Liber 1, Distinctio 7, Quaestio 1 [UPenn 727 Transcription]

Hic solet quaeri a quibusdam quondam magister in hac septima distinctione investigat de potentia generandi in divinis Joannes circa distinctionem istam quaero istam quaestionem utrum possit generare verbum dicat perfectionem simpliciter Et arguo quod non primo sic Potentia generativa verbi in patre non est potentia vere activa cui tota nec debeat beata actio igitur et tertia (slash) assumptis probatur quondam generatione in divinis non est vere agere aut quidam volunt igitur nes potentia generativa est vere activa

2o ad quaestionem arguo punctuation potentia generandi in divinis est proprietas personalis solius patris ergo posse generare non dicit perfective simpliciter consequentia patet quondam nulla perfectio simpliciter est propria alicui persone domine sed communis Et assumptum patet quondam generare est proprium patri et per consequens posse generare est proprium patri ergo et potentia generandi

3o ad quaestionem maiorem Si posse generare diceret perfectionem simpliciter ergo et actualiter generare multo magis esset perfectionis simpliciter consequens falsim cui contulitas probatur Quicquid est perfectionis simpliciter in divinis est infinitum et in mensum Sed generare verbum in divinis non est infinitum et in mensum quondam esset infinitum et in mensum producere et sic terminus formalis talis productionis esset ut sic infinitus et incusus Et cum per tale producere non si in proprietas personalis ergo proprietas personlis esset quid in mensum in persona producta Et similitatis in persona producente his stanti falsa ergo stci deum est in prime verum quod nec producere nec posse producere verbum in divinis est perfectionis simpliciter Sed in oppositum arguitur punctuation?In qualibet natura intellectuali melius est et perfectionis posse producere verbum quam non posse hoc ergo posse producere dicit perfectioni simpliciter

In ista quaestione erunt quatuor articuli examinandi primus erit mixta materiam primi articuli

Utrum potentia generativa in patre a dubitationi productionem sit potentia vere activa cui corndeat actus de genere actionis

2us articulus erit mixta materiam 2i articuli ad partis negantiam utrum potentia generativa in patre sit aliquid essentiale vel potius personale

3us articulus erit mixta materiam 3ii articuli utrum producere per quod filius producitur in divinis sit formatur infinitam et in mensum producere vel potius solum finitum

4us articulus erit de quo quaestio ipsa quaerit utrum posse generare verbum dicat ex se perfectionem simpliciter

primus ergo articulus est utrum potentia generativa in patre sit potentia vere activa cui corndeat actus de genere actionis Lste autem articulus est formatus in quaestione propter quandam oppinionem quae videtur praetendere quod potentia generativa in patre non sit potentia vere elicitiva sed sit solum connexio quaedam temporum sicut potentia qua pater esse deus et homo potest esse aliter et sic de multis de quibus constat quod non sunt potentiae elicitivae autem activae nec etiam productivae alias pater posset se ipsum producere in esse patrem cum cadi sit potentia qua pater pater (sic)(rep) generare et qua pater esse pater Joannes circa istum articulus primo videndum est (hyphen) Numquid actualiter generare in divinis sit vere agere de genere actionis (hyphen) deinde melius videbitur utrum potentia generativa ut sic sit vere activa et elicitiva

Propter primum concdum sit prima conclusio hoc non est de ratuone actionis ut est praesentum distinguis tum ab aliis plitis quod sit productio de nichilo probatur quiaas nullum agens naturale vere ageret in producendo ita quod non competeret 6i vera actio de genere actionis consequentia patet quicon ullum agens naturale potest aliquid de nichilo producere

2a conclusio non de ratione actionis quod dis productio de aliqui tamquam de potentiali subiecto probatur qui alias deus producendo aliqui de nichilonihilo non vere ageret nec vere competeret sibi vera actio de genere actionis consequens filium et consequentia manifesta est

Exempli hominis dualibus conclusionibus sequitur quod creatio et generatio quae competit entibus naturalibus sunt species actionis atque specialitate actiones a quibus actio ipsa potentiali abstrahit quidam est esse

3a conclusio vera actio de genere actionis ex sua ree formali non exigit successionem in mensura durationis patet qualis deus potest habere verum agere de genere actionis umco instanti et pro vm cum solum instans iter et tum

4o conclusio vera actio de genere actionis de sua ratione formali non exigit non intatem productionis ut sit novum valet et temporale producere patet qui non repugnat actioni ut actio est et abstracta qu deus potuisset ab aeterno produxisse pro bn agere de genere actionis b angelum iter et cum

5o conclusio vera actio de genere actionis ex sua ratione formali non requirit dependentiam in reproducta Ista debet patere ex prima et 2a conclusionibus omnis enim dependentia in reproducta quam spectat ad sui productionem consurgit vel ex eo quod de nichilo producitur vel ex eo quidem de aliquo potentiali subiecto abstrahitur in quo solum potentialiter latitabat debet vera actio de genere actionis nullum tale respicit aut requirit in reproducta iter et cum

6a conclusio vera actio de genere actionis nichil indignum de sua ratione formali et abstracta reportat quo non possit vere competere divine productioni adint Ista debet deduci ex praemissis conclusionibus

7a conclusio verum agere actionis de sua ratione formali et abstracta solum habet quod sit actus et cum per quem aliquid accipiat esse ab aliquo Ista patet qui verum agere de sua ratione formali et abstracta non plus dicit quae actum 2m productuu ut productium est de terminatum per actum primum

Adutendum autem circa hance conclusionem quod quem ad modum factior facere est quidam actus medius int illud quod facit et illud quod fit sicut patet primo et 6o ethicorum sic productio et producere debent actum medium nif id quod producit et id quod producitur et hoc solum est de ratione eius Quaeritur autem reperiatur causa multipliciter conditionata in multis hoc est de ratione quid divina sed secundum quod applica ad diversam materiam suam naturam rei producentis et rei producte sic etiam de actione et agere

de sua enim ratione formali et abstracta non dicunt nisi illum actum medium inter rem productam et rem producentem Quaeritur autem reperiatur actio vel agere tam multipliciter condicio natum in diversis agentibus hoc non est de sua ratione abstracta liceret secundum esse quod habet in diversis naturis entium producentium et productoris

8a conclusio generatio verbi quae est in divinis est vera actio de genere actionis et generare verbum in divinis est bonum agere de genere actionis Ista conclusio potest patere ex praemissis nichil enim potest impedire quin tale generare sit vere agere et talis generatio sic vera actio Item probatur conclusio principalitas est relatio de 2o modo relationis ergo fini datur in vera actione assumptum patet de se et consequentia patet quondam 2us modus relationoris est secundum actionem et passionem ut habetur hoc mediante Quemlibet enim relatio fundamentum habet in alio praedicamento Johannes secundum aliud et aliud parentum consurgit alia et alia relatio aequalitas enim fundatur in quantitate non potest esse aequalitas aut in aequalitas simili modo conformiter fundatur n qualitate et ex ipsa consurgit Johannes ipsa amota in potentiale est positione similitudinem Sicut principalitas et damnatio et tales relationes fundantur in actione et ex ipsa consurgunt ergo amota actione in potentiale est tales relationes consurgere aut igitur in divinis non est vera principalitas aut ibi erit vera actio et cetera generatio ex qua consurgit principalitas in divinis est vera actio de genere actionis

Ex primis conclusionibus melius potest videri quid dicendum sit de potentia generativa utrum valet sit potentia vere activa unde sit 9a conclusio hic

Cuilibet actioni seu cuilibet actuali agere eorundet in ipso agente aliqua virtus activa ex qua emanat ipsum actuale agere probatur 9o modo quilibet actus secundus emanat ab actu primo sed quilibet actio seu actuale agere est actus secundus ipsius agentis inter emanat ab actu prime et per consequens quilibet tali eorundet in ipso agente aliqua virtus activa tamquam actus primus

10a conclusio actuali generationi verbi in divina natura tamquam articuli 20 corationem in patre aliqua virtus generativa tamquam actus primus a quo actualiter generatio emanat Ista conclusio patet ex praecepti

11a conclusio Ipsa virtus generativa in patre cui eorundet actualis generatio tamquam actus et cum est in patre vera potentia generativa patet ergo quondam virtus activa in quolibet agente est sua potentia vere activa et e conclusio unde virtus activa et potentia activa in quocumque idem sunt

12a conclusio potentia generativa in patre est potentia vere activa et elicitiva et nec sola connexio aut non repugnantia temporum sicut quidam senserunt et patet conclusio ex iam praemissis Istis probatur conclusio de actuale generare est actus et primis ergo in patre est aliiqua potentia non potest esse nisi generativa ergo potentia generativa in patre est potentia vere activa et per consequens elicitiva

Ad illud autem quid dicunt adversarii quod eadem est potentia qua potest generare et qua patet potest esse past ergo si potentia qua potest generare est potentia vere activa et productiva et non sola connexio et non repugnantia temporum ergo patet producetur in esse primo dicendum quod non sedatur Non enim sequitur Eadem est potentia qua deus potest creare et qua potest esse Eans ergo si potentia qua deus potest creare est potentia activa deus potest producere se in esse creantis sic in proposito et in rebus creatis eadem eadem certe est potentia qua hoc vel aequs potest generare et qua potest esse pati et certum est quod potentia qua potest generare est potentia vere activa et productiva et tamen non sequitur quod possitse ipsum producere in esse pater non Esse nam quam praesentem consurgit ex nctu generandi sed non elicitur a generante Actus autem generandi est vere actus elicitus una ergo et eadem potentia est quae eorundet uterque non tamen eadem modo 10 non quid ad medum generare est actus elicitus per illam potentiam ita et esse praesentem tam in dominus quam in rebus creatis Similiter eadem est potentia qua ignis potest calefacere et qua potest sibi assimilare passum non tamen sequitur quod si calefacere est actus elicitus ergo et assimilare Relationes enim consurgunt et fundantur in ipsis actionibus tamquam in actibus elicitis et productis non tamen elicitur aut producuntur ipse sed naturali concomitantia sub se quaeruntur Johannes eadem potentia Eorndet utrisque

Secundus articulus In quaestione decisus erat aste utrum potentia generativa in patre sit aliquid essentiale pertinens ad naturam vel potius notionale pertinens ad personam

Qra istum articulum est advertendum quod potentia activa in agenti smudgetans est quaedam virtus in eis quae est philosophum quo ipsius actionis est in eis actus primus a quo emanat ipsum actuale agere tamquam actus et cum Sic et in domino considrandum est enim autem potentia et virtus est diversis in agentibus naturalibus una est principales et remota Alia virtus Iustinent aliqua et propter materia virtus in igne potentia activa principali et remota est sua forma substantialis per quam substantialiter est ignis et actius

Potentia nullo instrumentalis est forma accidentalis in eo et hoc est propinqua potentia per quam etiam est activus ut caliditas In hac autem potentia Instrumentali et propinqua sunt gradus sicut apparet maxime in homine tam quo ad actiones corporales quam quo ad actiones intellectuales nam potentia activa et motiva ad actiones corporales in homine philosophis et remota est ipsa anima quae est primum principalium activum et motivum in homine et est primus motor in suo corpore deinde st instrumenta interiora pift exteriora ad actiones et motus nift quae st gradus et ordo et ista st potentiae instrumentales quo ad opera intellectualia Simile est reparere nam potentia principalis et remota qua potest homo intelligere et sapere est ipsa anima intellectiva deinde sunt instrumenta eius ut intellectus qui dicetur particula animae 6o ethicorum Et est pars potentialis 3o de anima de parte autem animae inquit articulorum qua anima sapit et intelligit et communi usu dicitur potentia intellectiva et sic cefe vires animae dicuntur potentiae animae ut potentia nutritiva et potentia vegetativa et potentia sensitivae et interiores et exteriores Johannes inclxis potentias est magnus ordo sic ergo virtus quaedam in anima dicitur in ea potentia intellectiva et est ei data ad actum intelligendi huic autem a proponuntur quaedam rursus instrumenta et abilitates quibus melius perficiat opus suum quales st habitus intellectuales et species intelligiles et haec omnis dicuntur etiam potentiae ut patet 6o ethicorum quondam sunt quaedam adiuvamenta reddentia ipsam animam et virtutum intellectivam potentiae ad opus suum et ministri hoc omnia utique sunt gradus et ordo Praesupponita igitur distinctione formali ministri essentialia divina sicut multi ymaginanturimaginantur et sicut in superioribus praesupponita est Conformitis ad ea quae nobis in sunt etiam in ipso domino consideranda st licet distinguantur sensumrationem et non sensum rem Et quin in patre generante in divinis quaedam st essentialia pertinentia d ad naturam divinitatis quaedam verbo st notionalia pertinentia ad rationem personalitatis et st distinctiva ab aliquis personis 6 Joannes videndum est de virtute generativa in patre utrum sit aliquam essentiale et ab solutum vel potius personale et relativum

Pono l circa istum articulum aliquas conclusiones quartis prima sit hoc

virtus activa in agentibus creatis est aliquid pertinens maiorem et non aliquid pertinens ad individuum aut suppositum in eis probatur ergo nam actiones talium actium distinguuntur in Christum distinctionem naturarum in eis et non in christum distinctionem individuorum ergo virtutes active a quibus tales actiones emanant distinguuntur penes distinctionem naturarum et non individuorum et pertinens pertinet ad naturas et ad rationes essentiales in eis et non ad rationes individuales primum assumtum patet in ecclesiis essentialem ordinatis ad eundem effectum Si non sol et aequus concurrant ad generationem minor aequi actiones istorum agentium distinguuntur penes distinctionem naturae Solis ad naturam aequi et non penes differentiam individui ad individuum in esse individuali et sic si ponatur quocumque plures tales causae et generaliter in omnibus agentibus specie differentibus hoc idem erit videtur