Et videtur primo, quod non excedat se perfectionaliter. Quia sicut se habet inaequalitas obiectorum ad inaequalitatem potentiarum in perfectione; ita aequalitas ad ȩqualitatem; sed inȩqualitas obiectorum arguit inaequalitatem potentiarum perfectionaliter: ergo aequalitas arguit aequalitatem; sed obiecta istarum potentiarum sunt aequalia, et aequalis ambitus. Nam idem sub eadem ratione formali est necessario obiectum intellectus, & voluntatis; cum nil volitum, nisi prius cognitum, & omne volitum cognitum, quorum utrunque pertinet ad voluntatem.

2 Praeterea videutr, quòd intellectus sit nobilior voluntate: quia in actu nobilioris potentiae existit beatitudo, qua formaliter beatificatur; sed haec consistit in actu intellectus, & non voluntatis: ergo. Maior patet. Minor probatur: Per illud, quod habetur in evangelio. "Haec est vita aeterna, ut cognoscant te", etc. ergo.

AD OPPOSITVM arguitur sic. Illa potentia est nobilior alia, cuius actus perficit actum alterius; sed actus voluntatis perficit actum intellectus: ergo. Assumptum probatur per Beatum Augustinum dicentem, quod nullum bonum perfectè cognoscitur, quod non perfectè amatur. Et per consequens amor est perfectio cognitionis: ergo.

AD DECLARANDVM, quod quaeritur, tria sunt videnda. Primum est. Utrum idem sub eadem ratione formali sit obiectum intellectus, & voluntatis? Sicut tangit. primum argumentum.

Secundum est. Vtrum beatitudo, qua formaliter beatificatur, consistat in actu intellectus, vel voluntatis? Sicut tangit secundum argumentum. Tertium est, quod quaerit quaestio principalis.

Quantum ad primum. Utrum unum, & idem sub eadem ratione formali sit obiectum intellectus, & voluntatis?

AD quod respondent aliqui doctores dicentes, quod non. Dicunt enim quòd rationes obiectales intellectus, & voluntatis verum scilicet & bonum, vel ens, vel quaecunque sint illae, differunt plus quàm ratione: nam quàmvis sint una res materialiter; differunt tamen formaliter, ex natura rei. Et haec differentia est praeter omnem actum intelligendi: non enim differunt: quia intellectus eas differenter intelligit: sed ideo eas differenter intelligit: quia differunt in re. Probant ergo isti doctores duas conclusiones. Prima est, quod distinctio formalis extra intellectum potest stare cum idemptitate reali. Secunda est, quòd rationes obiectales intellectus, & voluntatis differunt isto modo formaliter.

AD DECLARATIONEM, vel ad declarandam primam conclusionem procedit quidam doctor hoc ordine: nam primo dat intellectum propositionis, praemittendo quatuor divisiones, & quatuor suppositiones, & quatuor comparationes. Secundo ostendit hanc propositionem esse de intentione Aristotelis in diversis locis. Tertio probat ipsam esse de necessitate rationis.

PRIMA divisio est, quòd rerum aliae sunt singulares, aliae verò universales; haec divisio, ut dicit, traditur ab Aristotile primo Perihermenias. Ex hac divisione habet, quòd differentia duorum potest dici, vel sumi, vel per realitatem universalem, vel partiularem ex una parte, vel ex alia.

SECVNDA divisio est, quòd realitatum alia simpliciter, alia secundum quid. Et haec divisio traditur in diversis locis ab Aristotele & potest sumi specialiter in 7 metaphysicę, ubi disputat contra Platonem. Et haec divisio, ut dicit, coincidit cum prima. Realitas enim singularis est realitas simpliciter, & realitas universalis est realitas secundum quid. Et non accipit hic hanc divisionem, secundum quòd potest dividere inter substantiam, & accidens: quoniam aliter sumitur hic, & ibi simpliciter, & secundum quid.

TERTIA divisio est, quod realitatum alia prima, alia secunda: haec divisio traditur in praedicamentis de substantia solum; tamen potest extendi ad alia praedicamenta; sicut dictum est de pręcedenti. Et haec divisio coincidit cum praecedentibus: quoniam realitas singularis est realitas simpliciter, & prima; realitas universalis est realitas secundum quid, & secunda.

QVARTA divisio est, quòd realitatum alia est hoc aliquid: alia verò quale quid: hęc divisio traditur in praedicamentis de substantia solum; tamen potest extendi ad alia praedicamenta, sicut dictum est de praecedentibus: haec autem divisio coincidit cum pręcedentibus. Realitas enim singularis est realitas simpliciter, & prima; & hoc aliquid; sed realitas universalis est realitas secundum quid, & secunda; & quale quid. Et hae sunt quatuor divisiones.

SUPPOSITIONES sunt istae. Prima est, quòd quidditas sive, quod quid est dicit realitatem universalem secundum quid, & secundam, & quale quid hoc est, quia quidditas nata est responderi ad interrogationem factam per quid. Sola autem realitas universalis nata est sic respònderi, & praedicari, ut habetur ex ista divisione in antepraedicentis. Eorum, quae sunt, alia dicuntur de subiecto, etc. Quare quidditas est realitas universalis.

SECVNDA suppositio est, quòd realitas universalis, & secundum quid, & secunda, & quale quid est formaliter realitas: quia quidditas, & formalitas idem est: quia superiora, & universaliora sunt formaliora respectu inferiorum, & inferiora materialia respectu superiorum.

TERTIA