientia
15
quibus autem apparuerit in visu diligunt eam in visione et in agnitione magnalium suorum
16
initium sapientiae timor Domini et cum fidelibus in vulva concreatus est et cum electis seminis creditur et cum iustis et fidelibus agnoscitur
17
timor Domini scientiae religiositas
18
religiositas custodiet et iustificabit cor iucunditatem atque gaudium dabit
19
timenti Deum bene erit et in diebus consummationis illius benedicetur
20
plenitudo sapientiae timere Deum et plenitudo a fructibus illius
21
omnem domum illius implebit a generationibus et receptacula a thesauris illius
22
corona sapientiae timor Domini repollens pacem et salutis fructum
23
et vidit et dinumeravit eam utraque autem sunt dona Dei
24
scientiam et intellectum prudentiae sapientia conpartietur et gloriam tenentium se inaltat
25
radix sapientiae est timere Dominum rami enim illius longevi
26
in thesauris sapientiae intellectus et scientiae religiositas execratio autem peccatoribus sapientia
27
timor Dei expellit peccatum
28
nam qui sine timore est non poterit iustificari iracundia enim animositatis illius subversio illius est
29
usque in tempus sustinebit patiens et postea redditio iucunditatis
30
bonus sensus usque in tempus abscondebit verba illius et labia multorum enarrabunt sensum illius
31
concupiscens sapientiam conserva iustitiam et Deus praebebit illam tibi
32
sapientia enim et disciplina timor Domini et quod beneplacitum est illi
33
fides et mansuetudo et adimplebit thesauros illius
34
non sis incredibilis timori Domini et ne accesseris ad illum duplici corde
35
ne fueris hypocrita in conspectu hominum et non scandalizeris labiis tuis
36
adtende in illis ne forte cadas et adducas animae tuae inhonorationem
37
et revelet Deus absconsa tua et in medio synagogae elidat te
38
quoniam accessisti maligne ad Dominum et cor tuum plenum est dolo et fallacia
Caput 2
39
fili accedens servituti Dei sta in iustitia et timore et praepara animam tuam ad temptationem
40
deprime cor tuum et sustine declina aurem et excipe verba intellectus et ne festines in tempus obductionis
41
sustine sustentationes Dei coniungere Deo et sustine ut crescat in novissimo vita tua
42
omne quod tibi adplicitum fuerit accipe et in dolore sustine et in humilitate tua habe patientiam
43
quoniam in igne probatur aurum et argentum homines vero receptibiles in camino humiliationis
44
crede Deo et recuperabit te et dirige viam tuam et spera in illum serva timorem illius et in illo veteresce
45
metuentes Deum sustinete misericordiam eius et non deflectatis ab illo ne cadatis
46
qui timetis Deum credite illi et non evacuabitur merces vestra
47
qui timetis Deum sperate in illum et in oblectatione veniet vobis misericordia
48
qui timetis Deum diligite illum et inluminabuntur corda vestra
49
respicite filii nationes hominum et scitote quis speravit in Dominum et confusus est
50
permansit in mandatis eius et derelictus est et quis invocavit illum et despexit illum
51
quoniam pius et misericors Deus et remittit in tempore tribulationis peccata omnibus exquirentibus se in veritate
52
vae duplici corde et labiis scelestis et manibus malefacientibus et peccatori terram ingredienti duabus viis
53
vae dissolutis corde qui non credunt Deo ideo non protegentur ab eo
54
vae his qui perdiderunt sustinentiam qui dereliquerunt vias rectas et deverterunt in vias pravas
55
et quid facietis cum inspicere coeperit Deus
56
qui timent Dominum non erunt incredibiles verbo illius et qui diligunt illum conservabunt viam illius
57
qui timent Dominum inquirent quae beneplacita sunt illi et qui diligunt eum replebuntur lege ipsius
58
qui timent Dominum parabunt corda sua et in conspectu illius sanctificabunt animas suas
59
qui timent Dominum custodiunt mandata illius et patientiam habebunt usque ad inspectionem illius
60
dicentes si paenitentiam non egerimus incidemus in Dei manus et non in manus hominum
61
secundum enim magnitudinem illius sic et misericordia ipsius cum ipso
Caput 3
62
filii sapientiae ecclesia iustorum et natio illorum obaudientia et dilectio
63
iudicium patris audite filii dilecti et sic facite ut salvi sitis
64
Deus enim honoravit patrem in filiis et iudicium matris exquirens in filios
65
qui diligit Deum exorabit pro peccatis et continebit se ab illis in oratione dierum exaudietur
66
et sicut qui thesaurizat ita et qui honorificat matrem suam
67
qui honorat patrem iucundabitur in filiis
68
qui honorat patrem suum vita vivet longiore et qui obaudit patrem refrigerabit matri
69
qui timet Deum honorat parentes et quasi dominis serviet in his qui se generaverunt
70
in opere et sermone et omni patientia honora patrem tuum
71
ut superveniat tibi benedictio a Deo et benedictio illius in novissimo manet
72
benedictio patris firmat domos filiorum maledictio autem matris eradicat fundamenta
73
ne glorieris in contumelia patris tui non est enim tibi gloria sed confusio
74
gloria enim hominis ex honore patris sui et dedecus filiis pater sine honore
75
fili suscipe senectam patris tui et ne contristes eum in vita illius
76
et si defecerit sensu veniam da et ne spernas eum in tua virtute elemosyna enim patris non erit in oblivione
77
nam pro peccato matris restituetur tibi bonum
78
et iniustitia aedificabitur tibi in die tribulationis commemorabitur tui sicut in sereno glacies solventur tua peccata
79
quam malae famae est qui relinquit patrem et est maledictus a Deo qui exasperat matrem
80
fili in mansuetudine opera tua perfice et super hominum gloriam diligeris
81
quanto magnus es humilia te in omnibus et coram Deo invenies gratiam
82
quoniam magna potentia Dei solius et ab humilibus honoratur
83
altiora te ne scrutaveris et fortiora te ne exquisieris sed quae praecepit tibi Deus illa cogita semper et in pluribus operibus eius ne fueris curiosus
84
non est enim tibi necessarium ea quae abscondita sunt videre oculis tuis
85
in supervacuis rebus noli scrutari multipliciter et in pluribus operibus eius non eris curiosus
86
plurima enim super sensum hominis ostensa sunt tibi
87
multos enim inplanavit suspicio illorum et in vanitate detinuit sensus illorum
88
cor durum male habebit in novissimo et qui amat periculum in illo peribit
89
cor ingrediens duas vias non habebit successus et pravicordius in illis scandalizabitur
90
cor nequam gravabitur doloribus et peccator adiciet ad peccandum
91
synagogae superborum non est sanitas frutex enim peccati eradicabitur in illis et non intellegetur
92
cor sapiens intellegitur in sapientia et auris bona audiet cum omni concupiscentia sapientiam
93
sapiens cor et intellegibile abstinebit se a peccatis et in operibus iustitiae successus habebit
94
ignem ardentem extinguit aqua et elemosyna resistit peccatis
95
et Deus conspector qui reddit gratiam meminit in posterum et in tempore casus tui invenies firmamentum
Caput 4
96
fili elemosynam pauperis ne fraudes et oculos tuos ne transvertas a paupere
97
animam esurientem ne despexeris et non exasperes pauperem in inopia sua
98
cor inopis ne adflixeris et non protrahas datum angustianti
99
rogationem contribulati ne abicias et non avertas faciem tuam ab egeno
100
ab inope ne avertas oculos propter iram et non relinquas quaerentibus tibi retro maledicere
101
maledicentis enim te in amaritudine exaudietur precatio illius exaudiet autem eum qui fecit illum
102
congregationi pauperum affabilem te facito et presbytero humilia animam tuam et magnato humilia caput tuum
103
declina pauperi aurem tuam et redde debitum tuum et responde pacifica in mansuetudine
104
libera eum qui iniuriam patitur de manu superbi et non acide feras in anima tua
105
in iudicando esto pupillis misericors ut pater et pro viro matri illorum
106
et eris velut filius Altissimi obaudiens et miserebitur tui magis quam mater
107
sapientia filiis suis vitam inspiravit et suscipit exquirentes se et praeibit in viam iustitiae
108
et qui illam diligit diligit vitam et qui vigilaverint ad illam conplectebuntur placorem eius
109
qui tenuerint illam vitam hereditabunt et quo introibit benedicit Deus
110
qui serviunt ei obsequentes erunt Sancto et eos qui diligunt illam diligit Deus
111
qui audit illam iudicat gentes et qui intuetur illam permanebit confidens
112
si crediderit ei hereditabit illam et erunt in confirmatione creaturae illorum
113
quoniam in temptatione ambulat cum eo et in primis eligit eum
114
timorem et metum et adprobationem inducet super illum et cruciabit illum in tribulatione doctrinae suae donec temptet illum in cogitationibus illius et credat animae illius
115
et firmabit illum et iterum adducet directum ad illum
116
et denudat absconsa sua et thesaurizat super illum scientiam et intellectum iustitiae
117
si autem oberraverit derelinquet eum et tradet illum in manus inimici sui
118
fili conserva tempus et devita a malo
119
pro anima tua non confundaris dicere verum
120
est enim confusio adducens peccatum et est confusio adducens gloriam et gratiam
121
ne accipias faciem adversus faciem tuam nec adversus animam tuam mendacium
122
non reverearis proximum tuum in casum suum
123
nec retineas verbum in tempus salutis non abscondas sapientiam tuam in decore eius
124
in lingua enim agnoscitur sapientia et sensus et scientia et doctrina in verbis veritatis et firmamentum in operibus iustitiae
125
non contradicas veritati ullo modo et de mendacio ineruditionis tuae confundere
126
non confundaris confiteri peccata tua et ne subicias te homini pro peccato
127
noli resistere contra faciem potentis nec coneris contra ictum fluvii
128
pro iustitia agoniare pro anima tua et usque ad mortem certa pro iustitia et Deus expugnabit pro te inimicos tuos
129
noli citatus esse in lingua tua et inutilis et remissus in operibus tuis
130
noli esse sicut leo in domo tua evertens domesticos tuos et opprimens subiectos tibi
131
non sit porrecta manus tua ad accipiendum et ad reddendum collecta
Caput 5
132
noli adtendere ad possessiones iniquas et ne dixeris est mihi sufficiens vita nihil enim proderit in tempore vindictae et obductionis
133
non sequaris concupiscentiam cordis
134
et ne dixeris quomodo potui aut quis me subiciet propter facta mea Deus enim vindicans vindicabit
135
ne dixeris peccavi et quid accidit mihi triste Altissimus enim est patiens redditor
136
de propitiatu peccatorum noli esse sine metu neque adicias peccatum super peccatum
137
et ne dicas miseratio Dei magna est multitudinis peccatorum meorum miserebitur
138
misericordia enim et ira ab illo et in peccatores respicit ira illius
139
non tardes converti ad Deum et ne differas de die in diem
140
subito enim venit ira illius et in tempore vindictae disperdet te
141
noli anxius esse in divitiis iniustis nihil enim proderunt tibi in die obductionis et vindictae
142
non ventiles te in omnem ventum et non eas in omni via sic enim peccator probatur duplici lingua
143
esto firmus in via Dei et in veritate sensus tui et scientia et prosequatur te verbum pacis et iustitiae
144
esto mansuetus ad audiendum verbum ut intellegas et cum sapientia fers responsum verum
145
si est tibi intellectus responde proximo sin autem sit manus tua super os tuum ne capiaris in verbo indisciplinato et confundaris
146
honor et gloria in sermone sensati lingua inprudentis subversio ipsius
147
non appelleris susurrio et lingua tua capiaris et confundaris
148
super furem enim est confusio et paenitentia et denotatio pessima super bilinguem susurratori autem odium et inimicitia et contumelia
149
iustifica pusillo et magno similiter
Caput 6
150
noli fieri pro amico inimicus proximo inproperium enim et contumeliam malus hereditabit et omnis peccator invidus et bilinguis
151
non te extollas in cogitatione animae tuae velut taurus ne forte elidatur virtus tua per stultitiam
152
et folia tua comedet et fructus tuos perdet et relinqueris velut lignum aridum in heremo
153
anima enim nequa disperdet qui se habet et in gaudium inimici dat illum et deducit in sortem impiorum
154
verbum dulce multiplicat amicos et mitigat inimicos et lingua eucharis in bono homine abundat
155
multi pacifici sint tibi et consiliarii tibi sint unus de mille
156
si possides amicum in temptatione posside eum et non facile credas illi
157
est enim amicus secundum tempus suum et non permanebit in die tribulationis
158
et est amicus qui egreditur ad inimicitiam et est amicus qui odium et rixam et convicia denudabit
159
est autem amicus socius mensae et non permanet in die necessitatis
160
amicus si permanserit fixus erit tibi quasi coaequalis et in domesticis tuis fiducialiter aget
161
si humiliaverit se contra te et a facie tua abscondet se unianimem habebis amicitiam bonam
162
ab inimicis tuis separare et ab amicis tuis adtende
163
amicus fidelis protectio fortis qui autem invenit illum invenit thesaurum
164
amico fideli nulla est conparatio et non est digna ponderatio auri et argenti contra bonitatem fidei illius
165
amicus fidelis medicamentum vitae et inmortalitatis et qui metuunt Dominum inveniunt illum
166
qui timet Deum aeque habebit amicitiam bonam quoniam secundum illum erit amicus illius
167
fili a iuventute tua excipe doctrinam et usque ad canos invenies sapientiam
168
quasi is qui arat et seminat accede ad illam et sustine bonos fructus illius
169
in opere enim ipsius exiguum laborabis et cito edes de generationibus illius
170
quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus et non permanet in illa excors
171
quasi lapidis virtus probatio erit in illis et non demorabuntur proicere illum
172
sapientia enim doctrinae secundum nomen est eius et non multis est manifesta quibus autem agnita est permanet usque ad conspectum Dei
173
audi fili et accipe consilium intellectus et ne abicias consilium meum
174
inice pedem tuum in conpedes illius et in torques eius tuum collum
175
subice umerum tuum et porta illam et ne acedieris vinculis eius
176
in omni animo tuo accede ad illam et in omni virtute tua serva vias eius
177
investiga illam et manifestabitur tibi et continens factus ne derelinqueris eam
178
in novissimis enim invenies requiem in ea et convertetur tibi in oblectationem
179
et erunt tibi conpedes in protectionem fortitudinis et bases virtutis et torques illius in stolam gloriae
180
decor enim vitae est in illa et vincula illius netura salutaris
181
stolam gloriae indues eam et coronam gratulationis superpones tibi
182
fili si adtenderis mihi disces et si adcommodaveris animam tuam sapiens eris
183
et si inclinaveris aurem tuam excipies doctrinam et si dilexeris audire sapiens eris
184
in multitudine presbyterorum prudentium sta et sapientiae illorum ex corde coniungere ut omnem narrationem Dei possis audire et proverbia laudis non effugiant te
185
et si videris sensatum evigila ad illum et gradus ostiorum illius exterat pes tuus
186
cogitatum habe in praeceptis Dei et in mandatis illius maxime adsiduus esto et ipse dabit cor tibi et concupiscentia sapientiae dabitur tibi
Caput 7
187
noli facere mala et non te adprehendent
188
discede ab iniquo et deficient mala abs te
189
non semines mala in sulcis iniuriae et non metes ea in septuplum
190
noli quaerere ab homine ducatum neque a rege cathedram honoris
191
non te iustifices ante Deum quoniam agnitor cordis ipse est et penes regem noli velle videri sapiens
192
noli quaerere fieri iudex nisi si valeas virtute inrumpere iniquitates ne forte extimescas faciem potentis et ponas scandalum in agilitate tua
193
non pecces in multitudinem civitatis nec te inmittas in populum
194
neque alliges duplicia peccata nec enim in uno eris inmunis
195
noli esse pusillanimis in anima tua
196
exorare et facere elemosynam non despicias
197
ne dicas in multitudine munerum meorum respiciet Deus et offerentem me Deo altissimo suscipiet munera mea
198
non inrideas hominem in amaritudine animae est enim qui humiliat et exaltat circumspector Deus
199
noli amare mendacium adversus fratrem tuum neque amico similiter facias
200
noli velle mentiri omne mendacium adsiduitas enim illius non bona
201
noli verbosus esse in multitudine presbyterorum et non iteres verbum in tua oratione
202
non oderis laboriosa opera et rusticationem ab Altissimo creatam
203
non te reputes in multitudine indisciplinatorum
204
memento irae quoniam non tardabit
205
humilia valde spiritum tuum quoniam vindicta carnis impii ignis et vermes
206
noli praevaricari in amicum pecunia differenti neque fratrem carissimum auro spreveris
207
noli discedere a muliere sensata et bona quam sortitus es in timore Dei gratia enim verecundiae illius super aurum
208
non laedas servum operantem in veritate neque mercennarium dantem animam suam
209
servus sensatus dilectus quasi anima tua non defraudes illum libertate neque inopem derelinquas illum
210
pecora tibi sunt adtende illis et si sunt utilia perseverent apud te
211
filii tibi sunt erudi illos et curva illos a pueritia illorum
212
filiae tibi sunt serva corpus illarum et non ostendas hilarem faciem tuam ad illas
213
trade filiam et grande opus feceris et homini sensato da illam
214
mulier si est tibi secundum animam tuam non proicias illam et odibili non credas te in toto corde
215
honora patrem tuum et gemitus matris tuae ne obliviscaris
216
memento quoniam nisi per illos non fuisses et retribue illis quomodo et illi tibi
217
in tota anima tua time Deum et sacerdotes illius sanctifica
218
in omni virtute dilige eum qui te fecit et ministros eius non derelinquas
219
honora Deum ex tota anima tua et honorifica sacerdotes et propurga te cum brachiis
220
da illi partem sicut mandatum est tibi primitiarum et purgationis et de neglegentia purga te cum paucis
221
datum brachiorum tuorum et sacrificium sanctificationis offers initia sanctorum
222
et pauperi porrige manum tuam ut perficiatur propitiatio et benedictio tua
223
gratia datus in conspectu omnis viventis et mortuo non prohibeas gratiam
224
non desis plorantibus in conrogatione et cum lugentibus ambula
225
non te pigeat visitare infirmum ex his enim in dilectione firmaberis
226
in omnibus operibus tuis memorare novissima tua et in aeternum non peccabis
Caput 8
227
non litiges cum homine potente ne forte incidas in manus illius
228
non contendas cum viro locuplete ne forte contra consistat litem tibi
229
multos perdidit aurum atque argentum et usque cor regum extendit et convertit
230
non litiges cum homine linguato et non strues in igne illius ligna
231
non communices homini indocto ne male de progenie tua loquatur
232
ne despicias hominem avertentem se a peccato neque inproperes ei memento quoniam omnes sumus in correptionem
233
ne spernas hominem in sua senecta etenim ex nobis senescunt
234
noli de mortuo gaudere sciens quoniam omnes morimur et in gaudium nolumus venire
235
ne despicias narrationem presbyterorum sapientium et in proverbiis illorum conversare
236
ab ipsis enim disces doctrinam intellectus et servire magnatis sine querella
237
non te praetereat narratio seniorum et ipsi enim didicerunt a patribus suis
238
quoniam ab ipsis disces intellectum et in tempore necessitatis responsum
239
non incendas carbones peccatoris arguens eos ne incendaris flamma ignis peccatorum illorum
240
ne contra faciem stes contumeliosi ne sedeat quasi insidiator ori tuo
241
noli fenerare homini fortiori te quod si feneraveris tamquam perditum habe
242
non spondeas super virtutem tuam quod si spoponderis quasi restituens cogita
243
non iudices contra iudicem quoniam secundum quod dignum est iudicat
244
cum audace non eas in via ne forte gravet mala sua in te ipse enim secundum voluntatem suam vadit et simul cum stultitia illius peries
245
cum iracundo non facias rixam cum audace non eas in desertum quoniam quasi nihil est ante illum sanguis et ubi non est adiutorium elidet te
246
cum fatuis ne consilium habeas non enim poterunt diligere nisi quae ipsis placent
247
coram extraneo ne facias consilium nescis enim quid pariet
248
non omni homini cor tuum manifestes ne forte inferat tibi gratiam et convicietur tibi
Caput 9
249
non zeles mulierem sinus tui ne ostendas super te malitiam doctrinae nequam
250
non des mulieri potestatem animae tuae ne ingrediatur in virtute tua et confundaris
251
ne respicias mulierem multivolam ne forte incidas in laqueos illius
252
cum psaltrice ne adsiduus sis nec audias illam ne forte pereas in efficacia illius
253
virginem ne conspicias ne forte scandalizeris in decore illius
254
non des fornicariis animam tuam in nullo ne perdas te et hereditatem tuam
255
noli conspicere in vicis civitatis nec oberraveris in plateis illius
256
averte faciem tuam a muliere compta et non circumspicias speciem alienam
257
propter speciem mulieris multi perierunt et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit
258
omnis mulier quae est fornicaria quasi stercus in via conculcatur
259
speciem mulieris alienae multi admirati reprobi facti sunt conloquium enim illius quasi ignis exardescit
260
cum aliena muliere non accumbas super cubitum cum aliena muliere ne sedeas omnino nec accumbas cum ea super cubitum
261
et non alterceris cum ea in vino ne forte declinet cor tuum in illa et sanguine tuo labaris in perditionem
262
ne derelinquas amicum antiquum novus enim non erit similis illi
263
vinum novum amicus novus veterescat et cum suavitate bibes illud
264
non zeles gloriam et opes peccatoris non enim scis quae futura sit illius subversio
265
non placeat tibi iniuria iniustorum sciens quoniam usque ad inferos non placebit impius
266
longe abesto ab homine potestatem habente occidendi et non suspicaberis timorem mortis
267
et si accesseris ad illum noli aliquid committere ne forte auferat vitam tuam
268
communionem mortis scito quoniam in medium laqueorum ingredieris et super dolentium arma ambulabis
269
secundum virtutem tuam cave te a proximo et cum sapientibus et prudentibus tracta
270
viri iusti sint tibi convivae et in timore Dei sit gloriatio tibi
271
et in sensu sit tibi cogitatus et omnis narratio tua in praeceptis Altissimi
272
in manus artificum opera laudabitur et princeps populi in sapientia sermonis sui in sensu vero seniorum verbum
273
terribilis est in civitate sua homo linguosus et temerarius in verbo suo odibilis erit
Caput 10
274
iudex sapiens vindicabit populum suum et principatus sensati stabilis erit
275
secundum iudicem populi sic et ministri eius et qualis rector est civitatis tales et inhabitantes
276
rex insipiens perdet populum suum et civitates inhabitabuntur per sensum prudentium
277
in manu Dei potestas terrae et exclamabilis omnis iniquitas gentium et utilem rectorem in tempus suscitabit super illam
278
in manu Dei potestas hominis et super faciem scribae inponet honorem suum
279
omnis iniuriae proximi ne memineris et nihil agas in operibus iniuriae
280
odibilis coram Deo et hominibus superbia et execrabilis omnis iniquitas gentium
281
regnum a gente in gentem transfertur propter iniustitias et iniurias et contumelias et diversos dolos
282
avaro autem nihil est scelestius quid superbit terra et cinis
283
nihil est iniquius quam amare pecuniam hic enim et animam suam venalem habet quoniam in vita sua proiecit intima sua
284
omnis potentatus brevis via
285
brevem languorem praecidit medicus sic et rex hodie est et cras morietur
286
cum enim moritur homo hereditabit serpentes et bestias et vermes
287
initium superbiae hominis apostatare a Deo
288
quoniam ab eo qui fecit illum recessit cor eius quoniam initium peccati omnis superbia qui tenuerit illam adimplebitur maledictis et subvertet eos in finem
289
propterea exhonoravit Dominus conventus malorum et destruxit eos usque in finem
290
sedes ducum superborum destruxit Deus et sedere fecit mites pro illis
291
radices gentium superbarum arefecit Deus et plantavit humiles ex ipsis gentibus
292
terras gentium evertit Dominus et perdidit eas usque ad fundamentum
293
arefecit ex ipsis et disperdidit illos et cessare fecit memoriam eorum a terra
294
perdidit Deus memoriam superborum et reliquit memoriam humilium sensu
295
non est creata hominibus superbia neque iracundia nationi mulierum
296
semen hominum honorabitur hoc quod timet Dominum semen autem hoc exhonorabitur hominum quod praeterit mandata Domini
297
in medio fratrum rector illorum in honore et qui timent Deum erunt in oculis illius
298
gloria divitum honoratorum et pauperum timor Dei est
299
non despicere hominem iustum pauperem et non magnificare virum peccatorem divitem
300
magnus est iudex et potens est in honore et non est maior illo qui timet Deum
301
servo sensato liberi servient et vir prudens disciplinatus non murmurabit correptus et inscius non honorabitur
302
noli te extollere in faciendo opere tuo et noli cunctari in tempore angustiae
303
melior est qui operatur et abundat in omnibus quam qui gloriatur et eget panem
304
fili in mansuetudine serva animam tuam et da illi honorem secundum meritum suum
305
peccantem in animam suam quis iustificabit et quis honorificabit exhonorantem animam suam
306
pauper gloriatur per disciplinam et timorem suum et est homo qui honorificatur propter substantiam suam
307
qui gloriatur in paupertate quanto magis in substantia et qui gloriatur in substantia paupertatem vereatur
Caput 11
308
sapientia humiliati exaltabit caput illius et in medio magnatorum consedere illum faciet
309
non laudes virum in specie sua neque spernas hominem in visu suo
310
brevis in volatilibus est apis et initium dulcoris habet fructus illius
311
in vestitu ne glorieris umquam nec in die honoris tui extollaris quoniam mirabilia opera Altissimi solius et gloriosa et absconsa et invisa opera illius
312
multi tyranni sederunt in throno et insuspicabilis portavit diadema
313
multi potentes pressi sunt valide et gloriosi traditi sunt in manus alterorum
314
priusquam interroges ne vituperes quemquam et cum interrogaveris corripe iuste
315
priusquam audias ne respondeas verbum et in medio sermonum ne adicias loqui
316
de re ea quae te non molestat ne certeris et in iudicio peccantium ne consistas
317
fili ne in multis sint actus tui et si dives fueris non eris inmunis a delicto si enim secutus fueris non adprehendes et non effugies si praecucurreris
318
est laborans et festinans et dolens impius et tanto magis non abundat
319
est homo marcidus egens recuperatione plus deficiens virtute et abundans paupertate
320
et oculus Dei respexit illum in bono et erexit illum ab humilitate ipsius et exaltavit caput eius et mirati sunt in illo multi et honoraverunt Deum
321
bona et mala vita et mors et paupertas et honestas a Deo sunt
322
datio Dei permanet iustis et profectus illius successus habebunt in aeternum
323
est qui locupletatur parce agendo et haec pars mercedis illius
324
in eo quod dicit inveni requiem mihi et nunc manducabo de bonis meis solus
325
et nescit quod tempus praetereat et relinquet omnia aliis
326
sta in testamento tuo et in illo conloquere et in opere mandatorum tuorum veteresce
327
ne manseris in operibus peccatorum fide autem in Deo et mane in loco tuo
328
facile est enim in oculis Dei de subito honestari pauperem
329
benedictio Dei in mercedem iusti festinat et in honore veloci processus illius fructificat
330
ne dicas quid est mihi opus et quae erunt mihi ex hoc bona
331
ne dicas sufficiens sum et quid ex hoc pessimabor
332
in die bonorum ne inmemor sis malorum et in die malorum ne inmemor sis bonorum
333
quoniam facile coram Deo in die obitus retribuere unicuique secundum vias suas
334
malitia horae oblivionem facit luxuriae magnae et in fine hominis denudatio operum illius
335
ante mortem ne laudes hominem quemquam quoniam in filiis suis agnoscitur vir
336
non omnem hominem inducas in domum tuam multae enim insidiae sunt dolosi
337
sicut enim eructant praecordia fetantium sicut perdix inducitur in caveam et ut caprea in laqueum sic et cor superborum et sicut prospectator videns casum proximi sui
338
bona enim in mala convertens insidiatur et in electis inponet maculam
339
ab scintilla una augetur ignis et ab uno doloso augetur sanguis homo vero peccator sanguini insidiatur
340
adtende te a pestifero fabricat enim mala ne forte inducat super te subsannationem in perpetuum
341
admitte ad te alienigenam et subvertet te in turbore et abalienabit te a tuis propriis
Caput 12
342
si benefeceris scito cui feceris et erit gratia in bonis tuis multa
343
benefac iusto et invenies retributionem magnam et si non ab ipso certe a Domino
344
non est ei bene qui adsiduus est malis et elemosynam non danti quoniam et Altissimus odio habet peccatores et misertus est paenitentibus
345
da misericordi et ne suscipias peccatorem et impiis et peccatoribus reddet vindictam custodiens eos in die vindictae
346
da bono et non receperis peccatorem
347
benefac humili et non dederis impio prohibe panes illi dare ne in ipsis potentior te sit
348
nam duplicia mala invenies in omnibus bonis quoniam et Altissimus odio habet peccatores et impiis reddet vindictam
349
non agnoscetur in bonis amicus et non abscondetur in malis inimicus
350
in bonis viri inimici illius in tristitia et in malitia illius amicus agnitus est
351
non credas inimico tuo in aeternum sicut enim aeramentum eruginat nequitia illius
352
et si humiliatus vadat curvus adice animum tuum et custodi te ab illo
353
non statuas illum penes te nec sedeat ad dexteram tuam ne conversus stet in loco tuo ne forte conversus in locum tuum inquirat cathedram tuam et in novissimo cognoscas verba mea et in sermonibus meis stimuleris
354
quis miserebitur incantatori a serpente percusso et omnibus qui adpropiant bestiis et qui comitatur cum viro iniquo et obvolutus est in peccatis eius
355
una hora tecum permanebit si autem declinaveris non subportabit
356
in labiis suis indulcat inimicus et in corde suo insidiatur ut subvertat te in foveam
357
in oculis suis lacrimatur inimicus et si invenerit tempus non satiabitur sanguine
358
si incurrerint tibi mala invenies eum illic priorem
359
in oculis suis lacrimatur inimicus et quasi adiuvans suffodiet plantas tuas
360
caput suum movebit et plaudebit manu et multa susurrans commutabit vultum suum
Caput 13
361
qui tetigerit picem inquinabitur ab illa et qui communicaverit superbo inducet superbiam
362
pondus super se tollit qui honestiori communicat et ditiori te ne socius fueris
363
quid communicabit caccabus ad ollam quando enim conliserint confringetur
364
dives iniuste egit et fremebit pauper autem laesus tacebit
365
si largitus fueris adsumet te et si non habueris derelinquet te
366
si habes convivet tecum et evacuabit te et ipse non dolebit super te
367
si necessarius illi fueris subplantabit te et subridens spem dabit narrans tibi bona et dicet quid opus est tibi
368
et confundet te in cibis suis donec te exinaniat bis et ter et in novissimo derideat te postea videns derelinquet te et caput suum movebit ad te
369
adtende ne seductus in stultitiam humilieris
370
noli esse humilis in sapientia tua ne humiliatus in stultitiam seducaris
371
advocatus a potentiore discede ex hoc enim magis te advocabit
372
ne inprobus sis ne inpingaris et longe abesto ne eas in oblivionem
373
ne retineas ex aequo loqui cum illo ne credas multis verbis illius ex multa enim loquella temptabit te et subridens interrogabit te de absconditis tuis
374
inmitis animus illius conservabit verba tua et non parcet de malitia et de vinculis
375
cave tibi et adtende diligenter auditui tuo quoniam cum subversione tua ambulas
376
audiens vero illa quasi in somnis vide et vigilabis
377
omni vita tua dilige Deum et invoca eum in salute tua
378
omne animal diligit similem sibi sic et omnis homo proximum sibi
379
omnis caro ad similem sibi coniungitur et omnis homo simili sui sociabitur
380
si communicabit lupus agno aliquando sic peccator iusto
381
quae communicatio sancto homini ad canem aut quae pax bona diviti ad pauperem
382
venatio leonis onager in heremo sic pascua sunt divitum pauperes
383
et sicut abominatio est superbo humilitas sic execratio divitis pauper
384
dives commotus confirmatur ab amicis humilis autem cum ceciderit expellitur et a notis
385
diviti decepto multi recuperatores locutus est superba et iustificaverunt illum
386
humilis deceptus est et insuper arguitur locutus est sensate et non est datus ei locus
387
dives locutus est et omnes tacuerunt et verbum illius usque ad nubes perducent
388
pauper locutus est et dicunt quis est hic et si offenderit subvertunt illum
389
bona est substantia cui non est peccatum in conscientia et nequissima paupertas in ore impii
390
cor hominis inmutat faciem illius sive in bona sive in mala
391
vestigium cordis boni et faciem bonam difficile invenies et cum labore
Caput 14
392
beatus vir qui non est lapsus verbo ex ore suo et non est stimulatus in tristitia delicti
393
felix qui non habuit animi sui tristitiam et non excidit ab spe sua
394
viro cupido et tenaci sine ratione est substantia et homini livido ad quid aurum
395
qui acervat ex animo suo iniuste aliis congregat et in bonis illius alius luxuriabitur
396
qui sibi nequa est cui alii bonus erit et non iucundabitur in bonis suis
397
qui sibi invidet nihil est illo nequius et haec redditio est malitiae illius
398
et si bene fecerit ignoranter et non volens facit et in novissimo manifestat malitiam suam
399
nequa est oculus lividi et avertens faciem et despiciens animam suam
400
insatiabilis oculus cupidi in parte iniquitatis non satiabitur donec consummet arefaciens animam suam
401
oculus malus ad mala et non satiabitur pane et in tristitia erit super mensam suam
402
fili si habes benefac tecum et Deo bonas oblationes offer
403
memor esto quoniam mors non tardat et testamentum inferorum quia demonstratum est tibi testamentum enim huius mundi morte morietur
404
ante mortem benefac amico tuo et secundum vires tuas exporrigens da pauperi
405
non defrauderis a die bono et particula boni doni non te praetereat
406
nonne aliis relinques dolores et labores tuos in divisione sortis
407
da et accipe et iustifica animam tuam
408
ante obitum tuum operare iustitiam quoniam non est apud inferos invenire cibum
409
omnis caro sicut faenum veterescit et sicut folium fructificans in arbore viridi
410
alia generat et alia deicit sic generatio carnis et sanguinis alia finitur et alia nascitur
411
omne opus corruptibile in fine deficiet et qui illud operatur ibit cum ipso
412
et omne opus electum iustificabitur et qui operatur illud honorabitur in illo
413
beatus vir qui in sapientia sua morietur et qui in iustitia sua meditabitur et in sensu cogitabit circumspectionem Dei
414
qui excogitat vias illius in suo corde et in absconsis illius intellegens vadens post illam quasi vestigator et in viis illius consistens
415
qui respicit per fenestras et in ianuas illius audiens
416
qui requiescit iuxta domum illius et in parietibus illius figens palum statuet casulam suam ad manus illius et requiescunt in casula eius bona per aevum
417
statuet filios suos sub tegimen illius et sub ramis illius morabitur
418
protegetur in subtegmine illius a fervore et in gloria eius requiescet
Caput 15
419
qui timet Deum faciet illud et qui continens est iustitiae adprehendet illam
420
et obviabit illi quasi mater honorificata et quasi mulier a virginitate suscipiet illum
421
cibabit illum panem vitae et intellectus et aqua sapientiae salutaris potabit illum et firmabitur in illo et non flectetur
422
et continebit illum et non confundetur et inaltabit illum apud proximos suos
423
et in medio ecclesiae aperiet os illius adimplebit illum spiritu sapientiae et intellectus et stolam gloriae vestiet illum
424
iucunditatem et exultationem thesaurizabit super illum et nomine aeterno hereditabit illum
425
homines stulti non adprehendent illam et homines sensati obviabunt illi homines stulti non videbunt illam longe enim abest a superbia et dolo
426
viri mendaces non erunt illius memores et viri veraces inveniuntur in illa et successum habebunt usque ad inspectionem Dei
427
non est speciosa laus in ore peccatoris
428
quoniam a Deo profecta est sapientia sapientiae enim Dei adstabit laus et in ore fideli abundabit et Dominator dabit eam illi
429
non dixeris per Deum abest quae odit enim ne feceris
430
non dicas ille me inplanavit non enim necessarii sunt illi homines impii
431
omne execramentum erroris odit Deus et non erit amabile timentibus illum
432
Deus ab initio constituit hominem et reliquit illum in manu consilii sui
433
adiecit mandata et praecepta sua
434
si volueris mandata conservabunt te et in perpetuum fidem placitam facere
435
adposuit tibi aquam et ignem ad quod voles porrige manum tuam
436
ante hominem vita et mors bonum et malum quod placuerit ei dabitur illi
437
quoniam multa sapientia Dei et fortis in potentia videns omnes sine intermissione
438
oculi Dei ad timentes eum et ipse agnoscit omnem operam hominis
439
nemini mandavit impie agere et nemini dedit spatium peccandi
440
non enim concupiscit multitudinem filiorum infidelium et inutilium
Caput 16
441
et ne iucunderis in filiis impiis si multiplicentur non oblecteris super ipsos si non est timor Dei cum illis
442
non credas vitae illorum et ne respexeris in labores illorum
443
melior est enim unus timens Deum quam mille filii impii
444
et utile mori sine filiis quam relinquere filios impios
445
ab uno sensato inhabitabitur patria et a tribus impiis deseretur
446
multa talia vidit oculus meus et fortiora horum audivit auris mea
447
in synagoga peccantium exardebit ignis et in gente incredibili exardescit ira
448
non exoraverunt pro peccatis suis antiquis gigantibus qui destruxerunt confidentes suae virtuti
449
et non pepercit peregrinationi illorum et execratus est illos prae superbia verbi illorum
450
non misertus est illis gentem totam perdens et extollentes se in suis peccatis
451
et sicut sescenta milia peditum qui congregati sunt in duritia cordis sui et si unus fuisset cervicatus mirum si fuisset inmunis
452
misericordia enim et ira est cum illo potens exoratio et effundens iram
453
secundum misericordiam suam sic correptio illius hominem secundum operam suam iudicat
454
non effugiet in rapinam peccator et non retardabit sufferentia misericordiam facientis
455
omnis misericordia faciet locum unicuique secundum meritum operum suorum et secundum intellectum peregrinationis ipsius
456
non dicas a Deo abscondar et ex summo quis mei memorabitur
457
in populo magno non agnoscar quae est enim anima mea in tam inmensa creatura
458
ecce caelum et caeli caelorum abyssus et universa terra et quae in eis sunt in conspectu illius commovebuntur
459
montes simul et colles et fundamenta terrae et cum conspexerit illa Deus tremore concutientur
460
et omne cor intellegetur
461
et vias illius quis intellegit et procella quam nec oculus videbit hominis
462
nam plurima opera illius sunt in absconsis opera iustitiae quis enuntiabit aut quis sustinebit longe enim est testamentum a quibusdam et interrogatio omnium in consummatione est
463
qui minoratur corde cogitat inania et vir inprudens et errans cogitat stulta
464
audi me fili et disce disciplinam sensus et in verbis meis adtende in corde
465
edicam in aequitate disciplinam et scrutabor enarrare sapientiam et in verbis meis adtende in corde tuo et dico in aequitate spiritus virtutes quas posuit Deus in opera sua ab initio et in veritate enuntio scientiam eius
466
in iudicio Dei opera ipsius ab initio et ab institutione ipsorum distinxit partes illorum et initia ipsorum in gentibus suis
467
ornavit in aeternum opera illorum nec esurierunt nec laboraverunt et non destiterunt ab operibus suis
468
unusquisque proximum sibi non angustiavit usque in aevum
469
non incredibiles verbo illius
470
post haec Deus in terram respexit et implevit illam bonis suis
471
anima omnis vitalis denudavit ante faciem ipsius et ipsa iterum reversio illorum
Caput 17
472
Deus creavit de terra hominem et secundum imaginem suam fecit illum
473
et iterum convertit illum in ipsam et secundum se vestivit illum virtutem
474
numerum dierum et tempus dedit illi et dedit illi potestatem eorum quae sunt super terram
475
posuit timorem illius super omnem carnem et dominatus est bestiarum et volatilium
476
creavit ex ipso adiutorium similem ipsi consilium et linguam et oculos aures et cor dedit illis excogitandi et disciplinam intellectus replevit illos
477
creavit illis scientiam spiritus sensum implevit cor illorum et mala et bona ostendit illis
478
posuit oculum ipsorum super corda illorum ostendere illis magnalia operum suorum
479
et nomen sanctificationis conlaudent et gloriari in mirabilibus illius et magnalia enarrent operum eius
480
addidit illis disciplinam et legem vitae hereditavit illos
481
testamentum aeternum constituit cum illis et iudicia sua ostendit illis
482
et magnalia honoris eius vidit oculus illorum et honorem vocis audierunt aures illorum et dixit illis adtendite ab omni iniquo
483
et mandavit illis unicuique de proximo
484
viae illorum coram ipso sunt semper non sunt absconsae ab oculis ipsius
485
in unamquamque gentem praeposuit rectorem
486
et pars Dei Israhel facta est manifesta
487
omnia opera illorum velut sol in conspectu Dei et oculi eius sine intermissione inspicientes in viis eorum
488
non sunt absconsa testamenta per iniquitatem eorum et omnes iniquitates eorum in conspectu Dei
489
elemosyna viri quasi sacculum cum ipso et gratiam hominis quasi pupillam conservabit
490
et postea resurget et retribuet illis retributionem unicuique in caput illorum et convertet in interiores partes terrae
491
paenitentibus autem dedit viam iustitiae et conrogavit deficientes sustinere et destinavit illis sortem veritatis
492
convertere ad Deum et relinque peccata tua
493
precare ante faciem et minue offendiculum
494
refer te ad Dominum et avertere ab iniustitia et nimis odito execrationem
495
et cognosce iustitias et iudicia Dei et sta in sorte propositionis et orationis altissimi Dei
496
in partes vade saeculi sancti cum vivis et dantibus confessionem
497
non demoreris in errore impiorum a mortuo quasi nihil perit
498
confiteberis vivens vivus et sanus confiteberis et laudabis Deum et gloriaberis in miserationibus illius
499
quam magna misericordia Dei et propitiatio illius convertentibus ad se
500
nec enim omnia possunt esse in hominibus quoniam non est inmortalis filius hominis et in vanitate malitiae placuerunt
501
quid lucidius sole et hic deficiet aut quid nequius excogitabit caro et sanguis et hoc arguitur
502
virtutem altitudinis caeli ipse conspicit et omnes homines terra et cinis
Caput 18
503
qui vivit in aeternum creavit omnia simul Deus solus iustificabitur et manet invictus rex in aeternum
504
quis sufficit enarrare opera illius
505
quis enim investigabit magnalia eius
506
virtutem autem magnitudinis eius quis enuntiabit et quis adiciet enarrare misericordiam eius
507
non est minuere neque adicere nec est invenire magnalia Dei
508
cum consummaverit homo tunc incipit et cum quieverit operabitur
509
quid homo et quae gratia illius et quid bonum aut quid nequam illius
510
numerus dierum hominum multum centum anni quasi guttae aquae a mare et sicut calculus harenae sic exigui anni in die aevi
511
propter hoc patiens est Deus in illis et effudit super eos misericordiam suam
512
vidit praesumptionem cordis illorum quoniam mala est et cognovit subversionem illorum quoniam nequa est
513
ideo adimplevit propitiationem suam in illis et ostendit illis viam aequitatis
514
miseratio hominis circa proximum suum misericordia autem Dei super omnem carnem
515
qui misericordiam habet et docet erudit quasi pastor gregem suum
516
misereatur excipiens doctrinam miserationis et qui festinant in iudiciis eius
517
fili in bonis non des querellam et omni dato non des tristitiam verbi mali
518
nonne ardorem refrigerabit ros sic et verbum melius quam datus
519
nonne ecce verbum super datum bonum et utraque cum homine iustificato
520
stultus achariter inproperabit et datus indisciplinati tabescere facit oculos
521
ante iudicium para iustitiam tibi et antequam loquaris disce
522
ante languorem adhibe medicinam et ante iudicium interroga te ipsum et in conspectu Dei invenies propitiationem
523
ante languorem humilia te et in tempore infirmitatum ostende conversationem tuam
524
non inpediaris operari semper et non veteris usque ad mortem iustificari quoniam merces Dei manet in aeternum
525
ante orationem praepara animam tuam et noli esse quasi homo qui temptat Deum
526
memento irae in die consummationis et tempus retributionis in conversatione facies
527
memento paupertatis in tempore abundantiae et necessitatem paupertatis in die divitiarum
528
a mane usque ad vesperam mutatur tempus et haec omnia citata in oculis Dei
529
homo sapiens in omnibus metuet et in diebus delictorum adtendet ab inertia
530
omnis astutus agnovit sapientiam et invenienti eam dabit confessionem
531
sensati in verbis et ipsi sapienter egerunt et intellexerunt veritatem et iustitiam et inploraverunt proverbia et iudicia
532
de continentia animae post concupiscentias tuas non eas et a voluntate tua avertere
533
si praestes animae tuae concupiscentiam eius faciet te in gaudium inimicis
534
ne oblecteris in turbis nec in modicis ad duas est enim commissio illorum
535
ne fueris mediocris in contentione ex fenore et non est tibi nihil in sacculo eris enim invidus tuae vitae
Caput 19
536
operarius ebriacus non locupletabitur et qui spernit modica paulatim decidet
537
vinum et mulieres apostatare faciunt sapientes et arguent sensatos
538
et qui se iungit fornicariis erit nequa putredo et vermes hereditabunt illum et extolletur in exemplum maius et tolletur de numero anima eius
539
qui credit cito levis corde minorabitur et qui delinquit in animam suam insuper habebitur
540
qui gaudet iniquitati denotabitur et qui odit correptionem comminuetur vita et qui odit loquacitatem extinguit malitiam
541
qui peccat in animam suam paenitebitur et qui iucundatur malitia denotabitur
542
ne iteres verbum nequam et durum et non minoraberis
543
amico et inimico noli enarrare sensum tuum et si est tibi delictum noli denudare
544
audiet enim te et custodiet te et quasi defendens peccatum odiet te et sic aderit tibi semper
545
audisti verbum adversus proximum conmoriatur in te fidens quoniam non te disrumpet
546
a facie verbi parturit fatuus tamquam gemitus partus infantis
547
sagitta infixa femori carnis sic verbum in corde stulti
548
corripe amicum ne forte non intellexerit et dicat non feci aut si fecerit ne iterum addat facere
549
corripe proximum ne forte non dixerit et si dixerit ne forte iteret
550
corripe amicum saepe enim fit commissio
551
et non omni verbo credas est qui labitur lingua sed non ex animo
552
quis est enim qui non deliquerit lingua sua corripe proximum antequam commineris
553
et da locum timori Altissimi quia omnis sapientia timor Dei et in illa timere Deum et in omni sapientia dispositio legis
554
et non est sapientia nequitiae disciplina et non est cogitatus peccatorum prudentia
555
est nequitia et ipsa execratio et est insipiens qui minuitur sapientia
556
melior est homo qui deficit sapientia et deficiens sensu in timore quam qui abundat sensu et transgreditur legem Altissimi
557
est sollertia certa et ipsa iniqua
558
et est qui emittit verbum certum enarrans veritatem est qui nequiter humiliat se et interiora eius plena sunt dolo
559
et est iustus qui se nimium submittit a multa humilitate et est iustus qui inclinat faciem et fingit non videre quod ignoratum est
560
et si ab inbecillitate virium vetetur peccare si invenerit tempus malefaciendi malefaciet
561
ex visu cognoscitur vir et ab occursu faciei cognoscitur sensatus
562
amictus corporis et risus dentium et ingressus hominis enuntiant de illo
563
est correptio mendax in ira contumeliosi et est indicium quod non probatur esse bonum et est tacens et ipse est prudens
Caput 20
564
quam bonum est arguere quam irasci et confitentem in oratione non prohibere
565
concupiscentia spadonis devirginavit iuvenem
566
sic qui facit per vim iudicium inique
567
quam bonum est correptum manifestare paenitentiam sic enim effugies voluntarium peccatum est tacens qui invenitur sapiens
568
et est odibilis qui procax est ad loquendum
569
est autem tacens non habens sensum loquellae et est tacens sciens tempus apti temporis
570
homo sapiens tacebit usque ad tempus lascivus autem et inprudens non servabunt tempus
571
qui multis utitur verbis laedit animam suam et qui potestatem sibi adsumit iniuste odietur
572
est processio in malis viro indisciplinato et est inventio in detrimentum
573
est datus qui non sit utilis et est datus cuius retributio duplex
574
est propter gloriam minoratio et est qui ab humilitate levavit caput
575
est qui multa redimat modico pretio et restituens ea septuplum
576
sapiens in verbis se ipsum amabilem facit gratiae autem fatuorum effundentur
577
datus insipientis non erit utilis tibi oculi enim illius septimplices sunt
578
exigua dabit et multa inproperabit et apertio oris illius inflammatio est
579
hodie fenerat quis et cras expetit et odibilis homo huiusmodi
580
fatuo non erit amicus et non erit gratia bonis illius
581
qui enim edunt panem illius falsi linguae sunt quotiens et quanti inridebunt eum
582
neque enim quod habendum erat directo sensu distribuit similiter et quod non erat habendum
583
lapsus falsae linguae quasi qui pavimento cadens nam et sic casus malorum festinanter venient
584
homo acharis quasi fabula vana in ore indisciplinatorum adsidua erit
585
ex ore fatui reprobabitur parabola non enim dicit illam in tempore suo
586
est qui vetatur peccare ab inopia et in requie sua stimulabitur
587
est qui perdit animam suam prae confusione et ab inprudenti persona perdet eam personae autem acceptione perdet se
588
est qui prae confusione promittit amico et lucratus est eum inimicum gratis
589
obprobrium nequa in homine mendacium et in ore indisciplinatorum adsidue erit
590
potius furem quam adsiduitas viri mendacis perditionem autem ambo hereditabunt
591
mores hominum mendacium sine honore et confusio illius cum ipso sine intermissione
592
verbum parabolarum sapiens in verbis producet se ipsum et homo prudens placebit magnatis
593
qui operatur terram suam inaltabit acervum fructuum et qui operatur iustitiam ipse exaltabitur qui vero placet magnatis effugiet iniquitatem
594
xenia et dona excaecant oculos iudicum et quasi mutus in ore avertit correptiones eorum
595
sapientia absconsa et thesaurus invisus quae utilitas in utrisque
596
melius in hominibus qui abscondent insipientiam suam quam qui abscondunt sapientiam suam
Caput 21
597
fili peccasti non adicias iterum sed et de pristinis deprecare ut tibi remittatur
598
quasi a facie colubri fuge peccata et si accesseris ad illa suscipient te
599
dentes leonis dentes eius interficientes animas hominum
600
quasi romphea bis acuta omnis iniquitas plagae illius non est sanitas
601
cataplectatio et iniuriae adnullabunt substantiam sic substantia superbiae eradicabitur
602
deprecatio pauperis ex ore usque ad aures eius veniet et iudicium festinato adveniet illi
603
qui odit correptionem vestigium est peccatoris et qui timet Deum convertet ad cor suum
604
notus a longe potens lingua audaci et sensatus scit labi se ab ipso
605
qui aedificat domum inpendiis alienis quasi qui colligat lapides suos in hieme
606
stuppa collecta synagoga peccantium et consummatio illorum flamma ignis
607
via peccantium conplanata lapidibus et in fine illorum inferi et tenebrae et poena
608
qui custodit iustitiam continebit sensum eius
609
consummatio timoris Dei sapientia et sensus
610
non erudietur qui non est sapiens in bono
611
est autem insipientia quae abundat in malo et non est sensus ubi abundat amaritudo
612
scientia sapientis tamquam inundatio abundabit et consilium illius sicut fons vitae permanet
613
cor fatui quasi vas confractum et omnem sapientiam non tenebit
614
verbum sapiens quodcumque audierit scius laudabit et ad se adiciet audivit luxuriosus et displicebit illi et proiciet illud post dorsum suum
615
narratio fatui quasi sarcina in via nam in labiis sensati invenietur gratia
616
os prudentis quaeritur in ecclesia et verba illius cogitabunt in cordibus suis
617
tamquam domus exterminata sic fatuo sapientia et scientia insensati inenarrabilia verba
618
conpedes in pedibus stulto doctrina et quasi vincula manuum supra manum dexteram
619
fatuus in risu inaltat vocem suam vir autem sapiens vix tacite ridebit
620
ornamentum aureum prudenti doctrina et quasi brachiale in brachio dextro
621
pes fatui facilis in domum proximi et homo peritus confundetur a persona potentis
622
stultus a fenestra respiciet in domum vir autem eruditus foris stabit
623
stultitia hominis audire per ostium et prudens gravabitur contumelia
624
labia inprudentium stulta narrabunt verba autem prudentium statera ponderabuntur
625
et in ore fatuorum cor illorum et in corde sapientium os illorum
626
dum maledicit impius diabolum maledicit ipse animam suam
627
susurrio coinquinabit animam suam et in omnibus odietur et qui manserit odiosus erit tacitus et sensatus honorabitur
Caput 22
628
in lapide luteo lapidatus est piger et omnes loquentur super aspernationem illius
629
de stercore boum lapidatus est piger et omnis qui tetigerit eum excutiet manus
630
confusio patris est de filio indisciplinato in filia autem in deminoratione fiet
631
filia prudens hereditas viro suo nam quae confundit in contumeliam fit genitoris
632
patrem et virum confundit audax et ab impiis non minorabitur ab utrisque autem inhonorabitur
633
musica in luctu inportuna narratio flagella et doctrina in omni tempore sapientia
634
qui docet fatuum quasi qui conglutinet testam
635
qui narrat verbum non adtendenti quasi qui excitat dormientem de gravi somno
636
qui enumerat stulto et in fine dicit quis est hic
637
super mortuum plora defecit enim lux eius et super fatuum plora defecit enim sensus
638
modicum plora supra mortuum quoniam requievit
639
nequissimi enim nequissima vita super mortem fatui
640
luctus mortui septem dies fatui autem et impii omnes dies vitae illorum
641
cum stulto non multum loquaris et cum insensato ne abieris
642
serva te ab illo ut non molestiam habeas et non coinquinaberis in inpactu illius
643
deflecte ab illo et invenies requiem et non acediaberis in stultitiam illius
644
super plumbum gravabitur et quod illi aliud nomen quam fatuus
645
harenam et salem et massam ferri facilius est portare quam hominem inprudentem et fatuum et impium
646
loramentum ligneum conligatum fundamento aedificii non dissolvetur sic et cor confirmatum in cogitatione consilii
647
cogitatus sensati in omni tempore vel metu non pravabitur
648
sicut pali in excelsis et cementa in inpensa posita contra faciem venti non permanebunt
649
sic et cor timidum in cogitatione stulti contra impetum timoris non resistit
650
sic et cor trepidum in cogitatione fatui omni tempore non metuebit sic et qui in praeceptis Dei permanet semper
651
pungens oculum deducens lacrimas et qui pungit cor proferet sensum
652
mittens lapidem in volatilia deiciet illa sic et qui conviciatur amico dissolvit amicitiam
653
ad amicum et si produxeris gladium non desperes est enim regressus ad amicum
654
si aperuerit os triste non timeas est enim concordatio excepto convicio et inproperio et superbia et mysterii revelatione et plaga dolosa in his omnibus effugiet amicus
655
fidem posside cum proximo in paupertate illius ut et in bonis illius laeteris
656
in tempore tribulationis illius permane illi fidelis ut et in hereditate illius coheres sis
657
ante ignem camini vapor et fumus ignis inaltatur sic et ante sanguinem maledicta et contumeliae et minae
658
amicum salutare non confundaris et a facie illius non me abscondam et si mala mihi evenerint per illum sustineo
659
omnis qui audiet cavebit se ab eo
660
quis dabit ori meo custodiam et supra labia mea signaculum certum uti ne cadam ab ipsis et lingua mea perdat me
Caput 23
661
Domine pater et dominator vitae meae non relinquas me ne sinas me cadere in illis
662
quis superponet in me in cogitatu meo flagella et in corde meo doctrinam sapientiae ut ignorationibus eorum non parcant mihi et non pareant delicta illorum
663
et adincrescant ignorantiae meae et multiplicentur delicta mea et peccata mea abundent et incidam in conspectu adversariorum et gaudeat inimicus meus
664
Domine pater et Deus vitae meae ne derelinquas me in cogitatu illorum
665
extollentiam oculorum meorum ne dederis mihi et omne desiderium averte a me
666
aufer a me ventris concupiscentias et concubitus concupiscentiae ne adprehendant me et animae inreverenti et infrunitae ne tradas me
667
doctrina oris doctrinam oris audite filii et qui custodierit illam non periet in labiis suis nec scandalizabitur in operibus nequissimis
668
in vanitate sua adprehendetur peccator et superbus et maledicus scandalizabitur in illo
669
iurationi non adsuescat os tuum multus enim casus in illa
670
nominatio vero Dei non sit adsidua in ore tuo et nominibus sanctorum non admiscearis quoniam non eris inmunis ab eis
671
sicut enim servus interrogatus adsidue a livore non minuetur sic omnis iurans et nominans in toto a peccato non purgabitur
672
vir multum iurans implebitur iniquitate et non discedet a domo illius plaga
673
et si frustraverit delictum ipsius super ipsum erit et si dissimulaverit delinquet dupliciter
674
et si in vacuum iuraverit non iustificabitur replebitur enim retributione domus illius
675
est et alia loquella contraria morti non inveniatur in hereditate Iacob
676
etenim a misericordibus omnia haec auferentur et in delictis non volutabunt
677
indisciplinose non adsuescat os tuum est enim in illa verbum peccati
678
memento patris et matris tuae in medio enim magnatorum consistis
679
ne forte obliviscatur te in conspectu illorum et adsiduitate tua infatuatus inproperium patiaris et maluisses non nasci et diem nativitatis tuae maledicas
680
homo adsuetus in verbis inproperii in omnibus diebus suis non erudietur
681
duo genera abundant in peccatis et tertium adducit iram et perditionem
682
anima calida quasi ignis ardens non extinguetur donec aliquid gluttiat
683
et homo nequam in ore carnis suae non desinet donec incendat ignem
684
homini fornicario omnis panis dulcis non cessabit transgrediens a lecto suo
685
omnis homo qui transgreditur lectum suum contemnens in animam suam et dicens quis me videt
686
tenebrae circumdant me et parietes cooperiunt me et nemo circumspicit me quem vereor delictorum meorum non memorabitur Altissimus
687
et non intelleget quoniam omnia videt oculus illius quoniam expellit a se timorem Dei huiusmodi hominis timor et oculi hominum timentes illum
688
et non cognovit quoniam oculi Domini multo plus lucidiores super solem circumspicientes omnes vias hominum et profundum abyssi et hominum corda intuentes in absconsas partes
689
Domino enim Deo antequam crearentur omnia sunt agnita sic et post perfectum respicit omnia
690
hic in plateis civitatis vindicabitur quasi pullus equinus fugabitur et ubi non speravit adprehendetur
691
et erit dedecus omnibus quod non intellexerit timorem Dei
692
sic et mulier omnis relinquens virum suum et statuens hereditatem ex alieno matrimonio
693
primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit et secundo virum suum dereliquit tertio in adulterio fornicata est et ex alio viro filios statuit sibi
694
haec in ecclesiam adducetur et in filios eius respicietur
695
non tradent filii eius radices et rami eius non dabunt fructum
696
derelinquent in maledictum memoriam illius et dedecus illius non delebitur
697
et agnoscent qui derelicti sunt quoniam nihil melius quam timor Dei et nihil dulcius quam respicere in mandatis Domini
698
et gloria magna est sequi Dominum longitudo enim dierum adsumetur ab eo
Caput 24
699
sapientiae laus sapientia laudabit animam suam et in Deo honorabitur et in medio populi sui gloriabitur
700
et in ecclesiis Altissimi aperiet os suum et in conspectu virtutis illius gloriabitur
701
in medio populo exaltabitur et in plenitudine sancta admirabitur
702
in multitudine electorum habebit laudem et inter benedictos benedicetur dicens
703
ego ex ore Altissimi prodivi primogenita ante omnem creaturam
704
ego in caelis feci ut oriretur lumen indeficiens et sicut nebula texi omnem terram
705
ego in altis habitavi et thronus meus in columna nubis
706
gyrum caeli circuivi sola et in profundum abyssi penetravi et in fluctibus maris ambulavi
707
et in omni terra steti et in omni populo
708
et in omni gente primatum habui
709
et omnium excellentium et humilium corda virtute calcavi et in his omnibus requiem quaesivi et in hereditate eius morabor
710
tunc praecepit et dixit mihi creator omnium et qui creavit me requievit in tabernaculo meo
711
et dixit mihi in Iacob inhabita et in Israhel hereditare et in electis meis ede radices
712
ab initio ante saeculum creata sum et usque ad futurum saeculum non desinam et in habitatione sancta coram ipso ministravi
713
et sic in Sion firmata sum et in civitate sanctificata similiter requievi et in Hierusalem potestas mea
714
et radicavi in populo honorificato et in parte Dei mei hereditas illius et in plenitudine sanctorum detentio mea
715
quasi cedrus exaltata sum in Libano et quasi cypressus in monte Sion
716
et quasi palma exaltata sum in Cades et quasi plantatio rosae in Hiericho
717
quasi oliva speciosa in campis et quasi platanus exaltata sum iuxta aquam in plateis
718
sicut cinnamomum et aspaltum aromatizans odorem dedi quasi murra electa dedi suavitatem odoris
719
et quasi storax et galbanus et ungula et gutta et quasi libanus non incisus vaporavi habitationem meam et quasi balsamum non mixtum odor meus
720
ego quasi terebinthus extendi ramos meos et rami mei honoris et gratiae
721
ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris et flores mei fructus honoris et honestatis
722
ego mater pulchrae dilectionis et timoris et agnitionis et sanctae spei
723
in me gratia omnis vitae et veritatis in me omnis spes vitae et virtutis
724
transite ad me omnes qui concupiscitis me et a generationibus meis implemini
725
spiritus enim meus super melle dulcis et hereditas mea super mel et favum
726
memoria mea in generatione saeculorum
727
qui edunt me adhuc esurient et qui bibunt me adhuc sitient
728
qui audit me non confundetur et qui operantur in me non peccabunt
729
qui elucidant me vitam aeternam habebunt
730
haec omnia liber vitae testamentum Altissimi et agnitio veritatis
731
legem mandavit Moses in praeceptis iustitiarum et hereditatem domui Iacob et Israhel promissionis
732
posuit David puero suo excitare regem ex ipso fortissimum in throno honoris sedentem in sempiternum
733
qui implet quasi Phison sapientiam et sicut Tigris in diebus novorum
734
qui adimplet quasi Eufrates sensum qui multiplicat quasi Iordanis in tempore messis
735
qui mittit disciplinam sicut lucem et adsistens quasi Geon in die vindemiae
736
qui perficit primus scire ipsam et infirmior non investigavit eam
737
a mari enim abundavit cogitatio eius et consilium illius abysso magna
738
ego sapientia effudi flumina
739
ego quasi tramis aquae inmensae de fluvio ego quasi fluvius Doryx et sicut aquaeductus exivi a paradiso
740
dixi rigabo meum hortum plantationum et inebriabo pratus mei fructum
741
et ecce facta est mihi tramis abundans et fluvius meus propinquavit ad mare
742
quoniam doctrinam quasi antelucanum inlumino omnibus et enarrabo illam usque in longinquo
743
penetrabo inferiores partes terrae et inspiciam omnes dormientes et inluminabo sperantes in Deo
744
adhuc doctrinam quasi prophetiam effundam et relinquam illam quaerentibus sapientiam et non desinam in progenies illorum usque in aevum sanctum
745
videte quoniam non soli mihi laboravi sed omnibus exquirentibus veritatem
Caput 25
746
in tribus placitum est spiritui meo quae sunt probata coram Deo et hominibus
747
concordia fratrum et amor proximorum et vir et mulier sibi consentientes
748
tres species odivit anima mea et adgravor valde animae illorum
749
pauperem superbum et divitem mendacem et senem fatuum et insensatum
750
in iuventute tua non congregasti et quomodo invenies eam in senectute tua
751
quam speciosum canitiae iudicium et presbyteris cognoscere consilium
752
quam speciosa veteranis sapientia et gloriosis intellectus et consilium
753
corona senum multa peritia et gloria illorum timor Dei
754
novem insuspicabilia cordis magnificavi et decimum dicam in lingua hominibus
755
homo qui iucundatur in filiis vivens et videns subversionem inimicorum
756
beatus qui inhabitat cum muliere sensata et qui in lingua sua non est lapsus et qui non servivit indignis se
757
beatus qui invenit amicum verum et qui enarrat iustitiam auri audienti
758
quam magnus qui invenit sapientiam et scientiam sed non est super timentem Deum
759
timor Dei super omnia superposuit
760
beatus cui donatum est habere timorem Dei qui tenet illum cui adsimilabitur
761
timor Dei initium dilectionis eius fidei autem initium adglutinandum est ei
762
omnis plaga tristitia cordis est et omnis malitia nequitia mulieris est
763
et omnem plagam et non plagam videbit cordis
764
et omnem nequitiam et non nequitiam mulieris
765
et omnem obductum et non obductum odientium
766
et omnem vindictam et non vindictam inimicorum
767
non est caput nequius super caput colubri
768
et non est ira super iram inimici commorari leoni et draconi placebit quam habitare cum muliere nequa
769
nequitia mulieris inmutat faciem eius et obcaecabit vultum suum tamquam ursus et quasi saccum ostendit in medio proximorum eius
770
et audiens suspirabit modicum
771
brevis malitia super malitiam mulieris sors peccatorum cadat super illam
772
ascensus harenosus in pedibus veterani sic mulier linguata homini quieto
773
ne respicias in mulieris speciem et non concupiscas mulierem in specie
774
mulieris ira et inreverentia et confusio magna
775
mulier si primatum habeat contraria est viro suo
776
cor humile et facies tristis et plaga mortis mulier nequa
777
manus debiles et genua dissoluta mulier quae non beatificat virum suum
778
a muliere initium factum est peccati et per illam omnes morimur
779
non des aquae tuae exitum nec modicum nec mulieri nequa veniam prodeundi
780
si non ambulaverit ad manum tuam et confundet te in conspectu inimicorum
781
a carnibus tuis abscide illam ne semper te abutatur
Caput 26
782
mulieris bonae beatus vir numerus enim annorum illorum duplex
783
mulier fortis oblectat virum suum et annos vitae illius in pace implebit
784
pars bona mulier bona in parte bona timentium Deum dabitur viro pro factis bonis
785
divitis autem et pauperis cor bonum in omni tempore vultus illorum hilaris
786
a tribus timuit cor meum et in quarto facies mea metuit
787
delatura civitatis et collectio populi
788
et calumniam mendacem super mortem omnia gravia
789
dolor cordis et luctus mulier zelotypa
790
in muliere infideli flagellum linguae omnibus communicans
791
sicut boum iugum quod movetur ita et mulierem nequam qui tenet illam quasi qui adprehendat scorpionem
792
mulier ebriosa ira magna et contumelia et turpitudo illius non contegetur
793
fornicatio mulieris in extollentia oculorum et in palpebris illius agnoscetur
794
in filia non avertente se firma custodiam ne inventa occasione utatur se
795
ab omni inreverentia oculis cave et ne mireris si te neglexerit
796
sicut viator sitiens ad fontem os aperiet et ab omni aqua proxima bibet et contra omnem palum sedebit et contra omnem sagittam aperiet faretram donec deficiat
797
gratia mulieris sedulae delectabit virum suum et ossa illius inpinguabit
798
disciplina illius datus Dei
799
mulier sensata et tacita non est inmutatio eruditae animae
800
gratia super gratiam mulier sancta et pudorata
801
omnis autem ponderatio non est digna continentis animae
802
sicut sol oriens mundo in altissimis Dei sic mulieris bonae species in ornamentum domus eius
803
lucerna splendens super candelabrum sanctum et species faciei super aetatem stabilem
804
columnae aureae super bases argenteas et pedes firmi super plantas stabilis mulieris
805
fundamenta aeterna super petram solidam et mandata Dei in corde mulieris sanctae
806
in duobus contristatum est cor meum et in tertio iracundia mihi advenit
807
vir bellator deficiens per inopiam et vir sensatus contemptus
808
et qui transgreditur a iustitia ad peccatum Deus paravit eum ad rompheam
809
duae species difficiles et periculosae mihi apparuerunt difficile exuitur negotians a neglegentia et non iustificabitur caupo a peccatis labiae
Caput 27
810
propter inopiam multi deliquerunt et qui quaerit locupletari avertit oculum suum
811
si in medio conpaginis lapidum palus figitur sic et inter medium venditionis et emptionis angustabitur peccatis
812
conteretur delictum
813
si non in timore Domini tenueris instanter cito subvertetur domus tua
814
si in pertusura cribri remanebit stercus sic aporia hominis in cogitatu illius
815
vasa figuli probat fornax et homines iustos temptatio tribulationis
816
sicut rusticatio de ligno ostendit fructum illius sic verbum excogitatum hominis cordis
817
ante sermonem non conlaudes virum haec enim temptatio est hominum
818
si sequaris iustitiam adprehendes illam et indues quasi poderem honoris et inhabitabis cum ea et proteget te in sempiternum et in die agnitionis invenies firmamentum
819
volatilia ad sibi similia conveniunt et veritas ad eos qui operantur illam revertetur
820
leo venationi insidiatur semper sic peccata operantibus iniquitates
821
homo sanctus in sapientia manet sicut sol nam stultus sicut luna inmutatur
822
in medio insensatorum serva verbum tempori in medio autem cogitantium adsiduus esto
823
narratio peccantium odiosa et risus illorum delictis peccati
824
loquella multum iurans horripilationem capiti statuet et inreverentia ipsius obturatio aurium
825
effusio sanguinis in rixa superborum et maledictio illorum auditus gravis
826
qui denudat arcana amici perdet fidem et non inveniet amicum ad animum suum
827
dilige proximum et coniungere fide cum illo
828
quod si denudaveris absconsa illius non persequeris post eum
829
sicut enim homo qui perdit amicum suum sic qui perdit amicitiam proximi sui
830
et sicut qui dimittit avem de manu sua sic reliquisti proximum tuum et non eum capies
831
non illum sequaris quoniam longe abest effugit enim quasi caprea de laqueo quoniam vulnerata est
832
conligare et maledicti est concordatio
833
denudare autem amici mysteria desperatio est
834
annuens oculo fabricat iniqua et nemo eum abiciet
835
in conspectu oculorum tuorum condulcabit os tuum et super sermones tuos admirabitur novissime autem pervertet os suum et in verbis tuis dabit scandalum
836
multa audivi et non coaequavi ei et Dominus odiet illum
837
qui in altum mittit lapidem super caput eius cadet et plaga dolosi dividet vulnera
838
et qui foveam fodit in illam decidet et qui statuit lapidem proximo offendet in eo et qui laqueum alio peribit in illo
839
facienti nequissimum super ipsum devolvetur et non agnoscet unde adveniat illi
840
inlusio et inproperium superborum et vindicta sicut leo insidiabitur illi
841
laqueo peribunt qui oblectantur casu iustorum dolor autem consumet illos antequam moriantur
842
ira et furor utraque execrabilia et vir peccator continens erit illorum
Caput 28
843
qui vindicari vult a Deo inveniet vindictam et peccata illius servans servabit
844
relinque proximo tuo nocenti te et tunc deprecanti tibi peccata solventur
845
homo homini servat iram et a Deo quaerit medellam
846
et in hominem similem sibi non habet misericordiam et de peccatis suis deprecatur
847
ipse dum caro sit reservat iram et propitiationem petit a Deo quis exorabit pro delictis illius
848
memento novissimorum et desine inimicari
849
tabitudo enim et mors inminet in mandatis
850
memorare timorem Dei et non irascaris proximo
851
memorare testamenti Altissimi et despice ignorantiam proximi
852
abstine te a lite et minues peccata
853
homo enim iracundus incendit litem et vir peccator turbabit amicos et in medium pacem habentium inmittit inimicitiam
854
secundum enim ligna silvae sic ignis exardescit et secundum virtutem hominis iracundia illius erit et secundum substantiam suam exaltabit iram suam
855
certamen festinatum incendit ignem et lis festinans effundit sanguinem et lingua testificans adducit mortem
856
si sufflaveris quasi ignis exardebit et si expueris super illam extinguetur utraque ex ore proficiscuntur
857
susurrio et bilinguis maledictus multos enim turbavit pacem habentes
858
lingua tertia multos commovit et dispersit illos a gente in gentem
859
civitates muratas divitum destruxit et domos magnatorum effodit
860
virtutes populorum concidit et gentes fortes dissolvit
861
lingua tertia mulieres viritas eiecit et privavit illas laboribus suis
862
qui respicit illam non habebit requiem nec habitabit cum requie
863
flagelli plaga livorem facit plaga autem linguae comminuet ossa
864
multi ceciderunt in ore gladii sed non sic quasi qui interierunt per linguam suam
865
beatus qui tectus est a lingua nequa qui in iracundia illius non transivit et qui non adtraxit iugum eius et in vinculis illius non est ligatus
866
iugum enim illius iugum ferreum est et vinculum illius vinculum aereum est
867
mors illius mors nequissima et utilis potius inferus quam illa
868
perseverantia illius non permanebit sed obtinebit vias iniustorum et in flamma sua non conburet iustos
869
qui derelinquunt Deum incident in illam et exardebit in illis et non extinguetur et inmittetur in illos quasi leo et quasi pardus laedebit illos
870
sepi aures tuas spinis et noli audire linguam nequam et ori tuo facito ostia et seras
871
aurum tuum et argentum confla et verbis tuis facito stateram et frenos ori tuo rectos
872
et adtende ne forte labaris in lingua et cadas in conspectu inimicorum insidiantium tibi et sit casus tuus insanabilis in mortem
Caput 29
873
de fenore qui facit misericordiam fenerat proximum et qui praevalet manu mandata servat
874
fenera proximum tibi in tempore necessitatis illius et iterum redde proximo in tempore suo
875
confirma verbum et fideliter age cum illo et in omni tempore invenies quod tibi necessarium est
876
multi quasi inventionem aestimaverunt fenus et praestiterunt molestiam his qui se adiuvaverunt
877
donec accipiant osculantur manum dantis et in promissionibus humiliant vocem suam
878
et in tempore redditionis postulabit tempus et loquetur verba acediae et murmurationum et tempus causabitur
879
si autem potuerit reddere aversatus solide vix reddet dimidium et conputabit illud quasi inventionem
880
sin autem fraudavit illum pecunia sua et possidebit illum inimicum gratis
881
et convicia et maledicta reddet illi et pro honore et beneficio reddet illi contumeliam
882
multi non causa nequitiae non feneraverunt sed fraudari gratis timuerunt
883
verumtamen super humilem animo fortior esto et pro elemosyna non trahas illum
884
propter mandatum adsume pauperem et propter inopiam eius ne dimittas illum vacuum
885
perde pecuniam pro fratre et amico et non abscondas illam sub lapide in perditionem
886
pone thesaurum tuum in praeceptis Altissimi et proderit tibi magis quam aurum
887
conclude elemosynam in corde pauperis et haec pro te exorabit ab omni malo
888
super scutum potentis et super lanceam adversus inimicum tuum pugnabit
889
vir bonus fidem facit proximo suo et qui perdiderit confusionem derelinquet sibi
890
gratiam fideiussoris ne obliviscaris dedit enim pro te animam suam
891
repromissorem fugit peccator et inmundus
892
bona repromissoris sibi adscribit peccator et ingratus sensu derelinquet liberantem se
893
vir repromittit de proximo suo et cum perdiderit reverentiam relinquetur ab eo
894
repromissio nequissima multos perdidit dirigentes et commovit illos quasi fluctus maris
895
viros potentes gyrans migrare fecit et vagati sunt in gentibus alienis
896
peccator transgrediens mandata Domini incidet in promissionem nequa et qui conatur multa agere incidet in iudicium
897
recupera proximum secundum virtutem tuam et adtende tibi ne incidas
898
initium vitae aqua et panis et vestimentum et domus protegens turpitudinem
899
melior victus pauperis sub tegimen asserum quam epulae splendidae in peregre sine domicilio
900
super minimum et magnum placeat tibi et inproperium peregrinationis non audies
901
vita nequa hospitandi de domo in domum et ubi hospitabitur non fiducialiter aget nec aperiet os
902
hospitabit et pascet et potabit ingratos et ad haec amara audiet
903
transi hospes et orna mensam et quae in manu habes ciba ceteros
904
exi a facie honoris amicorum meorum necessitudine domus meae hospitio mihi factus est frater
905
gravia haec homini habenti sensum correptio domus et inproperium feneratoris
Caput 30
906
de filiis qui diligit filium suum adsiduat illi flagella ut laetetur in novissimo suo
907
qui docet filium suum laudabitur in illo et in medio domesticorum in illo gloriabitur
908
qui docet filium suum in zelum mittit inimicum et in medio amicorum gloriabitur in illo
909
mortuus est pater illius et quasi non est mortuus similem enim reliquit sibi post se
910
in vita ipsius vidit et laetatus est in illo in obitu illius non est contristatus nec confusus est coram inimicis
911
reliquit enim defensorem domus et amicis reddentem gratiam
912
pro animabus filiorum conligabit vulnera sua et super omnem vocem turbabuntur viscera eius
913
equus indomitus evadit durus et filius remissus evadit praeceps
914
lacta filium et paventem te faciet lude cum eo et contristabit te
915
non conrideas illi ne doleas et in novissimo obstupescent dentes tui
916
non des illi potestatem in iuventute et ne despicias cogitatus illius
917
curva cervicem eius in iuventute et tunde latera illius dum infans est ne forte induret et non credat tibi et erit tibi dolor animae
918
doce filium tuum et operare in illum ne in turpitudinem illius offendas
919
melior est pauper sanus et fortis viribus quam dives inbecillis et flagellatus malitia
920
salus animae in sanctitate iustitiae et melior omni auro et argento et corpus validum quam census inmensus
921
non est census super censum salutis corporis et non est oblectatio super cordis gaudium
922
melior est mors quam vita amara et requies aeterna quam languor perseverans
923
bona absconsa in ore cluso quasi adpositiones epularum circumpositae sepulchro
924
quid proderit libatio idolo nec enim manducat nec odorabitur
925
sic qui effugatur a Domino et portans mercedes iniquitatis
926
videns oculis et ingemescens sicut spado conplectens virginem et suspirans
927
tristitiam non des animae tuae et non adfligas temet ipsum in consilio tuo
928
iucunditas cordis haec est vita hominis et thesaurus sine defectione sanctitatis et exultatio viri est longevitas
929
miserere animae tuae placens Deo et contine et congrega cor tuum in sanctitate eius et tristitiam longe expelle a te
930
multos enim occidit tristitia et non est utilitas in illa
931
zelus et iracundia minuit dies et ante tempus senectam adducit cogitatus
932
splendidum cor bonum in epulis epulae enim illius diligenter fiunt
Caput 31
933
vigilia honestatis tabefacit carnes et cogitatus illius auferet somnum
934
cogitatus praesentiae avertit sensum et infirmitas gravis sobriam facit animam
935
laboravit dives in congregatione substantiae et in requie sua replebitur bonorum suorum
936
laboravit pauper in diminutione victus et in fine inops fit
937
qui aurum diligit non iustificabitur et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea
938
multi dati sunt in auri casus et facta est in facie ipsius perditio illorum
939
lignum offensionis est aurum sacrificantium vae illis qui sectantur illud et omnis inprudens deperiet in illo
940
beatus dives qui inventus est sine macula et qui post aurum non abiit nec speravit in pecunia et thesauris
941
quis est hic et laudabimus eum fecit enim mirabilia in vita sua
942
quis probatus est in illo et perfectus est et erit illi in gloria aeterna qui potuit transgredi et non est transgressus et facere mala et non fecit
943
ideo stabilita sunt bona illius in Deo et elemosynas illius enarrabit ecclesia sanctorum
944
de continentia supra mensam magnam sedisti non aperias super illam faucem tuam prior
945
non dicas simulata sunt quae super illa sunt
946
memento quoniam malum oculus nequa
947
nequius oculo quid creatum est ideo ab omni facie sua lacrimabitur cum viderit
948
ne extendas manum tuam prior et invidia contaminatus obrubescas
949
nec conprimaris in convivio
950
intellege proximi tui ex te ipso
951
utere quasi homo frugi quae tibi adponuntur et non cum manducas multum odio habearis
952
cessa prior causa disciplinae et noli nimius esse ne forte offendas
953
et si in medio multorum sedisti prior illis non extendas manum tuam nec prior poscas bibere
954
quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem
955
vigilia et cholera et tortura viro infrunito
956
somnus sanitatis in homine parco dormiet usque in mane et anima illius cum ipso delectabitur
957
et si coactus fueris in edendo multum surge e medio et vome et refrigerabit te et non adduces corpori tuo infirmitates
958
audi me fili et ne spernas me et in novissimo invenies mea verba
959
in omnibus operibus tuis esto velox et omnis infirmitas non occurret tibi
960
splendidum in panibus benedicent labia multorum et testimonium veritatis illius fidele
961
in nequissimo pane murmurabit civitas et testimonium nequitiae illius verum est
962
diligentes in vino noli provocare multos enim exterminavit vinum
963
ignis probat ferrum durum sic vinum corda superborum arguet in ebrietate potatum
964
aequavit in vita vinum hominibus si bibas illud moderate eris sobrius
965
quae est vita quae minuitur vino
966
quid defraudat vitam mors
967
vinum in iucunditate creatum est non in ebrietate ab initio
968
exultatio animae et cordis vinum moderate potatum
969
sanitas est et corpori et animae
970
vinum multum potatum inritationem et iram et ruinas multas facit
971
amaritudo animae vinum multum potatum
972
ebrietatis animositas inprudentis offensio minorans virtutem et faciens vulnera
973
in convivio vini non arguas proximum et non despicias eum in iucunditate illius
974
verba inproperii non dicas illi et non premas illum in repetendo
Caput 32
975
rectorem te posuerunt noli extolli esto in illis quasi unus ex ipsis
976
curam illorum habe et sic conside et omni cura tua explicita recumbe
977
ut laeteris propter illos et ornamentum gratiae accipias coronam et dignationem consequaris conrogationis
978
loquere maior natu decet enim te
979
primum verbum diligenti scientiam et non inpedias musica
980
ubi auditus est non effundas sermonem et inportune noli extolli in sapientia tua
981
gemmula carbunculi in ornamento auri et conparatio musicorum in convivio vini
982
sicut in fabricatione auri signum est zmaragdi sic numerus musicorum in iucundo et moderato vino
983
audi tacens et pro reverentia accedet tibi bona gratia
984
adulescens loquere in tua causa vix
985
si bis interrogatus fueris habeat caput responsum tuum
986
in multis esto quasi inscius et audi tacens simul et quaerens
987
in medio magnatorum non praesumas et ubi sunt senes non multum loquaris
988
ante grandinem praeibit coruscatio et pro reverentia accedet tibi bona gratia
989
et hora surgendi non te trices praecurre autem prior in domum tuam et illic avocare et illic lude
990
et age conceptiones tuas et non in delictis et verbo superbo
991
et super his omnibus benedicito Dominum qui fecit te et inebriantem te ab omnibus bonis suis
992
qui timet Deum excipiet doctrinam eius et qui vigilaverint ad illum invenient benedictionem
993
qui quaerit legem replebitur ab ea et qui insidiose agit scandalizabitur in ea
994
qui timent Dominum invenient iudicium iustum et iustitias quasi lucem accendent
995
peccator homo devitabit correptionem et secundum voluntatem suam inveniet conparationem
996
vir consilii non disperiet intellegentia alienus et superbus non pertimescit timorem
997
etiam postquam fecit cum eo sine consilio et suis insectationibus arguetur
998
fili sine consilio nihil facias et post factum non paeniteberis
999
in via ruinae non eas et non offendes in lapides ne credas te viae laboriosae ne ponas animae tuae scandalum
1000
et a filiis tuis cave et a domesticis tuis adtende
1001
in omni opere crede ex fide animae tuae haec est enim conservatio mandatorum
1002
qui credit Deo adtendit mandatis et qui confident in illo non minorabuntur
Caput 33
1003
timenti Dominum non occurrent mala sed in temptatione Deus illum conservat et liberabit a malis
1004
sapiens non odit mandata et iustitias et non inludetur quasi in procella navis
1005
homo sensatus credit legi Dei et lex illi fidelis
1006
qui interrogationem manifestat parabit verbum et sic deprecatus exaudietur et conservabit disciplinam et tunc respondebit
1007
praecordia fatui quasi rota carri et quasi axis versatilis cogitatus illius
1008
equus admissarius sicut amicus subsannator sub omni suprasedenti hinnit
1009
quare dies diem superat et iterum lux lucem et annus annum a sole
1010
a Domini scientia separati sunt facto sole et praeceptum custodiente
1011
et inmutavit tempora et dies festos ipsorum et in illis dies festos celebraverunt ad horam
1012
ex ipsis exaltavit et magnificavit Deus et ex ipsis posuit in numerum dierum et homines omnes de solo et ex terra unde creatus est Adam
1013
in multitudine disciplinae Domini separavit eos et inmutavit vias eorum
1014
et ex ipsis benedixit et exaltavit et ex ipsis sanctificavit et ad se adplicavit et ex ipsis maledixit et humiliavit et convertit illos a separatione ipsorum
1015
quasi lutum figuli in manus ipsius plasmare illud et disponere
1016
omnes viae eius secundum dispositionem eius sic homo in manu illius qui se fecit reddet illis secundum iudicium suum
1017
contra malum bonum est et contra mortem vita sic et contra virum iustum peccator et sic intuere in omnia opera Altissimi duo duo unum contra unum
1018
et ego novissimus vigilavi et quasi qui colligit acinos post vindemiatores
1019
in benedictione Dei et ipse speravi et quasi qui vindemiat replevi torcular
1020
respicite quoniam non soli mihi laboravi sed omnibus exquirentibus disciplinam
1021
audite me magnati et omnes populi et rectores ecclesiae auribus percipite
1022
filio et mulieri fratri et amico non des potestatem super te in vita tua non dederis alio possessionem tuam ne forte paeniteat te et depreceris pro illis
1023
dum adhuc superes et adspiras non inmutabit te omnis caro
1024
melius est enim ut filii tui te rogent quam te respicere in manus filiorum tuorum
1025
in omnibus operibus tuis praecellens esto
1026
ne dederis maculam in gloriam tuam in die consummationis dierum vitae tuae et in tempore exitus tui distribue hereditatem tuam
1027
cibaria et virga et onus asino panis et disciplina et opus servo
1028
operatur in disciplina et quaerit requiescere laxa manus illi et quaerit libertatem
1029
iugum et lorum curvant collum durum et servum inclinant operationes adsiduae
1030
servo malivolo tortura et conpedes mitte illum in operatione ne vacet
1031
multam enim malitiam docuit otiositas
1032
in opera constitue eum sic enim condecet illi quod si non obaudierit grava illum conpedibus et non amplifices super omnem carnem verum sine iudicio nihil facias grave
1033
si est tibi servus sit tibi quasi anima tua quasi fratrem sic eum tracta quoniam in sanguine animae parasti eum
1034
si laeseris illum iniuste
1035
et extollens discesserit quem quaeres et in qua via quaeras illum nescis
Caput 34
1036
vana spes et mendacium insensato viro et somnia extollunt inprudentes
1037
quasi qui adprehendit umbram et persequitur ventum sic et qui adtendit ad visa mendacia
1038
hoc secundum hoc visio somniorum ante faciem hominis similitudo hominis
1039
ab inmundo quid mundabitur et a mendace quid verum dicetur
1040
divinatio erroris et auguria mendacia et somnia malefacientium vanitas est
1041
et sicut parturientis cor tuum fantasiam patitur nisi ab Altissimo fuerit emissa visitatio ne dederis in illis cor tuum
1042
multos enim errare fecerunt somnia et exciderunt sperantes in illis
1043
sine mendacio consummabitur verbum et sapientia in ore fidelis conplanabitur
1044
qui non temptatus est quid scit vir in multis expertus cogitavit multa et qui multa didicit enarrabit intellectum
1045
qui non est expertus pauca recognoscit qui autem in multis factus est multiplicabit malitiam
1046
multa vidi errando et plurimas verborum consuetudines
1047
aliquotiens usque ad mortem periclitatus sum horum causa et liberatus sum gratia Dei
1048
spiritus timentium Deum quaeretur et in respectu illius benedicentur
1049
spes enim illorum in salvantem illos et oculi Dei in diligentes se
1050
qui timet Dominum nihil trepidabit et non pavebit quoniam ipse est spes eius
1051
timentis Dominum beata est anima eius
1052
ad quem respicit et quis est fortitudo eius
1053
oculi Domini super timentes eum protector potentiae firmamentum virtutis tegimen ardoris et umbraculum meridiani
1054
et precatio offensionis et adiutorium casus exaltans animam et inluminans oculos dans sanitatem vitam et benedictionem
1055
immolans ex iniquo oblatio est maculata et non sunt beneplacitae subsannationes iniustorum
1056
Dominus solus sustinentibus se in via veritatis et iustitiae
1057
dona iniquorum non probat Altissimus in oblationibus iniquorum nec in multitudine sacrificiorum eorum propitiabitur peccatis
1058
qui offert sacrificium ex substantia pauperum quasi qui victimat filium in conspectu patris sui
1059
panis egentium vita pauperis est qui defraudat illum homo sanguinis
1060
qui aufert in sudore panem quasi qui occidit proximum suum
1061
qui effundit sanguinem et qui fraudem facit mercedem mercennario
1062
unus aedificans et unus destruens quid prodest illis nisi labor
1063
unus orans et unus maledicens cuius vocem exaudiet Deus
1064
qui baptizatur a mortuo et iterum tangit illum quid proficit lavatione illius
1065
sic homo qui ieiunat in peccatis suis et iterum eadem faciens quid proficit humiliando se orationem illius quis exaudiet
Caput 35
1066
qui conservat legem multiplicat orationem
1067
sacrificium salutare adtendere mandatis et discedere ab omni iniquitate
1068
et deprecatio recedere ab iniustitia
1069
non apparebis ante conspectum Dei vacuus
1070
haec enim omnia propter mandatum Domini fiunt
1071
oblatio iusti inpinguat altare et odor suavitatis est in conspectu Altissimi
1072
sacrificium iusti acceptum est et memoriam eius non obliviscetur Dominus
1073
bono animo gloriam redde Deo et non minuas primitias manuum tuarum
1074
in omni dato hilarem fac vultum tuum et in exultatione sanctifica decimas tuas
1075
da Altissimo secundum datum eius et in bono oculo ad inventionem fac manuum tuarum
1076
quoniam Dominus retribuens est et septies tantum reddet tibi
1077
noli offerre munera prava non enim suscipiet illa
1078
et noli inspicere sacrificium iniustum quoniam Dominus iudex est et non est apud illum gloria personae
1079
non accipiet Dominus personam in pauperem et precationem laesi exaudiet
1080
non despiciet preces pupilli nec viduam si effundat loquellam gemitus
1081
nonne lacrima ad maxillam descendit et exclamatio
1082
a maxilla ascendit et Dominus exauditor delectans in illis
1083
qui adorat Deum in oblectatione suscipietur et precatio illius usque ad nubes propinquabit
1084
oratio humiliantis se nubes penetrabit et donec propinquet non conrogabitur et non discedet donec aspiciat Altissimus
1085
et Dominus non longinquabit sed iudicabit iustos et faciet iudicium et Fortissimus non habebit in illis patientiam ut contribulet dorsum ipsorum
1086
et gentibus reddet vindictam donec tollat plenitudinem superborum et sceptra iniquorum contribulet
1087
donec reddat hominibus secundum actus suos et secundum opera Adae et secundum praesumptionem illius
1088
donec iudicet iudicium plebis suae et oblectabit iustos misericordia sua
1089
speciosa misericordia Dei in tempore tribulationis quasi nubes pluviae in tempore siccitatis
Caput 36
1090
miserere nostri Deus omnium et respice nos et ostende nobis lucem miserationum tuarum
1091
et inmitte timorem tuum super gentes quae non exquisierunt te et cognoscant quia non est Deus nisi tu ut enarrent magnalia tua
1092
adleva manum tuam super gentes alienas ut videant potentiam tuam
1093
sicut enim in conspectu eorum sanctificatus es in nobis sic in conspectu nostro magnificaberis in illis
1094
ut cognoscant te sicut et nos agnovimus quoniam non est Deus praeter te Domine
1095
innova signa et inmuta mirabilia
1096
glorifica manum et brachium dextrum
1097
excita furorem et effunde iram
1098
extolle adversarium et adflige inimicum
1099
festina tempus et memento finis ut enarrent mirabilia tua
1100
in ira flammae devoretur qui salvatur et qui pessimant plebem tuam inveniant perditionem
1101
contere caput principum inimicorum dicentium non est alius praeter nos
1102
congrega omnes tribus Iacob et cognoscant quia non est Deus nisi tu ut enarrent magnalia tua et hereditabis eos sicut ab initio
1103
miserere plebi tuae super quam invocatum est nomen tuum et Israhel quem coaequasti primogenito tuo
reple Sion inenarrabilibus verbis tuis et gloria tua populum tuum
1106
da testimonium quia ab initio creaturae tuae sunt et suscita precationes quas locuti sunt in nomine tuo prophetae priores
1107
da mercedem sustinentibus te ut prophetae tui fideles inveniantur et exaudi orationes servorum tuorum
1108
secundum benedictionem Aaron de populo tuo et dirige nos in via iustitiae et sciant omnes qui inhabitant terram quia tu es Deus conspector saeculorum
1109
omnem escam manducabit venter et est cibus cibo melior
1110
fauces contingit cibum ferae et cor sensatum verba mendacia
1111
cor pravum dabit tristitiam et homo peritus resistet illi
1112
omnem masculum excipiet mulier et est filia melior filiae
1113
species mulieris exhilarat faciem viri sui et super omnem concupiscentiam hominis superducit desiderium
1114
si est lingua curationis et mitigationis misericordiae non est vir illius contra filios hominum
1115
qui possidet mulierem inchoat possessionem adiutorium contra illum est et columna ut requies
1116
ubi non est sepis diripietur possessio et ubi non est mulier gemescit egens
1117
cui credit qui non habet nidum et deflectens ubicumque obscuraverit quasi succinctus latro exiliens de civitate in civitatem
Caput 37
1118
omnis amicus dicet et ego amicitiam copulavi sed est amicus solo nomine amicus nonne tristitia inest usque ad mortem
1119
sodalis autem et amicus ad inimicitiam convertentur
1120
o praesumptio nequissima unde creata es cooperire aridam malitiam et dolositatem illius
1121
sodalis amico coniucundatur in oblectatione et in tempore tribulationis adversarius erit
1122
sodalis amico condolet causa ventris et contra hostem accipiet scutum
1123
non obliviscaris amici tui in animo tuo et non inmemor sis illius in operibus tuis
1124
noli consiliari cum socero tuo et a zelantibus te absconde consilium
1125
omnis consiliarius prodit consilium sed est consiliarius in semet ipso
1126
a consiliario serva animam tuam prius scito quae sit illius necessitas et ipse enim animo suo cogitabit
1127
ne forte mittat sudem in terram et dicat tibi
1128
bona est via tua et stet e contrario videre quid tibi eveniat
1129
cum viro inreligioso tracta de sanctitate et cum iniusto de iustitia et cum muliere de ea quae aemulatur cum timido de bello cum negotiatore de traiecticio cum emptore de venditione cum viro livido de gratiis agendis
1130
cum impio de pietate cum inhonesto de honestate cum operario agri de omni opere
1131
cum operario annuali de consummatione anni cum servo pigro de multa operatione non adtendas his in omni consilio
1132
cum viro sancto adsiduus esto quemcumque cognoveris observantem timorem Dei
1133
cuius anima est secundum animam tuam quicumque titubaverit in tenebris non condolebit tibi
1134
et cor boni consilii statue non est enim tibi aliud pluris illo
1135
anima viri sancti enuntiat aliquando vera quam septem circumspectores sedentes ad speculandum
1136
et in his omnibus deprecare Altissimum ut dirigat in veritate viam tuam
1137
ante omnem operam verbum verax praecedat te et ante omnem actum consilium stabile
1138
verbum nequa inmutabit cor quattuor partes oriuntur bonum et malum vita et mors et dominatrix illorum est adsidua lingua
1139
vir peritus multos erudivit et animae suae suavis est
1140
qui sofistice loquitur odibilis est omni re defraudabitur
1141
non est enim data illi a Domino gratia omni enim sapientia defraudatus est
1142
est sapiens animae suae sapiens et fructus sensus illius laudabilis
1143
vir sapiens plebem suam erudit et fructus sensus eius fideles sunt
1144
vir sapiens implebitur benedictione et videntes illum laudabunt
1145
vita viri in numero dierum dies autem Israhel innumerabiles sunt
1146
sapiens in populo hereditabit honorem et nomen illius erit vivens in aeternum
1147
fili in vita tua tempta animam tuam et si fuerit nequam non des illi potestatem
1148
non enim omnia omnibus expediunt et non omni animae omne genus placet
1149
noli avidus esse in omni epulatione et non te effundas super omnem escam
1150
in multis enim escis erit infirmitas et aplestia adpropinquabit usque ad cholera
1151
propter aplestiam multi obierunt qui autem abstinens est adiciet vitam
Caput 38
1152
honora medicum propter necessitatem etenim illum creavit Altissimus
1153
a Deo est omnis medella et a rege accipiet dationem
1154
disciplina medici exaltabit caput illius et in conspectu magnatorum conlaudabitur
1155
Altissimus creavit de terra medicinam et vir prudens non abhorrebit illi
1156
nonne a ligno indulcata est amara aqua
1157
ad agnitionem hominum virtutis illorum et dedit homini scientiam Altissimus honorari in mirabilibus suis
1158
in his curans mitigavit dolorem et unguentarius facit pigmentum suavitatis et unctiones conficiet suavitatis et non consummabuntur opera eius
1159
pax enim Dei super faciem terrae
1160
fili in tua infirmitate non despicias sed ora ad Dominum et ipse curabit te
1161
averte a delicto et dirige manus et ab omni delicto munda cor tuum
1162
da suavitatem et memoriam similaginis et inpingua oblationem et da locum medico
1163
etenim illum Dominus creavit et non discedat a te quoniam opera eius sunt necessaria
1164
est enim tempus quando in manus eorum incurras
1165
ipsi vero Dominum deprecabuntur ut dirigat requiem eorum et sanitatem propter conversationem illorum
1166
qui delinquit in conspectu eius qui fecit eum incidat in manus medici
1167
fili in mortuum produc lacrimas et quasi dira passus incipe plorare et secundum iudicium contine corpus illius et non despicias sepulturam illius
1168
propter delaturam amare fer luctum illius uno die et consolare propter tristitiam
1169
a tristitia enim festinat mors et cooperiet virtutem et tristitia cordis flectet cervicem
1170
in abductione permanet tristitia et substantia inopis secundum cor eius
1171
non dederis in tristitia cor tuum sed repelle eam a te et memento novissimorum
1172
noli oblivisci neque enim est conversio et huic nihil proderis et te ipsum pessimabis
1173
memor esto iudicii mei sic enim erit et tuum mihi heri et tibi hodie
1174
in requie mortui requiescere fac memoriam eius et consolare illum in exitu spiritus sui
1175
sapientiam scribe in tempore vacuitatis et qui minoratur actu sapientiam percipiet qua sapientia replebitur
1176
qui tenet aratrum et non gloriatur in iaculo stimulo boves agit et conversatur in operibus eorum et narratio eius in filiis taurorum
1177
cor suum dabit ad versandos sulcos et vigilia eius in sagina vaccarum
1178
sic omnis faber et architectus qui noctem tamquam diem transigit qui sculpit signacula sculptilia et adsiduitas eius variat picturam cor suum dabit in similitudinem picturae et vigilia sua perficit opus
1179
sic faber ferrarius sedens iuxta incudem et considerans opus ferri vapor ignis uret carnes eius et in calore fornacis concertatur
1180
vox mallei innovabit aurem eius et contra similitudinem vasi oculi eius
1181
cor suum dabit in consummationem operum et vigilia sua ornabit in consummatione
1182
sic figulus sedens ad opus suum convertens pedibus suis rotam qui in sollicitudine positus est semper propter opus suum et innumera est omnis operatio eius
1183
in brachio suo formabit lutum et ante pedes suos curvabit virtutem suam
1184
cor suum dabit ut consummet linitionem et vigilia sua mundabit fornacem
1185
omnes hi in manibus suis speraverunt et unusquisque in arte sua sapiens est
1186
sine his omnibus non aedificatur civitas
1187
et non inhabitabunt nec inambulabunt et in ecclesiam non transilient
1188
super sellam iudicis non sedebunt et testamentum iudicii non intellegent neque palam facient disciplinam et iudicium et in parabolis non invenientur
1189
sed creaturam aevi confirmabunt et deprecatio illorum in operatione artis adcommodantes animam suam et conquirentes in lege Altissimi
Caput 39
1190
sapientiam omnium antiquorum exquiret et in prophetiis vacabit
1191
narrationem virorum nominatorum conservabit et in versutias parabolarum simul introibit
1192
occulta proverbiorum exquiret et in absconditis parabolarum conversabitur
1193
in medio magnatorum ministrabit et in conspectu praesidis apparebit
1194
in terram alienarum gentium pertransiet bona enim et mala in hominibus temptavit
1195
cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum qui fecit illum et in conspectu Altissimi deprecabitur
1196
aperiet os suum in oratione et pro delictis suis deprecabitur
1197
si enim Dominus magnus voluerit spiritu intellegentiae replebit illum
1198
et ipse tamquam imbres mittet eloquia sapientiae suae et in oratione confitebitur Domino
1199
ipse diriget consilium eius et disciplinam et in absconditis suis consiliabitur
1200
ipse palam faciet disciplinam doctrinae suae et in lege testamenti Domini gloriabitur
1201
conlaudabunt multi sapientiam eius et usque in saeculum non delebitur
1202
non recedet memoria eius et nomen eius requiretur a generatione in generationem
1203
sapientiam eius enarrabunt gentes et laudem eius nuntiabit ecclesia
1204
si inmanserit nomen derelinquet mille et si requieverit proderit illi
1205
adhuc consiliabor ut enarrem ut furore enim repletus sum
1206
in voce dicit obaudite me divini fructus et quasi rosa plantata super rivum aquarum fructificate
1207
quasi libanus odorem suavitatis habete
1208
florete flores quasi lilium date odorem et frondete in gratiam et conlaudate canticum et benedicite Dominum in operibus suis
1209
date nomini eius magnificentiam et confitemini illi in voce labiorum vestrorum in canticis labiorum et cinyris et sic dicetis in confessione
1210
opera Domini universa bona valde
1211
in verbo eius stetit aqua sicut congeries et in sermone oris eius sicut exceptoria aquarum
1212
quoniam in praecepto ipsius placor fit et non est minoratio in salute illius
1213
opera omnis carnis coram illo et non est quicquam absconditum ab oculis eius
1214
a saeculo usque in saeculum respicit et nihil est mirabile in conspectu eius
1215
non est dicere quid est hoc aut quid est illud omnia enim in tempore suo quaerentur
1216
benedictio illius quasi fluvius inundavit
1217
et quomodo cataclysmus aridam inebriavit sic ira ipsius gentes quae non exquisierunt eum hereditabit
1218
quomodo convertit aquas et siccata est terra et viae illius viis illorum directae sunt sic peccatoribus offensiones in ira eius
1219
bona bonis creata sunt ab initio sic nequissimis bona et mala
1220
initium necessariae rei vitae hominum aqua ignis et ferrum lac et panis similagineus et mel et botrus uvae et oleum et vestimentum
1221
haec omnia sanctis in bona sic et impiis et peccatoribus in mala convertentur
1222
sunt spiritus qui ad vindictam creati sunt et in furore suo confirmaverunt tormenta sua
1223
in tempore consummationis effundent virtutem et furorem eius qui fecit illos confundent
1224
ignis grando famis et mors omnia haec ad vindictam creata sunt
1225
bestiarum dentes et scorpii et serpentes et romphea vindicans in exterminium impios
1226
in mandatis eius epulabuntur et super terram in necessitatem praeparabuntur et in temporibus suis non praeterient verbum
1227
propterea ab initio confirmatus et consiliatus sum et cogitavi et in scripta dimisi
1228
omnia opera Domini bona et omne opus hora sua subministrabit
1229
non est dicere hoc illo nequius est omnia enim in tempore suo conprobabuntur
1230
et nunc in omni corde et ore conlaudate et benedicite nomen Domini
Caput 40
1231
occupatio magna creata est omnibus hominibus et iugum grave super filios Adam a die exitus de ventre matris eorum usque in diem sepulturae in matrem omnium
1232
cogitationes eorum et timores cordis adinventio expectationis et dies finitionis
1233
residentes super sedem gloriosam usque ad humiliatum in terra et cinere
1234
ab eo qui utitur hyacintho et portat coronam usque ad eum qui operitur lino crudo furor zelus tumultus fluctuatio et timor mortis iracundia perseverans et contentio
1235
et in tempore refectionis in cubile somnus noctis inmutat scientiam eius
1236
modicum tamquam nihil in requie et ab eo in somnis quasi in die respectus
1237
conturbatus est in visu cordis sui tamquam qui evaserit in die belli in tempore salutis suae exsurrexit et admirans ad nullum timorem
1238
cum omni carne ab homine usque ad pecus et super peccatores septuplum
1239
ad haec mors sanguis contentio et romphea oppressiones famis et contritio et flagella
1240
super iniquos creata sunt haec omnia et propter illos factus est cataclysmus
1241
omnia quae de terra sunt in terram convertentur et aquae omnes in mare convertentur
1242
omne munus et iniquitas delebitur et fides in saeculum stabit
1243
substantiae iniustorum sicut fluvius siccabuntur et sicut tonitruum magnum in pluvia manebunt
1244
in aperiendo manus suas laetabitur sic praevaricatores in consummatione tabescent
1245
nepotes impiorum non multiplicabunt ramos et radices inmundae super cacumen petrae sonant
1246
viriditas super omnem aquam et ad oram fluminis ante omnem faenum evelletur
1247
gratia sicut paradisus in benedictionibus et misericordia in saeculo permanet
1248
vita sibi sufficientis operarii condulcabitur et in ea invenies thesaurum
1249
fili aedificatio civitatis confirmabit nomen et super haec mulier inmaculata conputatur
1250
vinum et musica laetificant cor et super utraque dilectio sapientiae
1251
tibiae et psalterium suavem faciunt melodiam et super utraque lingua suavis
1252
gratiam et speciem desiderabit oculus tuus et super hoc viride sationis
1253
amicus et sodalis in tempore convenientes et super utrosque mulier cum viro
1254
fratres in adiutorium in tempore tribulationis et super eos misericordia liberabit
1255
aurum et argentum constituet pedem et super utrumque consilium beneplacitum
1256
facultates et virtutes exaltant cor et super haec timor Domini
1257
non est in timore Domini minoratio et non est in eo inquirere adiutorium
1258
timor Domini sicut paradisus benedictionis et super omnem gloriam operuerunt illum
1259
fili in tempore vitae tuae ne indigeas melius est enim mori quam indigere
1260
vir respiciens in mensam alienam non est vita eius in cogitatione victus alit enim animam suam cibis alienis
1261
vir autem disciplinatus et eruditus custodiet se
1262
in ore inprudentis condulcabitur inopia et in ventre eius ignis ardebit
Caput 41
1263
o mors quam amara est memoria tua homini pacem habenti in substantiis suis
1264
viro quieto et cuius viae directae sunt in omnibus et adhuc valenti accipere cibum
1265
o mors bonum est iudicium tuum homini indigenti et qui minoratur viribus
1266
defecto aetate et cui de omnibus cura est et incredibili qui perdit sapientiam
1267
noli metuere iudicium mortis memento quae ante te fuerunt et quae superventura sunt tibi hoc iudicium a Domino omni carni
1268
et quid superveniet in beneplacita Altissimi sive decem sive centum sive mille anni
1269
non est enim in inferno accusatio vitae
1270
filii abominationum fiunt filii peccatorum et qui conversantur secus domos impiorum
1271
filiorum peccatorum periet hereditas et cum semine illorum adsiduitas obprobrii
1272
de patre impio queruntur filii quoniam propter illum sunt in obprobrio
1273
vae vobis viri impii qui dereliquistis legem Domini altissimi
1274
et si nati fueritis in maledictione nascemini et si mortui fueritis in maledictione erit pars vestra
1275
omnia quae de terra sunt in terram convertentur sic impii a maledicto in perditionem
1276
luctus hominum in corpore ipsorum nomen autem impiorum delebitur
1277
curam habe de bono nomine hoc enim magis permanebit tibi quam mille thesauri magni pretiosi
1278
bonae vitae numerus dierum bonum autem nomen permanebit in aevo
1279
disciplinam in pace conservate filii sapientia enim abscondita et thesaurus occultus quae utilitas in utrisque
1280
melior est homo qui abscondit stultitiam suam quam homo qui abscondit sapientiam suam
1281
verumtamen reveremini in his quae procedunt de ore meo
1282
non est enim bonum omnem inreverentiam observare et non omnia omnibus beneplacent in fide
1283
erubescite matrem et patrem de fornicatione et a praesidente et potente de mendacio
1284
a principe et iudice de delicto a synagoga et plebe de iniquitate
1285
a socio et amico de iniustitia de loco in quo habitas
1286
de furto de veritate Dei et testamento de discubitu in panibus et ab offuscatione dati et accepti
1287
a salutantibus de silentio a respectu mulieris fornicariae et ab aversione vultus cognati
1288
ne avertas faciem a proximo tuo ab auferendo partem et non restituendo
1289
ne respicias mulierem alieni viri et ne scruteris ancillam eius neque steteris ad lectum eius
1290
ab amicis de sermonibus inproperii et cum dederis ne inproperes
Caput 42
1291
non duplices sermonem auditus de revelatione sermonis absconditi et eris vere sine confusione et invenies gratiam in conspectu omnium hominum ne pro his omnibus confundaris et ne accipias personam ut delinquas
1292
de lege Altissimi et testamento et de iudicio iustificare impium
1293
de verbo sociorum et viatorum et de datione hereditatis amicorum
1294
de aequalitate staterae et ponderum et de adquisitione multorum et paucorum
1295
de correptione emptionis et negotiatorum et de multa disciplina filiorum servo pessimo latus sanguinare
1296
super mulierem nequam bonum est signum
1297
ubi manus multae sunt clude et quodcumque trades numera et adpende datum vero et acceptum omne describe
1298
de disciplina insensati et fatui et de senioribus qui iudicantur ab adulescentibus et eris eruditus in omnibus et probabilis in conspectu omnium virorum
1299
filia patri abscondita est vigilia et sollicitudo eius auferet somnum ne forte in adulescentia sua adultera efficiatur et commorata cum viro odibilis fiat
1300
nequando polluatur in virginitate sua et in paternis suis gravida inveniatur ne forte cum viro commorata transgrediatur aut certe sterilis efficiatur
1301
super filiam luxuriosam confirma custodiam nequando faciat te in obprobrium venire inimicis a detractatione in civitate et abiectione plebis et confundat te in multitudine populi
1302
omni homini noli intendere in specie et in medio mulierum noli commorari
1303
de vestimentis enim procedit tinea et a muliere iniquitas viri
1304
melior est iniquitas viri quam benefaciens mulier et mulier confundens in obprobrium
1305
memor ero igitur operum Domini et quae vidi adnuntiabo in sermonibus Domini opera eius
1306
sol inluminans per omnia respexit et gloria Domini plenum est opus eius
1307
nonne Dominus fecit sanctos enarrare omnia mirabilia sua quae confirmavit Dominus omnipotens stabiliri in gloria sua
1308
abyssum et cor hominum investigavit et in astutia illorum excogitavit
1309
cognovit enim Dominus omnem scientiam et inspexit in signum aevi adnuntians quae praeterierunt et quae superventura sunt revelans vestigia occultorum
1310
non praeterit illum omnis cogitatus et non abscondit se ab eo ullus sermo
1311
magnalia sapientiae suae decoravit qui est ante saeculum et usque in saeculum neque adiectum est
1312
neque minuitur et non eget alicuius consilio
1313
quam desiderabilia omnia opera eius et tamquam scintillam quam est considerare
1314
omnia haec vivent et manent in saeculum et in omni necessitate omnia obaudiunt ei
1315
omnia duplicia unum contra unum et non fecit quicquam deesse
1316
uniuscuiusque confirmavit bona et quis satiabitur videns gloriam eius
Caput 43
1317
altitudinis firmamentum pulchritudo est species caeli in visione gloriae
1318
sol in aspectu adnuntians in exitu vas admirabile opus Excelsi
1319
in meridiano exuret terram in conspectu ardoris eius quis poterit sustinere fornacem custodiens in operibus ardoris
1320
tripliciter sol exurens montes radios igneos exsuflans et refulgens radiis suis obcaecat oculos
1321
magnus Dominus qui fecit illum et in sermonibus eius festinavit iter
1322
et luna in omnibus in tempore suo ostensio temporis et signum aevi
1323
a luna signum diei festi luminare quod minuitur in consummatione
1324
mensis secundum nomen eius est crescens admirabiliter in consummatione
1325
vas castrorum in excelsis in firmamento caeli resplendens
1326
species caeli gloriosa stellarum mundum inluminans in excelsis Dominus
1327
in verbis Sancti stabunt ad iudicium et non exardescent in vigiliis suis
1328
vide arcum et benedic qui fecit illum valde speciosus est in splendore suo
1329
gyravit caelum in circuitu gloriae suae manus Excelsi aperuerunt illum
1330
imperio suo adceleravit nivem et adcelerat coruscationes emittere iudicii sui
1331
propterea aperti sunt thesauri et evolaverunt nebulae sicut aves
1332
in magnitudine sua posuit nubes et confracti sunt lapides grandinis
1333
in conspectu eius commovebuntur montes et in voluntate eius adspirabit notus
1334
vox tonitrui eius exprobravit terram tempestas aquilonis et congregatio spiritus
1335
sicut avis deponens ad sedendum aspargit nivem et sicut lucusta demergens descensus eius
1336
pulchritudinem coloris eius admirabitur oculus et super imbrem eius expavescet cor
1337
gelum sicut salem effundet super terram et dum gelaverit fiet tamquam cacumina tribuli
1338
frigidus ventus aquilo flabit et gelabit cristallus ab aqua super omnem congregationem aquarum requiescet et sicut lorica induet se aquis
1339
devorabit montes et exuret desertum et extinguet viridem sicut ignem
1340
medicina omnium in festinationem nebulae ros obvians ab ardore venienti humilem efficiet eum
1341
in sermone eius silebit ventus et plantavit illum Dominus Iesus
1342
qui navigat mare enarrat periculum eius et audientes auribus non admirabimur
1343
illic praeclara et mirabilia opera varia genera bestiarum et omnium pecorum et creatura beluarum
1344
propter ipsum confirmatus est itineris finis et in sermone eius conposita sunt omnia
1345
multa dicemus et deficiemus verbis consummatio autem sermonum ipse est in omnibus
1346
gloriantes ad quid valebimus ipse enim Omnipotens super omnia opera sua
1347
terribilis Dominus et magnus vehementer
1348
quantumcumque potueritis supervalebit adhuc et admirabilis magnificentia eius
1349
benedicentes Dominum exaltate illum quantum potestis maior est enim omni laude
1350
exaltantes eum replemini virtute ne laboretis non enim habebitis
1351
quis vidit eum et enarrabit et quis magnificabit eum sicut est ab initio
1352
multa abscondita sunt maiora horum pauca enim vidimus operum eius
1353
omnia autem Dominus fecit et pie agentibus dedit sapientiam
Caput 44
1354
laus patrum laudemus viros gloriosos et parentes nostros in generatione sua
1355
multam gloriam fecit Dominus magnificentia sua a saeculo
1356
dominantes in potestatibus suis homines magni virtute et prudentia sua praediti nuntiantes in dignitate prophetarum
1357
et imperantes in praesenti populo et virtute prudentiae populi sanctissima verba
1358
in pueritia sua requirentes modos musicos et narrantes carmina in scriptura
1359
homines divites in virtute pulchritudinis studium habentes pacificantes in domibus suis
1360
omnes isti in generationibus gentis suae gloriam adepti sunt et in diebus suis habentur in laudibus
1361
qui de illis nati sunt reliquerunt nomen narrandi laudes eorum
1362
et sunt quorum non est memoria perierunt quasi non fuerint et nati sunt quasi non nati et filii ipsorum cum illis
1363
sed illi viri misericordiae sunt quorum pietates non defuerunt
1364
et cum semine ipsorum perseverat bona
1365
hereditas nepotum illorum et in testamentis stetit semen eorum
1366
et filii ipsorum propter illos usque in aeternum manet semen eorum et gloria eorum non derelinquetur
1367
corpora ipsorum in pace sepulta sunt et nomen eorum vivet in generationes et generationes
1368
sapientiam ipsorum narrent populi laudem eorum nuntiet ecclesia
1369
Enoch placuit Deo et translatus est in paradiso ut det gentibus paenitentiam
1370
Noe inventus est perfectus iustus et in tempore iracundiae factus est reconciliatio
1371
ideo dimissum est reliquum terrae cum factum est diluvium
1372
testamenta saeculi posita sunt apud illum ne deleri possit diluvio omnis caro
1373
Abraham magnus pater multitudinis gentium et non est inventus similis illi in gloria qui conservavit legem Excelsi et fuit in testamento cum illo
1374
in carne eius stare fecit testamentum et in temptatione inventus est fidelis
1375
ideo iureiurando dedit illi semen in gente sua crescere illum quasi terrae cumulum
1376
et ut stellas exaltare semen eius et hereditari illos a mari usque ad mare et a Flumine usque ad terminos terrae
1377
et in Isaac eodem fecit modo propter Abraham patrem ipsius
1378
benedictionem omnium gentium dedit illi et testamentum confirmavit super caput Iacob
1379
agnovit eum in benedictionibus suis et dedit illi hereditatem et divisit ei partem in tribus duodecim
1380
et conservavit illis homines misericordiae invenientes gratiam in oculis omnis carnis
Caput 45
1381
dilectus a Deo et hominibus Moses cuius memoria in benedictione est
1382
similem illum fecit in gloria sanctorum et magnificavit eum in timore inimicorum et in verbis suis monstra placavit
1383
glorificavit illum in conspectu regum et iussit illi coram populo suo et ostendit illi gloriam suam
1384
in fide et lenitate ipsius sanctum fecit illum et elegit illum de omni carne
1385
audivit eum et vocem ipsius et induxit illum in nubem
1386
et dedit illi coram praecepta legem vitae et disciplinae docere Iacob testamentum et iudicia sua Israhel
1387
excelsum fecit Aaron fratrem eius et similem sibi de tribu Levi
1388
statuit ei testamentum aeternum et dedit illi sacerdotium gentis et beatificavit illum in gloria
1389
et circumcinxit illum zonam gloriae induit illum stolam gloriae et coronavit illum in vasis virtutis
1390
circumpedes et femoralia et umeralem posuit ei et cinxit illum tintinabulis aureis plurimis in gyro
1391
dare sonitum in successu suo auditum facere sonitum in templo in memoriam filiis gentis suae
1392
stola sancta auro et hyacintho et purpura opus textile viri sapientis iudicio et veritate praediti
1393
torto cocco opus artificis gemmis pretiosis figuratis in ligatura auri et opere lapidarii sculptilis in memoriam secundum numerum tribuum Israhel
1394
coronam auream supra mitram eius expressam signo sanctitatis gloria honoris et opus virtutis desideria oculorum ornata
1395
sic pulchra ante ipsum non fuerunt talia usque ad originem
1396
non indutus est illa alienigena aliquis sed tantum filii ipsius soli et nepotes eius per omne tempus
1397
sacrificia ipsius consumpta sunt igni cotidie
1398
conplevit Moses manus eius et unxit illum oleo sancto
1399
factum est illi in testamentum aeternum et semini eius sicut dies caeli fungi sacerdotio et habere laudem et glorificare populum suum in nomine suo
1400
ipsum elegit eum ab omni vivente adferre sacrificium Deo incensum et bonum odorem in memoriam placere populo suo
1401
dedit illi in praeceptis suis potestatem in testamentis iudiciorum docere Iacob testimonia et in lege sua lucem dare Israhel
1402
quia contra illum steterunt alieni et propter invidiam circumdederunt illum in deserto homines qui erant cum Dathan et Abiron et congregatio Chore in iracundiam
1403
vidit Dominus Deus et non placuit illi et consumpti sunt in impetu iracundiae
1404
fecit illis monstra et consumpsit eos in flamma ignis
1405
et addidit Aaron gloriam et dedit illi hereditatem et primitias fructuum terrae divisit illi
1406
panem ipsis in primis paravit in satietatem nam sacrificia Domini edent quae dedit ipsi et semini eius
1407
ceterum in terra gentes hereditabit et pars non est illi in gente ipse enim pars eius est et hereditas
1408
et Finees filius Eleazari tertius in gloria est in imitando tantum in timore Domini
1409
et stare in reverentia gentis in bonitate et alacritate animae suae placuit de Israhel
1410
ideo statuit ad illum testamentum pacis principem sanctorum et gentis suae ut sit illi in sacerdotium sui dignitas in aeternum
1411
et testamentum David regi filio Iesse de tribu Iuda hereditas ipsi et semini eius ut daret sapientiam in cor nostrum iudicare gentem suam in iustitia ne abolerentur bona ipsorum et gloriam eorum in gentem ipsorum aeternam fecit
Caput 46
1412
fortis in bello Iesus Nave successor Mosi in prophetis qui fuit magnus secundum nomen suum
1413
maximus in salutem electorum Dei expugnare insurgentes hostes ut consequeretur hereditatem Israhel
1414
quam gloriam adeptus est in tollendo manus suas et iactando contra civitatem rompheas
1415
quis ante illum sic restitit nam hostes ipse Dominus perduxit
1416
aut non in iracundia eius inpeditus est sol et una dies facta est quasi duo
1417
invocavit Altissimum potentem in obpugnando inimicos undique et audivit illum magnus et sanctus Deus in saxis grandinis virtutis valde fortis
1418
impetum fecit contra gentem hostilem et in descensu perdidit contrarios
1419
ut cognoscant gentes potentiam eius quia contra Dominum pugnare non est facile et secutus est a tergo potentes
1420
et in diebus Mosi misericordiam fecit ipse et Chaleb filius Iepphonne stare contra hostem prohibere gentem a peccatis et perfringere murmur malitiae
1421
et ipsi duo constituti a periculo liberati sunt a numero sescentorum milium peditum inducere illos in hereditatem in terram quae manat lac et mel
1422
et dedit Dominus ipsi Chaleb fortitudinem et usque ad senectutem permansit illi virtus ut ascenderet in excelsum terrae locum et semen ipsius obtinuit hereditatem
1423
ut viderent omnes filii Israhel quod bonum est obsequi sancto Deo
1424
et iudices singuli suo nomine quorum non est corruptum cor qui non aversi sunt a Domino
1425
ut sit memoria illorum in benedictione et ossa eorum pullulent de loco suo
1426
et nomen eorum permanet in aeternum permanens ad filios illorum sanctorum virorum gloria
1427
dilectus a Domino suo Samuhel propheta Domini renovavit imperium et unxit principes in gente sua
1428
in lege Domini iudicavit congregationem et vidit Dominus Iacob et in fide sua probatus est propheta
1429
et cognitus est in verbis suis fidelis quia vidit Deum lucis
1430
et invocavit Deum potentem in obpugnando hostes circumstantes undique in oblatione viri inviolati
1431
et intonuit e caelo Dominus et in sonitu magno auditam fecit vocem suam
1432
et conteruit principes Tyriorum et omnes duces Philisthim
1433
et ante tempus finis vitae suae et saeculi testimonium praebuit in conspectu Domini et christi pecunias et usque ad calciamenta ab omni carne non accepit et non accusavit illum homo
1434
et post hoc dormivit et notum fecit regi et ostendit illi finem vitae suae et exaltavit vocem eius de terra in prophetia delere impietatem gentis
Caput 47
1435
post hoc surrexit Nathan propheta in diebus David
1436
et quasi adeps separatus est a carne sic David a filiis Israhel
1437
cum leonibus lusit quasi cum agnis et in ursis similiter fecit sicut cum agnis ovium in iuventute sua
1438
numquid non occidit gigantem et extulit obprobrium de gente
1439
in tollendo manum in saxo fundae deiecit exultationem Goliae
1440
ubi invocavit Dominum potentem et dedit in dexteram eius tollere hominem fortem in bello et exaltare cornum gentis suae
1441
sic in milibus glorificavit illum et laudavit eum in benedictionibus Domini in offerendo illi coronam gloriae
1442
conteruit enim inimicos undique et extirpavit Philisthim contrarios usque in hodiernum diem conteruit cornum ipsorum usque in aeternum
1443
in omni opere dedit confessionem Sancto et Excelso in verbo gloriae
1444
de omni corde suo laudavit Dominum et dilexit Deum qui fecit illum et dedit illi contra inimicos potentiam
1445
et stare fecit cantores contra altarium et in sono eorum dulces fecit modos
1446
et dedit in celebrationibus decus et ornavit tempora usque ad consummationem vitae ut laudarent sanctum nomen Domini et amplificarent mane Dei sanctitatem
1447
Christus purgavit peccata ipsius et exaltavit in aeternum cornum ipsius et dedit illi testamentum regum et sedem gloriae in Israhel
1448
post ipsum surrexit filius sensatus et propter illum deiecit omnem potentiam inimicorum
1449
Salomon imperavit in diebus pacis cui subiecit Deus omnes hostes ut conderet domum in nomine suo et pararet sanctitatem in sempiternum quemadmodum eruditus est in iuventute sua
1450
et impletus est quasi flumen sapientia et terram retexit anima tua
1451
et replesti in conparationibus enigmata ad insulas longe distulisti nomen tuum et dilectus es in pace tua
1452
in cantilenis et proverbiis et conparationibus et interpretationibus miratae sunt te terrae
1453
et in nomine Domini Dei cui est cognomen Deus Israhel
1454
collegisti quasi auricalcum aurum et ut plumbum conplesti argentum
1455
et reclinasti femora tua mulieribus potestatem habuisti in tuo corpore
1456
dedisti maculam in gloria tua et profugasti semen tuum inducere iracundiam ad liberos tuos et incitari stultitiam tuam
1457
ut faceres imperium bipertitum et ex Efraim imperare imperium durum
1458
Deus autem non relinquit misericordiam suam et non corrumpit nec delebit opera sua neque perdet ab stirpe nepotes electi sui et semen eius qui diligit Dominum non corrumpet
1459
dedit autem reliquum Iacob et David de ipsa stirpe
1460
et finem habuit Salomon cum patribus suis
1461
et reliquit post se de semine suo gentis stultitiam
1462
et mutum prudentia Roboam qui avertit gentem consilio suo
1463
et Hieroboam filium Nabath qui peccare fecit Israhel et dedit Efraim viam peccandi et plurima redundaverunt peccata ipsorum
1464
valde averterunt illos a terra sua
1465
et quaesivit omnes nequitias usque dum perveniret ad illos defensio et ab omnibus peccatis liberavit eos
Caput 48
1466
et surrexit Helias propheta quasi ignis et verbum ipsius quasi fax ardebat
1467
qui induxit in illos famem et imitantes illum invidia sua pauci facti sunt non poterant enim sustinere praecepta Domini
1468
verbo Domini exaltavit caelum et deiecit a se ignem terrae
1469
sic amplificatus est Helias in mirabilibus suis et quis potest similiter gloriari tibi
1470
qui sustulisti mortuum ab inferis de sorte mortis in verbo Domini Dei
1471
qui deiecisti reges ad perniciem et confregisti facile potentiam ipsorum et gloriosos de lecto suo
1472
qui audis in Sina iudicium et in Coreb iudicia defensionis
1473
qui ungues reges ad paenitentiam et prophetas facis successores post te
1474
qui receptus es in turbine ignis in curru equorum igneorum
1475
qui inscriptus es indiciis temporum et lenis iracundiam Domini conciliare cor patris ad filium et restituere tribus Iacob
1476
beati sunt qui te viderunt et in amicitia tua decorati sunt
1477
nam nos vita vivimus tantum post mortem autem non erit tale nomen nostrum
1478
Helias qui in turbine tectus est et in Heliseo conpletus est spiritus eius in diebus suis non pertimuit principem et potentia nemo vicit illum
1479
nec superavit illum verbum aliquod et mortuum prophetavit corpus eius
1480
in vita sua fecit monstra et in morte mirabilia opera ipsius
1481
in omnibus istis non paenituit populum et non recesserunt a peccatis suis usque dum deiecti sunt de terra sua et dispersi sunt in omnem terram
1482
et relicta est gens perpauca et princeps in domo David
1483
quidam ipsorum fecerunt quod placeret Deo alii autem multa commiserunt peccata
1484
Ezechias munivit civitatem suam et induxit in medium ipsius aquam et fodit ferro rupem et aedificavit ad aquam puteum
1485
in diebus ipsius ascendit Sennacherim et misit Rapsacen et sustulit manum suam contra illos et extulit manum suam in Sion et superbus factus est potentia sua
1486
tunc mota sunt corda et manus ipsorum et doluerunt quasi parturientes mulieres
1487
et invocaverunt Dominum misericordem et patentes manus extulerunt ad caelum et sanctus Dominus Deus audivit cito vocem ipsorum
1488
non est commemoratus peccatorum illorum neque dedit illos inimicis suis sed purgavit illos in manu Esaiae sancti prophetae
1489
subiecit castra Assyriorum et conteruit illos angelus Dei
1490
nam fecit Ezechias quod placuit Deo et fortiter ivit in via David patris sui quam mandavit illi Esaias propheta magnus et fidelis in conspectu Dei
1491
in diebus ipsius retro rediit sol et addidit regi vitam
1492
spiritu magno vidit ultima et obsecratus est lugentes in Sion usque in sempiternum
1493
ostendit futura et abscondita antequam evenirent
Caput 49
1494
memoria Iosiae in conpositione odoris facti opus pigmentarii
1495
in omni ore quasi mel indulcabitur eius memoria et ut musica in convivio vini
1496
ipse est directus divinitus in paenitentia gentis et tulit abominationes impietatis
1497
et gubernavit ad Dominum cor ipsius in diebus peccatorum corroboravit pietatem
1498
praeter David et Ezechiam et Iosiam omnes peccatum commiserunt
1499
nam reliquerunt legem Potentis reges Iudae et contempserunt timorem Dei
1500
dederunt enim regnum suum aliis et gloriam suam alienae genti
1501
incenderunt electam sanctitatis civitatem et desertas fecerunt vias ipsius in manu Hieremiae
1502
nam male tractaverunt illum qui a ventre matris consecratus est propheta evertere et eruere et perdere et iterum aedificare et renovare
1503
Ezechihel qui vidit conspectum gloriae quam ostendit illi in curru cherubin
1504
nam commemoratus est inimicorum in imbri et benefacere illis qui ostenderunt rectas vias
1505
et duodecim prophetarum ossa pullulent de loco suo nam rogaverunt Iacob et redimerunt se in fide virtutis
1506
quomodo amplificemus Zorobabel nam et ipse quasi signum in dextera manu in Israhel
1507
et Iesum Iosedec qui in diebus suis aedificaverunt domum et exaltaverunt templum sanctum Domino paratum in gloria sempiterna
1508
et Neemia in memoria multi temporis qui erexit nobis muros eversos et stare fecit portas et seras qui erexit domos nostras
1509
nemo natus est in terra qualis Enoch nam et ipse receptus est a terra
1510
et Ioseph natus est homo princeps fratrum firmamentum gentis rector fratrum stabilimentum populi
1511
et ossa ipsius visitata sunt et post mortem prophetaverunt
1512
Seth et Sem apud homines gloriam adepti sunt et super omnem animam in origine Adam
Caput 50
1513
Simon Onii filius sacerdos magnus qui in vita sua suffulsit domum et in diebus suis corroboravit
1514
templi etiam altitudo ab ipso fundata est duplex aedificatio excelsa parietis templi
1515
in diebus ipsius remanaverunt putei aquarum et quasi mare adimpleti sunt supra modum
1516
qui curavit gentem suam et liberavit illam a pernicie
1517
qui praevaluit amplificare civitatem qui adeptus est gloriam in conversatione gentis et ingressum domus et atrii amplificatus est
1518
quasi stella matutina in medio nebulae et quasi luna plena in diebus suis lucet
1519
et quasi sol refulgens sic ille effulsit in templo Dei
1520
quasi arcus effulgens in nebulam gloriae et quasi flos rosarum in diebus veris quasi lilia quae sunt in transitu aquae et quasi tus redolens in diebus aestatis
1521
quasi ignis effulgens et tus ardens in igni
1522
quasi vas auri solidum ornatum omni lapide pretioso
1523
quasi oliva pullulans et gyrus in altitudinem se tollens in accipiendo ipsum stolam gloriae et vestiri eum consummatione virtutis
1524
in ascensu altarii sancti gloriam dedit sanctitatis amictum
1525
in accipiendo autem partes de manu sacerdotum et ipse stans iuxta aram circa illum corona fratrum quasi plantatio cedri in monte Libano
1526
sic circa illum steterunt quasi rami in palma et omnes filii Aaron in gloria sua
1527
oblatio autem Domini in manibus ipsorum coram omni synagoga Israhel et consummationem fungens in ara amplificare oblationem excelsi Regis
1528
porrexit manum suam in libatione et libavit de sanguine uvae
1529
et fudit in fundamenta altarii odorem divinum excelso Principi
1530
tunc exclamaverunt filii Aaron in tubis productilibus sonaverunt et auditam fecerunt magnam vocem in memoriam coram Deo
1531
tunc omnis populus simul properaverunt et ceciderunt in faciem super terram adorare Dominum suum et dare preces Deo omnipotenti excelso
1532
et amplificaverunt psallentes in vocibus suis et in magna domo auctus est sonus suavitate plenus
1533
et rogavit populus Dominum excelsum in prece usque dum perfectus est honor Domini et munus suum perfecerunt
1534
tunc descendens extulit manus suas in omnem congregationem filiorum Israhel dare gloriam Deo a labiis suis et in nomine ipsius gloriari
1535
et iteravit orationem suam volens ostendere virtutem Dei
1536
et nunc orate Dominum omnium qui magna fecit in omni terra qui auxit dies nostros a ventre matris nostrae et fecit nobiscum secundum suam misericordiam
1537
det nobis iucunditatem cordis et fieri pacem in diebus nostris in Israhel per dies sempiternos
1538
credere Israhel nobiscum esse misericordiam Dei ut sanet vos in diebus suis
1539
duas gentes odit anima mea tertia autem non est gens quam oderim
1540
qui sedent in monte Seir et Philisthim et stultus populus qui habitat in Sicimis
1541
doctrinam sapientiae et disciplinae scripsi in codice isto Iesus filius Sirach Hierosolymita qui renovavit sapientiam de corde suo
1542
beatus qui in istis versatur bonis qui ponit illa in corde suo sapiens erit semper
1543
si enim haec fecerit ad omnia valebit quia lux Dei vestigium eius est
Caput 51
1544
oratio Iesu filii Sirach confitebor tibi Domine rex et conlaudabo te Deum salvatorem meum
1545
confiteor nomini tuo quoniam adiutor et protector factus es mihi
1546
et liberasti corpus meum a perditione a laqueo linguae iniquae et a labiis operantium mendacium et in conspectu adstantium factus es mihi adiutor
1547
et liberasti me secundum multitudinem misericordiae nominis tui a rugientibus paratis ad escam
1548
de manibus quaerentium animam meam et de portis tribulationis quae circumdederunt me
1549
a pressura flammae quae circumdedit me et in medio ignis non sum aestuatus
1550
de altitudine ventris inferi et a lingua coinquinata et verbo mendacii a rege iniquo et lingua iniusta
1551
laudavit usque ad mortem anima mea Dominum
1552
et vita mea adpropinquans erat infero deorsum
1553
circumdederunt me undique et non erat qui adiuvaret respiciens eram ad adiutorium meum et non erat
1554
memoratus sum misericordiae tuae Domine et operationis tuae quae a saeculo sunt
1555
quoniam erues sustinentes te et liberas eos de manibus gentium
1556
exaltasti super terram habitationem meam et pro morte defluenti deprecatus sum
1557
invocavi Dominum patrem Domini mei ut non derelinquat me in die tribulationis meae et in tempore superborum sine adiutorio
1558
laudabo nomen tuum adsidue et conlaudabo illum in confessione exaudita est oratio mea
1559
liberasti me de perditione et eripuisti me de tempore iniquo
1560
propterea confitebor et laudem dicam tibi et benedicam nomen Domini
1561
cum adhuc iunior sum priusquam oberrem quaesivi sapientiam palam in oratione mea
1562
ante tempus postulabam pro illa et usque in novissimis inquiram eam defloriet tamquam praecox uva
1563
laetatum est cor meum in ea ambulavit pes meus iter rectum a iuventute mea investigabam eam
1564
inclinavi modice aurem meam et excepi illam
1565
multam inveni in me ipso sapientiam multum profeci in ea
1566
dans mihi sapientiam dabo gloriam
1567
consiliatus sum enim ut facerem illam zelatus sum bonum et non confundor
1568
conluctata est anima mea in illa et in faciendo eam confirmatus sum
1569
manus meas extendi in altum et insapientia eius luxi
1570
animam meam direxi ad illam et in agnitione inveni eam
1571
possedi cum ipsis cor ab initio propter hoc non derelinquar
1572
venter meus conturbatus est quaerendo illam propterea possidebo bonam possessionem
1573
dedit enim mihi Dominus linguam mercedem meam et in ipsa laudabo eum
1574
adpropiate ad me indocti et congregate vos in domum disciplinae
1575
quid adhuc retardatis et quid dicitis in his animae vestrae sitiunt vehementer
1576
aperui os meum et locutus sum conparate vobis sine argento
1577
et collum vestrum subicite sub iugo et suscipiat anima vestra disciplinam in proximo est enim invenire eam
1578
videte oculis vestris quoniam modice laboravi et inveni mihi multam requiem
1579
adsumite disciplinam in multo numero argenti et copiosum aurum possidete in ea
1580
laetetur anima vestra in misericordia eius et non confundemini in laude ipsius
1581
operamini opus vestrum ante tempus et dabit vobis mercedem vestram in tempore suo
Caput 52
1582
et declinavit Salomon genua in conspectu totius ecclesiae Israhel et aperuit manus suas ad caelum et dixit
1583
Domine Deus Israhel non est tibi similis Deus in caelo sursum neque in terra deorsum
1584
qui custodis testamentum tuum et misericordiam pueris tuis euntibus in conspectu tuo in toto corde
1585
servans puero tuo David quae locutus es illi et locutus es in ore tuo et in manu tua supplesti quasi dies iste
1586
et nunc Domine Deus Israhel custodi puero tuo David quae locutus es illi dicens non deerit tibi vir a facie mea sedens in throno Israhel
1587
verum si custodierint filii tui manum suam ut in praeceptis meis ambulent sicut ambulaverunt in conspectu meo
1588
et nunc Domine Deus Israhel creditum est verbum quod locutus es puero tuo David
1589
quoniam si vere habitabit Deus cum hominibus in terra
1590
si caelum caeli non sufficit verum domus quam aedificavi
1591
et respicias ad orationem pueri tui et precationem Domine ut exaudias placationem orationis quam puer tuus orat coram te
1592
ut sint oculi tui super domum hanc die et nocte in locum quem dixisti invocari nomen tuum et exaudias orationem quam puer tuus orat in hunc locum
1593
et exaudias precationem pueri tui et populi tui Israhel si oraverint in loco isto
1594
et exaudias in loco habitationis de caelo et exaudias et propitius sis si peccaverit vir iuxta te