Text List

GonsalvoOfSpainConclusiones metaphysice

Table of Contents

Only show available transcriptions

Conclusiones metaphysice

Liber 1

Conclusio 1 : Scientia est habitus nobilis vel excellens

Conclusio 2 : Habens experientiam sine arte excellit in operando habentem artem sine experientia

Conclusio 3 : Artifex excellit experimentum in sciendo

Conclusio 4 : Scientia speculativa est nobilior quam activa

Conclusio 5 : De ratione sapientie est considerare causas rerum

Conclusio 6 : Habens scientiam universalem maxime scit communia

Conclusio 7 : Ille scit maxime difficilia

Conclusio 8 : Ille habet scientiam certiorem

Conclusio 9 : Illa maxime novit causas universales singulorum

Conclusio 10 : Huius scientia est gratia sciendi

Conclusio 11 : Scientia universalis principalior est aliis

Conclusio 12 : Scientia universalis est proprie sapientia

Conclusio 13 : Hec scientia est speculativa

Conclusio 14 : Hec scientia est liberrima

Conclusio 15 : Non est humana possessio

Conclusio 16 : Hec scientia est honorabilior omnibus aliis

Liber 2

Conclusio 1 : Semper considerande veritatis est aliquo modo faciliter

Conclusio 2 : Consideratio veritatis aliquo modo difficilis

Conclusio 3 : Debemus esse grati plurimis philosophis

Conclusio 4 : Hec scientia est considerativa veritatis

Conclusio 5 : Hec scientia maxime considerat veritatem maxime

Conclusio 6 : Una queque res, sicud se habet ad esse, sic ad veritatem

Conclusio 7 : Non sunt infinite species causarum quantum inducunt, scilicet quod in eadem specie non est una prius aliam in infinitum

Conclusio 8 : In causis materialibus est finis

Conclusio 9 : Primo illorum duorum modorum potest aliquid ex materia prima, et non secundo

Conclusio 10 : In causis finalibus non itur in infinitum

Conclusio 11 : Cause formales sunt finite

Conclusio 12 : Cause non sunt infinite secundum speciem

Conclusio 13 : Consuetudo habet etiam attractiam sive inclinatiam

Conclusio 14 : Addiscendus est modus sciendi ante ipsam scientiam

Conclusio 15 : Certitudo demonstrandi non in omnibus scientiis est equalis

Liber 3

: Conclusiones libri tertii non assigno

Liber 4

Conclusio 1 : Hec scientia est de ente inquantum ens, sed hec non est aliqua particularium, ergo est scientia universalis

Conclusio 2 : De entibus inquantum entia potest esse scientia

Conclusio 3 : Hec scientia est de omnibus entibus

Conclusio 5 : Hec scientia habet determinare de ente et de uno, quia ens et unum sunt idem

Conclusio 6 : Tot sunt partes unius quot et ente de quibus habet determinare hec scientia, sed et de partibus entis

Conclusio 7 : Dividuntur partes huius scientie, sed et partes substantie

Conclusio 8 : Unius scientie est determinare de multo et de consequentibus ad ipsum

Conclusio 9 : Non est aliter scientie particularius illa determinare, sed ea supponere

Conclusio 10 : Scientie est determinare de primis et omnibus principiis denominationis

Conclusio 11 : Huius principia non sunt demonstrabilia

Conclusio 12 : Debet esse certissima

Conclusio 13 : Circa primum principium simpliciter accidentaliter et non ex suppositione, sed ea que ab aliis scientiis supponuntur

Conclusio 15 : Huius principium per se venit in notitiam intellectus

Conclusio 16 : Circa illud principium non contingit decipi

Conclusio 17 : Hic principium est ultimum in resolutione omnium denominationum, quia sed ens est ultimum in resolutione incomplexorum, cum sit primum in compositione

Conclusio 18 : Non principium est demonstrabile

Conclusio 19 : Hic principium non sit demonstrabile simpliciter, potest tamen demonstrari ad aliquod

Liber 5

: Conclusiones eius assignare non possum ordinans

Liber 6

Conclusio 1 : In hac scientia queruntur principia entis inquantum ens ibi

Conclusio 2 : Nulla particulariter inquirit de quodquid est

Conclusio 3 : Nulla scientia inquirit vel demonstrat si est, scilicet suum subiectum

Conclusio 4 : Scientia naturalis est speculativa

Conclusio 5 : Naturalis scientia discitur per materiam sensibilem

Conclusio 6 : Philosophici est determinare de anima prout est in materia

Conclusio 7 : Metaphysica est theologia

Conclusio 8 : Scientia que est de rebus separatis a materia et sempiternis est theologia

Conclusio 9 : Hec scientia que est de rebus separatis a materia et sempiternis differt a physica et metaphysica

Conclusio 10 : Tres sunt modi scientie speculative

Conclusio 11 : Hec scientia que est de rebus separatis a materia et sempiternis est theologia sive divina

Conclusio 12 : Hec scientia est universalis et prior aliis

Conclusio 13 : Naturalis scientia determinat de ente per accidens

Conclusio 14 : Ens ut ibi pluralibus per suum defectum est causa entis per accidens, scilicet quia est ens in paucioribus

Conclusio 15 : De ente per accidens potest esse scientia

Conclusio 16 : Non esse quod fit in istis inferioribus habent causam per se, ut aliqui dicebant

Conclusio 17 : Ens quod significat idem quod unum et non ens quod significat idem quod secundum sunt in compositione et divisione

Conclusio 18 : Isti duo modi entis, scilicet ens per accidens et ens verum, sunt relinquendi

Liber 7

Conclusio 1 : De substantia principaliter agendum est

Conclusio 2 : Forma prior est composito

Conclusio 3 : De essentia materie non est forma ut privatio

Conclusio 4 : Compositum et etiam forma est magis grata quam materia et verius

Conclusio 5 : De forma eius potius est agendum quam de composito vel de materia

Conclusio 6 : De substantiis sensibilibus et earum quidditate est agendum prius quam de insensibilibus

Conclusio 7 : Ex solis predictis per se primo medio constituitur diffinitio

Conclusio 8 : Diffinitio non est accidentis vel compositi ex subiecto et accidente et hoc debet intelligi proprie et primo

Conclusio 9 : Si diffinitio sit substantie et accidentium, tamen proprius est substantie

Conclusio 10 : Accidentia non possunt diffiniri sine propriis substantiis

Conclusio 11 : In hiis que dicuntur de accidens, ut homo albus, ipsum quod quid est non est idem cum eo cuius est

Conclusio 12 : In entibus per se quod quid est est idem cum cuius est

Conclusio 13 : Ipsum quod quid est non sit separatum ab eo cuius est

Conclusio 14 : Vana et utilis positio ydearum

Conclusio 15 : Omnia que fiunt sive a natura sive ab arte habent materiam

Conclusio 16 : Forma fit natura

Conclusio 17 : Ea que fiunt a suis similibus fiunt

Conclusio 18 : Species existens in mente artificis est principium operandi sive agendi

Conclusio 19 : Agens a casu incipit ab eodem a quo et agens ab arte

Conclusio 20 : Cuiuslibet rei que fit pars alia preexistit

Conclusio 21 : Ideo ex quo aliquid fit non probatur de eo nisi forte denominatione

Conclusio 22 : Forma non generatur

Conclusio 23 : Compositum generatur

Conclusio 24 : Ydea non est causa generationis per modum generantis

Conclusio 25 : Ydea non est causa generationis per modum exemplaris vel creantis similitudinem in generato

Conclusio 26 : Generatum sive factum est diversum a generante

Conclusio 27 : Eorum que fiunt ab arte quadam ponit fieri a natura, ut sanitas quedam, non ut domus

Conclusio 28 : Licet omnia fiant aliquo modo a sibi similibus, non tamen est equalis similitudo semper in omnibus inter generans et generatum

Conclusio 29 : Eorum que fiunt per naturam quamdam etiam possunt fieri a casu, scilicet sine generante, ut ea que fiunt per putrefactionem, quedam vero non, ut animalia magis complexa, sicut homines et equi et hiis similia

Conclusio 30 : Forma accidentalis nec generatur

Conclusio 31 : Ad generationem substantiarum oportet substantiam preexistere, ad generationem accidentium non

Conclusio 32 : Alique partes ponuntur in diffinitione et alique non sine quibus diffinitum non potest esse, nec intelligi

Conclusio 33 : Partes que ponuntur in diffinitione sunt priores suo toto

Conclusio 34 : Rationes partes speciei sunt partes diffinitionis

Conclusio 35 : Singularia non diffiniuntur

Conclusio 36 : Numeri non sunt species rerum

Conclusio 37 : Materia sensibilis quidem in naturalibus, ymaginabilis vero in materialitatis est de esse speciei, non quidem materia in similis, sed communiter sumpta

Conclusio 38 : De substantiis separatis est inquirendum in hac scientia

Conclusio 39 : Essentia quam diffinitio significat est una

Conclusio 40 : Nullum universale est de substantia

Conclusio 41 : Si universalia vel ydee sint separate, non potuerit diffiniri quid est contra Platonicos

Conclusio 41 : Infra 43

Conclusio 42 : Si universalia vel ydee sint separate non potuerit diffiniri quid est contra Platonicos

Conclusio 43 : Inter substantias manifestas hic cuiusmodi sunt sensibiles plus sunt in potentia quam in actu

Conclusio 44 : Unum et ens non sint substantie per se entes

Conclusio 45 : Essentia sit substantia rei, habet rationem principii et esse

Conclusio 46 : De illis que sunt penitus simplicitia cuiusmodi forte est sola prima causa

Conclusio 47 : Quando ex aliquibus pluralibus fit unum simpliciter, compositum est aliud a componentibus

Conclusio 48 : Illud quod compositum est aliud a componentibus est forma

Liber 8

Conclusio 1 : Omnis substantia sensibilis habet materiam

Conclusio 2 : Materia est substantia et principium generalium et corruptibilium

Conclusio 3 : Forma est principium essendi

Conclusio 4 : Diffinitiones habent dari per materiam et formam sive per aliud quod est materiale et formale

Conclusio 5 : Diversarum materiarum diverse sunt forme

Conclusio 6 : Illi soli qui diffiniunt per materiam et formam perfecte diffiniunt

Conclusio 7 : Nomen speciei in habentibus materiam non significat solam formam, sed compositum

Conclusio 8 : Forma est aliquid aliud preter partes materiales

Conclusio 9 : Forma non fit nec generatur per se

Conclusio 10 : Si forme essent separate a materia, ut platonici posuerunt, non essent diffinibiles

Conclusio 11 : Diffinitiones 6 essentie rerum significat per eas sunt sicud numeri

Conclusio 12 : Et si sit eadem prima materia omnium sunt tamen diverse materie

Conclusio 13 : Eiusdem possunt esse plurales materie

Conclusio 14 : Ad ydemptitatem rerum productarum requiritur ydemptitas agentis vel materie vel saltem ipsius agentis

Conclusio 15 : Causa substantiarum generalium et corruptibilium oportet omnes causas assignare et proximas

Conclusio 16 : Etiam substantiis generalibus sive perpetuis cuiusmodi sunt corpora celestia non oportet illa materia sicud in generalibus assignare

Conclusio 17 : In accidentibus non oportet materiam, scilicet ex qua querere vel assignare

Conclusio 18 : In eas nuncupat in materia

Conclusio 19 : Materia proprius se habet ad unum contrariorum quam ad alterum

Conclusio 20 : Non omne illud ex quo aliquid dicitur fieri, ut ex vivo mortuum, et ex vino acetum, est materia eius, scilicet quod fit

Conclusio 21 : In talibus non fit redditus immediate, scilicet ut ex mortuo fiat vivum et ex aceto vinum, nisi prius fiat resolutio in materiam

Conclusio 22 : Agens est causa unitatis essentie in naturalibus

Conclusio 23 : In mathematicis essentia per diffinitionem significata est una

Conclusio 24 : Ibi non materiam sensibilem vel ymaginabilem cuiusmodi sunt intelligentie est, scilicet vera unitas

Conclusio 25 : Forma immediate unitur materie

Liber 9

Conclusio 1 : Nihil patiatur se ipso

Conclusio 2 : Omnis ars vel scientia operativa est potentia

Conclusio 3 : Potentia est factiva contrariorum

Conclusio 4 : Potentia potest esse sine actu, scilicet in rebus mobilibus cuius contrarium dicebat quidam asserentes non esse potentiam in aliquo nisi cum agit

Conclusio 5 : Non omne quod non est in actu in potentia

Conclusio 6 : Si aliqua propositio conditionalis est vera, tunc, si antecedens est possibile, et consequens

Conclusio 7 : Potentia irrationalis exit in actum si passim disponit debita fit propinquum suo actio, potentia vero rationalis non propter hoc solum

Conclusio 8 : Potentia rationalis reducitur ad actum ut exit in actum per appetitum sensitivum vel rationale, scilicet presente passive

Conclusio 10 : Materia propinqua et non remota est proprie in potentia ad actum

Conclusio 11 : Ratione convenit predicatio denominativa

Conclusio 12 : Actus est prior potentia secundum diffinitionem

Conclusio 13 : Actus est prior secundum tempus quam potentia, scilicet non idem numero, sed secundum idem in specie

Conclusio 14 : In eodem numero actus precedit potentiam, scilicet adquisitam

Conclusio 15 : Actus est prior secundum substantiam et perfectionem quam potentia

Conclusio 16 : Necessaria non sunt in potentia

Conclusio 17 : Motus sempiternus sive quod movetur tali motu non est in potentia, scilicet ad ipsum motum, scilicet ad ubi, et illo modo habet materiam, scilicet que est in potentia ad mutationem loci

Conclusio 19 : Videmus corpora nec laborant nec redduntur in continuatione suarum revolutionum vel motuum

Conclusio 20 : Inferiora assimilantur superioribus, scilicet quo aliquis

Conclusio 21 : Potentie superiorum differunt a potentiis inferiorum

Conclusio 22 : Forma si ponatur separata ut scientia pars etiam quam si sit coniuncta quod est contra Platonicos

Conclusio 23 : In bonis actus est melior quam potentia

Conclusio 24 : In malis actus est deterior quam potentia

Conclusio 25 : Malum non est aliquid separatum a rebus

Conclusio 26 : In perpetuis non est malum, scilicet nature, cuiusmodi est corruptio vel defectus substantie

Conclusio 27 : Ens in actu est illud quod per se ab intellectu invenitur sicut intellectum

Conclusio 28 : Verum et falsum proprie significat circa ea que sunt in actu

Conclusio 29 : In substantiis incompositis sive in materialibus non est veritas et falsitas compositis

Conclusio 30 : Tales substantie, scilicet incomposite sive simplices, semper sunt actu

Conclusio 31 : Invariabilibus, si cognoscantur esse talia, non potest esse deceptio secundum quando, scilicet quod putentur alio tempore aliter sic se habere et alio tempore aliter

Conclusio 32 : Invariabilibus que sunt singularia non potest esse deceptio non solum, sed quando, sed etiam nec secundum suppositum

Liber 10

Conclusio 1 : In magnibus mobilibus primum unum est illud quod pro motu movetur

Conclusio 2 : Illud quod primum unum simpliciter quod est causa unitatis in substantiis

Conclusio 3 : Omne dicitur unum dicitur ratione indivisibilitatis

Conclusio 4 : In genere quantitatis discrete reperitur

Conclusio 5 : Unum est principium numeri

Conclusio 6 : In generibus aliis a quantitate discreta reperitur mensura

Conclusio 7 : Omnis mensura erit aliquid diligibile, scilicet ut simplex, ut sanitas vel aliquo modo

Conclusio 8 : Inter mensuras numerus est certissimus

Conclusio 9 : Unius rei sunt plures mensure

Conclusio 10 : Mensura est unius generis cum mensurato

Conclusio 11 : Sensus et scientia licet metaphorice dicantur rerum mensure magis cum sit mensurata

Conclusio 12 : Unum in genere substantie non dicit naturam aliquam seu substantiam per se existentem

Conclusio 13 : Unum, ens sunt unum aliquo modo, scilicet secundum rem, licet secundum rationem differant

Conclusio 14 : Unum et multa opponitur ut indivisibile

Conclusio 15 : Unum et multa opponitur ut contraria

Conclusio 16 : Multitudo est nobis notior quam unitas

Conclusio 17 : Modis dicitur idem

Conclusio 18 : Differens et diversum differunt

Conclusio 19 : Dare aliquam maximam differentiam

Conclusio 20 : Contrarietas est maxima differentia

Conclusio 21 : Contrarietas est perfecta differentia

Conclusio 22 : Perfecte differentie non equaliter convenit omnibus contrariis

Conclusio 23 : Unum uni est contrarium

Conclusio 24 : Contraria sunt que plurimum differunt

Conclusio 25 : Contraria sunt que plurimum differunt sub eodem genere

Conclusio 26 : Contraria plurimum differunt circa idem subiectum

Conclusio 27 : Contraria sunt que plurimum differunt sub eadem potentia, id est scientia

Conclusio 28 : Privatio est quedam contradictio

Conclusio 30 : Contradictio et oppositio differunt

Conclusio 31 : In omni contrarietate includitur oppositio privativa

Conclusio 32 : Non omnis privatio est contrarietas

Conclusio 33 : Per istam distinctionem, utrum, non queritur nisi de oppositis

Conclusio 34 : Equale opponitur maiori et minori

Conclusio 35 : Equale non est contrarium maiori vel minori

Conclusio 36 : Equale opponitur maiori et minori contradictorie vel privative

Conclusio 37 : Equale opponitur illis privative

Conclusio 38 : Equale est medium inter maius et minus

Conclusio 39 : Medium communiter potest accipi per negationem

Conclusio 40 : Multum non opponitur uni simpliciter

Conclusio 41 : Multum aliter opponitur uni et aliter pauco

Conclusio 42 : Res non sunt infinite secundum paucitatem

Conclusio 43 : Unum opponitur multo ut mensura mensurato

Conclusio 44 : Posito uno non ponitur numerus sicud econverso

Conclusio 45 : Scientia et scibile dicuntur relative sicud numerus et unum sive sicud mensuratum et mensura

Conclusio 46 : Media sunt in eodem genere cum extremis

Conclusio 47 : Media sunt interposita

Conclusio 48 : Contradictoria non habent medium

Conclusio 49 : Illa ultimata in quibus non est mutua dependentia, ut scientia in scibile, non habent medium

Conclusio 50 : Species contrarie habent alia contraria priora ipsis

Conclusio 51 : Species medie habent media priora

Conclusio 52 : Media componuntur ex extremis

Conclusio 53 : Omnia que continentur sub genere ex primis contrariis, scilicet ex differentiis extremorum

Conclusio 54 : Differentia secundum speciem est per se et proprie ipsius generis

Conclusio 55 : Contrarietas est differentia secundum speciem

Conclusio 56 : Species non dicitur idem specie nec diversum ad suum genus

Conclusio 58 : Aliqua contraria faciunt differentiam secundum speciem, alia non

Conclusio 60 : Corporale et incoporale differunt genere

Conclusio 61 : Corruptibile et incorruptibile insunt de necessitate illis in quibus conveniunt

Conclusio 62 : Positio ydearum non ponitur esse vera

Liber 11

Conclusio 1 : Est autem prima quam probat ibi etc.

Conclusio 2 : Omnes alie contrarietates reducuntur ad unam primam quecumque sit illa

Conclusio 3 : Entia possunt reduci ad unum, sicud ad ens

Conclusio 4 : Contraria prout reducuntur ad privativa sunt immediata

Conclusio 5 : Est alia scientia considerans entia generaliter

Conclusio 6 : Huius scientie est considerare sic entia

Conclusio 7 : De multis et differentibus genere eius modi sunt entia et de eorum contrarietatibus potest esse una scientia

Conclusio 8 : Quoniam autem mathematicum est eadem cum 10 quarti

Conclusio 9 : Physica et mathematica sunt partes metaphysice

Conclusio 10 : Predictum principium non est demonstrabile

Conclusio 11 : Predictum principium esse omnino unum

Conclusio 12 : Alia opinio est dicti ponentis

Conclusio 13 : Opinio Pythagore sive Pythagora ponentis iudicium sensus sive intellectus est mensuram rerum sensibilium vel intelligibilium

Conclusio 14 : Non est standum utrique iudicio aliquorum contraria iudicantium

Conclusio 15 : Illa opinio Eracliti ponentis omnia esse in continuo fluxu et adeo mutari velociter, ut nulla natura permanent aliquo tempore fixa in rebus est falsa

Conclusio 16 : Contra tenentes illos errores scienter et ex pertinentia communis non potest facienter nec utiliter disputare

Conclusio 17 : Cum tenentibus eosdem errores non pertinaciter, sed propter alias rationes probabiles eis qui ipsos faciunt dubitare possumus convenienter disputare

Conclusio 18 : Non contingit contraria esse simul vera

Conclusio 19 : Medium non potest simul verificari cum contrario sive cum extremo

Conclusio 20 : Neque itaque secundum Eraclitum est

Conclusio 21 : Impossibile est omnes propositiones simul esse veras et falsas

Conclusio 22 : Omnis autem scientia est

Conclusio 23 : Dictarum autem scientiarum

Conclusio 24 : Quoniam autem quod quid est

Conclusio 25 : Quoniam autem quod quid est

Conclusio 26 : Quoniam autem est quedam scientia

Conclusio 27 : Palam igitur quod tria genera est eadem

Conclusio 28 : Metaphysica est nobilior omnibus aliis speculativis scientiis

Conclusio 29 : Dubitabit autem

Conclusio 30 : Quod quid igitur nulla

Conclusio 31 : Quod autem incontingens

Conclusio 32 : Quod autem secundum accidens

Conclusio 33 : Quod autem non vere ens

Conclusio 34 : Fortuna est circa ea que fiunt ab intellectu

Conclusio 35 : Fortuna est incerta humane cognitioni

Conclusio 36 : Causa per accidens vel fortuna vel casus est potior quam causa per se cuiusmodi est intellectus

Conclusio 37 : Fortuna et casus non possunt esse primum cause rerum

Conclusio 38 : Motus non est aliquid preter res

Conclusio 39 : In omni genere invenitur habitus et privatio seu perfectum et imperfectum

Conclusio 40 : Species mutationis et motus quod sunt species entis, scilicet illius que per motum proprie inducitur

Conclusio 41 : Motus est actus existentis in potentia

Conclusio 42 : Motus est actus existentis in potentia inquantum tale

Conclusio 43 : Motus est actus

Conclusio 44 : Alii diffinientes motum esse alteritatem in equalitatem vel non ens inconvenienter

Conclusio 45 : Motus non est idem simpliciter quod potentia nec penitus idem quod actus

Conclusio 46 : Motus est actus imperfectus

Conclusio 47 : Difficile est accipere vel cognoscere quem sit motus

Conclusio 48 : Motus est in mobili

Conclusio 49 : Motus est actus motui

Conclusio 50 : Idem est motus qui est actus motui et mobilis

Conclusio 51 : Infinitum non est separabile a sensibilibus, scilicet ut sit substantia quedam per se existens et principium aliorum quemadmodum dicebant pythagorici

Conclusio 52 : Infinitum non est in sensibilibus, scilicet quod accidens sine passivo quantitatis aliter ut aliqui naturales ponebant

Conclusio 53 : Infinitum proprius dicitur de magnitudine quam de motu et de motu quam de tempore

Conclusio 54 : Mutatio per se non est nisi in contrariis vel mediis vel contradictoriis

Conclusio 55 : Tres sunt mutationes, scilicet ex subiecto in non subiectum, sive ex ente in non ens que est corruptio, et ex non subiecto in subiecto, scilicet generatio ex subiecto in subiectum

Conclusio 56 : Generatio non est motus, nec quies

Conclusio 57 : Corruptio non est motus

Conclusio 58 : Illa mutatio que est de subiecto in subiectum est motus

Conclusio 59 : Motus non est in substantia

Conclusio 60 : Motus non est ad aliquid

Conclusio 61 : In actione et passione non est motus

Conclusio 62 : In solis tribus predicantis, scilicet qualitate, quantitate, et ubi est motus

Conclusio 63 : Quidem sit esse simul secundum locum et quid seorsum et quid tangi et quid est inter

Conclusio 64 : Media sint inter contraria

Conclusio 65 : Continuum habet esse in illis que nata sunt ad invicem uniri

Conclusio 66 : Esse consequenter est prius quam tangi et tangi prius quam esse continuum

Conclusio 67 : Punctus et unitas non sunt idem

Liber 12

Conclusio 1 : In hac scientia principaliter agitur de substantia et principiis eius

Conclusio 2 : Prime due substantie sunt de consideratione naturalis

Conclusio 3 : In sensibilibus substantiis materia

Conclusio 4 : Si itaque transmutationes

Conclusio 5 : Omnia que fiunt ex ente fiunt

Conclusio 6 : Antiqui fuerunt loquentes de materia, sed imperfecte

Conclusio 7 : Licet tam superiora quam inferiora habeant materiam, ut patet ex tertia huius, tamen materia superiora est alia a materia inferiora

Conclusio 8 : Diversorum diverse sunt materie

Conclusio 9 : Postea quia nec sit

Conclusio 10 : Postea quia quecumque

Conclusio 11 : Si alia forma separata sit sicut ponebant Platonici

Conclusio 12 : Quamvis cause efficientes sint priores finis effectibus, cause tamen formales simul sunt

Conclusio 13 : Licet nulla forma cum sit prius tempore quam compositum, alia tamen manet corrupto composito

Conclusio 14 : Palam namque

Conclusio 15 : Quamvis principia rerum non sint penitus eadem secundum rem, sunt tamen eadem proportionaliter

Conclusio 16 : Principia rerum aliquo modo sunt eadem numero

Conclusio 17 : Alio etiam modo quod dictum est in 15 huius sunt principia rerum

Conclusio 19 : Est dare aliam substantiam sempiternam et immortalem

Conclusio 20 : Huius substantia semper est actu agens seu movens

Conclusio 21 : Ad salvandam eternitatem motus non valet positio Platonis ponentis universalia separata

Conclusio 22 : Huiusmodi substantia est idem quod finis actus, scilicet intrinsecus

Conclusio 23 : Huiusmodi substantia est immaterialis

Conclusio 24 : Actus est simplicior, prior potentia circa quam sic procedit

Conclusio 25 : Falsa opinio antiquorum dicentium cahos, ut noctem, id est simplicem privatione rerum, fuisse tempore infinito

Conclusio 26 : Oportet esse aliquod semper agens uniformiter

Conclusio 27 : Oportet esse aliquod agens diversimode se habens ad illa inferiora

Conclusio 28 : Primum istorum est dignius quam secundum

Conclusio 29 : Non oportet querere alia principia generationis rerum, sicut Plato ponebat ydeas et Empedocles litem et amicitiam

Conclusio 30 : Quare sempiternum

Conclusio 31 : Primum movens est sempiternum et immobile

Conclusio 32 : Ipsum appetibile, quod est primum movens, differt a concupiscibili sive appetibili secundum sensum

Conclusio 33 : Ipsum primum ovens est primum in ordine intelligibilium

Conclusio 34 : Unum et simplex non sunt idem

Conclusio 35 : Bonum est quod ipsum primum movens est primum in ordine appetibilium

Conclusio 36 : Immobilibus potest esse causa finalis

Conclusio 37 : Motus localis est primus omnium motuum

Conclusio 38 : Primum movens est necessarium

Conclusio 39 : A primo movente dependet celum

Conclusio 40 : Intelligentia apud hoc etente seu intelligente ipsum primo movens est perfectissima delectatio

Conclusio 41 : In ipso primo intelligibili se ipsum intelligere est multo altior et perfectior delectatio, scilicet quam in alio intellectu ipsum apprehendente

Conclusio 42 : Deus est visa

Conclusio 43 : Deus est vita optima et sempiterna

Conclusio 44 : Falsa est opinio Pythagoricorum et Leucippi dicentium non esse nobilitatem et perfectionem in primo principio

Conclusio 45 : Primum movens nullam habet magnitudinem

Conclusio 46 : Primum movens non est passibile nec alterabile

Conclusio 47 : Plures sunt motores eterni

Conclusio 48 : Huius motores sunt substantie

Conclusio 49 : Tot sunt substantie in mobilis sicut separate motrices orbium, quod sunt motus eorum

Conclusio 50 : Huius sunt motores inter se ordinati, scilicet secundum prius et posterius in dignitate et virtute

Conclusio 51 : Ex astrologia debemus accipere numerum motuum celestium

Conclusio 52 : Plures motus sunt in celo

Conclusio 53 : Tot oportet substantias separatas et immobiles que sunt principia celestium motuum quod sunt sphere mobiles in celo

Conclusio 54 : Non sunt plures substantie unius modi quam sunt motus celestes

Conclusio 55 : Non sunt plures motus celestes quam sint sphere sive mobilia

Conclusio 56 : Unus tantum est mundus quem nomine celi designat

Conclusio 57 : Nobilitas actus intellectus dependet en nobilitate intelligibilis

Conclusio 58 : Cum intellectus primi et suum intelligere sit quid nobilissimum, oportet quod suum intelligibile sit quid nobilissimum

Conclusio 59 : Intellectus primi non transit de uno intelligibili ad aliud

Conclusio 60 : Intellectus primi non est potentia differens ab actu intelligendi, sed est idem

Conclusio 61 : Ipsum primum non intelligit aliud a se ipso

Conclusio 60 : In ipso primo cum sit quis immateriale idem est intellectus et intelligibile

Conclusio 63 : Intellectus primi intelligit se ipsum non composito, sed per modum simplicis intellectus apprehendentis simplicem quiditatem rei

Conclusio 64 : Utroque istorum modorum est dare bonum in isto universo

Conclusio 65 : Secundum bonorum istorum, scilicet finis, est maius primo

Conclusio 66 : Omnia vero que sunt in universo sunt tamen ordinata seu connexa adinvicem

Conclusio 67 : Non omnia equaliter sunt ordinata

Conclusio 68 : Opinio dicentium res esse ex contrariis est inconveniens

Conclusio 69 : Falsa est opinio dicentium alterium contrariorum esse materiam

Conclusio 70 : Opinio illorum qui dicunt omnia esse ex contrariis est inconveniens

Conclusio 71 : Opinio antiquorum dicentium solum bonum esse principium est insufficiens

Conclusio 72 : Opinio Empedocli dicentis amicitiam et litem esse prima principia rerum est inconveniens

Conclusio 73 : Opinio Anaxagore dicentis intellectum esse principium rerum est insufficiens

Conclusio 74 : Omnes autem contraria fuit insufficiens

Conclusio 75 : Oportet esse alias substantias aliter a sensibilibus

Conclusio 76 : Opinio ponentium quasdam substantias separatas, scilicet ydeas et numeros, est inconveniens

Conclusio 77 : Opinio dicentium diversos esse ordines rerum in quolibet ordine esse aliud principium, sicut fuit opinio Leucippi posita in fine prima parte septimi, est falsa.

Conclusio 78 : Unus est princeps totius universi