Lectio 72, de Trinitate

Sequitur corollarie quod impossibile est esse divinam essentiam aliquo modo multiplicari istud sequitur evidenter quia eo ipso quod multiplicaretur ullam haberet omnem inmensam perfectionem ymmo cuilibet inmensa perfectio deficeret

2m corollarium essentia simplicissima a nullo capit vel capere potest originem productive id est nullo potest produci patet quia non a superiori quia non habet nec habere potest originem productive ab aequali ut necretius est nec a se per augustinum nichil producit se ut sic Item augustinus il tres errores reputat maximum errorem istum scilicet quod producat aliquod se ut sic utque primo de trinitate unde nec reperitur in deo nec in creatura

3m corollarium aliquod est suppositum simplicissime naturae scilicet divinae inproductum patet quia ipsa est inproducta et consistit in aliquo supposito vel aliquibus ergo datur aliquod eius suppositum non productum quia esset circulatio alias

4m corollarium summa simplicitas non potest in unico supposito consistere vel persistere probatur ex duplici radice

primo quia summa simplicitas ut dictum est inmensa fecunditas ergo est communicativa et summe ergo ad aequalitatem et non multitudo essentiam quia non est multiplicabilis propter simplicitatem ergo etc

Confirmatur nam esse diffusum est denominatio perfectionis simpliciter ergo competit deo non dum simpliciter sed tum ista additione inmense igitur deus est inmense diffusivus sui et hoc non potest esse nisi habeat 2m immensum quia per creaturam non inmense se diffundit ergo hoc erit generando aliam subsistentia quae erit eadem essentia et quae est diffusivus diffudit quia in aeternis idem est esse et posse esse

Quintum corollarium prima diffusio vel productio in divinis procedens a persona non producta verissime potest dici generatio ymmo verissime est generatio patet quia vivens producit aliud vivens et producit aquale sibi per omnia modo haec est generatio proprie dicta mere unica ex quo producens et productum sunt eiusdem naturae modo prima productio non causans essentiam sua est vivens et 2a est vivens et est eadem essentiam igitur est realiter generatio unde ad generationem requiritur quod extrema scilicet ginguens et genitum sunt viventia 2o quia convenit in natura et sunt similia et per modum naturae unum praecedit aliud

Sequitur quod persona divina producens et non producta propriissime loquendo debet vocari pater Sequitur consimiliter quod persona producta debet vocari filius et quia haec non est in vita vegetabili vel sensitiva sed intellectuali persona quae est filius debet dici verum nam in vita vegetativa sortitur denominationem filii ita quod ly filius est nomen commune sed quia est intellectuale quod generat genitum divinum et est non filii per modum intellectualis procedentis quia est expressivum notatur divinae et omnium in illa natura relucentium

Et ideo etiam debet vocari ymago patris quia est verum mentale ex primens totam naturam patris seu esse aeternum et totam naturam essentiae divinae unde exructavit cor meum verbum bonum apparet quare filio attribuitur quod est speculum et ymago patris quia procedit per modum verbi

Ex istis apparet quod pluralitas divinarum personarum non repugnat summe simplicitati immo sequitur quod pluralitas divinarum personarum est proprietas summae simplicitatis et inmense et eam sequens tamquam eius propria conditio patet error illorum qui propter simplicitatem divinam negant pluralitatem personarum quia inferunt contrarium illius quod deductio naturam est inferri

sequitur quod non est adextra communicabile scilicet creaturae quia una essentia sit plures personae vel subsistentiae vel supposita quia esse plura supposita est propria conditio summae simplicitatis ut deductum est non nego quin staret eandem creaturam pluribus subsistentiis subsistere extrinsece et alii non esset aliquod illorum ut si tres personae assumere ut simul eandem humanitatem

Circa istam materia sunt tres latitudines propositionum

prima est propositionum habentium difficultatem ex usu vocabuli

2a latitudo est propositionum habentium difficultatum ex difficultate a parte rei

3a propositionum quae nichil addunt super articulum principalem prima latitudo reducitur ad 2am per potentiam vocabulorum et resolutionem ad bonos conceptus 2a reducitur ad 3am

primo arguitur sic nam articulus trinitatis est articulus fidei principalis ergo ad illum obligantur iudaei consequentia licet quia est de articulis principalibus et non de illis qui ex tempore sumpserunt originem ut circa sacra novae legis

Item testimonio christi qui dicit expresse iudaeis "scrutamini scripturas in quibus putatis vitam habere" et hoc loquendo de sua divinitate et emanatione eius in patre Et ideo si diligenter scrutentur scripturas reperirent quod in veteri testamento reluceat huiusmodi articulus trinitatis

Item alibi salvator dicit "moyses etiam scripsit divinae" Circa istam materiam Magister in 2a distinctione adducit multas auctoritates magister de lyra in ista materia etiam adducit multa et concludit finaliter quod sufficienter deducitur sed non evidenter scilicet ex veteri testamento contradico sibi quantum ad hoc et dico quod evidenter deducitur Advertendum quod evidentia deductionis non debet attendi nisi quantum ad illum qui sapit scripturam et intelligit patet quia nisi sic ex commento campan?m non habetur evidenter quod super lineam datam contingit triangulum collocare Et ideo intelligitur quia intellectum sit bene dispositus et intelligit naturam unde haec consequentia non valet Solam esse maiorem tota terra non est demonstrabile rustico Circa istam materiam ponitur exemplicatio ad probandum et ostendendum qoud evidenter apud iudicem non male dispositum deduceretur articulus trinitatis ex veteri testamento unde sub papa silvester regnante constavit rgii certantibus iudaeis cum christianis causa tuti fuerunt duo iudices indifferentes scilicet duo philosophi qui audiverunt deductiones iudaeorum et christianorum detulerunt sententiam et sic non est dubium quin ita sit positio fidei et istud sufficat pro fundamento

Advertendum circa istam materiam Schaton supra sententias ponit manuductiva

primum ymaginandum dicit quod sunt duae res repugnantes relative inter se realiter quod nullo modo in tali habitudine una possit esse alia

/ postea ymaginandum quod ille duo res respectu unus alterius rei non habeant huiusmodi repugnantiam immo quod uni alteri possit ydemptificari ut sic essentia nuda ad quam non habeant repungnantiam relativam scilicet ponamus quod a et b concurrant ydemptice cum c hoc est ymaginabile quia nec a nec b habent repugnantiam formalem respectu c quin possit ydemptificari tunc erit c etiam b erit c tamen adhuc remanebit distinctio et repugnantia relativa vel talis habitudo quod numquam possit esse una alia et respectu illius 3ae scilicet respectu c non habet habitudinem repugnare quam habet inter se

unde tanta ydemptitate pater est idem cum essentia sicut cum se ipso quia ad essentiam nullam habet causam intrinsecam distinctiones ad filium habet Et sicut in exemplo praedicto patet ponitur de duabus tribus ita ymagine videtur de tribus et habebitur ymaginatio trinitatis

2a ymaginatio sua est ista ipse ymaginatur quod sunt duo genera distinctionum realium realiter distincta Ita quod relativa distinctio est unus modus distinctionis et essentialis distinctio est alius modus in eadem re et ymaginemur quod isti modi vel istae distinctiones sunt realiter res diversae ergo stat quod inter distincta tam relative quam essentialiter tollatur distinctus essentialis remanente alia distinctione scilicet relativa quo dato habetur ymaginatio trinitatis