Quaestio 8

QVAESTIO VIII. COnsequenter quaeritur de termino augmentationis: utrum sit dare summam charitatem Exe cui repugnet augmentari¬

¶ De materia huius quaestionis late habetur in fra dist. xiij. tertij. & similiter in doct. q.vij. tertij. Ea propter hic breuiter expedietur materia qustionis, & duntaxat ueluti in summa colligentur dicta doct. Item de hoc an possit dariinfinitum cathegorematice: late nide in ij. ii. distinctio. j. qeiij. de aeternitate mundi.

¶ Suppositis itaque notabilibus hic per¬ doct. recitatis. & supra. qeiiij. huius colle. habitis scilicet quod duplex est augmentatio: intensiua & extensiua. Et quod extensiua quaomdque sit per additionem partis ad partem facientis per se unum cum illa distincta ab ea loco, & situ. Qumque uero sit in eo dem subjecto praecise: ut in rarefactione prout supia. q.iij. notab. i. huius colle. diffuse patuit. Istis inquam suppositis est conclusio prima. Augmentatio extensiua primo mo dicta procedit in infinitum perpotentiam diuinam. Veritas huius conclusionis ex tribus propositionibus dependet.

¶ Prima. Deus potest creare in infinitum indiuidua eiusdem rationis: maxixime ubi possunt esse plura in una specie. Patet: quia si deus conseruaret, corpora caelestia in statu, inquo sunt in perpetuum: in infinitum continuarentur generationes, & corruptiones.

¶ Secunda propositio. Quocumque; indiuiduo posito, potest deus facere aliud indiuiduum eiusdem rationis priori in diuiduo non destructo, Patet: quia indiuidua eiusdem rationis non habent adinuicem formalem repugnantiam. Item summum in aliqua specie conpatitur aliud indiuiduum eiusdem speciei: ut patet de charitate christi.

¶ Tertia propositio. Quaecunque sunt eiusdem rationis: sunt aequaliter unibilia: ut quaecunque; duae aquae. Nam quicquid competit indiuiduo alicui: simile potest conuenire alteri indiuiduo eiusdem rationis.

¶ Ex illis patet conclusio: quia quocunque indiuiduo creato, potest deus aliud eiusdem rationis creare: & illud priori unire. Vn non est dabilis maxima aqua creabilis.

¶ Secunda conclusio. Augmentatio extensiua per modum rarefactionis non pro cedit in infinitum. Patet: quia nisi sic una faba posset fieri maior milse mundis: quid uidetur inconueniens. Sed haec conclusioeuidenter probari non potest: quia non potest probari, quod res sit sic determinata ad certam magnitudinem: quod non potest fieri maior per potentiam diuinam.

¶ Ter tia conclusio. Quaelibet forma augmentabilis intensiue extra subiectum potest in infinitum augmentati. Patet ex propositionibus praemissis.

¶ Quarta conclusio. Probabile est, quod forma intensi¬ bilis in subjecto non est augmentabilis in infinitum. Probatur: quia probabile est, quod sicut subiectum determinat sibi aliquas qualitates, & aliquas non potest recipere: sicut ignis summam frigiditatem. anima intellectiua qualitatem materialem: ita etiam determinat certam quantitatem formae receptibilis, ultra quam non potest aliam recipere: ut sic quodlibet subiectum finitum sit etiam finitae capacitatis.

¶ Pos set tamen aeque probabiliter teneri oppositumistius propositionis, sicut & conclusionis secundae. Et secundum hoc dicit quod charitas animae christi non est simpliciter maxima creabilis ex conclusione. iij. Sed est maxima creabilis in subjecto simpliciter: uel secundum potentiam ordinatam.

¶ Quinta conclusio. Quamuis in infinitum charitas est augmentabilis non tamen est creabilis charitas infinita. Prima pars est consequens tertiae conclusionis. Secunda pars probatur: quia infini tas intensiua est simpliciter impossibilis creaturae.

¶ Praeterea licet in infinitum augeretur charitas per productionem noui gradus uniti priori: tamen quilibet gradproductus est finitus: & ex unione finitorum non constituitur infinitum. Vn in infinitum: augmentari charitatem, ninil aliud est, quae charitatem non tamen posse augmentari: quando adhuc ultra possit augmentari: hoc est, quod nunquanmdatur ultima charitas pducibilis: sed post quamlibet productam alia potest produci. Et si perpetuo continue augmentaretur certa charitas: adhuc maneret semper finita: quia semper finitum adderetur finito. Nec posset dari gradus ultimo productus: sicut non datur ultimum durationis perpetuae. Vnde sicut deus potest facere plura indiuidua in infinitum: & tamen semper faciet finita: ita potest facere maiorem charitatem, & maiorem: & sic in infinitum: & tamen semper faciet finitum.

¶ Et licet deus determinate uideat omne producibile: & ita quocunque producibili uidet maius producibile: non tamen uidet producibile infinitum: quia nihil tale est producibile. De hoc latius infra in dub. v. & in. ij. distinctio. i quaest. iij.

¶ Sexta conclusio. Per infini¬ tam potentiam dei potest sinè terminocharitas augmentari. Haec propositio pater ex pdictis cum non includat contradictionem: nec adhoc ulla sequatur infinitas.

¶ Circa prdicta dubitatur primo. Nam pono, quod augmentatio certae charitatis fiat per horam secundum partes proportionales: ita quod in prima parte proportionali adgeneretur unus gradus, In secunda parte similiter unus aequalis priori, & ita de alijs. Charitas in fine horae erit charitas infinita: quia habebit in finitos gradus tantos, quatus est hic cestus datus: quia pertransitae sunt omnes partes proportionales, quae sunt infinitae. Respondetur: quod calus est impossibilis quod in qualibet parte proportionali horae generetur unus gradus &c. Tum quia in finitae sunt: & ita non possunt omnes designari. Tum quia ultima pars non est dabilis: quia quaecunque datur, est ultra diuisibilis: & per consequens non est ultima. Et cum dicitur: in fine horae omnes partes proportionales sunt pertransitae. quia tota hiora. Responsio, quod omnes sunt pertransitae id est hora quae continet omnes suas partes proportionales est pertransita. Sed si accipitur, ut ualet tamen: omnes sunt pertransitae i.d e. in qualibet parte proportionali aliquis gradus est productus, sic negetur: quia augmentatio licet fiat per totam horam continue: non tamen fieripotest per partes horae proportionales: quandmo pars horae menserans productionem ultimi gradus, includit infinitas partes perportionales.

¶ Dubitatur secundo. Nulla charitas potest sine termino augmenta ri: ergo conclusio falsa per legem contradictoriorum. Antecedens probatur: quia nec illa, nec illa & sic de alijs. Si datur aliqua: illa posset esse infinita. Consequens falsum: quia sic esset deus. Consequentia probatur: quia posset esse sinc termino, uel interminata.

¶ Solutio: dicitur quod quaelibet potest sine termino augmenta ri: quia cuilibet potest fieri additio. Nec posset aliqua esse infinita: quia hic infinita capitur cathegorematice cum sit pręedicatum, & nihil est infinitum cathe gorenmatice nisi deus secundum opi. conmunem. De hoc in secundo habetur di¬ spuratiue dist. i. q.iij. si possit dari infini tum cathegorematice.

¶ Ad probationem negetur: quod posset esse sine termino: quia licet semp potest fieri additio: tamen semper manet terminata.

¶ Dubitatur tertiod est de anima. Qium a natura constan tium &c.

¶ Item quanta est in potentia: tmn contingit esse in actu. conm. iij. PhysProducantur igitur omnes gradus producibiles: erit charitas simpliciter infinita. Et probatur ratione. Quantum potest fierisuccessiue: tamen potest fieri simul: si infinita successiue: ergo simul. Antecedens probatur: quia non est defectus ex parte dei, quod habet illuminatam potentiam simul: ergo potest omnia producibilia simulproducere. Nec est defectus ex parte recipientis charitatem: quia recipiens secundum te est infinitae capacitatis. Etiam potest charitas stare sine subjecto: nec ex parte charitatis: quia quibet infinitarum est producibilis: & nullialteri repugnat.

¶ Ad primum dicitur: quod loquitur secundum potentiam naturalem: non secundum diuinam. Ad rationem conceditur non simul: sed succes siue. ad hunc sensum quantum est in potentia &c. i. quicquid est producibile potest aliquando produci. Et sicut infinita sunt producibilia: ita ifinita paesent esse actu: capiendo utrobique infinita syncathegorematice: quia capiendo cathegorematice, utraque est falsa. Nam secundum philosophum, & conmen. infinita in diuidua sunt produci bilia: & tamen nunquam producentur infinita: licet infinita producentur.

¶ Ad rationem dicitur: negando quod non est defectus. Est. n. impedimentum ex parte dei, subiecti, & charitatis. Ex parte dei impedit infinitas potentiae: ideo terminari non potest peracunque producibilia. Ex parte subiecti similiter: quia non est capacitas eius limitata: ideo qualibet data potest maiorem accipere. Ex parte charitatis: quia nulla potest esse charitas cui repugnet unirialteri producibili.

¶ Dubitatur quar: to de charitate Christi. Si enim conclusio sexta staret: non esset summa possibilis: quod uidetur derogare dignitati assumptae humanitatis, quae unita est maxima unione possibili uerbo: ergo ma¬ xima charitate.

¶ Sol. conceditur illatiosimpliciter: est tamen maxima possibilis secundum potentiam dei ordinatam. Ad probationem dicitur: quod humanitas christi est creatura, & per consequens in se finita: & tantam habet dignitatem: quam tam uerbum dare uoluit. Nec tamen extoslenda est dignitas creaturae scilicet humanita tis Christi: ut detrahatur potentiae diuinae quae respectu charitatis esset terminata: si daretur possibilis summa: quia uitra illam maiorem non posset producere. Cum dicitur unita est maxima unione, uerum est in illa specie unionis persona lis: quia forte illa consistit in indiuisibili: non tamen est simpliciter maxima unio: quia maior est unio personarum in una essentia. Et cum arguitur: ergo maxima charitate. Negetur consequentia: quia unio hypostatica non est per charitatem formaliter: quia posset sibi unire naturam irrationalem: ut probabiliter teneri potest, & sic sine charitate: immo corpus, Christi unitum est: & non est capax charitatis.

¶ Dubitatur quinto. Oinem charitatem producibilem potest deus simul producere, ponatur in esse, & sic producit omnes simul. Illa autem erit summa aut infinita. Assumptum probatur: quia omne producibile simuluidet: ergo omne producibile potest simul producere. Tenet consequentia: quia qucunque; simul cognoscit: potest simul producere. Nam tantae est potentiae actiue, & productiue quantae cognitiue: quia utraque infinita, & per consequens quaecunque potest simul cognoscere, potest simul producere, & ita potest simul producere omnia producibilia. Respondetur: quod potest producere omnia producibilia sed illa secundum doct. non debet poni in esse cum sit diuisa: nisi per singulares inconiunctim sumptas: & sic qulibet illarum est uera.

¶ Sidi. Illa est falsa, in qua demonstratur ultima, uel summa. Randetur: illa non est dabilis: quia non est possibilis. Consequenter dicitur: quod non potest simul omnia producibilia producere: quia hoc repugnat infinitae potentiae: potest tamen simul omnia cognoscere: quia oia cogno scibilia praesent esse simul in esse obiectiuo. quod sufficit ad terminandam cognitio nem diuinam: non autem simul in esse subiectiuo: quod requiritur ad productio nem. Vide de hoc infra dist. xxxviij. q. unica. art. iij. dub. iiij.