Lectio 86, de Caritate

In alia lectione In praecedenti lectione fuit tactum quod sicut divina acceptatio se sola est causa gratificationis creaturae Ita stante peccato primi hominis et poenis inde sequentibus scilicet privatione iustitiae originalis pro tota posterioritate et cupiditate sequente quae est quaedam humilis turpitudo habens se per modum habitus viciose stante laesione virium inferiorum et superiorum deicebatur quod de acceptatio est formalius in peccato originali sed hic non capio ly deacceptatio active quia sic non est nisi deus sed capio ly deacceptatio passive et illa potest dupliciter ymaginari vel intelligi uno modo potest ymaginari deacceptio per primvationem acceptationis requisitae ad hoc quod creatura non sit indigna

ubi ymaginandum esset quod varii sunt gradus acceptationis de supremo genere esset gradus reddens creaturam formaliter dignam vita aeterna et gratam deo Alius gradus ymaginabilis esset respectu moralis bonitatis non dico intrinsece Contra istum tertium advertendum quod bonitas ordinis rerum magis consurgit ex divinam acceptatione 3o modo sumpta quam extrinseca specifica rerum quam bonitate denominavit scriptura cum dicitur vidit deus omnia quae fecerat et erant valde bona

Ex quo consequenter ymaginari posset quod nullam facta mutatione intrinseca in rebus per solam subtractionem acceptationis 3o modo male esset universo creato

iuxta hanc ymaginationem consequenter ymaginari posset quod subtractio totius latitudinis acceptibilitatis divinae haberet rationem trupitudinis sufficienter et culpae et sic ymaginari posset quod deacceptatio esset formali in peccato originali Alio modo magis positive et potest capi ut sit quaedam indignitas in creatura consurgens ex hoc quod deus realiter cum repugnat indignam quod non potest facere nisi praecederet aliqua dispositio ad hoc sufficiens scilicet peccatum primi parentis pro quo perdidit iustitiam originalem infecta est caro

Ideo formale in peccato originale esset indignitas consurgens ex divina inductione vel deacceptatione videtur hoc conservare dictis apostoli dicentis: "omnes nascimur filii irae" et indigni Et huiusmodi deacceptatio est quaedam na dei qua repulit nos indgnos nec vult conferre gratiam nisi per remedia proxima imposita et per renovationem legis

Consequenter dictum est quod ad gratifficationem creaturae non requiritur aliquod additum

Iuxta quod dubitatur utrum creatura quando gratifficatur realiter mutatur scilicet utrum aliud de novo sibi additur

potest responderi quod sic scilicet quod est realiter quaedam nec est ex de necessitate quem quaelibet species mutationis habeat aliquod distinctum pro termino acquisito vel aliquod deperdit quod animae sunt species mutationis divinae potentiae possibilis quam sint secundum communem cursum naturae

2o adhuc communiter philosophando a pluribus communiter quod stat esse mutationem localem absque acquisitione alicuius rei vel de perditione scilicet ponendo quod motus localis sit ipsum mobile ut ockam tent et plures alii nichilominus concedunt articulum parisiensis scilicet quod deus potest totum mundum movere moto recto quo dato nichil requiret nec spatium nec aliud Et sic non videtur repugnantia quod aliqua res realiter mutetur et tamen nec ad acquirit nec deperdit

3o dictum est quod achilles id est ratio fortissima ponentium respectus est quando est propositio aliqua affirmativa quae verificatur pro rebus scilicet qualificatum positio rerum illarum non sufficit ad verificationem propositionis oportet ponere respectus alios unde secundum opinantes vero respectus per istud principium sciretur ubi debet ponit respectus relationis

verbi gratia ad verificandum hanc quod sol sit et radius sit quia staret quod sol esset radius etc non a sole sed adea ergo oportet ponere respectum meritum quia non sufficit verificatio sine illa doctores de isto faciunt longos tractatus et totum resolvitur ad istud durandus ponit quod huiusmodi respectus

non sunt verae substantiae nec accidentia absoluta sed potius modi rerum distincti et tamen nec a rebus inhaeret realiter et ymaginando secundum gradus entium vel rerum ut dictum est alias Et breviter quasi omnium doctorum antiquorum oppositio est quod sunt ponendae tres res applicando ad materiam

si vellemus vovere aliquem respectum in creatura quando gratificaretur facilius salvaretur ita quod acquireretur aliquis modus se habendi qui dicitur respectus ratione cuius creatura dicitur grata deo qui non vult ponere tales respectus faciliter potest dicere quod ad verificandum istam propositionem sortes est deo gratus non sufficiunt deus et sortes quocumque sed taliter se habentes et ockam videtur tenere istum modum

Restat ideo sequenter respondere ad rationes alias factas quibus probatur quod caritas creatura non sit activa respectu actuum virtuosorum quia sicut spiritus sanctus esset prima causa sequitur quod posset se sola exire in omnes actus virtutum et sic non requiritur prudentia

Respondendum est tenendo positionem praemiam consona veritati theologicae ut videtur quod habet se tamquam prima causa in regno animae et potest se sola exire in actus aliarum virtutum quia si non in quaestione videretur de producentia qui est habitus intellectus et caritas voluntatis Sanctus thomas in 2a 2ae summae theologicae etc Respondet quod caritas est unctio docens de omnibus ut habetur in cai unica philosophis et sic respectum omnium necessariorum ad salutem caritas est sufficiens ad exeundem in actum intellectus practici et ad volendum conformiter

Ad secundam rationem quia sit activa ponamus quod intendatur caritas in sorte continue usque ad gradum prohibitum tunc quaeritur quando et gradus illicitus utrum caritas concurrit sic tunc concurrit ad peccatum si non tunc voluntas sufficit se sola et per consequens primus suffecisset et sic caritas frustra poneretur

Respondetur quod in isto casu ad gradu illiatum caritas non concurrit nec potest unde sicut fides non potest inclinare ad falsum ut dictum est inprobari ita nec caritas ad malum ymmo magis repugnat quia perfectiori modo dirigeret potentiam in obiectum quam quaecumque alia virtus vel habitus

Dubitatur utrum caritas possit concurrere cum voluntate ad huiusmodi gradum exclusive scilicet ad quemlibt gradum circa gradum illicitum

Arguitur quod non ex ista radice quia si sortitur esset prohibitum quod non producat gradum ut 10 et producat quemlibet tunc culpandus est quia sequitur produxit quemlibet circa gradum ut 10 igitur si maneat habebit gradum ut 10 si agit per horam et in fine horae habetur gradum et 10 si remaneret istam materiam tangit Auostan de omissione

Breviter dicendum quod non stat caritatem usque ad illum gradum exclusive continue agere sed ex promissione speciali in aliquo instanti citra tempus in quo anima non sufficeret considerare in quo gradu distaret actus a gradu prohibito caritas movet intellectum ad considerandum propinquitatem gradus prohibiti et ista solutio solet dari in materia de omissione quia dicitur quod appropinquante tempore tenetur considerare etc

Ad aliam rationem quando dicitur si voluntas in regno animae esset sic prima causa potest agere non coagente voluntatis etc

Breviter naturae consequentia quia de necessitate voluntas concurrit saltem receptive et est mutative quod ad actos suos

2o dicitur quod voluntas respectu actus sui liberi non necessitatur nec a deo nec a suo actu ideo non sequeretur quod potest sic neccessitare voluntatem ad talem actum

3o dicitur quod licet caritas sit realiter in se res quae naturalis et naturaliter activa habet tamen modum libere agendi quia est instrumentum spiritus sancti sequens tuus inclinationem et motionem quo ad modum agendi proportionaliter sicut dictum est prius de fide

Ad aliam si caritas esset sic activa sequeretur quod fieret in actu infinita quia ratione mereri debet argui quia meritum negandum est meritum gloriae in patria sed etiam gratiae in via et loquor in ardo semper in eodem instanti ergo actus producit habitum infinitum et econtra habitus actum infinitum et sic posset argui de quolibet actu virtuoso et sic quilibet talis habitus infinite intendi

Respondendum est quod in isto casu in materia caritatis quod licet caritas concurrens in actum meritorium mereatur augeri tamen non pro illo instanti sed pro futuro tempore

2o dato quod caritas in eadem instanti argueretur illud tamen quod quo additur ratione meriti non confert ad actum pro eodem instanti sed habet rationem posterioritatis ut sit caritas ut duo et addatur unus gradus caritatis ratione actus dicitur quod non confert ad merendum gratiam in hoc instanti sed est posterior et disponit ad alios actus Cuius sit posterior patet quia consequetur

Ad aliam rationem de iudaeis scilicet de proplexitate simplicium existentium in caritate quia habuerunt in deutro quod qui a lege reciperet vel quia quaecumque praedicantem contra legem reciperet vel qui quem reciperet etc

Et miracula non movebant eorum proplexitatem nec potest tamen de necessitate ymmo est unctio etc

de praelatis ymaginatur wilhelmus auticidorensis quod deus est supremus praelatorum cnt? quod semper praesto est in non ponentibus obicem et radiiabit illustrationem respectum necessariorum ad subiectum et sic consequenter non debet credere praelato sed inclinabunt eum ad yream partem acceptandum et sic diceret talis audiam quid loquatur in me dominus et sic in illo casu non conceditur quod talis crederet praelato

Tunc ad rationem materia est soluta per dictum christi quod non venit solvere legem sed admimplere unde vetus lex quidquid novae legis est continebat in figura nec christus nec quantum ad moralia contradicit sed figurae cessaverunt adveniente veritate scilicet cerimonalia quae erant sacramentorum figurativa unde tenebantur credere in christum quantum est demianculis dicitur quod ipsi debebant moveri et ad magos et ydolatras

lactanntius respondet quod daemones ex ambitione bonorum et cultus deo debiti ad decipiendum faciunt naturales coniunctiones quae videntur mirabilia et addunt mala et per ad orationem vel tergationem tollunt oppositum per eos met Etiam ratione peccatorum potest contingere quod deus permittat

Ad aliam rationem caritas denominat magis vel minus ergo non est simplex qualitas

Respondendum quod caritas denominat secundum extrinsecum dupliciter

primo modo quantum ad vitalem ymaginationem qui non est intrinsece cognitio et albedinem est intrinsecum denominari album

2o dicitur quod caritas dicitur aliunde extrinsece caritas scilicet per divinam acceptatione qui requiritur quia staret quod informaret et tamen non denominaret subiectum carum et secundo quod magis et magis acceptatur creatura secundum hoc dicitur magis et magis cara secundum eandem caritatem in numero

Ad aliam essentiam caritatis non repugnat culpae

dicitur quod nulla mundi qualitas est intrinsece recitando ymmo absolute seu de potentia dei absoluta stat cum culpa Et staret quod esset in subiecto vitali et tamen non inmutare et vitaliter

Ad aliam rationem saltem apparentem quod caritas in regno animae habet simpliciter principatum quia sit aliquis habitus in operibus virtuosis et caritatis tandem peccet etc materiam habitus acquisiti et illi possunt exire in actum Et confirmatur de fide nam existens in peccato posset in actum fidei scilicet informis

Respondendum est tenendo positionem secundum quod probatum est quod nullus est actus virtuosus nisi ex concursu caritatis

ymaginamur est circa istam materiam quod causalitas huiusmodi habituum qui stant cum culpa quantum est de se non sufficiunt ad actus meritorios scilicet ad actum fruitivum et in existentibus in peccato huiusmodi habitus exit in aliquod actum qui apparet esse actus fructivus et non est talis sed habet finem temporalem explicite vel inplicite vel aequivalenter

et contingit ex hoc quod creatura non potest discernere utrum actus eius sit ordinatus indebitum finem et sic stat quod creatura nesciat an ordo vel amore digna sit et ista videtur esse intentio antiquorum doctorum unde augustinus de dogmatibus ecclesiasitici etc et moribus ecclesiae ubi describendo virtutem semper dicit concurrere caritatem

quantum est de fide dico quia est habitus naturalis non potest concurrere nisi concurrente caritate

et ideo quantum ad proprios actus est mortua tamen acquiritur habitus et huiusmodi habitus acquisitus exit in actum qui sufficit pro credendum pro elevando ad vere credendum et sapiendum et sic concurrit ad actus omnino alterius speciei nec sunt realiter meritum actus fidei est realiter cognitio