Lectio 76, de Trinitate [Bnf 3074 Transcription]

Consequenter expedita spiritus sancti processione et de graecorum et latinorum controversia quo ad consilium generale et particulare super ipsius processionis facto quae quidem materia scismati currit anno quo supra potest aptari aliqua

igitur circa tale scisma sunt videnda ut super ipso magis elucescat materia quantum spectat ad propositionem protes?do non dicere aliquid nisi quam salubre ad opus ecclesiae videbitur valere et quod ad sustentatione fidei catholicae Et tunc circa hoc sit prima propositio praemittendo suppositionem istam videlicet quod deus et natura nihil faciunt frustra Et potest hoc auctoritates circa humanum genus applicari

Et primo sequitur quod sicut finis hominis excedit eius naturalem facultatem Ita de mediis attingendis deus sibi providit est prima pars propositionis est manifesta quia status beatificus excedit omnem facultatem naturalem et contrariam tenere est haeresis de p?ta 2a pars enim patet ex generali dei providentia circa humanum genus non solum circa rectores gubernantes et pastores ecclesiae catholicae verum etiam circa policias omnes sicut habemus de angelo regente politias per angelum nam quaelibet civitas habet angelum sibi de punctum ad ea gubernandum et igitur etiam dicit magister elucidari Et hoc etiam in lu?no videtur patere ubi agitur de iuliano prosequente pompeyum cesar etc

ubi advertendum est quod ex culpa originalis credenda transcendunt humanam facultatem Et ideo requiritur specialis concursus ad earum revelationem Et licet in scripturis contineatur tamen quod videndum est de certiore medio si secundum regulas patrum sanctorum traditas maxime in consiliis ergo naturalibus

Item quibusdam videtur quod ex scriptura non habeatur evidenter remanere fides nisi in aliquo talis aliqui bene et non tamen in omnibus ad huc qui catholici putantur sive putarentur sed non obstantibus istis adhuc in fide remanentes ad sacri consilii operatione adhuc sufficienter quia quia fides suadente spiritu sancto in illis paucis remanet et operatur

Ex quo corollarie infertur quod in consilio congregati non sunt proprie locuntur sed potius spiritus sanctus / sicut etiam tenetur quod in forma verborum ecclesiae sacramentum suam habet efficientia dum debite fuerit observata sit etiam ex gnenerali consilio si forma observetur spiritus sanctus habebit in hoc suam efficientiam

Ex quo etiam infertur quod implicat contraditionem sententiam consilii generalis sic potest defficere patet nam termini proprie in theologia sic positi vel habiti conotant consilium spiritus sanctus Et sicut diceretur consilium illud esse falsum pari passu consilium spiritus sanctus esset falsum quod videtur absurdum

Ulterius sequitur quod licet deffectus praelatorum sit laesivus membrorum ecclesiae ergo non tamen respuenda est vel forminda eorum determinatio sive sententia maxime in neccesariis ad salutem

Quantum est de prima notum est in casu quod nullum laederent nam etiam utrumque testatum tenentur scire et suis sub dictis reservare et eos in eis introducere et eorum officium sic facere sed revera praediligat alba et fulva metalla in suis thezauris congregare diligat enim oves suas non tamen pro eis pascendis sed per velleribus non solum ymmo cranibus ipsarum habendis Oves sibi dimissas relinquit in ore luporum dereliquit et in curiis regum se nuct?ut luxuriose non caste vivunt deum in istarum fuit / et tamen de factis propris non unus eruginis mores corrodentis percipiunt / et si breviter istius dicti recordarentur me?re viam consequerentur rra de hiis potest dici Apud orbis iudices iura consumuntur nam qui leges gubernat non bene reuntur / non sentiunt miseri penam quam secuntur nam qui dampnant alios primi dampnabuntur et haec de praelatis qui devorat plebem sicut escam panis

2a pars propositionis patet nam quacumque malitia invalescente non est eorum sententia formi?da patet haec quia non sunt ipsi qui locuntur sumpto quod sit mali sed spiritu sanctus et a fortiori si debite confessi et r?ati de ipsis posset dici "vos non est qui loquimini sed spiritus" etc et sic eorum malitia tollit verborum efficientiam scilicet spiritus sanctus loquitur quia utn organum ipsius et per illud organum loquitur sicut habemus de asina ballae spiritus sanctus locutus est per eam Similiter ballaam a rege ballaac vocatus ad male dicendum populo israel / ipsi populo bene dixit non a se proprie sed spiritus per eum loquebatur / Ita a sibi non obstantibus praelatis malis adhuc posset spiritus sanctus in eos loqui sicut in asina et hoc est satis facto scismato consonum et est auctoritas infallibilis Adhuc potest satis confirmari nam ubi supra habetur quod cum rex ballaac audiret quia ballam populo israelico benedixi ut ad ballaam dicens mandavi te ut huic populo maledixeres et tu ei benedixisti Respondit ballaam non possum aliud loqui nisi quod mihi iusserit dominus Unde intellectum dict benedictione eis prohibere non valeo / non est deus ut homo ut male dicitur nec ut filius hominis ut mu?tur et ita proportionaliter regebat deus populum suum licet malus esset populus in pluribus te?dis sua lege quare etiam aeque bene poterit nunc lege christiana Nam dicit deus petro / petre "oravi pro te ut non defficiat fides tua" / Et alibi porte inferi non praevalebunt adversus eum

Contra est sciendum quod dupliciter potest contingere spiritum sanctum per hominis organum loqui patet iam de balaam etiam de caypha maligno iudeo sacramentum nostrae redemptionis prophete dicens "expedit unum hominem mori pro populo" et tamen non a se sed spiritu sancto loquente per eum expressit Ita conformiter posset modernis temporibus fieri quam tactumque malitia praelaorum esset et ut materia salutare remedium dicit magister petrus plaoust haec legens in facto / quam citius adhiberet Hoc etiam potest satis deduci ex philosophorum antiquorum dictis sicut de virgilio quia paganus fuit et tamen quam prophevit dicens "Iam nova progenies caelo mittitur ab alto" / Et sibilla felix ille dicitur ligno qui etc sed sybilla prophetissima erat alter tamen on et nihilominus spiritus loquebatur per eum Unde augustinus ex ponere quod per tales potest proferri quasi ad imperium legis mere / non putantes adhuc verum dicere

Item potest fundari ex regimine nostris mere ecclesiae cui specialiter de putatus est michael archangelus sicut ante christi incarnationem ad iudaeorum synagogam deffensandam / et non permittat modo haereses diu regnare et sic non permitteret aliquam conclusionem subversivam transire

ulterius non videtur repugnare quemlibet viatorem in consilio generali defficere et nisi veritatem catholicam determinare primum patet quia nos habemus quod adhuc remanebunt aliqui fideles usque ad consummationem saeculi igitur ex illa ypothesi staret multitudinem totam praelatorum errare et tamen aliqui fideles adhuc remanebunt igitur etc

Alia propositio verisimiliter concedendum est verum michaelem archangelum assistentia speciali ecclesiae assistere patet haec ex officio sibi commisso sive tradito

Ulterius sequitur assistentiam spiritus sancti et beati michael esse respectu ministeriarum extra caritatem patet nam ad regimen ecclesiae varia sunt officia ex plenenda ad quae concurrit beatus michael Et sicut malitia sacerdotis corpus christi in sacramento conficeret non tollet sacerdoti virtutem et efficientiam ita de gradibus ecclesiae licet non gratifici / non tollitur effectus propter potestates obicem

Contra potest dici quod quantum non esset ex assistentia non gratifica secundum gradus et officia esset nichilominus spiritus sanctus assistentia /

Ex quo sequitur quod non obstante summi pontificis malitia nihilomnius summo gradu assistentiae assistit spiritus sanctus / Ex quo inferrtur quod propter huiusmodi assistentiam praelatus debetur honor et reverentia licet non per gratiam gratificantem

Ulterius sequitur spiritus sanctus et beatus michael habnet specialem assistentiam respectu librorum sanctorum quoniam revera hoc ad optimum ecclesiae gradu videtur spectare speciali modo assistendi

Ex quo etiam sequitur quod librifactum summa reverentia debent venerari sicut biblia emiam?ia et tali huiusmodi nam quadam vivificatione speciali conservantur

Ulterius longa permanentia alicuius additi ad sacram scripturam est indicium suae incorporationis et vivificationis patet hoc ex dotrina gamaliem "si ex deo est remanebit" / a simili addendo aliqua factainter quae concludit canones est signum vivificationis et quasi una anima

Ex quo infertur quod additio facta in simbolo patrum "si filioque" est recte incorporata et a spiritu sancto confirmata nam radix stat in hoc quoniam spiritus sanctus et beatus michael non permitterent ita longo tempore dixisse ymmo pervidisset quod non sic esset dicendum / nam alicui?s sancto vel probattio fuisset revelatum quia nisi sicut non debite regeret michael suam politiam scilicet ecclesiam

/ Ex quibus evidenter respondendum ad moda in alia lectione hesterna quod additio scilicet filioque facta a spiritu sancto stat est approbata quam tamen latini sine gratis addiderunt et per consequens non defecerunt videlicet ut nedum a patre solum sed cum hoc a filio spiritus sanctus procederet

Ulterius sequitur quod diversitas scripturarum in hoc nullum videtur ponere offendiculum maxime catholicis et pie credendibus Et quia mos sancti spiritus est varie eadem exprimere vero lu?tatem et diversis verbis Unde et longa ieronium translatio est signum observare specialis Et per hoc sol numeratur variae rationes quae fiunt in biblia quia nulla ponunt hoc offendiculum ad bonum sensum recipiendo semper

Ulterius salutaris doctrina prima ad ecclesiam per spiritum sanctum et vivitate scripturae diffusa est et in ea redundant patet quia derivatio eius facta est per sancti spiritus revelationem in pelleviva quia per eos philosopharum et apostolorum / deinde in scripturis redacta Et istum illa redundat in ecclesia una cum spiritu sancto iuvante et ea ex potestate

Ulterius sequitur quod ecclesia in prima sui significatione quoad terminorum significationem non est aliud quam fidelium congregatio de hic usque ad saeculi consummationem / Et etiam sacra scriptura tamquam regulae eius rectae ad summam metaphysicam producens Et illi regulat omnes veri ca?? quod salute sua neccessaria videntur ymmo debent inniti Unde sicut prophetae non fuerunt decepti ita nec scriptura sacra potest fallere nec falli maxime quo ad hoc quod ad neccessariam veri conferre salute

Alia propositio ecclesia scilicet militans fuit immense auctoritatis Item fuit maior et extensione vo? ut plures doctrina eius reciperent Item inter prophetas in ipsa fuit unus immensus quia et fuit christus verus apostolus sanctus legislator et totius veritatis praedicator ratione cuius nunc militans ecclesia non synagoga immense dicitur auctoritatis

Ultima propositio capiendo ecclesiam pro congregatione fidelium sive praelatorum quoad hoc scriptura videtur maioris auctoritatis numero et multitudine nam christo revelante scriptura nobis eset revelata Unde in hoc scriptores veri doctores et sancti antiqui in haec sunt praeferendi ut beatus ieronimus et alii

Sed quid responderetur ad beatum augustinum qui videtur dicere quod "non cogor credere nisi auctoritas ecclesiae me compellat"

/ Respondetur sibi quod ipse cepit ecclesiam primo modo aggregato omnium fidelium et christi et sic haberet locum et sic concederetur quod esset maioris auctoritas

2o licet caperetur alio sensu potest dici quod nescire hoc euvangelium esse et fidem non adhibere nisi ecclesiae tamquam euvangelium et deberet id est quod ecclesia ipsum doceret potest intellig sed cum hoc stat quod scriptura sit maior auctoritas

Sed quia ista materia est ardua nolo sic firmiter asserere quod ingratus videar neque verbosus reputari sed audeo dicere quod si bene materia resolvatur ad praesens scisma satis operatur Sed quia multi casus emergunt qui quasi cotidie de novo consurgeret et occurrit potius est tacendum quam amplius persuadendum Tamen finaliter concluditur quod consilium generale superfacto in nihil potest deviare et tale est licitum et veritati magis consonum teste gregorio 15a distinctione Et hoc non facere est semper ecclesiam turbare et eius filios spergere et etiam contempnere / Et de hoc valo me tacere

Sequitur conclusio prima supra distinctione 26a quae talis duplex est gratia scilicet operans et cooperans

2a conclusio gratiam non praecedit liberum arbitrium Ita quod quasi tota distinctionis siva stat in hoc quod ex puris naturalibus non potest quis libere bene operarique malitia scilicet innidiu hominem in princeps trahit sed tamen magister videtur velle quod praedicere gratia sunt idem prima est incipies sive iustificas Unde se sola iustificat imperium / alia non per se sed cum prima

et haec de lectione dicta dieiovit pingui et fui tribus horis in s bona scilicet scolis theologibus antequam plaoust lector noster veniret scilicet de vi hp usque ad ix