Quaestio 72

MEMBRI QUARTI ARTICULUS I. Utrum secundum ordinem nature conveniat animas creari ante corpora?

Ad primum objicitur sic: 1. Genes. u, 2: "Reguievit Deus die septimo ab universo opere quod patrarat". Super quod dicit Augustinus ibidem in Glossa, quod omnia creaverat tunc Deus in primordialibus causis: ex illis tamen postea propagavit alia: sed una anima non propagatur ex alia: ergo vel ipsa non est facta in operibus sex dierum, vel postea: et tunc falsum est quod dicitur: Requievit Deus ab universo opere. Vel si facta est, erit in primordiali causa facta, vel in actu. Non in primordiali causa: quia nullam habent talem: quia non sunt ex materia: ergo relinquitur, quod fact sint actu: ergo facte sunt ante corpus.

2. Adhuc, Augustinus in libro de Spiritu et anima: "Istas potentias, irascibilem scilicet et concupiscibilem, habet anima ante corpus:" sed non potest habere nisi sit arte corpus: ergo anima est ante corpus.

3. Adhuc, Logice quidam objiciunt sic: Angeli qui sunt intellectuales substantia, omnes creati sunt simul. Cum ergo anima rationalis, etiam intellectualis substantia sit, de ratione nature fuit ut etiam anime rationales simul crearentur.

4, Adhuc, Cum anima rationalis habeat substantiam qua subsistit in seipsa post corpus, eadem ratione habet substantiam qua potest subsistere in seipsa ante corpus. Dicit autem Plato in Timezo, | quod creator nulli creature negavit commoda secundum suam naturam: ergo creator non negavit hoc anime rationali, quin faceret eam ante corpus.

5. Adhuc, Est substantia que est in corpore nec ante nec post, ut anima vegetabilis et sensibilis in brutis: et huic opponitur illa que est in corpore et ante et post. Cum autem una sit in ordine nature, ordo perfectus non erit, nisi et altera sit: oportet igitur, quod sit aliqua substantia in corpore que sit ante corpus et etiam post: et hoc non potest esse nisi anima rationalis: ergo anima rationalis facta est ante corpus, et erit post corpus. Et est eadem ratio de una et de omnibus: ergo omnes anime facte sunt ante corpora.

Contra: 1. In Psalmo xxxu, 15: Qui finzit sigillatim corda eorum. Ergo omnes anime non sunt facte simul, sed sigillatim.

2. Adhuc, Augustinus in libro de Ecclesiasticis dogmatibus dicit sic "Firmiter tenendum est, quod non omnes anime sunt ab initio create, ul Origenes finxit: neque cum corporibus seminantur, ut Luciferiani et Cyrillus et quidam Latinorum aftirmant."

3. Adhuc, Ad Ephes. 1, 4, super illud; Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, Glossa: "Ne quis putet animas cum Deo fuisse eternas, et tune aliquid meruisse, juxta errorem illorum, qui dicunt ante hec visibilia quasdam animas fuisse factas, et tunc meruisse, et fuisse electas."

4. Adhuc, Si anime ante corpora create essent: cum haberent potentiam liberain intelligendi et volendi bonum, et avertendi se ab ipso: et sic ante corpus aliquid boni vel mali egissent. Et hoc est directe contra illud Apostoli, ad Roman. 1x, 41 et 12, qui dicit de Esau et Jacob: Cum enim nondum nati fuissent, aut

aliquid boni egissent mali (ut secundum electionem propositum Dei maneret), non ex operibus, sed ex vocante dictum est et: Quia major serviet minori. Siautem anime Esau et Jacob nec ante corpus fuerunt, nec aliquid boni egerunt vel mali: cum una ratio sit de omnibus, nullius hominis anima fuit ante corpus, nec egit aliquid boni vel mali. Et hoo concedendum est: quia hec est Catholica veritas.

Solutio. Dicendum ad primum, quod non oportet, quod omnia creata sint in primis sex diebus in actu vel in materia, nisi in generibus, et speciebus suis. Et hoe ibidem dicit Beda in Glossa sua ubi dicit, Quando requievit Deus, quod non requievit nisi a generibus rerum condendis: sic in genere et specie fuit ibicreata ralionalis anima in anima Ade. Nec oportuit propter hoc, quod una anima propagaretur ex alia, sed quod in propagatione corporum fierent ad rationem et formam, qua facta est anima Ade quando dixit: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: tunc enim expressit formam et rationem hominis.

Ad aliud esanium, quod hoc argumentum provenit ex prava intelligentia verborum Augustini. Non enim intendit dicere, quod anima ante corpus existens habeat istas potentias: sed intendit dicere, quod ex unione ad corpus non habet eas, sed ab ipsa fluunt a substantia pura et simplici, et non secundum conjunclionem ad corpus.

Ad aliud dicendum, quod non est simile: quia substantia intellectualis que est Angelus, nullam habet inclinationem vel dependentiam ad corpus: anima autem etiam rationalis secundum naturam inclinationem et dependentiam habet ad corpus: et ideo in corpore debuit fieri anima, et non ante corpus, non simul, sed sigillatim: Angelus vero simul, et non sigillatim, et non in corpore.

Ad aliud dicendum, quod super suppositione falsi procedit illa argumentatio: licet enim anima rationalis sit subsistens in seipsa post corpus, tamen in sua ralione concipit, quod non sit ante corpus: est enim secundum suiipsius rationem perfectio corporis et actus et ratio: et secundum hoc naturaliter est in corpore, et non habet esse ante, nisi dicatur ante dignitate, et secundum naturam qua forma est ante materiam. Et est simile, quod nauta in ratione sua bene habet, quod est post navem et separabilis a navi: sed in ratione sua non habet, quod sit ante navem secundum actum navigandi, sed in navi. Dicit enim Aristoteles in II de Anima, quod anima habet se ad corpus sicut nauta ad navim.

Ad aliud dicendum, quod in ordine nature nulla substantia potuit esse, que sit actu ante corpus et in corpore et post, tam secundum Philosophos, quam secundum Sanctos. Secundum Socratem et Platonem in libro Afennonis ostenditur, quod anima non habet statum accipiendi perfectionem secundum utramque felicitatem, civilem scilicet et contemplativam, nisi in corpore: et ideo ante corpus existens nihil esset: frustra enim et vane non sunt in ordine nature. Secundum Sanctos vero, Augustinum, et Bernardum, et omnes alios, tam Gracos quam Latinos, anima non habet statum merendi nisi in corpore, et rationabiliter, ut scilicet que in communicatione corporis peccavit, in communicatione corporis peniteat, et mereatur immortalitatem: et ideo ante corpus esset frustra et vane.

I guop in contrarium objicitur, totum concedendum est, ut confirmant Sancti et probant: quia Catholica fides est.

MEMBRI QUARTI ARTICULUS II. De sententia Pythagorae, a quo derivata est Manichaea haeresis: Anima facta ante corpus, transit de corpore in corpus.

Secundo, Quaeritur de sententia Pythagore a qua derivata est Manichea heresis: Anima facta ante corpus, transit de corpore in corpus, sicut adhuec dicunt heretici Manichei, et heretici qui dicuntur Patarini: et propter hoc non occidunt animalia bruta, quia reputant homicidium, sicut si occiderent hominem.

1. Et ut melius intelligatur disputatio contra eos, ponatur sententia eorum sicut ponit eam Joannes Chrysostomus super Joannem, in homilia sic dicens: "Pythagorici secundum superabundantiam confusionis delinquentes, muscas, et sciniphes, et arbores, hominum animas fieri, et Deum ipsum animam esse, et alia quedam hujusmodi turpissime asserebant."

2. Adhuc, Augustinus in libro IV de Civitate Dei, dicit, quod "hisoli Philosophi videntur advertisse quid esset Deus, qui Deum dixerunt animam esse motu et ratione mundum gubernantem ®."

3. Adhuc, Avicenna in VI de NaturaKibus de istis dixit sic: "Quidam putaverunt, quod anima Deus est, qui est sublimis super esse. Dicunt enim, quod ipse est in aliquibus natura, in aliquibus anima, in aliquibus intellectus, qui est sublimior et mirabilior. Et sunt alli qui dicuntur heretici. Augustinus autem dicit in libro IV de Civitate Dei, quod Varro philosophus, fuit illius opinionis, quod Deus est anima motu et ratione mundum gubernans."

4. De hac etiam opinione fuit Alexander philosophus, et Xenophanes,et David de Dinanto, qui nititur multis rationibus hunce errorem probare in libro qui dicitur de Tomis, sive de Divisionibus: post quas probationes ponit talem conclusionem sic dicens: "Manifestum est igitur unam solam substantiam esse, non tantum omnium corporum, sed etiam omnium animarum: et hance nihil aliud esse quam ipsum Deum: quia substantia de qua sunt omnia corpora, dicitur hyle: substantia vero de qua sunt omnes anime, dicitur ratio vel mens." Manifestum est igitur Deum esse substantiam omnium corporum et omnium animarum, Patet igitur, quod Deus et hyle et mens una sola substantia sunt.

5. Rationes autem quibus hoc probant, sunt iste sicut sunt in libris eorum posite. Prima est hec: Intellectus intelligit Deum et hyle sive materiam: sed nihil intelligit intellectus, nisi per assimilationem ad ipsum: oportet igitur, quod assimilatio sit intellectus ad Deum et hyle: hec autem assimilatio vel est per identitatem, vel per simplicem assimilationem: sed non est per simplicem assimilationem, quia assimilatio non fit nisi per formam abstractam ab eo quod intelligitur, hyle autem et Deus nullam habent formam: si ergo intelliguntur, oportet quod per identitatem quam habent ad intellectum, intelligantur: intellectus igitur et hyle et Deus idem sunt in substantia.

6. Adhuc, Omne passibile, per contra rias formas est passibile, et non par subjectum quod substat contrariis. Et hoc probatur per hoc, quod subjectum in passivis omnibus, neutri contrariorum est contrarium. Anima et hyle passibilia sunt: sentire enim et intelligere pati est. Inde procedunt sic: Quod subjectum non est passibile nec activum, hoc ideo est, ut dicit Philosophus, quia in omnibus unum: anima et hyle sunt duo subjecta, actionem et passionem suscipientia: ergo propter hoc activa non sunt in invicem, quia in omnibus agentibus et patientibus sunt idem, nullam habentia contrarietatem: ergo intellectus et hyle sunt idem in substantia.

7. Quod etiam hec duo idem sint cum Deo sic probat David: Idem est a quo non differt differentia, sicut dicit Aristoteles in VII Topicorum: et dat exemplum, quod punctum est principium continui, et unitas principium discreti: et non differunt in eo quod prima sunt, sed differunt in hoc quod punctum habet positionem continui, et unitas discreti ordinem: si ergo abstrahantur ab eis iste differentia: cum idem sit a quo non differt differentia, punctum et unitas erunt idem in substantia. A simili Deus et materia et intellectus sive mens sunt prima, unumguodque in ordine suo: et sicut dicit, non differunt in eo quod prima sunt: aliter enim esset idem principium convenientie et differentie, quod inconveniens est: sed in hoc quod Deus est primum efficiens, et hyle primum suscipiens; si ergo abstrahantur ab his differentiis, idem erunt una ergo substantia est, quae est Deus, hyle, et intellectus.

Adhuc sic dicit, quod Aristoteles dicit sic, quod "scientia secundum actum est res scita." Et alibi, "Omnino autem intellectus et intelligens secundum actum est res intellecta."

9. Adhuc, In omnibus resolutionibus sic est, quod contingit devenire ad unum simplicissimum, quod ulterius non resolvitur, et in quo non differunt ea que resolvuntur: sed constat, quod corporalia ad hoc deveniunt, quod in hyle resolvuntur, spiritualia resolvuntur in mentem, sive vov in Greco: et si deducatur resolutio, non stabit nisi in simplicissimo: et hoc non potest esse nisi Deus: cugn ergo omnis resolutio stet in his tribus ut in ultimis, oportet quod hec tria sint unum in substantia, ut dicunt.

Contra istam heresim fortiter dispu tandum est.

1. Constat, quod Deus primum agens et primum efficiens est, et est universa liter agens, et penitus nihil patiens vel suscipiens: hyle sive materia prima principium patiens est, omnium in se suscipiens actionem: universaliter agens nihil patiens, et universaliter patiens nihil agens, numquam possunt idem esse per substantiam: ergo Deus et hyle numquam possunt idem esse per substantiam.

2. Adhuc, Aristoteles in Il Physteorum dicit, quod tres cause in unam coincidunt quantum ad rem, non quantum ad modum causalitatis: sed quarta cum tribus numquam etiam quantum ad rem coincidit in idem. Efficiens enim, formalis, et finalis possunt esse res una: sed materia cum eis numquam. Deus est causa efficiens, formalis, et finalis omnium rerum. Ergo cum materia realiter numquam potest esse idem: falsum est ergo, quod Deus et materia prima sint idem.

3. Adhuc, Ens omni modo necesse et omni modo in actu, non potest esse idem in substantia cum ente quod omni modo est in potentia et nullo modo in actu: Deus qui est primum principium, est ens omni modo necesse et omni modo in actu, materia autem omni modo in potentia et nullo modo in actu et nullo modo necesse: ergo Deus et materia prima nullo modo etiam possunt cogitari esse idem.

4. Adhuc, Aristoteles in primo Physicorum: Materiam non cognoscimus nisi per analogiam ad formam: sicut enim es adstatuam se habet, et lignum ad lectulum, et unumquodque aliorum habentium formam ad formam, ‘sic materia se habet ad formam. Si autem sic est, quod materia cognoscitur per analogiam ad formam, ipsa non potest esse forma vel aliquod formale: Deus est efficiens formale per ideam: ergo materia cum Deo non potest esse idem.

Solutio. Error iste pessimus error est, et contra philosophiam, et contra Catholicam fidem, sicut de necessitate probant ultimo inducta rationes.

Ad hoc autem quod primo objicitur pro errore hoc, dicendum, quod Joannes Chrysostomus bene ponit et expresse satis errorem, et deformitatem que errorem facit abominabilem. Ex hoc enim, quod Deus dicatur esse prima materia, sequitur quod sicut prima materia formatur in muscas et sciniphes et ranas et bufones et hujusmodi vilia animalia, quod abominabile est audire omni homini habenti clarum et pium intellectum, ita Deus formatur in similia animalia.

Avpictum Augustini dicendum, quod Augustinus non laudat eos qui Deum dixerunt esse animam, sicut ipsemet ibidem dicit, sed in hoc quod dixerunt, quod motu et ratione mundum gubernat: unde si non dixissent animam, in nullo peceassent: Deus enim est principium omnium per creationem, mundum motu et ratione gubernans ut anima corpus, sed non vivificans, sensificans, et vegetans sicut anima corpus: et ideo nullo modo est anima: quia substantiales actus anime sunt vivificare, sensificare, et vegetare. Motu autem et ratione gubernare sunt actus secundum substantiam separati motoris in id quod movet, ut nauie ad navim.

Ad picrum Avicenne dicendum, quod ipse bene dicit: sunt enim heretici et in fide, non tantum Catholica, sed omnium gentium, que quacumque lege Deum colunt: omnes enim illi sciunt et credunt, quod Deus est substantia nullo modo commiscibilis cum substantia inferiori, que subjicitur actioni et passioni physicis: et sic nullo modo potest esse materia, nec anima, quia et materia et anima subjiciuntur actionibus et passionibus.

Ad id quod ulterius inducitur de conclusione quam post omnia inducit David in libro suo de Yomis, dicendum quod falsissimum est, et ex falsissimis concluditur, sicut probatum est rationibus adductis in contrarium, que omnes ex per se notis principiis procedunt.

Ad PRIMAM rationem quam pro se inducit, dicendum quod error semper provenit ex perversitate intellectus: et cum dicit Philosophus, quod intellectus non intelligit nist per assimilationem, intelligit hoc de assimilatione intentionali: et haec assimilatio potest esse in omnibus intellectis: et quando intellectus intelligit Deum, sub intentione Dei intelligit: et quando intelligit materiam, sub intentione materia intelligit.- Et licet Deus et materia prima non habeant formam que possit abstrahi ab eis reali abstractione, tamen plurimas habent intentiones, sub quibus possunt intelligi: quia, sicut ipse dicit Philosophus, quo aliquid est simplicius, eo ad plura refertur pluribus rationibus, et sub intentione cujuslibet est intelligibile: nec tamen propter hoc oportet, quod intellectus et intellecta res sint unum re per identitatem substantia.

Ad aliud dicendum, quod hoc omnino asininum est. Cum enim Philosophus dicit, quod subjectum nec agit, nec patitur, quia unum est in omnibus, intelligit in omnibus agentibus et patientibus per formas contrarias: et est unum unitate subjecti, non unitate esse et essentie. Materia autem et anima etsi ambe patiantur, non tamen patiuntur univoce, Unde si hoc inferatur, quod in omnibus naturalibus agentibus et patientibus anima et materia simpliciter sint idem, incidit fallacia secundum quid et simpliciter.

Ad suiup dicendum, quod illa objectio procedit super suppositione falsi, quod omne quod differt, differat differentia alia a se. Hoc enim falsum est, quia prima seipsis differant: aliter in differentiis iretur in infinitum. Unde si Deus, materia, et intellectus sint prima ad que referuntur differentia omnia in entibus, sequitur de necessitate, quod ipsa differunt maxime, et seipsis diflerunt, eo quod differentia qua differant, non polest abstrahi ab eis, sicut nec ipsa a seipsis.

Ad aliud dicendum, quod omnis iste error provenil ex prava intelligentia dictorum Aristotelis. Quando enim dicit, quod scientia est res scita, non intelligit, quod per eumdem modum sit scientia et res scita: sed, sicut dicit in principio Physicorum, quod eadem sunt principia essendi et sciendi, aliter et aliter accepta: quia accepta in esse rato rei sunt principia essendi: accepta autem secundum rationem et esse intentionale, quod habent in ratione, sunt principia sciendi. Et ideo dicit Avistoteles in V Melaphysicorum, quod unumquodque sicut se habet ad esse, ila se habet ad verum scire.

Ad urtimuM dicendum, quod resolutio nec univoca est, nec una in omnibus. Aliter enim revolvitur compositum in simplex, et aliter posterius in prius, et aliter causatum in causam, et aliter particulare in universale, et aliter tolum integrale in suas partes, et aliter totum potestativum in partes: et ideo non oportet, quod ulltimum in quo stant tales resolutiones, sit idem per substantiam et esse in omnibus: quinimo sequitur, quod sint penitus diversa. Unde licet cause per resolutionem stent in causa prima, non oportet tamen, quod materialia que resolvuntur ad primam materiam, habeant talem materiam, que sit idem in substantia et esse cum efficiente primo.

Quae in contrarium adducta sunt, procedunt et secundum fidem Catholicam et secundum philosophiam.

MEMBRI QUARTI ARTICULUS III. Utrum anime ante corpora fuerint in comparibus stellis, et descendentes ab illis incorporentur, et iterum post separationem a corporibus redeant ad compares stellas, sicut dixit Socrates?

Tertio queritur, Utrum anime ante corpora fuerint in comparibus stellis, et descendentes ab illis incorporentur, et iteram post separationem a corporibus redeant ad compares stellas, sicut dixit Socrates ?

Ad id objicitur sic: 1. Augustinus super Genesim in Glossa dicit, quod "anima Adz facta, est ante corpus." Tune autem non potuit esse in corpore: et non videtur posse fuisse nisi in corpore, vel virtutibus ccelestibus: ergo videtur, quod anima ante corpus fuerit im compare stella.

Adhuc, Augustinus in libro VII seper Genesim ad litteram: "Humane opinioni tolerabilius mihi videtur Deum in illis primis operibus, que simul omnia créavit, animam humanam creasse, quam suo tempore membris ex limo formati corporis inspiraret ." Ex hoc arguilur ut prius, quod scilicet cum ad nullam creaturam, tantam haberet similitudinem sicut ad Angelos, antequam anima esset in corpore, in ccelis fuit inter Angelos: et sic de ceelis descendit ad corpus. -

3. Adhuc, Augustinus, ibidem, "Credatur ergo, si nulla Scripturarum auctoritas seu veritatis ratio contradicit, hominem ita factum sexta die, ut corporis quidem humani ratio causalis in elementis mundi, anima vero jam ipsa crearetur." Et ex hoc arguitur idem quod prius: quia ante corpus non potuit habere locum magis congruum, quam ecelum: et sic videtur, quod a ceelo ad corpus descenderit omnis anima humana.

4. Adhuc, Augustinus, ibidem, "Melius creditur animam prius creatam, naturaliter velle incorporari, sicut naturale est nobis velle vivere: male autem vivere non est jam nature, sed perverse voluntatis +." Et ex hoc sequitur idem quod prius.

5. Adhuc, Hoc multis rationibus probat Gregorius Nyssenus in libro de Homine, loquens contra Eunomium quemdam philosophum, qui dicebat animam esse substantiam corpoream in corpore creatam.

Et est prima ratio hac: "Omne quod habet generationem corporalem et temporalem, corporale est et mortale." Si ergo anima in corpore creationem habet, mortalis erit: quod est inconveniens: ergo ante corpus facta est.

Secunda ratio sic dicit: "Concordant autem cum,his et que sunt Moysi, qui sensibilium generationem subscribens, non inter sensibilium generationem et eam que est intelligibilium expressit." Et est sensus, quod Moyses dixit primo substitui materiam corporalium et inea non expressit creationem Angeli vel anime rationalis, ut Angelus et anima rationalis ante omnem materiam intelligantur esse creata.

Tertia ratio sua est, in qua sic dicit: "Si autem quis ex eo quod post plasmationem corporis immissa est anima, estimaverit post corpus generatam eam esse, excidet a veritate. Aut enim eam mortalem dicet, ut Aristoteles, qui dixit eam in corpore generatam esse. Aut dicet ut Stoici, qui incorpoream substantiam et ante corpus creatam esse dixerunt, ut non mortalis anime intelligentiam nobis repreesentet."

Quarta ratio est ibidem, ubi sic dicit: "Creationis hoc precipuum est, opus ex non entibus facere. Si igitur ad invicem generatione anime fiunt, ratione providentie fiunt, et corruptibiles sunt quemadmodum alia, que ex successione generis fiunt. Si autem ex non entibus anime deducuntur ad esse, creatio quidem fit: et tunc non est verum dictum Moysi: Reguievit Deum ab omni opere suo. Utrumque autem horum inconveniens est, scilicet et quod anima sit mortalis, et quod non verum dicat Moyses." Ergo relinquitur animas ante corpus simul esse creatas. Et quia posset objici Gregorio illud verbum Joannis, v, 17: Pater meus usque modo operatur, et ego operor. Solvit ibidem, et dicit, quod non intelligitur de opere creationis, sed de opere gubernationis et propagationis.

6. Adhuc, Idem sentit Damascenus in libro LI de Fide orthodozxa, ubi inducens Gregorium Nazianzenum, quem vocat theologum, dicit sic: "Ergo autem consentio Gregorio theologo. Dicebat enim primo intellectualem substantiam creari, etita, hoc est consequenter, sensibilem ." Cum ergo anima sit substantia intellectualis,et corpus substantia sensibilis, anima est ante: corpus creata: et cum congruum locum non habuisset nisi in ccelis, videtur ante corpus fuisse in ccelis.

7. Ulterius, Queritur de dictis Platonis, qui hoc expresse videtur dicere in secunda parte Zimei, ubi sic dicit inducens Deum deorum loquentem ad planelas, et dicentem sic: "Hujus universi generis, hoc est, mortalium, sementem ego faciam (et dicit commentum Chalcidii, sementem, hoc est animam) vobisque tradam: vosque calera exsequi par est, hoc est, justum est, ita ut immortalem coelestemque naturam mortali textu corporis, scilicet extrinsecus ambiatis, jubeatisque nasci: cibum provideatis, et incrementa detis: ac post dissolutionem id seminis quod credideratis, facta seclione anime et corporis recipiatis." Ex hoc accipitur, quod anime ante corpora facta sunt, et tradite intelligentiis que president stellis ad incorporandum: et post mortem iterum deducuntur ad compares stellas.

8. Adhuc, Plato, ibidem, "Si quidem passiones ac perturbationes frenarent ac subjugarent, justum his levemque vitam fore." Sensus est, quod si anime rationales subjungant sibi passiones, tune justum est, quod assumantur ad locum ubi semper levem vitam ducant, passionibus non subjectam. Si autem passionibus vincerentur, Justum esset, quod tune transferrentur ad confragosam vitam, et contubernium comparis stelle amitterent et transferrentur in alia corpora, canum scilicet, leonum, et similium animalium, in quibus talibus passionibus semper subja cerent,

9. Ulterius, Queritur.de verbis Macrobii, et quorumdam aliorum Platonicotum. Dicit enim Macrobius in libro suo primo, sic: "Zodiacum circulum lacteus circulus oblique circumflexionis in occursum ambiendo complectitur, quem duo tropica signa, Capricornus scilicet, et Cancer intersecant. Has solum Jonaphin vocaverunt: quia in utroque obviantes solstitio ulterius solis in hibetur accessus: et fit ei regressus ad zone viam, cujus terminos numquam relinguit. Per has partes de ceelo in terram in axe, et de terris in ccelum remeare credunt animas hominum. Ideo hominum dicunt esse unam, altera vero deorum vocatur. Hominum Cancer, quia per hune in inferiora descensus est: Capricornus deorum, quia per illum anime in propriae immortalitatis sedem et in deorum mansionem revertuntur."

10. Adhuc, Macrobius, ibidem, "Hoc ergo primo pondere de zodiaco et lacteo ad subjectas usque spheras anima delapsa, dum et per illas labitur, non solum, ut dixtmus, luminosi hujus visibilis corporis avertitur accessu, sed etiam singulos motus, quos in exercitio est habitura, producit, logisticon, hoc est, ratiocinativam, et intelligentiam theoricam in Saturni sphera accipiens: in Jovis vero sphera accipit vim agendi, quod practicum sive intellectus practicus dicitur.-"

11. Adhuc, Macrobius, ibidem, "Anime beate ab omni cujuscumque contagione hujus corporis libere, celum possident. Que vero per appetitum corporis hujus, quam in terris vitam vocamus, ab illa specula altissima et perpetua luce fulgenti, desiderio latenti descendere cogitaverunt, pondere ipso terrene cogitationis paulatim in inferiora dilabuntur." Tbidem subjungit: "In singulis enim spheris que ccelo subject sunt, etherei obvolutione vestitur, ut per eas gradatim societati hujus indumenti testei concilietur." Kx omnibus his accipitur, quod anime ante corpora in ccelo fuerunt,, et inde descenderunt.

12. Per rationem etiam quidam nituntur hoc probare sic: Nulla forma substantialis activa est vel passiva, ut dicit Philosophus: omnis enim actio vel passio a contrarietate formarum est, substantia autem non habet contrarium. Anima igitur aut producitur a natura, vel non. Sia natura: aut producit eam actio forme substantialis, aut accidentalis. Non forma substantialis: quia illa nec agit, nec patitur, cum non habeat contrarium. Nec ab accidentali: quia accidens substantiam facere non potest, sed potius e converso: ergo videtur, quod anima rationalis "non potest produci a natura et in corpore.

13. Adhuc, Sicut se habent forme existentes in potentia ad potentiam illam, sic se habent forme que non sunt in potentia ad existere in actu. Sed forme que suntin potentia, omnes simul create sunt in seminalibus rationibus, ut dicit Augustinus in libro VII szper Genesim ad litteram: in materia ergo forme que non sunt in materia, omnes simul create sunt in actu: et sic anime# rationales omnes simul create sunt.

Sed quia iste error magnorum est, et semper fuit inter Philosophos et hereticos Manichzos, ideo disputandum est in contrarium antequam ista solvantur.

Sunt autem rationes in contrarium Avicenne sic:

Si anima est ante corpus: aut est unum, aut est multa. Si est unum: tunc ex illo uno animantur omnia corpora viva que vivunt anima rationali, Et hoc non potest esse nisi in altero duorum modorum, scilicet quod aut una anima sit in omnibus corporibus hominum: et hoc esse non potest, quia secundum perfecta differunt perfectiones et numero et genere et specie: perfecta autem hominum corpora differunt numero ad minus: ergo et anime differunt numero.. Aut oporteret, quod una anima esset universalis, et illius universalis essent partes particulares anime, et in qualibet generatione pars quedam illius anime universalis descenderet ad generatum corpus vivificandum: quod valde absurdum est, cum anima simplex est substantia, et tales partes non habeat.

Si vero dicatur, quod sit ante corpus, et ut multa, objicit Avicenna, quod non sunt nisi quinque cause multitudinis: ct sic necesse est, quod aliqua illarum causarum fecerit multas animas. Multitudo enim est aut A causa intrinseca, vel extrinseca: aut a causa substantiali, auta causa accidentali. Si a causa substantiali: cum, sicut dicit Damascenus et Aristoteles in LV Physicorum, divisio sit causa numeri, numerus autem causa differentie, oportet quod illa multitudo causetur a divisione formali, vel materiali. Non a divisione formali: quia si multe sunt anime ante corpora, omnes ille conveniunt in forma et definitione: ergo divisione formali non dividuntur, nec differentiam accipiunt, sed convenientiam et unitatem. Si autem divistone materiali dicantur differre: hoc stare non potest: quia in antehabitis probatum est per disputationem Augustiniin libro VI super Genesim ad litteram 4, quod anima nec est ex materia spirituali, nec ex materia corporali.

Si vero dicatur, quod mulltitudo est ex corpore cujus est anima: sequitur, quod extra corpora illa anime nullam habent multitudinem: et hoc est contra positionem illorum. Si vero dicatur, quod per respectum ad corpus anima differt ab anima: aut erit per respectum ad corpus quod est actu, aut per respectum ad corpus in potentia tantum. Si per respectum ad corpus quod est actu: tunc oporteret, quod cum multitudine animarum esset multitudo corporum actu: et sic anima non essent ante corpora, sicut dicit positio ista: vel quod haberent ante ista corpora alia corpora. Et hoc quidam dixit hercticus Manes. Sed refellitur statim: quia impossibile est, quod unius rationis et esse perfectio aptetur corporibus diversis secundum speciem. Et hujusmodi rationem assignat Aristoteles in primo de Anima, loquens contra Pythagoram, qui dixit transferri animam de corpore in corpus, dicens quod anima se habet ad corpus organicum sicut ars cum ratione factiva se habet ad organa illius arlis. Unde sicut tibicen non potest operari operationes sue artis, nisi tibia et fistula: et si induat artem textorice sive edificative, nihil faciet ad artem, non enim facit harmoniam serra et securi: ita anima que ex diversis potentiis unum potestativam totum est, nihil operabitur ad vitam suam pertinens, nisi per organaa natura sibi determinata et formata. Anima igitur in corpore nihil operabitur ad vitam hominis pertinens: et idem est dicere animam hominis transire in corpus alterius animalis, quod tectonica cum instrumentis suis tibicines indui ad fistulandum: quod derisorium est: sequitur enim ex hoc, quod numquam aliqgua anima propriam vite operationem operabitur in aliquo corpore: et sic ad nihil est anima, quod absurdum est.

Si autem ex causa extrinseca est divisio: tune oportet, quod sit ex loco et tempore: sed hoc esse non potest: quia ab eo quod est extrinsecum rei, nec est unitas, nec multitudo in re. Unde etiam locus et tempus divisa sunt signa divisionis eorum que ante divisa sunt secundum rationem in esse et subjecto.

Adhuc respondet Manes hereticus, quod ante corpora anime differunt sapientia et gratia quam habent. Sed hoc jam improbatum est, ubi disputabatur contra illam heresim, que dixit ante corpora animas fuisse, et meruisse electionem, qua postea elects sunt: “eo quod dicit Apostolus, ad Roman. ix, 1 etseq.: Cum nondum nati essent, aut aliquid boni egissent aut mali,... non ex operibus, sed ex vocante dictum est ei: Quia major serviel minori, sicué scriptum est: Jacob dilexi, Esau autem odio habui.

Adhuc, Avicenna objicit sic: Singularitas uniuscujusque singularis est ex collectione accidentium que in alio inveniri non possunt. haec collectio ac cidentium non invenitur nisi in anima existente in corpore, vel que fuerit prius i corpore, sicut in anima separata post mortem. Ergo ante corpus nulla fuit anima singularis: nec fuit sub multitudine: ergo nulla anima fuit ante corpus.

Adhuc sic objicit: Nihil est vanum in natura: sed anima finaliter est ad hoc, quod in corpore organico sit. causa et principium hujus vite:, sed ante corpus existens, non est causa talis vite: ergo siest ante corpus, frustra et vane est, quod non est in natura.

Si quis autem objiciat Avicenna, quod eadem ratio est de anima manente post corpus. Respondet Avicenna, quod hoc non est verum: quia anima incipit esse in corpore, et tamen non habet esse a corpore, et ex illo esse concipit proprietates non communicatas corpori, quas retinet cam separatur a corpore, et quibus differt ab alia anima.

Solutio. Dicendum, quod in illis quatuor auctoritatibus Augustini, que inducte sunt in principio hujus articuli, non intendit Augustinusdicere, quod anime fuerint ante corpus, nisi hoc modo quo actus et ratio est ante illud cujus est ratio et actus: et hoc est secundum naturam, et non secundum esse. Et ideo quod arguitur ex eis, non valet.

Et quando dicitur, quod quievit ab omni opere die septimo, sicut jam sepius dictum est: hoc non intelligitur nisi quantum ad genera et species, que postea nova non creavit, nec -disposuit, nec ornavit: sed quod nihil postea creaverit, hoc falsum est: quia animas creat omni die ex nihilo: et propter hoc non sequitur quod arguitur, scilicet quod fuerunt anime in comparibus stellis: et si aliquo modo sint ante per naturam, adhuc non sequitur, quod in comparibus stellis preefuerint: anima enim non refertur ad corpus organicum ut’ motor tantum,. sed etiam ut actus corporis physici organici: et propter hoc nullum corpus, nec stella, nec aliud, congruit ei in quo sit, nisi corpus organicum.

Ad PriMAM rationem Gregorii dicendum, quod salva pace sua, non procedit. Non enim sequitur. si anima generationem habet in corpore, quod ideo sit corporalis et mortalis: sed hoc sequeretur, si generationem haberet in corpore, et a corpore. Sicut autem preinductum est in ratione Avicenna, licet anima esse accipiat im corpore, non tamen a corpore, sed a principio universi esse, quod, ut dicit Avicenna, in omnibus facit debere esse, et non quocumque modo agente et producente actum, sed agente ad imaginem et similitudinem suam: propter quod anima creata est non ex materia, sed in materia corporis: nusquam tamen immersa sibi sicut forma naturalis, sed elevata super ipsum sicut super mobile, ut in antehabitis dictum est.

Ad sECUNDAM ralionem dicendum, quod quatuor sunt coequeva secundum Augustinum, scilicet materia quatuor elementorum, ceelum, angelica natura, et tempus: quorum nullum ante aliud creatum est secundum rem et esse. Unde in hoc non potest dici, quod angelica natura prior sit creata, quam alia secundum esse, nisi natura et ratione, ut dictum est. Sicut etiam dicitur, Eceli. 1, 4: Prior omnium creata est sapientia: quod Glossa exponit de sapientia angelica. Propter quod non sequitur etiam, si esset prior creata, quod fuerit in comparibus stellis: celeste enim corpus sibi per naturam non competit.

Ad TERTIAM rationem ejusdem dicendum, quod non valet: non enim dicit animam mortalem qui dicit in corpore crealam, nisi dicat etiam ex corpore creatam: corruptibilitalem enim non habet res ex eo quod alicui inest, cum possit incorruptibiliter inesse sicul motor mobili. Sed omne quod corrumpitur, corruptionem habet ex principiis ex quibus est si naturaliter corrumpitur. Nec potest dici, quod corruptione cor poris corrumpatur: quia, sicut jam habitum est, esse non accipit ab illis que sunt principia corporis, sed in illis, Quod dicit de Stoicis, dicendum, quod verum est, quod opinio Stoicorum fuit, quod omnes anime fuerint actu simul create ef in corpore, et quod sepius corramperentur per secula sibi succedentia, et in corporibus illis acciperent perfectionem virtutis moralis et intelleclualis, sicut expresse dicit Socrates in libro Phedonis, et in libro Mennonis. Sed iste est error et contra philosophiam, et contra theologiam, et a nullo tenendus.

Ad guartam rationem ejusdem dicendum, quod una anima non propagatur ex alia: nec aliquis hoc dixit: ex hoc enim sequeretur, quod anima esset mortalis et corruptibilis: sed Deus creat animam, Nec propter hoc est falsum dictum Moysi: quia, sicut paulo ante dictum est in hoc eodem articulo, non intelligitur, quod nihil postea creaverit, sed quod nova genera rerum postea nec creavit, nec disposuit, nec ornavit.

Ad aliud dicendum, quod Damascenus et etiam Gregorius non intelligunt ante in tempore creatam esse intellectualem creaturam, sed natura et dignitate: et in cujus lumine, ut dicit Augustinus, cetera creanda illustrarentur: sicut ipse dicit, quod sex dies sunt, et mane et vespere in eis, sex illustrationes supra res creandas et creatas, eo modo quo in tractatu sex dierum dictum est. Quod tamen non potest intelligide anima rationali: illa enim non est creata juxta contemplationem Verbi immediate, sed potius ad imaginem Dei: et uf sit motor et ratio et actus corporis organici.

Av pictem Platonis dicendum, quod erroneum est simpliciter, et contra philosophiam, et contra theologiam. Si tamen excusari debeat aliquo modo: tune dicendum, quod sementis non est anima, sed potius virtutes ccelestes in materiam generabilium diffuse, preparantes corpus ad generationem ut infundatur ani ma, et disponentes per inclinationem ad dilectionem pietatis et justitiee, sicut faciunt Angeli per ministerium custodia, ut postea merito pietatis et justitie resoluta anima a corpore, ad athereas sedes recipiatur. Ex tali enim influentia intelligentiarum creatur eupraxia, secundum Aristotelem in libro de Fortuna euprazia.

Ad aliud dicendum, quod Plato et Socrates posucrunt transcorporationem, ut dicit Gregorius Nyssenus, metaphorice, non litteraliter intelligendam. Et hoc ideo, quia quando anima subjacet passioni ire, tunc ipsamet metaphorice dicitur leo, et sic anima transit ad leoninam naturam: passiones enim movent animam et figurant spiritualiter et ad suos effectus: et sic dicitur anima transcorporata: et hoc modo Plato intellexit transcorporationem, ut dicit Gregorius Nyssenus. Et sic etiam Socrates dicchat eas exagitari post mortem que in talibus finiunt vitam.

Av prera Macrobii dicendum, quod fabulosa sunt, et integumenta eorum que dixerunt Gentiles idololatre, qui dixerunt, quod propter hoc quod sol redit a Cancro et descendit ab aquilone in meridiem, inde descendere animas, quorum sol, qui secundum eos principium est generationis, ductor est: Capricornum autem, quia ab illo ascendit sol ad aquilonem, qui (sicut dicebant) dux est omnium generatorum et corruptorum, dixerunt esse principium revectionis ad superos. Quod fabulosum est et contrarium philosophiae et theologiz. Et quod dicunt de lacteo circulo, per quem ascendunt et descendunt, non est dictum nisi propter hoc quod ille circulus candet quasi lacte perfusus sit. Et quia anima illustratur sensibilium cognitione et intelligibilium, propter hoc integumento poetico dederunt ei galaxiam, sive viam lacteam pro ascensu et descensu: ideo etiam lactis alimoniam dari nato primam, ut candor celestis in animo suo conceptus, candore lactis nutriretur et convalesceret.

Ad aliud dicendum, quod non intellexit Macrobius, nec etiam Plato, quod anima rationalis vires acciperet in stellis: quia potentie anime a substantia et esse anime fluunt. Unde a.quo substantiam accipit et esse, ab illo accipit et vires. Sed volebant dicere, quod in corpore dispositiones ad tales actus potentiarum juvantur a proprietatibus planetarum et stellarum sic: Quod enim frigidum et siccum, que qualitates sunt Saturni, confortant memoriam in bene tenendo, ideo dixerunt, quod memoriam accipit in sphera Saturni: et quia lumen Saturni superius est et informat omnia lumina inferiora: dicit enim Ptolemaeus in Quadripartito, quod omnes aliae stelle applicantur et junguntur Saturno, et ipse nulli, et similiter lumen rationis sive intellectus omnibus luminibus sensibilibus applicatur et ordinat ea, et none converso, eo quod logisticon, hoc est rationale lumen accipit a Saturno. Iterum quia Jupiter humidus est et calidus et luminosus valde: que sunt principia que resolvunt organa ad actiones quibus utitur intellectus practicus sive thimicus, ideo dixerunt, quod in sphera Jovis accipit thimicon, hoc est, intellectum practicum: ef in sphara Solis splendorem sensuum: et sic adaptabant in aliis.

Ad aliud dictum Macrobii dicendum, quod fabulosum est et erroneum. Anime enim pondere affectuum nullo modo descendunt in corpora, sed polius create cum potentiis suis determinantur ad corpus secundum naturam.

Av ip quod per rationem objicitur, dicendum quod anima rationalis per creationem producitur a Deo, et non a natura: sed producitur in corpore ad esse, ul per hoc demonstretur, quod est actus corporis et perfectio. Et bene concedendum est, quod nec a substantiali, nec accidentali forma producitur, sed immediate a Deo: et si principia naturalia in formis substantialibus et accidentalibus aliquid ad hoc operantur, hoc erit disponendo in corpore cui est infun denda anima, et non ad esse vel substantiam anime.

Ad aliud dicendum, quod hoc penitus nihil valet: quia forme existentes in potentia materia, et simul forme exislentes in actu secundum naturam, non habent in quo sint nisi in illo existente cujus sunt actus: et illa quorum sunt actus, non sunt simul, sed succes sive: propter quod etiam successive anime creantur.

Raviones autem Avicenne procedunt et bone sunt et secundum philosophiam et theologiam: et colutio ejus quod posset objici Avicenne, optima ponitur ab eo. Unde totum quod dicit, verum est et procedit, et per ipsum improbatur error introductus.