Principium 1

Quod non primo quia, si sic, sequeretur quod Beatus Petrus posset videre in verbo omnem creaturam possibilem de facto esse productam consequentia patet cum quodlibet verum ideatum seu praesentatum in verbo aeque possit ostendi clare Petro Beato sed illud est quoddam verum, ut patebit infra, igitur. Verumtamen illud consequens reputat falsum bachalarius praedicatorum, in secunda conclusione secundi sui articuli primi principii, ubi dicit impossibile est Deum tot creaturas per se ipsum, scilicet mediante creatura producere inesse quod in essentia divina idealiter repraesentari est necesse.

Secundo, si quo esset vera, sequeretur quod Beatus Petrus vident verbum visione simplici et incomplexa patet consequentia quia clare et limpide visioni correspondet aliquis simplex conceptus visus rei, sed falsitas consequentis probatur cum visio clara deitatis seu verbi sit communicabilis coniuncto intellectui, ut patuit in paulo.

Tertio, sequitur quod intellectus coniunctus aliquid posset incomplexe cognoscere, sed illud consequens reputat falsum bachalarius numerorum in tertia conclusione cuiusdam sui articuli, ubi dicit omne quod ab intellectu coniuncto est intelligibile ab eodem praecise est complexe cognoscibile.

Tertio, si Beatus Petrus videret in verbo aliquam perfectionem specificam, sequeretur quod videret illam perfectionem tantum distare a suo primo et immediate efficiente quantum distat quaecumque alia species creata aut creabilis. Consequentia patet quia clare videns Deum videt ipsum esse immense perfectum et clare videns aliquod creatum videt ipsum imperfectione limitatum et mensum aliter non vere nec clare videret, sed tamen consequens primum reputat falsum bachallarius carmelitarum in primo corporo secundae conclusionis secundi articuli, ubi dicit in secunda parte eiusdem cor?, necesse est non omnia specifice differentia aequaliter ab immediato efficiente distare.

Item, si quo esset vera, sequeretur quod videret vel videre posset se necesse obligari lege rationis seu naturalis acuminis ad Deum super alia diligendum et beatificae utendum. Patet consequentia quia ratio recta homini indita seu concreata dictat et obligat indispensaire creaturam rationalem summum bonum super omnia diligendum igitur verum. Falsitas primi consequentis videtur patere per Reverendum Magistrum Petrum de Allyaco dicentem in quadam propositione praeambula suae primae conclusionis sic possibile est creaturam rationalem obligari a divina bonitate et non ab alia lege.

Quarto sequitur quod verbum non prius causaliter potuisset possibilitatem illius perfectionis producere quam illa possibilitas habuit esse. Consequentia patet quia illa possibilitas fuit aeternaliter sed verbum non influxit ad extra aeternaliter sed solum temporaliter, ut patet per Bachalarium Bernardum, ergo. Consequentia bona, nihilominus consequens primum dicit falsum esse in conclusione prima sui secundi articuli ubi dicit prius causaliter est in essentia divina producendi potans quam insit creaturae de per se potestas essendi vel non essendi sed solum extrinsece denotative.

Quinto, sequeretur quod non staret Beatum Petrum esse et ipse suae beatitudinis notitiam non habere consequentia patet quia inter res creatas notitia suae beatitudinis formalis videtur sibi magis necessaria cum certitudo perpetuitatis illam includat et concernat necessaria, ut patebit verum, tamen consequens reputat falsum Reverenuds Bachalarius Giradus de Hoysen in primo corollario 7 conclusionis suae, ubi dicit stat creaturam perfecte esse beatam et non cognoscere se deum videre et eo frui.

Sexto, sequeretur quod non posset videre beatifice et clare filium sine patre. Consequentia patet quia videns clare filium videt filii generationem passivam, et per consequens videt Patrem a quo beneratur. Sed falsitas consequentis videtur sequi ex dictis Magistri Nicholay de Meserero in primo corollario secundae conclusionis tertii articuli, dicentis, possibile est intellectum causam aliquam cognoscere et eius effectum quemlibet ignorare. Sed non videtur maior ratio de causa respectu sui effectus et patre respectu filii, cum videns clarissime causam videat eam esse causam.

Septimo, sequitur quod nullus viator manens viator posset divinum verbum Beato Petro videre limpidius. Consequentia patet quia visio patriae improportionaliter excedit quamlibet visionem viatori communicabilem, ut viator est cum sit perfectoris speciei, verum tamen consequens dicit esset falsum Bachalarius Vallis Scolarium, dicens in conclusione secunda articuli secundi quod stat viatoris animam qualibet creatura beata limpidius videre divinam essentiam.

Octavo, si sic, sequeretur quod stante iudicio in anima Petri de Deo beatifice est fruendum voluntas ipsa dimissa suae naturae non posset se illi iudicio conformare. Consequentia patet quia cum deo frui beatifice sit finis ultimus et supernaturalis creaturae illae finis non p? a creatura ex puris naturalibus attingere, verum tamen falsitas consequentis patet per Bachallarium ordinis servorum beatae mariae dicentem in secunda conclusione secundi articuli quod tanta est libertas volitive creatae quod dimissa sibi et a nullo impedita cuilibet dictamini rectae rationis in volendo se potest conformare.

Nono et ultimo, sic sequitur quod Beatus Petrus videret seu videre posset se non posset simul esse beatum et miserum, et per consequens sciret impossibilitatem actualis meriti et actualis demeriti. Consequentia prima patet quia de hoc habuit vel saltem habere potuit notitiam in via, igitur et in patria. Secunda consequentia probatur quia ad incompossibilitatem terminorum sequitur repugnantia motuum ad illos terminos, ut docet Philosophus in libro Physicorum, si ergo Petrus scit se non posset simul esse beatum et miserum, sequitur quod etiam scit se non posset moveri ad illos terminos simul oppositos sed tamen illud consequens falsum videtur reputare Bachalarius Collegii Maioris Monasterii in prima parte primae conclusionis primi articuli dicens, cum gratia actualiter operante actum meritorium potest viator peccare venialiter sed mereri et peccare seu demereri videntur motus ad contrarios terminos quia unus ad miseriam Apostolus Ad galatam.

In oppositum, arguitur quia non stat aliquem esse beatum et non videre in verbo se et suam beatitudinem formalem igitur necessario, saltim necessitate contradictionata Beatus Petrus per suae visionis etc. Consequentia probatur quia quodlibet individuum est aeque perfectum simpliciter et essentialiter, sicut sua species et antecedens in sequentibus probabitur

Pro testationibus praelibatis venio ad quaestionem propositam in qua sine longua quaestionis de articulatione aut decisione si permissus fuero propono sic procedere. Nam primo praeponam seu perferam iuxtam materiam quaestionis argumentorum factorum conclusiones probabiles non in toto asservias. Secundo inferam ex qualibet conclusione unam vel duas propositiones cum reverendum patribus collativas.

Tertio proferam ad rationes ipsorum quasdam, licet debiles et frivolas solutiones evasivas. Quarto, referam honoris impensi ordini in persona mea gratiarum actiones conclusivas.

Pro primo sit haec prima conclusio, sicut stat verbum divinum omnem latitudinem visionis creabilis causaliter efficere, sic stat per verbum divinum omnem latitudinem entis creabilis actualiter existere utraque pars probatur medio communi quoniam quilibet gradus entis creabilis est a verbo in esse producibilis et nullus gradus illius latitudinis est alteri repugnans aut incompossibilis, ergo tota conclusio vera. Tenet consequentia quia ex quo non est repugnantia ex parte verbi potentis producere nec ex parte creaturae quo ad actualiter existere sequitur quod verbum immense activum potest illud facere, antecedens vero patet quia productio aut existentia unius entitatis positivae alterius productivum non videtur repugnare.

Primum corollarium, licet omne ens positivum creabile et complexum a verbo poni inesse sit possibile, tamen non quodlibet quod aliquo modo est factibile a verbo in esse est ponibile. Prima pars patet ex conclusione. Secunda probatur quia "sine verbo factum est nihil", Iohannis primo.

Secundum corollarium, si verbum divinum omnem creaturam ad extra producibile produceret non ex hoc minus potens intrinsece aut extrinsece redderetur aut existeret. Patet per conclusionem. Confirmatur tum quia quamlibet producibili entitate pota inesse adhuc verbum potest illam annihilare et reproducere seu recreare, tum secundo quia, si ignis omne combustibile combuxisset non propter hoc eius activitas intrinsece mutata autem remissa esset ergo a simili.

Tertium corollarium, infero contra praedicatorum quod verbum divinum producere inesse tot creaturas per se ipsum vel mediante creatura actualiter non repugnat quot creaturas idem verbum seu creatrix essentia necessario idealiter idem repraesentat. Patet per conclusionem, et probationem.

Confirmatur quia verbum divinum seu divina essentia non plures creaturas repraesentat idealiter quam tota latitudo entis producibilis continet actualiter sed tota illa latitudo secundum se et quodlibet sui est per verbum inesse ponibilis, ut probatum est, ergo. Antecedens est praedicti patris in probatione primi corollarii secundae conclusionis secundi articuli. Quarto, ex dictis infero contra eundem quod licet hoc sit possibilis verbum omnem creaturam producit independenter, tamen hoc est impossibilis verbum agit ad extra necessari et non habetur satis patet per dicta, verum quod oppositum tertii mei corollarii ponit dictus pater in secunda conclusione secundi articuli dicens, impossibile est Deum tot creaturas per se ipsum vel mediate creatura producere inesse quot in essentia divina idealiter repraesentari est necesse et hoc potest multum efficaciter sic quia infinitas creaturas repraesentari in essentia divina est necesse idealiter, et impossibile est ipsum infinitas creaturas producere, ergo. Respondetur negando secundam partem antecedentis quia oppositum probavi in media conclusione et videtur quod assumat quod deberet probare sine alia probatione.

Item, praedictus pater posuit oppositum secundi corollarii per me illati contra ipsum in tertio corollario primae conclusionis secundi articuli dicens formaliter in prima parte illius sic necesse est quamlibet creaturam a Deo produci vel emanari et pro probatione illius dicit quod id patet ex fide. Cui respondeo quod fides magis dicit oppositum quam propositum posset, enim ex fide faciliter deduci creaturam a Deo contingenter produci seu emanari et non necessario ut ipse dicit, credo tamen ipsum habere bonum intellectum.

Et posset illud reduci contra primum dictum suum sic necesse est quamlibet creaturam a Deo produci, ergo Deus quamlibet creaturam necessario producit, ergo possibile est dictum tot creaturas producere inesse quod in essentia divina repraesentari est necesse. Tenet prima consequentia a passiva ad activam, et secunda patet quia a necesse sequitur possibile et hoc contra istum patrem sicut dicta.

Circa materiam secundi argumenti sic, haec secunda conclusio sicut possibile est a viatore Deum intuitive et clare videri sic possibile est a viatore conceptum simplicem de Deo haberi. Probatur conclusio quia secundum Augustinum et communem scolam Paulus et Moses viderunt clare Deum in via sed non beatifice sed clare visioni seu rei clare visae in se absolute correspondet aliquis simplex conceptus eiusdem rei, ergo.

Confirmatur quia intellectus cognoscens Deum sub ratione bonitatis habet notitiam illius bonitatis sed illa est Deus igitur intellectus habet notitiam de Deo simplicem sed quod notitia quam habet de bonitate sit simplex et incomplexa. Patet quia aut talis intellectus cognoscit talem bonitatem sub illa ratione aut sub alia. Si primum, habetur propositum quod illa est notitia simplex et incomplexa. Si secundum, tunc oportet ponere processum in infinitum in rationibus illis.

Primum corollarium, licet nulla rei notitia clara simplex et intuitiva possit ex se praecise causare in vidente odium seu displicentiam, tamen aliqua simplex et intuitiva notitia potest causare in vidente dilectionem et complacentiam. Prima patet quia ad hoc quod res visa causet odium vel displicentiam requiritur quod apprehendatur sub aliqua ratione displicibili sed talis cognitio vel est vel includit iudicium complexum, igitur. Secunda pars probatur quia quaelibet res in se intuitive visa in suo primo aspectu habet rationem bonitatis et diligitis.

Secundum corollarium, infero contra minorem quod non quodlibet ab intellectu coniuncto cognoscibile ab eodem praecise est complexe intelligibile. Patet ex conclusione et probationibus.

Et confirmatur quia intellectus habens notitiam complexam de aliquo habet notitiam incomlexam terminorum seu significatorum per terminos illius complexi sed notitia partialis est simplex et incomplexa, igitur.

Secundo, contra eundem infero quod haec consequentia est formalis a est ab intellectu demonstrative scitum autem clare visum ergo ab eodem intellectu aliqualiter cognitum. Patet quia oppositum consequentis formaliter infert oppositum antecedentis, ergo antecedens probatur quia sumendo oppositum consequentis sequitur a, non est ab intellectu aliqualiter cognitum, igitur a, ab eodem intellectu nullo modo est cognitum igitur a non est ab illo intellectu demonstrative scitum seu cognitum quod est oppositum antecedentis informa. Secunda consequentia est nota et prima patet quia negatio quam ipse praeponit habet negare essentiam modum sciendi seu cognoscendi ab illo intellectu secundum bonam logicam.

Ex hoc clare sequitur quod quodlibet ab anima coniuncta est demonstrative scitum est ab eadem aliqualiter cognitum, oppositum tamen horum posuit praenominatus pater, nam oppositum primi ponit in tertia conclusione tertii articuli, dicens omne quod ab intellectu coniuncto est intelligibile ab eodem praecise est complexe cognoscibile quod probat sufficienter sic quia omne quod intelligit vel intelligit distincte secundum omnem rationem quam habet vel praecise secundum aliquam et sine sic vel sic intelligit semper complex igitur.

Ad quam responsio negando antecedens ratione insufficientis divisionis intellectus potest rem apprehendere conceptu simplici et incomplexo non fundato in aliqua ratione seu conditione rei apprehensa ab intellectu illo.

Secundo, pro materia argumenti dico quod, licet in visione animae beatae simplex apprehensio intuitiva divinae essentiae praecedat natura vel origine complexum iudiciium quo intellectus iudicat deum esse summum bonum et ipsum esse trinum in personis, tamen illa simplex apprehensio esse non praecedit tale iudiciium tempore ex quo patet quod non quaelibet cognitio qua intellectus cognoscit est complexa.

Reduco ergo rationem contra istum patrem sic omne quod intellectus intelligit vel intelligit distincte secundum quamlibet rationem quam habet vel praecise secundum aliquam sed sive detur primum sive 2m intelligit illud incomplexe ergo non quodlibet etc. quod est oppositum suae conclusionis et prima pars antecedentis sua et secunda probata est quia si intelligit rem sub aliqua ratione sequitur quod intellectus intelligit illam rationem autem ergo intelligit illam per aliam rationem et sic erit processus infinitus in ilis rationibus aut intelligit illam rationem secundum naturam aliam rationem sed in se absolute, et sic sequitur quod intelligit illam incomplexe et habetur contra eum.

Item, ponit oppositum tertii corollarii mei in tertio corollario suae conclusionis secundae eiusdem articuli dicens non quodlibet quod ab anima coniuncta est demonstrative scitum est ab eadem anima aliqualiter cognitum quod sic probat quia oppositum illius est falsum quia istae propositiones idem significant quodlibet quod est ab anima demonstrative scitum est ab eadem aliqualiter cognitum et ista copulativa quodlibet est ab anima intellectiva demonstrative scitum et quodlibet ab anima intellectiva est aliqualiter cognitum sed ista copulativa est falsa, ergo prima pars quae est oppositum corollarii, hic dico negando antecedens quoniam oppositum sufficienter probavi in corollario meo. Et ad probationem antecedentis, dicitur quod illae propositiones non idem significant quia utraque pars copulativae false significat nisi forte vellet dicere quod secunda pars antecedentis posset verificari in anima Christi quae secundum Magistrum habet param scientiam cum verbo quo ad numerum scitorum, sed hoc non faceret ad propositum, nec probaret intentum, et haec contra istum patrem.

Circa materiam tertiae rationis sit haec tertia conclusio, licet una creatura sit alia perfectior simpliciter tamen omnis creatura a primo distat aequaliter. Prima pars probatur quia unum creatum plus participat et mittatur naturam etiam primi simpliciter perfecti quam aliud ergo. Tenet consequentia quia tanta est perfectio creaturae quantum ipsa participat primum.

Secunda pars probatur quia quodlibet creatum tantum distat a perfectione primi quantum ipsum primum ens quodlibet creatum imperfectione transcendit et excedit sed primum quodlibet creatum exedit immense quia se toto ergo a quolibet immense distat, ergo quodlibet ab eo aliud aequaliter distat.

Primum corollarium quod non proprie penes distantiam a primo attenditur perfectio in ente creato. Patet quia tunc omnia aequaliter essent perfecta cum omnia aequaliter distent ab ipso. Confirmatur quia illa distantia est creaturae extrinseca, ergo non proprie eius dicitur misera.

Secundum corollarium, penes imittationem seu participationem perfectionis vel bonitatis divinae attenditur perfectio cuiuslibet entitatis creatae. Patet ex probatione primae partis conclusionis.

Confirmatur quia quaelibet creatura quanto magis accedit ad ens primum seu imitatur ipsum tanto perfectius esset habet ergo. Tenet consequentia quia ad ipsum accedere et ipsum imittari est a creatura perfectionem ipsius participari.

Tertium corollarium, infero contra carmelitam quam repugnat individua diversarum specierum ad ens primum se habere aequaliter tam repugnat unum creatum minus alio distare a primo ente simpliciter. Prima pars probatur quia non stat individua diversarum rationum aequaliter primum ens imitari seu aequaliter eius perfectionem participare ostendo eorum repugnantiam et incompossibilitatem, ergo

Secunda pars contra istum patrem probatur, sic quod quodlibet extremum remotissimum quod deus attingit infinite distat a suo fontali principio ergo quodlibet creatum seu creabile infinite et immense distat a tali principio sue ab ente primo ergo nullum creatum distat ab eo plus aut minus alio. Tenet prima consequentia quia fontale principium cuiuslibet creati est Deus, et secunda patet quia una distantia immensa non est maior aut minor alia, antecedens vero informa est secunda pars secundae conclusionis secundi articuli in qua dicit quod quamvis creatum simpliciter primum attingat extremum remotissimum illud tamen nihilominus deficit infinite seu distat citra summum fontale principium.

Confirmatur quia quodlibet creatum est extremum a Deo, ergo nullum est ab eo remotius alio. Tenet consequentia quia remotissimo nihil est remotius, et antecedens est suum in eadem conclusione.

Tertio, probatur corollarium tertium quia Deus nullum effectum ad extra creare potest quin si illum produceret ab eo infinite distaret et immense, ergo omnia et specie differentia immense et qualiter distant ab immediato suo efficiente. Tenet consequentia quia immediatum suum efficiens cuiuslibet effectus est Deus et una distantia infinita non est maior alia, ergo. Antecedens vero informa est suum improbatione illius secundae conclusionis, ex quo patet quod non solum de facto immo de possibili nititur probare oppositum corollarii sui verumtamen oppositum huius ponit Reverendus Pater Praefatus in secunda parte secundi corollarii secundae conclusionis secundi articuli, dicens sic, necesse est non omnia specie differentia aequaliter ab immediato principio distare et ego dico quod necesse est omnia specie differentia et genere aequaliter distant ab ipso primo sed pater ille multum bene probat dictum suum contra me sic per quaecumque essentialiter et intrinsecus specie differentia una species dicitur a Deo quod illa distat essentialiter ab eodem et intrinsece sed hoc est per intrinsecas et essentiales specierum differentias secundum Porphirium et alios philosophos et ultra sed cum res distantes a Deo de facto sunt inaequales essentialiter, ergo inaequaliter distant a Deo. Ad hanc rationem patet dici concedo totum antecedens et negando consequentiam Ratio quia dato quod res seu species creatae differant et distent a deo per suas intrinsecas et essentiales differentias, tamen non praecise distant quantum sunt perficere quia sic nulla creatura infinite deficeret et distaret a suo fontali principio cuius oppositum ipsemet informa dicit in secunda parte conclusionis secundae articuli secundi quod probat sic quia nullum effectum adextra Deus producere potest quin si illum produceret ab eo infinite distaret et immense ubi patet quod manifeste ex intentione nititur probare oppositum, licet forte assumat quod debet probare sine alia probatione, dico ergo cum ipso in illa conclusione contra eum in corporo suo quod res creatae non praecise distant a Deo per latitudinem suarum perfectionum essentialium quin immo et per totam distantiam quae est inter illas et Deum quam per totam latitudinem specierum producibilium inter illas et Deum.

Secundo, pater meus illud dictum confirmat sit nota minus secundum se totum distat quilibet talium graduum a gradu essendi simpliciter primo quam linea pedalis a puncto sed linea minor semper minori distantia distat a puncto quam maior igitur a simili.

Hic dico concedo primam partem antecedentis seu maiorem sed negando minorem quia quotienscumque et quantumcumque replicaretur punctus seu multiplicaretur numquam faceret aut redderet lineam quantumcumque parvam et econverso quantumcumque parva linea minoraretur numquam efficeretur punctus ideo ratio non concludit, haec ratio posset reduci contra facientem formando aliam minorem sub sua maiore sic non minus secundum se totum distat quilibet gradus etc. sed linea minor non minori nec maiori distantia distat a puncto quam maior igitur minor gradus specificus non minus nec plus distat a Deo quam maior seu perfectior maior est sua et minor est vera et probata et econverso est contra eum ergo et hoc sit contra istum patrem

Circa materiam 4ti absoluti sit haec Quarta conclusio, non stat creaturam rationalem peccare mortaliter seu agere difformiter et ipsam non obmittere seu commitere legi rationis vel naturae difformiter haec conclusio probatur supponendo quod talis creatura habeat notitiam ultimi finis et principiorum moralium quia dato quod nullum esset praeceptum divinum creaturae adhuc creatura rationalis lege rationis seu dictaminis naturalis indispensabiliter obligaretur sub poena peccati deo reddere honorem et obedientiam seu ei obedire et ipsum non odire ergo conclusio vera consequentia bona quia quod obligat stante constantia subiecti obligabilis antecedens probatur quia lex naturalis est immutabilis et indelebilis in suis principiis quae sunt bonum facere et malum fugere ut ostendit Sanctus Thomas primae secundae, quaestione 49, quarto et sexto articulo, unde articulo sexto allegat, Augustinum II Confessionum dicentem, "lex scripta est in cordibus hominum quod nec quidem delet iniquitas", sed lex scripta in cordibus hominum est lex naturalis, ergo lex naturalis deleri non potest hanc rationem, informa facit Sanctus Doctor ubi supra.

Confirmatur secundo per Beatum Augustinum, secundo libro de sermone domini in monte, ubi dicit nulla est anima quamvis perversa quae tum ratiocinari possit in cuius conscientia non loquatur Deus, quis enim scripsit legem naturalem in cordibus hominum nisi Deus de qua Apostolus gentes quae legem non habent naturaliter ea quae legis sunt faciunt super quo verbo dicit etiam glossa lex naturalis est illa qua quisque intelligit quid malum sit et quid bonum.

Primum corollarium quam necessario verbum est creaturae lex vel ars observatoria seu conservativa tam necessaria verbum est creaturae lex vel ars obligatoria seu obligativa patet de necessitate conditionata quia non stat creaturam esse et ipsam a verbo non conservari sed non stat ipsam conservari et ratione conservationis secundum secundum legem recti dictaminis deo non obligari ergo corollarium verum

Secundum corollarium, non stat creaturam inesse consistere seu in esse existentiae conservari et ipsam duplici obligatione non obligari. Patet quia, si ipsa creatura est ipsa est obligata divina lege malum vitare et lege naturali seu rationis.

Tertium corollarium, infero contra Magistrum Petrum de Allyaco quod impossibile est creaturam rationalem obligari a divino velle et eam non obligari aliqua alia lege patet ex conclusione. Et corollario patet etiam quia non stat creaturam rationalem obmittere vel committere contra Deum et non contra dictam rationis rectae, ergo non stat eam ad aliquid obligari per deum quin ad idem obligetur a dictamine rectae rationis. Confirmatur per eundem quia in mente rationalis creaturae est proprie lex se regula iuste vitae sed regula menti rationali intrinseca est lex ditaminis rectae rationis quae indissolubiliter obligat creaturam ad nihil agendum contra conscientiam, ergo corollarium verum. Antecedens est secunda corollarii primi suae tertiae conclusionis, ubi dicit sic virtus iustitiae solum est in mente et non in scripto vel voce sic in ipsa est proprie lex seu regula iustae vitae, oppositum tamen mei corollarii ponit praefatus dominus in quadam proportione praeambulae primae conclusionis suae, ubi dicit possibile est rem aliquam obligari a divina bonitate et no ab aliqua lege et per rem obligabilem intelligit creaturam rationalem quia nec alia creatura est obligabilis, ut patet in quarta propositione praeambula secundae conclusionis suae. Et istam propositionem suam probat multum subtiliter sunt, sicut prima causa quidquid cum lege alia potest obligare se sola potest sed divina voluntas est lex simpliciter prima, ergo.

Ad hanc rationem fortem diceretur evadendo cum correctione quod inter obligare et effective causare est magna dissimilitudo et differentia quia non quodlibet obligare est agere seu action quod patet quia lex scripta obligat ad sui observantiam et tamen illa non videtur ad producere vel agere obligando

Secundo, potest dici quod aliquam legem obligare creaturam potest dupliciter intelligi, uno modo principaliter et effective, alio modo multipliciter et obiective. Primo modo concederetur maior, sed negatur minor, saltim quo ad secundam partem, quia videtur implicare contradictionem quod creatura habeat usum rationis et non obligatur per illam vel secundum illam, et per hoc ad formam rationis negatur maior. Sed secunda pars antecedentis ratione dissimilitudinis quae est inter causare effective et obligare, unde, sicut non sequitur, deus cum causa secunda beatificat creaturam vel albificat parietem, igitur se solo potest beatificare creaturam et albefacere parietem sine albedine, sic in proposito non valet, Deus cum lege alia a se obligat creaturam, igitur se solo potest sic creaturam beatificare. Et haec sint exiliter dicta contra istum.

Circa materiam quinti articuli sit haec 5 conclusio nullius creaturae possibilitas aut futuritio fuit aut est a verbo causaliter sine sui principio seu initio probatur quia autem rei possibilitas vel futuritio sunt aliquid aut nihil aut aliqua. Si nihil, sequitur quod numquam fuerunt, et per consequens non fuerunt a verbo causaliter fine initio. Si aliquid, vel aliqua, aut ergo deus, et hoc non, aut aliquid citra Deum ab ipso productum, et hoc non quia tunc divinum influere ad extra non esset solum temporale, quod negat opinio. Contraria patet quia nullius rei possibilitas cepit esse ex tempore.

Confirmatur quia, si sic, sequeretur quod verbum divinum ageret ad extra de necessitate. Patet consequentia quia nullius rei potestas potest desinere esse aliter possibile fieri posset impossibile simpliciter, quod est falsum. Item, sequeretur quod esset causa possibilitatis peccati quod etiam est falsum.

Primum corollarium, quamvis omne possibile incomplexum possit poni in esse per divini verbum activitatem, tamen possibile inesse possibilitatis nullum habet esse divini verbi causalitatem. Patet per Commentatorem, et eius probationem.

Secundum corollarium contra Robertum de Voto Bernadum, quod ponere Deum respectu possibiltiatis aeternae se habere effective causaliter etiam ipsum ad extra solum influere temporaliter est ponere incompossibilia formaliter, aut saltim virtualiter. Patet quia sequitur Deus producit aeternaliter hanc possibilitatem, ergo influxit ad extra non solum temporaliter, immo aeternaliter.

Ex alia parte, sequitur Deus a extra solum influxit temporaliter, ergo nihil ad extra producit aeternaliter. Tenent consequentiae quia opposita consequentium inferunt opposita antecedentium. Confirmatur autem illa possibilitas pro aliqua mensura habuit non esse vel non. Si primum, sequitur quod possibilitas esse cepit, et sic non fuit ab aeterno, quod est contra eum. Si secundum, sequitur quod Deus aeternaliter produxit illam in esset, et sic Deus aeternaliter influxit ad extra quod iterum est contra eum in dictis suos

Tertium corollarium, infero contra eundem quod, sicut creatura non habet a Deo causaliter sui esse possibilitatem, sic creatura de se habet in nihil seu in non esse vertibilitatem. Prima patet per dicta. Secunda pars probatur quia secluso quolibet extrinseco creaturae ipsa creatura non esset seu haberet non esse ergo creaturae de se in est possibilitas non essendi quia illud dicitur in esse alicui de per se quod sibi derelictum quolibet alio scemoto sibi in est seu de ipso vere praedicatur sed creatura sibi derelicta et dei manutenentia subtracta creatura nullum habet esset sed solum non esse igitur.

Confirmatur quia, si nullus Deus esset aequae non esset antichristus, sicut modo non est sed tunc deus non esset causa non esse antichristi ergo nec modo est causa positiva illius plura dicta Augustini et Gregorii possunt ad hoc adduci sed verumtatis causa obmitto.

Verumptamen oppositum corollarii mei secundi ponit pater praeditus in prima conclusio secundi articuli, dicens, prius causaliter et naturaliter est in essentia divina adextra producendi possibilitas quam insit creaturae essendi potestas hanc probavit sic quia sicut creaturam sub tanto gradu vel tanto posse esse est ex hoc quod agens sub tanto gradu potest agere, ita de posse simpliciter esse ad posse agere.

Hic dicitur quod, si intelligi secundam partem sui antecedentis sic, quod creatura quae non est et potest esse ideo potest poni inesse quia Deus potest ipsam producere inesse sic conceditur tota ratio sed non probat suam conclusionem. Si vero intelligeret sic, quod creatura quod non est et potest esse ante suum existere habet aliquod esse possibile seu aliquam possibilitatem a tali creatura et a Deo distinctam respectu cuius Deus se habeat causaliter, sicut sonat, sic negatur tota ratio seu similitudo quam adduxit quam debet probare.

Oppositum vero tertii corollarii ponit idem in corollario primo eiusdem conclusionis, dicens, nulli creaturae de per se inest potestas essendi vel non essendi sed solum extrinsece et denotative. Patet conclusio quia nullum est intrinsece potens esse vel potens non esse, ergo. Hic dicitur quod creatura quae est est intrinsece potens non esse sic intelligendo quod quolibet extrinseco scemoto et qualibet influentia scemota de se habet non esse seu non est vel est nihil quia sic etiam potest dici quod per nullam potentiam potest fieri quin creatura quae non est possit producit in esse per deum nulla tamen creatura habet in se principium intrinsecum producendi se in esse.

Iuxta materiam sexta rationis sit haec sexta conclusio, non stat sine videre et diligere seu absque visione et dilectione creaturam beatificari, sic repugnat aliquem esse beatum perfecte et ipsum de perpetuitate suae beatitudinis non certificari. Prima pars probatur quia beatitudo formalis consistit secundum decretalem Deum benedictis in illis duobus actibus, scilicet in visione et fruitione seu in clare videre et frui perfecte. Secunda patet per Augustinum XII De civitate Dei capitulo 12, dicens, beatus non est qui de sua beatitudine certus non est. Confirmatur quia aliter sequitur quod Paulus in raptu fuisset beatus. Consequens non admittitur, et probatur consequentia pro tanto enim negatur ipsum fuisse beatum quia non habuit de illa visione certitudinem et permanentiam.

Primum corollarium, quaelibet anima beata possit numquam fuisse beata, tamen quilibet beatus numquam erit non beatus. Prima patet quia beatus potest non esse beatus, ergo beatus potest numquam fuisse beatus. Tenet consequentia quia si non esset beatus numquam prius fuisset beatus quia numquam fuisset de perpetuitate suae beatitudinis certificatus. Secunda pars, patet per conclusionem quia beatitudo includit perpetuitatem.

Secundum corollarium, quod beatitudo formalis ipsius creatae essentiae non consistit in unico agere creato possibile. Probatur quia, si consisteret in unico actu vel agere aut ille actus esset sola visio sine dilectione, et hoc non quia talis visio est viatori communicabilis, et tamen per ipsam non redditur beatus vel ille actus esset dilectio visione seclusa, et hoc non quia tunc voluntas incognitum diligeret contra Augustinum.

Tertium corollarium, infero contra Magistrum Gerardum Heynen quod ad perfectam beatitudinem creaturae rationalis, sequitur ipsam habere cognitionem fruitionis suae aeternalis. Patet ex conclusione quia repugnat creaturam esse beatam perfecte et eandem non certificari de habitione perpetua suae beatitudinis sed non stat creaturam esse certificatam de aliqua re et illam nescire seu ignorare, ergo non stat quod anima certificetur de aliqua reputa de perpetuitate suae fruitionis quin habeat illius notitiam in se. Antecedens probatur quia certitudo perpetuitatis gloriae est Dei eius intrinseca ratione aliter paulus in raptu fuisset beatus quod non conceditur, oppositum tamen huius corollarii ponit Praelibatus Bachallarius in primo corollario 7 conclusionis suae dicens quod stat creaturam perfecte esse beatam et non cognoscere se deum videre nec eo frui, et hoc probat sic, quia rationes obiectales actuum reflexorum sunt distinctae a rationibus obiectalibus actuum rectorum et sunt posteriores actibus rectis, ergo non repugnat creaturam intellectualem esse solum recte cognoscitivam et reflexionem seu experientiam suorum actuum non habere, ergo stat creaturam etc. Patet haec consequentia quia talis species rationalis creaturae non esset capax secundum conditionem suae speciei reflexionis illius seu experientiae suorum actuum.

Ad istam rationem, cum sua regula posset dici quod non universaliter actus reflexi sunt posteriores actibus actibus rectis et maxime imperfectam beatitudine quia non prius tempore intellectus videt deum quam sit securus de sua beatitudine concesso, ergo quod ibi unum esset prius alio origine vel natura, non tamen inter illa est prioritas temporis.

Secundo, potest dici quod deus creat seu creare potest in anima simul cum visione beatifica iudicium complexum quo anima iudicabit se habere dei visionem et illius securitatem et permanentiam et potest esse actus distinctus a visione beatifica.

Tertio, potest dici quod, non sequitur haec res distinguitur ab illa ergo potest esse sine ea nam visio intuitiva realiter et essentialiter distinguitur ab obiecto visio, et tamen non potest esse sine obiecto praesente ipsi potentiae, et sic de multis aliis potest dari exemplum.

Ad formam, ergo concessa prima parte antecedentis, negatur secunda pars universaliter quia dato quod ibi esset cognitio reflexa, non tamen esset posterior tempore cognitione recta. Si autem intelligi de prioritate originis aut naturae, tunc negatur consequentia ultima qua infertur ergo stat creaturam perfecte esse beatam etc quia si illa creatura est perfecte beata necessario sit se certificatam de huius perfectam beatitudinem et illud includit necessario cognitionem visionis suae beatificae sive ille sit actus rectus sive reflexus aliter creatura aliqua esset certa de re et simul illam rem ignoraret quod videtur implicare.

Circa materiam 7 argumenti sit haec conclusio septima, non stat aliquam divinarum personarum ab intellectu creato beatifice videri et eundem intellectum aliquam reliquarum non intueri seu contemplari. Probatur quia non stat intellectum creatum clare videre filium et eius emanationem passivam et activam non percipere clare sed ille emanationes non possunt sic percipi sine visione patris et spiritus sancti.

Primum corollarium, licet visio verbi beatifica inferat visionem rei ab ipso distincte realiter, tamen beatifica visio verbi non arguit visionem rei identice sibi totaliter seu ab ipso indistincte simpliciter. Prima patet quia non stat intellectum creatum beatifice videre filium et non patrem ex conclusione. Secunda pars probatur quia stat clare intellectum videre filium et non videre filium velle b futurum evenire sed illud velle est idem filio realiter et totaliter, ergo.

Secundum corollarium, sola identitas essentialis non est adaequata ratio quare ab intellectu creato pater non potest videri sine filio. Patet quia emanatio filii est potior ratio. Confirmatur quia volito quam filius vult me loqui tam est eadem filio quam idem essentialiter est filio pater, et tamen visio filii infert visionem patris et non huius quod est filium me velle loqui, igitur.

3m corollarium, si per possibile vel impossibile, intellectus beatus originationem filii a patre non percipieret talis intellectus inter patrem et filium non desineret seu distingueret. Patet quia omnis discretio seu distinguo, saltim personalis in divinis fundatur super originem seu origines secundum distinctam.

Ex dictis posset inferri contra bachallarium hariciurae magistrum nycholaum de meseryo quod non stat intellectum causam aliquam clarissime cognoscere et eius effectum quemlibet ignorare aliqualiter. Patet per dicta confirmatur quia omnis clarissime cognoscens causam cognoscit ipsam esse causam, licet hoc non potest cognosci quin cognoscat explicite vel implicite, saltim aliquid cuius est causa.

Secundo, confirmatur quia causa et effectus cum sint relativa sunt simul intelligentia, ergo unus cognitio clarissima non stat cum alterius ignorantia. Patet consequentia quia ignorantia respectu alicuius negat omnem modum scientiae vel sciendi respectu illius scibilis in eodem intellectu. Et antecedens patet per dicta, oppositum tamen huius corollarii ponit Praefatus Bachallarius in primo corollario 3ae conclusionis 3ii articuli, dicens, quod possibile est intellectum causam aliquam cognoscere et eius effectum quemlibet ignorare quod probat multum difficulter quia causa et effectus distinguitur realiter et earum cognitiones similiter, ergo causa sine effectu suo et effectus sine causa potest cognosci.

Ad hanc rationem, posset primo dici negando secundam partem antecedentis quia ut patet ex dictis in conclusione clare cognoscens filium necessario cognoscit patrem eadem cognitione et tamen pater et filius distinguitur realiter.

Item, eadem visione videt quis per gamenum album et in castum nigrum et notum est illa distingui realiter.

Item, intellectus simul cognoscit fiem et ea quae sunt ad finem et voluntas eadem simul vult.

Tertio, dico quod non sequitur formaliter visiones sunt distinctae, ergo una potest esse sine alia. Patet instantia de beatifica visione simplici et complexa divinae essentiae, et sic potest negari consequentia et haec sint leviter dicta contra istum patrem reverendum.

Circa materiam octavi argumenti sit haec octava conclusio ad verbum divinum clarius et limpidius videri, non sequitur formaliter videntem plures veritates in ipso intueri probatur quia si sic, sequitur quod simplex multipliciter decedens cum pluribus meritis sciret plures conclusiones theologicas deducere et oppositas rationes melius solvere quam quicumque doctor decedens cum paucioribus meritis. Consequens est falsum quia Doctor Thomas per acquisitas notitias et habitus in eo derelictos et remanentes multo plura cognoscere debet quam talis mulier, licet propter illas non sit beator essentiali beatitudine. Consequentia patet talis mulier divinam essentiam intuetur limpidius quam doctor minorem habens gratiam et pauciora merita confirmatur quia deus potest concurrere cum habente minus claram visionem, ut plura videat quam habens minorem et de se clariorem visionem.

Primum corollarium contra bachallarium vall? scolarium, quod sicut non stat quemcumque comprehensiorem ab aliquo viatore verius et certius doceri sic non stat divinam essentiam a viatore quolibet beato clarius videri partes huius sunt transpo?tae, Patet quia ex opposito huius corollarii, sequitur Christum posse a viatore doceri et viatorem limpidius Christo divinam essentiam posset intueri, et sic Christus non sciret omnia nec esset immense beatus quae non videtur vera.

Secundum corollarium quod pluritas seu maioritas meritorum non semper infert in patrai pluralitatem cognitorum. Patet de simplici fideli et doctore subtili.

Tertium corollarium, quod si de ratione viatoris sit deum cognoscere aenigmatice non stat ipsum attingere genus visionis cherubice. Patet quia eundem simul videre idem obiectum clare et obscure includit repugnantiam, ergo. Confirmatur quia genus visionis cherubice est beatificum sed secundum praedictum dominum non stat viatorem manente infra terminos viae attingere genus visionis beatifice, ergo.

Verumtamen oppositum corollarii mei primi ponit Praedictus Pater in quadam conclusione sui secundi articuli, ubi dicit stat viatoris animam qualibet creatura beata limpidius videre divinam essentiam quod probat supponendo cum Beato Augustino quod paulus et Moses viderunt in via divinam essentiam, ita clare sicut sancti post hanc vitam videbunt et vident tunc arguit, sic Deus potest intendere visionem animae beatricis qua potest videre essentiam divinam ut excedit omnem visionem naturae intellectualis essentiam divinam clare videntis, ergo conclusio vera. Consequentia patet, et antecedens probatur per hoc quod stat animam beatricem talis visionis esse capacem hic posset dici primo quod licet Paulus et Moses clare viderunt deitatem in via tamen alia specie clare visionis illam viderunt quae erat minus perfecta quam species visionis clare qua beati eam vident ideo quantumcumque illa intendentur in sua specie numquam devenirent ad perfectionem visionis beatorum. Item, nota quod verbum est natura intellectualis cuius visio a nullo potest excedi ideo falsum assumit.

Ad dictum Augustini, dicitur quod li sicut denotat similitudinem non omnimode quod patet quia, si sic, illa visio fuisset perpetua et stabilis, et per consequens perpetua beatifica quod ipse negat et bene, sufficit ergo Augustino quod clare viderit sed tamen alia speciei claritatis seu clarae visionis a specie visionis beatificae, et tunc patet quod sua deductio non procedit quia dato quod in gradu aequae bene claro vel clariori viator videret deitatem, tamen non ita limpide quo ad speciem nec ita perfecte.

Ulterius iste pater dicit in sexta conclusione eius de articuli quod possibile est quod viator sit maior theologus in via quam quicumque beatus clare videns Deum in patria. Ex qua conclusione infert quod stat viatorem pro statu viae docere quamcumque videntem Deum beatifice, ubi patet quod non excludit Christum, et per consequens ita dicta sic absolute posita non habent veritatem nec rationes efficaciam. Unde ipse arguit sic stat viatoris animam qualibus creatura beata clarius videre divinam essentiam, ergo conclusio cum corollario vera. Consequentia nota, et antecedens patet ex praecedente conclusione sua. Ad hoc patet responsio ex dictis in mea conclusione quoniam supposita veritate antecedentis adhuc non haec anima clarius videt divinam essentiam, ergo plura cognoscit in ipsa quam alius minus clare videns ipsam. Patet ergo quod consequentia sua nulla est.

Secundo, arguit sic, possibile est maiori latitudine notitiae anima viatoris sic illustrata quam quis beatus clare videns Deum sit illustratus, ergo etc. Hic dicitur quod, si intelligit antecedens de maioritate notitiae quo ad speciem, negatur antecedens. Si de maioritate gradus, negatur consequentia. Et ad probationem, cum dicit quod cuiuslibet beati latitudo notitiae est finita, ergo stat quod maiori latitudine notitiae anima viatoris sit illustrata.

Hic negatur consequentia, nam sicut non sequitur homo non est perfectus simpliciter infinite, infinite ergo stat aliquem equum esse ita perfectum vel perfectiorem homine, sic in proposito consequentia sua non valet. Contra istum sufficiat

Circa materiam novi argumenti sit haec conclusio nova, sicut voluntas creata sine gratia vel auxilio speciali non cuilibet dictamini recto potest se conformare, sic beatitudine apprehensa ab intellectu creato voluntas non potest illam respuere nolle aut refutare. Prima pars conclusionis probatur quia, si sic, sequitur quod ex puris naturalibus potest quis Deum diligere meritorie. Consequens est error Pellagii. Consequentia patet quia voluntas sibi dimissa supposita,. tamen generali influentia potest habere iudicium et dictamen quod Deus est ordinate diligendus et meritorie et cetera propter ipsum ex caritate.

Secunda pars probatur quia homo non potest non velle beatitudinem ergo non potest esse nolle. Tenet consequentia quia a non posse non velle a, sequitur non posse nolle a. Antecedens vero est Augustinus super psalmos, dicens, "peccatoribus reliquatae, inquit, iniquitatem qui non potestis reliquare beatitudinis voluntatem". Confirmatur quia nullus potest velle suam perpetuam miseriam directe, igitur nec nolle beatitudinem apprehensam. Tenet consequentia quia per opinionem contrariam, sicut voluntas se habet ad velle beatitudinem, sic se habet ad nolle suam miseriam et alius. Patet quia aliter damnatus et quilibet afflictus posset se liberare a poena sensus quam patitur, quod est falsum. Et patet consequentia per Anselmum de conceptu virginali, capitulo 4o, dicentem, quod nihil est poena alicui nisi quod est vel infertur contra eius voluntatem tristitia, enim est de his quae nobis nolentibus accidunt dicit Philosophus.

Primum corollarium contra bachallarium servorum beatae mariae fratrem iohannem de florentia, quod libertas voluntatis creatae a nullo impedita dimissa suae naturae non cuilibet recto dictamini in volendo se potest conformare. Patet ex conclusione et eius profectione.

Secundum corollarium, contra eundem sicut voluntas creata suam beatitudinem non potest non velle sic se esse miseram non potest velle. Patet ex conclusione. Confirmatur quia miseria ut sic nullam habet bonitatem, ergo nullam habet eligibilitatem autem appetitatem.

Tertium corollarium, contra eundem, licet non stet sine dono gratifico Deum super omnia diligi a creata voluntate, tamen stat creatam voluntatem Deum gratifice diligere sine creata caritate. Prima pars probatur quia quilibet Deum diligens super omnia diligit deum plus quam se ipsum, et per consequens praeponit voluntatem divinam suae voluntati igitur cum talis sciat deum velle ipsum esse in caritate, sequitur quod ipse facit omne quod in se est ut habeat caritatem, et sic deus confert sibi caritatem, et sic ultra sequitur quod talis voluntas creata non diligit deum sine dono gratifico. Confirmatur quia supposito quod sine caritate creata hoc posset, non tamen sine dono gratifico complexo. Patet quia oportet quod Deus suppleret per se vel per aliud causalitatem caritatis creaturae sed illa supple?o est donum gratuitum complexum quia est voluntatem sic agi vel iuvari a Deo specialiter, licet non sit aliqua una entitias realis incomplexa seu qualitas spiritualis animae infusa, ergo. Secunda pars probatur quia cuiuslibet 2i agentis Deus potest causalitatem efficientem supplere, ergo talis voluntas sine caritate creata poterit Deum beatifice amare. Consequentia notitia et antecedens est communis scola.

Oppositum tamen primi corollarii ponit dictus pater in secunda conclusione secundi articuli, dicens, tanta est libertas volitive create quod sibi dimissa et a nullo impedita cuilibet dictamini rationis in volendo se potest conformare, Hanc conclusionem probat sic quia, si voluntas hoc non posset vel hoc esset ex parte Dei omnipotentis volentis cogere eam et hoc non quia secundum Augustinum voluntas cogi non potest, vel ex parte obiecti difficultatis et hoc non quia, licet obiectum possit diffinire, non tamen cogere vel esset ex parte voluntatis non potentis se conformare sic ex sui natura et hoc non quia non esset libera.

Ad hanc rationem dicitur quod ex parte voluntatis non potentis se conformare cuilibet talis sine speciali dei adiutorio. Et cum dicitur, sequitur quod voluntas tunc non sit libera, negatur consequentia quia similiter probaretur quod divina voluntas non esset libera. Patet arguendo, sicut sua ratio quia voluntas non potest velle deformitatem et se non esse vel aliquod aliud impossibile, ergo non est libera nec actus eius volitivus esset liber. Patet quod consequentiae non vallent et similiter nec sua.

Item, secundo ad idem arguit sic, non est minoris ambitus ipsa volitiva potentia quam intellectiva, ergo si intellectus potest dictare aliquid esse volendum et voluntas illud potest velle vel propter se vel propter aliud.

Hic respondetur negando consequentiam intellecto consequente universaliter, sic quod omnis voluntas sibi dimissa possit cuilibet dictamini se conformare. Et patet consequentiam non vallere quia intellectus divinus et voluntas sunt aequalis ambitus, et tamen intellectus divinus multa intelligit quae voluntas divina non potest velle ut peccata.

Secundo, posset concedi consequens secundum quod iacet, sed tunc non probat conclusionem per illud medium sufficienter quia voluntas potest cum adiutorio speciali Dei sed sibi dimissa non potest.

Reduco ergo rationem contra eum cuilibet dictamini intellectus potest se voluntas conformare sed intellectus potest dictare sine caritate Deum esse diligendum super omnia seu se posse diligere ergo voluntatem sine caritate Deum super omnia diligere est possibile. Maior est sua et minor est vera, et superius probata et converso est opposita quartae propositioni suae conclusionis.

Secundo, idem pater oppositum secundi corollarii possuit in quarta propositione eiusdem conclusionis, ubi dicit sicut voluntas creata suam beatitudinem potest nolle sic se esse miseram potest velle et non posset esse ut dicit in conclusione nisi quia intellectus potest sibi dictare sic esse volendum, ergo. Antecedens patet quia multis dictatum bonum esse malum et malum bonum, hic dicitur primo quod intellectus rationabiliter non potest dictare miseriam perpetuam proprie et per se esse volendam et beatitudinem fugiendam, et sic posset negari antecedens. Hoc probat quia, licet aliqui dixerint bonum malum etc. illud tamen non fuit dictamen rectae rationis, sed error et defectus rationis.

Item, posset dici quod si intellectus rationabiliter dictaret miseriam volendam quam si vellet propter Deum meritorie ageret, tunc consequentiam negare intellectus hoc dictat esse volendum, igitur voluntas potest se illi dictamini conformare propter causam iam dictam.

Ad secundam, cum dicit Deus potest ordinare quod desiderans poenam sensus et damni sit amicus Dei, sed tunc intellectus potest rationaliter dictare hoc esse volendum, ergo voluntas potest se illi conformare cum praetendat rationem boni existentis vel appentis, saltim per accidens, ergo, hic dicitur quod, si Deus posset hoc staturere et creatura rationabiliter optare, tamen creatura non propter hoc vellet principaliter et primo suam miseriam sed Dei amititiam, ut consequeretur suam beatitudinem, et sic non haberet nolle suae beatitudinis sed potius velle saltim implicite. Et hoc patet quia propter Dei amicitiam vellet subire illam poenam sicut sancti martiria propter vitam aeternam optabant.

Item, secundo posset dici quod si huius poena sensus et dampni esset perpetua, forte Deus non posset illud statutum ponere, scilicet quod vellet creaturam velle suam perpetuam miseriam quia ad sic Deum velle, sequitur creaturam numquam beatam fore nec beatitudinem appetere.

Item, sequitur quod vellet creaturam in peccato fore cum non sinat sine culpa poenas inflictas maxime aeternas, et haec dicta exilia sufficiant contra istum patrem etc.

Circa materiam 10 articuli sit haec 10a conclusio, probabilis quod, sicut repugnat eandem caritatem simul intendi et remitti, sic non stat aliquem venialiter peccare et non esse transgressorem divini praecepti, vel sit conclusio, sicut non stat eandem caritatem simul intendi et remitti, sic repugnat eundem esse simul transgressorem et inpletorem divini praecepti. Prima pars probatur quia sequitur a caritas intenditur, ergo immediate post hoc erit maior seu intensior quam prius fecerit. Ex alia parte sequitur a caritas remittitur, ergo immediate post hoc erit minor quod repugnat respectu eiusdem. Secunda pars probatur quoniam per illud praeceptum non falsum testimonium dices prohibetur omne mendacium, ut dicit Augustinus, ut dicit Augustinus Super Exodus, quaestione 26, sed non omne mendacium est peccatum mortale, ut patet per Magistrum, distinctione 38 tertii et qua ratione unum veniale prohibetur eadem ratione quodlibet ergo peccans venialiter transgreditur aliquod praeceptum divinum. Item, secundo non omne est peccatum mortale, ut patet extra de furtis, ubi dicitur quod cum quis furatur ex aliquali magna necessitate non punitur tamquam peccans mortaliter sed quasi pro peccato veniali, tamen omne furtum prohibetur illo divino praecepto non furtum facies ergo conclusio vera.

Primum corollarium, stat viatorem divinum praeceptum transgredi actualiter, et per hoc non demereri vitam aeternam seu puniri aeternaliter patet de veniali.

Secundum corollarium, quod si quis simul meretur et venialiter peccaret simul idem praeceptum transgrederetur et impleret seu implere posset. Patet quia posset committere mendacium iocosum seu oficiosum vel veniale et velle abstinere a mendacio mortali propter Deum ex caritate.

Tertium corollarium, infero contra bachallarium maioris monasterii quod non stat viatorem in merito actualiter proficere et eundem simul venialiter peccare seu per peccatum deficere. Patet quia tunc caritas eadem simul intenderetur et remitteretur. Patet consequentia quia meritum ex una parte intenderet et peccatum ex alia remitteret saltim quo ad fervorem.

Confirmatur quia caritas et cupiditas in eadem anima simul intendentur et remitterentur quod patet quia caritas augetur per merita et cupiditas per demerita

Confirmatur tertio quia sequitur quod idem homo simul et semel eidem legi, immo eidem praecepto se conformaret et deformaret quod videtur implicare.

Oppositum tamen huius corollarii ponit praedictus, prima parte primae conclusionis tertii articuli sui, dicens, cum gratia actualiter operante actum meritorium potest viator venialiter peccare et hoc probat subtiliter sic prout potui retinere audiendo quia mihi non misit in scriptis non plus repugnat aliquem simul mereri primum temporale et peccare mortaliter quam repugnat aliquem simul mereri praemium aeternum et peccare venialiter sed primum est possibile, ut patet de mendacio obstetricum secundum Gregorium.

Hic potest dici quod quidquid sit de prima parte antecedentis quod secunda est falsa et impossibilis eundem simul mereri vitam aeternam et peccare venialiter quia illi sunt motus contrarii nam unus est recessus a Deo aliqualiter et alius est accessus ad ipsum. Item, termini contrarii sunt eo quod unus est poena et alius est gloria. Secundo, arguit per Apostolum Ad Romanos 7 dicens "mente servio legi dei corpori vero lege peccati", sed serviere legi dei mente est mereri vitam aeternam servire vero corpore legi peccati est peccare venialiter, igitur. Hoc potest dici quod Apostolus intendit ostendere rebellionem carnis ad spiritum quasi vellet dicere quod specie cum mens inclinatur ad serviendum Deo retrahitur per corpus quod aggravat animam et quandoque trahit mentem ad peccandum, non tamen intendit quod simul peccet et vitam mereatur aeternam vel posset dici quod per servire legi peccati intelligit subiectionem contra corpus humanum et subiectum miseriis et poenis quae sunt quae sunt quaedam leges et poenitentiae peccati originalis et peccatorum actualium et haec sint dicta faciliter contra istum patrem cui me redeundo. Amen. Explicit primum principium.