Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Distinctio 10
Circa textum
Oc etiam inue stigandum est: vtrum omnes illi caelestes spiritus ad O exteriora nuncianda mittantur etc. Hic signatur 10. distinctio huius secundi: quae sic continuatur ad praecedentem. Nam postquam in praecedenti di stinctione bonorum angelorum triplex est distincta hierarchia: In praesenti notantur eorum ad nos sacra ministeria. Et partitur in tres partes principales. In prima eorum circa nos in generali panduntur plenius chara mini steria. In secunda circa nos notatur clarius horum custodia. In tertia magister se excusat amplius effari talia: prima in principio: secunda ibi dist. 11. Illud quoque sciendum est quod angeli boni etc. tertia dis. 12. ibi: haec de angelicae naturae etc. Prima rursus particula quae est praesens distinctio: In qua in generali angelorum circa nos ministeria pandumtur chara: in tres partes diuiditur. In prima opinio ponitur plane bifaria. In secunda loquila sequitur dubitatoria. In tertia vnio cani tur concordatoria: prima in principio: secunda ibi Hic oritur quaestio si omnes mittuntur etc. tertia ibi. Alii vero dicunt tres ordines suprimos etc. Et haec est diuisio etc. Circa quam quaeritur.
Quaestio
¶ Quaestio ista docet de missione an gelorum et locutione mutua ac nobiscu mirabili. de primo Sco. 10. di. et. q. vnica de secundo vero. 9. dis. huius et q. 2. Notat nihilominus thoma: vt patebit. Utrum inter an gelos sic hierarchicorum actuum distribuatur locutio: vt ad nostrum mittantur ministerium. Et arguitur ad partem falsam tribus mediis.
¶ Primo arguitur quod non fiat locutio inter angelos. Si enim vnus alteri loquitur: aut sunt sibi immediati: lo¬ quens scilicet et ille cui fit locutio aut non: sed cadit medium non primum: quia sequeretur quod tunc gabriel stans in ordine seraphico non pos set manifestare conceptum suum michaeli stanti in ordine principatuum: et ita non essent in caelis locutiones libere / nec secundum: quia omne agens naturale prius agit in medium quam in extrema: sicuti sol prius illuminat prius mam aeris particulam quam sibi remotam: et ita prius manifestaret medio conceptionem suam oquens angelus quam angelo cui fieret locu tio.
¶ Secundo ad idem arguitur sic: cuilibet naturae intimior est sua essentia quam operatio sed cuiuslibet angeli essentia intuitiue ab alio angelo est visibilis: ergo et intellectio et ita non oportet fieri locutiones inter eos maior patet. nihil enim tantum est alicui idem sicut ipsae sibi: sed probatur minor: quia diuina essentia est perfectior in cognoscibilitate quam cuiuscunque angeli: videtur tamen intuitiue a quolibet angelo. Unde scribitur. Dico autem vo bis quod angeli eorum semper vident faciem patris mei qui est in caelis.
¶ Tertio arguitur quod non mittantur hic inferius propter nos in opoe ribus dei: et maximae in tam excellenti natu ra: nihil fit frustra sed frustra mitterentur igitur etc. maior patet: Deus enim et natura nihil agunt frustra. Sed patet minor: quia cum sit deus vbique videtur sufficere. Confirmatur: quia aut omnes mitterentur et hoc non. Quia scribitur Milia milium ministrabant ei: et decies centena milia assistebant ei: et ita pars assistit deo et non mittitur: aut pars vna mittitur: alia non. Et hoc non: quia dicit apostolus. Omn nes sunt administratorii spiritus. In opu positum primi arguitur. Si linguis hominum lo quar et angelorum. Et Dam. Non lingua et auditu indigent angeli: nam sine sermone voce prolato tradunt sibi suas illuminationes. In oppositum secundi arguitur per illud. Hissus est gabriel angelus.
¶ In ista quaestione sunt tres articuli declarandi. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus Tertius est terminorum motiuus Quo ad primum articu lum termini sunt hierarchia i actus hiexarchici: et locutio.
¶ Ultra praedicta: quo ad prius mum terminu de hierarchia praecedenti distinctione solet hierarchia sic diffiniri: Hierarchia est ad deum quantum possibile est similitudo et vnitas ipsum habens scientiae sanctem et actionis ducem: et ad suum diuinissimum decorem immutabiliter diffiniens: et quantum possibi le est reformans suos laudatores. Et est diffinitio hierarchiae caelestis secundum quod in suum regreditur principium. Et ponit tria. Primo regressum eius quantum ad habilitatem dum dicit. Hierarchia est ad deum quantum possibile est similitudo et vnitas. Secundo quantum ad actum dum dicit ipsum habens scientiae sanctem et actionis ducem. Tertio quantum ad immutabilitatem dum subiungitur: et ad suum diuinissimum deco rem immutabiliter diffiniens: et ex praedictis elicitur opus plenitudinis dum dicit: et quantum possibile est reformans suos laudatores. Ex plenitudine nempe glsiae est et gratiae vt alios iuuet iam beatus existens.
¶ Secundus termi nus est actus hierarchicus. Et pos sunt actus isti tripliciter assignari. Primo modo vt isti tres actus / visio fruitio / et tentio dicantur actus hierarchici: quia cuilibet ordini trium hierarchiarum insunt et conuersionem ostem dunt in deum. Secundo vt isti actus tres / loquiaudiri / et mitti: dicantur actus hierarchici: quia cuilibet possunt competere ordini. Quili bet enim alii loqui potest: quilibet etiam ab alio audire: rursus quilibet mitti ab eo qui ange los id est nuncios facit spiritus. Tertio assignantur a dyonisio in de caelesti hierarchia isti tres actus purgare / illuniare et perficere actus hierarchici: et ita vtimur actu hierarchico et differunt secundum doctorem deuotum hac disq. 4. quia purgatio fit in initio et non debet intelligi fieri a peccato: sed a nescientia: illumi natio fit in medio sed perfectio in termino sicuti aer prius intelligitur purgari tene bris: secundo illuminari lumine: et tertio herfici calore. Unde et dicunt alii quod purgatio est in remotione impedimentorum: lluminatio in speculatione veritatis: et perfectio in amore beatitudinis: Et dieuntur actus hierarchici: quia cuilibet conue niunt angelo. Prima enim hierarchia angelorum purgatur / illuminatur et perficitur a hierar ehia thearchica seu diuina Hedia a prima purgatur / illuminatur et perficitur: et illa secunda agit in tertiam: tertia autem in nobis de cursu communi haec tria agit.
¶ Tertius terminus est locutio. Unde notandum quod locutio solet tripliciter fieri. Primo modo quando loquens poenitus loquendo non mutatur: sed tota mutatio fit in eo cui loquitur: et isto modo loquitur deus nobis et spiritibus an gelicis inspiratione et reuelatione: vel cau sando nouum conceptum vel conceptum antiquum ad aliquid de nouo fterminando. Secundo fit locutio quando fit mutatio tam in loquem te quam in eo cui loquitur: differenter tamen quia in eo cui locutio fit causatur aliquid absolutum veluti: aut species / aut actus / aut vtrumquaem simul. Sed in loquente solus sufficit respe ctus: scilicet actio: quia omne causatum de nouo agens nouam requirit actionem: et hoc innuit glo. super illo verbo. Si linguis hominum loquar et angelorum dicit sic: Angeli maiores significant minoribus quod de voluntate domini praesentiunt: et hoc fit quibusdam nutibus et signis. Istos nutus es haec signa voco conceptum in audiente causatum et istam actionem. Tertio modo fit locutio dum in loquente fit vocalis expressio vt apprehendat audiens: sicuti est locutio nostra. Unde plato in thimeo dicit. Ad hoc da tus est nobis sermo: vt mutuos nostros conceptus valeamus exprimere. Ultra notor quod in angelis ista tria differunt / intellectio/ locutio / illuminatio. Intellectio enim solum dicit absolutam rei noticiam. Locutio autem addit quod illa cognitio alicui manifestetur: Sed tertio illuminatio addit tam supra intellectionem quam locutionem. Unde secundum docto. subti. 9. dist. q. 1. in principio solutionis prin cipalis: illuminatio est quaedam locutio de vero perfectiuo in esse secundo: vbi dicit tria. Primo ponit illuminationem speciem locutionis: dum dicit / illuminatio est quaedam locutio Secundo ponit de quo est: dum addit de vero perfectiuo: ex quo patet quod de malis non fit illuminatio nisi per modum spe culationis: quia repugnat quod angelicus intel lectus talibus inficiatur. Tertio ponit in quo quia in esse secundo: siue quia est in actione non solum in habitu: seu secundo (quia est illumi natio non de deo sed de effectibus qui se¬ quuntur esse primum) seu tertio quia prius est talis noticia in illuminante: et deinde in illuminatio ideo dicitur in esse secundo. Quantum ad secudum art ti / s culum sunt tres conclusiones: prima est de muc tua locutione angelorum: secunda de missione eorum ad nos: tertia de ipsorum ad nos locu tione mirabili.
¶ Prima igitur est haec Sic angelus superior conceptum causando inferiori loquitur vt secundus nisi velit not audiat. Prima pars conclusionis dicit quod angelus superior loquitur inferiori per causationem conceptus noui in angelo audiente probatur conclusio medio doc. subti. elegantissimo posito dis. 9. q. 2. in solutione principali. Omnis intellectualis natura loquens alicui causaret si posset immediate in illo cui loquitur conceptum illius rei de qua loquitur Ideo nanque proferimus quia sine sermodoe au dienti imprimere non possumus: sed ange lus hoc potest: igitur loquendo imprimit com ceptum nouum in audientis angeli antellectum minor probatur: illud quod est sufficienter in actu primo respectu alicuius effectus potest illum causare in quocumque passo et proportionato et approximato. Angelus autem habens noticiam habitualem: vtputa alicuius a. est huiusmodi: et intellectus alterius angeli non concipientis a. est sufficiens receptiuum hu iusmodi noticiae: ergo et illam poterit in eo primus angelus caulare: probatio maioris: quia prima extrema actiui et passiui sunt vni uersalissima: abstracta a quocumque actiuo et passiuo: probatio minoris quia ex eo quod in tellectus primi angeli habet a. sibi praesens in ratione obiecti potest causare noticiam a. in intellectu suo: et ita per consequens in intel lectu alterius angeli: cum sit eiusdem rationis. Et si dicatur quod ratio non concludit nisi quando ange lus est prope angelum cui loquitur als non: quia oportet mouens et motum esse simul: ex. 7. phisicorum: et aristo. 2 de anima dicit quod si esset vacuum vbi est modo aer quod non videremus caelum: quia species non mouerent oculum. Re spondetur quod ratio concludit tam de distante angelo quam de proximo. Ratio autem quare vnum agens nequit in extremum agere nisi prius agat in medium: vel est primo quia medium est eiusdem rationis cum extremo: et ita suscipit pri us effectum eiusdem rationis: veluti sol prius il luminat primam partem aeris quam remotam: quia illuminatio est eiusdem rationis in vtroque. Uel est secundo: quia causa habet duos effectus or dinatos: et nata est prius causare vnum quam alium: sicuti in proposito obiectum causat specien in medio / et visionem in oculo: et prius natum est causare speciem quam visionem: et ita si non causat speciem dato vacuo: nec poterit cau sare visionem. Non sic in proposito. Primo: quia non habet prius angelus duos effectus sic ordinatos. Secundo: quia medium. scilicet locus medius / non est eiusdem ronis cum angelo audient te. Sed dicet quis. Ponatur inter angelum lo quentem et audientem angelus: vtputa inter Babrielem loquentem / et raphaelem audientem michaelem: michael est eiusdem rationis quo ad intellectum: et ita secundum praedicta non poterit gabriel loqui quaen michael audiat: propter hoc addo tertium et dico / quod immo: quia licet medium sit eiusdem rationis in intellectu: tamen loquens libere loquitur: et ita quo intellectu vult / causat illum conceptum. Et quod adducitur: quia oportet mouens et motum esse simul. Dico quod mouens et motum possunt esse simul tripliciter. Primo naturalitur: sicut intelligentia mouet orbem. Secundo mathematice: sicuti est quando duo corpora se mutuo mouent immediate. Tertio virtualiter solum: sicuti generans dum generat solum attingit superficien in qua est tactus mathematicus: sed non rei intrinseca: et tamen mouet: ita quod sufficit inter mouens et motum huiusmodi praesentialitas: et talis est interloquentem angelum et audientem. Sicut enim in primo dist. 37. dictum est: si per impossibile de us esset omnipotens: et tamen non esset vbique: adhuc posset suo velle omnipotentissimo agere vbi non esset. Et si tunc dicatur: sufficit qraesentia virtualis: sequitur quod michael in caelo poterit loqui gabrieli in terra. Dico quod non sequitur: licet enim inquantum mouens et motum non requirant praesentiam naturalem aut mathematicam / sed solum virtualem: tamen quia sunt determinatae virtutis: est dandus terminus vltra quem vnus alteri loqui non posset. Sed quid gignit loquens in audiente angelo? Dico primo quod potest gignere solum actum: si angelus cui sit locutio praehabuit speciem: sicutl et nos multotiens loquimur de his quae in habitu noscebamus / seu in spe cie. Secundo dico quod potest gignere solam speciemim: sicut si inferior angelus loquatur supe riori: et superior sit conuersus ad aliud intelligibile: nulli dubium quod inferior non pote rit eum auertere a cognitione: cum superior sit fortioris intellectus: causabit tantum speciem pra intellectu eius: sicut si aliquis loqueretur ho mini fortiter in studio eleuato: certum est quod studens non aduerteret quid diceret loquens: impremeretur tamen species in phantasmate eius: vnde et postinodum posset recordari. Dico tertio quod potest imprimere simul et actum et specien: sicut si superior loquatur inferiori de aliquo singulari de quo non habuit speciem prius illo: tunc causabit et actum et specie.
¶ Sed tunc quaeritur: qualis est actus iste intelligen di in audiente causatus quae dicitur auditio: Respondendum / quod vltra cognitionem in verbo potest vnus angelus alium tripliciter intelligere. Primo intuitiue in se. Secundo intuitiue in intellectu alterius angeli. Tertio per speciem innatam aut acquisitam: et neutra ha rum dicitur auditio. Unde noto quod ad intelle ctionem qua dicitur auditio in angelo / secundum doc. subtilem tria requiruntur. Primo quod intellectus audientis se habeat pure passiue: ita quod solum recipiat et non agat. In aliis siquidem dicitur / quod obiectum et potentia pariunt notici am / hic non. Secundum requisitum est: quod intellectus loquentis sit causa totalis: demus pto obiecto seu eius memoria fecunda hu iusmodi intellectionis. Tertium quod causet inquantum intelligens / non inquantum obiectum. Si enim causaret inquantum obiectum: iam non causa ret auditionem / sed vnam trium visionum predictarum. Ex quo vlterius patet / quod voluntas loquentis concurrit ad huiusmodi auditionem causan dam. Patet secundo / quod intelligendi actus loquen tis non est causa huius auditionis. Ex quo infertur tertio / memoriam loquentis causare hanc audientis intellectionem / tamquam eius effectum equiuocum. Et patet vtilitas huiusmodi locutionis et auditionis. Loquitur enim michael primo raphaeli impremendo actum. Tunc secundo se conuertit raphael ad intellectum michaelis vt videat clarius quod sibi impresserat: et tandem eleuatur: tertio vsque ad illius rei in ver¬ bo noticiam in quo consummatur noticia. Et patet vlterius quod vnus angelus potest loqui vni angelo / non alteri cui vult: sicut est in potesta te angeli in sua memoria habenti plures species vti vna non alia secundum voluntatis imperium: et si haberet in natura sua plures intel ligentias in vna: vti posset vna specie / in alia alia. Sic suo modo in proposito potest huic loqui / non illi et duobus: aut forsan coem tum simul vel vultra: et in quolibet causando nouam intellectionem. Si enim vnus homo actu potest loqui pluribus: non debet hoc denegari angelo: sed quod audientibus potest simul lo qui. Dicendum quod secundum quod est perfectior pluribus potest: sed quod quilibet possit: solius dei est nosse / aut in patria bonorum / vel cui reuelauit. Ex quo satis patet de illumnare: qui est actus secundus hierarchicus: cum sit qua dam locutio: vnde illuminatio proprie est de singulari reuelato: locutio autem communis est ad cognitionem singularis reuelati et in genere proprio: et patet quod reuelans nihil causat in seipso: cum prius deus reuelet primae hierarchiae: et tamen in seipso nihil cau sat / sed in eo cui fit reuelatio: ita quod primo: intelligitur quasi purgatio a nescientia per istud reuelabile. Secundo tendit ex hoc ad vi dendum in verbo vnde illuminatur / et exhino perficitur: vnde proprie illuminatio per prius mam hierarchiam venit ad mediam / de media ad tertiam: licet posset deus vni angelo infimae hierarchiae reuelare quae postea supremae reuelaret. Sed numquid potest bonus angelus malo angelo loqui et aliquid reuelare? Dico quod sic: et modo praedicto ex par te sui. Sed quia demodo ex peccato est obscuratus: nequit in tanta limpiditate illum conceptum recipere in qua bonus: vnde nec meretur il luminatio dici / sed solum reuelatio. Et ex ista prima parte conclusionis infertur secunda clare: in qua dicitur quod vnus angelus potest loqui alteri angelo: absque hoc quod loquatur ei qui est in me dio: patet iam. Ex quo patet defectus sanct Tho. ponentis illuminationes angelicas fi eri per confortationem luminis: quanm. scilicet superioest quasi lumen respectu inferioris / ipsum coadiuuans: sicut lumen in medio adiuuat visum ad videndum: patet oppositum: maxi me sicut dictum est: si inferiori aliquid primo reuelaretur: non esset lumen superioris: et tamen tunc illum illuminaret. Ceterum quae est ista confortatio non videtur: cum etiam in caelis angelus inferior essentiam videat superioris: eaproptur via doc. subtilis melior apparet.
¶ Secunda conclusio est de missione angelorum ad nos: et est haec. Sic de inferiori hierarchia ad nos pro ministerio mittuntur spiritus: vt de aliis mitti non repugnet. Prima pars diciti / quod spiritus tertiae hierarchiae mittuntur ad nobis ministrandum. Probatur sic. Angeli sunt medii inter nos et deum: et ita rationabile valde est quod ferant praeces nostras ad deum: et de deo nobis referant reuelationes. Si ergo quod rationabilius est fecit deus / sequitur. Et si di catur: tunc fieret eis praeiudicium: cum enim sint creati et limitati: non videtur quod possent dum nob ministrarent actum exercere contemplationis. Dicendum quod licet de se non possent: tamen deus facit quod possunt. Unde Heda diciti / quod in isto mi nisterio semper currunt infra deum.
¶ Sed hoc quaeritur: vtrum immediate in instanti de caelis sint inferius? Dicendum quod non: cum moueantur motu continuo: ex. 6. dist. Sed quomodo: quia non habent resistentiam in aere sicuti nos: et tamen aer est causa velocitatis et tarditatis motus: ex. 4. physicorum: quia vacuo dato non esset motus. Hic dico / quod ratione aeris non habent resistentiam: sed dato vacuo adhuc essent tres causae motus. Prima causa mouens: dum. scilicet mouens est finitae potentie. Secunda causa mobile: quia non est vbique. Tertia causa / distantia privatiua. Dato enim vacuo / plus distaret adhuc a parrhysius pontigara quam sanctus Dionysius. Et posset his tribus causis adhuc fieri motus. Philosophus / enim rationibus suis solum probat motum non esse in vacuo ratione medii positiui: et ad hoc vadunt sue rationes / non vltra: vt docet doc. deuotus in primo suo / dist. 37. parte secunda / arti. 2. et si amplius petit: suae rationes sunt sophismata: vt innuit in suis phyficem magister Nicolaus boneti ad longum eas soluens.
¶ Sed aliquis diceret: exquo misit deus filium suum pro nobis misit et spiritumsanctum: ad quid rursus mittit angelos: Respondit doctor deuotus huius dist. q. 1. dans congruentiam triplicem. Competit inquit primocharitati diuinae: in hoc enim innuit quantum nos diligit / qui spiritus nobilissimos ad mistran dum nobis mittit. Competit secundo charitati angelicae: vt suos conciues a diabolo praeseruent. Competit tertio charitati humanae: quo quoniam paruula est: ideo foueri et nutriri debet diligenter. Secunda pars conclusionis dicit: quod non repugnat superioribus angelis vs que ad primam hierarchiam mitti pro nobis. Omnes enim bene concedunt / quod mittuntur inxterius: inquantum. scilicet disponunt et illuminant iussu dei eos qui mittuntur exterius / non tamen interius. Aliqui dicunt quod sola hierar chia vltima mittitur inferius ad nos. Thoautem hac dis. q. 2. dicit: quod quinque ordines mittutr scilicet tres vltimae hierarchiae / et duo mediae potestates et virtutes: alii quattuor non nisi interius: vbi primo manifeste vi detur sibi contradicere. In praecedenti enim distin ctione. q. 3. posuit potestatem primum ordinem secundae hierarchiae / et dominationem vltimum: nunc econtra dicit dominationem primum ordinem / et potestatem vltimum: et dicit quod dominatio est vltimus: quae non mittitur exterius: et virtus prius qui mittitur. Sed credo verius assentien dum esse doctori subtili hac distin. dicenti: probabile esse in casibus magnis aliquem de principalibus / sicut cherubin et seraphin mittendum: sicuti patet in incarnatio ne filii dei. Si enim deus pater misit filium suum in mundum pro nobis: mirum non est si vnus ex seraphin / puta gabriel: missus est ad denunciandum hoc: sicuti patet in bono politico quod in causis maximis mittuntur colla terales regis.
¶ Tertia conclusio est de angelorum ad nos locutione mirabili: et est haec. Sic ad nos inflammandum mittuntur spiritus: vt locutione nos doceant ampliori Dicit prima pars: quod angeli mittuntur ad nos / ad nos inflammandum. Probatur per illud quod dicitur: Hissus est ad me vnus de seraph. Quod exponens Diony. dicit: quod dictus est seraph: non quod omne ordine esset sera phico / sed quod incendebat charitate. Et si di catur quod habemus liberum arbitrium: et ita non potest nos nisi velimus inflammare. Dico quod verum est: vnde solum disponit / vt scilicet de. um capiamus: de quo dictum est: Deus charitas est. Et alibi: Deus noster ignis con sumens est. Sed quod angeli nos doceant am pliori locutione / probatur: quia vltimus ordo habet purgare / illuminare / et perficere: et non ha bet respectu sequentis ordinis: ergo respe ctu nostri. Et si quaeratur: qualis est ista locutio Extat opinio triplex. Primi dicunt quod est ad modum luminis irradiantis: et ista non videtur valde congrua: cum non irradiet su per nos nisi lux vera / quae illuminat omnem hominem. Secundi dicunt quod ad modum speculi: et ista impropria est. Est quippe incongruum cognoscere in speculo / et non cognoscere speculum. Doctor deuotus dicit: quod haec locutio est per modum excitantis ad modum quo doctor docet discipulum: et haec verior videtur. Quantum ad tertium articu lum sunt tres difficultates.
¶ Prima est. Utrum an gelus quaetienscumque loquit impremat / aut actum aut specien ei cui loquitur: Dico quod non: quia ali quotiens leguntur angeli loqui deo. Unde Prego. in mora. Uox angelorum in laude conditoris est admiratio intimae contemplationis: et tamen certum est quod non imprimit aliquid deo.
¶ Secunda difficultas. Quis est maior numerus angelorum / aut assister tium / aut ministrantium? Dicendum quod loquendo de lege communi: plures sunt assistentes quam ministrantes: quod sat/ innuit Dan. Milia mi lium ministrabant ei: et decies centena milia assistebant ei: ita quod decies plus numerat assistentes quam ministrantes: quia ponitur in plura li: nisi dicatur numerum exponi numero: et tunc capiendo ministerium pro interiori officio ac exteriori: omnes sunt administrorii spiritus: vt habet apostolus.
¶ Tertia difficultas. Si angelus loqueretur in persona dei / sicut fecit in antiqua testamento: vtrum esset adorandus: Respondet doc. deuotus. q. 6. quod si referimus mentem ad angelum / in se potest adorari dulia. Si autem ad deum immediate cuius est nuncius: potest adorari latria / sicut fecit abraam. Ex quo patet ad quaestionem / quod videlicet inter angelos / sic fit hierarchicorum locutio actuum: vt ad nostrum mittantur ministerium etc. Et tunc ad argumenta.
¶ Ad primum dicendum / quodpotest / et sine medio et cum medio: nec causabit illum actum intelligendi in medio loco: nec in alio angelo qui erit sibi proximior quam ille cui loquitur: quia mere causat libere: vt patuit in prima conclusione.
Conclusiones
¶ Ex praesenti autem distinctione tres etc. Prima conclusio: quod omnis spiritus ad extra mittatur aut non: sic penitus modo dubitatur. Dicit conclusio / quod dubitatio est / an omnes spiritus celestes mittantur in ministerium nostrum / aut solum aliqui. Et ponitur a principio distinctio nis vsque ibi: hic oritur quaestio etc.
