Quaestio 139

ARTICULUS PRIMUS UTRUM FORTITUDO SIT DONUM

AD PRIMUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod fortitudo non sit donum. Virtutes enim a donis differunt. Sed fortitudo est virtus. Ergo non debet poni donum.

2. PRAETEREA, actus donorum manent in patria, Sb, a. ut supra habitum est. Sed actus fortitudinis non manent in patria: dicit enim Gregorius, in I Moral., quod fortitudo dat fiduciam trepidanti contra adversa; quae nulla erunt in patria. Ergo - fortitudo non est donum.

3. PRAETEREA, Augustinus dicit, in Il de Doctr. Christ., quod fortitudinis est ab omni transeuntium mortifera iucunditate seipsum sequestrare. Sed circa noxias iucunditates seu delectationes magis consistit temperantia quam fortitudo. Ergo videtur quod fortitudo non sit donum respondens virtuti fortitudinis.

SEp coNTRA EsT quod Isaiae xi fortitudo inter alia dona Spiritus Sancti computatur.

REsPONDEO DICENDUM quod fortitudo importat quandam animi firmitatem, ut supra dictum est: et haec quidem firmitas animi requiritur et in bonis faciendis et in malis perferendis, et praecipue in arduis bonis vel malis. Homo autem secundum proprium et connaturalem sibi modum hanc firmitatem in utroque potest habere, ut non deficiat a bono propter difficultatem vel alicuius ardui operis implendi, vel alicuius gravis mali perferendi: et secundum hoc fortitudo ponitur virtus specialis vel generalis, ut supra dictum est. Sed ulterius a Spiritu Sancto movetur animus hominis ad hoc quod perveniat ad finem cuiuslibet operis inchoati, et evadat quaecumque pericula imminentia. Quod quidem excedit naturam humanam: quandoque enim non subest potestati hominis ut consequatur finem sui operis, vel evadat mala seu pericula, cum quandoque opprimatur ab eis in mortem. Sed hoc operatur L Spiritus Sanctus in homine, dum perducit eum ad vitam aeternam, quae est finis omnium bonorum operum et evasio omnium periculorum. Et huius rei infundit quandam fiduciam menti Spiritus Sanctus, contrarium timorem excludens. Et secundum hoc fortitudo donum Spiritus Sancti ponitur: dictum est enim supra quod dona respiciunt motionem animae a Spiritu Sancto.

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod fortitudo quae est virtus perficit animam ad sustinendum quaecumque pericula, sed non sufficit dare fiduciam evadendi quaecumque pericula: sed hoc per- à tinet ad fortitudinem quae est donum Spiritus Sancti.

AD SECUNDUM DICENDUM quod dona non habent eosdem actus in patria quos habent in via, sed ibi habent actus circa perfruitionem finis. Unde actus fortitudinis ibi est perfrui plena securitate a laboribus et malis.

AD TERTIUM DICENDUM quod donum fortitudinis respicit virtutem fortitudinis non solum secundum quod consistit in sustinendo pericula, sed etiam secundum quod consistit in quocumque arduo. opere faciendo. Et ideo donum fortitudinis dirigitur a dono consilii, quod videtur praecipue esse de melioribus bonis.

ARTICULUS SECUNDUS UTRUM QUARTA BEATITUDO, SCILICET, BEATI QUI ESURIUNT ET SITIUNT IUSTITIAM, RESPONDEAT DONO FORTITUDINIS

AD SECUNDUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod quarta beatitudo, scilicet, Beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam non respondeat dono fortitudinis. Domiti enim fortitudinis non respondet virtuti iustitiae, sed potius donum pietatis. Sed esurire, et sitire iustitiam pertinet ad actum iustitiae. Ergo ista beatitudo magis pertinet ad. donum pietatis quam ad donum fortitudinis.

2. PRAETEREA, esuries et sitis iustitiae importat desiderium boni. Sed hoc proprie pertinet ad caritatem: cui non respondet donum fortitudinis, sed magis donum sapientiae, ut supra habitum est. Ergo ista beatitudo non respondet dono fortitudinis, sed dono sapientiae.

3. PRAETEREA, fructus consequuntur ad beatitudines: quia de ratione beatitudinis est delectatio, ut dicitur in Ethic. Sed in fructibus non videtur aliquid poni quod pertineat ? ad fortitudinem. Ergo neque aliqua beatitudo ei respondet.

SED coNTRA EsT quod Augustinus dicit, in libro de. Serm. Dom. in Monte :. Fortitudo congruit esurientibus :: laborant enim, desiderantes gaudium de veris bonis, amorem a terrenis avertere cupientes.

RESPONDEO DICENDUM quod, sicut supra dictum est, Augustinus attribuit beatitudines donis se- cundum ordinem enumerationis, considerata tamen aliqua convenientia. Et ideo quartam beatitudinem, scilicet de esurie et siti iustitiae, attribuit quarto dono, scilicet dono fortitudinis. Est tamen ibi aliqua convenientia. Quia sicut dictum est, fortitudo in arduis consistit. Est autem valde arduum quod aliquis non solum opera virtuosa faciat, quae communiter dicuntur opera iustitiae; sed quod faciat ea cum insatiabili quodam desiderio, quod potest significari per famem et sitim iustitiae.

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod, sicut Chrysostomus dicit, super Matth., iustitia hic potest accipi non solum particularis, sed etiam universalis; quae se habet ad omnium virtutum opera, ut dicitur in V Ethic. In. quibus arduum intendit fortitudo quae est donum.

AD SECUNDUM DICENDUM quod caritas est radix omnium donorum et virtutum, ut supra dictum est. Et ideo quidquid pertinet ad fortitudinem potest etiam ad caritatem pertinere.

AD TERTIUM DICENDUM quod inter fructus ponuntur duo quae sufficienter correspondent dono fortitudinis: scilicet patientia, quae respicit sustinentiam malorum; et longanimitas, quae respicere potest diuturnam expectationem et operationem bonorum.