Lectio 124, de Libertate

Consequenter via improbatione positionis sequentis nunc sequitur videre de una alia positione vel oppinione pro concordia futurum contingentium cum revelationibus quod praeteritio potest nonquam fuisse neque praetervisse et consequenter quod facta revelatione potest nonquam fuisse producta

Circa quod advertendum est ponendo unam propositionem talem quod non est evidens nobis quod deus possit facere mundum vel aliud praetertium nonquam fuisse / nec eius contrarium est nobis evidens / probatur nam utramque partem contingit pluraliter deffensari salva fide et per consequens neutra pars est evidens

unde affirmativa partem tenuerunt multi valentes doctores sicut gilbertus porettarius et petrus damasceni ut patet in allegatione de virginis reparatione cum quibus videtur altissiodoriensis concordare in quaestione ubi quaerit de reintegratione virginis post lapsum unde dicit quod duobus modis solvitur

primo quia deus absolute potest virginem reparare sed tamen communiter dicitur quod non quia potentiam non applicavit ad effectum sicut patet fecisse in caecarum illuminatione et clauorum ambulatione et mortuorum resurrectione non est tamen dubium qin possit etc

Aliter dicit quod deus potest virginem reparare quia et eius corpus et eius animam potest aequaliter reintegrare sicut ante lapsum non tamen facere quod nonquam fuisset corrupta licet suam virginitatem sibi reintegraret quia quae lapsus iam vertitur in praeteritum / et ideo ipse dicit quod sibi non deberetur aureola pro merito reperitum

Contra haec tamen arguit quoniam ipsam nonquam fuisse corruptam est quaedam excellentia pro qua debetr aureola igitur reparatione facta reintegrationis non sibi repugnat habere aureolam

Respondet ad hoc quod dici oportet secundum gilbertum poretanum quod deus potuit facere quod nonquam fuerit corrupta quia nisi sic taliter non se haberet ad res qualiter nunc se habet sed uniformiter se habet nunc sequitur tunc ergo

tamen sic consueti sumus loqui cum suppositione praeteriti / Et glosat ieromium quod quasi videtur ponere necessitatem suae perfectionis et sic fuit oppinio talis quod possibile est praeteritum nonquam fuisse praeteritum Ex quo sequitur concordia futurum contingentium cum revelationibus Sed haec positio ymaginatur sic quod deus ratione suae aeternitatis praevenit omnem situm unde etiam ratione suae durationis praevenit omnem durationem et ita ymaginatur quod praevenit res sic quod ad eius efficaciam nullae res sibi praeterenter sed omnia sibi sunt praesentia tame praeterita quam futura Unde apud eius omnipotentiam est aequa facere quod adam non fuerit sicut quod antichristus non erit

Et certissime haec ymaginatio est subtilis valde / salvans quod revelationem non praeventi contingentia et quod deus non potest neccessitari quod antiqui reputaverunt satis durum / sed ista positio non stat nam si sic tunc concederent isti quod mundus nonquam desinere et fuisse obiectum dei consequens est falsum quia mundus potest non esse et non fuisse

Similiter dicerent quod res quae primo est potest non esse et tamen ante lapsum in praeteritum non potest desinere esse quia si ponitur non esse tunc non desinit esse / quia in alio primo non est quia aliter implicaret contradictionem

Et sic apparet prima pars conclusionis scilicet quod non implicat quod illud quod est praeteritum possit non fuisse praeteritum nec est evidenter contra fidem

/ 2a pars scilicet quod nec oppositum eius sit contra fidem ymmo fidei consonum scilicet quod praeteritum necesse est fuisse praeteritum patet quia est articulus parisiensis / Nihilominus advertendum est quod consequentia non valet sic dicendo articulus parisiensis ponit hoc est dicere consequentia est contra fidem

Arguitur ergo pro ista parte / ponendo quod oppositum potuit non fuisse est contra conclusionem doctorum oppinionem ergo non debet poni maxime ubi non est auctoritatis ligans sed ponendo praeteritum non fuisse praeteritum esse possibile est contra conclusionem doctorum op?nem ergo

Item philosophi quasi omnes videntur in hoc concordare unde aristoteles "soli tali privatur deus scilicet praeterito non fuisse"

Item haec positio est contra regulas artis obligatoriae contra fidem quia plus concedit quam opporteat ergo

/ Ex quo sequitur quod ad salvandum futurum contingentiam cum revelatione non oportet ponere praeteritum nonquam fuisse praeteritum

et hoc declarabitur in alia materia deo dante

Sequitur 3a positio erronea in hoc materia de qualibet re absoluta quae transivit in praeteritum necesse est hanc fuisse et nihilominus quod nonquam sic concurrerit haec

autem quo ad primam sui partem stat cum veritate articuli parisiensis sed quo ad 2am salvatur contingentiam futurorum secundum modum praetactum unde ymaginatur duo

primo quia si aliqua quantitas immutat aliam quantitatem necesse est eam immutasse secundum habitudinem Et ex hoc salvat quod sortes revelatione absoluta antichristum fieri quia non est aliquid contingens

et sic huiusmodi immutatio non fuit ab illo actu eodem illius habitudinis unde primus concursus est simpliciter generari concurrente prima causa sed tamen ipsa habebit aliquam modo concurrendi specialem nec habebit necessitatem / Et est alius concurrendi modus communis unde ista consequentia non valet deus concurrit ad b actu igitur necesse est ipsum sic concurrisse

negabiilis consequentiam unde tam ex parte quantitatis quam dei concurrentis salvaret materiam revelationum et dicunt quod est mere contingens quia quantitas talis potuit non fuisse et per consequens contingenter fuit revelatio

Sed tamen ista positio non videtur valere nam coincidit cum falso ymmo et in laquum suum capitur et decidit patet quia motio vitalis non arguit quin sit operatio sive distringatur sive non a potentia et sic habet concedere quod illud quod transuit in praeteritum potuit non fuisse et hoc probaretur de motu locali

/ Et per hoc argueretur effectum iam factum nonquam fuisse / et quod sortes interficiens platonem nonquam / inter fecisset quod tamen est iam factum

Item etiam quod primus angelus non peccasset et sic habitudo causalitatis est specialiter contingens non obstante lapsu in praeteritum et sic ista oppinio incidit in scillam cupiens evictare caribdim

4ta propositio quod proprium est divinae naturae cognoscere certitudinaliter futura contingentia et quod non sunt creaturae revelabilia Cuius radix / quia ratione aeternitatis sunt primae causae obiective et haec suae naturae competit igitur non creaturae

Secuntur distinctiones 3es scilicet 11ma 12va et 13ma quarum prima conclusio in ordine sequitur quod baptismus est vitiorum extirpatio / Eukaristia vero rei spiritualiter productae educatio / unde per sacramentum tale generatur et in esse vitae producitur deinde nam sicut nuncupatum confertur corporali vitae ita sacramentum eucaristiae vitae spirituali

2a conclusio eucaristia vocatur viaticum id est cibus in via / nam sicut peregrinus indiget viatico in via suae peregrinationis scilicet cibo corporali nuctriente corpus ita quilibet fidelis indiget corpore christi scilicet viatico spirituali quo ad vitam spiritualem et regni sempiternum adquirendum

3a conclusio sacramentum istud fuit institutum post agnum typicum et ideo sicut typicus dicitur filia terminus ita filia cessante venit veritas unde post celebrationem paschae corpus suum dedit discibilis suis

4a conclusio de forma sacramenti quae satis nota est

5a non debet calumpnari ecclesia quod talem sacramentum sumatur aieiunis licet aph iam comedissent quando eis dedit de christus corpus suum

6ta et ultima quoad istam distinctionem est quod 4or in sacramento sunt attendenda scilicet panis albedo quantias etc unde vera caro christi est res significatum et res sacramenti et non remanet panis nisi caelestis

Alia distinctio cuius conclusio prima quod mali mea ducat sacramentum et non rem sacramenti boni autem sacramentum et rem sacramenti scilicet gratiam sacramenti

Alia distinctio cuius conclusio est reprobatus cuiusdam haeresis a berengario scilicet quod corpus christi est in sacramento altaris figurative

2a conclusio constat per verba sacramentalia corpus verum et sanguinem esse contra quosdam patet error dicentium panem remanere sed non nisi calestis sit et haec finitur vi?a eucaristiae domini