Librum 4, Quaestio 3 [Sorbonne Transcription]

Utrum homini rite suscipienti sacramentum baptismi vel confirmationis conferatur gratia salutaris

quod non quia aut aequalis uni sicut alteri regulariter et hic non quia tunc infans baptizatus tantam reciperet gratiam quantam adultus et per consequens et per consequens aequale gratiam si utrique statim moreretur quod non videtur verum quia adultum oportet habere bonum motum proprium qui si afficit videtur iuvaris assumptum probatur per illud augustini et ponitur distinctione 4 4i capitulo primo "omnis qui suae voluntatis arbiter constitutus est cum ad sacramentum accedit fidelium nisi poeniteat eum veteris vitae vetustas novam poterit inchoare" aut inaequalis et nec hic videtur quia utraque anima est receptiva gratia igitur potest aequalem gratiam recipere et sacramentum ipsum est utrobique uniformis efficientiae igitur etc

praeterea cum sequitur quod duo parvuli mortui alter confirmatus alter non utrique tamen baptizatus in aequalem haberent gloriam in patria quod videtur inconveniens cum neuter aliquid plus meruerit reliquo et tunc videretur utrumque simul sacramentum propter mortis periculum omnibus parvulis conferendum quod est contra consuetudinem ecclesiae

oppositum dicit magister distinctione 4i quod gratia adiutrix et omnibus virtus augetur in praebente et confiter noviter non habenti in baptismo et ideo dicit Ieromus ut habetur ibidem capitulo 4o quod fides quae fideles facit suppletur per caritatem in aquis concomitantem baptismi datur vel mittitur et de utroque satro simul habetur a Rabano ut allegatur distinctione 7 c[?] vult et ponitur de consecratis distinctione 5 capitulo novissime dicit enim in unctione baptismatis spiritus sanctus descendere ad habitationem deum consecrandam In hac vero septifor?em[?] eius d gratiam cum omni plenitudine sanctitatis et virtutis venire in hominem haec illae

In ista quaestione tendendum est hic quod sic sicut patet per auctoritates positas ad partem oppositam quaestionis et alias innumeras

Ad hoc simul est auctoritas verbis ecclesiae extra de su? et si ca li c et tenetur ibi quod in baptismo parvu?t culpa remittitur et ututes et gratias informans infunduntur quod ad habitum si non isto tempore quod ad usum

haec fuit dicta quaestio quo adquoad titulum quaestionis si li rite importat dispositionem baptizati quae non solum requiritur neccessarionecessario ad esse sacramenti sed ad bene esse cum ceteris neccessarionecessario requisitis Cum enim sic rite suscipienti confertur sed si li rite importet solum dispositionem neccessarionecessario requisitam sacramenti sic non oportet sicut posset esse in multis malis rite quantum ad essentialia sacramenti baptismatis

alia multa habentur hic dici quae tamen legendo apud notavviten[??]to prosecutus sive singula per d[?] 4i de baptismo et aliis sacramentis ideo leviter hic pertranseo nec brevitas temporis apud permittit

Sed in contrarium possunt movere dubia multa primum dubium quod si generaliter in baptizante infunditur gratia etc puer baptizatus in forma ecclesiae ab infideli seu pagano non in casu neccessitantisnecessitantis sed in periculo mortis haberet gratiam et caracteremcharacterem baptismi

Quod autem talis sic baptizatus patet prima quaestione prima si quis per ignorantiam Et de consecratione distinctione 4a et romanus et canone solet

Contrarium videtur eadem distinctione quos a paganis sed illud intelligitur ubi forma ecclesiae non servatur secundum glossam Ioannis Sed videtur con?i in casu proposito puer non sit baptizatus et per consequens non habet gratiam antecedens probatur sic quia nemo dat quod non habet scilicet dum caret isto prima quaestione 7 dayberium intantum quod glossa super illud canone pervenerit distinctione 4 95 tenet quod papa non potest demandare alicui quod det quod non habet putat quod non confirmatus confirmet igitur nec quod non baptizatus baptisetbaptizet Et si papa non potest nec ecclesia cum papa sit caput ecclesiae nec christus concessit illud non baptizato quia tantum discipulis dixit "Ite baptizante omnes gentes" magister ultimo et per consequens paganus non baptizat quia malus immediate gratiam non confert sed deus per magistrum saepe in 4o sed confert baptismum visibile qui illum decipitur neccessarionecessario ut videtur habere quia sacramenta per hominem conferuntur

Et confirmatur per illud de consecratione distinctione 4 sanctum ubi dicit augustinus in epistola ad fortunatum quod auctoritas traditionis baptismi per donum ad apostolus per eos in episcopos et sacerdotes et laycos christianos sub eadem origine ac scirpere venientes nec alios ibi tangit Et in exemplo etiam sequenti in isto capitulo quod notabiliter est ad idem dedit sic inquit quod acceperat

ad istum dicendum quod baptizatus a pagano vere recipit sacramentum et hoc posset intelligi iuxta multa capitula in casu neccessitatisnecessitatis Aestimo tamen inquit quod ecclesia generaliter baptizato tales approbat ut saepe mratur nec in talibus sic inquisitio in casu neccessitatisnecessitatis sed de forma verborum vel de materia sacramenti quamvis tales peccent extra neccessitantemnecessitantem baptizantes

ad argumentum in oppositum Respondeo nemo dat quod non habet verum est quod non habet virtualiter nec formaliter aliquis dat alipam qui non habet alapam nisi virtualiter

paganus autem satis habet virtutem lavandi et proferendi unversalia sacramenta materialia cum intentione faciendi quod facit ecclesia totum residuum facit deus

2m dubium potest esse de puero sub duplo baptizato ponatur enim quod aliquis baptisetbaptizet puerum sub conditione sic d si cras placuit patri tuo baptizo te nunc In nomine patri etc et moriatur puer ante assensum crastinum patris ymmoimmo statim aut igitur baptizatus contulit gratiam puero aut non si sic igitur ante consensum patris est intellectio et postea est neccessariumnecessarium quia aequivalet uni de praeterito et eadem ratione si non habet nec habuit gratiam in morte est dampnatus penapoena dampnidamni et est neccessariumnecessarium quia unum de praeterito et hoc totum secundum legem dei iustitiam sed in potestate patris est post talem lapsum temporis in crastino consentire vel non et si pater non consentiat non est baptizatus nec fuit et per consequens non habuit gratiam quia baptizatus ille ut videtur non est firmus nec existente conditione extra de conditionibus appositis super

Item extra de sponsalibus ex sponsalibus librum 6

ad idem facit manifeste ad propositum extra de baptismo de quibus est ubi docetur in casu sub conditione baptizare "de quibus inquit dubium est an baptizati baptinentur hiis verbis praemissis si baptizatus es non te baptizo si non dum baptizatus es ego te baptizatus etc" Et eadem ratione patre consentiente habuit gratiam et habet salutem animae igitur non est neccessariumnecessarium de prae?to quod sic dampnatusdamnatus vel sic salvatus cum utrumque indifferenter per instanti mortis pueri sic sit in libera potestate et libera voluntate patris futura

Si dicatur quod baptizatus non est et sic non habet gratiam eo quod talis conditio est app?ta[?]

Contra baptizatus admittit conditor duplam ut patet extra de baptismo capitulo praeallegato de quibus Et per consequens apparet quod hanc conditionem potest admittere Si dicatur quod non admittit conditionem futuram incertam

Contra talis conditio non est contrarianeccessaria se sacramenti eo quo simul stant quod pater conssentiatconsentiat et quod ille baptizatus sic et talis conditio non est turpis aut incompossibilis eo quod nullam turpitudinem aut impossibilitatem exprimit Et si esset talis deberet reicreari[?] et validus esset baptismus ex quo ita est in? propter eius favorem ut patet extra de conditionibus capitulo ultimo Et baptizatus aeque favorabiliter Et sic iste esset baptizatus ex quo nec esset contraria baptismo nec turpis nec impossibilis manebit in sua virtute sicut inmrio?o quia contractio est valde favorabit sicut et iste

Si dicatur quod anima eius habet gratiam si pater consentiat et potest non habere eam et sic de salvatione

Contra ex isto sequitur quod simul stent quod anima talis videat deum clare et tamen potest esse quod numquam vidit deum quod non ?tur possibile supposito quod deus prosequatur legem communem de ea sicut de aliis parvulis baptizatis scilicet quod statim si sit mortuus baptizatus sine peccato anima eius videat deum vel oportet quod deus utatur lege nova propter tales tantum quod non apparet conveniens et saltem non est neccessariumnecessarium et argueret legis potestate insufficiientia eo quod in omnibus casibus non occurret secundum legem datam cum ille casus possibilis sit secundum legem datam

ad illud respondetur probabiliter quod si baptismus admittat conditionem talem quod sic baptizatus de facto et mortuus parvulus non est vere baptizatus eo quod ante conditionem existentem est extra forum illius ecclesiae omnino omnino per completionem conditionis non potest confirmari baptismus nec est baptizatus conclusio quo modo posteam si velit pater ut sacerdos ministerialiter contulerit gratiam vel abaptismum vere possetsed solum existente conditione Et hic ad hoc sic oportet intelligere si tunc sic de foro ecclesiae cum ex ista conditio nec contra hanc responsionem procedit argumentum

contra extra de sententia excommunicationiscommunicationis c 2 a nobis quod morti ligantur et solvuntur est sic sunt de foro ecclesiae

ad illud dicitur quod propter facta praecestatia quibus hic m?iunt potest hoc esse alias non

Ad hoc est augustinus de cura pro mortuis agendagerenda et sic intelligitur illud 24 quaestione prima quodcumque Sed non sic est in proposito quia iste parvulus nihil meruit et in iuris de canonibus tenet hic non autem in sacramentalibus ecclesiae Nemo enim post mortem baptizatur vel confirmatur

potest aut aliter probabiliter dici quod nec baptismus nec aliquod sacramentum conferens gratiam recipit conditionem nisi de praesenti vel de praeterito et hoc propter certitudinem quam requirit sacramentum dei Quod aut matrimonium admittit contractum de futuro non est quia favorabile sed quia contractus quidam est quodam pactum praescitum nec ad huc nontunc est matrimonium nec sacramentum sed sponsalia Credibile tamen mihi est quod in casu ubi hoc pie ageretur ubi gratia servus christianus alicuius pagani partim inclinati ad fidem in periculo mortis patre ab rite ne parvulus pereat agat non audiens absolute hoc ferre in praesentia conservorum timore deum sui credibile est mihi quod fides servi tali opere parvulo subveniret

Item iuxta hoc potest esse dubium quid esset in casu isto dicendum ubi duo sacerdotes eundem puerum sub hac forma simul baptizarent ego te baptizo si alius te non baptizat et fiant hoc utrique non intendens agere contra communem formam ecclesiae sed in bona innocentia vel nesciens de consocio Quaero tunc aut uterque baptismus valeat illi aut non si sic neutra conditio est inpletaimpleta et ideo neutrorum valet sibi si neutrorum valet tunc utraque conditio est inpletaimpleta ergo utrique debet sibi valere vel alter quia alterius conditio inpletaimpleta est si alter et alter non hoc non videtur rationabile cum non sit maior ratio de uno quod debeat valere quam de alio

Et quod talis conditio admittatur de baptismo argui potest per illud capitulum de baptismo et eius effectu de quibus

aliter etiam potest fieri quod uterque dicat sine conditione ego te baptizo quaero utrum iste puer sit bis baptizatus vel non si sic est nrraris ut patet de consecratione distinctione 4a quibus ita quod non possit permoveri quod videretur grave

Similiter si bis videretur habere duos caracteres cum non videatur maior ratio quod mediate uno recipiat caracterem quam mediate alio cum per omnia sint pares sic ita et sic vel caracter et solum unus conferretur tunc non esset nisi unus baptismus cum non esset nisi una lotio et unicus effectus scilicet tantum unus solus caracter sed talis non est bis baptizatus aut igitur solum nec ab uno nec solum ab alio quia hoc esset eum bis baptizare Et si hic ergo non est baptizatus quia quae ratione non ab uno istorum nec a reliquo

Et propterea quae fiunt verba ab uno istorum non habent maiorem virtutem quam si per se essent quia verba unus non inpediunturimpediuntur per verba omnino similia alterius verba enim totaliter contraria prolata ab uno non impedirent effectum corrumpentem verba alterius igitur nec multo magis verba omnino similia

Ad istud probabiliter dicitur quod talis conditio addita utrobique est contraria effectu baptismi in isto casu ut patet ex argumento ideo non esset sacramentum quamvis conditio sic inpletaimpleta sicudsicut est de matrimonio extra de conditionibus appositis capitulo ultimo et generaliter ita dicendum est de omnibus in solutionibus quae ponitur in casibus iuris hic credo salvo meliori iudicio et si uterque pie ageret nolens omnino puerum esse baptizatum et eum baptizet quantum potest licite ex scrupulositate nolens cavere irra?ritatem licet hoc timere non oportet quod puer esset baptizatus si uterque ageret cavillatione quaestione 8 valeat illud factum quantum solum verba dant quod tunc puer non esset baptizatus

ad alium casum dicendum quod si sic baptizatus a duobus vere est ab utroque ministerialiter et hic si ita sic quod uterque baptizans intenderet principaliter baptizare et aeque primo baptizet et dicitur semel se?t baptismus secundum intentum canonis nec incurrit ira?ritatem quia ipsa est sancti iuris nec debet extendi ultra illud quod in iure expressum est extra de sententia excommunicationis libro 6 si quis quia neuter intendit iterare sacramentum nec iteratur Quod aut collatum est et idem statutum fuit in penampoenam et detestationem haereticorum ita?n?m Et illud credo bene dictum sicut in consecratione est in quo plures assistentes episcopo verba simul profer consecratoria hostiae

Aliqui tamen modificant sic et hic scilicet si uterque nolit credat aliam velle dimittere ipso agente si aut omnino vult uterque et non intentione committendi propter facti temeritatem est iteratio interpretativa et sic irraritas in baptizante

Istud non credo nisi unus baptizaret vel intenderet baptizare scienter post alium et tunc causa istae quam baptizatus esset ir?aris ad hic extra de bigamis capitulo nuper

4m dubium por esse de casu communi doctorum ponatur casus quod mancus et mutus baptizarent puerum et mancus dicat verba et mutus immergat tunc talis aut vere est baptizatus aut non non potest dici quod sic secundum doctores et sententias summas eo quod nullus vere baptizet nisi dicens verba et immergens vel effundens aqua et ad hoc potest argui a simili quia dicitur distinctione 23 quorumdam ibi habetur quod episcopo imponente manu et altero dicente orationem non valet quod agitur in ordinatione igitur similiter in proposito

Contra sacramenta causataesanctae unitatis quod ab uno inceptum inpleriimpleri potest ab alio patet de sacramento missae si ab incipiente non possunt compleri propter infirmitatem ab alio possunt compleri et erit ratam et firmum sacramentum et completum ut patet 7 quaestio 1 nichilnihil et hic arguitur ibi per hoc quod unum omnis sumus in christo igitur ita erit in proposito praecise si casus neccessitatisnecessitatis emergat nec alio modo modo succurri posset ponere nec fi? divino quin verba sint completae ab uno prolata et immersio aqua ab altero perficitur concordi consensu et intentione nec requiritur quod unus sic tantum complete baptizans tum in aliis hic non requiritur sicut patet in consecratione episcopi eukaristiae et ex?erme unctionis cum dicat apostolus "sacerdotes ungant eum" iacobi vel Similiter christus matthaeo ultimo dixi "Ite baptizante" etc et non dixit ite baptizet a vel vade

videtur aut quod supplementario aut adiutorium factum per ministrum alium debet propter neccesstatemnecesstatem valere et si in sacramentis aliis praecise hic deberet esse in sacramento mixtae neccessitatisnecessitatis quod est baptismus

Ad istud posset secundum quosdam responderi suscipiendo quod talis esset baptizatus quia unus spiritus ibi operatur per duo in sacramenta et cum hoc una intentio eos coniungat

Et ad argumentum contradicunt quod textus istius canoni quorumdam facit pro eis secundum faiem qui ibi dicitur quod sic ordinati deberent deponi ab ordine quem sunt adepti igitur ordo ibi collatus fuit sed glossa ordinaria seu communis dicit quod ordo non fuit ibi co?at et glossat textum Et ideo potest dici quod quamvis non fuisset ibi collatum sacramentum hoc tamen foret quia alter ibi qui intendebat ordinem complere scilicet sacerdos qui orationes ordines leg?ie non habuit potestatem ordinandi ministerialiter quia non fuit ordinatus ad hoc tum non esset episcopus hic autem uterque habuit potestatem baptizandi ministerialiter quamvis uterque non potuit complete exsequi forte enim si ambo fuisset episcopi in casu istius capituli quorumdam fuisset ibi collatio sacramenti

Si quis tamen velit tenere cum opinione famosa et dicere quod sic neccessarionecessario oportet quod sic unus complete baptizans quia inter baptizantem et baptizatum requiritur vera distinctio extra de baptismo capitulo debitum tunc dicendum quod ista quae sunt de bene esse sacramenti et eius completatione secundum usum ecclesiae possunt per aliam compleri patet 7 quaestio 1 nichilnihil essentialia autem inter partes vel personas non possunt dividi sicut sunt verba ita hoc est in corpus meum Et in baptismo intentio et verba bene tamen possunt similia cogitari et dici

Ego tamen aestimo quod deus suppleret in casu talis neccessitatisnecessitatis propter fidem sic operantium in tali neccessitantenecessitante positorum ut ratificet totum quia cum virtute operis operati talis baptizatus non esset quia si pro foris verba loqueretur in singulari ego te baptizo sive in pluri nos te baptizamus falsum diceret quia iste mancus non immergeret nec levaret eum et per consequens nec baptizaret ex diffinitione concepti[?] baptismi et per consequens falsum diceret huiusmodi verba proferendo sic arguit communiter doctores Ideo credo talem si superesset sub conditione noviter baptizandum

5m dubium potest esse de intendente solum baptizare unum multis simul oblatis quia ponatur quod sacerdos duobus simul oblatois unde solum baptizare intendat nec cogitaet nec advertat quod duo sibi simul offeruntur nec habeat plus notitiam unius sibi oblati quam alterius nec distinctius habeat intentionem super unum quam super alterum sed cogit in generali olo puerum nunc mihi offerendum baptizare vel primum suppositum mihi offendum et bene percipit quod pueri aliquis sibi supponitur infundat igitur aliquam super utrumque sibi sic oblatum et dicat ego te baptizo etiam secundum morem graecorum tunc est dubium utrum uterque baptizatus sic vel non et videtur quod uterque baptizatus est quia aliquis baptizatus est eo quod verba prolata sunt cum intentione et auctoritate baptizandi et materia congrua est caua a parte liquoris aliorum quam baptizandi igitur etc

Similiter appositio unius pueri non inpeditimpedit alium quia mala fides offensum non nocet ut patet de consecratione distinctione 4 non idem Et est augustinus ad bone?sa?m ergo nec talis appositio cum fieri posset piamala intentione super agens naturale si non repateretur ageret in utrumque duorum passorum sibi approximarum igitur spirituale in spirituale cum spirituale sic magis communicabile nec per communicationem virtus minuatur communicantis nec communicati

Contra sacramentum non directe confertur contra intensionem conferentis sed si aliquis foret baptizatus tunc non magis erit unus quam alius ut potest argui ex casu igitur uterque sed quod uterque sic baptizatus esset contra intentionem baptizantis ut patet ex casu super verba non sex tendunt ad duos igitur nec sacramentum cum verba ita sint essentialia et de forma sacramenti illius

Ad idem extra de officio ordinari Si sacerdos in glossa ultima cum suis ll allegationibus Et nota ibi quando intentio sit fertur in unum indifferenter Et ad hoc vide ibi glossam de officio delegati quoniam albas in medio glossae

ad istum potest dici probabiliter quod nullum baptizat et hoc quia conditio quam habitus intentione in casu isto contrariatur effectum sacramenti baptismi et sic neganda est consequentia in prima probatione propter conditionem intellectam

ad 2m dicendum quod una appositio inpeditimpedit aliam et econverso propter intentionem baptizantis et non mala fides quia scilicet mala fides est quod turpis conditio quae est reicienda et alia contraria Similiter dicendum est de verbis in aliis dummodo sint contra substantiam sacramenti cum intentione prolatis sed si essent contra non tenent

ad illud de igne dicendum quod si signis inpediretur per contrarium et si non re pateretur non ageret inquantum impediretur

Similiter demonstro biformi quod si baptizans utitur singulari et praecise intendens unum solum baptizare et super neutrum plus intendat quam super reliquum si sint duae animae neutra est baptizata

posset tamen dici quod si sacerdos non haberet intentionem expresse contrariam et faceret in forma ecclesiae quod uterque baptizatur eo quod singulare potest se extendere ad plurale sicudsicut fit in ordinatione quarumdam ecclesiasticarum ubi dicitur pluribus simul accipientibus accipe ex?am etc et apponitur hic dummodo intentio non sic contraria

Ad iura autem quae ponitur in glossa illius canoni quoniam albas c i o de officis vide de legis dicendum quod iura quae faciunt quod in tali dubio nihil agitur habent intelligi de hiis quae optinent vini fin?e ut apparet satis ex capitulo disputato ibi in quibusdam aliis non oportet Sed nec in illis quando habetur aliquid certum in quod fertur intentio

aliud dubium videtur esse de ludenicae baptizato super quo videntur discordare augustinus et ratio videtur enim semper quod ubi visibiliter dubitur de alicoaliquo an sit baptizatus baptizandus est sub tali conditione si non es baptizatus ego te baptizo ut dicitur extra de baptismo et eius effectu de quibus Sed ex hoc sequitur quod in nullo casu esset recurrendum ad divisim?] oraculum inplorandumimplorandum quo est contra consilium augustini de unico baptismo libro 8 Et ponitur in canone de consecratione distinctione 4 solet ubi dicitur si totum ludicae totum in vitae super osculariter ageretur utrum approbandus esset baptismus qui sic daretur iudicium divinum per alicuius revelationis oraculum concordi oratione gemitibus inploransimplorans esse ce?semsecura est contra patet quia ubi habet homo naturali ratione quidam faciatendum non est recurrendum ad miraculum vel ad divinum oraculum quia hoc esset temptare diu ut debent multi doctores sed in quocumque casu dubio baptismi potest homo et debet ferre iuxta doctrinam illius capituli de quibus et rationabiliter igitur etc

Similiter in casu posito ab augustino apparet quod non sit haesitandum quia deficit intentio quae neccessarianecessaria est in sacramentis eo quod ludendo fiebat et in ludo non intenditur veritas facti sed iocus Et sic augustinus dubitavit ubi sapiens et prudens dubitare non debuit antecedens patet per magistrum libro 4 distinctione 4 vel 6 capitulo 5 solet etc

ad istud dicendum probabiliter quod in casu quo loquebatur augustinus suo tempore fuit recurrendum ad divinum oraculum praecise et hoc si quis vellet concertationem scire an talis baptizatus fuerit et an talis ?quam christianus ad vitam christianam servandum sic compellendus posito quod gratis nollet quia quamvis ad baptismum sive legem nemo sic compellendus postquam tamen iste istam susciperet ut secundum eam vivat est compellendus in casu distinctione 4 capitulo 5 de iudaeis autem si sic mortuus tamquam christianus debeat sepeliri Et cum arguitur quod debeat sub conditione baptizari etc verum est quod si velit permanere in voluntate baptizandi tunc quo ad hoc quomodo debeat salvari aut per ecclesiam sibi subveniri nec est dubitandum nec recurrendum ad divinum oraculum ad quod facit illud casum non quidam Et forte hoc non erat inventum tempore augustini ab ecclesia sed quo ad conditiones positas praedictas non habeter[?] quid debeat fieri per illud casum de quibus

Ad aliam reductionem potest dici quod cum quis vellet uti forma ecclesiae in baptismo ad ludum cum principaliter et immite tunc est dubium valde an voluntas principalis ludi effectum voluntatis 2ariae evacuet et tunc recurrendum est etc si autem nullam intentionem haberet de forma ecclesiae sed omnino immite et in ludo etc tunc forte non esset dubium

In principio casu loquitur augustinus secundum quosdam nec obstat quod dicit totum quia hic denotat princ?itatem intentionois vel potest dicere quod tempore augustini generaliter fuit dubium sed postea per ecclesiam et per doctores determinatum per inspirationem

7m dubium esse potest de faciente se sub conditione baptizari sciens se baptizatum ponatur enim quod aliquis sciat se baptizari sub ita conditione si non es baptizatus constat tamen sibi sufficienter quod essetsit baptizatus utrum talis sic faciendo peccet et sic irregularis

Et videtur quod non quia nihil intenditur ibi nisi sub conditione quae non permittit baptismum iterari et ideo m?m videtur esse quod ibi baptismus non iteratur et cum solum inveniatur in canone tactum quod bis baptizatus sit irregularis et hic est penalepoenale et non amplianda apparet quod non contrahitur irregularitas ad hic est extra de sententia excommunicationis si quis nisi homo vellet dicere quod baptismus iteretur quia est universalis locutio cum intentione iterandi et sic sequitur quod iste de quo est dubium amsit baptizatus dum tamen sic baptizatus de facto si sic baptizatur erit bis baptizatus et sic est iteratio cuius oppositum apparet extra et de baptismo et eius effectu capitulo de quibus

contrarium arguitur quia talis conditionis appositio non conceditur in iure nisi ubi est ductio an nescitur de baptismo praecedente et ob talem causam solum inveniebatur ut apparet extra 1to2o capitulo de quibus et per consequens talis fa?ns se baptizari quantum est ex facto suo et institutione legis in contrarium reddit primum baptismum suum dubium a nullum et per consequens quantum est ex se institutione facti reddit factum illud vel 1m 2m baptismum ita validum sicudsicut potest esse in tali casu dubio et tunc posset in tali casu iuvare et valere propter hoc ordinetur igitur ex vi facti stetit nec vivet sive valeat baptismus 2us et per consequens 2o debeat reputari baptizatus secundum iura et interpretative probatur consequentia extra de bigami nuper Et similiter talis amplectitur verba legis et non mentem igitur committur in legem extra de regulis iuris Certum est libro 6o

ad istud respondetur et probatur quod talis nisi per factum aliquod aut per voluntatem utatur 2o baptismo tanquam valido non est irregularis nec 2o baptizatus vere nec etiam interpretative quia de hoc expresse non est tactum in iure extra de sententia excommunicationis si quis libro 6 Si tamen sic uteretur esset interpretative bis baptizatus et irregularis unde si quis infra sacros orationes constitutus contraheret sponsali?d cum tali conditione si ecclesia permittit dum tamen ulterius non procedit non incidit in excommunicationis istius canonis Eos qui sunt de affinitate vel consanguinitate nec si ante uxorem habuerit bigamiam committitur nec intelligit si tamen ad copulam carnalem procedit incidit initit quia interpretative contrahit perfectum omnem conditionem delet ad hoc extra de bigamis nuper cum suis concordantis in glossa ordinaria

apparet tamen aliquibus et irrationaliter quod quocumque modo sic fiat facta peccat semper eo quod non debet irrisorie aut frustratorie uti verbis sacramentalibus ecclesiae

ad illud quod arguit talem simpliciter interpretative bis baptizatum irregularitatem contrahere conceditur a quibusdam quod talis ex vi facti reddet baptismum duplum sed non nullum Et conceditur quod reddit sicut 2m baptismum ita validum sicud posset esse quando baptisma praecessit sed ignoratur non tamen ita validum ita sicut posset esse in quocuqmue casu dubio puta quando baptismus non praeceditpisset et dubitur et idoe non sequitur quod interpretative sic bis aut 2o baptizatus nisi alicoaliquo modo 1o simpliciter vaturutatur sed sequitur quod peccat quia validum et stet scitum reddit facto duplum

8m dubium possit esse si baptizaret aliquis non sit dicendo ego baptizo te sed sic in nomine patris et filii et spiritus sancti immergat puerum in fonte utrum iste sit vere baptizatus et habeat gratiam baptismalem

quod sic arguitur quia christus non plus instituit nisi ut homo baptizaret In nomine patris et filii et spiritus sancti nec alia verba ponit de essentiali forma illius sacramenti et iste sic facti igitur etc Similiter in benedictionibus epicopi et ecclesia dicitur in nomine patri et filii et spiritus sancti necon dicitur sed ipsum benedictio factum supplet hoc et per consequens apparet quod ita potest esse in sacramento baptismi

contrarium bonus dicitur extra de baptismo capitulo si quis ubi pla?e diffinitur contrariam

Ad illud dicendum quod talis non baptizat sacramentaliter

ad primum in contrarium quod christus non instituit plura verba et quamvis christus plura verba non expressit non expressit matthaeus ultimo alias tamen expressit quia multa dixit et fecit quae in euvangelioevangelio non sunt scripta ut patet ioanne ultimo vel si non expressit verbis suis prolatis tamen suae ecclesiae inspirans expressit ut debemus credere Et ad hoc in canone distinctione 12 illa

ad 2m dicendum quod omnes tales benedictiones mi?ris sunt effective ideo minore indigent et cum minori fiunt expressione et eorum signa quasi in libera potestate sed hominis sunt posita

ad argumentum principale cum dicitur quod ex vi operis operati confertur aequalis gratia regulariter in rite suscipiente baptismum Dico tamen quod adultus propter penitentiampoenitentiam habet ulteriorem gratiam ut communiter si devote et penitenspoenitens baptizetur ratione sui personalis meriterti

ad 2m concedo quod parvulus confirmatus moriens habebit maiorem gratiam quam baptizatus tantum et non confirmatus licet tamen neuter meruerit tamen 2m sacramentum subvenit 2o Et cum arguitur quod tunc expediret semper simul confirmari volo quod expediret quod ambo confirmarentur sine mora magna interposita si adesset semper qui posset sed episcopus non statim est semper praesens ad statim postea confirmandum