Queaestio 1

¶AxIgxxio EVTRVM personae diuinae Q sint aequales secundum potentiam.

¶ Articulis tribus soluetur qaonis nodus: terminorum scilicet declaratione conclusionum assertione: & dubiorum solutione.

¶ Quantum ad primum notandum: quod intellectus qaonis non est qurere, an personae sint aequales secundum id, quod realiter est potentia: hoc. n. esset qurere, an sint aequales se cundum essentiam: quam potentia est omnibus modis indistincta ab essentia: sed est intellectus qaonis utrum personae possunt ineosdem siue aequales actus secundum nume rum, & perfectionem effectus: ita quod aequalitas respicit effectus eorum, quam dicuntur aequalia.

¶ Secundo notandum, quod tota difficultas huius qonis est in hoc. An sub potentia actiua (secundum quae personae dicuntur aequales) debet compraehendi potentia producendi adintra: an sola poten tia effectiua siue causatiua id est productiua alicuius realiter, & essentialiter distincti. Nam si potentia actiua est cone ad potentia generandi, spirandi, & creandi: ualens tamen idi. potentia productiua adintra, uel adex tra: patet patrem & filium, & spum sanctum non esse ae quales secundum potentiam, & hoc secundum extensionem: quia hoc non est aliud, quam dicere, quod quaecunque potest producere pater, potest pducere filius: & si pater potest producere aliqud quod non potest producere filius eodem modo filius potest producere aliquid quod non potest producere pater: quorum utrumque patet esse falsum. Pariformiter dicitur de patre, & de filio, & de spumlancto.

¶ Si uero potentia in proposito praecise dicit potentiam effectiuam: uel causatiuam: quae est solum respectu factibilium ad extra patet est: quod tres personae sunt aequa les secundum potentiam: quia quicquid factibile est ab una persona: factibile est etiam ab alia: & aeque perfecte ab una sicut ab alia.

¶ Similiter si sub omnipotentia cadit, & potentia productiua adintra, & adextra: ut dicatur onipotens: qui potest producere omne productibile siue adintra, siue adextra: manifestum est filium non ducere: cum tamen sit producibilis, & sic de spiunsancto. Si uero sub ospotentia: solum cadit potentia effectiua, uel causariua: pater, & filium, & spumsanctum esse omipotentem. Est ergo difficultas huius quiaonis magis uocalis, quae realis.

¶ Tertio notandum: quia in usu uocabulorum imitandi sunt auct. & sancti. Scti autem loquentes contra haereticos: qui dix erunt filium esse impotentiorem patre: & minorem atque imperfectiorem: acceperunt potentiam & onipotentiam pro ea quae necessario conuenit omni perfectissimo: & quaeopponitur impotentiae quae dicit imperfectionem. Et quia potentia spirandi, & generandi non conuenit omni perfectisimo: neque in potentia generandi, uel spirandi dicit impfectionem: ideo sub potentia, & onipotentia non compraehenderunt potentiam generandi, aut spirandi: sed solum potentia respectu obiectorum factibilium. Ex qua uidelicet potentia sequitur aequalitas, uel inaequalitas secundum perfectionem.

¶ Quiuero sancti sic ceperunt: patet satis ex textu. Nam btums Aug. contra maximum haereticum. Non est ideo pater maior filio, quia aequalem sibi genuit. Originis. n. illa est qo: quis de quo genitus sit: aequa litatis uero qualis est quantus sit. quasi dicat. Qum quaeritur: an pater sit aequalis filio: nen est qodo de origine: sed est qustio, qualis aut quantus sit filius: hoc est, ansit ita perfectus, & oia alia potens sicut pater. Item Aug. in de si. ad Pec. iij. In eo intelligitur oipotentia dei: quia omnen creaturam uisibilem, & inuisibilem de nihilo fecit. Ecce aperte innuit omnipotem tiam dicirespectu factibilium extra.

¶ Ex illo patet, quod potentia, & onpotentia inproposito capienda est ut solum extendit se ad factibilia extra: ut potens dicatur: qui potest producere aliquid factibile facere. Et onpotens, quioia factibilia potest efficere id es.t omnia factibilia quae fieri non includit contradictionem.

¶ Ex illo sequitur: quod cum dico onipotentia, includitur signum distributiuum cum distribuibili: & ualet, potens efficere omne factibile adextra: siue rorens causar omne causabile adextra.

¶ Quibus praeuiissis, & supposita acceptione nominum (ut sancti accipiunt potens, & onpotens) est conclusio prima. Oens personae diuinae sunt aequalis potentiae tanextensiue, quasi intensiue. Probatur: quia quemcunque effectum, & quantumcunque perfectum potest producere, siue causare una persona: eundem & alia: immo quemcum que causat una: causat & alia: cum opera trinitatis adextra sunt idiuisa: ergo sunt aequalis potentiae. Tenet consequentia: quia hoc est esse aequalis potentiae ex notabilisecundo, & tertio.

¶ Conclusio secunda Sicut pater ita filius, & spiritussanctus oipotens est dicendus. Patet manifesteex conclusione prima: quia sicut pater oniapossibilia, siue ffctibilia extra producit, & potest efficere: ita filius, & spunssanctus

¶ Pro arti. tertio mouenda sunt dubia, & soluenda.

¶ Primum dubium est: quid ex illa aequalitas in diuinis. Rndetur: non est aliqua relatio realis quomodocunque distincta ab essentia, constituto, uel costituente: sed aequalitas esse dicitur in diuinis: quia suum concretum scilicet equale praedicatur de personis: quod suppouit pro personis, & connotat creaturam producibilem ab eisdem: sicut creator, aeternus incorruptibilis, uere praedicatur de deo: Ideo dicitur in deo esse aeternitas, incorruptibilitas, creatiuitas: uel dicat ut supra. dist. xiiij. q. j. & latius. q.eiij. prologi dictum es de abstractis connotatiuis. Item in. ij. dis. j. q. i.

¶ Secundum dubium: quia uidetur: quod potentia generandi sit secundum se quae dam potentia, & per consequens quicuque; caret illa potentia: aliqua potentia caret: cum ergo potentia generandi non est in filio: sed ea filius caret: ergo filius non est oipotens. Randetur, quod potentia generanmdi non est potentia: sicut nec perfectio: quia potentia est respectu factibilium tamen secundum modum loquendi sanctorum. Et ita filius est onipotens: quia omne factibilepotest producere, & destruere. Nec omnipotens dicit potentiam respectu cuiuslibet ad cuius esse non sequitur contra dictio: sed tamen respectu factibilis, ad quoc non sequitur contradictio. Vn omnipotenualet tamen id es. potens facere omne factibile: ita quod hic factibile distribuitur: & non potenua.

¶ Dubium tertium, & est argumentum B. Aug. Arguit. n. Aug. sic. Si pater nongeneraret filium sibi aequalem: non esset oipotens: ergo posse generare, est posse. Solutio. Secunda consequentia non ualet: sicut non sequitur. Si pater non est deus: pater non est onipotens: ergo esse deum, est quoddam posse. Vm illa. Posse gnare, siue producere diuinam personam non est posse: ualet tamen; posse producere diuinam persoua, non est posse facere aliquod factibile.

¶ Item si dicitur. QOia qua habet pater: habet filius &c. Rndetur: quod ualet tamen omnia, quai habet pater (quae dicunt perfectionem simpliciter id est essentia lem: quae est in omnibus tribus personis) habet & filius. Secus de perfectione notionali. Vel dic ut supra. q. iij. dist. vij.

¶ Plura scribit de hoc sanctus Tho. in disputatis de potentia dei. art. vij. & de potentia generandi arti. v. & vj. ubi quaerit sipotentia generandi, & potentia creandi sint idem. Et patet ex dictis, quid sit dicendum adhoc.

¶ Est etiam considerandum: quod potentia in proposito, & potentia generandi sunt termini disparati. Nam potentia generandi non est potentia: eo quod nomen potentia solum respicit factibile adextra, & potentia generandi solum pductibile adintra. Et ergo potentia non est terminus supior ad potentiam generandi.