Table of Contents
Summa theologiae
Pars 1
Quaestio 1 : de sacra doctrina, qualis sit, et ad quae se extendat in decem articulos divisa
Quaestio 2 : de deo, an deus sit
Quaestio 3 : de dei simplicitate
Quaestio 4 : de dei pfererciione
Quaestio 5 : de bono in communi
Quaestio 7 : de infinitate dei
Quaestio 8 : de existentia dei in rebus
Quaestio 9 : de dei immutabilitate
Quaestio 10 : de dei aeternitate
Quaestio 12 : quomodo deus a nobis cognoscatur
Quaestio 13 : de nominibus dei
Quaestio 19 : de voluntate dei
Quaestio 21 : de iustitia et misericordia dei
Quaestio 22 : de providentia dei
Quaestio 23 : de praedestinatione
Quaestio 25 : de divina potentia
Quaestio 26 : de divina beatitudine
Quaestio 27 : de processione divinarum personarum
Quaestio 28 : de relationibus divinis
Quaestio 29 : de personis divinis
Quaestio 30 : de pluralitate personarum in divinis
Quaestio 31 : de his quae ad unitatem vel pluralitatem pertinent in divinis
Quaestio 32 : de divinarum personarum cognitione
Quaestio 33 : de persona patris
Quaestio 34 : de persona filii
Quaestio 36 : de persona spiritus sancti
Quaestio 37 : de nomine spiritus sancti quod est amor
Quaestio 38 : de nomine spiritus sancti quod est donum
Quaestio 39 : de personis ad essentiam relatis
Quaestio 40 : de personis in comparatione ad relationes sive proprietates
Quaestio 41 : de personis in comparatione ad actus notionales
Quaestio 42 : de aequalitate et similitudine divinarum personarum ad invicem
Quaestio 43 : de missione divinarum personarum
Quaestio 44 : de processione creaturarum a deo, et de omnium entium prima causa
Quaestio 45 : de modo emanationis rerum a primo principio
Quaestio 46 : de principio durationis rerum creatarum
Quaestio 47 : de distinctione rerum in communi
Quaestio 48 : de distinctione rerum in speciali
Quaestio 50
Quaestio 51
Quaestio 52
Quaestio 53
Quaestio 54
Quaestio 55
Quaestio 56
Quaestio 57
Quaestio 58
Quaestio 59
Quaestio 60
Quaestio 61
Quaestio 62
Quaestio 63
Quaestio 64
Quaestio 65
Quaestio 66
Quaestio 67
Quaestio 68
Quaestio 69
Quaestio 70
Quaestio 71
Quaestio 72
Quaestio 73
Quaestio 74
Quaestio 75
Quaestio 76
Quaestio 77
Quaestio 78
Quaestio 79
Quaestio 80
Quaestio 81
Quaestio 82
Quaestio 83
Quaestio 84
Quaestio 85
Quaestio 86
Quaestio 87
Quaestio 88
Quaestio 89
Quaestio 90
Quaestio 91
Quaestio 92
Quaestio 93
Quaestio 94
Quaestio 95
Quaestio 96
Quaestio 97
Quaestio 98
Quaestio 99
Quaestio 100
Quaestio 101
Quaestio 102
Quaestio 103
Quaestio 104
Quaestio 105
Quaestio 106
Quaestio 107
Quaestio 108
Quaestio 109
Quaestio 110
Quaestio 111
Quaestio 112
Quaestio 113
Quaestio 114
Quaestio 115
Quaestio 116
Quaestio 117
Quaestio 118
Quaestio 119
Pars 2
Pars 1
Quaestio 1 : de ultimo fine hominis
Quaestio 2 : de his in quibus hominis beatitudo consistit
Quaestio 3 : quid sit beatitudo
Quaestio 4 : de his quae ad beatitudinem exiguntur
Quaestio 5 : de adeptione beatitudinis
Quaestio 6 : de voluntario et involuntario
Quaestio 7 : de circumstantiis humanorum actuum
Quaestio 8 : de voluntate, quorum sit ut volitorum
Quaestio 9 : de motivo voluntatis
Quaestio 10 : de modo quo voluntas movetur
Quaestio 11 : de fruitione, quae est actus voluntatis
Quaestio 13 : de electione, quae est actus voluntatis respectu eorum quae sunt ad finem
Quaestio 14 : de consilio, quod electionem praecedit
Quaestio 15 : de consensu, qui est actus voluntatis in comparatione ad ea quae sunt ad finem
Quaestio 16 : de usu, qui est actus voluntatis in comparatione ad ea quae sunt ad finem
Quaestio 17 : de actibus imperatis a voluntate
Quaestio 18 : de bonitate et malitia humanorum actuum in generali
Quaestio 19 : de bonitate et malitia actus interioris voluntatis
Quaestio 20 : de bonitate et malitia exteriorum actuum humanorum
Quaestio 21 : de iis quae consequuntur actus humanos ratione bonitatis et malitiae
Quaestio 22 : de subiecto passionum animae
Quaestio 24 : de bono et malo in animae passionibus
Quaestio 25 : de ordine passionum ad invicem
Quaestio 26 : de passionibus animae in speciali. et primo, de amore
Quaestio 28 : de effectibus amoris
Quaestio 30 : de concupiscentia
Quaestio 31 : de delectatione secundum se
Quaestio 32 : de causa delectationis
Quaestio 33 : de effectibus delectationis
Quaestio 34 : de bonitate et malitia delectationum
Quaestio 35 : de dolore, seu tristitia, secundum se
Quaestio 36 : de causis tristitiae seu doloris
Quaestio 37 : de effectibus doloris vel tristitiae
Quaestio 38 : de remediis tristitiae, seu doloris
Quaestio 39 : de bonitate et malitia tristitiae seu doloris
Quaestio 40 : de passionibus irascibilis et primo, de spe et desperatione
Quaestio 41 : de timore secundum se
Quaestio 42 : de obiecto timoris
Quaestio 43 : de causa timoris
Quaestio 44 : de effectibus timoris
Quaestio 46 : de ira secundum se
Quaestio 47 : de causa effectiva irae, et de remediis eius
Quaestio 48 : de effectibus irae
Quaestio 49 : de habitibus in generali, quoad eorum substantiam
Quaestio 50 : de subiecto habituum
Quaestio 51 : de causa habituum oqouantum ad generationem ipsorum
Quaestio 52 : de augmento habituum
Quaestio 53 : de corruptione et diminutione habituum
Quaestio 54 : de distinctione habituum
Quaestio 55 : de virtutibus, quantum ad suas essentias
Quaestio 56 : de subiecto virtutis
Quaestio 57 : de distinctione virtutum intellectualium
Quaestio 58 : de distinctione virtutum moralium ab intellectualibus
Quaestio 59 : de comparatione virtutis moralis ad passionem
Quaestio 60 : de distinctione virtutum moralium ad invicem
Quaestio 61 : de virtutibus cardinalibus
Quaestio 62 : de virtutibus theologicis
Quaestio 63 : de causa virtutum
Quaestio 64 : de medio virtutum
Quaestio 65 : de connexione virtutum
Quaestio 66 : de aequalitate virtutum
Quaestio 67 : de duratione virtutum post hanc vitam
Quaestio 69 : de beatitudinibus
Quaestio 70 : de fructibus spiritus sancti
Quaestio 71 : De vitiis et peccatis secundum se
Quaestio 72 : De distinctione peccatorum
Quaestio 73 : De comparatione peccatorum ad invicem
Quaestio 74 : De subiecto peccatorum
Quaestio 75 : De causis peccatorum in generali
Quaestio 76 : De causis peccati in speciali
Quaestio 77 : De causa peccati ex parte appetitus sensitivi
Quaestio 78 : De causa peccati quae est malitia
Quaestio 79 : De causis exterioribus peccati et primo, ex parte dei
Quaestio 80 : De causa peccati ex parte diaboli
Quaestio 81 : De causa peccati ex parte hominis
Quaestio 82 : De originali peccato quantum ad suam essentiam
Quaestio 83 : De subiecto originalis peccati
Quaestio 84 : De causa peccati secundum quod unum peccatum alterius peccati causa est
Quaestio 85 : De effectibus peccati. et primo, de corruptione boni naturae
Quaestio 86 : De macula peccati
Quaestio 88 : De peccato veniali et mortali
Quaestio 89 : De peccato veniali secundum se
Quaestio 90 : De essentia legis
Quaestio 91 : De legum diversitate
Quaestio 92 : De effectibus legis
Quaestio 94 : De lege naturali
Quaestio 96 : De potestate legis humanae
Quaestio 97 : De mutatione legum
Quaestio 99 : De praeceptis veteris legis
Quaestio 100 : De praeceptis moralibus veteris legis
Quaestio 101 : De praeceptis caeremonialibus secundum se
Quaestio 102 : De caeremonialium praeceptorum causis
Quaestio 103 : De duratione praeceptorum caeremonialium
Quaestio 104 : De praeceptis iudicialibus
Quaestio 105 : De ratione iudicialium praeceptorum
Quaestio 106 : De lege evangelica, quae dicitur lex nova, secundum se
Quaestio 107 : De comparatione legis nova ad veterem.
Quaestio 108 : De his quae continentur in lege nova
Quaestio 109 : De necessitate gratiae
Quaestio 110 : De gratia dei quantum ad eius essentiam
Quaestio 111 : De divisione gratiae
Quaestio 112 : De causa gratiae
Quaestio 113 : De effectibus gratiae. et primo, de iustificatione impii
Pars 2
Quaestio 2 : De actu interiori fidei
Quaestio 4 : De ipsa fidei virtute
Quaestio 5 : De habentibus fidem
Quaestio 7 : De effectibus fidei
Quaestio 8 : De dono intellectus
Quaestio 9 : De dono scientiae
Quaestio 10 : De infidelitate in communi
Quaestio 14 : De blasphemia in spiritum sanctum
Quaestio 15 : De caecitate mentis et hebetudine sensus
Quaestio 16 : De praeceptis fidei, scientiae et intellectus
Quaestio 18 : De subiecto spei
Quaestio 21 : De praesumptione
Quaestio 22 : De praeceptis pertinentibus ad spem et timorem
Quaestio 23 : De caritate secundum se
Quaestio 24 : De caritatis subiecto
Quaestio 25 : De obiecto caritatis
Quaestio 26 : De ordine caritatis
Quaestio 27 : De principali actu caritatis, qui est dilectio In octo articulos divisa
Quaestio 33 : De correctione fraterna
Quaestio 44 : De praeceptis caritatis
Quaestio 45 : De dono sapientiae
Quaestio 47 : De prudentia secundum se
Quaestio 48 : De partibus prudentiae
Quaestio 49 : Utrum convenienter assignentur partes prudentiae
Quaestio 50 : De partibus subiectivis prudentiae
Quaestio 51 : De partibus potentialibus prudentiae
Quaestio 52 : De dono consilii
Quaestio 55 : De vitiis oppositis prudentiae quae habent Similitudinem cum ipsa .
Quaestio 56 : De praeceptis ad prudentiam pertinentibus
Quaestio 57
Quaestio 58
Quaestio 59
Quaestio 60
Quaestio 61
Quaestio 62
Quaestio 63
Quaestio 64
Quaestio 65
Quaestio 66
Quaestio 67
Quaestio 68
Quaestio 69
Quaestio 70
Quaestio 71
Quaestio 72
Quaestio 73
Quaestio 74
Quaestio 75
Quaestio 76
Quaestio 77
Quaestio 78
Quaestio 79
Quaestio 80
Quaestio 81
Quaestio 82
Quaestio 83
Quaestio 84
Quaestio 85
Quaestio 86
Quaestio 87
Quaestio 88
Quaestio 89
Quaestio 90
Quaestio 91
Quaestio 92
Quaestio 93
Quaestio 94
Quaestio 95
Quaestio 96
Quaestio 97
Quaestio 98
Quaestio 99
Quaestio 100
Quaestio 101
Quaestio 102
Quaestio 103
Quaestio 104
Quaestio 105
Quaestio 106
Quaestio 107
Quaestio 108
Quaestio 109
Quaestio 110
Quaestio 111
Quaestio 112
Quaestio 113
Quaestio 114
Quaestio 115
Quaestio 116
Quaestio 117
Quaestio 118
Quaestio 119
Quaestio 120
Quaestio 121
Quaestio 122
Quaestio 123
Quaestio 124
Quaestio 125
Quaestio 126
Quaestio 127
Quaestio 128
Quaestio 129
Quaestio 130
Quaestio 131
Quaestio 132
Quaestio 133
Quaestio 134
Quaestio 135
Quaestio 136
Quaestio 137
Quaestio 138
Quaestio 139
Quaestio 140
Quaestio 141
Quaestio 142
Quaestio 143
Quaestio 144
Quaestio 145
Quaestio 146
Quaestio 147
Quaestio 148
Quaestio 149
Quaestio 150
Quaestio 151
Quaestio 152
Quaestio 153
Quaestio 154
Quaestio 155
Quaestio 156
Quaestio 157
Quaestio 158
Quaestio 159
Quaestio 160
Quaestio 161
Quaestio 162
Quaestio 163
Quaestio 164
Quaestio 165
Quaestio 166
Quaestio 167
Quaestio 168
Quaestio 169
Quaestio 170
Quaestio 171
Quaestio 172
Quaestio 173
Quaestio 174
Quaestio 175
Quaestio 176
Quaestio 177
Quaestio 178
Quaestio 179
Quaestio 180
Quaestio 181
Quaestio 182
Quaestio 183
Quaestio 184
Quaestio 185
Quaestio 186
Quaestio 187
Quaestio 188
Quaestio 189
Pars 3
Quaestio 1
Quaestio 2
Quaestio 3
Quaestio 4
Quaestio 5
Quaestio 6
Quaestio 7
Quaestio 8
Quaestio 9
Quaestio 10
Quaestio 11
Quaestio 12
Quaestio 13
Quaestio 14
Quaestio 15
Quaestio 16
Quaestio 17
Quaestio 18
Quaestio 19
Quaestio 20
Quaestio 21
Quaestio 22
Quaestio 23
Quaestio 24
Quaestio 25
Quaestio 26
Quaestio 27
Quaestio 28
Quaestio 29
Quaestio 30
Quaestio 31
Quaestio 32
Quaestio 33
Quaestio 34
Quaestio 35
Quaestio 36
Quaestio 37
Quaestio 38
Quaestio 39
Quaestio 40
Quaestio 41
Quaestio 42
Quaestio 43
Quaestio 44
Quaestio 45
Quaestio 46
Quaestio 47
Quaestio 48
Quaestio 49
Quaestio 50
Quaestio 51
Quaestio 52
Quaestio 53
Quaestio 54
Quaestio 55
Quaestio 56
Quaestio 57
Quaestio 58
Quaestio 59
Quaestio 60
Quaestio 61
Quaestio 62
Quaestio 63
Quaestio 64
Quaestio 65
Quaestio 66
Quaestio 67
Quaestio 68
Quaestio 69
Quaestio 70
Quaestio 71
Quaestio 72
Quaestio 73
Quaestio 74
Quaestio 75
Quaestio 76
Quaestio 77
Quaestio 78
Quaestio 79
Quaestio 80
Quaestio 81
Quaestio 82
Quaestio 83
Quaestio 84
Quaestio 85
Quaestio 86
Quaestio 87
Quaestio 88
Quaestio 89
Quaestio 90
Quaestio 81
De causa peccati ex parte hominisDEINDE considerandum est de causa pcccati ex parte hominis. Cum autem homo sit causa peccati alteri homini exterius suggerendo, sicut et diabolus, habet quendam specialem modum causandi peccatum in alterum per originem. Unde de peccato originali dicendum est. Circa quod tria consideranda occurrunt: primo, de eius traductione; secundo, de eius essentia; tertio, de eius subiecto
Circa primum quaeruntur quinque. Primo: utrum primum peccatum hominis derivetur per originem in posteros. Secundo: utrum omnia alia peccata primi parentis, vel etiam aliorum parentum, per originem in posteros deriventur. Tertio: utrum peccatum originale derivetur ad omnes qui ex Adam per viam seminis generantur. Quarto: utrum derivaretur ad illos qui miraculose ex aliqua parte humani corporis formarentur. Quinto: utrum si femina peccasset, viro non peccante, traduceretur originale peccatum.
Articulus 1
Utrum primum peccatum primi parentis traducatur per originem in posterosAD PRIMUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod primum peccatum primi parentis non traducatur ad alios per originem. Diciitur enim Ezech. xvii: Filius non porcoc me his patris. Portaret autem, si ab eo iniquitatem traheret. Ergo nullus trahit ab aliquo parentum per originem aliquod peccatum.
2. PRAETEREA, accidens non traducitur per originem, nisi traducto subiecto: eo quod accidens non transit de subiecto in subiectum. Sed anima rationalis, quae est subiectum culpae, non traducitur per originem, ut in Primo ostensum est. Ergo neque aliqua culpa per originem traduci potest.
3. PnRaErEREA, omne illud quod traducitur per originem humanam, causatur ex semine. Sed semen non potest causare peccatum: eo quod caret rationali parte animae, quae sola potest esse causa peccati. Ergo nullum peccatum potest trahi per originem.
4. PRAETEREA, quod est perfectius ? in natura, virtuosius est ad agendum. Sed caro perfecta non potest inficere animam sibi unitam: alioquin anima non posset emundari a culpa originali dum est carni unita. Ergo multo minus semen potest inficere animam.
5. PRAETEREA, Philosophus dicit, in III Ethic., quod propter naturam turpes nullus increpat, sed eos qui propter desidiam et negligentiam. Dicuntur autem natura turpes qui habent turpitudinem ex sua origine. Ergo nihil quod est per originem, est increpabile, neque peccatum.
SED coNTRA EST quod Apostolus dicit, Rom. v: Per unum hominem: peccatum Ãn hunc mundum intravit. Quod non potest intelligi per modum imitationis 5, propter hoc quod dicitur Sap. un: Invidia diaboli mors intravit in orbem terrarum. Restat ergo quod per originem a primo homine peccatum in mundo intravit.
RESPONDEO DICENDUM quod secundum fidem catholicam est tenendum quod primum peccatum primi hominis originaliter transit in posteros. Propter quod etiam pueri mox nati deferuntur ad baptismum, tanquam ab aliqua infectione culpae abluendi. Contrarium autem est haeresis Pelagianae, ut patet per Augustinum in plurimis suis libris.
Ad investigandum autem qualiter peccatum primi parentis originaliter possit transire in posteros, diversi diversis viis processerunt. Quidam enim, considerantes quod peccati subiectum est anima rationalis, posuerunt quod cum. semine rationalis anima traducatur, ut sic ex infecta anima animae infectae derivari videantur. - Alii vero, hoc repudiantes tanquam erroneum, conati sunt ostendere quomodo culpa animae parentis traducitur in prolem, etiam si anima non traducatur, per hoc quod corporis defectus traducuntur a parente in prolem: sicut si leprosus generat leprosum, et podagricus podagricum, propter aliquam corruptionem seminis, licet talis corruptio non dicatur lepra vel podagra. Cum autem corpus sit proportionatum animae, et defectus animae redundent in corpus, et e converso; simili modo dicunt quod culpabilis defectus animae per traductionem seminis in prolem derivatur, quamvis semen actualiter non sit culpae subiectum.
Sed omnes huiusmodi viae insufficientes sunt. Quia dato quod aliqui defectus corporales a parente transeant in prolem per originem; et etiam aliqui. defectus animae ex consequenti, propter corporis indispositionem, sicut interdum ex fatuis fatui generantur: tamen hoc ipsum quod est ex origine aliquem defectum habere, videtur excludere rationem culpae, de cuius ratione est quod sit voluntaria. Unde etiam posito quod anima rationalis traduceretur, ex hoc ipso quod infectio animae prolis non esset in eius voluntate, amitteret rationem culpae obligantis ad poenam: quia, ut Philosophus dicit in III Ethic., nullus improperabit caeco nato, sed magis miserebitur.
Et ideo alia via procedendum est, dicendo quod omnes homines qui nascuntur ex Adam, possunt considerari ut unus homo, inquantum conveniunt in natura, quam a primo parente accipiunt; secundum quod in civilibus omnes qui sunt unius communitatis, reputantur quasi unum corpus, et tota communitas quasi unus homo. Porphyrius etiam dicit quod participatione speciei plures homines sunt unus homo. Sic igitur multi homines ex Adam derivati ', sunt tanquam multa membra unius corporis. Actus autem unius membri corporalis, puta manus, non est voluntarius voluntate ipsius manus, sed voluntate animae, quae primo movet membra. Unde homicidium quod manus committit, non imputaretur manui ad peccatum, si consideraretur manus secundum se ut divisa a corpore: sed imputatur ei inquantum est aliquid hominis quod movetur a primo principio motivo hominis. Sic igitur inordinatio quae est in isto homine ex Adam generato, non est voludiafia voluntate ipsius, sed voluntate primi parentis, qui movet motione generationis omnes qui ex eius origine derivantur, sicut voluntas animae movet omnia membra ad actum. Unde peccatum quod sic a primo parente in posteros derivatur, dicitur originale: sicut peccatum quod ab anima derivatur ad membra corporis, dicitur actuale. Et sicut peccatum actuale quod per membrum aliquod committitur, non est peccatum illius membri nisi inquantum illud membrum est aliquid ipsius hominis, propter quod vocatur peccatum humanum; ita peccatum originale non est peccatum huius personae, nisi inquantum haec persona recipit naturam a primo parente. Unde et vocatur peccatum naturae; secundum illud Ephes. i: Eramus natura filii irae.
AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod filius dicitur non portare peccatum patris, quia non punitur pro peccato patris, nisi sit particeps culpae. Et sic est in proposito: derivatur enim per originem culpa a patre in filium, sicut et peccatum actuale per imitationem.
AD SECUNDUM DICENDUM quod, etsi anima non traducatur, quia virtus seminis non potest causare animam rationalem; movet tamen ad ipsam dispositive. Unde per virtutem seminis traducitur humana natura a parente in prolem, et simul cum natura naturae infectio: ex hoc enim fit iste qui nascitur consors culpae primi parentis, quod naturam ab eo sortitur per quandam generativam motionem.
AD TERTIUM DICENDUM quod, etsi culpa non sit actu in semine, est tamen ibi virtute humana natura?, quam concomitatur talis culpa.
AD QUARTUM DICENDUM quod semen est principium generationis, quae est proprius actus naturae, eius propagationi deserviens. Et ideo magis inficitur anima per semen quam per carnem iam. perfectam, quae iam determinata est ad personam.
AD QUINTUM DICENDUM quod illud quod est. per originem, non est increpabile, si consideretur iste qui nascitur secundum se. Sed si consideretur prout refertur ad aliquod principium, sic potest esse ei increpabile: sicut aliquis qui nascitur patitur ignominiam generis ex culpa alicuius progenitorum causatam.
Articulus 2
Utrum etiam alia peccata primi parentis, vel proximorum parentum, traducantur in posterosARTICULUS SECUNDUS UTRUM ETIAM ALIA PECCATA PRIMI PARENTIS, VEL PROXIMORUM PARENTUM, TRADUCANTUR IN POSTEROS
AD SECUNDUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod etiam alia peccata vel ipsius primi parentis, vel proximorum parentum, tra- | ducantur in posteros.. Poena enim nun- | quam Pene nisi culpae. Sed aliqui puniuntur iudicio divino pro peccato proximorum parentum; secundum illud Exod. xx: Ego sum Deus zeloles, visitans iniquitatem patrum in filios, in tertiam et quartam generationem. ludicio etiam humano, in crimine laesae maiestatis, filii exheredantur pro peccato parentum. Ergo etiam culpa proximorum parentum transit ad posteros.
2. PRAETEREA, magis potest transferre in alterum id quod habet aliquis a seipso, quam id quod habet ex alio: sicut ignis magis potest calefacere quam aqua calefacta. Sed homo transfert in prolem. per originem peccatum quod habet ab Adam. Ergo multo magis peccatum quod ipse ? commisit.
3. PRAETEREA, ideo contrahimus a primo parente peccatum otiginale, quia in eo fuimus sicut in principio naturae, quam ipse corrupit. Sed similiter fuimus in proximis parentibus sicut in. quibusdam principiis naturae, quae etsi sit corrupta, potest adhuc. magis corrumpi per peccatum, secundum illud Apoc. ult.: Qui in sordibus est, sordescat adhuc. Ergo filii contrahunt peccata pro- | ximorum parentum per originem, sicut et primi | parentis.
SED coNTRA, bonum est magis diffusivum sui quam malum. Sed merita proximorum parentum non traducuntur ad posteros. Ergo multo minus peccata.
REsPONDEO DICENDUM quod Augustinus hanc quaestionem movet in Enchiridio, et insolutam relinquit. Sed si quis diligenter attendit, impossibile est quod aliqua peccata proximorum parentum, vel etiam primi parentis praeter primum, per originem traducantur. Cuius ratio est quia homo generat sibi idem in specie, non autem secundum individuum. Et ideo ea quae directe pertinent. ad individuum, sicut personales actus et quae ad eos pertinent, non traducuntur a parentibus in filios: non enim grammaticus traducit in filium scientiam. grammaticae, quam proprio studio acquisivit. Sed ea quae pertinent ad naturam speciei, traducuntur a parentibus in filios, nisi sit defectus naturae: siout oculatus generat oculatam, nisi natura deficiat. Et si natura sit fortis, etiam aliqua accidentia individualia propagantur in filios, pertinentia ad dispositionem naturae, sicut velocitas corporis, bonitas ingenii, et alia huiusmodi: nullo autem modo ea quae sunt pure PA sonalia, ut dictum est.
Sicut autem ad personam pertinet aliquid seeundum seipsam, et aliquid ex dono gratiae; ita etiam ad naturam potest aliquid pertinere secundum seipsam, scilicet quod. causatur ex principiis eius, et aliquid ex dono gratiae. Et hoc modo iustitia originalis, sicut in Primo dictum est, erat quoddam donum gratiae toti humanae naturae divinitus collatum in primo parente. Quod quidem primus homo amisit per primum peccatum. Unde sicut illa originalis iustitia traducta^fuisset in posteros simul. cum ' natura, ita etiam inordinatio opposita. - Sed alia peccata actualia vel primi parentis vel aliorum, non. corrumpunt naturam quantum ad id quod naturae est; sed solum quantum ad id quod personae est, idest secundum pronitatem ad actum. Unde alia peccata non traducuntur.
AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod poena spirituali, sicut Augustinus dicit in Epistola ad.Avitum, nunquam puniuntur filii pro parentibus, nisi com- municent in culpa, vel per originem vel per imitationem: quia omnes animae immediate sunt Dei, ut dicitur Ezech. xvii. Sed poena corporali interdum, iudicio divino vel humano, puniuntur filii pro parentibus, inquantum filius est aliquid patris secundum corpus.
Articulus 3
Utrum peccatum primi parentis transeat per originem in omnes hominesAD TERTIUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod peccatum primi parentis non transeat per originem in omnes homines. Mors Nyenim est poena consequens originale peccatum, Sed non omnes qui procedunt seminaliter ex Adam, morientur: illi enim qui vivi reperientur in adventu Domini, nunquam morientur, ut videtur per hoc quod dicitur I Zhessal. xw: Nos qui vivimus, non praeveniemus in adventu Domini eos qui dormierunt. Ergo illi non contrahunt originale peccatum.
2. PRAETEREA, nullus dat alteri quod ipse non habet. Sed homo baptizatus non habet peccatum originale. Ergo non traducit ipsum in prolem.
3. PRAETEREA, donum Christi est maius quam peccatum Adae, ut Apostolus dicit, om. v. Sed donum Christi. non transit in omnes homines. Ergo nec peccatum Adae.
RESPONDEO DICENDUM quod secundum fidem: catholicam firmiter est tenendum quod. omnes homines, praeter solum Christum, ex Adam derivati, peccatum originale ex eo contrahunt: alioquin non omnes indigerent redemptione quae est per Christum; quod. est erroneum. Ratio autem. sumi potest ex hoc quod supra dictum est, quod ? sic ex peccato primi parentis traducitur culpa originalis in. posteros, sicut a voluntate animae per motionem membrorum traducitur peccatum actuale. ad membra corporis. Manifestum est autem. quod. peccatum actuale traduci potest ad omnia membra quae nata sunt moveri a vo- luntate. Unde et culpa originalis traducitur ad omnes illos qui moventur ab Adam motione generationis.
AD PRIMUM ERGO DICENDUM TUE. probabilius et communius ! tenetur quod qanes illi qui in adventu Domini reperientur ?, morientur, et post modicum resurgent, ut in Tertio plenius dicetur. - Si tamen hoc verum sit quod alii dicunt, quod illi nunquam morientur, sicut Hieronymus. diversorum opiniones in quadam epistola « nerium, de Resurrectione Carnis; dicem ad argumentum, quod illi etsi non moriantur, est tamen in eis reatus mortis, sed poena aufertur a Deo, qui etiam peccatorum actualium aed condonare potest.
AD SECUNDUM DICENDUM quod peccatum originale per baptismum aufertur reatu, inquantum anima recuperat gratiam quantum ad mentem. Remanet tamen peccatum originale actu quantum ad. fomitem, qui est inordinatio inferiorum partium animae et ipsÃus corporis, secundum quod homo generat, et non secundum mentem. Et ideo baptizati traducunt peccatum originale: non enim generant inquantum sunt renovati per baptismum, sed inquantum retinent adhuc aliquid de veu primi peccati.
AD TERTIUM DICENDUM quod, sicut peccatum Alae traducitur in omnes qui ab Adam corporaliter generantur, ita gratia Christi traducitur in omnes qui ab eo spiritualiter generantur per fidem et baptismum: et non solum ad removendam culpam primi parentis, sed. etiam ad: removendum peccata actualia, et ad introducendum in gloriam.
Articulus 4
Utrum, si aliquis ex humana carne formaretur miraculose, contraheret originale peccatumARTICULUS QUARTUS UTRUM, SI ALIQUIS EX HUMANA CARNE FORMARETUR MIRACULOSE, CONTRAHERET ORIGINALE PECCATUM
AD QUARTUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod, si aliquis. formaretur ex: carne humana miraculose, contraheret originale peccatum. Dicit enim quaedam Glossa Gen. IV. quod in lumbis Adae fuit tota posteritas corrupta, quia non est separata prius in loco vitae, sed postea in loco exilii. Sed si aliquis homo sic formaretur sicut dictum est, caro eius separaretur in loco exilii. Ergo contraheret originale peccatum.
2. PRAETEREA, peccatum originale causatur in nobis inquantum anima inficitur ex carne. Sed caro tota hominis est infecta. Ergo ex quacumque parte carnis homo formaretur, anima eius inficeretur infectione originalis peccati.
3. PRAETEREA, peccatum originale a primo parente pervenit in omnes, inquantum omnes in eo peccante fuerunt. Sed illi qui ex carne humana formarentur, in Adam fuissent. Ergo peccatum originale contraherent.
SED conTRA EsT quia non fuissent in Adam secundum seminalem rationem; quod solum causat traductionem peccati originalis, ut Augustinus dicit, X super Gen. ad litt.
RESPONDEO DICENDUM quod, sicut iam dictum est, peccatum originale a primo parente traducitur in posteros, inquantum moventur ab ipso per generationem, sicut membra moventur ab anima ad peccatum actuale. Non autem est motio ad generationem nisi per virtutem activam in generatione. Unde illi soli peccatum originale contrahunt, qui ab Adam descendunt per virtutem activam in generatione originaliter ab Adam derivatam, quod est secundum seminalem rationem ab eo descendere: nam ratio seminalis nihil aliud est quam vis activa in generatione. Si autem aliquis formaretur virtute divina ex carne humana, manifestum est quod vis activa non derivaretur ab Adam. Unde non contraheret peccatum originale: sicut nec actus manus pertineret ad peccatum humanum, si manus non moveretur a voluntate hominis, sed ab aliquo extrinseco movente.
AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod Adam non fuit in loco exilii nisi. post peccatum. Unde non propter locum exilii, sed propter peccatum, traducitur originalis culpa ad eos ad quos activa eius generatio pervenit.
Articulus 5
Utrum si adam non peccasset, eva peccante, filii originale peccatum contraherentARTICULUS QUINTUS UTRUM SI ADAM NON PECCASSET, EVA PECCANTE, FILII ORIGINALE PECCATUM CONTRAHERENT
AD QUINTUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod, si Adam non peccasset, Eva peccante, filii originale peccatum contraherent. Peccatum enim originale a parentibus contrahimus, inquantum in eis fuimus: secundum illud Apostoli, Rom. v: In quo omnes peccaverunt. Sed sicut homo praeexistit in patre suo, ita in matre. Ergo ex peccato matris homo peccatum originale contrahere sicut et ex peccato patris.
2. PRAETEREA, Si Eva peccasset, Adam non peccante, filii passibiles et mortales nascerentur: maler enim dat materiam in generatione, ut dicit VERBUE Philosophus; in Hl. de 'Generat. Animal.; mors xus ' autem, et omnis passibilitas, provenit ex necessitate materiae. Sed: passibilitas et necessitas moriendi sunt poena peccati originalis. Ergo, si Eva peccasset, Adam non peccante, filii contraherent originale peccatum.
3. PRAETEREA, Damascenus dicit, in libro III; quod Spiritus Sanctus. praevenit in. virginem, de qua Christus erat absque peccato originali nasciturus, purgans eam. Sed illa purgatio nom fuisset necessaria, si infectio originalis peccati non traheretur ex matre. Ergo infectio originalis peccati ex matre. trahitur. Et sic, Eva peccante, eius filii peccatum originale contraherent, etiam si Adam non peccasset.
SED coNTRA EST quod Apostolus dinil Rom. v: Per unum hominem peccatum in hunc mundum intravit. Magis autem fuisset dicendum quod per duos intrasset, cum ambo peccaverint; vel potius per mulierem, quae primo: peccavit; si femina peccatum originale in. prolem transmitteret. Non ergo peccatum originale derivatur in filios a matre, sed a patre.
RESPONDEO DICENDUM quod huius dubitationis solutio ex praemissis apparet. Dictum est enim supra quod peccatum originale a primo parente traducitur inquantum ipse movet ad generationem natorum: unde dictum est quod, si materia- liter tantum aliquis ex carne humana generaretur, originale peccatum non contraheret. Manifestum est autem secundum doctrinam philosophorum, quod. principium activum in generatione - esta patre, materiam autem mater ministrat. - peccatum originale non contrahitur a matre E a patre. Et secundum hoc, si, Adam non cante, Eva peccasset, filii originale peccatum non contraherent. E. converso autem esset, si. Adam i peccasset, et Eva non peccasset P. 6 5 E
AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod in patre praeexistit filius sicut in principio activo: sed in matre sicut in principio materiali et passivo. Unde non est similis ratio.
AD SECUNDUM DICENDUM quod quibusdam videtur quod, Eva peccante, si Adam non peccasset, filii essent immunes a culpa, paterentur tamen necessitatem moriendi, et alias passibilitates provenientes ex necessitate materiae, quam mater ministrat, non sub ratione poenae, sed sicut quosdam naturales defectus. - Sed hoc non videtur conveniens. Immortalitas enim et impassibilitas primi status non erat ex conditione materiae, ut in Primo dictum est; sed ex originali iustitia; per. quam corpus subdebatur ERA: quandiu anima se esset subiecta Deo. Defectus autem originalis iustitiae est peccatum originale. Si igitur, Adam non peccante, peccatum originale non transfunderetur in posteros propter peccatum Evae; manifestum est quod in filiis non esset defectus originalis iustitiae. Unde non esset in eis possitne vel necessitas moriendi Domum tuam, Domine, decet sanctitudo.