Text List

Prev

How to Cite

Next

Caput 1

1

parabolae Salomonis filii David regis Israhel

2

ad sciendam sapientiam et disciplinam

3

ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem

4

ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus

5

audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit

6

animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum

7

timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt

8

audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae

9

ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo

10

fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas

11

si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra

12

degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum

13

omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis

14

sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum

15

fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum

16

pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem

17

frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum

18

ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas

19

sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt

20

sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam

21

in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens

22

usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam

23

convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea

24

quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret

25

despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis

26

ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit

27

cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia

28

tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me

29

eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint

30

nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae

31

comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur

32

aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos

33

qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato

Caput 2

34

fili mi si susceperis sermones meos et mandata mea absconderis penes te

35

ut audiat sapientiam auris tua inclina cor tuum ad noscendam prudentiam

36

si enim sapientiam invocaveris et inclinaveris cor tuum prudentiae

37

si quaesieris eam quasi pecuniam et sicut thesauros effoderis illam

38

tunc intelleges timorem Domini et scientiam Dei invenies

39

quia Dominus dat sapientiam et ex ore eius scientia et prudentia

40

custodiet rectorum salutem et proteget gradientes simpliciter

41

servans semitas iustitiae et vias sanctorum custodiens

42

tunc intelleges iustitiam et iudicium et aequitatem et omnem semitam bonam

43

si intraverit sapientia cor tuum et scientia animae tuae placuerit

44

consilium custodiet te prudentia servabit te

45

ut eruaris de via mala ab homine qui perversa loquitur

46

qui relinquunt iter rectum et ambulant per vias tenebrosas

47

qui laetantur cum malefecerint et exultant in rebus pessimis

48

quorum viae perversae et infames gressus eorum

49

ut eruaris a muliere aliena et ab extranea quae mollit sermones suos

50

et relinquit ducem pubertatis suae

51

et pacti Dei sui oblita est inclinata est enim ad mortem domus eius et ad impios semitae ipsius

52

omnes qui ingrediuntur ad eam non revertentur nec adprehendent semitas vitae

53

ut ambules in via bona et calles iustorum custodias

54

qui enim recti sunt habitabunt in terra et simplices permanebunt in ea

55

impii vero de terra perdentur et qui inique agunt auferentur ex ea

Caput 3

56

fili mi ne obliviscaris legis meae et praecepta mea custodiat cor tuum

57

longitudinem enim dierum et annos vitae et pacem adponent tibi

58

misericordia et veritas non te deserant circumda eas gutturi tuo et describe in tabulis cordis tui

59

et invenies gratiam et disciplinam bonam coram Deo et hominibus

60

habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo et ne innitaris prudentiae tuae

61

in omnibus viis tuis cogita illum et ipse diriget gressus tuos

62

ne sis sapiens apud temet ipsum time Dominum et recede a malo

63

sanitas quippe erit umbilico tuo et inrigatio ossuum tuorum

64

honora Dominum de tua substantia et de primitiis omnium frugum tuarum

65

et implebuntur horrea tua saturitate et vino torcularia redundabunt

66

disciplinam Domini fili mi ne abicias nec deficias cum ab eo corriperis

67

quem enim diligit Dominus corripit et quasi pater in filio conplacet sibi

68

beatus homo qui invenit sapientiam et qui affluit prudentia

69

melior est adquisitio eius negotiatione argenti et auro primo fructus eius

70

pretiosior est cunctis opibus et omnia quae desiderantur huic non valent conparari

71

longitudo dierum in dextera eius in sinistra illius divitiae et gloria

72

viae eius viae pulchrae et omnes semitae illius pacificae

73

lignum vitae est his qui adprehenderint eam et qui tenuerit eam beatus

74

Dominus sapientia fundavit terram stabilivit caelos prudentia

75

sapientia illius eruperunt abyssi et nubes rore concrescunt

76

fili mi ne effluant haec ab oculis tuis custodi legem atque consilium

77

et erit vita animae tuae et gratia faucibus tuis

78

tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non inpinget

79

si dormieris non timebis quiesces et suavis erit somnus tuus

80

ne paveas repentino terrore et inruentes tibi potentias impiorum

81

Dominus enim erit in latere tuo et custodiet pedem tuum ne capiaris

82

noli prohibere benefacere eum qui potest si vales et ipse benefac

83

ne dicas amico tuo vade et revertere et cras dabo tibi cum statim possis dare

84

ne moliaris amico tuo malum cum ille in te habeat fiduciam

85

ne contendas adversus hominem frustra cum ipse tibi nihil mali fecerit

86

ne aemuleris hominem iniustum nec imiteris vias eius

87

quia abominatio Domini est omnis inlusor et cum simplicibus sermocinatio eius

88

egestas a Domino in domo impii habitacula autem iustorum benedicentur

89

inlusores ipse deludet et mansuetis dabit gratiam

90

gloriam sapientes possidebunt stultorum exaltatio ignominia

Caput 4

91

audite filii disciplinam patris et adtendite ut sciatis prudentiam

92

donum bonum tribuam vobis legem meam ne derelinquatis

93

nam et ego filius fui patris mei tenellus et unigenitus coram matre mea

94

et docebat me atque dicebat suscipiat verba mea cor tuum custodi praecepta mea et vives

95

posside sapientiam posside prudentiam ne obliviscaris neque declines a verbis oris mei

96

ne dimittas eam et custodiet te dilige eam et servabit te

97

principium sapientiae posside sapientiam et in omni possessione tua adquire prudentiam

98

arripe illam et exaltabit te glorificaberis ab ea cum eam fueris amplexatus

99

dabit capiti tuo augmenta gratiarum et corona inclita proteget te

100

audi fili mi et suscipe verba mea ut multiplicentur tibi anni vitae

101

viam sapientiae monstravi tibi duxi te per semitas aequitatis

102

quas cum ingressus fueris non artabuntur gressus tui et currens non habebis offendiculum

103

tene disciplinam ne dimittas eam custodi illam quia ipsa est vita tua

104

ne delecteris semitis impiorum nec tibi placeat malorum via

105

fuge ab ea ne transeas per illam declina et desere eam

106

non enim dormiunt nisi malefecerint et rapitur somnus ab eis nisi subplantaverint

107

comedunt panem impietatis et vinum iniquitatis bibunt

108

iustorum autem semita quasi lux splendens procedit et crescit usque ad perfectam diem

109

via impiorum tenebrosa nesciunt ubi corruant

110

fili mi ausculta sermones meos et ad eloquia mea inclina aurem tuam

111

ne recedant ab oculis tuis custodi ea in medio cordis tui

112

vita enim sunt invenientibus ea et universae carni sanitas

113

omni custodia serva cor tuum quia ex ipso vita procedit

114

remove a te os pravum et detrahentia labia sint procul a te

115

oculi tui recta videant et palpebrae tuae praecedant gressus tuos

116

dirige semitam pedibus tuis et omnes viae tuae stabilientur

117

ne declines ad dexteram et ad sinistram averte pedem tuum a malo

Caput 5

118

fili mi adtende sapientiam meam et prudentiae meae inclina aurem tuam

119

ut custodias cogitationes et disciplinam labia tua conservent

120

favus enim stillans labia meretricis et nitidius oleo guttur eius

121

novissima autem illius amara quasi absinthium et acuta quasi gladius biceps

122

pedes eius descendunt in mortem et ad inferos gressus illius penetrant

123

per semitam vitae non ambulat vagi sunt gressus eius et investigabiles

124

nunc ergo fili audi me et ne recedas a verbis oris mei

125

longe fac ab ea viam tuam et ne adpropinques foribus domus eius

126

ne des alienis honorem tuum et annos tuos crudeli

127

ne forte impleantur extranei viribus tuis et labores tui sint in domo aliena

128

et gemas in novissimis quando consumpseris carnes et corpus tuum et dicas

129

cur detestatus sum disciplinam et increpationibus non adquievit cor meum

130

nec audivi vocem docentium me et magistris non inclinavi aurem meam

131

paene fui in omni malo in medio ecclesiae et synagogae

132

bibe aquam de cisterna tua et fluenta putei tui

133

deriventur fontes tui foras et in plateis aquas tuas divide

134

habeto eas solus nec sint alieni participes tui

135

sit vena tua benedicta et laetare cum muliere adulescentiae tuae

136

cerva carissima et gratissimus hinulus ubera eius inebrient te omni tempore in amore illius delectare iugiter

137

quare seduceris fili mi ab aliena et foveris sinu alterius

138

respicit Dominus vias hominis et omnes gressus illius considerat

139

iniquitates suae capiunt impium et funibus peccatorum suorum constringitur

140

ipse morietur quia non habuit disciplinam et multitudine stultitiae suae decipietur

Caput 6

141

fili mi si spoponderis pro amico tuo defixisti apud extraneum manum tuam

142

inlaqueatus es verbis oris tui et captus propriis sermonibus

143

fac ergo quod dico fili mi et temet ipsum libera quia incidisti in manu proximi tui discurre festina suscita amicum tuum

144

ne dederis somnum oculis tuis nec dormitent palpebrae tuae

145

eruere quasi dammula de manu et quasi avis de insidiis aucupis

146

vade ad formicam o piger et considera vias eius et disce sapientiam

147

quae cum non habeat ducem nec praeceptorem nec principem

148

parat aestate cibum sibi et congregat in messe quod comedat

149

usquequo piger dormis quando consurges ex somno tuo

150

paululum dormies paululum dormitabis paululum conseres manus ut dormias

151

et veniet tibi quasi viator egestas et pauperies quasi vir armatus

152

homo apostata vir inutilis graditur ore perverso

153

annuit oculis terit pede digito loquitur

154

pravo corde machinatur malum et in omni tempore iurgia seminat

155

huic extemplo veniet perditio sua et subito conteretur nec habebit ultra medicinam

156

sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius

157

oculos sublimes linguam mendacem manus effundentes innoxium sanguinem

158

cor machinans cogitationes pessimas pedes veloces ad currendum in malum

159

proferentem mendacia testem fallacem et eum qui seminat inter fratres discordias

160

conserva fili mi praecepta patris tui et ne dimittas legem matris tuae

161

liga ea in corde tuo iugiter et circumda gutturi tuo

162

cum ambulaveris gradiantur tecum cum dormieris custodiant te et evigilans loquere cum eis

163

quia mandatum lucerna est et lex lux et via vitae increpatio disciplinae

164

ut custodiant te a muliere mala et a blanda lingua extraneae

165

non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum nec capiaris nutibus illius

166

pretium enim scorti vix unius est panis mulier autem viri pretiosam animam capit

167

numquid abscondere potest homo ignem in sinu suo ut vestimenta illius non ardeant

168

aut ambulare super prunas et non conburentur plantae eius

169

sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui non erit mundus cum tetigerit eam

170

non grandis est culpae cum quis furatus fuerit furatur enim ut esurientem impleat animam

171

deprehensus quoque reddet septuplum et omnem substantiam domus suae tradet

172

qui autem adulter est propter cordis inopiam perdet animam suam

173

turpitudinem et ignominiam congregat sibi et obprobrium illius non delebitur

174

quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae

175

nec adquiescet cuiusquam precibus nec suscipiet pro redemptione dona plurima

Caput 7

176

fili mi custodi sermones meos et praecepta mea reconde tibi

177

serva mandata mea et vives et legem meam quasi pupillam oculi tui

178

liga eam in digitis tuis scribe illam in tabulis cordis tui

179

dic sapientiae soror mea es et prudentiam voca amicam tuam

180

ut custodiat te a muliere extranea et ab aliena quae verba sua dulcia facit

181

de fenestra enim domus meae per cancellos prospexi

182

et video parvulos considero vecordem iuvenem

183

qui transit in platea iuxta angulum et propter viam domus illius graditur

184

in obscuro advesperascente die in noctis tenebris et caligine

185

et ecce mulier occurrit illi ornatu meretricio praeparata ad capiendas animas garrula et vaga

186

quietis inpatiens nec valens in domo consistere pedibus suis

187

nunc foris nunc in plateis nunc iuxta angulos insidians

188

adprehensumque deosculatur iuvenem et procaci vultu blanditur dicens

189

victimas pro salute debui hodie reddidi vota mea

190

idcirco egressa sum in occursum tuum desiderans te videre et repperi

191

intexui funibus lectum meum stravi tapetibus pictis ex Aegypto

192

aspersi cubile meum murra et aloe et cinnamomo

193

veni inebriemur uberibus donec inlucescat dies et fruamur cupitis amplexibus

194

non est enim vir in domo sua abiit via longissima

195

sacculum pecuniae secum tulit in die plenae lunae reversurus est domum suam

196

inretivit eum multis sermonibus et blanditiis labiorum protraxit illum

197

statim eam sequitur quasi bos ductus ad victimam et quasi agnus lasciviens et ignorans quod ad vincula stultus trahatur

198

donec transfigat sagitta iecur eius velut si avis festinet ad laqueum et nescit quia de periculo animae illius agitur

199

nunc ergo fili audi me et adtende verba oris mei

200

ne abstrahatur in viis illius mens tua neque decipiaris semitis eius

201

multos enim vulneratos deiecit et fortissimi quique interfecti sunt ab ea

202

viae inferi domus eius penetrantes interiora mortis

Caput 8

203

numquid non sapientia clamitat et prudentia dat vocem suam

204

in summis excelsisque verticibus super viam in mediis semitis stans

205

iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur dicens

206

o viri ad vos clamito et vox mea ad filios hominum

207

intellegite parvuli astutiam et insipientes animadvertite

208

audite quoniam de rebus magnis locutura sum et aperientur labia mea ut recta praedicent

209

veritatem meditabitur guttur meum et labia mea detestabuntur impium

210

iusti sunt omnes sermones mei non est in eis pravum quid neque perversum

211

recti sunt intellegentibus et aequi invenientibus scientiam

212

accipite disciplinam meam et non pecuniam doctrinam magis quam aurum eligite

213

melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis et omne desiderabile ei non potest conparari

214

ego sapientia habito in consilio et eruditis intersum cogitationibus

215

timor Domini odit malum arrogantiam et superbiam et viam pravam et os bilingue detestor

216

meum est consilium et aequitas mea prudentia mea est fortitudo

217

per me reges regnant et legum conditores iusta decernunt

218

per me principes imperant et potentes decernunt iustitiam

219

ego diligentes me diligo et qui mane vigilant ad me invenient me

220

mecum sunt divitiae et gloria opes superbae et iustitia

221

melior est fructus meus auro et pretioso lapide et genimina mea argento electo

222

in viis iustitiae ambulo in medio semitarum iudicii

223

ut ditem diligentes me et thesauros eorum repleam

224

Dominus possedit me initium viarum suarum antequam quicquam faceret a principio

225

ab aeterno ordita sum et ex antiquis antequam terra fieret

226

necdum erant abyssi et ego iam concepta eram necdum fontes aquarum eruperant

227

necdum montes gravi mole constiterant ante colles ego parturiebar

228

adhuc terram non fecerat et flumina et cardines orbis terrae

229

quando praeparabat caelos aderam quando certa lege et gyro vallabat abyssos

230

quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum

231

quando circumdabat mari terminum suum et legem ponebat aquis ne transirent fines suos quando adpendebat fundamenta terrae

232

cum eo eram cuncta conponens et delectabar per singulos dies ludens coram eo omni tempore

233

ludens in orbe terrarum et deliciae meae esse cum filiis hominum

234

nunc ergo filii audite me beati qui custodiunt vias meas

235

audite disciplinam et estote sapientes et nolite abicere eam

236

beatus homo qui audit me qui vigilat ad fores meas cotidie et observat ad postes ostii mei

237

qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a Domino

238

qui autem in me peccaverit laedet animam suam omnes qui me oderunt diligunt mortem

Caput 9

239

sapientia aedificavit sibi domum excidit columnas septem

240

immolavit victimas suas miscuit vinum et proposuit mensam suam

241

misit ancillas suas ut vocarent ad arcem et ad moenia civitatis

242

si quis est parvulus veniat ad me et insipientibus locuta est

243

venite comedite panem meum et bibite vinum quod miscui vobis

244

relinquite infantiam et vivite et ambulate per vias prudentiae

245

qui erudit derisorem ipse sibi facit iniuriam et qui arguit impium generat maculam sibi

246

noli arguere derisorem ne oderit te argue sapientem et diliget te

247

da sapienti et addetur ei sapientia doce iustum et festinabit accipere

248

principium sapientiae timor Domini et scientia sanctorum prudentia

249

per me enim multiplicabuntur dies tui et addentur tibi anni vitae

250

si sapiens fueris tibimet ipsi eris si inlusor solus portabis malum

251

mulier stulta et clamosa plenaque inlecebris et nihil omnino sciens

252

sedit in foribus domus suae super sellam in excelso urbis loco

253

ut vocaret transeuntes viam et pergentes itinere suo

254

quis est parvulus declinet ad me et vecordi locuta est

255

aquae furtivae dulciores sunt et panis absconditus suavior

256

et ignoravit quod gigantes ibi sint et in profundis inferni convivae eius

Caput 10

257

parabolae Salomonis filius sapiens laetificat patrem filius vero stultus maestitia est matris suae

258

non proderunt thesauri impietatis iustitia vero liberabit a morte

259

non adfliget Dominus fame animam iusti et insidias impiorum subvertet

260

egestatem operata est manus remissa manus autem fortium divitias parat

261

qui congregat in messe filius sapiens est qui autem stertit aestate filius confusionis

262

benedictio super caput iusti os autem impiorum operit iniquitatem

263

memoria iusti cum laudibus et nomen impiorum putrescet

264

sapiens corde praecepta suscipiet stultus caeditur labiis

265

qui ambulat simpliciter ambulat confidenter qui autem depravat vias suas manifestus erit

266

qui annuit oculo dabit dolorem stultus labiis verberabitur

267

vena vitae os iusti et os impiorum operiet iniquitatem

268

odium suscitat rixas et universa delicta operit caritas

269

in labiis sapientis invenietur sapientia et virga in dorso eius qui indiget corde

270

sapientes abscondunt scientiam os autem stulti confusioni proximum est

271

substantia divitis urbs fortitudinis eius pavor pauperum egestas eorum

272

opus iusti ad vitam fructus impii ad peccatum

273

via vitae custodienti disciplinam qui autem increpationes relinquit errat

274

abscondunt odium labia mendacia qui profert contumeliam insipiens est

275

in multiloquio peccatum non deerit qui autem moderatur labia sua prudentissimus est

276

argentum electum lingua iusti cor impiorum pro nihilo

277

labia iusti erudiunt plurimos qui autem indocti sunt in cordis egestate morientur

278

benedictio Domini divites facit nec sociabitur ei adflictio

279

quasi per risum stultus operatur scelus sapientia autem est viro prudentia

280

quod timet impius veniet super eum desiderium suum iustis dabitur

281

quasi tempestas transiens non erit impius iustus autem quasi fundamentum sempiternum

282

sicut acetum dentibus et fumus oculis sic piger his qui miserunt eum

283

timor Domini adponet dies et anni impiorum breviabuntur

284

expectatio iustorum laetitia spes autem impiorum peribit

285

fortitudo simplicis via Domini et pavor his qui operantur malum

286

iustus in aeternum non commovebitur impii autem non habitabunt in terram

287

os iusti parturiet sapientiam lingua pravorum peribit

288

labia iusti considerant placita et os impiorum perversa

Caput 11

289

statera dolosa abominatio apud Dominum et pondus aequum voluntas eius

290

ubi fuerit superbia ibi erit et contumelia ubi autem humilitas ibi et sapientia

291

simplicitas iustorum diriget eos et subplantatio perversorum vastabit illos

292

non proderunt divitiae in die ultionis iustitia autem liberabit a morte

293

iustitia simplicis diriget viam eius et in impietate sua corruet impius

294

iustitia rectorum liberabit eos et in insidiis suis capientur iniqui

295

mortuo homine impio nulla erit ultra spes et expectatio sollicitorum peribit

296

iustus de angustia liberatus est et tradetur impius pro eo

297

simulator ore decipit amicum suum iusti autem liberabuntur scientia

298

in bonis iustorum exultabit civitas et in perditione impiorum erit laudatio

299

benedictione iustorum exaltabitur civitas et ore impiorum subvertetur

300

qui despicit amicum suum indigens corde est vir autem prudens tacebit

301

qui ambulat fraudulenter revelat arcana qui autem fidelis est animi celat commissum

302

ubi non est gubernator populus corruet salus autem ubi multa consilia

303

adfligetur malo qui fidem facit pro extraneo qui autem cavet laqueos securus erit

304

mulier gratiosa inveniet gloriam et robusti habebunt divitias

305

benefacit animae suae vir misericors qui autem crudelis est et propinquos abicit

306

impius facit opus instabile seminanti autem iustitiam merces fidelis

307

clementia praeparat vitam et sectatio malorum mortem

308

abominabile Domino pravum cor et voluntas eius in his qui simpliciter ambulant

309

manus in manu non erit innocens malus semen autem iustorum salvabitur

310

circulus aureus in naribus suis mulier pulchra et fatua

311

desiderium iustorum omne bonum est praestolatio impiorum furor

312

alii dividunt propria et ditiores fiunt alii rapiunt non sua et semper in egestate sunt

313

anima quae benedicit inpinguabitur et qui inebriat ipse quoque inebriabitur

314

qui abscondit frumenta maledicetur in populis benedictio autem super caput vendentium

315

bene consurgit diluculo qui quaerit bona qui autem investigator malorum est opprimetur ab eis

316

qui confidet in divitiis suis corruet iusti autem quasi virens folium germinabunt

317

qui conturbat domum suam possidebit ventos et qui stultus est serviet sapienti

318

fructus iusti lignum vitae et qui suscipit animas sapiens est

319

si iustus in terra recipit quanto magis impius et peccator

Caput 12

320

qui diligit disciplinam diligit scientiam qui autem odit increpationes insipiens est

321

qui bonus est hauriet a Domino gratiam qui autem confidit cogitationibus suis impie agit

322

non roborabitur homo ex impietate et radix iustorum non commovebitur

323

mulier diligens corona viro suo et putredo in ossibus eius quae confusione res dignas gerit

324

cogitationes iustorum iudicia et consilia impiorum fraudulentia

325

verba impiorum insidiantur sanguini os iustorum liberabit eos

326

verte impios et non erunt domus autem iustorum permanebit

327

doctrina sua noscetur vir qui autem vanus et excors est patebit contemptui

328

melior est pauper et sufficiens sibi quam gloriosus et indigens pane

329

novit iustus animas iumentorum suorum viscera autem impiorum crudelia

330

qui operatur terram suam saturabitur panibus qui autem sectatur otium stultissimus est

331

desiderium impii munimentum est pessimorum radix autem iustorum proficiet

332

propter peccata labiorum ruina proximat malo effugiet autem iustus de angustia

333

de fructu oris sui unusquisque replebitur bonis et iuxta opera manuum suarum retribuetur ei

334

via stulti recta in oculis eius qui autem sapiens est audit consilia

335

fatuus statim indicat iram suam qui autem dissimulat iniuriam callidus est

336

qui quod novit loquitur index iustitiae est qui autem mentitur testis est fraudulentus

337

est qui promittit et quasi gladio pungitur conscientiae lingua autem sapientium sanitas est

338

labium veritatis firmum erit in perpetuum qui autem testis est repentinus concinnat linguam mendacii

339

dolus in corde cogitantium mala qui autem ineunt pacis consilia sequitur eos gaudium

340

non contristabit iustum quicquid ei acciderit impii autem replebuntur malo

341

abominatio Domino labia mendacia qui autem fideliter agunt placent ei

342

homo versutus celat scientiam et cor insipientium provocabit stultitiam

343

manus fortium dominabitur quae autem remissa est tributis serviet

344

maeror in corde viri humiliabit illud et sermone bono laetificabitur

345

qui neglegit damnum propter amicum iustus est iter autem impiorum decipiet eos

346

non inveniet fraudulentus lucrum et substantia hominis erit auri pretium

347

in semita iustitiae vita iter autem devium ducit ad mortem

Caput 13

348

filius sapiens doctrina patris qui autem inlusor est non audit cum arguitur

349

de fructu oris homo saturabitur bonis anima autem praevaricatorum iniqua

350

qui custodit os suum custodit animam suam qui autem inconsideratus est ad loquendum sentiet mala

351

vult et non vult piger anima autem operantium inpinguabitur

352

verbum mendax iustus detestabitur impius confundit et confundetur

353

iustitia custodit innocentis viam impietas vero peccato subplantat

354

est quasi dives cum nihil habeat et est quasi pauper cum in multis divitiis sit

355

redemptio animae viri divitiae suae qui autem pauper est increpationem non sustinet

356

lux iustorum laetificat lucerna autem impiorum extinguetur

357

inter superbos semper iurgia sunt qui autem agunt cuncta consilio reguntur sapientia

358

substantia festinata minuetur quae autem paulatim colligitur manu multiplicabitur

359

spes quae differtur adfligit animam lignum vitae desiderium veniens

360

qui detrahit alicui rei ipse se in futurum obligat qui autem timet praeceptum in pace versabitur

361

lex sapientis fons vitae ut declinet a ruina mortis

362

doctrina bona dabit gratiam in itinere contemptorum vorago

363

astutus omnia agit cum consilio qui autem fatuus est aperit stultitiam

364

nuntius impii cadet in malum legatus fidelis sanitas

365

egestas et ignominia ei qui deserit disciplinam qui autem adquiescit arguenti glorificabitur

366

desiderium si conpleatur delectat animam detestantur stulti eos qui fugiunt mala

367

qui cum sapientibus graditur sapiens erit amicus stultorum efficietur similis

368

peccatores persequetur malum et iustis retribuentur bona

369

bonus relinquet heredes filios et nepotes et custoditur iusto substantia peccatoris

370

multi cibi in novalibus patrum et alii congregantur absque iudicio

371

qui parcit virgae suae odit filium suum qui autem diligit illum instanter erudit

372

iustus comedit et replet animam suam venter autem impiorum insaturabilis

Caput 14

373

sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus

374

ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via

375

in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos

376

ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis

377

testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus

378

quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis

379

vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae

380

sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans

381

stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia

382

cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus

383

domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt

384

est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem

385

risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat

386

viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus

387

innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos

388

sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit

389

inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est

390

possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam

391

iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum

392

etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi

393

qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit

394

errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona

395

in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas

396

corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia

397

liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis

398

in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes

399

timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis

400

in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis

401

qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam

402

vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia

403

qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis

404

in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua

405

in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet

406

iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum

407

acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit

Caput 15

408

responsio mollis frangit iram sermo durus suscitat furorem

409

lingua sapientium ornat scientiam os fatuorum ebullit stultitiam

410

in omni loco oculi Domini contemplantur malos et bonos

411

lingua placabilis lignum vitae quae inmoderata est conteret spiritum

412

stultus inridet disciplinam patris sui qui autem custodit increpationes astutior fiet

413

domus iusti plurima fortitudo et in fructibus impii conturbatur

414

labia sapientium disseminabunt scientiam cor stultorum dissimile erit

415

victimae impiorum abominabiles Domino vota iustorum placabilia

416

abominatio est Domino via impii qui sequitur iustitiam diligetur ab eo

417

doctrina mala deserenti viam qui increpationes odit morietur

418

infernus et perditio coram Domino quanto magis corda filiorum hominum

419

non amat pestilens eum qui se corripit nec ad sapientes graditur

420

cor gaudens exhilarat faciem in maerore animi deicitur spiritus

421

cor sapientis quaerit doctrinam et os stultorum pascetur inperitia

422

omnes dies pauperis mali secura mens quasi iuge convivium

423

melius est parum cum timore Domini quam thesauri magni et insatiabiles

424

melius est vocare ad holera cum caritate quam ad vitulum saginatum cum odio

425

vir iracundus provocat rixas qui patiens est mitigat suscitatas

426

iter pigrorum quasi sepes spinarum via iustorum absque offendiculo

427

filius sapiens laetificat patrem et stultus homo despicit matrem suam

428

stultitia gaudium stulto et vir prudens dirigit gressus

429

dissipantur cogitationes ubi non est consilium ubi vero plures sunt consiliarii confirmantur

430

laetatur homo in sententia oris sui et sermo oportunus est optimus

431

semita vitae super eruditum ut declinet de inferno novissimo

432

domum superborum demolietur Dominus et firmos facit terminos viduae

433

abominatio Domini cogitationes malae et purus sermo pulcherrimus

434

conturbat domum suam qui sectatur avaritiam qui autem odit munera vivet

435

mens iusti meditatur oboedientiam os impiorum redundat malis

436

longe est Dominus ab impiis et orationes iustorum exaudiet

437

lux oculorum laetificat animam fama bona inpinguat ossa

438

auris quae audit increpationes vitae in medio sapientium commorabitur

439

qui abicit disciplinam despicit animam suam qui adquiescit increpationibus possessor est cordis

440

timor Domini disciplina sapientiae et gloriam praecedit humilitas

Caput 16

441

hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

442

omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

443

revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

444

universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

445

abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

446

misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

447

cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

448

melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

449

cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

450

divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

451

pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

452

abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

453

voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

454

indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

455

in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

456

posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

457

semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

458

contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

459

melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

460

eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

461

qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

462

fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

463

cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

464

favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

465

est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

466

anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

467

vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

468

homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

469

vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

470

qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

471

corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

472

melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

473

sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur

Caput 17

474

melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio

475

servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet

476

sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus

477

malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus

478

qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus

479

corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui

480

non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens

481

gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit

482

qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos

483

plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum

484

semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum

485

expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua

486

qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius

487

qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit

488

et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum

489

quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit

490

omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur

491

homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo

492

qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam

493

qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum

494

natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur

495

animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa

496

munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii

497

in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae

498

ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum

499

non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat

500

qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus

501

stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens

Caput 18

502

occasiones quaerit qui vult recedere ab amico omni tempore erit exprobrabilis

503

non recipit stultus verba prudentiae nisi ea dixeris quae versantur in corde eius

504

impius cum in profundum venerit peccatorum contemnit sed sequitur eum ignominia et obprobrium

505

aqua profunda verba ex ore viri et torrens redundans fons sapientiae

506

accipere personam impii non est bonum ut declines a veritate iudicii

507

labia stulti inmiscunt se rixis et os eius iurgia provocat

508

os stulti contritio eius et labia illius ruina animae eius

509

verba bilinguis quasi simplicia et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris

510

qui mollis et dissolutus est in opere suo frater est sua opera dissipantis

511

turris fortissima nomen Domini ad ipsum currit iustus et exaltabitur

512

substantia divitis urbs roboris eius et quasi murus validus circumdans eum

513

antequam conteratur exaltatur cor hominis et antequam glorificetur humiliatur

514

qui prius respondit quam audiat stultum se esse demonstrat et confusione dignum

515

spiritus viri sustentat inbecillitatem suam spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere

516

cor prudens possidebit scientiam et auris sapientium quaerit doctrinam

517

donum hominis dilatat viam eius et ante principes spatium ei facit

518

iustus prior est accusator sui venit amicus eius et investigavit eum

519

contradictiones conprimit sors et inter potentes quoque diiudicat

520

frater qui adiuvatur a fratre quasi civitas firma et iudicia quasi vectes urbium

521

de fructu oris viri replebitur venter eius et genimina labiorum illius saturabunt eum

522

mors et vita in manu linguae qui diligunt eam comedent fructus eius

523

qui invenit mulierem invenit bonum et hauriet iucunditatem a Domino

524

cum obsecrationibus loquetur pauper et dives effabitur rigide

525

vir amicalis ad societatem magis amicus erit quam frater

Caput 19

526

melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens

527

ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit

528

stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo

529

divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur

530

testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet

531

multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti

532

fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit

533

qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona

534

testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit

535

non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus

536

doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi

537

sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius

538

dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier

539

domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens

540

pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet

541

qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur

542

feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei

543

erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam

544

qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet

545

audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis

546

multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit

547

homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax

548

timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi

549

abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam

550

pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam

551

qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix

552

non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae

553

testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem

554

parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus

Caput 20

555

luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens

556

sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam

557

honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis

558

propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei

559

sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud

560

multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet

561

iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet

562

rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo

563

quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato

564

pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum

565

ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius

566

aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque

567

noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus

568

malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur

569

est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae

570

tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo

571

suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo

572

cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella

573

ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis

574

qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

575

hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit

576

ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te

577

abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona

578

a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam

579

ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare

580

dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem

581

lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris

582

misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius

583

exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities

584

livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris

Caput 21

585

sicut divisiones aquarum ita cor regis in manu Domini quocumque voluerit inclinabit illud

586

omnis via viri recta sibi videtur adpendit autem corda Dominus

587

facere misericordiam et iudicium magis placent Domino quam victimae

588

exaltatio oculorum et dilatatio cordis lucerna impiorum peccatum

589

cogitationes robusti semper in abundantia omnis autem piger semper in egestate

590

qui congregat thesauros lingua mendacii vanus est et inpingetur ad laqueos mortis

591

rapinae impiorum detrahent eos quia noluerunt facere iudicium

592

perversa via viri aliena est qui autem mundus est rectum opus eius

593

melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi

594

anima impii desiderat malum non miserebitur proximo suo

595

multato pestilente sapientior erit parvulus et si sectetur sapientem sumet scientiam

596

excogitat iustus de domo impii ut detrahat impios in malum

597

qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis et ipse clamabit et non exaudietur

598

munus absconditum extinguet iras et donum in sinu indignationem maximam

599

gaudium iusto est facere iudicium et pavor operantibus iniquitatem

600

vir qui erraverit a via doctrinae in coetu gigantum commorabitur

601

qui diligit epulas in egestate erit qui amat vinum et pinguia non ditabitur

602

pro iusto datur impius et pro rectis iniquus

603

melius est habitare in terra deserta quam cum muliere rixosa et iracunda

604

thesaurus desiderabilis et oleum in habitaculo iusti et inprudens homo dissipabit illud

605

qui sequitur iustitiam et misericordiam inveniet vitam et iustitiam et gloriam

606

civitatem fortium ascendit sapiens et destruxit robur fiduciae eius

607

qui custodit os suum et linguam suam custodit ab angustiis animam suam

608

superbus et arrogans vocatur indoctus qui in ira operatur superbiam

609

desideria occidunt pigrum noluerunt enim quicquam manus eius operari

610

tota die concupiscit et desiderat qui autem iustus est tribuet et non cessabit

611

hostiae impiorum abominabiles quia offeruntur ex scelere

612

testis mendax peribit vir oboediens loquitur victoriam

613

vir impius procaciter obfirmat vultum suum qui autem rectus est corrigit viam suam

614

non est sapientia non est prudentia non est consilium contra Dominum

615

equus paratur ad diem belli Dominus autem salutem tribuet

Caput 22