Caput 24

CAP. XXIV. Tractat decimam octauam opinionem dicentem quod Deum velle & peruelle est in hominis potestate, & decimam nonam quod est in hominis potestate facere aliquid, vnde sequitur Deum non velle, nec onquam voluisse aut fore, quod tamen nunc vult & semper voluit ipsum fore: & vicesimam, quod quamprimo voluntas divina praeuenit actum liberum voluntatis humanae, ta primo potest humana in oppositum talis actus, & vicesimam primam, quod Deo volente hominem perducere, A. actum futurum in B. mensura, potest homo se prius ita disponere, quod Deus hoc tunc non velit, quare & quod tunc non habeat illum actum, & vicesimam secundam, quod voluntas diuina non est semper necessariain agendo, sed defectibilis & frustrabilis aliqualiter & vicesimam tertiam, quod voluntas diuina non est causa efficiens aliquorum, sed tantum consentiens intellectui diuino dictanti, & alia quaedam virtus executiua & posterior in Deo, vel in causis secundis efficit res effectas, & vicesimamquartam, quod quanquam voluntas diuina coagat & peragat omnem actum voluntatis creatae, hoc tamen facit tam debiliter influendo, quod nequaquam ipsam necessitat ad agendum.

Vnt & aliae quatuor similes sibi multum, quarum prima & decima octaua affirmat, quod Deum velle atque praeuelle est in hominis potestate; decima nona aestimat, quod est in hominis potestate facere aliqui d; vrde sequitur Deum non velle nec vnquam voluisse A. fore, quod tamen nunc vult & semper voluit ipsum fore. Vicesima opinatur, quod quam primo voluntas diuina praeuenit actum liberum voluntatis humanae, tam primo potest humana in oppositum talis actus. Vicesima prima putat, quod Deo volente hominem producere A. actum futurum in certa mensura temporis vel instantis, potest homo ita se prius disponere, quod Deus tunc hoc¬ non velit, & quod tunc non habeat illum actum. Sed hae omnes peccant dupliciter: Primos

quia falsum affirmant; secundo, quia difficultatem problematis non euitant. Quod autem omnes falsum affirment, octauo huius ostenditur manifeste; & quod difficultatem non vitant potest ostendi, sicut contra 14. opinionem & 16. est ostensum. Voluntas enim Dei est necessaria respectu omnium praesentium & praeteritorum; ergo &t respectu omnium futurorum; quare & omnia futura aliquo modo necessario sunt futura, & de aliquali necessitate euenient vniuersa. Sunt autem & tres aliae phantasticae vanitates; quarum 1. & 22. existimat, quod voluntas diuina non est semper necessaria in agendo, sed defectibilis & frustrabilis aliquandoVicesima tertia somniat quod voluntas diuina non est causa efficiens aliquorum, sed tantum consentiens intellectui diuino dictanti, & alia quaedam virtus executiua posterior in Deo, vel in causis secundis efficit res effectas. Vicesima quarta putat, quod quanquam voluntas diuina coagat & praeagat omnem actum voluntatis creatae, hoc tamen facit tam debiliter influendo, quod nequaquam ipsam necessitat ad agendum. Sed prima istarum, & tertia plane conuincitur per 10. primi libri; secunda vero istarum peccat in materia & in forma. In materia, quia falsum supponit, sicut 10. primi, & 10. secundi & sequentia docuerunt: peccat in forma, quia difficultatem propositam non euadit. Si namque voluntas diuina consentiat & velit virtutem executiuam quamcunque quicquam exequi faciendo, ipsa necessario exequetur per decimum primi libri, & reuertitur difficultas.