Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

How to Cite

Quaestio 1

Utrum synderesis sit in voluntate

QUAESTIO I. Utrum synderesis sit in voluntate ?

Bpusis 25m. q.d m 1 ut 2. D. Thom, 4. p. q. 79. a. 12. 13. ubi Cajet. Conrad. D. Bonav. hoo og wp cet: 2. "Richard. art, 9. 92st. 1. et 2. Durand. quaesi. 4.'Gabr. quaest. 2. art.3. Cord. |. 3. quaest. 1. Henr. quodl. 1. quaest. 18. Vasq. 1. 2. d. 59.

Circa distinctionem trigesimam nonam, quoruntur duo: primo, utrum synderesis sit in voluntate ? Quod sic, semper enim remurmurat malo; remurmurare est voluntatis.

Praeterea, voluntas necessario vuli. commoda. Secundum Ansel mum de Concordia, 26. et 24. commoda anon velle nequit: ergo aeque necessa- rio vult justitiam, quia justitia est perfectio aeque conveniens sibi, sicut commodum. Sed illud, quo homo necessario inelinatur in justitiam,ponitur synderesis; ergo aliquid est. in voluntate, quod potest poni synderesis.

Praeterea, voluntas naturalis necessario vult illud in quod tendit, quod patet ex 13. de Trin. cap. 5. ubi vult Augustinus quod certum est omnes velle beatitudinem propter inelinationem naturalem ad illam, quod non esset certum, si voluntas non necessario vellet eam; ergo naturaliter volitum est necessario volitum. Sed justitia est naturaliter volita a voluntate, quia est perfectio ita naturalis volunmtatu sicut commodum, ergo est necessario volita; debet ergo illud poni in voluntate, quod ponitur necessario principium inclinandi voluntatem ad justitiam, hoc'est synderesis; ergo, eic.

Praeterea, natura inferior, puta irrationalis, habet principium tendendi in illud, quod sibi convenit recte, secundum naturam suam; ergo et voluntas habebit necessario principium tendendi in justitiam, quae sibi convenit ex natura Sua.

Oppositum vult Magister in littera adducens Hieronymum super Ezechielem, quod superior portio rationis est synderesis; ergo est in superiori portione rationis; ergo in intellectu, qui intendit contemplationi.

SCHOLIUM.

Posita ratione ad oppositum, hic resolvitur quaestio haec in seq. a num. 4. ubi resolvuntur argumenta hic posita.

Quaestio 2

Utrum conscientia sit in voluntate

QUESTIO II. Utrum conscientia sit in voluntate?

Alensis 2. p. q. 77. m. 3. et per totum. D. Thom. 1. p. 9. 79. a. 19. D. Bonav. hic... a. 1. q. 1. et 9. Richard. 2. q. 1. 2. et 3. Gabr. q. 1. dub. 1. Vasq. 1. 2. d. 59.

Secundo quaeritur, utrum conscientia sit in voluntate? Quod sic, ad Hebr. 13. Confidimus enim quod bonam conscientiam habemus; bonitas pertinet ad voluntatem; igitur et conscientia.

Praeterea, si esset in intellectu, tunc plus sciens de agibilibus, esset plus conscientiatus; consequens est falsum; ergo et antecedens,

Ad oppositum, Ecclesiastes 7. Scit enim. conscientia tua, quia et tw crebro maledixisti aliis. Hoc etiam patet de actibus conscientiae, qui sunt testificare, accusare, judicare, etc. quae omnia pertinent ad rationem et intellectum; ergo, etc.

Hic dicitur,quod lex naturae principia naturalia 2agendorum continet, et dicit quod synderesis est pondus voluntatis, conscientia vero ejusdem habitus; quaere.

Hic est primo notandum, quod mon sunt idem in operandis ratio recta et conscientia. Ex universalibus enim regulis operandorum, quae sunt de dictamine legis nature, quasi ex propositione majori, et particularibus operandis sumptis sub 1llis regulis universalibus consilio ratiOni$, quasi ex minori propositione, forinatur ratio recta operandorum particularium. Sed nondum ex hoc habetur operandi conscientia, quia. tunc omnis habens operandorwum notitiam haberet de operan- do conscientiam, et habens majorem notitiam, haberet. de operando conscientiam strictiorem, quod. falsum est, quoniam videmus scpius habentes majorem operandorum notitiam minorem — habere operandi conscientiam; et hoc ideo, quia conscientia ad partem anime — cognitivam non pertinet, sed ad. affectivam, sicut enim in. cognitiva sunt lex naturalis et universalis regula operandorum, et ratio recta, ut particularis; sic ex parte | voluntatis est quidam universalis motor stimulans ad opus, secundum regulas universales legis naturae; et dicitur synderesis quo est in voluntate quedam naturalis electio, semper concordans cum naturali dictamine legis nature. Et ideo dicitur synderesis, hoc est conclectio, a Syn. quod est con, et haeresis quod est electio. Et quidam motor particularis stimulans ad opus, secundum dictamen rationis recta, et dicitur conscientia, quae est in voluntate quedam electio deliberativa semper concordans cum dictamine rationis recte; et ideo dicitur conscientia, hoc est cum scientia, quia electio in. voluntate deltiberativa concordans cum scientia in ratione recta, et. quae sequuntur. ibidem.

SCHOLIUM.

Refutat Henricum asserentem synderesin et conscientiam esse habitus voluntatis; de synderesi affert duas rationes, de conscientia quatuor, et sunt satis clarze,

Contra istud (a) arguitur primo de synderesi, quia si ipsa habeat, actum elieitum necessario tenden- ! tem in bonum et resistentem malo, et nihil tale est in voluntate, ergo ipsa non est in voluntate. Probatio assumpti, quia dist. 1. primi lib. ostensum est, quod voluntas non necessario fruitur fine ostenso, nec aliqua potentia, vel vis, vel habitus in ea potest esse principium necessario fruendi; igitur nec principium necessarium concorditer volendi principiis praeticis, quae sumuntur a fine.

Praeterea (b), si esset aliqua talis potentia, vel vis, vel portio in voluntate, quae actu elieito necessario tenderet in bonum, et resisteret malo, ipsa esset suprema in tota voluntate, quia ipsa respiceret finem ultimum, a quo sumuntur prima principia praetica; igltur in potestate ejus esset ipsa voluntas, secundum quamlibet vim et portionem ejus inferiorem, ita quod ipsa movente, portio vel vis inferior obediret sibi, et conformiter moveretur; igitur ipsa impediret omne peecatum in voluntate, quia sicut ipsa necessario moveretur, ita tota voluntas necessario moveretur ad ejus motum et ab ea, et si tota voluntas esset recta, nullum peecatum esset in voluntate.

Contra aliud (c) de conscientia arguitur primo, quia habitus appetitivus non generatur ex uno actu;sed ex uno syllogismo practico, dedueendo evidenter aiiquid conclusum ex primis principiis practicis fit conscientia; igitur non est habitus appetitivus acquisitus. Patet etiam quod non est innatus, neque portio, nec vis.

Praeterea (d) quod matum est causari ab aliqua causa, non potest causari ab alia nisi virtualiter contineat perfectionem illius eaus?; habitus voluntatis natus est causarij ab actu voluntatis. sicut a propria causa ;igitur non potest causari ab alio actu, nisi iste actus contineat in se virtualiter actum voluntatis. Sed actus intellectus non potest continere in se virtualiter actum voluntatis secundum istum, quia actus voluntatis est perfectior; igitur non potest intelleclus per actum suum causare in voluntate tale pondus, quod sit quasi habitus voluntatis.

Praeterea, (e) aut potest voluntas istud pondus non recipere, et tunc intellectus non erit causa ejus suffielens; causa enim sufficiente agente sequitur effectus, maxime quando passivum est debite approximatum. Aut non potest non recipere, et tunc stante illa considerat1one-actuali in ratione, non potest voluntas istud pondus deponere, quia non minorem necessitatem habet ratio in conservando pondus causatum, quam in causando.

Praeterea, aut necesse est voluntatem agere secundum illud pondus datum, aut non. Si sic, igitur non est libera, quia agens hujus ponderis est. naturalis causa; igitur et effectus ejus erit forma naturalis; igitur necessario agens secundum illud pondus, non libere agit, quia non est in potestate ejus slc, vel aliter agere. Si non necesse est agere secundum istud pondus, quod etiam videtur velle Apostolus «d Roman. secundum illam Gloss. quiquid est. contra. conseentiam, etc. ex quo patet quod peecatum aliquod potest committi contra conseientiam, et tunc sequitur, qued stante conscientia perfecta, potest voluntas velle opDosifum eius, quod dictatur se- eundum illara, et ita nunquam per acetum voluntatis corrumpetur iste habitus; quod videtur absurdum (f), ponendo quod sit habitus voluntatis.

SCHOLIUM.

Resolvit synderesin, si est aliquid praeter potentiam, quo elieiatur actus, esse habitum principiorum practicorum, ut quod summum bonum sit diligendum, malum e contra; et sic ad intellectum spectat; similiter conscientiam esse habitum conclusionum fpraetiearum, cui eonformatur electio recta. Bassol. Leuch. et Tartar. hic secundum mentem doctoris, putant ex pluribus assensibus necessariis circa principia praetiea generari habitum.

Ad quaestiones istas (g), Si synderesis ponatur aliquid habens actum elicitum semper necessario tendentem in actum justum et resistentem peccato,cum nihil tale ponatur in voluntate, non potest ibi poni; igitur est in intellectu; et si sic, non potest aliud poni quam habitus principiorum, qui semper est rectus, quia ex ratione terminorum virtute luminis intellectus naturalis, statim intellectus acquieseit illis; et quantum (h) est tunc ex parte intellectus, liberum arbitrium natum est concorditer velle istis principiis,licet, prout deficit reliqua causa partialis, libere non velit, quia non est ibi aliqua necessitas.

(i) Secundum hoc etiam conScientia potest poni habitus proprius eonelusionis praoetics, secundum cujus actum nata est conformari electio recte in agibilibus, et ita dicitur stimulare ad bonum, inquantum liberum arbitrium fotum habet unam causam partialem. recte dispositam, et sequeretur recta bona volitio, nisi esset defectus alterius causa partialis concurrentis, scilicet. voluntatis.

Ad primum (k) argumentum di.60, quod remurmurat ostensive, quia ostendit bonum esse volendum, et in hoc est occasio remurqurandi contra malum.

Ad aliud dico, (l) quod voluntas, quae est potentia libere agens, non neeessario vult commodum, sicut nee necessario vult justum actu elieito; tamen si ista una potentia consideratur, ut habet affectionem commodi tantum, et non ut habet affectionem justitiee, id est, inquantum est appetitus non liber, non esset in ejus potestate sic non velle commodum, quia sic praeeise esset appetitus naturalis naturae intellectualis, non liber, sicut appetitus bruti est appetitus naturalis naturae sensitive.

Dico igitur, quod illa propositio Anselmi: commoda non velle nequit, debet intelligi non de tota potentia, quae modo libere potest non velle,, non tantum commoda, sed etiam ! justa, quia libere: potest - haec et illa velle et non velle, sed debet intelligi de illa inquantum praecise affecta affectione commodi,hoc est, ut considerata sub ratione talis appetitus, non tamen ineludendo in appetitu tali libertatem; sed hoc modo nullum actum elicit in nobis; ideo dia jams solvendog 1 gu0d synderesis est aliquid habens actum elieitum.

Per idem ad tertium, quod voluntas naturalis, ut necessario tendit in volitum, non habet actum elicitum circa illud, sed ipsa est tantum inclinatio quaedam in tali natura ad perfectionem sibi maxime convenientem, et ista inelinatio necessario est in natura, licet actus eonformis huie inclinationi et natura non necessario eliciatur. Actus enim non elicitur, sive conformis, qui dicatur naturalis, sive difformis, qui dicatur contra naturam, nisi a voluntate libera, qua quantumcumque velit oppositum eius, ad quod est incli- natio, nihil minus est necessaria illa inelinatio ad illud ad quod inclinat, quia stat, stante natura,

Ad ultimum dico, quod hae sola natura est libera, et habens modum agendi superiorem omni alia natura creata.

Ad argumenta (m) secundae quaestionis dico, quod habitus intellectus practici dicuntur boni vel mali, propter convenientiam eorum ad voluntatem, sicut e converso, voluntas potest dici recta vel curva, propter convenientiam ejus ad actum rectum vel non rectum speeulativum, qui est. formaliter in intellectu, tamen bonitas est voluntatis, sicut, rectitudo intellectus, sed bonitas magis transumitur ad intellectum practicum quam speculativum.

Ad aliud responderi potest illud Philosophi.7. Ethicorum, cap. 3. quod in passionibus existentes quidam dicunt verba snigmatica, sciunt autem nequaquam; et ita posset concedi quod simpliciter sciens scientia practica, non tantum seiens dicere verba, est conscientiatus, et magis sciens magis conscientiatus; et. haec maxime videtur debere dici ab illo cujus opinio est jam improbata, quia secundum eum, in eodem instanti temporis, in quo est voluntas mala, ratio exc:zecatur, ut sic nullus habeat minus de conseientia, etiamsi pertineat ad voluntatem; est igitur argumentum commune Sibi sicut alii parti, et solvi potest sicut modo praedicto.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestiones 1-2

Quaestio 1

Quaestio 2