primum quidem sermonem feci de omnibus o Theophile quae coepit Iesus facere et docere

usque in diem qua praecipiens apostolis per Spiritum Sanctum quos elegit adsumptus est

quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis et loquens de regno Dei

et convescens praecepit eis ab Hierosolymis ne discederent sed expectarent promissionem Patris quam audistis per os meum

quia Iohannes quidem baptizavit aqua vos autem baptizabimini Spiritu Sancto non post multos hos dies

igitur qui convenerant interrogabant eum dicentes Domine si in tempore hoc restitues regnum Israhel

dixit autem eis non est vestrum nosse tempora vel momenta quae Pater posuit in sua potestate

sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos et eritis mihi testes in Hierusalem et in omni Iudaea et Samaria et usque ad ultimum terrae

et cum haec dixisset videntibus illis elevatus est et nubes suscepit eum ab oculis eorum

cumque intuerentur in caelum eunte illo ecce duo viri adstiterunt iuxta illos in vestibus albis

qui et dixerunt viri galilaei quid statis aspicientes in caelum hic Iesus qui adsumptus est a vobis in caelum sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in caelum

tunc reversi sunt Hierosolymam a monte qui vocatur Oliveti qui est iuxta Hierusalem sabbati habens iter

et cum introissent in cenaculum ascenderunt ubi manebant Petrus et Iohannes Iacobus et Andreas Philippus et Thomas Bartholomeus et Mattheus Iacobus Alphei et Simon Zelotes et Iudas Iacobi

hii omnes erant perseverantes unianimiter in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius

et in diebus illis exsurgens Petrus in medio fratrum dixit erat autem turba nominum simul fere centum viginti

viri fratres oportet impleri scripturam quam praedixit Spiritus Sanctus per os David de Iuda qui fuit dux eorum qui conprehenderunt Iesum

quia connumeratus erat in nobis et sortitus est sortem ministerii huius

et hic quidem possedit agrum de mercede iniquitatis et suspensus crepuit medius et diffusa sunt omnia viscera eius

et notum factum est omnibus habitantibus Hierusalem ita ut appellaretur ager ille lingua eorum Acheldemach hoc est ager Sanguinis

scriptum est enim in libro Psalmorum fiat commoratio eius deserta et non sit qui inhabitet in ea et episcopatum eius accipiat alius

oportet ergo ex his viris qui nobiscum congregati sunt in omni tempore quo intravit et exivit inter nos Dominus Iesus

incipiens a baptismate Iohannis usque in diem qua adsumptus est a nobis testem resurrectionis eius nobiscum fieri unum ex istis

et statuerunt duos Ioseph qui vocabatur Barsabban qui cognominatus est Iustus et Matthiam

et orantes dixerunt tu Domine qui corda nosti omnium ostende quem elegeris ex his duobus unum

accipere locum ministerii huius et apostolatus de quo praevaricatus est Iudas ut abiret in locum suum

et dederunt sortes eis et cecidit sors super Matthiam et adnumeratus est cum undecim apostolis

et cum conplerentur dies pentecostes erant omnes pariter in eodem loco

et factus est repente de caelo sonus tamquam advenientis spiritus vehementis et replevit totam domum ubi erant sedentes

et apparuerunt illis dispertitae linguae tamquam ignis seditque supra singulos eorum

et repleti sunt omnes Spiritu Sancto et coeperunt loqui aliis linguis prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis

erant autem in Hierusalem habitantes Iudaei viri religiosi ex omni natione quae sub caelo sunt

facta autem hac voce convenit multitudo et mente confusa est quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos loquentes

stupebant autem omnes et mirabantur dicentes nonne omnes ecce isti qui loquuntur Galilaei sunt

et quomodo nos audivimus unusquisque lingua nostra in qua nati sumus

Parthi et Medi et Elamitae et qui habitant Mesopotamiam et Iudaeam et Cappadociam Pontum et Asiam

Frygiam et Pamphiliam Aegyptum et partes Lybiae quae est circa Cyrenen et advenae romani

Iudaei quoque et proselyti Cretes et Arabes audivimus loquentes eos nostris linguis magnalia Dei

stupebant autem omnes et mirabantur ad invicem dicentes quidnam hoc vult esse

alii autem inridentes dicebant quia musto pleni sunt isti

stans autem Petrus cum undecim levavit vocem suam et locutus est eis viri iudaei et qui habitatis Hierusalem universi hoc vobis notum sit et auribus percipite verba mea

non enim sicut vos aestimatis hii ebrii sunt cum sit hora diei tertia

sed hoc est quod dictum est per prophetam Iohel

et erit in novissimis diebus dicit Dominus effundam de Spiritu meo super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae et iuvenes vestri visiones videbunt et seniores vestri somnia somniabunt

et quidem super servos meos et super ancillas meas in diebus illis effundam de Spiritu meo et prophetabunt

et dabo prodigia in caelo sursum et signa in terra deorsum sanguinem et ignem et vaporem fumi

sol convertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et manifestus

et erit omnis quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit

viri israhelitae audite verba haec Iesum Nazarenum virum adprobatum a Deo in vobis virtutibus et prodigiis et signis quae fecit per illum Deus in medio vestri sicut vos scitis

hunc definito consilio et praescientia Dei traditum per manus iniquorum adfigentes interemistis

quem Deus suscitavit solutis doloribus inferni iuxta quod inpossibile erat teneri illum ab eo

David enim dicit in eum providebam Dominum coram me semper quoniam a dextris meis est ne commovear

propter hoc laetatum est cor meum et exultavit lingua mea insuper et caro mea requiescet in spe

quoniam non derelinques animam meam in inferno neque dabis Sanctum tuum videre corruptionem

notas fecisti mihi vias vitae replebis me iucunditate cum facie tua

viri fratres liceat audenter dicere ad vos de patriarcha David quoniam et defunctus est et sepultus est et sepulchrum eius est apud nos usque in hodiernum diem

propheta igitur cum esset et sciret quia iureiurando iurasset illi Deus de fructu lumbi eius sedere super sedem eius

providens locutus est de resurrectione Christi quia neque derelictus est in inferno neque caro eius vidit corruptionem

hunc Iesum resuscitavit Deus cui omnes nos testes sumus

dextera igitur Dei exaltatus et promissione Spiritus Sancti accepta a Patre effudit hunc quem vos videtis et audistis

non enim David ascendit in caelos dicit autem ipse dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis

donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

certissime ergo sciat omnis domus Israhel quia et Dominum eum et Christum Deus fecit hunc Iesum quem vos crucifixistis

his auditis conpuncti sunt corde et dixerunt ad Petrum et ad reliquos apostolos quid faciemus viri fratres

Petrus vero ad illos paenitentiam inquit agite et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum et accipietis donum Sancti Spiritus

vobis enim est repromissio et filiis vestris et omnibus qui longe sunt quoscumque advocaverit Dominus Deus noster

aliis etiam verbis pluribus testificatus est et exhortabatur eos dicens salvamini a generatione ista prava

qui ergo receperunt sermonem eius baptizati sunt et adpositae sunt in illa die animae circiter tria milia

erant autem perseverantes in doctrina apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus

fiebat autem omni animae timor multa quoque prodigia et signa per apostolos fiebant in Hierusalem et metus erat magnus in universis

omnes etiam qui credebant erant pariter et habebant omnia communia

possessiones et substantias vendebant et dividebant illa omnibus prout cuique opus erat

cotidie quoque perdurantes unianimiter in templo et frangentes circa domos panem sumebant cibum cum exultatione et simplicitate cordis

conlaudantes Deum et habentes gratiam ad omnem plebem Dominus autem augebat qui salvi fierent cotidie in id ipsum

Petrus autem et Iohannes ascendebant in templum ad horam orationis nonam

et quidam vir qui erat claudus ex utero matris suae baiulabatur quem ponebant cotidie ad portam templi quae dicitur Speciosa ut peteret elemosynam ab introeuntibus in templum

is cum vidisset Petrum et Iohannem incipientes introire in templum rogabat ut elemosynam acciperet

intuens autem in eum Petrus cum Iohanne dixit respice in nos

at ille intendebat in eos sperans se aliquid accepturum ab eis

Petrus autem dixit argentum et aurum non est mihi quod autem habeo hoc tibi do in nomine Iesu Christi Nazareni surge et ambula

et adprehensa ei manu dextera adlevavit eum et protinus consolidatae sunt bases eius et plantae

et exiliens stetit et ambulabat et intravit cum illis in templum ambulans et exiliens et laudans Dominum

et vidit omnis populus eum ambulantem et laudantem Deum

cognoscebant autem illum quoniam ipse erat qui ad elemosynam sedebat ad Speciosam portam templi et impleti sunt stupore et extasi in eo quod contigerat illi

cum teneret autem Petrum et Iohannem concurrit omnis populus ad eos ad porticum qui appellatur Salomonis stupentes

videns autem Petrus respondit ad populum viri israhelitae quid miramini in hoc aut nos quid intuemini quasi nostra virtute aut pietate fecerimus hunc ambulare

Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob Deus patrum nostrorum glorificavit Filium suum Iesum quem vos quidem tradidistis et negastis ante faciem Pilati iudicante illo dimitti

vos autem sanctum et iustum negastis et petistis virum homicidam donari vobis

auctorem vero vitae interfecistis quem Deus suscitavit a mortuis cuius nos testes sumus

et in fide nominis eius hunc quem videtis et nostis confirmavit nomen eius et fides quae per eum est dedit integram sanitatem istam in conspectu omnium vestrum

et nunc fratres scio quia per ignorantiam fecistis sicut et principes vestri

Deus autem quae praenuntiavit per os omnium prophetarum pati Christum suum implevit sic

paenitemini igitur et convertimini ut deleantur vestra peccata

ut cum venerint tempora refrigerii a conspectu Domini et miserit eum qui praedicatus est vobis Iesum Christum

quem oportet caelum quidem suscipere usque in tempora restitutionis omnium quae locutus est Deus per os sanctorum suorum a saeculo prophetarum

Moses quidem dixit quia prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester de fratribus vestris tamquam me ipsum audietis iuxta omnia quaecumque locutus fuerit vobis

erit autem omnis anima quae non audierit prophetam illum exterminabitur de plebe

et omnes prophetae a Samuhel et deinceps qui locuti sunt et adnuntiaverunt dies istos

vos estis filii prophetarum et testamenti quod disposuit Deus ad patres vestros dicens ad Abraham et in semine tuo benedicentur omnes familiae terrae

vobis primum Deus suscitans Filium suum misit eum benedicentem vobis ut convertat se unusquisque a nequitia sua

loquentibus autem illis ad populum supervenerunt sacerdotes et magistratus templi et Sadducaei

dolentes quod docerent populum et adnuntiarent in Iesu resurrectionem ex mortuis

et iniecerunt in eis manus et posuerunt eos in custodiam in crastinum erat enim iam vespera

multi autem eorum qui audierant verbum crediderunt et factus est numerus virorum quinque milia

factum est autem in crastinum ut congregarentur principes eorum et seniores et scribae in Hierusalem

et Annas princeps sacerdotum et Caiphas et Iohannes et Alexander et quotquot erant de genere sacerdotali

et statuentes eos in medio interrogabant in qua virtute aut in quo nomine fecistis hoc vos

tunc Petrus repletus Spiritu Sancto dixit ad eos principes populi et seniores

si nos hodie diiudicamur in benefacto hominis infirmi in quo iste salvus factus est

notum sit omnibus vobis et omni plebi Israhel quia in nomine Iesu Christi Nazareni quem vos crucifixistis quem Deus suscitavit a mortuis in hoc iste adstat coram vobis sanus

hic est lapis qui reprobatus est a vobis aedificantibus qui factus est in caput anguli

et non est in alio aliquo salus nec enim nomen aliud est sub caelo datum hominibus in quo oportet nos salvos fieri

videntes autem Petri constantiam et Iohannis conperto quod homines essent sine litteris et idiotae admirabantur et cognoscebant eos quoniam cum Iesu fuerant

hominem quoque videntes stantem cum eis qui curatus fuerat nihil poterant contradicere

iusserunt autem eos foras extra concilium secedere et conferebant ad invicem

dicentes quid faciemus hominibus istis quoniam quidem notum signum factum est per eos omnibus habitantibus in Hierusalem manifestum et non possumus negare

sed ne amplius divulgetur in populum comminemur eis ne ultra loquantur in nomine hoc ulli hominum

et vocantes eos denuntiaverunt ne omnino loquerentur neque docerent in nomine Iesu

Petrus vero et Iohannes respondentes dixerunt ad eos si iustum est in conspectu Dei vos potius audire quam Deum iudicate

non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui

at illi comminantes dimiserunt eos non invenientes quomodo punirent eos propter populum quia omnes clarificabant Deum in eo quod acciderat

annorum enim erat amplius quadraginta homo in quo factum erat signum istud sanitatis

dimissi autem venerunt ad suos et adnuntiaverunt eis quanta ad eos principes sacerdotum et seniores dixissent

qui cum audissent unianimiter levaverunt vocem ad Deum et dixerunt Domine tu qui fecisti caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt

qui Spiritu Sancto per os patris nostri David pueri tui dixisti quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt inania

adstiterunt reges terrae et principes convenerunt in unum adversus Dominum et adversus Christum eius

convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel

facere quae manus tua et consilium decreverunt fieri

et nunc Domine respice in minas eorum et da servis tuis cum omni fiducia loqui verbum tuum

in eo cum manum tuam extendas sanitates et signa et prodigia fieri per nomen sancti Filii tui Iesu

et cum orassent motus est locus in quo erant congregati et repleti sunt omnes Spiritu Sancto et loquebantur verbum Dei cum fiducia

multitudinis autem credentium erat cor et anima una nec quisquam eorum quae possidebant aliquid suum esse dicebat sed erant illis omnia communia

et virtute magna reddebant apostoli testimonium resurrectionis Iesu Christi Domini et gratia magna erat in omnibus illis

neque enim quisquam egens erat inter illos quotquot enim possessores agrorum aut domorum erant vendentes adferebant pretia eorum quae vendebant

et ponebant ante pedes apostolorum dividebantur autem singulis prout cuique opus erat

Ioseph autem qui cognominatus est Barnabas ab apostolis quod est interpretatum Filius consolationis Levites Cyprius genere

cum haberet agrum vendidit illum et adtulit pretium et posuit ante pedes apostolorum

vir autem quidam nomine Ananias cum Saffira uxore sua vendidit agrum

et fraudavit de pretio agri conscia uxore sua et adferens partem quandam ad pedes apostolorum posuit

dixit autem Petrus Anania cur temptavit Satanas cor tuum mentiri te Spiritui Sancto et fraudare de pretio agri

nonne manens tibi manebat et venundatum in tua erat potestate quare posuisti in corde tuo hanc rem non es mentitus hominibus sed Deo

audiens autem Ananias haec verba cecidit et exspiravit et factus est timor magnus in omnes qui audierant

surgentes autem iuvenes amoverunt eum et efferentes sepelierunt

factum est autem quasi horarum trium spatium et uxor ipsius nesciens quod factum fuerat introiit

respondit autem ei Petrus dic mihi si tanti agrum vendidistis at illa dixit etiam tanti

Petrus autem ad eam quid utique convenit vobis temptare Spiritum Domini ecce pedes eorum qui sepelierunt virum tuum ad ostium et efferent te

confestim cecidit ante pedes eius et exspiravit intrantes autem iuvenes invenerunt illam mortuam et extulerunt et sepelierunt ad virum suum

et factus est timor magnus in universa ecclesia et in omnes qui audierunt haec

per manus autem apostolorum fiebant signa et prodigia multa in plebe et erant unianimiter omnes in porticu Salomonis

ceterorum autem nemo audebat coniungere se illis sed magnificabat eos populus

magis autem augebatur credentium in Domino multitudo virorum ac mulierum

ita ut in plateas eicerent infirmos et ponerent in lectulis et grabattis ut veniente Petro saltim umbra illius obumbraret quemquam eorum

concurrebat autem et multitudo vicinarum civitatum Hierusalem adferentes aegros et vexatos ab spiritibus inmundis qui curabantur omnes

exsurgens autem princeps sacerdotum et omnes qui cum illo erant quae est heresis Sadducaeorum repleti sunt zelo

et iniecerunt manus in apostolos et posuerunt illos in custodia publica

angelus autem Domini per noctem aperiens ianuas carceris et educens eos dixit

ite et stantes loquimini in templo plebi omnia verba vitae huius

qui cum audissent intraverunt diluculo in templum et docebant adveniens autem princeps sacerdotum et qui cum eo erant convocaverunt concilium et omnes seniores filiorum Israhel et miserunt in carcerem ut adducerentur

cum venissent autem ministri et aperto carcere non invenissent illos reversi nuntiaverunt

dicentes carcerem quidem invenimus clausum cum omni diligentia et custodes stantes ad ianuas aperientes autem neminem intus invenimus

ut audierunt autem hos sermones magistratus templi et principes sacerdotum ambigebant de illis quidnam fieret

adveniens autem quidam nuntiavit eis quia ecce viri quos posuistis in carcere sunt in templo stantes et docentes populum

tunc abiit magistratus cum ministris et adduxit illos sine vi timebant enim populum ne lapidarentur

et cum adduxissent illos statuerunt in concilio et interrogavit eos princeps sacerdotum

dicens praecipiendo praecepimus vobis ne doceretis in nomine isto et ecce replestis Hierusalem doctrina vestra et vultis inducere super nos sanguinem hominis istius

respondens autem Petrus et apostoli dixerunt oboedire oportet Deo magis quam hominibus

Deus patrum nostrorum suscitavit Iesum quem vos interemistis suspendentes in ligno

hunc Deus principem et salvatorem exaltavit dextera sua ad dandam paenitentiam Israhel et remissionem peccatorum

et nos sumus testes horum verborum et Spiritus Sanctus quem dedit Deus omnibus oboedientibus sibi

haec cum audissent dissecabantur et cogitabant interficere illos

surgens autem quidam in concilio Pharisaeus nomine Gamalihel legis doctor honorabilis universae plebi iussit foras ad breve homines fieri

dixitque ad illos viri israhelitae adtendite vobis super hominibus istis quid acturi sitis

ante hos enim dies extitit Theodas dicens esse se aliquem cui consensit virorum numerus circiter quadringentorum qui occisus est et omnes quicumque credebant ei dissipati sunt et redactus est ad nihilum

post hunc extitit Iudas Galilaeus in diebus professionis et avertit populum post se et ipse periit et omnes quotquot consenserunt ei dispersi sunt

et nunc itaque dico vobis discedite ab hominibus istis et sinite illos quoniam si est ex hominibus consilium hoc aut opus dissolvetur

si vero ex Deo est non poteritis dissolvere eos ne forte et Deo repugnare inveniamini consenserunt autem illi

et convocantes apostolos caesis denuntiaverunt ne loquerentur in nomine Iesu et dimiserunt eos

et illi quidem ibant gaudentes a conspectu concilii quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati

omni autem die in templo et circa domos non cessabant docentes et evangelizantes Christum Iesum

in diebus autem illis crescente numero discipulorum factus est murmur Graecorum adversus Hebraeos eo quod dispicerentur in ministerio cotidiano viduae eorum

convocantes autem duodecim multitudinem discipulorum dixerunt non est aequum nos derelinquere verbum Dei et ministrare mensis

considerate ergo fratres viros ex vobis boni testimonii septem plenos Spiritu et sapientia quos constituamus super hoc opus

nos vero orationi et ministerio verbi instantes erimus

et placuit sermo coram omni multitudine et elegerunt Stephanum virum plenum fide et Spiritu Sancto et Philippum et Prochorum et Nicanorem et Timonem et Parmenam et Nicolaum advenam Antiochenum

hos statuerunt ante conspectum apostolorum et orantes inposuerunt eis manus

et verbum Dei crescebat et multiplicabatur numerus discipulorum in Hierusalem valde multa etiam turba sacerdotum oboediebat fidei

Stephanus autem plenus gratia et fortitudine faciebat prodigia et signa magna in populo

surrexerunt autem quidam de synagoga quae appellatur Libertinorum et Cyrenensium et Alexandrinorum et eorum qui erant a Cilicia et Asia disputantes cum Stephano

et non poterant resistere sapientiae et Spiritui quo loquebatur

tunc submiserunt viros qui dicerent se audisse eum dicentem verba blasphemiae in Mosen et Deum

commoverunt itaque plebem et seniores et scribas et concurrentes rapuerunt eum et adduxerunt in concilium

et statuerunt testes falsos dicentes homo iste non cessat loqui verba adversus locum sanctum et legem

audivimus enim eum dicentem quoniam Iesus Nazarenus hic destruet locum istum et mutabit traditiones quas tradidit nobis Moses

et intuentes eum omnes qui sedebant in concilio viderunt faciem eius tamquam faciem angeli

dixit autem princeps sacerdotum si haec ita se habent

qui ait viri fratres et patres audite Deus gloriae apparuit patri nostro Abraham cum esset in Mesopotamiam priusquam moraretur in Charram

et dixit ad illum exi de terra tua et de cognatione tua et veni in terram quam tibi monstravero

tunc exiit de terra Chaldeorum et habitavit in Charram et inde postquam mortuus est pater eius transtulit illum in terram istam in qua nunc vos habitatis

et non dedit illi hereditatem in ea nec passum pedis et repromisit dare illi eam in possessionem et semini eius post ipsum cum non haberet filium

locutus est autem Deus quia erit semen eius accola in terra aliena et servituti eos subicient et male tractabunt eos annis quadringentis

et gentem cui servierint iudicabo ego dixit Deus et post haec exibunt et deservient mihi in loco isto

et dedit illi testamentum circumcisionis et sic genuit Isaac et circumcidit eum die octava et Isaac Iacob et Iacob duodecim patriarchas

et patriarchae aemulantes Ioseph vendiderunt in Aegyptum et erat Deus cum eo

et eripuit eum ex omnibus tribulationibus eius et dedit ei gratiam et sapientiam in conspectu Pharaonis regis Aegypti et constituit eum praepositum super Aegyptum et super omnem domum suam

venit autem fames in universam Aegyptum et Chanaan et tribulatio magna et non inveniebant cibos patres nostri

cum audisset autem Iacob esse frumentum in Aegypto misit patres nostros primum

et in secundo cognitus est Ioseph a fratribus suis et manifestatum est Pharaoni genus eius

mittens autem Ioseph accersivit Iacob patrem suum et omnem cognationem in animabus septuaginta quinque

et descendit Iacob in Aegyptum et defunctus est ipse et patres nostri

et translati sunt in Sychem et positi sunt in sepulchro quod emit Abraham pretio argenti a filiis Emmor filii Sychem

cum adpropinquaret autem tempus repromissionis quam confessus erat Deus Abrahae crevit populus et multiplicatus est in Aegypto

quoadusque surrexit rex alius in Aegypto qui non sciebat Ioseph

hic circumveniens genus nostrum adflixit patres ut exponerent infantes suos ne vivificarentur

eodem tempore natus est Moses et fuit gratus Deo qui nutritus est tribus mensibus in domo patris sui

exposito autem illo sustulit eum filia Pharaonis et enutrivit eum sibi in filium

et eruditus est Moses omni sapientia Aegyptiorum et erat potens in verbis et in operibus suis

cum autem impleretur ei quadraginta annorum tempus ascendit in cor eius ut visitaret fratres suos filios Israhel

et cum vidisset quendam iniuriam patientem vindicavit illum et fecit ultionem ei qui iniuriam sustinebat percusso Aegyptio

existimabat autem intellegere fratres quoniam Deus per manum ipsius daret salutem illis at illi non intellexerunt

sequenti vero die apparuit illis litigantibus et reconciliabat eos in pacem dicens viri fratres estis ut quid nocetis alterutrum

qui autem iniuriam faciebat proximo reppulit eum dicens quis te constituit principem et iudicem super nos

numquid interficere me tu vis quemadmodum interfecisti heri Aegyptium

fugit autem Moses in verbo isto et factus est advena in terra Madiam ubi generavit filios duos

et expletis annis quadraginta apparuit illi in deserto montis Sina angelus in igne flammae rubi

Moses autem videns admiratus est visum et accedente illo ut consideraret facta est vox Domini

ego Deus patrum tuorum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob tremefactus autem Moses non audebat considerare

dixit autem illi Dominus solve calciamentum pedum tuorum locus enim in quo stas terra sancta est

videns vidi adflictionem populi mei qui est in Aegypto et gemitum eorum audivi et descendi liberare eos et nunc veni et mittam te in Aegyptum

hunc Mosen quem negaverunt dicentes quis te constituit principem et iudicem hunc Deus principem et redemptorem misit cum manu angeli qui apparuit illi in rubo

hic eduxit illos faciens prodigia et signa in terra Aegypti et in Rubro mari et in deserto annis quadraginta

hic est Moses qui dixit filiis Israhel prophetam vobis suscitabit Deus de fratribus vestris tamquam me

hic est qui fuit in ecclesia in solitudine cum angelo qui loquebatur ei in monte Sina et cum patribus nostris qui accepit verba vitae dare nobis

cui noluerunt oboedire patres nostri sed reppulerunt et aversi sunt cordibus suis in Aegyptum

dicentes ad Aaron fac nobis deos qui praecedant nos Moses enim hic qui eduxit nos de terra Aegypti nescimus quid factum sit ei

et vitulum fecerunt in illis diebus et obtulerunt hostiam simulacro et laetabantur in operibus manuum suarum

convertit autem Deus et tradidit eos servire militiae caeli sicut scriptum est in libro Prophetarum numquid victimas aut hostias obtulistis mihi annis quadraginta in deserto domus Israhel

et suscepistis tabernaculum Moloch et sidus dei vestri Rempham figuras quas fecistis adorare eas et transferam vos trans Babylonem

tabernaculum testimonii fuit patribus nostris in deserto sicut disposuit loquens ad Mosen ut faceret illud secundum formam quam viderat

quod et induxerunt suscipientes patres nostri cum Iesu in possessionem gentium quas expulit Deus a facie patrum nostrorum usque in diebus David

qui invenit gratiam ante Deum et petiit ut inveniret tabernaculum Deo Iacob

Salomon autem aedificavit illi domum

sed non Excelsus in manufactis habitat sicut propheta dicit

caelum mihi sedis est terra autem scabillum pedum meorum quam domum aedificabitis mihi dicit Dominus aut quis locus requietionis meae est

nonne manus mea fecit haec omnia

dura cervice et incircumcisi cordibus et auribus vos semper Spiritui Sancto resistitis sicut patres vestri et vos

quem prophetarum non sunt persecuti patres vestri et occiderunt eos qui praenuntiabant de adventu Iusti cuius vos nunc proditores et homicidae fuistis

qui accepistis legem in dispositionem angelorum et non custodistis

audientes autem haec dissecabantur cordibus suis et stridebant dentibus in eum

cum autem esset plenus Spiritu Sancto intendens in caelum vidit gloriam Dei et Iesum stantem a dextris Dei et ait ecce video caelos apertos et Filium hominis a dextris stantem Dei

exclamantes autem voce magna continuerunt aures suas et impetum fecerunt unianimiter in eum

et eicientes eum extra civitatem lapidabant et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adulescentis qui vocabatur Saulus

et lapidabant Stephanum invocantem et dicentem Domine Iesu suscipe spiritum meum

positis autem genibus clamavit voce magna Domine ne statuas illis hoc peccatum et cum hoc dixisset obdormivit Saulus autem erat consentiens neci eius

facta est autem in illa die persecutio magna in ecclesia quae erat Hierosolymis et omnes dispersi sunt per regiones Iudaeae et Samariae praeter apostolos

curaverunt autem Stephanum viri timorati et fecerunt planctum magnum super illum

Saulus vero devastabat ecclesiam per domos intrans et trahens viros ac mulieres tradebat in custodiam

igitur qui dispersi erant pertransiebant evangelizantes verbum

Philippus autem descendens in civitatem Samariae praedicabat illis Christum

intendebant autem turbae his quae a Philippo dicebantur unianimiter audientes et videntes signa quae faciebat

multi enim eorum qui habebant spiritus inmundos clamantes voce magna exiebant multi autem paralytici et claudi curati sunt

factum est ergo magnum gaudium in illa civitate

vir autem quidam nomine Simon qui ante fuerat in civitate magus seducens gentem Samariae dicens esse se aliquem magnum

cui auscultabant omnes a minimo usque ad maximum dicentes hic est virtus Dei quae vocatur Magna

adtendebant autem eum propter quod multo tempore magicis suis dementasset eos

cum vero credidissent Philippo evangelizanti de regno Dei et nomine Iesu Christi baptizabantur viri ac mulieres

tunc Simon et ipse credidit et cum baptizatus esset adherebat Philippo videns etiam signa et virtutes maximas fieri stupens admirabatur

cum autem audissent apostoli qui erant Hierosolymis quia recepit Samaria verbum Dei miserunt ad illos Petrum et Iohannem

qui cum venissent oraverunt pro ipsis ut acciperent Spiritum Sanctum

nondum enim in quemquam illorum venerat sed baptizati tantum erant in nomine Domini Iesu

tunc inponebant manus super illos et accipiebant Spiritum Sanctum

cum vidisset autem Simon quia per inpositionem manus apostolorum daretur Spiritus Sanctus obtulit eis pecuniam

dicens date et mihi hanc potestatem ut cuicumque inposuero manus accipiat Spiritum Sanctum Petrus autem dixit ad eum

pecunia tua tecum sit in perditionem quoniam donum Dei existimasti pecunia possideri

non est tibi pars neque sors in sermone isto cor enim tuum non est rectum coram Deo

paenitentiam itaque age ab hac nequitia tua et roga Deum si forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui

in felle enim amaritudinis et obligatione iniquitatis video te esse

respondens autem Simon dixit precamini vos pro me ad Dominum ut nihil veniat super me horum quae dixistis

et illi quidem testificati et locuti verbum Domini rediebant Hierosolymam et multis regionibus Samaritanorum evangelizabant

angelus autem Domini locutus est ad Philippum dicens surge et vade contra meridianum ad viam quae descendit ab Hierusalem in Gazam haec est deserta

et surgens abiit et ecce vir aethiops eunuchus potens Candacis reginae Aethiopum qui erat super omnes gazas eius venerat adorare in Hierusalem

et revertebatur sedens super currum suum legensque prophetam Esaiam

dixit autem Spiritus Philippo accede et adiunge te ad currum istum

adcurrens autem Philippus audivit illum legentem Esaiam prophetam et dixit putasne intellegis quae legis

qui ait et quomodo possum si non aliquis ostenderit mihi rogavitque Philippum ut ascenderet et sederet secum

locus autem scripturae quam legebat erat hic tamquam ovis ad occisionem ductus est et sicut agnus coram tondente se sine voce sic non aperuit os suum

in humilitate iudicium eius sublatum est generationem illius quis enarrabit quoniam tollitur de terra vita eius

respondens autem eunuchus Philippo dixit obsecro te de quo propheta dicit hoc de se an de alio aliquo

aperiens autem Philippus os suum et incipiens ab scriptura ista evangelizavit illi Iesum

et dum irent per viam venerunt ad quandam aquam et ait eunuchus ecce aqua quid prohibet me baptizari

et iussit stare currum et descenderunt uterque in aquam Philippus et eunuchus et baptizavit eum

cum autem ascendissent de aqua Spiritus Domini rapuit Philippum et amplius non vidit eum eunuchus ibat enim per viam suam gaudens

Philippus autem inventus est in Azoto et pertransiens evangelizabat civitatibus cunctis donec veniret Caesaream

Saulus autem adhuc inspirans minarum et caedis in discipulos Domini accessit ad principem sacerdotum

et petiit ab eo epistulas in Damascum ad synagogas ut si quos invenisset huius viae viros ac mulieres vinctos perduceret in Hierusalem

et cum iter faceret contigit ut adpropinquaret Damasco et subito circumfulsit eum lux de caelo

et cadens in terram audivit vocem dicentem sibi Saule Saule quid me persequeris

qui dixit quis es Domine et ille ego sum Iesus quem tu persequeris

sed surge et ingredere civitatem et dicetur tibi quid te oporteat facere viri autem illi qui comitabantur cum eo stabant stupefacti audientes quidem vocem neminem autem videntes

surrexit autem Saulus de terra apertisque oculis nihil videbat ad manus autem illum trahentes introduxerunt Damascum

et erat tribus diebus non videns et non manducavit neque bibit

erat autem quidam discipulus Damasci nomine Ananias et dixit ad illum in visu Dominus Anania at ille ait ecce ego Domine

et Dominus ad illum surgens vade in vicum qui vocatur Rectus et quaere in domo Iudae Saulum nomine Tarsensem ecce enim orat

et vidit virum Ananiam nomine introeuntem et inponentem sibi manus ut visum recipiat

respondit autem Ananias Domine audivi a multis de viro hoc quanta mala sanctis tuis fecerit in Hierusalem

et hic habet potestatem a principibus sacerdotum alligandi omnes qui invocant nomen tuum

dixit autem ad eum Dominus vade quoniam vas electionis est mihi iste ut portet nomen meum coram gentibus et regibus et filiis Israhel

ego enim ostendam illi quanta oporteat eum pro nomine meo pati

et abiit Ananias et introivit in domum et inponens ei manus dixit Saule frater Dominus misit me Iesus qui apparuit tibi in via qua veniebas ut videas et implearis Spiritu Sancto

et confestim ceciderunt ab oculis eius tamquam squamae et visum recepit et surgens baptizatus est

et cum accepisset cibum confortatus est fuit autem cum discipulis qui erant Damasci per dies aliquot

et continuo in synagogis praedicabat Iesum quoniam hic est Filius Dei

stupebant autem omnes qui audiebant et dicebant nonne hic est qui expugnabat in Hierusalem eos qui invocabant nomen istud et huc ad hoc venit ut vinctos illos duceret ad principes sacerdotum

Saulus autem magis convalescebat et confundebat Iudaeos qui habitabant Damasci adfirmans quoniam hic est Christus

cum implerentur autem dies multi consilium fecerunt Iudaei ut eum interficerent

notae autem factae sunt Saulo insidiae eorum custodiebant autem et portas die ac nocte ut eum interficerent

accipientes autem discipuli eius nocte per murum dimiserunt eum submittentes in sporta

cum autem venisset in Hierusalem temptabat iungere se discipulis et omnes timebant eum non credentes quia esset discipulus

Barnabas autem adprehensum illum duxit ad apostolos et narravit illis quomodo in via vidisset Dominum et quia locutus est ei et quomodo in Damasco fiducialiter egerit in nomine Iesu

et erat cum illis intrans et exiens in Hierusalem et fiducialiter agens in nomine Domini

loquebatur quoque et disputabat cum Graecis illi autem quaerebant occidere eum

quod cum cognovissent fratres deduxerunt eum Caesaream et dimiserunt Tarsum

ecclesia quidem per totam Iudaeam et Galilaeam et Samariam habebat pacem et aedificabatur ambulans in timore Domini et consolatione Sancti Spiritus replebatur

factum est autem Petrum dum pertransiret universos devenire et ad sanctos qui habitabant Lyddae

invenit autem ibi hominem quendam nomine Aeneam ab annis octo iacentem in grabatto qui erat paralyticus

et ait illi Petrus Aeneas sanat te Iesus Christus surge et sterne tibi et continuo surrexit

et viderunt illum omnes qui habitabant Lyddae et Saronae qui conversi sunt ad Dominum

in Ioppe autem fuit quaedam discipula nomine Tabitas quae interpretata dicitur Dorcas haec erat plena operibus bonis et elemosynis quas faciebat

factum est autem in diebus illis ut infirmata moreretur quam cum lavissent posuerunt eam in cenaculo

cum autem prope esset Lydda ab Ioppe discipuli audientes quia Petrus esset in ea miserunt duos viros ad eum rogantes ne pigriteris venire usque ad nos

exsurgens autem Petrus venit cum illis et cum advenisset duxerunt illum in cenaculum et circumsteterunt illum omnes viduae flentes et ostendentes tunicas et vestes quas faciebat illis Dorcas

eiectis autem omnibus foras Petrus ponens genua oravit et conversus ad corpus dixit Tabita surge at illa aperuit oculos suos et viso Petro resedit

dans autem illi manum erexit eam et cum vocasset sanctos et viduas adsignavit eam vivam

notum autem factum est per universam Ioppen et crediderunt multi in Domino

factum est autem ut dies multos moraretur in Ioppe apud quendam Simonem coriarium

vir autem quidam erat in Caesarea nomine Cornelius centurio cohortis quae dicitur Italica

religiosus et timens Deum cum omni domo sua faciens elemosynas multas plebi et deprecans Deum semper

vidit in visu manifeste quasi hora nona diei angelum Dei introeuntem ad se et dicentem sibi Corneli

at ille intuens eum timore correptus dixit quid est domine dixit autem illi orationes tuae et elemosynae tuae ascenderunt in memoriam in conspectu Dei

et nunc mitte viros in Ioppen et accersi Simonem quendam qui cognominatur Petrus

hic hospitatur apud Simonem quendam coriarium cuius est domus iuxta mare

et cum discessisset angelus qui loquebatur illi vocavit duos domesticos suos et militem metuentem Dominum ex his qui illi parebant

quibus cum narrasset omnia misit illos in Ioppen

postera autem die iter illis facientibus et adpropinquantibus civitati ascendit Petrus in superiora ut oraret circa horam sextam

et cum esuriret voluit gustare parantibus autem eis cecidit super eum mentis excessus

et videt caelum apertum et descendens vas quoddam velut linteum magnum quattuor initiis submitti de caelo in terram

in quo erant omnia quadrupedia et serpentia terrae et volatilia caeli

et facta est vox ad eum surge Petre et occide et manduca

ait autem Petrus absit Domine quia numquam manducavi omne commune et inmundum

et vox iterum secundo ad eum quae Deus purificavit ne tu commune dixeris

hoc autem factum est per ter et statim receptum est vas in caelum

et dum intra se haesitaret Petrus quidnam esset visio quam vidisset ecce viri qui missi erant a Cornelio inquirentes domum Simonis adstiterunt ad ianuam

et cum vocassent interrogabant si Simon qui cognominatur Petrus illic haberet hospitium

Petro autem cogitante de visione dixit Spiritus ei ecce viri tres quaerunt te

surge itaque et descende et vade cum eis nihil dubitans quia ego misi illos

descendens autem Petrus ad viros dixit ecce ego sum quem quaeritis quae causa est propter quam venistis

qui dixerunt Cornelius centurio vir iustus et timens Deum et testimonium habens ab universa gente Iudaeorum responsum accepit ab angelo sancto accersire te in domum suam et audire verba abs te

introducens igitur eos recepit hospitio sequenti autem die surgens profectus est cum eis et quidam ex fratribus ab Ioppe comitati sunt eum

altera autem die introivit Caesaream Cornelius vero expectabat illos convocatis cognatis suis et necessariis amicis

et factum est cum introisset Petrus obvius ei Cornelius et procidens ad pedes adoravit

Petrus vero levavit eum dicens surge et ego ipse homo sum

et loquens cum illo intravit et invenit multos qui convenerant

dixitque ad illos vos scitis quomodo abominatum sit viro iudaeo coniungi aut accedere ad alienigenam et mihi ostendit Deus neminem communem aut inmundum dicere hominem

propter quod sine dubitatione veni accersitus interrogo ergo quam ob causam accersistis me

et Cornelius ait a nudius quartana die usque in hanc horam orans eram hora nona in domo mea et ecce vir stetit ante me in veste candida et ait

Corneli exaudita est oratio tua et elemosynae tuae commemoratae sunt in conspectu Dei

mitte ergo in Ioppen et accersi Simonem qui cognominatur Petrus hic hospitatur in domo Simonis coriarii iuxta mare

confestim igitur misi ad te et tu bene fecisti veniendo nunc ergo omnes nos in conspectu tuo adsumus audire omnia quaecumque tibi praecepta sunt a Domino

aperiens autem Petrus os dixit in veritate conperi quoniam non est personarum acceptor Deus

sed in omni gente qui timet eum et operatur iustitiam acceptus est illi

verbum misit filiis Israhel adnuntians pacem per Iesum Christum hic est omnium Dominus

vos scitis quod factum est verbum per universam Iudaeam incipiens enim a Galilaea post baptismum quod praedicavit Iohannes

Iesum a Nazareth quomodo unxit eum Deus Spiritu Sancto et virtute qui pertransivit benefaciendo et sanando omnes oppressos a diabolo quoniam Deus erat cum illo

et nos testes sumus omnium quae fecit in regione Iudaeorum et Hierusalem quem et occiderunt suspendentes in ligno

hunc Deus suscitavit tertia die et dedit eum manifestum fieri

non omni populo sed testibus praeordinatis a Deo nobis qui manducavimus et bibimus cum illo postquam resurrexit a mortuis

et praecepit nobis praedicare populo et testificari quia ipse est qui constitutus est a Deo iudex vivorum et mortuorum

huic omnes prophetae testimonium perhibent remissionem peccatorum accipere per nomen eius omnes qui credunt in eum

adhuc loquente Petro verba haec cecidit Spiritus Sanctus super omnes qui audiebant verbum

et obstipuerunt ex circumcisione fideles qui venerant cum Petro quia et in nationes gratia Spiritus Sancti effusa est

audiebant enim illos loquentes linguis et magnificantes Deum

tunc respondit Petrus numquid aquam quis prohibere potest ut non baptizentur hii qui Spiritum Sanctum acceperunt sicut et nos

et iussit eos in nomine Iesu Christi baptizari tunc rogaverunt eum ut maneret aliquot diebus

audierunt autem apostoli et fratres qui erant in Iudaea quoniam et gentes receperunt verbum Dei

cum ascendisset autem Petrus in Hierosolymam disceptabant adversus illum qui erant ex circumcisione

dicentes quare introisti ad viros praeputium habentes et manducasti cum illis

incipiens autem Petrus exponebat illis ordinem dicens

ego eram in civitate Ioppe orans et vidi in excessu mentis visionem descendens vas quoddam velut linteum magnum quattuor initiis submitti de caelo et venit usque ad me

in quod intuens considerabam et vidi quadrupedia terrae et bestias et reptilia et volatilia caeli

audivi autem et vocem dicentem mihi surgens Petre occide et manduca

dixi autem nequaquam Domine quia commune aut inmundum numquam introivit in os meum

respondit autem vox secundo de caelo quae Deus mundavit tu ne commune dixeris

hoc autem factum est per ter et recepta sunt rursum omnia in caelum

et ecce confestim tres viri adstiterunt in domo in qua eram missi a Caesarea ad me

dixit autem Spiritus mihi ut irem cum illis nihil haesitans venerunt autem mecum et sex fratres isti et ingressi sumus in domum viri

narravit autem nobis quomodo vidisset angelum in domo sua stantem et dicentem sibi mitte in Ioppen et accersi Simonem qui cognominatur Petrus

qui loquetur tibi verba in quibus salvus eris tu et universa domus tua

cum autem coepissem loqui decidit Spiritus Sanctus super eos sicut et in nos in initio

recordatus sum autem verbi Domini sicut dicebat Iohannes quidem baptizavit aqua vos autem baptizabimini Spiritu Sancto

si ergo eandem gratiam dedit illis Deus sicut et nobis qui credidimus in Dominum Iesum Christum ego quis eram qui possem prohibere Deum

his auditis tacuerunt et glorificaverunt Deum dicentes ergo et gentibus Deus paenitentiam ad vitam dedit

et illi quidem qui dispersi fuerant a tribulatione quae facta fuerat sub Stephano perambulaverunt usque Foenicen et Cyprum et Antiochiam nemini loquentes verbum nisi solis Iudaeis

erant autem quidam ex eis viri cyprii et cyrenei qui cum introissent Antiochiam loquebantur et ad Graecos adnuntiantes Dominum Iesum

et erat manus Domini cum eis multusque numerus credentium conversus est ad Dominum

pervenit autem sermo ad aures ecclesiae quae erat Hierosolymis super istis et miserunt Barnaban usque Antiochiam

qui cum pervenisset et vidisset gratiam Dei gavisus est et hortabatur omnes proposito cordis permanere in Domino

quia erat vir bonus et plenus Spiritu Sancto et fide et adposita est turba multa Domino

profectus est autem Tarsum ut quaereret Saulum quem cum invenisset perduxit Antiochiam

et annum totum conversati sunt in ecclesia et docuerunt turbam multam ita ut cognominarentur primum Antiochiae discipuli Christiani

in his autem diebus supervenerunt ab Hierosolymis prophetae Antiochiam

et surgens unus ex eis nomine Agabus significabat per Spiritum famem magnam futuram in universo orbe terrarum quae facta est sub Claudio

discipuli autem prout quis habebat proposuerunt singuli eorum in ministerium mittere habitantibus in Iudaea fratribus

quod et fecerunt mittentes ad seniores per manus Barnabae et Sauli

eodem autem tempore misit Herodes rex manus ut adfligeret quosdam de ecclesia

occidit autem Iacobum fratrem Iohannis gladio

videns autem quia placeret Iudaeis adposuit adprehendere et Petrum erant autem dies azymorum

quem cum adprehendisset misit in carcerem tradens quattuor quaternionibus militum custodire eum volens post pascha producere eum populo

et Petrus quidem servabatur in carcere oratio autem fiebat sine intermissione ab ecclesia ad Deum pro eo

cum autem producturus eum esset Herodes in ipsa nocte erat Petrus dormiens inter duos milites vinctus catenis duabus et custodes ante ostium custodiebant carcerem

et ecce angelus Domini adstitit et lumen refulsit in habitaculo percussoque latere Petri suscitavit eum dicens surge velociter et ceciderunt catenae de manibus eius

dixit autem angelus ad eum praecingere et calcia te gallicas tuas et fecit sic et dixit illi circumda tibi vestimentum tuum et sequere me

et exiens sequebatur et nesciebat quia verum est quod fiebat per angelum aestimabat autem se visum videre

transeuntes autem primam et secundam custodiam venerunt ad portam ferream quae ducit ad civitatem quae ultro aperta est eis et exeuntes processerunt vicum unum et continuo discessit angelus ab eo

et Petrus ad se reversus dixit nunc scio vere quia misit Dominus angelum suum et eripuit me de manu Herodis et de omni expectatione plebis Iudaeorum

consideransque venit ad domum Mariae matris Iohannis qui cognominatus est Marcus ubi erant multi congregati et orantes

pulsante autem eo ostium ianuae processit puella ad audiendum nomine Rhode

et ut cognovit vocem Petri prae gaudio non aperuit ianuam sed intro currens nuntiavit stare Petrum ante ianuam

at illi dixerunt ad eam insanis illa autem adfirmabat sic se habere illi autem dicebant angelus eius est

Petrus autem perseverabat pulsans cum autem aperuissent viderunt eum et obstipuerunt

annuens autem eis manu ut tacerent enarravit quomodo Dominus eduxisset eum de carcere dixitque nuntiate Iacobo et fratribus haec et egressus abiit in alium locum

facta autem die erat non parva turbatio inter milites quidnam de Petro factum esset

Herodes autem cum requisisset eum et non invenisset inquisitione facta de custodibus iussit eos duci descendensque a Iudaea in Caesaream ibi commoratus est

erat autem iratus Tyriis et Sidoniis at illi unianimes venerunt ad eum et persuaso Blasto qui erat super cubiculum regis postulabant pacem eo quod alerentur regiones eorum ab illo

statuto autem die Herodes vestitus veste regia sedit pro tribunali et contionabatur ad eos

populus autem adclamabat dei voces et non hominis

confestim autem percussit eum angelus Domini eo quod non dedisset honorem Deo et consumptus a vermibus exspiravit

verbum autem Domini crescebat et multiplicabatur

Barnabas autem et Saulus reversi sunt ab Hierosolymis expleto ministerio adsumpto Iohanne qui cognominatus est Marcus

erant autem in ecclesia quae erat Antiochiae prophetae et doctores in quibus Barnabas et Symeon qui vocabatur Niger et Lucius Cyrenensis et Manaen qui erat Herodis tetrarchae conlactaneus et Saulus

ministrantibus autem illis Domino et ieiunantibus dixit Spiritus Sanctus separate mihi Barnaban et Saulum in opus quod adsumpsi eos

tunc ieiunantes et orantes inponentesque eis manus dimiserunt illos

et ipsi quidem missi ab Spiritu Sancto abierunt Seleuciam et inde navigaverunt Cyprum

et cum venissent Salamina praedicabant verbum Dei in synagogis Iudaeorum habebant autem et Iohannem in ministerio

et cum perambulassent universam insulam usque Paphum invenerunt quendam virum magum pseudoprophetam Iudaeum cui nomen erat Bariesu

qui erat cum proconsule Sergio Paulo viro prudente hic accitis Barnaba et Saulo desiderabat audire verbum Dei

resistebat autem illis Elymas magus sic enim interpretatur nomen eius quaerens avertere proconsulem a fide

Saulus autem qui et Paulus repletus Spiritu Sancto intuens in eum

dixit o plene omni dolo et omni fallacia fili diaboli inimice omnis iustitiae non desinis subvertere vias Domini rectas

et nunc ecce manus Domini super te et eris caecus non videns solem usque ad tempus et confestim cecidit in eum caligo et tenebrae et circumiens quaerebat qui ei manum daret

tunc proconsul cum vidisset factum credidit admirans super doctrinam Domini

et cum a Papho navigassent Paulus et qui cum eo venerunt Pergen Pamphiliae Iohannes autem discedens ab eis reversus est Hierosolymam

illi vero pertranseuntes Pergen venerunt Antiochiam Pisidiae et ingressi synagogam die sabbatorum sederunt

post lectionem autem legis et prophetarum miserunt principes synagogae ad eos dicentes viri fratres si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem dicite

surgens autem Paulus et manu silentium indicens ait viri israhelitae et qui timetis Deum audite

Deus plebis Israhel elegit patres nostros et plebem exaltavit cum essent incolae in terra Aegypti et in brachio excelso eduxit eos ex ea

et per quadraginta annorum tempus mores eorum sustinuit in deserto

et destruens gentes septem in terra Chanaan sorte distribuit eis terram eorum

quasi post quadringentos et quinquaginta annos et post haec dedit iudices usque ad Samuhel prophetam

et exinde postulaverunt regem et dedit illis Deus Saul filium Cis virum de tribu Beniamin annis quadraginta

et amoto illo suscitavit illis David regem cui et testimonium perhibens dixit inveni David filium Iesse virum secundum cor meum qui faciet omnes voluntates meas

huius Deus ex semine secundum promissionem eduxit Israhel salvatorem Iesum

praedicante Iohanne ante faciem adventus eius baptismum paenitentiae omni populo Israhel

cum impleret autem Iohannes cursum suum dicebat quem me arbitramini esse non sum ego sed ecce venit post me cuius non sum dignus calciamenta pedum solvere

viri fratres filii generis Abraham et qui in vobis timent Deum vobis verbum salutis huius missum est

qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur iudicantes impleverunt

et nullam causam mortis invenientes in eum petierunt a Pilato ut interficerent eum

cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant deponentes eum de ligno posuerunt in monumento

Deus vero suscitavit eum a mortuis qui visus est per dies multos his

qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Hierusalem qui usque nunc sunt testes eius ad plebem

et nos vobis adnuntiamus ea quae ad patres nostros repromissio facta est

quoniam hanc Deus adimplevit filiis nostris resuscitans Iesum sicut et in psalmo secundo scriptum est Filius meus es tu ego hodie genui te

quod autem suscitaverit eum a mortuis amplius iam non reversurum in corruptionem ita dixit quia dabo vobis sancta David fidelia

ideoque et alias dicit non dabis Sanctum tuum videre corruptionem

David enim sua generatione cum administrasset voluntati Dei dormivit et adpositus est ad patres suos et vidit corruptionem

quem vero Deus suscitavit non vidit corruptionem

notum igitur sit vobis viri fratres quia per hunc vobis remissio peccatorum adnuntiatur ab omnibus quibus non potuistis in lege Mosi iustificari

in hoc omnis qui credit iustificatur

videte ergo ne superveniat quod dictum est in prophetis

videte contemptores et admiramini et disperdimini quia opus operor ego in diebus vestris opus quod non credetis si quis enarraverit vobis

exeuntibus autem illis rogabant ut sequenti sabbato loquerentur sibi verba haec

cumque dimissa esset synagoga secuti sunt multi Iudaeorum et colentium advenarum Paulum et Barnaban qui loquentes suadebant eis ut permanerent in gratia Dei

sequenti vero sabbato paene universa civitas convenit audire verbum Domini

videntes autem turbas Iudaei repleti sunt zelo et contradicebant his quae a Paulo dicebantur blasphemantes

tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt vobis oportebat primum loqui verbum Dei sed quoniam repellitis illud et indignos vos iudicastis aeternae vitae ecce convertimur ad gentes

sic enim praecepit nobis Dominus posui te in lumen gentibus ut sis in salutem usque ad extremum terrae

audientes autem gentes gavisae sunt et glorificabant verbum Domini et crediderunt quotquot erant praeordinati ad vitam aeternam

disseminabatur autem verbum Domini per universam regionem

Iudaei autem concitaverunt religiosas mulieres et honestas et primos civitatis et excitaverunt persecutionem in Paulum et Barnaban et eiecerunt eos de finibus suis

at illi excusso pulvere pedum in eos venerunt Iconium

discipuli quoque replebantur gaudio et Spiritu Sancto

factum est autem Iconii ut simul introirent synagogam Iudaeorum et loquerentur ita ut crederet Iudaeorum et Graecorum copiosa multitudo

qui vero increduli fuerunt Iudaei suscitaverunt et ad iracundiam concitaverunt animas gentium adversus fratres

multo igitur tempore demorati sunt fiducialiter agentes in Domino testimonium perhibente verbo gratiae suae dante signa et prodigia fieri per manus eorum

divisa est autem multitudo civitatis et quidam quidem erant cum Iudaeis quidam vero cum apostolis

cum autem factus esset impetus gentilium et Iudaeorum cum principibus suis ut contumeliis adficerent et lapidarent eos

intellegentes confugerunt ad civitates Lycaoniae Lystram et Derben et universam in circuitu regionem et ibi evangelizantes erant

et quidam vir in Lystris infirmus pedibus sedebat claudus ex utero matris suae qui numquam ambulaverat

hic audivit Paulum loquentem qui intuitus eum et videns quia haberet fidem ut salvus fieret

dixit magna voce surge super pedes tuos rectus et exilivit et ambulabat

turbae autem cum vidissent quod fecerat Paulus levaverunt vocem suam lycaonice dicentes dii similes facti hominibus descenderunt ad nos

et vocabant Barnaban Iovem Paulum vero Mercurium quoniam ipse erat dux verbi

sacerdos quoque Iovis qui erat ante civitatem tauros et coronas ante ianuas adferens cum populis volebat sacrificare

quod ubi audierunt apostoli Barnabas et Paulus conscissis tunicis suis exilierunt in turbas clamantes

et dicentes viri quid haec facitis et nos mortales sumus similes vobis homines adnuntiantes vobis ab his vanis converti ad Deum vivum qui fecit caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt

qui in praeteritis generationibus dimisit omnes gentes ingredi in vias suas

et quidem non sine testimonio semet ipsum reliquit benefaciens de caelo dans pluvias et tempora fructifera implens cibo et laetitia corda vestra

et haec dicentes vix sedaverunt turbas ne sibi immolarent

supervenerunt autem quidam ab Antiochia et Iconio Iudaei et persuasis turbis lapidantesque Paulum traxerunt extra civitatem aestimantes eum mortuum esse

circumdantibus autem eum discipulis surgens intravit civitatem et postera die profectus est cum Barnaba in Derben

cumque evangelizassent civitati illi et docuissent multos reversi sunt Lystram et Iconium et Antiochiam

confirmantes animas discipulorum exhortantes ut permanerent in fide et quoniam per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum Dei

et cum constituissent illis per singulas ecclesias presbyteros et orassent cum ieiunationibus commendaverunt eos Domino in quem crediderunt

transeuntesque Pisidiam venerunt Pamphiliam

et loquentes in Pergen verbum Domini descenderunt in Attaliam

et inde navigaverunt Antiochiam unde erant traditi gratiae Dei in opus quod conpleverunt

cum autem venissent et congregassent ecclesiam rettulerunt quanta fecisset Deus cum illis quia aperuisset gentibus ostium fidei

morati sunt autem tempus non modicum cum discipulis

et quidam descendentes de Iudaea docebant fratres quia nisi circumcidamini secundum morem Mosi non potestis salvi fieri

facta ergo seditione non minima Paulo et Barnabae adversum illos statuerunt ut ascenderent Paulus et Barnabas et quidam alii ex illis ad apostolos et presbyteros in Hierusalem super hac quaestione

illi igitur deducti ab ecclesia pertransiebant Foenicen et Samariam narrantes conversionem gentium et faciebant gaudium magnum omnibus fratribus

cum autem venissent Hierosolymam suscepti sunt ab ecclesia et ab apostolis et senioribus adnuntiantes quanta Deus fecisset cum illis

surrexerunt autem quidam de heresi Pharisaeorum qui crediderant dicentes quia oportet circumcidi eos praecipere quoque servare legem Mosi

conveneruntque apostoli et seniores videre de verbo hoc

cum autem magna conquisitio fieret surgens Petrus dixit ad eos viri fratres vos scitis quoniam ab antiquis diebus in nobis elegit Deus per os meum audire gentes verbum evangelii et credere

et qui novit corda Deus testimonium perhibuit dans illis Spiritum Sanctum sicut et nobis

et nihil discrevit inter nos et illos fide purificans corda eorum

nunc ergo quid temptatis Deum inponere iugum super cervicem discipulorum quod neque patres nostri neque nos portare potuimus

sed per gratiam Domini Iesu credimus salvari quemadmodum et illi

tacuit autem omnis multitudo et audiebant Barnaban et Paulum narrantes quanta fecisset Deus signa et prodigia in gentibus per eos

et postquam tacuerunt respondit Iacobus dicens viri fratres audite me

Simeon narravit quemadmodum primum Deus visitavit sumere ex gentibus populum nomini suo

et huic concordant verba prophetarum sicut scriptum est

post haec revertar et aedificabo tabernaculum David quod decidit et diruta eius reaedificabo et erigam illud

ut requirant ceteri hominum Dominum et omnes gentes super quas invocatum est nomen meum dicit Dominus faciens haec

notum a saeculo est Domino opus suum

propter quod ego iudico non inquietari eos qui ex gentibus convertuntur ad Deum

sed scribere ad eos ut abstineant se a contaminationibus simulacrorum et fornicatione et suffocatis et sanguine

Moses enim a temporibus antiquis habet in singulis civitatibus qui eum praedicent in synagogis ubi per omne sabbatum legitur

tunc placuit apostolis et senioribus cum omni ecclesia eligere viros ex eis et mittere Antiochiam cum Paulo et Barnaba Iudam qui cognominatur Barsabban et Silam viros primos in fratribus

scribentes per manus eorum apostoli et seniores fratres his qui sunt Antiochiae et Syriae et Ciliciae fratribus ex gentibus salutem

quoniam audivimus quia quidam ex nobis exeuntes turbaverunt vos verbis evertentes animas vestras quibus non mandavimus

placuit nobis collectis in unum eligere viros et mittere ad vos cum carissimis nostris Barnaba et Paulo

hominibus qui tradiderunt animas suas pro nomine Domini nostri Iesu Christi

misimus ergo Iudam et Silam qui et ipsi vobis verbis referent eadem

visum est enim Spiritui Sancto et nobis nihil ultra inponere vobis oneris quam haec necessario

ut abstineatis vos ab immolatis simulacrorum et sanguine suffocato et fornicatione a quibus custodientes vos bene agetis valete

illi igitur dimissi descenderunt Antiochiam et congregata multitudine tradiderunt epistulam

quam cum legissent gavisi sunt super consolatione

Iudas autem et Silas et ipsi cum essent prophetae verbo plurimo consolati sunt fratres et confirmaverunt

facto autem ibi tempore dimissi sunt cum pace a fratribus ad eos qui miserant illos

Paulus autem et Barnabas demorabantur Antiochiae docentes et evangelizantes cum aliis pluribus verbum Domini

post aliquot autem dies dixit ad Barnaban Paulus revertentes visitemus fratres per universas civitates in quibus praedicavimus verbum Domini quomodo se habeant

Barnabas autem volebat secum adsumere et Iohannem qui cognominatur Marcus

Paulus autem rogabat eum qui discessisset ab eis a Pamphilia et non isset cum eis in opus non debere recipi eum

facta est autem dissensio ita ut discederent ab invicem et Barnabas adsumpto Marco navigaret Cyprum

Paulus vero electo Sila profectus est traditus gratiae Domini a fratribus

perambulabat autem Syriam et Ciliciam confirmans ecclesias

pervenit autem in Derben et Lystram et ecce discipulus quidam erat ibi nomine Timotheus filius mulieris iudaeae fidelis patre gentili

huic testimonium reddebant qui in Lystris erant et Iconii fratres

hunc voluit Paulus secum proficisci et adsumens circumcidit eum propter Iudaeos qui erant in illis locis sciebant enim omnes quod pater eius gentilis esset

cum autem pertransirent civitates tradebant eis custodire dogmata quae erant decreta ab apostolis et senioribus qui essent Hierosolymis

et ecclesiae quidem confirmabantur fide et abundabant numero cotidie

transeuntes autem Frygiam et Galatiae regionem vetati sunt a Sancto Spiritu loqui verbum in Asia

cum venissent autem in Mysiam temptabant ire Bithyniam et non permisit eos Spiritus Iesu

cum autem pertransissent Mysiam descenderunt Troadem

et visio per noctem Paulo ostensa est vir macedo quidam erat stans et deprecans eum et dicens transiens in Macedoniam adiuva nos

ut autem visum vidit statim quaesivimus proficisci in Macedoniam certi facti quia vocasset nos Deus evangelizare eis

navigantes autem a Troade recto cursu venimus Samothraciam et sequenti die Neapolim

et inde Philippis quae est prima partis Macedoniae civitas colonia eramus autem in hac urbe diebus aliquot conferentes

die autem sabbatorum egressi sumus foras portam iuxta flumen ubi videbatur oratio esse et sedentes loquebamur mulieribus quae convenerant

et quaedam mulier nomine Lydia purpuraria civitatis Thyatirenorum colens Deum audivit cuius Dominus aperuit cor intendere his quae dicebantur a Paulo

cum autem baptizata esset et domus eius deprecata est dicens si iudicastis me fidelem Domino esse introite in domum meam et manete et coegit nos

factum est autem euntibus nobis ad orationem puellam quandam habentem spiritum pythonem obviare nobis quae quaestum magnum praestabat dominis suis divinando

haec subsecuta Paulum et nos clamabat dicens isti homines servi Dei excelsi sunt qui adnuntiant vobis viam salutis

hoc autem faciebat multis diebus dolens autem Paulus et conversus spiritui dixit praecipio tibi in nomine Iesu Christi exire ab ea et exiit eadem hora

videntes autem domini eius quia exivit spes quaestus eorum adprehendentes Paulum et Silam perduxerunt in forum ad principes

et offerentes eos magistratibus dixerunt hii homines conturbant civitatem nostram cum sint Iudaei

et adnuntiant morem quem non licet nobis suscipere neque facere cum simus Romani

et concurrit plebs adversus eos et magistratus scissis tunicis eorum iusserunt virgis caedi

et cum multas plagas eis inposuissent miserunt eos in carcerem praecipientes custodi ut diligenter custodiret eos

qui cum tale praeceptum accepisset misit eos in interiorem carcerem et pedes eorum strinxit in ligno

media autem nocte Paulus et Silas adorantes laudabant Deum et audiebant eos qui in custodia erant

subito vero terraemotus factus est magnus ita ut moverentur fundamenta carceris et aperta sunt statim ostia omnia et universorum vincula soluta sunt

expergefactus autem custos carceris et videns apertas ianuas carceris evaginato gladio volebat se interficere aestimans fugisse vinctos

clamavit autem Paulus magna voce dicens nihil feceris tibi mali universi enim hic sumus

petitoque lumine introgressus est et tremefactus procidit Paulo et Silae

et producens eos foras ait domini quid me oportet facere ut salvus fiam

at illi dixerunt crede in Domino Iesu et salvus eris tu et domus tua

et locuti sunt ei verbum Domini cum omnibus qui erant in domo eius

et tollens eos in illa hora noctis lavit plagas eorum et baptizatus est ipse et omnes eius continuo

cumque perduxisset eos in domum suam adposuit eis mensam et laetatus est cum omni domo sua credens Deo

et cum dies factus esset miserunt magistratus lictores dicentes dimitte homines illos

nuntiavit autem custos carceris verba haec Paulo quia miserunt magistratus ut dimittamini nunc igitur exeuntes ite in pace

Paulus autem dixit eis caesos nos publice indemnatos homines romanos miserunt in carcerem et nunc occulte nos eiciunt non ita sed veniant

et ipsi nos eiciant nuntiaverunt autem magistratibus lictores verba haec timueruntque audito quod Romani essent

et venientes deprecati sunt eos et educentes rogabant ut egrederentur urbem

exeuntes autem de carcere introierunt ad Lydiam et visis fratribus consolati sunt eos et profecti sunt

cum autem perambulassent Amphipolim et Apolloniam venerunt Thessalonicam ubi erat synagoga Iudaeorum

secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos et per sabbata tria disserebat eis de scripturis

adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati et resurgere a mortuis et quia hic est Christus Iesus quem ego adnuntio vobis

et quidam ex eis crediderunt et adiuncti sunt Paulo et Silae et de colentibus gentilibusque multitudo magna et mulieres nobiles non paucae

zelantes autem Iudaei adsumentesque de vulgo viros quosdam malos et turba facta concitaverunt civitatem et adsistentes domui Iasonis quaerebant eos producere in populum

et cum non invenissent eos trahebant Iasonem et quosdam fratres ad principes civitatis clamantes quoniam hii qui orbem concitant et huc venerunt

quos suscepit Iason et hii omnes contra decreta Caesaris faciunt regem alium dicentes esse Iesum

concitaverunt autem plebem et principes civitatis audientes haec

et accepto satis ab Iasone et a ceteris dimiserunt eos

fratres vero confestim per noctem dimiserunt Paulum et Silam in Beroeam qui cum advenissent in synagogam Iudaeorum introierunt

hii autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicae qui susceperunt verbum cum omni aviditate cotidie scrutantes scripturas si haec ita se haberent

et multi quidem crediderunt ex eis et gentilium mulierum honestarum et viri non pauci

cum autem cognovissent in Thessalonica Iudaei quia et Beroeae praedicatum est a Paulo verbum Dei venerunt et illuc commoventes et turbantes multitudinem

statimque tunc Paulum dimiserunt fratres ut iret usque ad mare Silas autem et Timotheus remanserunt ibi

qui autem deducebant Paulum perduxerunt usque Athenas et accepto mandato ab eo ad Silam et Timotheum ut quam celeriter venirent ad illum profecti sunt

Paulus autem cum Athenis eos expectaret incitabatur spiritus eius in ipso videns idolatriae deditam civitatem

disputabat igitur in synagoga cum Iudaeis et colentibus et in foro per omnes dies ad eos qui aderant

quidam autem epicurei et stoici philosophi disserebant cum eo et quidam dicebant quid vult seminiverbius hic dicere alii vero novorum daemoniorum videtur adnuntiator esse quia Iesum et resurrectionem adnuntiabat eis

et adprehensum eum ad Ariopagum duxerunt dicentes possumus scire quae est haec nova quae a te dicitur doctrina

nova enim quaedam infers auribus nostris volumus ergo scire quidnam velint haec esse

Athenienses autem omnes et advenae hospites ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere aut audire aliquid novi

stans autem Paulus in medio Ariopagi ait viri athenienses per omnia quasi superstitiosiores vos video

praeteriens enim et videns simulacra vestra inveni et aram in qua scriptum erat ignoto deo quod ergo ignorantes colitis hoc ego adnuntio vobis

Deus qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt hic caeli et terrae cum sit Dominus non in manufactis templis inhabitat

nec manibus humanis colitur indigens aliquo cum ipse det omnibus vitam et inspirationem et omnia

fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem terrae definiens statuta tempora et terminos habitationis eorum

quaerere Deum si forte adtractent eum aut inveniant quamvis non longe sit ab unoquoque nostrum

in ipso enim vivimus et movemur et sumus sicut et quidam vestrum poetarum dixerunt ipsius enim et genus sumus

genus ergo cum simus Dei non debemus aestimare auro aut argento aut lapidi sculpturae artis et cogitationis hominis divinum esse simile

et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus nunc adnuntiat hominibus ut omnes ubique paenitentiam agant

eo quod statuit diem in qua iudicaturus est orbem in aequitate in viro in quo statuit fidem praebens omnibus suscitans eum a mortuis

cum audissent autem resurrectionem mortuorum quidam quidem inridebant quidam vero dixerunt audiemus te de hoc iterum

sic Paulus exivit de medio eorum

quidam vero viri adherentes ei crediderunt in quibus et Dionisius Ariopagita et mulier nomine Damaris et alii cum eis

post haec egressus ab Athenis venit Corinthum

et inveniens quendam Iudaeum nomine Aquilam Ponticum genere qui nuper venerat ab Italia et Priscillam uxorem eius eo quod praecepisset Claudius discedere omnes Iudaeos a Roma accessit ad eos

et quia eiusdem erat artis manebat apud eos et operabatur erat autem scenofactoriae artis

cum venissent autem de Macedonia Silas et Timotheus instabat verbo Paulus testificans Iudaeis esse Christum Iesum

contradicentibus autem eis et blasphemantibus excutiens vestimenta dixit ad eos sanguis vester super caput vestrum mundus ego ex hoc ad gentes vadam

et migrans inde intravit in domum cuiusdam nomine Titi Iusti colentis Deum cuius domus erat coniuncta synagogae

Crispus autem archisynagogus credidit Domino cum omni domo sua et multi Corinthiorum audientes credebant et baptizabantur

dixit autem Dominus nocte per visionem Paulo noli timere sed loquere et ne taceas

propter quod ego sum tecum et nemo adponetur tibi ut noceat te quoniam populus est mihi multus in hac civitate

sedit autem annum et sex menses docens apud eos verbum Dei

Gallione autem proconsule Achaiae insurrexerunt uno animo Iudaei in Paulum et adduxerunt eum ad tribunal

dicentes quia contra legem hic persuadet hominibus colere Deum

incipiente autem Paulo aperire os dixit Gallio ad Iudaeos si quidem esset iniquum aliquid aut facinus pessimum o viri iudaei recte vos sustinerem

si vero quaestiones sunt de verbo et nominibus et legis vestrae vos ipsi videritis iudex ego horum nolo esse

et minavit eos a tribunali

adprehendentes autem omnes Sosthenen principem synagogae percutiebant ante tribunal et nihil eorum Gallioni curae erat

Paulus vero cum adhuc sustinuisset dies multos fratribus valefaciens navigavit Syriam et cum eo Priscilla et Aquila qui sibi totonderat in Cencris caput habebat enim votum

devenitque Ephesum et illos ibi reliquit ipse vero ingressus synagogam disputavit cum Iudaeis

rogantibus autem eis ut ampliori tempore maneret non consensit

sed valefaciens et dicens iterum revertar ad vos Deo volente profectus est ab Epheso

et descendens Caesaream ascendit et salutavit ecclesiam et descendit Antiochiam

et facto ibi aliquanto tempore profectus est perambulans ex ordine galaticam regionem et Frygiam confirmans omnes discipulos

Iudaeus autem quidam Apollo nomine Alexandrinus natione vir eloquens devenit Ephesum potens in scripturis

hic erat edoctus viam Domini et fervens spiritu loquebatur et docebat diligenter ea quae sunt Iesu sciens tantum baptisma Iohannis

hic ergo coepit fiducialiter agere in synagoga quem cum audissent Priscilla et Aquila adsumpserunt eum et diligentius exposuerunt ei viam Dei

cum autem vellet ire Achaiam exhortati fratres scripserunt discipulis ut susciperent eum qui cum venisset contulit multum his qui crediderant

vehementer enim Iudaeos revincebat publice ostendens per scripturas esse Christum Iesum

factum est autem cum Apollo esset Corinthi ut Paulus peragratis superioribus partibus veniret Ephesum et inveniret quosdam discipulos

dixitque ad eos si Spiritum Sanctum accepistis credentes at illi ad eum sed neque si Spiritus Sanctus est audivimus

ille vero ait in quo ergo baptizati estis qui dixerunt in Iohannis baptismate

dixit autem Paulus Iohannes baptizavit baptisma paenitentiae populum dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent hoc est in Iesum

his auditis baptizati sunt in nomine Domini Iesu

et cum inposuisset illis manum Paulus venit Spiritus Sanctus super eos et loquebantur linguis et prophetabant

erant autem omnes viri fere duodecim

introgressus autem synagogam cum fiducia loquebatur per tres menses disputans et suadens de regno Dei

cum autem quidam indurarentur et non crederent maledicentes viam coram multitudine discedens ab eis segregavit discipulos cotidie disputans in scola Tyranni

hoc autem factum est per biennium ita ut omnes qui habitabant in Asia audirent verbum Domini Iudaei atque gentiles

virtutesque non quaslibet Deus faciebat per manus Pauli

ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur

temptaverunt autem quidam et de circumeuntibus iudaeis exorcistis invocare super eos qui habebant spiritus malos nomen Domini Iesu dicentes adiuro vos per Iesum quem Paulus praedicat

erant autem quidam Scevae Iudaei principis sacerdotum septem filii qui hoc faciebant

respondens autem spiritus nequam dixit eis Iesum novi et Paulum scio vos autem qui estis

et insiliens homo in eos in quo erat daemonium pessimum et dominatus amborum invaluit contra eos ita ut nudi et vulnerati effugerent de domo illa

hoc autem notum factum est omnibus Iudaeis atque gentilibus qui habitabant Ephesi et cecidit timor super omnes illos et magnificabatur nomen Domini Iesu

multique credentium veniebant confitentes et adnuntiantes actus suos

multi autem ex his qui fuerant curiosa sectati contulerunt libros et conbuserunt coram omnibus et conputatis pretiis illorum invenerunt pecuniam denariorum quinquaginta milium

ita fortiter verbum Dei crescebat et confirmabatur

his autem expletis posuit Paulus in Spiritu transita Macedonia et Achaia ire Hierosolymam dicens quoniam postquam fuero ibi oportet me et Romam videre

mittens autem in Macedoniam duos ex ministrantibus sibi Timotheum et Erastum ipse remansit ad tempus in Asia

facta est autem in illo tempore turbatio non minima de via

Demetrius enim quidam nomine argentarius faciens aedes argenteas Dianae praestabat artificibus non modicum quaestum

quos convocans et eos qui eiusmodi erant opifices dixit viri scitis quia de hoc artificio adquisitio est nobis

et videtis et auditis quia non solum Ephesi sed paene totius Asiae Paulus hic suadens avertit multam turbam dicens quoniam non sunt dii qui manibus fiunt

non solum autem haec periclitabitur nobis pars in redargutionem venire sed et magnae deae Dianae templum in nihilum reputabitur sed et destrui incipiet maiestas eius quam tota Asia et orbis colit

his auditis repleti sunt ira et exclamaverunt dicentes magna Diana Ephesiorum

et impleta est civitas confusione et impetum fecerunt uno animo in theatrum rapto Gaio et Aristarcho Macedonibus comitibus Pauli

Paulo autem volente intrare in populum non permiserunt discipuli

quidam autem et de Asiae principibus qui erant amici eius miserunt ad eum rogantes ne se daret in theatrum

alii autem aliud clamabant erat enim ecclesia confusa et plures nesciebant qua ex causa convenissent

de turba autem detraxerunt Alexandrum propellentibus eum Iudaeis Alexander ergo manu silentio postulato volebat rationem reddere populo

quem ut cognoverunt Iudaeum esse vox facta est una omnium quasi per horas duas clamantium magna Diana Ephesiorum

et cum sedasset scriba turbas dixit viri ephesii quis enim est hominum qui nesciat Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae Dianae Iovisque prolis

cum ergo his contradici non possit oportet vos sedatos esse et nihil temere agere

adduxistis enim homines istos neque sacrilegos neque blasphemantes deam vestram

quod si Demetrius et qui cum eo sunt artifices habent adversus aliquem causam conventus forenses aguntur et pro consulibus sunt accusent invicem

si quid autem alterius rei quaeritis in legitima ecclesia poterit absolvi

nam et periclitamur argui seditionis hodiernae cum nullus obnoxius sit de quo non possimus reddere rationem concursus istius et cum haec dixisset dimisit ecclesiam

postquam autem cessavit tumultus vocatis Paulus discipulis et exhortatus eos valedixit et profectus est ut iret in Macedoniam

cum autem perambulasset partes illas et exhortatus eos fuisset multo sermone venit ad Graeciam

ubi cum fecisset menses tres factae sunt illi insidiae a Iudaeis navigaturo in Syriam habuitque consilium ut reverteretur per Macedoniam

comitatus est autem eum Sopater Pyrri Beroensis Thessalonicensium vero Aristarchus et Secundus et Gaius Derbeus et Timotheus Asiani vero Tychicus et Trophimus

hii cum praecessissent sustinebant nos Troade

nos vero navigavimus post dies azymorum a Philippis et venimus ad eos Troadem in diebus quinque ubi demorati sumus diebus septem

in una autem sabbati cum convenissemus ad frangendum panem Paulus disputabat eis profecturus in crastinum protraxitque sermonem usque in mediam noctem

erant autem lampades copiosae in cenaculo ubi eramus congregati

sedens autem quidam adulescens nomine Eutychus super fenestram cum mergeretur somno gravi disputante diu Paulo eductus somno cecidit de tertio cenaculo deorsum et sublatus est mortuus

ad quem cum descendisset Paulus incubuit super eum et conplexus dixit nolite turbari anima enim ipsius in eo est

ascendens autem frangensque panem et gustans satisque adlocutus usque in lucem sic profectus est

adduxerunt autem puerum viventem et consolati sunt non minime

nos autem ascendentes navem enavigavimus in Asson inde suscepturi Paulum sic enim disposuerat ipse per terram iter facturus

cum autem convenisset nos in Asson adsumpto eo venimus Mytilenen

et inde navigantes sequenti die venimus contra Chium et alia adplicuimus Samum et sequenti venimus Miletum

proposuerat enim Paulus transnavigare Ephesum ne qua mora illi fieret in Asia festinabat enim si possibile sibi esset ut diem pentecosten faceret Hierosolymis

a Mileto autem mittens Ephesum vocavit maiores natu ecclesiae

qui cum venissent ad eum et simul essent dixit eis vos scitis a prima die qua ingressus sum in Asiam qualiter vobiscum per omne tempus fuerim

serviens Domino cum omni humilitate et lacrimis et temptationibus quae mihi acciderunt ex insidiis Iudaeorum

quomodo nihil subtraxerim utilium quo minus adnuntiarem vobis et docerem vos publice et per domos

testificans Iudaeis atque gentilibus in Deum paenitentiam et fidem in Dominum nostrum Iesum Christum

et nunc ecce alligatus ego Spiritu vado in Hierusalem quae in ea eventura sint mihi ignorans

nisi quod Spiritus Sanctus per omnes civitates protestatur mihi dicens quoniam vincula et tribulationes me manent

sed nihil horum vereor nec facio animam pretiosiorem quam me dummodo consummem cursum meum et ministerium quod accepi a Domino Iesu testificari evangelium gratiae Dei

et nunc ecce ego scio quia amplius non videbitis faciem meam vos omnes per quos transivi praedicans regnum Dei

quapropter contestor vos hodierna die quia mundus sum a sanguine omnium

non enim subterfugi quo minus adnuntiarem omne consilium Dei vobis

adtendite vobis et universo gregi in quo vos Spiritus Sanctus posuit episcopos regere ecclesiam Dei quam adquisivit sanguine suo

ego scio quoniam intrabunt post discessionem meam lupi graves in vos non parcentes gregi

et ex vobis ipsis exsurgent viri loquentes perversa ut abducant discipulos post se

propter quod vigilate memoria retinentes quoniam per triennium nocte et die non cessavi cum lacrimis monens unumquemque vestrum

et nunc commendo vos Deo et verbo gratiae ipsius qui potens est aedificare et dare hereditatem in sanctificatis omnibus

argentum aut aurum aut vestem nullius concupivi

ipsi scitis quoniam ad ea quae mihi opus erant et his qui mecum sunt ministraverunt manus istae

omnia ostendi vobis quoniam sic laborantes oportet suscipere infirmos ac meminisse verbi Domini Iesu quoniam ipse dixit beatius est magis dare quam accipere

et cum haec dixisset positis genibus suis cum omnibus illis oravit

magnus autem fletus factus est omnium et procumbentes super collum Pauli osculabantur eum

dolentes maxime in verbo quo dixerat quoniam amplius faciem eius non essent visuri et deducebant eum ad navem

cum autem factum esset ut navigaremus abstracti ab eis recto cursu venimus Cho et sequenti die Rhodum et inde Patara

et cum invenissemus navem transfretantem in Foenicen ascendentes navigavimus

cum paruissemus autem Cypro et relinquentes eam ad sinistram navigabamus in Syriam et venimus Tyrum ibi enim navis erat expositura onus

inventis autem discipulis mansimus ibi diebus septem qui Paulo dicebant per Spiritum ne ascenderet Hierosolymam

et explicitis diebus profecti ibamus deducentibus nos omnibus cum uxoribus et filiis usque foras civitatem et positis genibus in litore oravimus

et cum valefecissemus invicem ascendimus in navem illi autem redierunt in sua

nos vero navigatione explicita a Tyro descendimus Ptolomaida et salutatis fratribus mansimus die una apud illos

alia autem die profecti venimus Caesaream et intrantes in domum Philippi evangelistae qui erat de septem mansimus apud eum

huic autem erant filiae quattuor virgines prophetantes

et cum moraremur per dies aliquot supervenit quidam a Iudaea propheta nomine Agabus

is cum venisset ad nos tulit zonam Pauli et alligans sibi pedes et manus dixit haec dicit Spiritus Sanctus virum cuius est zona haec sic alligabunt in Hierusalem Iudaei et tradent in manus gentium

quod cum audissemus rogabamus nos et qui loci illius erant ne ascenderet Hierosolymam

tunc respondit Paulus et dixit quid facitis flentes et adfligentes cor meum ego enim non solum alligari sed et mori in Hierusalem paratus sum propter nomen Domini Iesu

et cum ei suadere non possemus quievimus dicentes Domini voluntas fiat

post dies autem istos praeparati ascendebamus Hierusalem

venerunt autem et ex discipulis a Caesarea nobiscum adducentes apud quem hospitaremur Mnasonem quendam Cyprium antiquum discipulum

et cum venissemus Hierosolymam libenter exceperunt nos fratres

sequenti autem die introibat Paulus nobiscum ad Iacobum omnesque collecti sunt seniores

quos cum salutasset narrabat per singula quae fecisset Deus in gentibus per ministerium ipsius

at illi cum audissent magnificabant Deum dixeruntque ei vides frater quot milia sint in Iudaeis qui crediderunt et omnes aemulatores sunt legis

audierunt autem de te quia discessionem doceas a Mose eorum qui per gentes sunt Iudaeorum dicens non debere circumcidere eos filios suos neque secundum consuetudinem ingredi

quid ergo est utique oportet convenire multitudinem audient enim te supervenisse

hoc ergo fac quod tibi dicimus sunt nobis viri quattuor votum habentes super se

his adsumptis sanctifica te cum illis et inpende in illis ut radant capita et scient omnes quia quae de te audierunt falsa sunt sed ambulas et ipse custodiens legem

de his autem qui crediderunt ex gentibus nos scripsimus iudicantes ut abstineant se ab idolis immolato et sanguine et suffocato et fornicatione

tunc Paulus adsumptis viris postera die purificatus cum illis intravit in templum adnuntians expletionem dierum purificationis donec offerretur pro unoquoque eorum oblatio

dum autem septem dies consummarentur hii qui de Asia erant Iudaei cum vidissent eum in templo concitaverunt omnem populum et iniecerunt ei manus clamantes

viri israhelitae adiuvate hic est homo qui adversus populum et legem et locum hunc omnes ubique docens insuper et gentiles induxit in templum et violavit sanctum locum istum

viderant enim Trophimum Ephesium in civitate cum ipso quem aestimaverunt quoniam in templum induxisset Paulus

commotaque est civitas tota et facta est concursio populi et adprehendentes Paulum trahebant eum extra templum et statim clausae sunt ianuae

quaerentibus autem eum occidere nuntiatum est tribuno cohortis quia tota confunditur Hierusalem

qui statim adsumptis militibus et centurionibus decucurrit ad illos qui cum vidissent tribunum et milites cessaverunt percutere Paulum

tunc accedens tribunus adprehendit eum et iussit alligari catenis duabus et interrogabat quis esset et quid fecisset

alii autem aliud clamabant in turba et cum non posset certum cognoscere prae tumultu iussit duci eum in castra

et cum venisset ad gradus contigit ut portaretur a militibus propter vim populi

sequebatur enim multitudo populi clamans tolle eum

et cum coepisset induci in castra Paulus dicit tribuno si licet mihi loqui aliquid ad te qui dixit graece nosti

nonne tu es Aegyptius qui ante hos dies tumultum concitasti et eduxisti in desertum quattuor milia virorum sicariorum

et dixit ad eum Paulus ego homo sum quidem iudaeus a Tarso Ciliciae non ignotae civitatis municeps rogo autem te permitte mihi loqui ad populum

et cum ille permisisset Paulus stans in gradibus annuit manu ad plebem et magno silentio facto adlocutus est hebraea lingua dicens

viri fratres et patres audite quam ad vos nunc reddo rationem

cum audissent autem quia hebraea lingua loquitur ad illos magis praestiterunt silentium

et dixit ego sum vir iudaeus natus Tarso Ciliciae nutritus autem in ista civitate secus pedes Gamalihel eruditus iuxta veritatem paternae legis aemulator legis sicut et vos omnes estis hodie

qui hanc viam persecutus sum usque ad mortem alligans et tradens in custodias viros ac mulieres

sicut princeps sacerdotum testimonium mihi reddit et omnes maiores natu a quibus et epistulas accipiens ad fratres Damascum pergebam ut adducerem inde vinctos in Hierusalem uti punirentur

factum est autem eunte me et adpropinquante Damasco media die subito de caelo circumfulsit me lux copiosa

et decidens in terram audivi vocem dicentem mihi Saule Saule quid me persequeris

ego autem respondi quis es Domine dixitque ad me ego sum Iesus Nazarenus quem tu persequeris

et qui mecum erant lumen quidem viderunt vocem autem non audierunt eius qui loquebatur mecum

et dixi quid faciam Domine Dominus autem dixit ad me surgens vade Damascum et ibi tibi dicetur de omnibus quae te oporteat facere

et cum non viderem prae claritate luminis illius ad manum deductus a comitibus veni Damascum

Ananias autem quidam vir secundum legem testimonium habens ab omnibus habitantibus Iudaeis

veniens ad me et adstans dixit mihi Saule frater respice et ego eadem hora respexi in eum

at ille dixit Deus patrum nostrorum praeordinavit te ut cognosceres voluntatem eius et videres Iustum et audires vocem ex ore eius

quia eris testis illius ad omnes homines eorum quae vidisti et audisti

et nunc quid moraris exsurge baptizare et ablue peccata tua invocato nomine ipsius

factum est autem revertenti mihi in Hierusalem et oranti in templo fieri me in stupore mentis

et videre illum dicentem mihi festina et exi velociter ex Hierusalem quoniam non recipient testimonium tuum de me

et ego dixi Domine ipsi sciunt quia ego eram concludens in carcerem et caedens per synagogas eos qui credebant in te

et cum funderetur sanguis Stephani testis tui ego adstabam et consentiebam et custodiebam vestimenta interficientium illum

et dixit ad me vade quoniam ego in nationes longe mittam te

audiebant autem eum usque ad hoc verbum et levaverunt vocem suam dicentes tolle de terra eiusmodi non enim fas est eum vivere

vociferantibus autem eis et proicientibus vestimenta sua et pulverem iactantibus in aerem

iussit tribunus induci eum in castra et flagellis caedi et torqueri eum ut sciret propter quam causam sic adclamarent ei

et cum adstrinxissent eum loris dixit adstanti sibi centurioni Paulus si hominem romanum et indemnatum licet vobis flagellare

quo audito centurio accessit ad tribunum et nuntiavit dicens quid acturus es hic enim homo civis romanus est

accedens autem tribunus dixit illi dic mihi tu Romanus es at ille dixit etiam

et respondit tribunus ego multa summa civitatem hanc consecutus sum et Paulus ait ego autem et natus sum

protinus ergo discesserunt ab illo qui eum torturi erant tribunus quoque timuit postquam rescivit quia civis romanus esset et quia alligasset eum

postera autem die volens scire diligentius qua ex causa accusaretur a Iudaeis solvit eum et iussit sacerdotes convenire et omne concilium et producens Paulum statuit inter illos

intendens autem concilium Paulus ait viri fratres ego omni conscientia bona conversatus sum ante Deum usque in hodiernum diem

princeps autem sacerdotum Ananias praecepit adstantibus sibi percutere os eius

tunc Paulus ad eum dixit percutiet te Deus paries dealbate et tu sedens iudicas me secundum legem et contra legem iubes me percuti

et qui adstabant dixerunt summum sacerdotem Dei maledicis

dixit autem Paulus nesciebam fratres quia princeps est sacerdotum scriptum est enim principem populi tui non maledices

sciens autem Paulus quia una pars esset Sadducaeorum et altera Pharisaeorum exclamavit in concilio viri fratres ego Pharisaeus sum filius Pharisaeorum de spe et resurrectione mortuorum ego iudicor

et cum haec dixisset facta est dissensio inter Pharisaeos et Sadducaeos et soluta est multitudo

Sadducaei enim dicunt non esse resurrectionem neque angelum neque spiritum Pharisaei autem utrumque confitentur

factus est autem clamor magnus et surgentes quidam Pharisaeorum pugnabant dicentes nihil mali invenimus in homine isto quod si spiritus locutus est ei aut angelus

et cum magna dissensio facta esset timens tribunus ne discerperetur Paulus ab ipsis iussit milites descendere et rapere eum de medio eorum ac deducere eum in castra

sequenti autem nocte adsistens ei Dominus ait constans esto sicut enim testificatus es de me Hierusalem sic te oportet et Romae testificari

facta autem die collegerunt se quidam ex Iudaeis et devoverunt se dicentes neque manducaturos neque bibituros donec occiderent Paulum

erant autem plus quam quadraginta qui hanc coniurationem fecerant

qui accesserunt ad principes sacerdotum et seniores et dixerunt devotione devovimus nos nihil gustaturos donec occidamus Paulum

nunc ergo vos notum facite tribuno cum concilio ut producat illum ad vos tamquam aliquid certius cognituri de eo nos vero priusquam adpropiet parati sumus interficere illum

quod cum audisset filius sororis Pauli insidias venit et intravit in castra nuntiavitque Paulo

vocans autem Paulus ad se unum ex centurionibus ait adulescentem hunc perduc ad tribunum habet enim aliquid indicare illi

et ille quidem adsumens eum duxit ad tribunum et ait vinctus Paulus vocans rogavit me hunc adulescentem perducere ad te habentem aliquid loqui tibi

adprehendens autem tribunus manum illius secessit cum eo seorsum et interrogavit illum quid est quod habes indicare mihi

ille autem dixit Iudaeis convenit rogare te ut crastina die Paulum producas in concilium quasi aliquid certius inquisituri sint de illo

tu vero ne credideris illis insidiantur enim ei ex eis viri amplius quadraginta qui se devoverunt non manducare neque bibere donec interficiant eum et nunc parati sunt expectantes promissum tuum

tribunus igitur dimisit adulescentem praecipiens ne cui loqueretur quoniam haec nota sibi fecisset

et vocatis duobus centurionibus dixit illis parate milites ducentos ut eant usque Caesaream et equites septuaginta et lancearios ducentos a tertia hora noctis

et iumenta praeparate ut inponentes Paulum salvum perducerent ad Felicem praesidem

scribens epistulam continentem haec Claudius Lysias optimo praesidi Felici salutem

virum hunc conprehensum a Iudaeis et incipientem interfici ab eis superveniens cum exercitu eripui cognito quia Romanus est

volensque scire causam quam obiciebant illi deduxi eum in concilium eorum

quem inveni accusari de quaestionibus legis ipsorum nihil vero dignum morte aut vinculis habentem crimen

et cum mihi perlatum esset de insidiis quas paraverunt ei misi ad te denuntians et accusatoribus ut dicant apud te

milites ergo secundum praeceptum sibi adsumentes Paulum duxerunt per noctem in Antipatridem

et postera die dimissis equitibus ut irent cum eo reversi sunt ad castra

qui cum venissent Caesaream et tradidissent epistulam praesidi statuerunt ante illum et Paulum

cum legisset autem et interrogasset de qua provincia esset et cognoscens quia de Cilicia

audiam te inquit cum et accusatores tui venerint iussitque in praetorio Herodis custodiri eum

post quinque autem dies descendit princeps sacerdotum Ananias cum senioribus quibusdam et Tertullo quodam oratore qui adierunt praesidem adversus Paulum

et citato Paulo coepit accusare Tertullus dicens cum in multa pace agamus per te et multa corrigantur per tuam providentiam

semper et ubique suscipimus optime Felix cum omni gratiarum actione

ne diutius autem te protraham oro breviter audias nos pro tua clementia

invenimus hunc hominem pestiferum et concitantem seditiones omnibus Iudaeis in universo orbe et auctorem seditionis sectae Nazarenorum

qui etiam templum violare conatus est quem et adprehendimus

a quo poteris ipse iudicans de omnibus istis cognoscere de quibus nos accusamus eum

adiecerunt autem et Iudaei dicentes haec ita se habere

respondit autem Paulus annuente sibi praeside dicere ex multis annis esse te iudicem genti huic sciens bono animo pro me satisfaciam

potes enim cognoscere quia non plus sunt dies mihi quam duodecim ex quo ascendi adorare in Hierusalem

et neque in templo invenerunt me cum aliquo disputantem aut concursum facientem turbae neque in synagogis neque in civitate

neque probare possunt tibi de quibus nunc accusant me

confiteor autem hoc tibi quod secundum sectam quam dicunt heresim sic deservio patrio Deo meo credens omnibus quae in lege et prophetis scripta sunt

spem habens in Deum quam et hii ipsi expectant resurrectionem futuram iustorum et iniquorum

in hoc et ipse studeo sine offendiculo conscientiam habere ad Deum et ad homines semper

post annos autem plures elemosynas facturus in gentem meam veni et oblationes et vota

in quibus invenerunt me purificatum in templo non cum turba neque cum tumultu

quidam autem ex Asia Iudaei quos oportebat apud te praesto esse et accusare si quid haberent adversum me

aut hii ipsi dicant si quid invenerunt in me iniquitatis cum stem in concilio

nisi de una hac solummodo voce qua clamavi inter eos stans quoniam de resurrectione mortuorum ego iudicor hodie a vobis

distulit autem illos Felix certissime sciens de via dicens cum tribunus Lysias descenderit audiam vos

iussitque centurioni custodiri eum et habere requiem nec quemquam prohibere de suis ministrare ei

post aliquot autem dies veniens Felix cum Drusilla uxore sua quae erat Iudaea vocavit Paulum et audivit ab eo fidem quae est in Iesum Christum

disputante autem illo de iustitia et castitate et de iudicio futuro timefactus Felix respondit quod nunc adtinet vade tempore autem oportuno accersiam te

simul et sperans quia pecunia daretur a Paulo propter quod et frequenter accersiens eum loquebatur cum eo

biennio autem expleto accepit successorem Felix Porcium Festum volens autem gratiam praestare Iudaeis Felix reliquit Paulum vinctum

Festus ergo cum venisset in provinciam post triduum ascendit Hierosolymam a Caesarea

adieruntque eum principes sacerdotum et primi Iudaeorum adversus Paulum et rogabant eum

postulantes gratiam adversum eum ut iuberet perduci eum Hierusalem insidias tendentes ut eum interficerent in via

Festus autem respondit servari Paulum in Caesarea se autem maturius profecturum

qui ergo in vobis ait potentes sunt descendentes simul si quod est in viro crimen accusent eum

demoratus autem inter eos dies non amplius quam octo aut decem descendit Caesaream et altera die sedit pro tribunali et iussit Paulum adduci

qui cum perductus esset circumsteterunt eum qui ab Hierosolyma descenderant Iudaei multas et graves causas obicientes quas non poterant probare

Paulo autem rationem reddente quoniam neque in legem Iudaeorum neque in templum neque in Caesarem quicquam peccavi

Festus autem volens Iudaeis gratiam praestare respondens Paulo dixit vis Hierosolymam ascendere et ibi de his iudicari apud me

dixit autem Paulus ad tribunal Caesaris sto ubi me oportet iudicari Iudaeis non nocui sicut tu melius nosti

si enim nocui aut dignum morte aliquid feci non recuso mori si vero nihil est eorum quae hii accusant me nemo potest me illis donare Caesarem appello

tunc Festus cum consilio locutus respondit Caesarem appellasti ad Caesarem ibis

et cum dies aliquot transacti essent Agrippa rex et Bernice descenderunt Caesaream ad salutandum Festum

et cum dies plures ibi demorarentur Festus regi indicavit de Paulo dicens vir quidam est derelictus a Felice vinctus

de quo cum essem Hierosolymis adierunt me principes sacerdotum et seniores Iudaeorum postulantes adversus illum damnationem

ad quos respondi quia non est consuetudo Romanis donare aliquem hominem priusquam is qui accusatur praesentes habeat accusatores locumque defendendi accipiat ad abluenda crimina

cum ergo huc convenissent sine ulla dilatione sequenti die sedens pro tribunali iussi adduci virum

de quo cum stetissent accusatores nullam causam deferebant de quibus ego suspicabar malum

quaestiones vero quasdam de sua superstitione habebant adversus eum et de quodam Iesu defuncto quem adfirmabat Paulus vivere

haesitans autem ego de huiusmodi quaestione dicebam si vellet ire Hierosolymam et ibi iudicari de istis

Paulo autem appellante ut servaretur ad Augusti cognitionem iussi servari eum donec mittam eum ad Caesarem

Agrippa autem ad Festum volebam et ipse hominem audire cras inquit audies eum

altera autem die cum venisset Agrippa et Bernice cum multa ambitione et introissent in auditorium cum tribunis et viris principalibus civitatis et iubente Festo adductus est Paulus

et dixit Festus Agrippa rex et omnes qui simul adestis nobiscum viri videtis hunc de quo omnis multitudo Iudaeorum interpellavit me Hierosolymis petens et hic clamantes non oportere eum vivere amplius

ego vero conperi nihil dignum eum morte admisisse ipso autem hoc appellante Augustum iudicavi mittere

de quo quid certum scribam domino non habeo propter quod produxi eum ad vos et maxime ad te rex Agrippa ut interrogatione facta habeam quid scribam

sine ratione enim mihi videtur mittere vinctum et causas eius non significare

Agrippa vero ad Paulum ait permittitur tibi loqui pro temet ipso tunc Paulus extenta manu coepit rationem reddere

de omnibus quibus accusor a Iudaeis rex Agrippa aestimo me beatum apud te cum sim defensurus me hodie

maxime te sciente omnia quae apud Iudaeos sunt consuetudines et quaestiones propter quod obsecro patienter me audias

et quidem vitam meam a iuventute quae ab initio fuit in gente mea in Hierosolymis noverunt omnes Iudaei

praescientes me ab initio si velint testimonium perhibere quoniam secundum certissimam sectam nostrae religionis vixi Pharisaeus

et nunc in spe quae ad patres nostros repromissionis facta est a Deo sto iudicio subiectus

in quam duodecim tribus nostrae nocte ac die deservientes sperant devenire de qua spe accusor a Iudaeis rex

quid incredibile iudicatur apud vos si Deus mortuos suscitat

et ego quidem existimaveram me adversus nomen Iesu Nazareni debere multa contraria agere

quod et feci Hierosolymis et multos sanctorum ego in carceribus inclusi a principibus sacerdotum potestate accepta et cum occiderentur detuli sententiam

et per omnes synagogas frequenter puniens eos conpellebam blasphemare et amplius insaniens in eos persequebar usque in exteras civitates

in quibus dum irem Damascum cum potestate et permissu principum sacerdotum

die media in via vidi rex de caelo supra splendorem solis circumfulsisse me lumen et eos qui mecum simul erant

omnesque nos cum decidissemus in terram audivi vocem loquentem mihi hebraica lingua Saule Saule quid me persequeris durum est tibi contra stimulum calcitrare

ego autem dixi quis es Domine Dominus autem dixit ego sum Iesus quem tu persequeris

sed exsurge et sta super pedes tuos ad hoc enim apparui tibi ut constituam te ministrum et testem eorum quae vidisti et eorum quibus apparebo tibi

eripiens te de populo et gentibus in quas nunc ego mitto te

aperire oculos eorum ut convertantur a tenebris ad lucem et de potestate Satanae ad Deum ut accipiant remissionem peccatorum et sortem inter sanctos per fidem quae est in me

unde rex Agrippa non fui incredulus caelestis visionis

sed his qui sunt Damasci primum et Hierosolymis et in omnem regionem Iudaeae et gentibus adnuntiabam ut paenitentiam agerent et converterentur ad Deum digna paenitentiae opera facientes

hac ex causa me Iudaei cum essem in templo conprehensum temptabant interficere

auxilio autem adiutus Dei usque in hodiernum diem sto testificans minori atque maiori nihil extra dicens quam ea quae prophetae sunt locuti futura esse et Moses

si passibilis Christus si primus ex resurrectione mortuorum lumen adnuntiaturus est populo et gentibus

haec loquente eo et rationem reddente Festus magna voce dixit insanis Paule multae te litterae ad insaniam convertunt

at Paulus non insanio inquit optime Feste sed veritatis et sobrietatis verba eloquor

scit enim de his rex ad quem et constanter loquor latere enim eum nihil horum arbitror neque enim in angulo quicquam horum gestum est

credis rex Agrippa prophetis scio quia credis

Agrippa autem ad Paulum in modico suades me Christianum fieri

et Paulus opto apud Deum et in modico et in magno non tantum te sed et omnes hos qui audiunt hodie fieri tales qualis et ego sum exceptis vinculis his

et exsurrexit rex et praeses et Bernice et qui adsidebant eis

et cum secessissent loquebantur ad invicem dicentes quia nihil morte aut vinculorum dignum quid facit homo iste

Agrippa autem Festo dixit dimitti poterat homo hic si non appellasset Caesarem

ut autem iudicatum est eum navigare in Italiam et tradi Paulum cum reliquis custodiis centurioni nomine Iulio cohortis Augustae

ascendentes autem navem hadrumetinam incipientem navigare circa Asiae loca sustulimus perseverante nobiscum Aristarcho Macedone Thessalonicense

sequenti autem die devenimus Sidonem humane autem tractans Iulius Paulum permisit ad amicos ire et curam sui agere

et inde cum sustulissemus subnavigavimus Cypro propterea quod essent venti contrarii

et pelagus Ciliciae et Pamphiliae navigantes venimus Lystram quae est Lyciae

et ibi inveniens centurio navem alexandrinam navigantem in Italiam transposuit nos in eam

et cum multis diebus tarde navigaremus et vix devenissemus contra Cnidum prohibente nos vento adnavigavimus Cretae secundum Salmonem

et vix iuxta navigantes venimus in locum quendam qui vocatur Boni portus cui iuxta erat civitas Thalassa

multo autem tempore peracto et cum iam non esset tuta navigatio eo quod et ieiunium iam praeterisset consolabatur Paulus

dicens eis viri video quoniam cum iniuria et multo damno non solum oneris et navis sed etiam animarum nostrarum incipit esse navigatio

centurio autem gubernatori et nauclerio magis credebat quam his quae a Paulo dicebantur

et cum aptus portus non esset ad hiemandum plurimi statuerunt consilium navigare inde si quo modo possent devenientes Phoenice hiemare portum Cretae respicientem ad africum et ad chorum

adspirante autem austro aestimantes propositum se tenere cum sustulissent de Asson legebant Cretam

non post multum autem misit se contra ipsam ventus typhonicus qui vocatur euroaquilo

cumque arrepta esset navis et non posset conari in ventum data nave flatibus ferebamur

insulam autem quandam decurrentes quae vocatur Caudam potuimus vix obtinere scapham

qua sublata adiutoriis utebantur accingentes navem timentes ne in Syrtim inciderent submisso vase sic ferebantur

valide autem nobis tempestate iactatis sequenti die iactum fecerunt

et tertia die suis manibus armamenta navis proiecerunt

neque sole autem neque sideribus apparentibus per plures dies et tempestate non exigua inminente iam ablata erat spes omnis salutis nostrae

et cum multa ieiunatio fuisset tunc stans Paulus in medio eorum dixit oportebat quidem o viri audito me non tollere a Creta lucrique facere iniuriam hanc et iacturam

et nunc suadeo vobis bono animo esse amissio enim nullius animae erit ex vobis praeterquam navis

adstitit enim mihi hac nocte angelus Dei cuius sum ego et cui deservio

dicens ne timeas Paule Caesari te oportet adsistere et ecce donavit tibi Deus omnes qui navigant tecum

propter quod bono animo estote viri credo enim Deo quia sic erit quemadmodum dictum est mihi

in insulam autem quandam oportet nos devenire

sed posteaquam quartadecima nox supervenit navigantibus nobis in Hadria circa mediam noctem suspicabantur nautae apparere sibi aliquam regionem

qui submittentes invenerunt passus viginti et pusillum inde separati invenerunt passus quindecim

timentes autem ne in aspera loca incideremus de puppi mittentes anchoras quattuor optabant diem fieri

nautis vero quaerentibus fugere de navi cum misissent scapham in mare sub obtentu quasi a prora inciperent anchoras extendere

dixit Paulus centurioni et militibus nisi hii in navi manserint vos salvi fieri non potestis

tunc absciderunt milites funes scaphae et passi sunt eam excidere

et cum lux inciperet fieri rogabat Paulus omnes sumere cibum dicens quartadecima hodie die expectantes ieiuni permanetis nihil accipientes

propter quod rogo vos accipere cibum pro salute vestra quia nullius vestrum capillus de capite peribit

et cum haec dixisset sumens panem gratias egit Deo in conspectu omnium et cum fregisset coepit manducare

animaequiores autem facti omnes et ipsi adsumpserunt cibum

eramus vero universae animae in navi ducentae septuaginta sex

et satiati cibo adleviabant navem iactantes triticum in mare

cum autem dies factus esset terram non agnoscebant sinum vero quendam considerabant habentem litus in quem cogitabant si possent eicere navem

et cum anchoras abstulissent committebant se mari simul laxantes iuncturas gubernaculorum et levato artemone secundum flatum aurae tendebant ad litus

et cum incidissemus in locum bithalassum inpegerunt navem et prora quidem fixa manebat inmobilis puppis vero solvebatur a vi maris

militum autem consilium fuit ut custodias occiderent ne quis cum enatasset effugeret

centurio autem volens servare Paulum prohibuit fieri iussitque eos qui possent natare mittere se primos et evadere et ad terram exire

et ceteros alios in tabulis ferebant quosdam super ea quae de navi essent et sic factum est ut omnes animae evaderent ad terram

et cum evasissemus tunc cognovimus quia Militene insula vocatur barbari vero praestabant non modicam humanitatem nobis

accensa enim pyra reficiebant nos omnes propter imbrem qui inminebat et frigus

cum congregasset autem Paulus sarmentorum aliquantam multitudinem et inposuisset super ignem vipera a calore cum processisset invasit manum eius

ut vero viderunt barbari pendentem bestiam de manu eius ad invicem dicebant utique homicida est homo hic qui cum evaserit de mari Ultio non sinit vivere

et ille quidem excutiens bestiam in ignem nihil mali passus est

at illi existimabant eum in tumorem convertendum et subito casurum et mori diu autem illis sperantibus et videntibus nihil mali in eo fieri convertentes se dicebant eum esse deum

in locis autem illis erant praedia principis insulae nomine Publii qui nos suscipiens triduo benigne exhibuit

contigit autem patrem Publii febribus et dysenteria vexatum iacere ad quem Paulus intravit et cum orasset et inposuisset ei manus salvavit eum

quo facto et omnes qui in insula habebant infirmitates accedebant et curabantur

qui etiam multis honoribus nos honoraverunt et navigantibus inposuerunt quae necessaria erant

post menses autem tres navigavimus in nave alexandrina quae in insula hiemaverat cui erat insigne Castorum

et cum venissemus Syracusam mansimus ibi triduo

inde circumlegentes devenimus Regium et post unum diem flante austro secunda die venimus Puteolos

ubi inventis fratribus rogati sumus manere apud eos dies septem et sic venimus Romam

et inde cum audissent fratres occurrerunt nobis usque ad Appii Forum et Tribus Tabernis quos cum vidisset Paulus gratias agens Deo accepit fiduciam

cum venissemus autem Romam permissum est Paulo manere sibimet cum custodiente se milite

post tertium autem diem convocavit primos Iudaeorum cumque convenissent dicebat eis ego viri fratres nihil adversus plebem faciens aut morem paternum vinctus ab Hierosolymis traditus sum in manus Romanorum

qui cum interrogationem de me habuissent voluerunt me dimittere eo quod nulla causa esset mortis in me

contradicentibus autem Iudaeis coactus sum appellare Caesarem non quasi gentem meam habens aliquid accusare

propter hanc igitur causam rogavi vos videre et adloqui propter spem enim Israhel catena hac circumdatus sum

at illi dixerunt ad eum nos neque litteras accepimus de te a Iudaea neque adveniens aliquis fratrum nuntiavit aut locutus est quid de te malum

rogamus autem a te audire quae sentis nam de secta hac notum est nobis quia ubique ei contradicitur

cum constituissent autem illi diem venerunt ad eum in hospitium plures quibus exponebat testificans regnum Dei suadensque eos de Iesu ex lege Mosi et prophetis a mane usque ad vesperam

et quidam credebant his quae dicebantur quidam vero non credebant

cumque invicem non essent consentientes discedebant dicente Paulo unum verbum quia bene Spiritus Sanctus locutus est per Esaiam prophetam ad patres nostros

dicens vade ad populum istum et dic aure audietis et non intellegetis et videntes videbitis et non perspicietis

incrassatum est enim cor populi huius et auribus graviter audierunt et oculos suos conpresserunt ne forte videant oculis et auribus audiant et corde intellegant et convertantur et sanem illos

notum ergo sit vobis quoniam gentibus missum est hoc salutare Dei ipsi et audient

mansit autem biennio toto in suo conducto et suscipiebat omnes qui ingrediebantur ad eum

praedicans regnum Dei et docens quae sunt de Domino Iesu Christo cum omni fiducia sine prohibitione