Lectio 95, de Libertate

primo quod sic quia liberum arbitrium potest necessitari ex activitate fatalis dispositionis causarum de quibus augustinus 5o de civitate capitulo 9o loquitur ubi introduxit versiculum illum avey scilicet senece, licet forte primitus non invenerit Volentem inquit ducunt fata nolentem trahunt per quod immutatur quod fatalis dispositio causarum necessitat voluntatem quasi diceret quod volens sequitur impulsum causarum fatalium et nolens violenter trahitur unde velit nolit sequitur tamen impulsum et dispositione causarum fatalium ipsam necessitantium

Et seneca in tragoediis in illa tragoedia quae intitulatur de edypo ubi ait fatis agimur credite fatis Et introduxit ibi quod fata homines necessitant igitur ex intentione senecae fata voluntatem necessitant

Et ovidus in methamoropheos introduxit venerem supplicitatem ad iovem propter eneam ut non pateretur infortunia qui respondit quod non poterat fata mutare igitur fatalis dispositio causarum necessitat causas inferiores respectu actuum absolute.

Confirmatur auctoritatibus philosophorum ponentium quod omnia futura de necessitate eveniunt unde alikinus ponit quod possibile et necessariam non differunt nisi secundum nostram considerationem et ignorantiam quia videmus causas applicatas ad effectus futuros. ideo vocamus effectum possibilem et sic possibile et contingens nihil sunt nisi coincidant cum necessario.

2o confirmatur quia iste mondus inferior regitur a causis superioribus secundum sententiam aristotelis in primo meteorologicarum igitur iste mundus eis obedit / modo si mondus sequatur earum impulsum sequitur propositum quod omnes effectus necessario evenient / et hoc deducit avicenna et plures alii philosophi multum famosi et ptolomeus ait quod vultus huius saeculi subiecti sunt vultibus superioribus quia omnis effectus existens in istis inferioribus habet in superioribus corporibus parte?nem.

2o arguitur ut arguebatur in prima distinctione quoniam deus vel voluntas divina in actione creatae voluntatis necessitat liberum arbitrium creatum igitur / antecedens probatur quia voluntas divina concurrit cum libero arbitrio creato praeveniendo et huiusmodi praeventio et non est in libertate liberi arbitrii et tamen est causa sufficiens igitur necessitat voluntatem Ita quod arguatur sic deus vult praevenire voluntatem humanam ad producendum a igitur a producetur et antecedens non est in potestatem voluntatis igitur nec consequens quod antecedens non sit in potestate voluntatis apparet quia non est in eius potestate quod deus eam determinet ad agendum et tamen deus est causa sufficiens actuandi voluntatem

3o arguitur deus praecognoscit omnia futura et iudicat illa forae et illud iudicium est immutabile et simpliciter impossibile infallibile igitur necesse est sic fore / consequentia tenet antecedens pro prima parte oportet quia omnia nuda sunt et aperta in oculis eius sed pro 2a parte apparet quoniam ille est apud quem non est transmutatio nec vicissitudinis operatio obumbratio Et alibi ait "Ego sum deus et non mutor" Consimiliter arguitur de determinatione divinae voluntatis quae ab aeterno fuit et est efficax igitur nullo modo potest aliter evenire

Ideo tenuit aureolus quod si voluntas divina sit determinata volendo a fore ab aeterno fuit determinata et concedit illam consequentiam ab aeterno fuit determinatum a fore igitur necesse est quod voluntas dei fuerit sic determinata et ita argueretur de quolibet futuro

4o arguitur sic deus animae christi revelavit omnia futura contingentia et impossibile est quod decipiat eam igitur necesse est sic evenire prima pars antecedentis est magister in 3o distinctione 14ma ubi dicit quod anima christi novit omnia quae verbum 2a apparet quia impossibile est ex parte dei fallere aliquem ratione suae bonitatis immensae

et etiam ex parte decepti est impossibile quia sequitur anima christi est decepta et unitur verbo igitur verbum decipitur consequentia tenet per communicationem ydiomatum quia scire cognoscere errare sunt praedicata quae habent fieri circa idem et si anima christi deciperetur verbum concretive denominaretur deceptum et ob hoc est unus articulus condempnatus qui fuit mentionem quod anima christi posset decipi ipsa existente unita cum verbo unde si per ymaginationem deus faceret quod antichristus non erit et faceret oppositum antecedentis tunc verbum esset deceptum et anima unita verbo deciperetur quod repugnat nam si post revelationem antichristus non eveniret necessario tund sequeretur quod deus posset revelare falsum quod non videtur bene dictum

5o arguitur causalitas voluntatis est naturalis igitur non potest ad opposita consequentia tenet ex 9no metaphysicae antecedens apparet de primis motibus qui procedunt a causalitate intrinseca voluntatis per modum naturae igitur.

Confirmatur voluntas respectu sui actus potest seipsam necessitare igitur ipsa habet causalitatem naturalem antecedens apparet quia respectu cuiuslibet actus ipsa potest habere producere ipsum quo posito producit actum et necessitatur ad producendum patet quia potentia rationalis volens aliquid et potens necessario facit illud et si non sit impedita necessario producit illud igitur ipsa habet causalitatem naturalem

6o arguitur aliqua illecebra potest necessitare voluntatem igitur ipsa non est libera antecedens apparet quia resistentia voluntatis est finita et activitas illecebrae potest augeri in duplum in triplum et sic in infinitum et tunc secundum proportionem maioris inaequalitatis accidentis illecebrae fiet necessario actio voluntatis quia si sit maior activitas quam resistentia sequitur quod necessario voluntas aget

7mo arguitur obiectum beatificum necessitat voluntatem ad eius dilectionem igitur etc consequentia tenet antecedens probatur quia sicut prima principia se habent ad v intellectum ita ultimus finis ad voluntatem sed prima principia necessitant intellectum ad assentiendum eis propter se igitur ultimus finis necessitabit voluntatem et per consequens ipsa non est libera

Confirmatur nisi ultimus finis necessitaret voluntatem sequeretur quod quilibet beatus posset privari beatitudine consequens est falsum quia tunc animae beatae et angeli non essent confirmati sed possent cadere patet consequentia quia si respectu dei voluntas sit libera ipsa posset suspendere suum actum et a dei dilectione cessare / igitur posset desinere esse beata

8vo arguitur quia libertas non ponitur in voluntate secundum durandum et multos alios igitur voluntas non est causa libera