Praeambulum

¶ Incipit lectura super primum sententiarum edita ab ex imio doctore fratre Alfonso de toleto ac sacre theologie magistro famosissimo et hispan. archiepiscopo dignissimo ordinis fratrum heremitarum sancti et gloriosi doctoris Aurelii Augustini.

¶ Gosum alpha et w. Apoc. primo Doctor ille gloriosus. Isidorus hispaniensis qui inter ceteros hispanie philosophos et doctores velut flos florum floruit et etymolog. libro primo 2o. ca. Uenustate pudicitie: eloquentie pulchritudine: et sapientie plenitudine: sapientiam. increatam dei filium benedictum litteris comparat preassumptis. d. filius dei est alpha et w: Alpha. enim nulla littera praecedit: prima enim est litterarum: sic et filius dei ipse prinicipium se esse interrogantibus iudeis respondit. vnde et Iohns in apoc. proprie litteram ponens ait. Ego sum alpha et w primus et nouissimus. hec Isidorus. Ex quibus verbis euidenter apparet hanc litteram alpha omnium litterarum esse primam et hanc litteram w in alphabeto grecorum omnium esse nouissimam. Et sicut alpha est omnium literarum prima littera: w vero nouissima: sic et scriptura sacra nobis diuinitus inspirata est omnium scientiarum et vniuersaliter omnium scripturarum et per consequens litterarum prima: pariter et nouissima.

Prima quidem. Primitate duratiua: omnes alias: praecedit duratione. Primitate perfectiua. Excedit perfectione. Primitate directiua. Dirigit regulariter Primitate correctiua Corrigit paternaliter

¶ Est ergo sacramenta scriptura: ceteris scientiis quadrupliter prior. Primo promititate durationis: ipsa de seipsa dicente. Ecc. 24. Ego ex ore altissimi prodii primogenita ante omnem creaturam: Ideo puri et purissimi fructus eius. prouer. 3o / Secundo primitate perfectionis ipsa etiam de seipsa dicente. Ecc. 24. Ego in altissimis habito et tronus meus in columna nubis. Ideo preciosiorem cunctis opibus: et omnia que desiderantur huic non valent comparari. prouer. 3o.

¶ Tertio: primitate directionis: quia si intrauerit sapientia cortuum et scientia anime tue placuerit: consilium custodiet te: et prudentia diriget te: vt eruaris de via mala. Et ab homine qui peruersa loquitur. prouer 2o. Et ideo dauid propheta per ipsam regulari et dirigi postulabat psalmo 118o. d. Gressus meos dirige secundum eloquium tuum: vt non dominetur mei omnis iniustitia.

¶ Quarto: primitate correctionis: quia sapientia foris predicat: et in capite turbarum clantitat: vsquequo paruuli diligitis infantiam et stulti ea quae sunt noxima cupitis. Conuertimini ad correctione meam: et proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea. puer. primo. Et hoc ideo: quia scripta sunt ad correctionem nostram. prima ad corin 4o

¶ Iste 4 conditiones primitatem huius sacre scripture: seu doctrine merito declarantes: sunt. 4. illa capita fluminis egredientes de loco voluptatis: quibus paradisus intellectus creati: tam angelici quam humani quadriformiter irrigantur. gen. 2o. Sunt. 4. illi circuli aurei per 4 angulos arche: quibus archa scripture sacre multiformiter decoratur. Exo. 25 Sunt. 4. illa deambulatoria inter columnas cedrinas: quibus domus quam sibi sapientia edificauit pulchriformiter ornatur. 3o. reg. 7o. Sunt 4 ille rote iuxta cherubin: quibus angelus vel anima humilis et deuota deiformiter eleuatur. Eze primo.

¶ Merito ergo hec sacratissima doctrina omnium scientiarum dicitur esse prima: et ideo prior omnium creata est sapientia. Ecc. primo. Quod pulchre deducit beatissimus augu. super gen. ad litte¬ ram. ca. xxi. vbi vult ipsam intelligi per lucem perfectam in opere prime diei. dicit. Si autem spiritalis lux facta est: cum dixit fiat lux: non illa vera patri coeterna intelligenda est: per quem facta sunt omnia et que illuminat omnem hominem: sed illa de qua dicitur: prior omnium creata est sapientia. Cum. n. eterna illa et incommutabilis que non est facta sed genita sapientia in spiritales: atque rationales creaturam: sicut in anima sancta se transfert: vt illuminate lucere possit in eis quedam luculentie rationis affectio: quae potest accipi facta lux: cum diceret deus fiat lux. hec Aug. Igitur prior omni creatura est sapientia

¶ Sed dixi vlterius secundo: quod ipsa omnium scientiarum nouissima est. Nouissimia quidem: quia finis omnium: finis inquam Pulchriter prospiciens. Splendors claritate. Suauiter alliciens. Candoris puritate. Dulciter reficiens. Dulcoris varietate. Totaliter sufficiens. Ualoris dignitate. Claritate clarior. Cunctis clarificatis. Puritate purior. Cunctis purificatis. Ueritate verior. Cuctis verificatis. Dignitate dignior. Cunctis dignificatis. Ipsa enim est finis ad quem non solum omnis scientia humanitus ad inuenta: sed et omnes actus nostri finaliter ordinantur. Est igitur sacra scriptura omnium scientiarum finis. 4r

Primo quia finis pulchriter prospiciens splendoris claritate. sap. 6o Clara est quae nunquam marcescit sapientia et facile videtur ab hiis qui quarunt illam. Et ideo super salutem omnem et speciem dilexi eam: et proposui pro luce habere illam: quoniam inextinguibile est lumen illius. sapientie. 7o.

¶ Secundo: quia finis suauiter alliciens candoris puritate. Candor est enim lucis eterne et speculum sine macula dei maiestatis. igitur imago bonitatis illius. sap. 7. Et ideo pulchritudinem candoris eius admirabitur oculus. Ecc. 43.

¶ Tertio: quia finis dulciter reficiens dulcoris varietate: ipsa de seipsa dicente. Ecc. 24. Transite ad me omnes qui concupiscitis me: et a generationibus meis adimplemini. spiritus enim meus super mel dulcis: et hereditas mea super mel et fauum. Et ideo accepi librum de manu angeli: et cum deuorassesm eum erat in ore meo tanquam mel dulce. Apoc. 10.

¶ Quarto quia finis totaliter sufficiens valoris dignitate: quia non sumus sufficientes cogitare aliquid a nobis quasi ex nobis: sed sufficientia nostra ex deo est. 2o. ad cori. 3o. Et ideo beatus homo qui inuenit sapientiam et qui affluit prudentia. prouer. 3o

¶ Iste. 4. conditiones: quibus sacratissima theologia omnium scientiarum conuincitur esse nouissima: sunt ille. 4. hydrie aque effuse super holocaustum et super ligna quibus holocaustum voluntatis antecedente igne seraphico: seraphice deuoratur 3o. reg. 18.

¶ Sunt illa 4 minima terre: quibus fastus mundane sapientie scire mirifico: mirifice superatur. prouer. 3o.

¶ Sunt illi. 4. ordines lapidum in quibus parietum magnalia: opere magnifico: magnifice demonstrantur. sap. 18.

¶ Sunt illi. 4. angeli stantes super 4 angulos terre quibus venti prauitatis heretice posse deifico: deifice cathenantur. apoca. 7o.

¶ Merito igitur hec doctrina fidelissima est omnium scientiarum finis: ideo accede ad sapientiam et in omni virtute tua serua vias eius. in nouissimis inuenies requiem in ea. Ecc. 5o. quia non solum temporalem sed eternam. quod pulchre deducit gloria dicit Sapientie noticia facit hominem proximum deo: et vite perpetue possessorem: et facit peruenire ad immortalitatis stolam: et glorie coronam per agnitionem sapientie quae est sanctorum beatitudo: contemplatio dei et perceptio veritatis. Patet igitur ex praedictis quod sacratissima theologia est omnium scientiarum principium et finis. prima pariter et nouissima: iuxta deductionem beati Isidori praeassumptam. Sic et sapientia increata per quandam similitudinem possit nobis dicere de seipsa. Ego sum alpha et w. In quibus quidem verbia ad commendationem huius sacratissime doctrine. generaliter: et contente in quatuor libris sententiarum specialiter 4. eius magnalia iuxta. 4 librorum materias magnifice demonstrantur: videlicet. Perfectio entitatis qua totum esse cum auctore: tamen ex valore clauditur. Expressio potestatis: qua totum posse cum decore: tamen ex dulcore panditur. Coniunctio pietatis: qua deus homo cum stupore: tamen ex amore nascitur. Conclusio sanctitatis: qua verus homo cum honore: tamen ex labore trahitur. Interius perfectionem entitatis probat eternalis permanentia: quo ad materiam primi libri cum premittitur Ego sum qui sum ait dominus Exo. 3o. Exterius Expressionem potestatis: probat generalis influentia: quo ad materiam secundi libri cum subiungitur alpha quod est principium. Ego principium qui et loquor vobis. Io. 6o Inferius Coniunctione pietatis: probat copularis colligantia: quo ad materiam 3i libri cum annectitur verbum caro factum est et habitauit in nobis Io. primo. Superius. Conclusionem sanctitatis: probat finalis refulgentia: quo ad materiam 4 libri. cum concluditur w. quod est finis. Attingit enim a fine vsque ad finem fortiter: et disponit omnia suauiter sap. 8. de. 2. 3. et 4 disseram suis eugo lociget domino concedente. Dico igitur primo quod in auctoritate proposita: nobis ostenditur huius sanctissime doctrine perfectio entitatis quam probat eternalis permanentia cum premittitur. Ego sum: vbi expresse tangitur materia primi libri. Cuius gratia notandum est: quod istud verbum ego sum absolute sumptum nulla potest dicere creatura cum sit mutabilis non eterna: solus ergo deues potest dicere ego sum: quia est incommutabilis et eternus: quod pulchre deducit beatus Hieronymus scribens ad marcellam de. 10. dei nominibus. et habetur in gloria. Exo. 3o. super illo verbo: qui est. misit me ad vos. dicens. Deus solus quo exordium non habet vere essentie nomen tenuit: quod per angelum dictum est moysi nomen eius querenti: quia in eius comparatione qui vere est: quia incommutabilis est quasi non sunt quae mutabilia sunt: quod enim dicitur fuit: non est: et quod dicitur erit nondum est deus autem tantum est: qui non nouit fuisse vel futurum esse. Solus ergo pater cum filio et spiritu sancto vere est cuius essentie comparatum nostrum esse non est. hec Hiero. Ex quibus verbis euidenter apparet: quod solus deus potest absolute dicere ego sum. et per consequens cum in auctoritate praemittitur. Ego sum: expresse ponitur siue tangitur materia primi libri. vbi agitur de deo secundum rationem sue naturalis et intrinsice perfectionis: ratione cuius ipse de seipso dicit Exo 3o Ego sum qui sum. Et apoc. primo. Ego sum alpha et w. principium et finis: cuius finis participes nos faciat qui sine fine viuit et regnat Amen.