Quaestio 1

¶ Illuminati doctor fratris francisci Maronis ordinis minorum. prouicie sancti ludouici scriptum praeclarissimum super 2m sninarum. Correctum atque decoratum summa cura atque solertia sacretheologice doctor eximii patris fartris Mauritum de hibernia eiusdem ¬ religionis: dum actu theologiam publice in alma vniuersi tate patauina legebat: sine felici terminatur etc.

¶ Illuminati doctoris fratris Francisci de mayronis ordinis minorum. prouincie sancti Ludouici in tertium smintarum compendiosum solertissimumque scriptum incipit feliciter. T vbi venit plenitudo temporis: mi fit dicunt filium suum.

¶ Iste est disto prima huius tertii libri: in qua primo quaero. Utrum incarnatio verbi sit per naturam cognoscibilis. Et videtu quod sic: quia Aug. per comunicationem vdiomatum cognoscimus verbum esse incarnatum: sed cognito effectu causae formalis cognoscitur ista causa formalis ergo etc.

¶ Confirmatur. quia quicumque cognoscit habitudinem aliquam cognoscit extrema illius habitudinis. Sed comnicatio ydiomatum est quedam habitudo inter diuinam naturam et humanam. ergo etc.

¶ Sed contra. quia Aug. et Diony. Ignoramus quo ex sanguine beate virginis formatum fit corpus christi: eo quod aliquid supernaturale sit: sed nihi supernaturale est cognoscibile per naturam. ergo etc. insistendum est circa huius sacramenti enti Hic primo tatem: circa quod sunt. xii. articuli de clarandi seu pertractandi qui sequuntur in quaestionibus expedite: quorum primus est: quid est incarnatio.

¶ Secundus a quo sit ista incarnatio causata.

¶ De quo primo tractando dicendum est. quod a tribus personis que sicut sunt inseparabiles in essendo: ita in operando ad extra: et ita ad operari ad extra acquirit perfectionem in agente: et nulla perfectio potesesse in vna persona quin sit etiam in alia.

¶ Sed contra. quia hoc videtur esse pro dicto cuiusdam socii. Cuius prima conclusio suit: quod de potentia dei absoluta non potest quis videre diuinam essentiam quin videat personas: quia si hoc esset possibile aut hoc esset propter ordinem originis: aut ratione diffinitionis formalis essentie et persone: aut propter inadequationem essentie et persone: quia inadequata sunt. aut propter obiectum primarium et secundarium: aut propter contingentiam voluntatis diuine. Sed non propter primum: quia pater est beatus a se: nec hoc etiam faceret ordo originis quae solum attenditur inter personas: nec hoc concludit argumentum Scoti: sed quod de ratione formali beatitudinis non est quod sit in tribus. Quandocumque aliquid competit alicui ex sua ratione formali competit ei pro quolibet signo: sed essentie diuine competit ex sua ratione formali beatificare. ergo pater in primo signo est beatus: quia filius non est a se.

¶ Item quandocunque aliquid est indifferens ad duoopposita ex sua ratione formali neutrum illorum de necessitite includit: sicut animal in sua ratione formali nec includit rationale nec irrationale: si enim alterum includeret impossibile esset innuenire animal sine illo determinante. sed essentia diuina est indifferens ex sua ratione formali ad beatifica re a se: et beatificare ab alio. ergo ipsa in sua ratione formali neutrum istorum includit: ergo ipsa non necessario bea tificat in tribus.

¶ Item dicit quod non propter rationem formalem: quia ita includeret de facto sicut de potentia absoluta: vt patet in diuinis personis.

¶ Dicendum ergo est. quod ratio formalis non est causa: sed bene comunicatur: vnde si omnino idem essent essentia et potentia: videns essentiam necessario videret et personam. Idem dicitur de inadequatione essentie et persone: quia non est ratio: quare vnum videat et non aliud: sed conicatur. Quod autem postea dicit quod hoc non est propter obiectum primarium et secundarium: quia diuinus intellectus necessario videt creaturas relucentes in sua essentia: que tamen sunt obiecta secundaria. Item quod non est propter contingentiam voluntatis diuine: quia quando aliquid est spe culum voluntarium respectu alicuius: et speculum necessarium respectu alterius: si remanet respectu illius speculum voluntarium: vt se ostendat mihi: quia potest se ostendere vel non ostendere: non tamen sine personis: quarum est obiectum vel speculum necessarium.

¶ Dicendum igitur. quod obiectum primarium vel secundarium precise non sufficiunt nsi concurrente diuina voluntate: et vtrobique requritur voluntas diuina libere agens ad extra: que poest suspendere illud quod operatio respicit ad extra per accidens non influendo illi: sed tantum influendo ad illud quod operatio respicit per se: sed vi sio beatifica respicit prius obiectum scilicet diuinam essentiam per se. obiectum secundarium quod est persona respicit per accidens: igitur voluntas diuina potest influere ad primum non influendo ad secundum.

¶ Item nota quod non sequitur. eentia non beatificat in primo signo: vel vt in tribus igitur non beatificat in tribus simpliciter: quia non sequitur simpliciter cum praecisione signi: sed est fallacia secundum quid et simpliciter: sed bene sequitur. pater non est beatus vel filius in primo signo. igitur non est beatus a se. per locum a diuisione destructiue: quia esse beatum in primo signo est esse beatum a se.

¶ Item nota quod non eodem modo distinguitur formaliter essentia a persona sicut per sona ab essentia: plus enim distinguitur eentia a personaquam econuerso: quia essentia non includit personam: sicut nesanimal includit hominem: sed persona includit in sua ratione esset tiam. sicut homo includit animal.

¶ Item notandum quod licet doctor Scotus nunquam posuit in diuinis originem: sed illum presupponit tanquam ab omnibus doctoribus concessum: et etiam a sanctis: tamen potest probari ex dictis Aug. lib. de immorta litate animen vbi dicit quod nulla res seipsam producit: aliquo quin esset antequam esset. ex ista consequentia si est bona oppositum consequentis infert oppositum antecedentis: sic. nulla res est antequam sit: ergo nulla res seipsam producit: reducatur: quia conclusio est vniversalis oportet praemissas esse vniuersales et aliquam affirmatiuam: quia ex puris negatiuis nihil sequitur: est ergo maior vniversalis affirmatiua talis: omnis res producens aliam est ante productam: sed nulla est res antequam sit: ergo nulla res seipsam producit: sed pater producit filium: ergo pater est prior filio: sed non duratione: ergo origine.

¶ Item est interum notandum quod in diuinis: licet relatio sit quiditatiue ad terminum qui est sibi extrinsecus: non proprter hoc potest inferri quod solum relatio distinguatur per ex trinsecum: sed per intrinsecum distinguitur: quia habitudo ad terminum est intrinseca relationi: nec propter hoc quod est quiditatiue ad terminum remouetur: quin comparationem habeat ad fundamentum in quo est: quia sicut: albedo per se et formaliter et quiditatiue est ad se: cum sit absolutum. et hoc habeat siue separata siue in subiecto existens: verum tamen eius aptitudo naturalis est esse in subiecto: et per cosequens propria passio: ita relatio non obstante quod quidita tiue est ad terminum: tamen eius naturalis aptitudo et propria passio est esse in fundamento: et sic non tantum comparatur ad terminum: sed potest etiam: licet non quiditatiue: conparari ad fundamentum quod refertur.