Lectio 125, de Libertate

Consequenter circa materiam de revelationibus cum futuris contingentibus restat ponere aliquas oppiniones sicut okam vel oco et almachani prima est quae salvat possibilitatem futurum contingentium cum revelationibus / probat enim sit / quoniam possibile est revelationem de contingenti fore falsam unde facta revelatione et ipsa lapsa in praeteritum necesse est sic hominem assensisse et quia oppositum eius potest contingere ideo possibile est quod talis homo facta revelatione sibi sit deceptus / Et iuxta haec salvant contingentiam quia cum aliquis aliquid credidit haec est necessariam quod non asserit sed remanet contingentia

/ Et quamvis haec positio sit salvabilis vel factibilis ad sustinendum obviat tamen articulis parisiensibus nam ex ipsa sequitur quod christus potest decipi nam sibi facta revelatione de futurio iudicio concederet ista positio quod necesse est christum sic credidisse / et tunc si non sic fuerit / deceptus est

Et okam vel oco concedit apparet secundum communicationem ydiomatum Adam tamen concedit quod anima christi potuit decipi sed tamen non christus quo casu stante bene concedit de humanitate sed negat de supposto Et causa est quia per iudicium superius et enuntius ipse christi est iudicium infallibile quia immensa veritas Si autem accidat error non denotatur pro tanto deffectiva / sicut ratio in nobis deffectiva iudicat solem esse maiorem tota terra et tamen sensus communis totum iudicat oppositum In proposito sic dico / cuius causa est quia ipse christus ut dictum est est summa veritas nonquam tamen concederetur christum false iudicare / sic propter deffectum praedictum non iudicaretur homo deceptus totaliter scilicet propter quantitatem solis

Sed tamen utraque positio est contra parisienses articulos quia non consonat doctrinae sacrae quare etc

Alii enim sunt plures modi quos pertranseo Venio igitur ad modum probabiliorem supponendo aliqua primo enim suppono quod respectu revelationis concurrat deus duplici genere concursus si effective et generaliter et 2o obiective et specialiter

Ulterius dicitur quod licet concursus dei effectivus in praeceptum lapsus sit / sequitur tamen deus fecit sive concurrit igitur etc

Alius concursus est obiectivus qui quidam non infert necessitatem unde non sed haec consequentia / deus concurrit in praeterito igitur necesse est eum sic concurrisse Et sic futurum contingentia cum revelationibus cuius causa est quia non contrahit necessitatem ex sua praeteritione quare contingentia remanet videlicet ut non potuit esse revelatum Et tunc si deus gabrieli revelavit iudicium futurum hoc est sic quod semper remanet contingentia quia potest esse sic quod non erit Et sic diceretur quod deus non puta revelaverit nec effective nec obiectiva concurret ad hoc

/ sed hoc non sufficit quod non satis est generalis ex eo quod non salvat de revelationibus intuitivis in verbo obiective immediate concurrente

2o non salvat quin anima christi possit decipi coniuncta verbo quia realiter assentit quod futurum iudicium et non tollit quin assenserit et tamen non ex casu possibili igitur decepta esset quare etc

Sequitur oppinio tenenda in hac materia pro radice cuius intelligenda ponuntur aliquae suppositiones

quarum prima / Tota latitudo assensuum revelatorum est supra et alterius generis ab assensibus naturalibus Ita quod tota ipsa est supernaturalis et hoc sive terminentur huiusmodi assensus ad verbum immediate sive sit aenigmatici sive ascendendo sive descendendo

2a suppositio aliam habitudinem habent huiusmodi assensus ad sua assensibilia quam cognitiones naturaliter deppendentes vel sequentes ad effectus sic habere in re Et causa est quia assensus naturaliter causati sunt quasi effectus rerum vel sic esse sive sicut per eos continentur

3a suppositio veritas assensuum revelatorum magis respicit veritas ad iudicium divinum quam ad sic esse quod ad assensum creatum signatur a parte rei unde dato tali assensu / iudicium futurum erit quia ad eius veritatem non requiritur quod ita erit

4a suppositio habitudo assensuum revelatorum ad divinum assensum relata est pure essentialis et intrinseca / sicut patet de assensu huius propositionis me?lis antichristus erit / nam potest non esse assensus respectu ipsius sed divinus est illius quaedam conformitas ad divinum sive futurum iudicium et repugnat quin habeat Et ideo in esse tali est essentialis conformitas Et ideo ymaginandum est quod essentialis dependentia sit in esse tali

Ex quo sequitur primo quod nullus talis assensus possit esse falsus patet ex praedictis / quia huiusmodi assensus est insolubilis igitur / nam dependet ab assensu divino sicut eius entitas Ex quo sequitur 2o quod talis assensus non potest esse falsus patet quia conformis est divino assensui sed non stat ipsum esse falsum ergo / unde advertendum quod per evidentiam non potest sic probari materia ista ideo sufficit probabilia ad ipsam probandam declarando ad ducere Ex quibus patet quod nullus assensus talis potest esse falsus quia in esse tali a deo dependet Ex quo sequitur quod nullus talis assensus creatus potest esse falsus. Patet ex suppositionibus quia intrinseca eius habitudo conformitatis ad assensum divinum est insolubilis, igitur non stant ipsum remanere in esse assensus et non conformari veritati divinae, et eodem modo imaginatur, sicut entitas creata dependet ab entitate increata insolubili dependentia utraque entitate existente, et sic patet quia talis assensus non potest esse falsus quia semper est conformis divino assenui, sed nullo modo stat assensum divinum posse esse falsum, igitur nec illum qui insolubili conformitate sibi connectitur.

Notandum est quod in introductione huiusmodi materiae non possum ponere rationem ipsum probantis nisi evitando inconvenientia in quibus alii modi incidunt nec possunt evitare. et ideo dicitur, quod nullus huiusmodi assensus potest esset falsus quia semper est conformis speculo sive macula.

Secundo, notandum est quod sicut verbum contingenter est iudicium quod antichristus erit ita assensus Revelatus est contingenter iudicium illius, patet quia insolubilis est habitudo conformitatis iudicii creati ad divinum Iudicium igitur si unum est contingens respectu illius vere Revelationis antichristus erit est aliud modo illud de divino Iudicio est notorium igitur de alio.

3o sequitur quod omnis assensus per revelationem factus de illo genere participat modalem perfectionem infinitae nobilitatis / licet inferior species debeat competere vel subiacere superiori nihilominus non sic est in modalibus perfectionibus sicut patet de simplicitate nam ipsa competit animae non tamen compositus Ex quo sequitur quod omnis revelatio facta vel assensus talis participat moralem perfectionem infinitae nobilitatis, et licet perfectio pure teu?alis non possit competere inferiori speciei quin etiam competat superiori, nihilominus tamen de moralibus perfectionibus non est neccessarium, immo perfectio moralis infinita poterit competere rei finite ut apparet clare de simplicitate quae dicit per se moralem quae convenit animae intellectivae, non tamen conveniret composito ex suprema intelligentia et materia prima secundo accidentibus convenit quod sint simplicia, et tamen illud non convenit substantiis materialibus et compositis ut homini, hoc est tamen in proposito quod esse certitudinem inaequabile est moralis perfectio intrinsece competens cuilibet assensui revelato.

Sed convenit intrinsece assensui divino ex natura propria quod sit assensus inobliquabilis, et quod possit esse contradictorum assensus. Assensui autem creato convenit iste modus per participationem quia si divinis assensus est simpliciter inobliquabilis, igitur assensus revelatus nec poterit esse falsus, et sicut divinus assensus idem manens formaliter potest esse oppositorum uniformiter se habendo, ita assensus revelatus.

4o sequitur quod quilibet assensus revelatus habet quodammodo libertatis modum instrumentaliter non transeundo in praeteritum non respectu sui enuntiabilis nec vitalis immutationis potentiae pro eodem enuntabili patet / quia assensus respectu huius propositionis iudicium futurum erit potest esse non futurum et sic res respectu obiectorum potest esse et non esse / et sic est quidam modus modo sic est de quolibet assensu tali uniformiter se habet quod potest non esse assensus illius / et sic respectu sui enuntiabilis habet modum causae libere quia potest esse et potest non esse nec transit in praeteritum respectu eiusdem nam antecedens est verum et consequens falsum

Ex quo infertur quod revelatio facta respectu futuri contingenter est quodam modo necessaria licet futurum maneat contingens Et causa est propter contingentem habitudinem revelationis ad suum enuntiable / et sic remanet sibi necessitas suae verificationis ad divinam veritatem contingenter

Ex quo patet quod ex tali assensu non sequitur propositio alia naturaliter formata qua enunciatur idem patet nam prima sic in se considerata est necessaria et si sumeretur per se esset pure contingens a nobis

6to patet qualiter nec anima christi prophetae nec aliqui sancti potest decipi per revelationem sic factam assentiendo futuris contingentibus / quia tota latitudo revelationum quae est supra habitudinem totalem assensum est in olbica / et quia tales sunt spirituales ideo non est mirandum si habeat proprietates mirabiles

7mo sequitur quod ionas propheta credens minime subverti a seipso locutus et non divinae sed capitis proprii iudicio et sic propositionem assumpsit ex qua intulit consequentiam esse veram cum tamen toto ita non fuerit et ideo peccavit quia naturaliter fuit vel etc

Sequitur 8vo quod absolute quaelibet revelatio est certissima patet quia non contingit per revelationem assentem decipi ergo iste assensus videtur de potioribus / dico tamen quod non capitur haec certitudo per actum reflexum sive assensum revelatum

Ex quo infero ultimo quod stat aliquem certissimum esse de aliqua veritate et tamen non posse naturaliter se scire esse certum patet de assensu futuri contingentis Unde circa hoc ut magis habeatur ymaginatio possumus ymaginari quod revelatio se habeat sicut radius proveniens a luce essentialiter et sicut potest esse quin dependeat a luce in esse lucis ita dicta quod revelatio dependet a luce prima ut est lux vera / et correspondenter sicut de radio ad lucem sic de assensu divino respective ad revelationem vel econtra scilicet de revelatione facta ad assensum divinum Et sic ista via salvaret quod anima christi non potest decipi / quoniam sunt assensus semper erit verus et dependet in esse tali et istam viam tetigi in principio lecturae in materia de fide

Secuntur 3es distinctiones 4ti scilicet 1oma undecima et 12ma et primae conclusio prima sequitur videlicet quod conversio sacramenti non est formalis quoad hoc

2a conclusio est de propositionibus quae debent concedi circa materiam unde aliqui non concedunt quod panis sit corpus christi sed dicunt quod corpus christi fit panem et tamen panis desinitis esse et corpus christi incipit esse et de novo incipet esse nisi alium de haberet esse unde de si?m?s panis incipit corpus christi esse

3a conclusio sicut deus ex sua immensitate est ubique et tamen per hoc non infertur quod multiplicetur sic de corpore christ nam licet conficiatur in ista ecclesai et in ista et in illa tamen solus deus manet sicut de anima nostra nam licet multiplicetur secundum potentias suas manet tamen eadem etiam in qualibet parte hostiae est corpus christi et ubique se habet

4a conclusio christus tradidit corpus suum sub specie panis ut crederemus per hoc sacramentum licet sensus sint in contrarium sed quia fides non habet meritum ubi humana ratio praebet experitum ideo nos firma fide debemus credere / nam ex alio potest dici quod sub specie panis et vini conficitur et manet sapor ne horrorem gustandi carnem vel sanguinem haberemus

5a conlusio sub utraque specie continetur patet quia corpus a sanguine non distingutiru vel dividitur / unde notandum est quod vi verborum ex transubstantione non sequitur nisi corpus sed consurgit ex alio alia Et sic fit secundum antiquos per concomitantiam quandam

6ta conclusio de obmissione aquae unde quaeritur si aqua abmittere utrum sacramentum habebit efficaciam dicitur quod habebit efficaciam nisi efficiatur haec per malitiam Sed tamen ex ignorantia graviter debet puniri

11ma distinctio cuius prima conclusio quod accidentia remanet in corpore christi sive subiecto unde substantia et aliae qualitates sed deus ordinavit sic quod si species applicarentur alicui suo obiecto remitterentur vel putrefierent unde sanguinis nuttrit sicut faceret vel vinum sed haec est ut suppleatur fides

2a conclusio manducantes non frangunt corpus christi ymmo eius integritas remanet et ideo etiam in fractione non frangitur corpus christi nec mensurare correspondet speciebus

3a conclusio de modo sumendi unde magister inducit augustinum dicentem quod omni die su?re non laudat nec vituperat tamen si debite sumat non est dubium quod multum laudandus est

12ma distinctio huius 4ti cuius prima conclusio quod mali corpus christi vel sacramenta non diminuit nec boni augent quia suam efficaciam ab alio non habet quam a deo nec praevitas aut malitia sacerdotis ipsum impeiorat nec ex bono melioratur

2a conclusio excommunicati vel simoniaci sive haeretic non conficiunt sacramentum id sicut dicit magister sed tamen in nhoc non tenetur / quoniam sicut dictum est malitia vel bonitas nihil aufferunt vel apponunt in hoc Tamen obsecrationes et orationes boni presbyteri valent multum mali vero parum vel nihil unde plaoust dicebat quod licet haereticus adhuc non intenderet quod sacramentum efficaciam haberet et dicebat etiam quod si semper scisma du?ret sacramentum etiam a malis presbyiteris et irregulantibus conficeretur licet tamen effectus sacramenti praecise consequeretur

3a et ultima est descriptio haeresis unde haeresis est finitio falsitatum perti?rium commissiva et ista descriptio non est proprie propria quare etc et sic finis est lectionis deo gratia allam