Quaestio 3

QVAESTIO III. TERTIO queritur: utrum a christo instituta sit certa uerborum forma ad essentiam eucharistiae: uel eius consecrationis necessaria.

¶ Notabilibus pmissis, conclusiones subnectentur cum dubijs.

¶ Quo ad primum praesupponitur: quod multum refert loqui de eucharistia, & de consecratione: ut habitum est supra. q. proxi. dub. ij.

¶ Secundo supponitur: quod hic non loquimur de forma pro- prie, prout dicit aliquid inhaerens mate riae uel subjecto. Sed accipitur hic metaphorice pro uerbis ad ueritatem sacra menti requisitis: sicut etiam materia ac cipitur pro signo sensibili, siue elemento cum uerbis ad esse sacramenti requisito: de quo supra dist. iij. q. unica.

¶ Tertio notandum, quod eucharistiae nulla uer ba possunt assignari pro forma: quia etsi sint quaedam uerba requisita ad feri eucharistiae, idest ad hoc ut species incipiant esse eucharistia: nulla tamen uerba requ. runtur ad eius esse, quia sine uerbis manet eucharistia. Verba autem, quae requruntur ad eius fieri: sunt forma conse- crationis, non eucharistiae: ut dicetur.

¶ Et si di. In emni sacramento est assi¬ gnare materiam, & formam: secundum illud Aug. Accedat uerbum ad elementum & sit sacramentum. per uerbum intelligit formam: per elementum materiam: ergo sic erit in eucharistia. Respondetur. Dictum Aug. habet ueritatem de sacramen tis caeteris, quae consistunt in usu, seu qua dam operatione. Non autem de eucharistia, quaesola inter sacramenta habet essepermanens. Nam & ipse loquitur ibi de sacramento baptismi: non generaliter de omnibus: ut pater. j. q. i. detrahe. ubi ponitur haec auctoritas. Vel dicitur, quod ad fieri cuiuslibet facramenti, requiritur materia & uerborum forma: & ad hoc sonant uerba Aug. dicit. n. Accedat &c. & sit sacramentum. non dicit: & est, uel ma net lacramentum.

¶ Sed si quaeris: an in sacramento eucharistiae posset aliqua forma signari: licet illa non sint uerba. Ad hoc dicitur, quod solae species post conse- crationem sunt sacramentum eucharistiae, omnibus alijs semotis: ipse autem species sunt formae quaedam simplices: non compositae, ex materia, & alia forma: quae etsi naturaliter haberent materiam, in qua uidelicet subiectum, cui inhaereret: in sa cramento tamen subiectum non habent: ut infra dicetur. Nihil. n. ab eis distinctum est de essentia facramenti: & ideo huic sacra mento cucharistiae non potest a,s signarimateria, neque forma, quae sint de essentia sacramenti.

¶ Et si replicatur de significatione: quia illa sit forma: ut dicit bcoDicendum, quod significatio actualis non est de essentia sacramenti. Significatio autem habitualis non distinguitur a speciebus: sed est ipsaemet species natae significare ex diuina institutione. Idem autem non est forma suiipsius: non enim pono relationem esse quid distinctum a rebus absolutis: sicut ponit ille doctor: & de hoc in expositione canon. sec. xxxviij. Et ideo consequenter loquendum est de forma consecrationis eucharistiae.

¶ Quantum ad articulum secundum est conclusio prima. Consecrationis diuersarum specierum eucharistiae, distinctae sunt uerborum formae. Probatur: quia alia est forma consecrationis spe¬ cierum panis: alia specierum uini: ergo. Consequentia nota: & antecedeus probatur: quia distinctarum consecrationum distinctae sunt formae: sed consecratio specierumpanis, distinguitur a consecratione specierum uini: quod patet per earum separationes: non, non simulsit consecra tio utrarumque: ut patet: nec una quantum ad effectum consecrationis (quae est prae sentia corporis, & sanguinis christi) expectat aliam. Nam consecratio specierum panis, & eius effectus tempore praecedunt consecrationem specierum uini: alioquin ado rantes eucharistiam in eleuatione specierum panis ante consecrationem calicis, conmitterent idololatriam: quod salsum est: & contra ecclesiae ritum. Possunt tamen am bae consecrationes dici una consecratio& duae carum formae una forma: eo modo quo haec duo sacramenta, dicuntur unum sacramentum, & una eucharistia: de quo quaestione praecedenti habitum est.

¶ Secunda conclusio. forma necessaria ad consecrandum panis sacramentum, his uerbis constat: Hoc est corpus meum. Conclusio haec late probatur in expo. cano. lec. xxxviij. Nam coniunctio (n.) quae addit: non est de necessitate consecrationis: sed de necessitate consecrantis: quia ea etiam uoluntarie dimissa uera est consecratio: licet consecrans mortaliter peccet: ut ibidem patet.

¶ Tertiaconclusio. Borma con secrationis specierum uini necessaria, & praecisa ex scripturacanonica non est sus ficienter determinata. Probatur: quia dubium est: an aliqua uerba praeter illa: hic est calix sanguinis mei: sint denecessitate consecrationis. An etiam sequentia sint necessaria, scilicet noui, & aeteini testamenti: qui pro uobis, & pro multis effundetur in remissionem peccatorum. Certum tamen est: quod uerba christi in persona christi prolata in canonmissae, scilicet hic est calix. usque ad illa: haec quotiescunque feceritis, continent in se formam consecrationis. Vnde certum est, quod his a sacerdote debita intentione super debita materia prolatis, sit consecratio: & transsubstantiatio uini in sanguinem christi. Et de hoc require in expositione cano. sec. xj. &. liij per totun. Quantum ad tertium articulum, in quo inouenda sunt dubia. Aduertendum; quod plura dubia hic occurrunt mouenda: quorum solutiones longum exigunt tracta tum: & in dicta cano. expositione lare sunt tractata. Ideo dumtaxat mouebo quaedam: & decisionem eorum remittam ad locum praedictae expositionis in quo tractantur.

¶ Est ergo primum dubium de significatione singulorum uerborum in utraque forma contentorum: & de ueritate ipsarum formatum. Et ansint ut consecratiue uere uel false: uel ut materialiter tente. de hoc habes lec. xlviij. & specialiter de forma consecrationis sanguinis. lect. liij.

¶ Secundum dubium de congruitate ipsorum uerborum in ordine ad rem sacramenti. de hoc habes lect. xlviij.

¶ Tertium dubium. Vtrum illa uerba, quae a celebrante in persona christi proferuntur (scilicet: Ac cipite, & manducate ex hoc omnes: hoc est corpus meum: quo ad consecrationem specierum panis: & illa: accipite, & bibite ex eo omnes: hic est calix sanguinis mei noui, & aeterni testamenti: mysterium fidei, qui pro uobis, & pro multis effundetur in remissionem peccato rum: haec quoriescunque feceritis: in mei memoriam facietis) sufficiant ad effectum consecrationis. Aut an etiam alia uerba canonis praecedentia, uel sequentia sint de essentia, seu necessitate consecrationis. Cuius solutionem require lect. xxxviij.

¶ Quartum dubium de mutatione formae, seu uerborum in forma contentorum: cuius decisionem habes lect. xxxviij. ubi latè habes, quae mutatio tollit effectum consecrationis, & quae non. Etiam simile habitum estsupra de mutatione formae baptismi. dist. iij.

¶ Quintum dubium. Vtium christus hac forma usus fuerit in conficiendo hoc facramentum in ultima caena, dum ipsum instituit: de quo reqre lec. xxxvj. Vltimo dubitatur. Quidin sacramento cucharistiae sit sacramentum tantum: quid sit res tantum: & quid sit res, & sacra mentum. Ad hoc respondet magister in tex. quod forma, idest species panis, & uini, qua frequenterrerum quae ante fuerunt, scilicet panis, & uini uocabula tenent sunt sacramentum tantum: quia signauisibilia effectus gratuiti iuisibilis: quorum officium est tantum in significando, & continendo. Non autem ipse sunt gratia uel effectus gratuitus: aut aliquid significatum per ipsum sacramentum: nam per rem nihil aliud intelligitur: quod id, quod significatur per sacramentum: & ita sunt sacramentum tantum, idest signa significantia, & non gratia significata. Corpus christi musticum est res tantum: quia est id, quod significatur per sacramentum, idest species panis, & uini: quia sicut panis ex multis granis conficitur: & uinum ex multis racemis conluit: ita ecclesia ex multis fidelibus adunatur: significatur etiam per corpus christiibi contentum, & uerum: quia sicut corpus christi ex membris diuersa offificia habentibus constituitur: ita eccle- sia ex diuersis fidelium gradibus diuersa officia habentibus aggregatur. Ipsa autem ecclesia significata non est alicuius alterius significatiua: & sic dicitur res tantum, & non sacramentum. Corpus autem christi, quod sub speciebus continetur: est res contenta, & per species significata: & etiam signum corporis mystici: ut dictum est: & sic dicitur res, & sacra mentum: non capiendo sacramentum proprie. Sic enim corpus christi sub hostia non est sacramentum: quia non est uisibile signum: ut dictum fuit in diffinitio ne sacramenti. q. i. d st. j. sed est sacramentum large id est sacrum signum. Et per hoc patet: quod huius sacramenti est gemina res, una significata, & contenta scilicet corpus christiuerum: & alia significata, & non contenta: scilicet corpus christi mysticum: & haec pland declarantur in textu.