Table of Contents
Ordinatio
Liber 1
Collatio
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 2 : Utrum fruitio beatifica differat ab ipsa anima.
Quaestio 3 : Utrum fruitio realiter distinguatur ab omni cognitione.
Quaestio 4 : Utrum fruitio realiter distinguatur a delectatione.
Quaestio 5 : Utrum generaliter omnis delectatio sit dilectio vel odium, seu volitio aut nolitio.
Quaestio 6 : Utrum voluntas necessario vel libere principiet actus suos.
Quaestio 9 : Utrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum sive ab actu habito cessare.
Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis clare videns Deum necessario diligat ipsum.
Quaestio 13 : Utrum liceat filium Dei plus diligere vel frui eo quam patrem vel spiritum sanctum.
Quaestio 14 : Utrum fruitio beatifica sit actus intellectus.
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum in entibus sit tantum unus Deus.
Distinctio 3
Distinctio 6
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis.
Distinctio 17
Quaestio 1 : Utrum gratia seu caritas sit viatori necessaria ad salutem
Quaestio 2 : Utrum caritas seu gratia increata sine alio possit sufficere ad salutem
Quaestio 4 : Utrum caritas vel alia forma augmentabilis augmentetur per deminutionem contrarii sui.
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum Deus essentialiter unus sit personaliter trinus.
Quaestio 2 : Utrum Deus genuerit Deum
Quaestio 4 : Utrum divina essentia generet vel generetur.
Quaestio 5 : Utrum potentia generandi possit communicari filio in divinis.
Quaestio 6 : Utrum spiritus sanctus posset distingui a filio si non procederet ab eo.
Quaestio 7 : Utrum pater et filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum.
Quaestio 8 : Utrum personae divinae primo et adaequate distinguantur ab invicem semetipsis.
Quaestio 9 : Utrum omne idem patri sit omnibus modis idem patri.
Liber 2
Quaestio 3 : Utrum creatura rationalis habens gratiam possit mereri suam gratiam augmentari.
Quaestio 4 : Utrum viator operibus meritoriis insistendo ex hiis carior Deo fiat.
Quaestio 5 : Utrum praesupposita gratia baptismali viator per merita sua possit pertingere ad gratiam maximam viae sibi possibilem.
Quaestio 6 : Utrum viator existens in gratia ultra omnem gratiam habitam vel habendam possit proficere ad maiorem per instantaneas causationes actuum volendi omnia pro futuro peccata venialia devirare.
Quaestio 7 : Utrum Deus possit creare finitam caritatem aliquam qua non possit creare maiorem vel aliquam aliam ita magnam secundum extensionem quod non possit maiorem illa producere, et sic de similibus.
Quaestio 8 : Utrum secundum proportionem caritatis viae succedat pro praemio proportionaliter magnitudo gloriae.
Quaestio 9 : Utrum, scilicet propter demerita, minuatur.
Quaestio 10 : Utrum caritas decrescat ad decrementum cupiditatis.
Liber 3
Quaestio 1 : Utrum anima Christi habuerit et habeat sapientiam aequalem Deo.
Quaestio 2 : Utrum ipsum verbum Dei sit sibi ipsi quamvis non animae sibi unitae scientia futurorum contingentium.
Quaestio 3 : Utrum cum determinata verbi praescientia stet quod futura praescita sint ad utrumlibet contingentia.
Quaestio 4 : Utrum anima Christi vel angeli sciant futura aliqua contingentia per revelationem sibi possibilem fieri ab ipso verbo vel etiam scire possint.
Quaestio 5 : Utrum alicuius contingentis futuri absoluta revelatio sequens tollat contingentiam.
Quaestio 6 : Utrum Deus vel verbum Dei existenti in gratia possit revelare quod talis finaliter sit damnandus.
Quaestio 7 : Utrum animae Christi vel angelo beato possit in verbo revelari aeternitas suae beatitudinis.
Quaestio 8 : Utrum Gabrieli potuerit in verbo verbi incarnatio revelari.
Quaestio 9 : Utrum per revelationes possibiles fieri in verbo posset aliquis sufficienter dirigi in volendis.
Quaestio 10 : Utrum anima Christi in verbo Dei cui unitur distincte videre valeat infinita.
Quaestio 11 : Utrum anima Christi possit in verbo cui unitur distincte cognoscere minimas partium sibi inhaerentium vel minimas particulas corporis quod informat.
Quaestio 12 : Utrum per unionem ad verbum ipsa sit omnipotens.
Liber 4
Quaestio 1 : Utrum aliqua creatura possit in effectum sacramenti praecise productibilem per creationem. Et hoc est expressius quaerere: Utrum aliqua creatura possit creare caritatem vel gratiam vel aliam creaturam.
Quaestio 2 : Utrum posse creare gratiam vel aliquid aliud repugnet propter virtutis activae insufficientiam cuilibet creaturae.
Quaestio 4 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus quae fuerunt panis et vini contineatur.
Quaestio 5 : Utrum quantitas terminata panis consecrandi sit aliqua vera res extra animam distincta realiter a substantia et qualitate cuius est.
Quaestio 7 : Utrum actus paenitentiae requisitus ad deletionem culpae mortalis sit meritorius vitae aeternae.
Quaestio 8 : Utrum quilibet qui commisit peccatum mortale teneatur secundum legem Dei communem de illo conteri.
Quaestio 9 : Utrum vera poenitentia sit formaliter vel virtualiter velle cavere peccatum quodlibet in futuro.
Quaestio 10 : Utrum ille qui peccaverit mortaliter in opere exteriori teneatur plus poenitere de opere exteriori et interiori simul quam de interiori solo.
Quaestio 11 : Utrum aliqua poena infernalis possit esse insensibilis in damnato.
Quaestio 12 : Utrum sit maxima gloria possibilis in beato.
Circa distinctionem 33am primi ubi inquiritur utrum proprietates personarum divinarum sint ipsae personae et sint etiam divina essentia Quaero primo pro hac materia et pro 2a distinctione primi et pro multis distinctionibus 3ii in quibus agitur de incarnatione personae unius sive alterius incarnatione utrum deus essentialiter unus sit personaliter trinus quod non quia tunc viderentur contradictoria verificari pro eadem re si enim deus est trinus personaliter et pater non est trinus personaliter tunc ista contradictoria esse trinum personaliter et non esse trinum personaliter verificarentur pro deo et patre sed deus et pater sunt una res igitur pro eadem re verificarentur contradictoria
// Item tunc nulla persona divina esset summe simplex consequens falsum et contra magistrum et sanctos ut patet distinctione 3a primi libri consequentia probatur quia persona personalitate sua convenit tum aliis prima dicente sua convenit cum aliis personis et dicente non distinguitur ab eis et tamen aliquo sui distinguitur ab eis si sint 3s personae realiter distincte sicud supponit veritas quaestionis igitur pater continet in se aliquid tum conclusio convenit cum personis aliis et aliquid quo non convenit cum eis pater igitur non est omnino simplex
In ista quaestione solvenda primo praemittenda est veritas fidei circa hanc materiam supposita et si quid dicerem repungnans ex nunc habeo pro irrito et retracto
de primo dicendum est quod secundum catholicam fidem tenemur sentire quod 3 personae realiter inter se distinctae sunt vere unus deus sicut patet in symbolo anastasii similiter extra de summa trinitate et fide catholico capitulo firmiter et capitulo damnamus etc quare ibi quare in primo filio ad tale signum hiis suppositis sicut fundamentis certis fidei in hac materia dico primo quod divina essentia non distinguitur a persona realiter ita quod essentia non sic res quae est persona vel non sic persona vel econtra quia distingui ab aliquo secundum communem acceptationem termini est esse aliquod in se et non esse idem ei a quo ponitur esse distinctum quod simpliciter est aliquid sed essentia divina secundum praemissa fundamenta fidei est quaelibet personarum igitur a nulla distinguitur
Praeterea si essentia distinguitur ab alia persona eadem ratione a qualibet a tunc vel totaliter sic quod non sic persona nec pars alicuius personae et tunc erit quaternitas in deo contra praedicta vel esset pars personae et tunc deus non esset summe simplex contra primam decretalem quia nec pater deus nec filius deus nec spiritus sanctus deus et etiam contra 2am quae articulus qui dicit quod non est ibi pars et pars in subiecta patris sed ipsa est indivisiblis et simplex omnino nec valet dicere quod dicit hic de substantia patris quia prima dicit hoc de deo et pater hoc si substantia patris componeret quod componeretur tum alia cum parte quae non est substantia scilicet cum proprietate personali tunc esset ibi compositio proprietatis et subiecti cuius oppositum dicit glosa ordinaria super illud simplex omnino novans quod quod multiplex est compositio scilicet partis ad partem integrale vel proprietatis ad subiectum vel formae ad materiam vel econverso materiae ad formam et ideo dicitur simplex omnino id est in quolibet sensu cum haec glossa
Item si sic ad hoc sequeretur quod sic ibi quaternitas realiter contra decretalem scilicet essentiae et trium proprietatum personalium quarum personarum enim quaelibet vere componeret cum ea constitudo personam hanc vel illam et in hoc inprobat opinionem benson qui posuit unam relationem personalem vel realem in divinis constitutem personam cum essentia plus differre ab essentia quam a relatione constitutiva alterius personae
praeterea per causam augustinus ii de trinitate capitulo 10 ideo dicitur deus simplex quia est quod habet etc nec valet pro eo respondere ad rationem ante factam quod decretalis non negat ibi omni quaternitatem sed personarum quia plane negat ibi quaternitatem cuius una unitas esset deitas vel essentia et aliae 3s personae vel 3 proprietates personales qualem quaternitatem inponit ioachim magistro petro et decretalis pro petro respondet quam non sequitur ibi quaternitas nec poni debet quia essentia non ponit in numerum cum persona vel alia re in divinis cum ipsa sic ut dicit decretalis simul 3s personae et sigillatim quaelibet earum
Et persona numquam pars est suum totum sed secundum praedictam decretalem essentia est quaelibet persona divina igitur essentia non est pars personae quia nec tunc persona esset etiam summe simplex sed esset in divinis compositio et inperfectio et ista haec responsio non est bona
pigam tamen qui non ponit eam constituere non incurrit compositionem personarum sed alia inconvenientia scilicet quod ista relatio vel esset deus quod non quia secundum eum non est perfectoris enttitatis quam caecitas in oculo vel non et tunc non solus deus aeternus vel necesse esse et sic de multis aliis cum non vitat compositionem personae ad relationem sed compositionem ex re?one
Item secundum sanctos et philosophus deus propter summam simplicem est quidquid habet extento quod una persona habet istam et non est ista quia producens non est illud quod ab ea producitur quaelibet autem persona divina producit aliam quaecumque detur vel ab ea producitur
Item regula anselmi et sanctorum est quod in divinis omnia sunt unum ubi non obstat rationis oppinio inter producens et productum sed inter personam et essentiam nulla est rationis oppinio talis talis non est inter essentiam personam quia nec essentia producit personam nec ab ea producitur secundum supradictam decretalem
Igitur iuxta istam conclusionem est alia quod essentia divina non realiter distinguitur a proprietate personali sive ista sic relatio sive aliquid aliud et haec probatur per 2am et 3am et 4am rationem ad praecedentem conclusionem
Item ad istam conclusionem arguit okam distinctione 2 primi quaestione 2a sic si relatio seu proprietas et essentia distinguuntur quaero igitur aut proprietates et essentia sunt una res aut non si sic quaero de illa re una quae est relatio et essentia supponendo quod ista proprietas sit relatio aut est eadem omnibus modis cum essentia ita scilicet convertibiliter et adaequate sicut essentia sibi ipsi alio non si sic igitur sicut ista res non distinguitur realiter a relatione ista essentia non distinguitur realiter a relatione quod est oppositum positi si autem ista una res non est eadem omnibus modis tum divina essentia vel igitur distinguitur ab ea realiter et tunc arguitur de ista re et essentia ut prius de essentia et relatione aut sunt una res indistincta vel non et sic in infinitum vel non distinguitur ab ea realiter et eadem ratione standum erat in principio quod essentia non distinguitur realiter a relatione nec econtra quod est propositum
2m autem membrorum principalis divisionis non prosequitur ex in advertentia forsan et tamen istam partem daret adversarius communiter diceret
Sed contra illam partem argui potest quod non debat dici quin aliqua una res sic tam essentia quam proprietas si enim nulla una res sit realiter utraque tunc quaero tum okam distinctione 33 primi aut sunt aeque perfecte vel una est perfectior alia si primum non est maior ratio quod una illarum sit deus quam alia vel neutra istarum erit deus vel utraque erit deus si 2m igitur altera est inperfecta et tamen utraque istarum sit de essentia personae persona divina resultaret ex perfecto et in perfecto ymmo eo ipso persona esset inperfecta quia constitueretur ex inperfecto ymmo utrumque eius constitutum esset inperfectum quia quidquid concurrit cum inperfecto ad constitutionem alicuius vere et per se unius est inperfectum consequens autem non est sanum igitur nec antecedens nec valet instare quod per illud argumentum probaretur quod duae personae essent duo dii quia aut sunt aeque perfecte aut una est perfectior alia etc patet enim quod non est simile quia licet neutra persona sic alia tamen secundum veritatem alia res una simplex et indistincta est realiter ille personae ex decretali supra posita et si ista esset in proposito argumentum non valeret sicud nec valet de illis si ista una res simplex esset omnis personae tunc enim duae personae distinguerentur inter se sicud duo homines et duo alia
Item tunc deitas non esset persona nec econverso quia numquam pars est totum nec resultans seu constitutum consequens est contra magistrum et auctoritates quas pro se allegat hac distinctione 33
Praeterea si essentia et relatio distinguuntur realier haec esset simpliciter falsa pater et filius et spiritus scilicet sunt unus deus quia quaero pro quo staret iste alius deus aut pro persona aut pro essentia aut pro proprietate sine re?one si pro essentia falsum esset quia tunc pater non est essentia igitur falsa esset ista pater et filius et spiritus sanctus sunt una essentia non per persona quia certum est quod haec est falsa pater et filius et spiritus sanctus sunt una persona per eandum rationem patet quia non supponit pro proprietate personali quia pater et filius et spiritus sanctus non sunt una proprietas oppositum aut consequentis habetur in symbolo et supra in decretali et illud confirmatur quia non potest dici quod pater et filius et spiritus sanctus sunt unus deus nisi propter idemptitatem divinae essentia in eis sed hoc non sufficit quia quantumcumque in diversis compositis esset eadem materia secundum numerum numquam propter hoc essent nec vere dici possent ista plura esse unum compositum igitur eodem modo in proposito si essentia realiter distinguitur a proprietate personal non propter solam ydemptitatem essentiae in personis potuerunt dici 3es personae unus deus tandem videtur sibi rationabiliter quod non possit tunc vitari quin persona sit vere composita quia quandocumque in aliquo concurrunt alia realiter distincta si faciat per se unum illud necessario est compositum nec infinitas essentiae hoc posito excludit in aliquo compositum nisi ista infinitas ydemptitatem sibi realiter proprietatem cum qua ponitur constituere per se unum haec iste in sententia
Item si alia inter se realiter distincta constituerent personam quaero qualiter ista distinguuntur aut essentialiter aut personaliter omnis namque ydemptitas in divinis possibilis assignari videtur esse vel realis vel personalis non personalis quia si essentia et proprietas distinguuntur personaliter igitur duae personae in una persona realiter distincte et essent in divinis 4or personae ad minus nec essentialis quia nulla in divinis essentialiter distinguuntur quia nec personae quarum distinctio ponitur maior in divinis igitur etc
3a conclusio est quod essentia et proprietas non sunt in eadem personae distincte formalitates eiusdem rei ita scilicet quod sint una res non tamen eadem formalitas sed m?te formalitates ex parte rei vel perfectiones vel formales rationes distincte vel mere reales eiusdem rei a parte rei distincte vel distincte quidditates vel quovis alio nomine appellentur
2o ista probari potest sic si enim eadem sit realitas sue res essentiae et proprietas personalis sed alia et alia formalitas huius et istius in ipso deo quaero igitur de realitate essentiae quae vocetur a et formalitate eius alia a formalitate proprietatis et ista formalitas essentiae vocetur b formalitas proprietatis vocetur c quaero in quam utrum a et b sint omnimode idem a parte rei sint a sibi ipsi et b sibi ipsi vel non si sic igitur pari ratione a et c sunt omnimode idem et tunc arguo a est c igitur omne quod eest omnimode et convertibiliter idem ipsi a est c sed b est sic idem ipsi a igitur b erit c igitur haec formalitas est illa et econtra igitur haec formalitas non distinguitur ab ista et per consequens haec et ista sunt una formalitas si detur quod b non est c igitur nec b erit a cum enim a et c ponantur secundum hanc partem responsionis omnimode et convertibiliter idem igitur quod non est c non est a Si aut realitas essentiae et eius formalitas propria distincta a formalitate proprietatis non sint omnimode et adaequate seu convertibiliter idem igitur sicud a capite sequendo fantasiam de pluribus formalitatibus eiusdem rei vel modi rebus vel quidditatibus vel rationibus formalitatibus seu quovis nomine appelentur sequitur quod alia erit formalitas talis seu motus talis realis realitatis et ipsius formalitatis de ipsa formalitate essentiae et de formalitate realitatis essentiae quaero ut prius aut non est omnimode idem ex parte rei illi realitati aut non si sic arguitur ut prius si non processus in infinitum
dices forsan quod formalitas essentiae distincta a formalitate proprietatis non est omnimode idem cum formalitate essentiae non tamen propter hoc dabitur alia formalitas realitatis essentiae distincta a formalitate essentiae primo data quia sufficit quod formalitas essentiae secundum data distinguatur formaliter a realitate essentiae sine hoc quod dicuntur diverse formalitates ex parte essentiae
Sed haec responsio non sufficit cum quia probabilius et convenientius esset sicut respondendo a capite illi qui habeat evasionem hic quaereret de ipsa proprietate personali et essentia scilicet quod non habent distinctas formalitates et tamen distinguuntur formaliter cum quia illi contra quod ponitur haec conclusio nesciunt ut fatentur videre quod a et b possint distingui formaliter quonaim sunt distincte formalitates et ita de similibus ad a et b nec etiam quod a et b sint et non siint idem quin sint distinctae formalitates igitur secundum illos si formalitas realitas essentiae distinguitur realiter a realiate cuius est formalitas istius realitatis est una intimior vel prior formalitas seu modus realis distincta a persona data scilicet ab essentiae propria propria formalitate et proceditur ut prius absque statu
concedo igitur absque hesione aliqua quod essentia et proprietas personali patris non plus sunt formalitates patris vel modi reales inter se distincte quam distinctae res cum igitur non est concedendum quod proprietas personalis sit res distincta ab essentia divina igitur nec formalitas ab ea distincta haec iterum conclusio probari potest ut sequentes
4a conclusio quod essentia et proprietas personalis quaecumque non formaliter distinguuntur quia ista quae non distinguuntur non distinguuntur formaliter nam ex opposito consequentis sequitur oppositum antecedentis quia si formaliter distinguuntur igitur distinguuntur cum ly formaliter non sit determinatio distrahens vel diminuens
Circa quod est sciendum quod esse formaliter aliquid vel tale potest materialiter sui ad communem usum loquentium uno modo ut sic idem quod per se primo modo esse tale vel illud sicut homo formaliter est animal vel formaliter est animatus et in isto sensu sumitur communiter a scoto et okam et aliis bene utentibus termino quia in alio sensu summendo probando et in probando non est ire ad mentem sed ire ad verba in probandorum et in isto sensu utar ego isto termino pro maiori parte
Alio modo sumitur saepe pro ut distinguitur contra esse tale solum causaliter et virtualiter et sit de similibus isto modo quo dicitur quod sol est calidus non quidem formaliter sicut ignis sed causaliter sive virtualiter
3o modo sumitur diminuitive secundum usum aliquorum ita quod sic idem dicere hoc distinguitur formaliter et dicere quod hoc secundum quid et non simpliciter distinguitur ab isto et istum sensum ponit scotus in quaestione ista de hac materia quae vocatur logica scoti et alerlbilrum in "additionibus scoti super primum sententiarum distinctione 33 quaestione 1"
4o modo sumitur formaliter adiective eo modo quod dicit scotus in primo libro distinctione 5 assignando causam quare essentia non generat quod verba adiectiva si probantur de necessitate praedicantur formaliter quia ex hoc quod sunt adiectiva vel denominativa dicuntur de subiecto per modum informantis et ista formaliter et isto modo secundum eum et secundum veritatem essentia non est generans praedicato sumpto adiective sed sumpto substantive
Ex hoc patet probatio praecedens quoniam si ly formaliter sumatur primo mod planum est quod non est determinatio diminuens nec distrahens et ita optime sequitur formaliter distinguuntur igitur distinguitur sed quod non distinguntur nec simpliciter ned secundum quid et per consequens nec formaliter primo modo nec 3o probatio quia hic est illud igitur non distingui ab illo scilicet relatio est essentia econtra ut prius praedicatum est igitur
praetera si distinguuntur quantumcumque parum oportet alia assignare duo vel plura quae sic distinguamur et tunc quaeram quae duo vel quae plura si duo modi si duae formalitates et sic de aliis inprobatum est per 3am conclusionem ita enim quaerebant infideles a fidelibus dicentibus tres sunt qui testimonium dant intellectio qui tres
praeterea tunc persona divina vel deus videretur esse minus necesse esse quam deitas et hic ex parte rei extra de persona pro tanto quia compositum videretur minus necesse esse quam sua principia vel non perfectius quia secundum commentatorem 12 metaphysicae commento 39 secundum opinionem quae ponit in deo dispositiones additas essentiae divini non est accidere compositionem et compositum esse novum nisi dicatur aliqua compositi per se et si aliqua essent quae componerentur per se tunc exirent de potentia in actum per se et moverentur sicut motores per se igitur secundum eum composito plus repungnat essentialis necessitas essendi vel maior quam simplici ex quo componitur etiam secundum avicennam omne necesse esse est simplex omnino et non includens intelligendus in se plures intellectiones etc sed proprietas ex qua constituitur essentia si dicitur quantumcumque personam ab essentia nec est ita est perfectio necesse esse sicut essentia quia quantum distinguitur ab essentia tantum deficit etiam a summa necessitate essendi illud patet quia summa necessitas essendi aut est eadem essentiae distincte ydemptitate opposita distinctione formali vel non si sic igitur sicut paternitas distinguitur a deitate ita ab illa necessitate sed non adhuc illa necessitas essendi summe est eadem in omnibus personis et per consequens per eadem motiva per quae probaretur quod paternitas distingueretur a deitate aeque probatur quod distinguitur formaliter ab ista necessitate summa essendi
5o apparet dicendum quod proprietas et essentia non distinguuntur formaliter ita quod haec conclusio postponat adverbium huic verbo sicud praecedens 4a praeposuit distinguitur hanc ideo pono quia scotus in logica hoc modo et in primo sustinet hunc secundum ut negatio intellecta in verbo distinctionis vel differentiae praeponatur vel praeponi intelligatur adverbio et perpetua solum quia sic et aliter potest concipi ordinari dicit in primo de 2a ubi tractat hanc materiam quod melius dicitur quod relation et essentia non sunt idem formaliter vel quod hoc non est formaliter istud quam quod distinguuntur formaliter vel quod distinguantur et ideo sustinet istum secundum in primo et dicit primum esse melius licet alia expressio sit determinator quia sicut sententiatim in logica huius materiae declarat si lyu foraliter sumatur pro per se primo modo et non diminutive et verbum distinctionis praecedat non plus significatur nisi quod non sunt idem formaliter eandem sententiam tenet okam in primo distinctione 2 quaestione de hac materia tenens quod essentia et re?o distinguuntur formaliter et tamen quod non formaliter distinguuntur pro eo quod negatione inclusa in verbo distinctionis praeposito adverto non plus significatur nisi quod non sunt idem formaliter vel quod haec non sic formaliter illa et ideo 14 argumenta consequentia eum posita non tangunt eum quia plane exponit se modo iam dicta
Contra has opiniones et similes ponitur conclusio praemissa iam negativa licet enim apud magistrum abstractionum sint apud eos haec consequentia sit bona sortes est et non est omnis homo igitur differunt seu distinguitur ab omni homine et tunc similiter tu es et non es idem cuilibet igitur diffs? a quolibet sicud tenet et exprimit magister iste abstractionum et per commentatorem eadem ratione sequitur essentia est a similiter paternitas est ita quod ponitur constantia extremorum et essentia non est formaliter paternitas igitur differunt seu distinguitur a paternitate formaliter hic tamen ut videtur mihi et multis aliis falsa sunt tamen quia non plus videtur quod differre exponi debeat per non esse idem quam esse idem per non differre quod patet dupliciter quia idem vel unum plus esse videtur privatio differentiae vel multitudinis quam econtra tum quia idem et distinctum seu idem et differens sive idem et diversum opponuntur privative vel contrarie sicut simile et dissimile vel aequale et inaequale igitur sicud non sequitur tu es et non es similis cuilibet igitur dissimilis cuilibet vel es et non aequalis cuilibet igitur es inaequalis cuilibet quia antecedens potest esse verum sine veritate consequentis sit nec sequitur tu es et non es idem cuilibet igitur differens a quolibet vel distinguitur a quolibet non oporet addere cuilibet sed determinato et tunc sequitur cuilibet igitur es dissimilis cuilibet vel sic et eodem modo nec imposito propter idem sequeretur deitas est et deitas non est eadem formaliter paternitati igitur differunt ab ea formaliter sed erit fallacia consequentis qiua distingui sicut differre inferat negationem tamen non includit sed est praedicatum seu verbum positum
praeterea sequendo istam expositionem falsum esset personas divinas distingui realiter seu differre cuius tamen oppositum tota die dicimus sed oporteret semper addere personaliter vel ypostatice consequentia patet quia personae sunt idem quia sunt eadem essentia igitur nec distinguuntur nec differunt sic ponendo
Praeterea 2o una exponens falsa est ad mentem istorum eundo licet verba de proprietate sermonis ut petebit scilicet ista essentia et proprietas non sunt idem formaliter vel non sunt idem per se primo modo igitur et exposita falsa erit scilicet ista deitas et proprietas distinguitur formaliter postponendo adverbium verbo
assumptum probo quia deitas et proprietas sunt essentia formaliter et primo modo per se igitur sunt formaliter aliquid idem ita sunt homo et asinus aliquid idem et hoc ad mentem istorum eundo et ultra deitas formaliter seu per se primo est essentia et proprietas est per se primo modo seu formaliter seu essentia quia persona formaliter in quolibet verbo aequivocatur nec iter ad mente aliorum et per se est deitas et essentia alioquin personae se non essent idem essentialiter non plus quam personaliter nisi scilicet in alia natura vel entitate seu aliquo communi convenirent essentialiter et per se primo modo non enim minus per se et essentialiter sunt 3 personae divinae unus deus communis vel una deitas communis quam sortes et plato unus communis homo data communitate humanitatis et hominis a parte rei extra sicud ponunt aliqui sed tunc sortes et plato essent per se primo modo iste homo communis iuxta illud prophirii participatione speciei plures homines sunt unus homo si partitione speciei igitur primo modo est per se quia sequens probatur de pluribus numero in eo quod quid
Praeterea non minus est persona divina deitas primo modo quam sortes sic humanitas sed sortes qui est persona human est primo modo humanitas et homo et sortes similiter et sic de singulis ut hic suppono igitur non minus ibi immo m?to fortius et si persona est per se primo modo deitas igitur proprietas personalis quia sunt omnimode idem ut potet a et b sint haec nomina eorum propria sicut gladius et ensis sunt idem et marcus et tullius ponatur quod haec sint nomina synomina eiusdem rei probo quia ista sunt idem omnibus modis quibus unum illorum sibi ipsi quorum omne idem et omnia quod licet quae est unum istorum est reliquum eorumdem et econtra et quorum unum non est aliquid vel aliqua quin reliquum istorum sit idem vel ista et econtra sic est de patre et proprietate personali patris et similiter de aliis personis ergo etc maior patet quia licet non omnis propositio sic vera per se primo modo inquam signa adaequata alicuius rei vel aliquarum realiter sunt subiectum et praedicatum de omni tamen tali re potest formari talis propositio vera per se primo modo quae significet hoc idem et econtra ubi gratia licet haec non sit vera per se primo modo homo est risibilis vel risibile eest homo non obstante quod omne illud quod est homo sit risibile et econtra et similiter risibile nihil est quin homo sic idem nec homo est aliquid quin risibile sic idem si tamen accipiantur alia signa aptat supponentia praecise pro eisudem licet non significantia omnia eadem propositio talis potest esse per se primo modo utpote haec homo est homo vel homo est compositum aliquid ex corpore et anima tali quod aut ista data non est per se primo modo hic eest quia licet duo termini in sint convertibiles sumpti in praedicato et subiecto in supponendo non tamen in significando quia iste terminus risibile significat actum ridendi quem non significat iste terminus homo ad hunc intellectum intelligo conclusionem praemissam scilicet quod sunt formaliter idem id est sunt formaliter c sic c essentia et sic de omnibus per se superioribus tamen essentia non est formaliter paternitas de virtute sermonis quia praedicatum appellat suam formam unde licet risibile sic per se primo modo homo non tamen homo est per se primo modo risibilis maior etiam ponit tres particulas ad 3 instantias excludendas primo primo istam quibus unum illorum sibi ipsis absolute loquendo nihil est modis omnibus idem neque paternitas sibi ipsis neque deitas sibi ipsi quia nec omnibus modis secundum numerum nec secundum genus nec secundum speciem quoniam nec isto modo secundum numerum quo asinus sibi ipsi nec inperfecte nec confuse nec velociter nec contingenter aut sic discurrendo per multos modos possibiles in diversis secundum materiis
2o istam omne illud quod est unum istorum est reliquum et econtra pro talibus pater et deus vel deitas licet enim a pro se primo modo sit deitas sit a signum individuale patris in divinis non tamen est deitas adaequate et convertitur quia aliquid est deitas quod tamen non est a scilicet filius vel spiritus sanctus nec per consequens deitas est per se primo modo a subiecto supponente pro deitate communi nam aliter propositio non esset vera per se quia sunt in communitate signorum numquam inferius probatur per se primo modo de suo per se superiori ista in communitate reali qualis est in divinis solum modo numquam communius est per se primo modo illud quod non est commune vel illud quod est minus commune deitas autem in divinis est communis sed minus communis quam deitas et est a entitas ibi non communis ideo licet a sic ibi per se primo modo deitas etc b sic b spiratio activa id est signum proprium istius active spirationis quae deus est in supponendo sit per se primo modo deitas non tamen econtra propter causam dictam ideo autem loquor per a et per b et non per istos terminos pater et spiratio activa quia isti termini significant m?ta alia et ideo propositi ponens ista in subiecto et istum terminum deitas in praedicato non est per se primo modo quia non subicitur quod natum est subici etiam addito pro nomine et contracto termino communi in subiecto inpeditur perseitas propositionis sicut haec non est per se primo modo hoc animal est homo demonstrato sorte licet bene haec sit vera hic animal per se primo modo est homo et haec similiter pater per se primo modo est deitas
additur aut tertia particula scilicet et quorum unum non est aliquid quin reliquum sic illud quia licet iuxta 2am particulam pater sic omne illud quod est deitas non tamen sunt convertibiliter idem pro eo quod aliquid est illud quod est pater et tamen illud non est pater filus enim nullius est pater cum est illud quod est pater scilicet deitas sic igitur maior est praedicata et declarata minor plana est igitur proprietas personalis et persona sunt omnibus idem quibus proprietas personalis sibi ipsi sequitur igitur conclusio principalis scilicet quod personalis proprietas sic deitas personae primo modo et formaliter
2o probatur idem aliter sic scilicet quod proprietas patris et pater sint omnimode et adaequate idem quia nisi hoc debetur oportet necessario ymaginari in persona praeter proprietatem personalem aliquid concurrens cum eadem ad constitutionem personae aliquo modo parvo vel magno distinctum ab ista ita quod proprietas personalis non sit adaequate persona ipsa consequens est falsum quia hoc ponendo necessario incidimus in constitutionem et compositum quae circa illud quod est per se unum et idem significant et ita persona divina non esset naturaliter simplex sicud deitas quod dicere nolo nec vitare scio nisi ponendo omnimodam ydemptitatem patris ad personalitatem primam in divinis et econtra licet ad propositum verba inferre scirem qualia illi proferunt qui hoc tenent
Praeterea idem videtur in proposito maxime tenendum quo melius et clarius salvatur tota substantia fidei superius notata sed ista ponit communitatem realem deitatis et distinctionem realem personalem personarum cum summa simplicitate et haec potissime salvantur si proprietates personales sint plenissime ipse personae ita quod personae sint potissime ipse proprietates quarum quaelibet fit formaliter et per se primo modo deitas ipsa licet non econtra propter causam praetat causam minor patet quia tunc sicut in creaturis in tribus individuis simplicisimis eiusdem speciei vel generis propinqui propter communitatem solius signi unitatem istam significantis de signo proprio cuiuslibet istorum praeter illud signum commune praedicari essentialiter et per se primo modo ita et multo fortius poterit haec salvari in proposito per communitatem realem deitatis eiusdem ad 3 personas seu proprietates simplicissimas in ipsa realiter et essentialissime convenientes et eodem modo correspondenter et quo ad hoc aeque leviter salvabuntur omnia in proposito de proprietate et communitate reali sicut ibi respondetur de communitate et proprietate secundum praedicationem solum licet ultra in proposito or?at de salvari unum originari ab alio etc sed si nullum individuum in creaturis eiusdem speciei posset esse quia omnia possibilia eiusdem speciei essent sicut est de divinis personis quod tamen falsum est tunc posset sustineri communitas realis in creaturis correspondens communicati signorum sicut et in divinis absque omni composito inter naturam specificam vel generalem et differentiam individualem sed nunc non oportet ita esse nec etiam tenere ista in creaturis sicut et in deo quia fides docet nos quod deitas est simul 3 personae realiter distincte et nihil minus sigillatim quaelibet earumdem in creaturis autem nec ratio nec fides etiam tunc nos hoc doceret modo autem ex quo unum individuum potest esse alio possibili non existente evidentissime scimus in creaturis illud esse simpliciter inpossibile
Ex praedictis sequitur 6a conclusio quod cuius licet personae divinae proprietas personalis quae deus est est per se primo modo deitas
Ex qua sequitur 7a conclusio quod deitas et proprietas personalis sunt idem formaliter non dico quod sunt formaliter idem quia terminus post positus copulae appellat suam formam ut praedictum est quia huius contradictoria probata est esse falsa
8a etiam conclusio sequitur ex priore deductione quod scilicet detias non est formaliter vel per se primo modo alia persona divina
Ex qua sequitur consequentia scilicet quod deitas et persona idem sunt non formaliter nec per se primo modo ex quo essentia est persona et persona essentia patet quod essentia et deitas sunt idem quia eadem persona et ab inferiori ad superius eadem persona igitur idem et tamen quod non sint formaliter idem probaur quia licet persona sit formaliter persona vel e?dem personae tum essentia divina communis omnibus personis non est formaliter persona sicut dicut 7 conclusio igitur sequitur quod sunt idem non per se primo modo nec formaliter per 9 in sensu praesti?to
Ex quibus omnibus sequitur quod deitas non est omnibus modis eadem personae quibus sibi ipsi vel primo personae cum quia essentia est aliquid et haec personae non est illud scilicet alia persona tum quia essentia est essentia per se primo modo et tamen essentia non est pesona alia vel proprietas personalis per se primo modo ut iam visum est
Ex hac sequitur XIa conclusio quod deitas et persona sunt res distincte vel sunt realiter distincta ex quo enim deitas est aliquid et pater non illus scilicet filius igitur essentia et pater sunt ista realiter distincta pater et filius et per consequens sunt illae distincte seu realiter distincta ab inferiori ad superius
Ex hac et praecedentibus sequitur corrollarie 12a conclusio scilicet quod alia ut ita loquar licet non proprie dicantur alia vel quod a et b magis proprie loquendo sunt realiter distincta et tamen non realiter distinguuntur ut patuit ex prima
Et si dicas quod verbum adiectum equipollet composito ex hoc verbo est et participatio illius adiectivi nisi gratia sic idem valet dicere sortes currit et sortes est currens sortes est amatur et sortes est amatus et per consequens idem erit dicere realiter sunt distincta et realiter distinguuntur
dicendum quod talia participia in praedicato dupliciter possunt sumi scilicet adiective et substantiae primo modo habet iam regula sumpta veritatem 2o modo non et 2o modo sumo ego ly distincta in conclusione praemissa
Exemplum huius est quia essentia divina non generat nec generatur et tamen essentia divina est generans et generatum sumptis participiis substantiae unde essentia licet sic genitum et genitus non tamen est genita
2o restat movere dubia consequentia iam praedicta primum dubium quia videtur secundum alias conclusiones praemissas quod primum principium scilicet de quolibet esse vel non esse etc capiat instantiam circa divina nam si deitas et proprietas personalis patris sive pater sunt oe omnimode tamen de istis verificantur multa contradictoria quia ut probat magister distinctione 5 3ii pater generat deitas non est sic de multis aliis contradictoriis igitur contradictoria simul verificantur de eodem et pro eodem consequens absque diss??ivi igitur et antecedens scilicet conclusiones datae
dicendum est hic in primis sicut probatum est quaestione 12 p di quod nullo modo pro eodem quod in divinis vel circa divina verificantur contradictoria quia omne illud in divinis est deitas vel pater et filius et spiritus sanctus vel attributum vel proprietas vel notionalia secundum diversas opiniones sed de nullo tali vel de qualitercumque ymaginali verificantur contradictoria haec ratio seriosius ibi prosecuta fuit igitur hic transeo
sed contra hoc arguitur ab aliquibus modernis tenentibus propter instantiam de divinis principium illud apud omnis sani capitis evidentissimum non esse evidens pro hac vita
ad quod probandum supponit duo primum est quia non est evidenter notum deitatem et paternitatem non esse summe eadem quin scilicet omnino a parte rei sit deitas eadem paternitati sicut deitati sicud gabriel gabrieli
2m quod cuicumque intellectui tanta apparet incompossibilitas verificandi contradictoria incomplexa de duobus conceptibus vel aliis signis pro eodem omnino suppositionibus sicud indifferenti de eodem signo supponente pro eodem verbi gratia hic ensis est acutus hic gladius non est acutus demonstrando idem sicut hic ensis est acutus hic ensis non est acutus tunc sic ad inprobandum ubique evidentiam dicti principii non magis est evidenter notum quod sit inpossibile hanc albedinem simul esse disgregatum visus et non esse sigregatum quam essentiam esse trinam et non esse trinam sed 2m non est evidenter notum esse inpossibile esse hanc paternitatem non esse trinam et tamen hoc hanc essentiam esse trinam demonstrando penitus idem igitur cum tanta apparet contradictio cuicumque intellectui indifferenti quod ista sit sicut quod haec essentia sic trina et non sit trinta vel quod haec albedo sit disgregatia et non sit disgregativa sequitur quod non evidenter notum est inpossibile esse hanc deitatem esse trinam et non esse trinam vel hanc albedinem esse disgregativam et non esse disgregativam igitur intentum quod scilicet dictum principum non sit evidens
Sed dico quod catholicus quicumque pro ista obiectione adhaeret conclusioni illatae factam scandalizat fidem et derisioni exponit se et conscientiam fidelium accusat pariter et condempnat cuius ratio est quia constat quod multae sectae pro mala sua fide condepnandae sunt nam aliqua condempnari posset qua si ita esset asinina quod contradictoria concederet simul pro eodem unde summe debet cavere secta quaelibet ne ipsa met pro irrationalitate evidenter convincibili semet ipsam destruat et condempnet sicud isti fingunt errorem nequissimum et huius detestandum factae fidei inponendo de talibus loquitur augustinus primo super genesem ad libro capitulo 6 de magnitudinis Turpe est multum et per intensum ac maxime cavendum ut christianum de hiis rebus quod secundum christianas litteras loquentem ita delirare quilibet infidelis audiat ut quemadmodum dicitur toto caelo errare conspiciens ut risum tenere vix possent et non tam molestum est quod errans homo deridetur sed quia auctores nostri ab eis qui foris sunt talia sensisse creduntur et tamen eorum magno exercitio de quorum salute satagimus tamquam in docti reprehenduntur atque reprimuntur Cum enim quem quantum de numero christianorum in ea re quam optime nolunt errare comprehenderunt et vanam suam sententiam de nostris libris assere quo pacto illis libris credituri sunt de resurrectione mortuorum de spe vitae aeternae de regno caelorum ante de hiis rebus quas iam experiri vel indubiatis numeris percipere fallaciter putaverunt esse conscriptos quid enim molestiae tristitiaeque ingerant prudentibus fratribus temerarii praesumptiones etc nota ibi usque temerarii praesumptiones satis dici non possunt
Ista enim infama non solum habet dicere principium illud et capit omnis evidentiae et ratiocinatis non esse evidens sed esse falsum et inpossibile sicut patet volenti inspicere sicud ipsi per omnia uniformiter arguunt in praemissis sed aliam conclusionem inferendo sicud ipsimet postea sapientes aliter et melius perpendunt tenentes quod deitas non est convertibiliter et omni modo quo sibi ipsi eadem personae divinae quia tunc primum principium esset falsum etc
ad argumentum igitur eorum dicendum quod principium quod ipsi hic supponunt falsissimum est suppostia virtute fidei cum idem deus sit pater et filius spiritus sanctus licet enim secundum suppositum verum sit et evidens iam enim praeostensum est quod licet nulla sit distinctio vel non ydemptitas vel modus non ydemptitatis inter deitatem et patrem vel deitatis ad patrem vel proprietatem patris non tamen est deitatis ad patrem omnis motus ydemptitatis qui est eiusdem ad se quia non est sibi eadem convertibiliter nec per se primo modo ut praeostendi quamquam econtra pater vel paternitas sit per se eadem deitati cuius oppositum sumpsit ista suppositio ad rationem autem informa manifestata et verba est manor sed minor est erronea
ad probationem eius dicendum quod tam minor quam maior falsae sunt propter falsam inplicationem quae additur cum dicitur demonstrando penitus idem quia nullum idem ibi demonstratur nec penitus idem nec non penitus idem certum est enim quod nulla eadem c?a demonstratur in utraque parte complacentiae ex parte subiectorum quia hoc nihil esset ad propositum nec aliqua eadem entitas quae sic deus seu quae sic aliquid idem quod sit deus propter rationem supra factam quia nullum tale est terminum et non est trinum secundum veritatem sicut patet discurrendo per quodlibet ibi assignando licet isti inimici primo complexe veritatis et omnis evidentiae different forsan contrarium
dices ista contraria a multa alia verificantur de deitate et de patre et per te deitas et pater sunt idem igitur verificantur pro eodem
dicendum quod forma arguendi non valet sed deficit discursus sicut iste pater generat in divinis et filius ibi generatur et pater et filius idem sunt in divinis igitur idem in divinis generat et generatur consequens falsum et tamen praemisse vere sed sufficit quo ad primum discursum quod verificentur de eodem vel de hiis quae sunt idem vel quo ad 2m quod idem generat et generatur vel quod idem sit illud quod generat et generatur et omnes secundae partes distinctionum istarum vere sunt et personae falsae quare igitur non sequuntur primae conclusiones sed secundae causae eadem tum illa quae assignabitur in alia quadam quaestione ponenda pro distinctione 4 quia peccant circa divina multi paralogismi qui videntur prima facie videri syllogismi expositorii vel aliter bene illati et non sunt ad praesens mihi sufficit quod appareat conclusionem non sequi cum sit falsa et praemisse vere cum quo ut hic certissimum relinquitur addo aliud exemplum ubi nullus fidelis dubitat quin praemissae sint vere et conclusio falsa sit de isto patre et de isto filio demonstrando patrem et filium in divinis verificantur contradictoria sed iste pater et iste filius sunt deitas igitur de deitate verificantur contradictoria similis enim defectus est in isto discursu de actu significato licet videatur esse sillogismus expositorius sicut in sermo et similibus de actu exercito vel sicut in prolgissimo principali de quo est hoc sermo
aliter et redit in idem in sententia responderi potest ad ratinoem principalem contra solutionem huius dubii quod non est de hiis nominibus deitas et pater sicut de hiis gladius ensis non plusquam homo et animal ut superius et inferius ista enim non sunt convertibilia cum multa verificentur de uno quae non de alio et econtra et unum etiam eorum de multis verificetur de quibus non reliquum sicut notum est attendenti et ideo supponitur falsum non probatum cuius falsitas plane innotescit ex principio fidei praenotato quia deitas est simul 3 personae et sigillatim quaelibet earumdem non autem aliqua persona nam pater non est personae 3
3m dubium est quia videtur quod superdictae conclusiones non sunt vere et contra primam et 2am simul quae dicunt quod essentia non distinguitur realiter a persona vel a proprietate personali divina potest primo argui sic contradictio vel verificatio contradictoriorum de a et b est via potissimum probandi a et b realiter distingui supposito quod tam a quam b sint vera res per hanc enim via probat philosophus primo philosophorum materiam non esse formam quia materia manet eadem sub utrique termino transmutationis et forma non manet eadem etc et sic in multis casibus ubi probat distinctionem aliquorum ut 7 metaphysicae ubi probat quod compositum distinguitur a partibus quia separatis a et b manent b et a et non manet vacum igitur de b et a id est de proprietate alia personali et de deitate vel de persona et deitate multa contradictoria verificentur igitur realiter distinguuntur cum utrumque sit res et sive utrum sit res sive non saltem videtur sequi partem philosophus quod deitas non sit persona nec econtra
Item scotus arguit secundum considerationem philosophy 7 topicoum ad probandum aliquid differre sufficit probare aliquid dici de uno quod non dicitur de alio hoc invenies inpossibile in reportatis parysiensis distinctione 33 quaestione 1
// nec valet dicere quod non sequitur illa conclusio sed quod deitas non sit formaliter proprietas vel persona tum quia formaliter non incarnari praemissa igitur nec debet magnidi conclusionem sic arguendo deitas est filiatio vel filius paternitas non est filatio igitur paternitas non est deitas vel essentia vel econtra transponendo praemissas et dato etiam quod ingrederetur non teneret discursus sicut patuit addendo realiter quia tunc praemissae possent esse vere et conclusio falsa sic arguendo deitas est realiter filiatio paternitas non est realiter filiatio igitur paternitas non est realiter deitas
Similiter nec hic iste deus non est formaliter pater demonstrando deum qui est pater et filius et spiritus sanctus et pater est formaliter pater igitur pater non est formaliter deus qui hic sunt praemissae secundum eos et secundum veritatem vere et conclusio falsa
tum 3o quia tunc ars aristotelis non sufficienter inferret materiam non esse formam sed non esse formaliter formam
2o principaliter potest sic argui quia secundum augustinum esse sumitur ab essentia sicud sapere a sapientia vel econtra 7 de trinitate capitulo 4 et habetur in littera igitur quot esse tot essentiae quia tot esse quot substantiae igitur in divinis sint 3 sunt substantiae ita 3 erunt essentiae igitur ex opposito quod non est 3 essentiae igitur nec 3 personae et per consequens posita tam constantia deitatis quam personarum personarum deitas distingueretur ab aliqua vel a qualibet personarum quod est intentum
Item si essentia et persona sunt idem realiter et non distinguuntur igitur multiplicato uno istorum multiplicabitur remedium igitur sicud sunt 3es personae ita erunt 3 substantiae consequens falsum consequentia patet in extremis inductive quia enim homo et risibile sunt idem realiter ideo quod sunt risibilia tot sunt homines et eodem modo in aliis non solum convertibilibus sed aliis et homo arguendo multitudinem contentorum sub signo communiori ex multitudine contentorum sub signo minus communi sicut sit in proposito igitur etc
Item si quaelibet persona esset realiter idem essentiae et quaecumque idem sunt eadem inter se sunt eadem eodem modo est idem igitur personae essent inter se idem realiter consequens falsum et minor vera ex primo philosophorum et quia ut videtur per istam regulam tenet omnis forma sillogisimi perfecti quae forma de se est evidens quia enim in praemissis nominantur extrema in medio coniungi vel esse realiter in se ipso sed in personis est proprietas sed praefationem
Item decretalis supra dicit ut distinctiones sint in persona et unitas et in essentia et modus loquendi est ad hoc cum dicimus proprietas personalis patris et tamen divinis distinctionem proprietatis et essentiae in persona igitur
Item nihil uum et ide est formaliter infinitum et finitum sed essentia divina est formaliter proprietas infinita proprietas non est formaliter infinita quia tunc in divinis essent sunt tria formaliter infinita consequens falsum igitur et essentia et proprietas non sunt idem
Item deitas est de se necesse esse proprietas non igitur haec non est ista minor patet quia si proprietas est de se necesse esse essent ibi tria necesse
Item nihil unum et idem est perfectio simpliciter et non est perfectio simpliciter deitas est perfectio simpliciter relatio non tunc enim aliqua perfectio simpliciter de esset uni personae quam alia haberet igitur etc
Item augustinus 7 de trinitate capitulo 4 non est eo verbum quo sapientia et eadem ratione nec eo pater quo sapientia igitur nec eo verbum vel pater quo essentia quia eo est sapientia pater vel verbum quo essentia sicud habetur id tunc sic pater non est deitate pater et pater paternitate est pater igitur paternitas non est deitas
Item augustinus 5 de trinitate capitulo 5 et 6 "nihil in deo secundum accidens dicitur nec tamen omne quod dicitur secundum substantiam dicitur" licet in creaturis alterum ordinat quia pater ibidem non dicitur pater secundum substantiam nec filius dicitur filius secundum substantiam sed secundum relationem quia tamen relatum ut dicit non est accidens hoc non videntur stare nisi relatum vel relatio ibi distinguetur a substantia
Item probari potest per anselmum de processus spiritus sancti capitulo 1 non idem inquid significat nomen patris aut filii quod nomen dei non enim idem est esse deum quod esse patrem aut filium haec iste igitur deus et pater non sunt idem
Item tunc argui potest ad idem nullum incommunicabile 3bus personis est communicabile 3 personis haec propositio est verba quia unum oppositorum removetur a remedio igitur cum hic sic d?i de nullo patrum ipsum pro suo significato denominatur removeri a quolibet supposito subiecti accipiendo suppositum pro re significata eo modo quo deus est suppositum huius termini ens sed pater in divinis et filius et spiritus sanctus sunt sicut supposita huius termini incommuniabile igitur a quolibet istorum in ista propositione vere negatur essentia quae significatum est huius termini communicabile igitur inter ista est aliqua diversitas
Item sequitur nullus homo est non homo igitur iste homo non est non homo demonstrato filio dei igitur iste homo non est essentia divina quia essentia divina est non homo accipiendo negative quia essentia divina non est homo secundum magistrum libro distinctione 3 distinctione 5 capitulo 2 et ultra per sillogismum exponi corum sicut iste homo non est divina essentia sed iste est filius dei igitur filius dei non est divina essentia quod est intentum
Praeterea sequitur deitas est pater igitur deitas est non filius et ultra igitur deitas est non filius et si hoc cum tam deitas sic aliquid quam filius igitur deitas distinguitur a filio quod est intentum prima consequentia patet quia omnis pater in divinis est non filius et arguitur igitur pro ibi ab inferiori a parte praedicati ad superius 2a consequentia patet per regulam istam philosophi quod affirmativa de praedicato in finito infert negativam de praedicato finito
ad primum istorum dicendum quod illud argumentum recitat anselmi de incarnatione verbi capitulo 2o pro opinione illius qui dixerat filium non posset incarnari sine patre dicens de una quippe et eadem re non est vera simul affirmatio et negatio nec sub eadem voce non enim idem est petrus apostolus est et non est apostolus nec sub alio nomine ut petrus est apostolus et symo non est apostolus sed pater et filius sunt una et eadem res numero igitur non est verum aliquid affirmari debere de filio et negari de patre aut econveso igitur si filius est incarnatus igitur et pater sed haec ut addit ratiocinatio si recta est vere est haeresis sabellii sicut consequenter deducit c ad hoc 7 resumit idem argumentum unam inquit et eandem rem inpossibile est simul esse et non esse et tunc respondet ege inquit dico si filius incarnatus est et filius non est una et eadem persona numero quae pater est sed alia non est idcirco necesse patrem quoque esse incarnatum vult dicere et bene quod non obstante quod pater et filius sunt una res quia tamen cum ista veritate stat distinctio eorum personalis inter se et de omnibus distinctis vel pro omnibus distinctis possunt alia contradictoria verificari sed non omnia ideo non oportet filio incarnato patrem incarnari ad vitandum contradictorum verficationem de eodem et eodem modo in proposito licet deitas et paternitas sint idem et non distnguantur non oportet quod licet contradictorium verificatum de essentia verificari pro tempore patre nec econverso ymmo quia essentia est plures personae et pater non est multa praedicata necesse est verificari pro essentia quae non pro patre utpote esse communem esse 3 personas non distingui ab alia personarum et huius et econtra de patre quae non pro essentia ut generare filium etc haec enim evidenter sequitur ex dato propter quod dato quod non oportet omnia pro quibus verificantur contradictoria distingui etiam posita constantia eorum sed tamen posita constantia talium necesse quod si utrumque est et contradictoria verificantur de eis quod distinguantur vel quod sint res distincte quarum una sic unum istorum et remedium utrolibet eorum posito inevitabile est quin alia contradictoria simul verificentur de eis Et ex quo ambae illae possunt sigillatim esse causa verificationis contradictorum simul philosophus arguere ex verificatione contrariorum de aliquibus unam distinctis causis quae aliam non infert licet econtra est facere fallaciam consequentis Et per hoc dico ad regulam somp quodlibet ut communiter ubi aliquid verificatur pro hoc et non pro isto posita constantia istorum ista differunt tamen non oportet ut ostensum est sed sufficit philosopho quod differant vel quod sint res distinctae seu differentes ista enim suffecisset philosopho 2m sicud primum licet secundum opinionem suam nullibi contingeret dare 2m sine primo
aliter respondet okam libro 1 distinctione 2 quaestione ultima quod contradicto est via potissima ad probandum distinctionem realem quando ita est quod est negatio simpliciter ita quod per nullam circumlocutionem potest alterum contradictorum verificari de isto a quo negatur reliquum sic non est in proposito quia licet essentia sic communicabilis et non pater tamen pater est ista res quae est communicabilis et sic de similibus
huic concordat multum si firalf dicendo quod cum dicitur pater non est filius non est ibi oppinio contradictoria de qua loquitur philosophus quia ipse non loquitur nisi de illa in qua pars negativi negat essentiam affimativam in alia si enim sic negaret alsa esset et eodem modo cum dicitur pater in divinis non est homo falsa est haec si negatio negaret essentiam affirmativam in hac pater est homo quia haec falsa est pater non est essentia qua est homo haec iste
Sed via prior planior est licet et haec vera sive quia scilicet contradictio est via potissima arguendi distinctionem realem posita constantia eorum pro quo verificantur distinctione in quam realem vel istorum pro quibus verificantur quod non semper oportet vel istorum quae ista sunt et hic secundum in proposito verum est nam sicut prius declaratum est sive unum istorum ponatur sic reliquum necesse est eo ipso contradictoria alia verificari posset de illis
Sed tunc ad philosophum primo physicorum et 7o metaphysicae dicendum quod optime arguit in utroque loco quialicet non omnia contradictoria arguant ista pro quibus posita eorum constantia verificantur realiter distingui sed vel hoc sufficiat vel quod ipsa sint res distinctae tamen ista contradictoria quae sunt esse et non esse semper arguunt unum istorum pro quibus verificantur non esse reliquum similiter si de uno possit verificari esse unquam sine hoc quod verificetur vel verificari eo ipso possit de remedio quando verificabitur de uno sequitur posita constantia talium non solum quod unum non sit omne illud quod remedium verum etiam quod unum realiter a remedio distinguitur et sic arguit ibi aristoteles ideo optime unde in proposito si deitas posset aliquando et absque hoc quod deitate existente paternitas esset dicerem deitatem realiter distingui a paternitate
ad 2m principale dicendum quod ista propositio si sic exprimeret augustinus esse sumitur ab essentia deitas distinguenda esset penes equivocationem eo quod subiectum potest sumi vel materialiter pro ista voce esse et verum est quod una istarum vocum gramaticiter derivatur ab alia vel significative et tunc vel nominaliter et tunc non plus sumitur ab essentia quam econverso quia esse sic significatum nominaliter non est nisi ipsa essentiae quae est vel verbaliter et sit esse non est aliquid sicut nec currere et sic de similibus nisi aequivoce loquendo de esse aliquid eo modo quo significatum adaequatum propositionis dicitur aliquid isto scilicet modo quo iste diceretur scire aliquid quae sunt quod anima antichristi est possibilis non est autem aliquid significabile incomplexe nec alia nec accidens verum est tamen ad secundum sensum loquendo quod tot sunt essentiae tot sunt esse quia essentia est esse et potest etiam bene intelligi sic loquendo quod ab essentia sumitur esse quia nihil est nisi sit essentia aliqua sed sic non sequitur si unica tantum sic essentiam quod propter hoc sit ibi sic loquendo tantum unicum esse quoniam esse patrem non est esse filium nec esse spiritu sanctum nec econtra et ideo personaliter plurificatur ibi esse sic sumptum omnia tamen ista personalia conveniunt in esse unico absoluto et essentiali quia esse patrem istum est esse deum et sic de aliis et non econtra sint esse hominem est esse animal licet non econtra iuxta conclusiones illius quaestionis ex multitudine autem esse personalium sit sumptorum non sequitur nisi multitudo subsistentiarum seu personarum non aut substantiarum seu essentiarum nisi quis vellet sumere vocabulum essentiae ita communiter quod essentia esset sino?te idem cum re tunc non sicut sunt ibi plures res ita essent plures essentiae sed essentiae nomine solet intelligi substantia deitatis quae communis est omnibus personis et de ista non sequitur hoc sed per unicam essentiam sic dictam 3 personae sunt unico esse absolute et essentiali similiter si fieret sermo de secundo sensu quoniam de primo nulla est realis difficultas licet ad illum sensum secundum veritatem sit locutus augustinus diceretur quod non est ibi nisi unicum esse absolutum essentiale sed de esse respectivo seu personali non est malum quod sint ibi tria sicut sunt ibi 3 personae licet concedere ista pluralitatem non ordinat ex consequentia argumenti possent enim dici 3 personae esse per unicum esse sicut per unitam essentiam sicut saepe in aliismulta denominantur ab uno sicut multae partes corporis sunt animatae ab anima in homine et multa opera dicuntur humana ab eodem homine licet non secundum idem sit aliud genus denominationis in proposito quam ibi
ad 3m argumentum dicendum quod nulla persona quae et essentia divina sunt idem realiter plus multipliciter ibi vel plurificatur quam essentia divina sed minus incomparabiliter quia essentia est ibi trina et ita plurificatur personaliter ut ita loquatur non quidem quod sunt 3 essentiae sed 3 personae unica et eadem existens essentia persona autem quae deus est nec est trina nec plurificatur personaliter et ideo falsum ibi assumitur cum dicitur quia persona quae eadem est deitati plurificetur ibi ex hoc patet quod falsa est Responsio okam quaestione ultima 2 distinctione primi dicentis in fine quaestionis quod quamvis suppositum creatum non possit multiplicari nisi natura multiplicetur propter omnimodam ydemptitatem inter naturam et suppositum tale tamen natura divina inter quam et suppositum divini est aliquis modus non ydemptitatis non multipliciter quamvis suppositum multiplicetur haec iste sed secundum veritatem nullum suppositum ibi multipliciter quod sic idem realiter cum divina essentia de quo processit argumentum quamvis hoc vocabulum persona habeat ibi plura quibus convenit
dices isti termini convertuntur essentia divina et persona divina seu suppositum divinum immo quod plus est omne illud vel omnis res quae est persona est essentia et omnis res quae est essentia divina est persona igitur iuxta principium tuum improbatione conclusionis 5 ista sunt nomina synomina et si hic igitur sicut sunt ibi 3s personae ita sunt 3 essentiae et tunc ulterius procedet principale argumentum
dicendum quod ista regula est sic intelligenda sicut et exprimit quod ista sunt syno?te idem seu convertitur quorum omne illud quod est unum est reliquum et omnia etiam quae sunt unum sunt reliquum et quorum unum non est aliquid nec etiam alia quin reliquum sic illud vel ista sed sic non est hic quoniam trinitas personarum est essentia divina et tamen trinitas personarum non est persona similiter et personae simul sunt essentia divina et etiam duae et tamen 3 personae simul vel duae non sunt persona divina
ad 4m argumentum respondet okam in suo primo distinctione 33 quod mairo falsa est nisi sint idem realiter et formaliter sed sic non est in proposito de proprietate vel de persona respectu essentiae secundum eum licet non sic falsa secundum eum et bene nisi in divinis et alibi non secundum vero pigam minor falsa est dicit non quod pater et deitas non sunt idem realiter quod pater non est totidem res quot deitas est sed haec consequentia nulla est pater non est totidem res quot essentia vel deitas igitur non est idem quod deitas et etiam figura dictionis numerando pluralem singularem numerum in singularem et quod in quot sicut non sequitur sortes non videt totidem alia quot plato igitur non videt idem animal quod plato quia haec aequivalet isti propter negationem praepositam nullum idem animal videt quod plato et eodem modo ex alia parte ista pater non est idem quod deitas aquivalet isti pater nullum idem est quod deitas quae non sequitur ex priori quae dicit quod non est tatidem sed est figura dictionis quia commutatur non quot in non quod et numueris pluralis negatus in singularem negatum et iterum fallacia consequentis quia sequitur eodem modo et non sic cuius causa patet cuilibet advertenti
aliter respondet scotus distinctione 2 primi quaestione 4 in solutione primi argumenti principalis quod maior est vera sed conclusio quae concludit patrem esse filium concludit aliud genus ydemptatis quam sic illud genus ydemptitatis quo pater et filius sunt idem in essentia et ideo conclusio non sequitur ex praemissis
Pro quo notandum secundum eum et doctores antiquos ut boni distinctione 5 primi quaestione 1 in divinis duplex est modus praedicandi scilicet per ydemptitatem et per inhaerentiam per ydemptitatem quidam ut cum dicitur essentia est pater per inhaerentiam sive denominationem sicud faciunt adiectiva et verba et hanc distinctionem saepe exprimit scotus dicens cum isto quod in divinis est duplex praedicatio scilicet ydemptita et formalis et denominativa et ista distinctio necessarai est in multis propositionibus circa divina nam ista essentia divina est generans vera est si sit praedicatio ydemptitata adhunc sensum essentia divina est ista res quae generat scilicet pater sed si sit praedicatio per inhaerentiam scilicet denominativa seu formalis vel adiectiva falsa est quia tunc denotatur quod essentia generet et tunc ultra secundum eum praemisse verificantur secundum ydemptitatem essentialem quae exprimitur per praedicationem ydemptitam sed conclusio notat praedicationem formalem id est denominativam et ydemptitatem personalem et ypothticam intelligendo eum sic quod praemissae denotent quod personae sunt idem essentialiter id est sunt una essentia quod verum est et ideo vere sunt sed conclusio denotat quod sicut idem personaliter id est quod sunt una persona quod falsum est ideo conclusio falsa est nec sequitur ex praemissis quia significat maiorem ydemptitatem extremorum inter se quam significabatur ex praemissis et ista responsio sic exposita est rationalis apud me
Et ut expressius dicam quod concipio de isto in quo multi antiqui doctores conveniunt quia multum valet ad solvendum per lo??mos in materia de divinis sicut in alia quaestione patebit praedicatio ydemptica praedicatio ydemptica vocatur ista ubi illud pro quo subiectum supponit est illud pro quo praedicatum supponit et tamen praedicatum non supponit pro eo pro conclusio secundum nec denotatur pro eo supponere sicut hic essentia est generans sumpto praedicato substantive eo modo quo propositio est vera praedicatum enim ibi praecise supponit pro patre et quia essentia est pater pro quo p?rm supponit ideo est propositio vera praedicatio formalis vel per inhaerentiam et praedicatio formalis vel per inhaerentiam vocatur quando praedicatum et subiectum denotantur supponere pro eodem ut hic pater est generans
Si dicas tantas potest secundum illud inferri ydemptitas extremorum vel talis inter se quanta vel qualis in medio sed quaelibet personarum est eadem realiter deitati igitur una est eadem alteri realiter concedit iste doctor et bene quod potest inferri ydemptitas essentialis non formalis id est denomitiva seu suppositiva et ideo non debet inferri quod filius est pater quia ibi denotatur ex vi sermonis ydemptitas ypostatica sed sic debet inferri filius est ideo patri vel cum eo quod est pater in filius est idem quod pater est haec ille non igitur sequitur quod una persona sic realiter eadem alteri sed quod sic idem realiter alteri et haec responsio satis facit auctoritati philosophi primo physicorum quia probat quod possit concludi extremum esse idem extremo essentialiter sicut utrumque erat idem medio essentialiter sed 2a auctoritas probat aliam partem responsionis scilicet quod non possit ex unitate personarum in essentia concludi una persona esse alia quia in discursu bono sillogistico oportet oportet 2m hanc auctoritatem de ydemptitate aliquorum in medio termino quod medius terminus pro eodem omnino sumatuur in maiore pro quo in conclusione concluditur maior extremitas de minori extremitate licet non praecise pro illo ubi gratia omne animal est substantia omnis homo est alias igitur omnis homo est substantia pro omnibus penitus pro quibus fuit distributio ex parte subiecti in conclusione fiebat ex parte subiecti in maiore sed non praecise fuit pro illis distributio in maiore ita autem non fit in proposito concludendo suppositum ex hoc quod utrumque istorurm est deitas communis quia subiectum maioris in discurusu inferente hic supponebat non pro supposito aliquo sed pro natura communi omnibus illis suppositis et istud concordat arti meae solvendi per lo?mos huius materiae quae subtilior est quam sic prima sicud videbitur loco suo
aliter posset dici cum okam quod maior est falsa si intelligatur de ydemptitate non exprimendo per circumlocutione praedicationem dicentem hoc esse hoc sed tunc non debet reddi tam quare istam ponit exceptionem termini sic quaecumque sunt aliquod idem unum istorum et reliquum quod hic non oportet nisi hic sic idem illi convertibiliter et adaequate et hanc respondet dat sic ibidem in ante suo dicens quod deitas non est eadem patri vel proprietas patris adaequate vel convertibiliter et praecise ydemptitate
ad 4m dicendum quod non est secundum anselmum proprie et bene dictum quod in deo sic iustitia vel sapientia vel quod deus habet iustitiam sed quod deus est sapientia et iustitia ista magis proprie secundum veritatem diceretur quod proprietas est persona quam quod est in persona vel personae sed quando sic dicitur dicitur quod intelligendum est dictum huius intransitive sicud cum dicitur creatura salis id est creatura quae est sal et non transitive quia significaretur tunc distinctio proprietatis et personae et decretalis et praefatio et quidquid dicitur quod aliud videtur sonare est intelligendum sic quod omnis sancti et doctores bene sapientes tenent quod persona aeque simplex est sicud essentia quod salvari non posset nisi persona esset proprietas praecise et convertibiliter ext verbo et allegato de praefatione nihil potest argui etiam si proprie diceretur nisi quod in personis proprietas est per circumcessionum vel sicud veritas est in multitudine et numero ita dicatur una persona quae quidem est unitas personalis illius trinitatis esse in trinitate constat enim quod licet necessario alia ut spiratio actio sit duae personae vel in duabus intransitive loquendo tamen nulla proprietas personalis est multae personae vel in multis constituens eas etiam secundum opinionem quae poneret personam ex essentia et proprietate personali constitui quia proprietas personalis est quae unite solum convenit personae cuius dicitur esse proprietas Ita etiam videtur sentire anselmum de incarnatione verbi capitulo 2o ubi vocatur proprium patris ipsum esse patrem dicens persona patris et deus est quod consequentiae est illi cum filio et pater est quod est eius proprium et consequenter simile dicit de filio et addit in hiis igitur duabus personis unum est commune id est deus et duo persona id est et pater et filius Et Ierominus etiam sicud allegat magister primo sententiarum distinctione 25 capitulo ultimo et distinctione 33 capitulo 1 "dicens inquit aliam patris aliam filii aliam spiritus sancti esse personam non nomina tantum sed etiam nominatim proprietates id est personas quas graeci exprimunt ypostases id est subsistentias confitemur" haec ille
Si dicas ut hic obicit magister dicit 33 capitulo 3 "si proprietates personae sunt non eis personae determinantur" id est distinguantur
Contra quod inquit quod divinis quia se ipsis etiam personae differunt sicut supra prius loquens de patre et filio et spiritu sanctu dicit substantia unum sunt sed personis ac nominibus distinguuntur
Contra tamen hoc addit argumentum aliorum si proprietates ipse divinae essentiae sunt cum essentia non differant 3 personae nec proprietatibus differunt quomodo enim hic differunt pater a filio eo quod divina essentia est cum in essentia unum sunt
Respondet diffuse 4 capitulo quod nescis respondere quia immensum et incomprehensibile et extra significantiam sermonis est quod exigitur et capitulo 7 et toto non facit nisi se excusare nec aliam dat responsionem potest tamen responderi ut supra fecit quod se ipsis distinguuntur personaliter sed ex unitate essentiae communis eis necesse est eas non distingui essentialiter et hoc sufficit ad argumenta quia plus circa hoc dici requirunt Nunc sufficiat habere proprietates non esse proprie in personis sed esse ipsas et quod personae se ipsis distinguantur et non per essentiam ipsis communem
Circa quod tamen notandum quod proprietas personae potest dupliciter sumi uno modo pro persona ipsa vel aliquo in persona realiter existente et de hoc sensu dedi primum et negavi secundum nisi intelligendo per talia verba significantia distinctionem intransitivam locutionem aliter sumitur proprietas vel proprium pro omni eo quod vere convenit rei alicui et soli eo modo quo dicimus quod proprium est homini posse ridere et sic loquendo proprium est patris genuisse filium et filii genitum esse et spiritus sanctus processisse unde augustinus libro de fide ad petrum et ponitur libro distinctione 26 capitulo 2 "aliud est inquit genuisse quam natum esse aliud quoque procedere quam genuisse vel natum esse et est proprium solius patris quod unum filium genuit et simile tribuit filio et spiritu sancto" etc sequenti elicit magister ex verbis augustinus 5 de trinitate quod proprietas patris est quod habet filium et filius quod habet patrem
Item eodem capitulo 3 ponuntur ad idem verba hillarii ex 13 de trinitate si semper inquit patri proprium est quod semper est filio etc
Item in eodem 12 nato deo manifestum est proprium esse quod filius est isto modo loquendo proprietates personarum non sunt personae sed sunt personarum etiam transitive loquendo quia generare filium tum sic quodam complexe significabile non est aliquid sed aliquem producere vere tamen convenit patri quod generet sicut sibi propositum et eodem modo loquendo proprium est patri quod sic pater et sic de similibus ex talibus earum proprietatibus innotescit at arguitur earum distinctio et alietas personalis sicut iam praedixit quod aliud est patrem genuisse
ad 6 dicendum quod eadem infinitate et eodem modo quo essentia divina est formaliter infinita et persona sed ibi non potest ly formaliter stare pro per se primo modo quia nec essentia divina est per se primo modo infinita licet sic per se sapiens primo modo et intelligens et bona et huius cuius ratio est quia iste terminus infinitum importat negative vel infinite suum significatum sicud isti termini immortale aeternum simplex invisibile et sic de similibus negatio igitur seu terminus negatus vel privatus non convenit per se primo modo alicui rei nisi ipsa similiter in subiecto propositionis significetur uniformaliter privative vel negative sicud haec caecitas est carentia visus vel sic dicendo magnitudo non habens finem est infinita et sic de similibus sic aut non est in proposito dicendo deitas est infinita et persona divina est infinita sed tunc non sequitur ultra si persona est formaliter infinita id est non potentialiter solum vel virtualiter esse modo sumendo hic forma sicut per oppositum sumitur hic sol non est calidus formaliter igitur sicut sunt 3 personae ita 3a infinita nec etiam sequeretur hoc dato quod personalis proprietas esset formaliter personae primo modo infinita sicut nec sequitur persona est per se primo modo formaliter deitas igitur sunt ibi 3 deitates sicut 3 personae et ratio huius ponetur in dubio quodam alius huius quaestionis
ad 7 de necesse esse dicendum quod minor falsa est et ad probationem eius dicendum sicut ad praecedens quod non plus sequitur hic quod sint tria necesse esse quam ibi quod tria infinita vel quam quod sint ibi 3s dii vel 3s deitates igitur unico necesse esse vel necessitate essendi essentiali sunt omnes personae necesse esse utrum autem sint plura necesse esse pluralitate solum personali vel non non curo sicut supra in simili tactum fuit de pluribus esse
ad 8m etiam neganda est 2a pars minoris ista enim est relatio perfectio simpliciter et omnis eadem perfectio simpliciter quae deitas nec ex hoc sequitur quod alia perfectio simpliciter desit uni personae quae non alteri quia omnis perfectio simpliciter in divinis communis est realiter et indifferenter omnibus personis
ad 9 concedo quod non eo verbum quo sapientia quia tunc pater esse verbum sicud pater est sapientia bene tamen econverso eo sapientia quo verbum quia persona filii primo modo ut supra dictum est est deitas et sapientia et per consequens quo verbum eo sapientia licet non econverso dices alibi dicet conversam sicud hic istam quia super illud psalmus 68 et non est substantia dicit augustinus pater eo quo deus est substantia est ac vero non eo quo pater est substantia est sed refertur ad filium non enim sic dicimus filium patrem esse sicud dicimus filium deum esse ex quo dicto sicut dicit magister libro primo distinctione 33 capitulo penultimo aliquid arguebant et dicebant quod illud quo pater est pater id est proprietas personalis patris non esset substantia sed magister glossat aliter pater eo quod deus est substantia est et econverso sed quo pater est substantia non est id est non quo pater est substantia est quia proprietate generationis pater est qua proprietate substantia non haec ille nec ex hoc sicut addit magister ipsam proprietatem substantiam esse negavit sed ad haec responsio aliter iuxta distinctionem positam in responsione ad 5 de proprietate vel proprio et dico quod eo realiter quo pater est pater est substantia quia ista proprietas secundum magistrum est substantia et eo addo e?o etiam per se primo modo et non econtra sic currit prima responsio non eo verbum quo sapientia sed secundum dictum non substantia est quo pater est vult dicere quod non ex hoc quod pater substantia est quod pater est id est non ex hoc quod genuit vel habet filium quia licet ex hoc quod pater est filium habeat et econtra non tamen ex hoc quod filium habet vel pater est est substantia quia saepe contingit quod prius sit aliud substantia quam generet vel habeat filium et per consequens non ex hoc est tale quid substantia sed aliiunde
Similiter hic generare non est aliquid sed aliquem producere et tamen generare isto modo proprium est patris et transitive loquendo ut supra dictum est sicut igitur homo non ex hoc quod ridere potest est homo sic pater ex proprio suo quod non est aliquid sed aliquem producere non est ipse ita simplex entitas personalis quaeipse est sed econtra potius et me?to fortius vel aeque non ex hoc quod generat vel habet filium substantia eset
aliter potest dici quod in hac auctoritate et similibus non eo vel non ea proprietate qua pater est / est deus est ibi negatio causalitatis praecise quasi diceret non eo praecise quo quis in divinis pater est est deus quia aeque bene alia proprietate personali aliquis est deus vel quod ibi necessario sic primitas talis quaestio diceret non primo quia pater est deus est sed primo primitate aliqua non convertitur a consequentia distincte deus est vel substantia est et non paternitate nisi quia paternitas deus est vel aliter ad hoc non eo quo pater est deus est vel substantia divina est sumpto li eo reduplicative reduplicatione causali et ly pater communiter et tunc denotatur quod omnis qui est pater divina substantia est ex hoc quod pater est et hoc falsum quia multi sunt patres quorum nullus deus est praeter unicum
ad formam igitur illius rationis dico quod ex istis pater non deitati id est non ex hoc quod deus est est pater ad sensum datum quia tunc omnis qui est deus esset pater sed paternitate pater est id est omnis qui est pater est pater non sequitur quod paternitas non sit deitas unde nota quod ista ad sensum quibus negatur deitate pater est pater valet hanc copulativam omne quod est deitas est pater et pater est deitas exemplum non sequitur ad similem intellectum sortes non animalitate est homo id est non ex hoc quod animal est quia aliquid est animal quod non est homo sortes humanitate est homo igitur humanitas non est animalitas quia praemissae sunt vere et conclusio falsa ad istum intellectum tum ad veritatem vocis haec falsa est sortes non animalitate est homo quia haec infert hanc sortes nulla animalitate est homo
Et eodem modo forte prima quam iste arguens vel lit ex verbis augustini elicere non deitate est pater diceretur esse falsa a dicentibus quod ly pater deitate posset sumi personaliter pro entitate hac vel ista nec oportet dicere istam sequi ex dicto augustini nisi sumeret ly eo et ly quo nominaliter et non coniunctionaliter sive causaliter
praeterea sumendo ly deitate pro natura communi et non pro persona non est ista propositio sufficientis de nullo sicut infra in similibus videbitur
aliter tractat illud medium praesuppositum quidam magister scilicet non eo verbum quo sapientia et similiter etiam illud eiusdem 7 capitulo 2 omnis essentia quae relative dicitur est aliquid excepto relato pulchre in hunc modum respondetur inquit non eo verbum id est non eo secundum considerationem intellectus primo quia eaedem rei quae relatae concepta est ista est sapientia absolute accepta ista quod haec reduplicatio denotat diversis modum intelligendi ac putandi non diversitatem rei
Contra secundum hoc non esset eo sapientia quo essentia quia diversus modus est hic et hic concipiendi et intelligendi Item iste diversus modus concipiendi et intelligendi aut habet diversitatem correspondentem sibi ex parte rei qua est iste diversus modus concipiendi aut non si sic habetur propositum et oppositum dicti mater nomine Si non igitur intelligens intelligi istam rem aliter quam est igitur falsae et per consequens non intelligit istam consequentiam patet per augustinum 83 quaestionibus quaestione 32
dicendum aliter ut supra scilicet quod ly eo denotat diversum modum intelligendi et loquendi provenientem tamen ex natura rei intelligente et denotat ly eo diversitatem realiter in re intellecta non tamen inter relationem qua est verbum et essentiam qua est sapientia sed quod ex natura rei alio modo sive aliter debet intelligi ipsum esse verbum quia relatae et aliter sapientiam quia absolute et cum arguitur sic non esset eo sapientia quo essentia negatur quantum ad intellectum augustini quia idem modus intelligendi est quia absolutus et quod secundum modum intelligendi absolutum sunt ibi diversi modi intelligendi ex natura rei miseriorum non ex natura rei intellectae sicut eest in relatione et essentia et ultra concedo quod iste diversus modus intelligendi habet diversitatem correspondentem scilicet diversitatem personarum quia nisi essent ibi diverse personae non esset ibi talis diversus modus intelligendi proveniens ex natura rei immo esset eo verbum quo sapientia actum talis realis diversitas non est ibi quod relatio differat ab essentia nec sequitur aliter intelliguntur quam in re sunt ut ly aliter determinat intelligere igitur falsae sed hic sequeretur si ly aliter determinaret ly esse ita quod ly esse esset intellectus alius quamvis autem quis aliter intelligat primo modo quam sit non tamen falsus est intellectus quia non provenit ex natura rei intelligente
Sed contra istud est quod solet communis usus loquendi dicere quod personae constituuntur per proprietates hic non si nulla distinctio inter proprietatem et essentiam Item in praefatione de trinitate et personis proprietas etc
dicendum quod omnis res proprie et non solum intellecto mediante consci?ns dicitur etc sed sic pater non constituitur per paternitatem nec per aliquid modus igitur loquendi ista in scolis transumptiva locutio est sicut in deo divinis esse passiones ire gaudii etc et permittitur talis locutio propter modum intelligendi nostrum non ut sit esse credamus sed per hoc sic intelligamus quamvis exprimere evidenter non valeamus
dices alia est proprietas qua pater est pater usus concedit illud sicut se ipso est pater non sequitur quod per ipsum constituitur sicut nec quod se ipso nisi transumptive loquendo eo quod sit est in aliis rebus communiter quod per illud constituitur aliquid quo est sive est tale
Ad 10 dicendum quod ibi est idem in deo dici ad intellectum augustinus non secundum substantiam quod non nomine absolute sed relativo significari vel exprimi hic aut nomen pater vel filius est nomen relatum quia pater filii pater sed cum hoc stat quod pater ad se id est non relative deus est vel substantia unde 7 de trinitate capitulo 3 dicit quod "si pater non est aliquid ad se ipsum non est iam qui relative dicatur ad aliquid" igitur ex verbis suis non pater potest haberi quin pater sit substantia et etiam paternitas quod secundum eum deus hoc est quod habet etc igitur deus est paternitas igitur econtra per conversionem paternitas est deus et per consequens paternitas ista est substantia quod est intentum et omnia haec salvantur per termini quod ista paternitas essentialiter et ad se deus est sed personaliter et non ad se paternitas est seu pater
ad 11 dicendum quod illud dictum anselmi non potest intelligi ut sonat et secundum sensum quem facit quia significat quod nullum idem etc quod non est verum sed debet intelligi quod non omne idem vel non convertibiliter idem et ad hoc bene vadit eius apposita praedicatio non idem est esse deum et esse patrem aut filium verum est non convertibiliter idem etc quia tunc omnis qui esset deus esset pater aut filius quod non est verum et ex hoc sensus non sequitur quin persona et deus sicut idem dices supra distinctione 1 quaestione 2 dixisti quod una persona non potest intelligi nec deitas quin quaelibet immo quin quilibet quod deus est intelligitur igitur nihil significatur per nomen dei quin significetur nomine patris etc
Responsio ibi dictum est nihil significatur id est menti offertur per intellectionem vel nomen mentale proprium deo quin offeratur per idem commune quod est deus sed de nomine vocabuli negatum est ibi hic quia ibi dictum est quod idem nomen mentale posset esse cui nomina multa vocabula in significando sub ordinantur ista quod nullum istorum significaret omnia quae nomen mentale quod esset signum illuminatus dictum etiam est quod idem signum mentale patris omnia eadem significaret id est menti repraesentaret immo non esset nisi idem nomen sicut est forte posset tamen illud in casu supponere pro deo communi personis non supponendo pro alia personarum ut supra ad 4 in sua radice tactum est et magis distinctione 4 dicetur
ad 12 cum sumitur quod nullum incommunicabile 3 pesonis est communicabile 3 personis dicendum quod li communicabile dupliciter sumitur in praedicato scilicet adiective et substantiae si sumatur adiective tunc est ista propositio negativa quae assumitur vera quia denotatur quod nullum incommunicabile 3bus personis potest communicari 3 personis quod verum est si sumatur substantiae neganda est quia quaelibet divina persona est essentia quae est communicabilis 3 personis
ad 13m concedo quod nullus homo est non homo et ideo quod nec iste demonstrato dei filio est non homo et nego ulteriorem consequentiam igitur iste homo non est essentia divina et cum probatur ista consequentia per hoc quod essentia divina est non homo sumendo ly non homo negative ad hunc sensum essentia divina non est homo hanc nego cum ista sit iste homo demonstrato filio et cum arguitur in contrarium per magistrum dico quod magister addit quod quidem sicut concedunt quod essentia est incarnata cuius sententiae et ipsemet est et sancti multi quos allegat ibi ista concedunt quod essentia est homo nec illos redarguit pro hoc dicto cum potest dici quod multipliciter negat istam essentiam divina est homo sumptam secundum praedicationem formalem et tunc bene quia sic non est vera sed solum secundum praedicationem ydemptitatam praedicatum enim huius propositionis in sensu eius vero non supponit pro eodem pro quo subiectum quia tamen illud pro quo subiectum supponit est illud pro quo praedicatum supponit ideo est vera secundum praedicationem ydemptitatam sive sub aliis verbis ista est vera sumpto praedicato substantiae sed non adiective
Sed tunc restat dubio utrum haec sic vera iste homo est non homo sumpto ly non infinite videtur quod sic quia iste homo est essentia quae est non homo cum ipsa sic pater qui est non homo igitur filius est non homo
Responsio contra neganda est cuius ratio patebit distinctione 4a ubi ponam vias et artem solvendi circa divina huius paralogos nam paralogus qui est hic reducitur ad hunc paralogum vel similem haec essentia est non homo haec essentia est filius igitur filius dei est non homo quia paralogus in suis similibus solvetur post
ad 14m concedo quod deitas est non filius sumpto ly non infinite non pure negative quia tunc non est intellectualis nisi negatio intelligatur praecedere verbum ut sit sensus id est deitas non est filius et cum arguitur quod prima de praedicato infinito deitas est non filius infert secundam de praedicato negato scilicet quod deitas non est filius secundum regulam istam p
dicendum quod regula ista non habet locum nisi ubi in ista de practico infinto subiectum et praedicatum denominantur supponere pro eodem ita quod sic ibi praedicatio per inhaerentiam ut ita loquar cum doctoribus et non solum ydempta quod non est in proposito quia non est ibi praedicato in ista in praedicato infinito per inhaerentiam seu formalis sed solum ydemptitata et ideo regula ista p locum haberet non quam ubicumque in ista de praedicato infinito subiectum supponeret pro re communi illi pro quo supponit terminus infinitus in praedicato et alteri sicut non sequitur de homine secundum opinionem quorumdam platonicorum homo communis est non sortes igitur homo communis non est sortes quia aliquis apud illos et apud pigam est verum et consequens falsum et sic est in proposito secundum rei veritatem quantum ad propositum spectat sicud illi in dicto exemplo fingit igitur etc
3m dubium principale est propter solutionem prius datam ad argumentum 2m dubium immediate praecedentis utrum pater vel hoc demonstrato patre sic formaliter entitas aliqua ut hic nocetur praedicatio formalis 2o modo prius praetacto distinguendo praedicationem formalem solum contra ymaginatam quod sic videtur quod hic est isto modo formalis praedicatio pater est res alioquin 3 personae non essent 3 res cum igitur res et entitas convertantur igitur pater est formaliter entitas et 3 personae 3 entitates
Sed contra omnis entitas est essentia alia et econtra igitur si sunt ibi 3 entitates sic essent ibi 3 essentiae hoc non videtur sanum quia tunc essent ibi ut videtur 3s deitates quod est manifeste contra fidem
praeterea si paternitatis ista sit formaliter quaedam entitas cum omnis entitas sit sic loquendo de ly formaliter bonitas igitur paternitas formaliter bonitas igitur paternitas esset sit formaliter quadam bonitas et per consequens deitas quia deitas non esset ita diligibilis sicud paternitas ibi sicut deitas et paternitas ista enim personalis et propria bonitas videtur sibi venditare aliquem gradum dilectionis super gradum debitum essentiali bonitati communi omnibus personis
Praeterea si paternitas sit sic formaliter entitas aut bonitas vel igitur est sic formaliter bonitas aut entitas finita vel infinita non finita constat si infinita igitur alia perfectio simpliciter de est filio quae competit patri et econverso
ad illud dubium credo quod sic sit sicut probat ratio et ad primum in contrarium dicendum est quod 3 personae sunt formaliter sic sumptae ly formaliter 3 entitates et si vocabulum transcendentis essentiae sumptum si convertible cum vocabulo entitatis videretur multis non inprobabilitas consequenter concedi posse uniformaliter loquendo et sit transcendenter sumpto vocabulo essentiae quod 3 personae sunt 3 essentiae et quod ibi est essentia generans et essentia genita et quod persona est formaliter sic loquendo essentia et etiam essentia divina et haec est etiam via firanf in lectura et similiter in glosulis super 5 de trinitate capitulo 19 sed sic dico ego non solet sive hoc vocabulum essentia communiter in proposito sed tantum per essentia divina quae est realiter 3 personae sive pro ipsa deitate communi 3bus personis et de ista negatum est ipsum esse formaliter sic loquendo patrem vel aliquam personam in divinis et etiam quod persona sit formaliter divina essentia ly formaliter sic sumpto sed solum ydentitate unde pater non eset sic formaliter essentia divina quae est 3 personae divinae una communis et alia personalis quae non est sic formalis sed solum ypostatice essentiae communis 3us personis haec tamen aequivocatio vocabuli essentia non est in usu communi loquendi circa hanc materiam et tamen esse posset si omnis entitas sic formaliter sic loquendo essentia alia vel econtra hoc tamen non obstat illi quod supra dictum est quia quaelibet pesona divina vel proprietas est formaliter id est per se primo modo deitas si quaeras ante haec sit vera per se primo vel formaliter sic pater est deitas et videtur quod non quia praedicatum non potest supponere pro persona nec pro relatione ut dixerit
dicendum quod non tum quia est praedicatio in directa quodammodo sicud hic risibile est animal eo quod quaestio passio subicitur tum quia subicitur communius respectu minus communis omnis enim deitas est pater et non econverso dico tamen quod pater in divinis est formaliter et per se primo modo deitas sumpta hac in sensu divisionis si quis velit eam distinguere nec obstat ut hic dixi quod praedicatum non potest supponere pro persona dummodo persona sic essentialiter et summe perfecte illud pro quo supponit praedicatum tamquam pro communi essentialiter omnibus divinis personis
ad 2m posset dici quod suppositum quia suppositum nullum gradum dilectionis sibi vere dicat nisi debitum negatur subsitenti vel sit si in proposito suppositum quia tale suppositum quod se ipso est primo modo per se deitas ipsa dicendum quod quia in proposito deitas est bonitas cuiuslibet suppositi tam essentialis quam personalis ideo ipsa est diligibilis omni dilectione debita essentiae vel personae et etiam econverso unde argumentum probaret magis oppositum scilicet quod essentia esset diligibilior quam suppositum tum ipsa sic ibi communis bonitas essentialis et personalis et non sit de persona alia nisi fiat distributio pro sola bonitate nullae sive essentiae communis
dicendum igitur quod bonitas essentialis et communis ex hoc quod talis bonitas est secundum naturam vere dicat sibi amorem etiam in infinitum si posset haber immo tantum quantum posita aliam posset elicere ideo nullum gradum debemus essentiae quin personae nec econtra causabilem mediante simplici apprehensione deitatis vel pesonae sed mediate compositione et divisione et causis complexe significantibus posset forte aliquando diligi deus quia terminus in tali natural vel pater quia talis pater et filius quia talis filius et multiplex dilectio posset sic voluntarie causari immo forte non tot huius amores quin plures numquam tamen intensius diligetur quam dilectione fruitiva proportionali beatitudine visioni primae talibus omnibus causis complexe significantibus immo nec aeque sed multo deficeret omnis talis dilectio ab amore simplici fruitivo
ad 3m dicendum quod personalis bonitas et entitas in divinis est formaliter deitas id est per se primo modo et per consequens infinita infinitate deitatis communis et eo modo infinita quo deitas est infinita sed an sic formaliter infinita sumendo formaliter alio modo sicud iam prius sumpsi dubium est et sic si diceretur quod sic haberet consequenter dici quod sunt 3 infinitates et 3a infinita sicud 3 personae vel 3 res vel entitates vel essentiae sicut ad 2m prius tactum est et cum omne infinitum sic perfectio infinita et ideo talis in deo vide arguitur esse perfectio simpliciter videretur quod una persona esset alia infinitas et aliqua perfectio simpliciter quae alia non esset et videtur aliquibus quod non apparet causa quare istud debeat negari sed hoc non erit sumendo perfectionem simpliciter sicud communiter sumunt doctores pro eo quod in quo licet eset melius ipsum quam non ipsum pro esse tale aliquale cui licet melius esset esse quam non esse tale id est quale si sic est melius quam si non sic tale sic enim loquendo pater non est aliqua perfectio simpliciter quin filius sic ista et econtra sed sumendo perfectionem simpliciter pro perfectione infinita sine omni inperfectione videtur quibusdam quod possint ibi concedit multae perfectiones et infinitates sicut et entitates pluralitate sola personali non essentiali seu naturae quia omnes iste personales pluralitates sunt unita summa et infinitate bona entitas et perfectio et infinitas essentialis
Ista sunt recitata solum modo exprimis sic in hoc dicentium quos in hoc non video repro?andos quo ad sensum quidquid sic de verbis sine omni mea assertione
4m dubium potest esse contra 3am et 4am conclusionem quia videtur quod in eadem persona essentia et proprietas formaliter distinguantur sicut arguit scotus libro primo distinctione 2a in hac materia per beatum augustinum 7 de trinitate capitulo 2 de magnis vel 6 de parvis communis essentia quae relative dicitur est aliquid excep?o relativo sicud probat inductive ut homo dicens equus in?ium tali minimus arra ex quo concludit in principio capitulo 3ii qua propter si pater non est aliquid ad se ipsum non est omnino qui relative dicatur ad aliquid est igitur in re essentia ad se et non ad aliquod et in re pater eo qoud pater est ad aliquid non est autem formaliter eadem entitas ad se et non ad se igitur
Item capitulo 8 si deus relative subsisteret sicut relative gingneret et relative dicitur iam substantia non erit substantia quia relatum erit sicut enim ab eo quod est esse appellatur essentia ita ab eo quod est subsitere substantiam divinis absurdum est ut substantia relative dicatur omnis enim res ad se ipsam subsistit quanto magis deus et tamen sicut ulterius deducit sancto per hoc non vult augustinus habere quod sit simpliciter diversitas vel non ydemptitas realis substantiae et resurrectionis non enim illud quo pater est pater est aliud ab essentia sed idem secundum ipsummet augustinus 11 de trinitate capitulo 10 et non simpliciter dicitur deus quia est hoc quod habet excepto eo quod relative quae tum persona ad alteram dicitur nec est ipsa sicut pater habet filium nec est filius igitur quidquid habet pater in se ad quod per 9 relative non dicitur ipse est verba ydemptitate et tamen non formali ut iam praedeductum est etc
Praetrea sicud arguit ibi scotus non videtur intelligibile quod essentia non plurificetur et supposita sint plura nisi aliqua dubio ponatur inter rationem essentiae et rationem suppositi praecedentis omnem actum intellectus creati et increati quia primum suppositum realiter habet entitatem communicabile alioquin non posset eam communicare et haberet etiam entitatem realiter in communicabilem alioquin non esset positione et in entitate reali suppositum et intellectio sic realiter quia nullo modo per actum intellectus considerantis hoc non voco esse ibi ante omnem actum intellectus non est autem aliqua entitas ante omnem actum intellectus communicabilis et alia entitatis de se incommunicabilis ita scilicet quod sibi contradicat communicari ante omnem actum intellectus hoc est nisi non praecise per intelli?ris sit alia distinctio inter hanc entitatem et ideo cum scotus concordat in conclusione distinctione 2 primi quaestione ultima licet aliter tenuerit respondendo in scolis
hanc rationem confirmat okam ibidem primo sic quantum aliqua sunt idem omnibus modis ex natura rei quidquid competit uni et alteri nisi aliquis modus grammaticalis vel loyicalis impediat sed posito quod pater et paternitas habeat omnes modus grammaticales vel loyicales et consimiles qualis habet hoc nomen essentia adhuc haec est vera essentia est filius et haec similiter est vera pater non est filius igitur quod illud idem negatur de patre et affirmetur de essentia non potest contingere propter diversitatem aliquem modorum gramaticalium vel loyicalium igitur praecise hoc est ratione alicuius modi non ydemptitatis inter illud quod significatur per patrem et illud quod significatur per essentiam unde est et ex natura rei aliquis modus non ydemptitatis
Confirmatur interum praecedens ratio et etiam sua confirmatio quia quandocumque praedicatum alicuius propositionis verificatur de illo pro quo situm supponit et isto modo grammaticali vel loyicali quo denotatur praedicatum in esse subiecto et convenire ista propositio est vera sicut determinat per haec exempla album est homo album potest esse nigrum tunc quaero sic dicendo essentia est pater filius non est pater aut subiectum in eadem pro eodem omnibus modis a parte subiecti supponit aut non si sic igitur vel utraque erit vera vel neutra si non haec est intentum
Item aliter confirmat hoc sic quandocumque alia nomina significant idem omnibus modis ista quod in significato nulla penitus sit distinctio vel non ypostaticas et habent similes modos significandi vere sunt nomina syllogisma igitur si ista nomina deitas et paternitas significant idem omnibus modis ex natura rei planum est quod habent consimiles modos significandi igitur sunt synonima igitur quidquid verificatur de uno significative et personaliter sumpto verificatur de re?o eodem modo sumpto igitur si haec sic vera essentia est filius haec erit vera paternitas erit filius quod est manifeste falsum igitur illud ex quo sequitur Idem posset argui per omnia argumenta prius facta contra conclusionem primam et 2am
ad primum istorum dicendum quod multum iuvat sententiam iam dictam scilicet quod una simplicissima entitas personalis est deitas ad se et paternitas ad filium nec plus periculi est ibi quam quod albedo eadem penitus sic ad se color vel ens et ad aliud similitudo et ad aliud dissimilitudo sed consequentia scoti qua ultra arguit igitur essentia est aliquid ad se et non ad aliquid in re extra verum est licet enim essentia sic pater ad filium tamen ipsa non est essentia ad filium sed ad se non ad se id est non respective in ordine ad aliquid sicud albedo est albedo et color ad se id est non relative ad aliquid et tamen ipsamet est similitudo vel dissimilitudo in ordine ad aliud ut ad aliam albedinem vel nigredinem
Et eodem modo concedo econverso quod pater est ad aliquid et non ad se quia lias per istam auctoritatem nihil esset quod relative ad aliquid diceretur sicut ex parte albedinis nulla est non ydemptitas vel distinctio illius entitatis quae ad se et non in ordine ad aliud est albedo ab ista quae indanti adhuc propter istud argumentum dico quod in propositio non est patris huius ad hanc deitatem omnis modus idemptitatis qualis huius albedinis ad hanc similitudinem et econtra quia non sunt convertitur idem cum deitas sic alia res quae pater non est non sic haec similitudo est alia entitas quin haec albedo sit ista et econtra Si vero scotus accipiat quod essentia in re sic ad se et non ad aliquid negandum est nisi intelligatur quod non exiit in ordine ad aliquid quod verum est sed tamen ipsa est pater in ordine aliquid aliquid
dices sicut ultra arguit scotus non est formaliter eadem entitas ad se et non ad se verum est nec pater dico ego aut aliquid in patre est aliqua eadem entitas ad se et non ad se sed est eadem; entitas vel deitas vel persona aut personalitas ad se et pater ad aliquid quia si illud datum sumas sub maiore concessa arguitur ex 4or terminis quia non probabitur in minore quod subiciebatur in maiore
ad 2m concedo per idem quod deus non relative subsistit sicut relative demonstrat vel gignit quia tunc ut arguit substantia non est substantia sed relatum cum ab eo quod est subsistere dicatur aliquid substantia sicut ab esse appellatur essentia id est istud verbum existere non est verbum relatum sicud dominari vel gignere sicud nec nullum correspondens primo verbo puta substantia est nomen relatum sicud nomina correspondentia secundis verbis puta dicens vel pater et planissime exprimit se quod loquitur de nominibus huius significativis cum eo modo et eorum quo modo et quorum instituitur esse signa nunc de facto et iterum concedatur sibi quod si subsisteret deus relative ita scilicet quod relative et in ordine ad alium esset substantia sicut in ordine ad alium esset pater tunc substantia non esset substantia et tunc substantia esset substantia quia antecedens includit contradictoria non minus quam antecedens quod significaret patrem esse ad se patrem et non in ordine ad alium includeret repungnantiam et utramque partem contradictionis inferret sed haec omnia nullam omnino arguunt distinctione in isto quod simul est substantia et pater sicut prius exemplificat et ideo deductio scoti ulterius supponens aliud ex hiis auctoritatibus quam habere valeat ex eisdem deficit manifeste
ad 3m cum dicitur quod primum suppositum habet realiter non per actum considerandi quemcumque realitatem communicabilem si illud intelligatur transitive ita scilicet quod haec proprie habeat et hoc habeatur non est verum quia hoc nominaret distinctionem quae ibi non est sed si intelligatur intransitive sic habet entitatem communicabilem id est entitas communicabilis verum est quia primum suppositum est deitas communicabilis habet etiam entitatem nullo modo communicabilem intransitive intelligendo sermonem id est entitas simpliciter incommunicabilis quia est primum suppositum vel personalitas prima simpliciter incommunicabilis hanc igitur maiorem sic intellectam concedo verum est etiam quo dnon est aliqua entitas communicabilis et alia entitas incommunicabilis sine distinctione inter hanc et istam sicut istae sumit nec sit est in proposito de deitate et propreitate vel personalitate patris quia non est ibi una entitas communicabilis et alia incommunicabilis nec ex hac ultima etiam posita constantia utriusque sequitur quod sic alia et alia sed est dare medium concedo eni quod ibi est entitas communicabilis et entitas incommunicabilis et quod haec et ista sunt eadem entitas nec sequitur igitur eadem entitas est communicabilis et incommunicabilis sicut videbitur 4 distinctione
dices non intedebat scotus vim facere in ly alia cum dixit et alia entitas in communicabilis sed sufficiebat sibi dicere sic scitu intelligi quod non est alia aliqua entitas realiter communicabilis ante omnem actum intellectus et entitas simpliciter incommunicabilis sine ly alia nisi alia sic distinctio ibi ante omnem actum intellectus inter hanc entitatem et illam istam nego sed sufficit vel quod sic distinctio inter hanc et istam vel quod haec et ista sint res distincte sic quod haec sic una istarum distinctarum et ista non sit una istarum sicut paternitas et deitas sunt pater et filius distincti et deitas est unus istorum et paternitas non est iste sicut superius sap satis declaravi
ad primam confirmationem okam maior conceditur sed dico quod propretas patris et deitas non sunt omnibus modis invicem idem ex natura rei quia non convertitur nec adaequate tum ex natura rei sic deitas plura quam pater sed ex hoc ultra non sequitur sicut iste arguendo supponit igitur inter deitatem et patrem est aliquis modus non ydemptitatis vel distinctionis quia prima negat modum aliquem ydemptitatis secunda affirmat modum aliquem non ydemptitatis exemplum non es omnibus coloribus coloratus igitur tu est aliquo colore non coloratus quia antecedens est verum et consequens includit contradictionem
ad 2am confirmationem dico quod substantia istarum propositionum essentia est pater filius non est pater non supponunt pro eodem omnibus modis ex natura rei immo simpliciter pro nullo eodem ibi supponunt ut superius declaravi inductive sed ex hoc non sequitur quod supponunt pro distinctis vel ex natura rei non eisdem ut iste res supponit sed vel hoc sufficit etiam posita constantia utriusque etiam quod haec et illud sint res distinctae modo prius exposito et secundam partem dedi sed cum hoc stat sicut supra satis ostensum est quod haec etc sint perfecte idem immo quod idem sint formaliter et per se primo modo licet non convertibiliter idem aut syno?te idem
Ex eodem patet ad 3am confirmationem quare scilicet non sint nomina synomina deitas et pater et per consequens quaestione ulterior deductio in vanum laboret
5m dubium est contra 5am conclusionem quia videtur quod essentia et proprietas personalis in eadem persona distinguantur formaliter quia sequitur hoc est et illud est et hoc non est illud igitur distinguitur ab isto igitur eodem modo sequitur essentia est paternitas est et essentia non est formaliter paternitas igitur essentia distinguitur formaliter vel differt a paternitate et ultra igitur essentia et patrnitas differunt formaliter
dicendum quod non est simile quia in exemplo isto non plus denotatur per consequens quam propter antecedens sed cum ly formaliter plus ponitur per consequens quam per antecedens et ratio est fallacia consequentis nam per istam hoc non est formaliter illud non notatur quod hoc non sic illud sed quod non taliter puta non per se primo modo sic illud sed per consequens cum dicitur hoc distinguitur formaliter ab isto denotatur quod hic distinguitur ab illo et per consequens non sit illud et praeter hoc quod formaliter distinguatur ab isto id est per se primo modo formaliter enim non est determinatio distrahens nec diminuens ymmo nulla res absoluta saltem formaliter ab alia distinguitur hoc est per se primo modo quia distingui est praedicatum paternale probabile de tali absolute significabili quod nullo modo per se vel secundo et non primo modo per se exemplum homo non est formaliter id est per se primo modo risibilis igitur distinguitur formaliter a risibili quia antecedens est verum et consequens falsum
6m dubium est contra 6am conclusionem quae dixit deitas et proprietas personalis idem sunt formaliter quia nulla passio alicuius superioris putatur per se primo modo de aliquo per se inferiori ad tale superius sed idem et diversum vel distinctum sunt passiones entis vel passio et deitas et paternitas per se continentur sub ente igitur essentia et paternitas non sunt formaliter et per se primo modo idem
dicendum quod non est dictum quod sunt formaliter idem eo quod praedicatum postpositum copulae appellat suam formam sed quod idem sunt formaliter
7m dubium est contra 7am conclusionem dicentem quod deitas non est per se primo modo alia persona divina et ita etiam dubium contra conclusionem 8am quia animal per se est homo igitur deitas per se pater consequentia patet per te quia deitas est communis ad patrem realiter sicud animal ad hominem intentionaliter antecedens probatur quia hic animal demonstrando sortes per se est homo arguendo ab inferiori ad superius
dicendum quod utendo divinae firanf vel pigam de quibus fiet mentio distinctione 4a et subiecto sumpto pro patre et patre expresso per signum quod non inpediat perseitatem propositionis sed apto ut pote per a sit a nomen personalitatis personae in divinis dicendum esset consequenter quod haec est vera deitas est per se primo modo a licet haec non sic vera per se primo modo deitas est pater vel a sicut animal per se primo modo est homo et tamen haec non est vera per se primo modo animal est homo sed iste sensus parum iuvat me vel alias iuvare potest nisi pro glosandum auctoritatibus non curavi multum nec curo ad istum sensum loqui sed potius ad istum quo subiectum sumitur pro deitate communi personis omnibus et de deitate sumpto vocabulo sicud et sumit determinatio ecclesiae conclusionem posui contra quam processit argumentum sic autem sumpto subiecto non est simile nec valet consequentia sensu non supponit nec natum est supponetur pro patre sicut facit ad sensum priorem sumpto subiecto
8m dubium est contra conclusionem consequentiam dicentem quod deitas non est omnibus modis eadem personae quilibet subiecti ipsis quia si deitas non esset nisi vel persona tantum deitas esset sibi eadem omnibus modis quibus ipsa sibi ipsi sed nihil decresciit huic ydemptitati ex hoc quod simul aeque perfecte deitas sic eadem alterius perfectione igitur
praeterea hoc videtur dare propositum aliorum quod ibi sic aliquis modus non ydemptitatis quod negasci dicendum quod antecedens illius conditionalis includit contradictionem et ideo utramque partem contradictionis infert det?ur ista igitur maior conditionalis sed minor tunc neganda est quia eo ipso quod deitas defacto nunc est 3 personae et persona non eest 3 personae deitas est realiter communis personae huic et aliis et per consequens eo ipso repugnantia est quod ipda convertibiliter sic eadem huic personae nam hoc ipsum est eam non esse sibi convertibiliter eandem ut superius visum est
ad primum argumentum principale respondendi in alia quaestione prius distinctione 6 et partim etiam patet ad illud ex solutione primi dubii principalis et plus petebit ubi solvetur iste paralogus et alii in proxima quaestione / ad 2m petebit quaestionem alia quam potentiam in praesenti distinctione pro distinctione 26
On this page