Principium 2

Quod non quia, si verbum contineret eminenter omnem possibilem entitatem, sequeretur quod quamlibet talem excederet. Patet haec consequentia quia omne continens aliud perfectionaliter et super eminenter excedit illud. Sed consequentis falsitas probatur quia aut excederet aequaliter aut inaequaliter. Non secundum quia aequali excessu totali Deus excedit quodlibet creatum nec primum quia tunc deus de aequaliter distaret a Deo, cuius oppositum ponit Carmelitarum Bachalarius in primo et secundo principiis.

Secundo, si verbum contineret omnem entitatem possibilem, sequitur quod posset omnem talem simul poneret inesse. Patet quia tam potens est verbum ad producendum quam ad continendum, sed consequentis falsitas patet per Bachalarium Praedictorum

Tertio, sequeretur quod Petrus videret vel videre posset in verbo veritatem necessariam huius conditionalis si peccares contra legem rectae rationis faceres. Consequentia patet quia illud est quoddam contentum verum relucens in verbo, Sed falsitas consequentis patet per Magistrum Petrum de Allyaco in primo et secundo principiis, dicentem quod stat creaturam rationalem peccare et contra legem naturalem rectae rationis creatae obmittere vel committere, ergo haec est possibilis, Sortes peccat et non facit contra legem suae rationis naturalis.

Quarto, si Petrus haberet huius cognitionis certitudinem et claritatem, sequeretur quod quilibet quanto clarius videret verbum tanto plures veritates in verbo cognosceret. Consequens est falsum quia tunc simplex fidelis decedens cum uno gradu gratiae amplioris quam habeat Augustinus sciret plures conclusiones theologicas quam Beatus Augustinus. Consequens est falsum et patet consequentia per Bachalarium de valle scolarium in 6 conclusione secundi articuli, ubi fecit talem consequentiam in virtute anima viatrix videt Deum clarius quam quaelibet creatura beata, ergo stat viatorem docere quemcumque videntem Deum beatifice, ut patet quod ex clariori visione Dei infert videntem plura cognoscere et videre quod est consequens illatum.

In oppositum, Beatus Petrus in via fide credidit omnia esse per verbum in verbo et ex verbo, ergo in patria videt omnia esse in verbo. Tenet consequentia quia praemium fidei est clara visio, et antecedens patet ex suis epistolis.

Prima conclusio, licet secundum maiorem vel minorem imitationem seu participationem divinae perfectionis creaturae dicantur ad primum secundum magis et minus accedere, tamen divinam perfectionem quamlibet creaturam aequae immense simpliciter tenendum est perfectionaliter excedere. Prima pars patet quia secundum maiorem mutationem divinae perfectionis creatura magis recedit a non gradu perfectionis simpliciter, sed quanto plus recedit a non gradu, tanto magis accedit ad summam perfectionem, ergo. Antecedens quo ad primam partem patet quia omnis recedens a termino a quo accedit ad terminum ad quem. Secunda pars probatur quia quamlibet creaturam datam vel dabilem Deus excedit eodem immenso excessu totali, ergo aequae immense simpliciter. Consequentia tenet, et antecedens patet quia se toto excedit cum omne in divisibile excedens aliud excedat illud se tota. Confirmatur quia si minus quam quam infinite simpliciter et quam se toto formaliter Deus excederet aliquod creatum, sequitur quod creatum illud posset tantum perfici quod Deo posset in perfectione aequari. Consequens est impossibile, et consequentia patet quia omni excessu finito Deus potest aequalem vel maiorem producere et illud conferre creaturae excesse quo facto Deus talem creaturam non excederet.

Primum corollarium, per accessum creaturae ad Deum aut creaturae a non gradu perfectionis simpliciter recessum non contingit quantificare proprie Dei et creatura distantiam et excessum. Patet quia excessus unius respectu alterius est immensus simpliciter et aequalis respectu cuiuslibet creati et creabilis excessus, vero est minor et maior in diversis secundum maiorem vel minorem muttationem divinae perfectionis, ergo.

Secundum corollarium, penes distantiam quae est inter Deum et creaturam non debemus sumere in entibus perfectionis creatae mensuram. Patet quia tunc nullum esset alio perfectius, quod est falsum.

Tertium corollarium, quaelibet distantia totalis inter Deum et entia creata est alteri distantiae aequalis et simpliciter immensa. Patet quia quaelibet talis distantia est tanta quantus est excessus quo Deus creata excedit sed ille excessus est immensus et aequalis respectu cuiuslibet excessi ergo est distantia aequalis. Et hoc corollarium posui et probavi in meo primo principio conferendo cum Carmelita. Unde probabam sibi quod non stat unum creatum minus alio distare a primo ente simpliciter. Primo sic arguendo quodlibet extremum remotissimum quod Deus attingit infinite deficit et distat a suo fontali principio, ergo quodlibet creabile seu creatum inmense distat a primo ente simpliciter. Antecedens est suum.

Ad hanc rationem concedit totum si li immense se habeat convertibiliter cum li infinite et negat illam consequentiam, ergo nullum creatum distat a primo plus vel minus alio quia ut dicit quodlibet creatum infinite distat a primo et constat quod non omnia creata sunt aequalia.

Verumtamen pro improbatione illius consequentiae per eum negate dicebam quod una distantia immensa non est maior alia distantia immensa.

Ad hoc, dicit primo quod illa opinio quae ponit distantiam esse rem distantem et cum hoc ponit unum infinitum esse maius alio haberet illud negare

Sed revera, licet aliqui ponant unum infinitum secundum quid esse maius alio, non tamen credo aliquem doctorem posuisse unum immensum seu infinitum simpliciter esse alio maius nec aliquis ponit unum infinitum esse alio maius secundum quod utrumque est infinitum sed inquantum est aliquo modo finitum. Ideo contra hoc arguo, si distantia inter a et Deum et distantia inter b et Deum fuit inaequales et immense, ut dicit in illa responsione, quaero an sint inaequales secundum modum immensitatis vel mensitatis suae. Non primum quia nullum infinitum est maius alio infinito secundum quod utrumque est infinitum. Si secundum quaero utrum a et b distent a Deo per illa distantias secundum quod sunt finite praecise et sic habeo quod a et b praecise a Deo finite distant, quod est oppositum antecedentis per eum concessi. Si vero dicit quod a et b per illas distant secundum quod sunt infinite, sequitur quod aequaliter distant quia nullum infinitum est maius alio in eo quod utrumque est infinitum, ut dictum est, et habeo propositum.

Secundo, arguitur sic, a minus distat a Deo quam b, ergo Deus minus distat ab a quod ab ipso b. Consequens est falsum quia aequaliter excedit Deus a et b. Et patet consequentia quia si Deus aequaliter distet ab utroque sequitur quod aequaliter distet utrumque a Deo, aliter haec esset possibilis Sortes distat ab hac columpna, et tamen haec columpna non distat a Sorte vel Sortes per pedem distat a columpna et columpna non distat per pedem a sorte

Item, si ille vult ponere quod quaelibet res distans a Deo sit sua distantia, tunc habet concedere quod quaelibet talis distantia est finita, sicut quaelibet res creata est finita simpliciter vel quod creatura est inmensa, sicut sua distantia quorum quodlibet repugnat dictis suis.

Item, iste pater dicit pro solutione rationis meae quod haec consequentia non valet. a infinite distat ab ipso b, igitur per aliquam distantiam distat, quia, ut dicit, res dicuntur distare penes assimilationem non solum praesentem sed etiam futuram vel etiam penes impossibilitatem assimilationis et ideo quanto aliquid imperfectione plus alteri appropinquat de tanto minus distat, sed salva huius patris reverentia hoc non soluit rationem meam quia suae illa distantia sit res realis sive imaginaria sufficit mihi et rationem meae quod quaelibet creatura immense distet a Deo seu aequaliter.

Item, probo quod illud repugnat dictis suis prioribus, nam sequitur ex opposito consequentis a distans per nullam distans per nullam distantiam distat, ergo a non est sua distantia, cuius oppositum prius dixit.

Item, arguo sic, quia, sicut sequitur a nihil est, ergo a non est, sic sequitur a per nihil distat, ergo a non distat, quod est oppositum antecedentis et per consequens consequentia illa fuit bona.

Tertio, res distans est sua distantia, ergo si res distat per certam realem distantiam, distat.

Item, econverso sequitur a distat, et tamen per nullam distantiam distat, ergo a non est sua distantia quod est oppositum sui dicti. Patet ergo quod res distans sit sua distantia et cum hoc quod res distet et per nullam distantiam distet est concedere contradictoria.

Ad secundum, cum arguebatur quodlibet creatum est extremum remotissimum, ergo nullum est remotius alio, hic negat antecedens sive superlativus sumatur seu ex ponatur affirmative vel negative, sed licet antecedens videatur esse suum in secunda parte conclusionis secundae secundi articuli sui primi principii, ubi dicit sic quamvis simpliciter primum attingat extremum remotissimum, illud tamen infinite defficit se distat citra suum fontale principium ubi patet quod per remotissimum extremum intelligit ens creabile vel creatum quod patet per suam probationem, unde arguit sic Deus attingit quodlibet exermum conservando immanutenentias quod nihil sic conservat nisi quodlibet creatum ergo quodlibet tale est extremum remotissimum a Deo, tamen adhuc probatur antecedens illud sic quodlibet creatum est extremum remotum a Deo et nihil est illo remotius ergo est remotissimum. Secunda pars antecedentis patet quia nullum creatum Deus potest magis excedere quam aliud excedat Confirmatur idem antecedens Deus est ens remotissimum a quolibet creato, ergo quodlibet creatum est ens remotissimum a Deo. Consequentia patet quia sicut est eadem via seu distantia ab hinc usque ad palatium, sic econverso a plactio usque huc et ab athenis ad thebas et econverso, sic in proposito et antecedens. Patet quia tam Deus remote perfectionaliter distat a quolibet creato quanum eius perfectio excedit perfectionem cuiuslibet entis creati. Confirmatur quia aequaliter distat et excedit quodlibet creatum equaliter est remotum et excessum a deo patet ab activo ad passivum et patet antecedens quia se toto deus excedit quodlibet aliud

Ad 3m meum argumentum quo arguebam Deus nullum effectum ad dextra producere potest quin si illum produceret ab eo immense distaret, ergo omnis effectus aequaliter a Deo distat, hic negat consequentiam propter li aequaliter Contra sumo oppositum consequentis inaequaliter distant creaturae a Deo, ergo in aequaliter creatura a Deo exceditur. Consequens est falsum quia aequali excessu totali Deus excedit omnia. Consequentia patet quia poenes totalem excessum quo creatura una excedit aliam attenditur distantia perfectionalis inter creaturas illas ergo a simili penes excessum totalem quo Deus creaturas excedit mensuranda est distantia inter ipsas et Deum deinde quia respondendo ad rationes suas cum primo arguebat creatura a Deo distant per earum intrinsecas differentias sed ille sunt inaequales, ergo distant inaequaliter, hic negavi consequentiam quia creaturae non praecise distant a Deo per illas differentias specificas sed sic tantum finite distaret non infinite, hic dicit in secundo principio concedendo illud totum mecum sed dicit ultra quod illud non tollit bonitatem consequentiae sua, cui respondeo quod immo quia per illud potest ostendi quod oppositum consequentis non repugnat anti, et per consequens non valuit, nam supposito quod non omnis aequaliter distaremus ab hac columpna constat quod nos distaremus per partiales distantias inaequales quia quaelibet partialis distantia unius est inaequalis toti distantiae alterius, et sic patet quod non sequitur Sortes et Plato distant per aliqua inaequalia ergo in aequaliter sed bene sequitur totales distantiae utriusque sunt aequales simpliciter, ergo aequaliter distant sicut est de distantia totali creaturarum a Deo.

Item, stat quod omnes creaturae distant a Deo aequaliter, et tamen distent per aliqua diversa et inaequalia, sicut si inter me et columpnam esset medium alterius rationis a medio quod est inter sortem et columpnam. Patet quod non sequitur Sortes et ego distamus a columpna per media inaequalia et diversa, igitur distamus ab ea inaequaliter. Patet consequentiam non valere si ponatur quod uterque distet per pedale praecise.

Item, si consequentia sua esset bona, sequeretur quod, si Sortes distaret a columpna per leucam et Plato per pedem praecise haec esset bona consequentia. Sortes et Plato distant per pedem a columpna, ergo Sortes et Plato distant aequaliter a columpna, antecedens tamen est verum quia sequitur Sortes distat per leucam a columpna, ergo distat per pedem, et tamen consequens fuit falsum, ergo consequentia sua non valuit quia ista similis est suae quae non tamen non valet.

Secundo quia decebam quod creaturae distant a Deo per totalem latitudinem specierum producibilium inter ipsas et Deum hoc ipse negat quia, ut dicit, non videtur verum quod aliquid distet per illud quod non est nec potest esse, sicut est tota latitudo specierum producibilium quam pono.

Sed contra hanc responsionem, arguo quia per ipsum met res distant a Deo per assimilationem non solum praesentem sed etiam futuram vel ponere impossibilitatem assimilationis, ergo res distant per aliquid quod non est ens reale sed imaginarium antecedens informa est suum in responsionibus praemissis, et consequentia patet quia assimilatio futura non est nec illa impossibilitas assimilationis quam ponit est immo nec esse potest sed quod tota latitudo specierum pro du?lium inter creata et Deum possit esse praetendit infra dicendis contra praedicatorum.

Ultimo quia dicendo 3e rationi suae, dicebam in primo principio quod linea maior non plus nec minus distat a puncto. Consequentia minor cuius oppositum assumebat ipse nunc illud suum dictum glosat dicens quod debet intelligi sic quod punctus innitiativus lineae maioris plus distat a puncto terminante ipsam lineam quia punctus initiativus lineae minoris distet a puncto terminante et hoc dicit me negasse in primo principio et per consequens male.

Sed revera salva sua reverentia illa glosa non est textui conformis suo. Unde non sonat ad propositum quia tunc nihil aliud esset dicere nisi quod linea maior est longior est maior quam linea brevior quod nullus sane mentis negaret nec hoc negavi quia non credo quod aliquis vrm diceret quod ille esset intellectus propositionis suae assumptae.

Item, sic sumendo et glosando propositionem suam consequentia quam facit nihil valleret quia licet creatura minus distet a Deo quod primus punctus lineae distet ab ultimo, tamen in infinitum plus distat a Deo creatura quam quicumque punctus distet ab alio, licet forte non plura puncta sint signficabilia in magna linea quam in parva, tamen maior est distantia inter eximentes unius lineae maioris quam alterius lineae minoris, sicut de continuo etc., et quod illud sic glosatum non sit ad propositionem suum. Patet quia per illud probaret acius quod fit distantiam suam inter perfectiones quam inter deum et res creatas, sic enim una linea excedit aliam sic una perfectio specifica excedit aliam et hoc est verum sed non est ad suum propositum quia loquitur de distantia quae est inter Deum et creaturas.

Reducendo ergo sua dicta contra eum arguo sic quaelibet creatura tantum a Deo distat quantum defficit ei de bonis divinae bonitatis, sed cuilibet creaturae defficiunt infinita bona divinae bonitatis, ergo quaelibet creatura aequaliter distat a Deo. Maior est sua in prima propositione quam posuit respondendo ad rationes meas in 2o principio. Et minor patet quia divina bonitas infinitis aliis modis potest participari et imittari a creaturis.

Item, cuilibet creaturae deficiunt infinita dona et infiniti modi imittabilitatis, ergo toto deficiunt uni creaturae quot alteri. Patet consequentia et antecedens probatur quia infinita sunt dona divinae bonitatis et tantum finita habentur et participantur a creaturis ergo ergo infinita eis defficiunt. Patet iterum consequentia quia per nullius finiti acceptionem infinitum desinit esse infinitum. Patet ergo ex dictis praedictis quod rationes meae stant et quod quaelibet creatura distet a Deo aequaliter et haec sint dicta collative etc.

Secunda conclusio, sicut stat quamlibet entitatem incomplexam dabilem a verbo evidenter cognosci, sic non repugnat quamlibet talem a verbo simul contingenter produci. Prima patet quia omnia nuda et aperta sunt oculis eius. Secunda pars probatur quia si ageret adextra neccessario non contingenter sed naturaliter tunc omne creabile simul producet sed libertas eius non causat impossibiltatem omnia simul producendi, ergo sequitur quod nunc possibile est a verbo omne creabile inconplexum simul produci. Confirmatur quia ad talem omnem entitatem esse productam non sequitur contradictio aliquam, ergo illud est possibile. Tenet consequentia per commune principium theologicorum. Antecedens patet quia si aliqua sequitur, detur illa. Confirmatur quia ad omnem homine esse non omnem hominem esse et non esse.

Item, tota linea incomplexorum producibilium adextra aeque contingens est ad esse, sicut ad non esse, sed non implicat contradictionem nullam creaturam esse seu ipsam poni sub non esse totaliter, ergo non claudit contradictionem omnem creturam possibile esse seu totam illam linea poni sub esse existere totaliter.

Primum corollarium, si omnis talis entitas possibilis inconplexa esset per verbum posita inesse, staret hominem loqui legem et disputare et nec vocem nec conceptum aliquem formare. Patet quia omnis vox esset formata et omnis conceptus possibilis esset iam productus et ideo loquens disputans vel legens proferret voces productas de facto per verbum et uteretur conceptone formata a verbo.

Secundum corollarium, sicut tota latitudo perfectionis cuiuslibet essentiae factibilis in verbo relucenter ideatur, sic quaelibet potentia creata productiva in divino verbo eminenter continetur. Patet quia omne ideatum in verbo est praesentatum et contentum in ipso.

Tertium corollarium, licet verbum divinum matrem suam ad simul credendum contradictoria non poterat obligare, tamen quemlibet gradum visionis quem unquam habuit potuit in ea simul observasse vel conservasse. Prima pars patet quia ad impossibile simpliciter Deus non potest aliquem obligare. Secunda pars patet per dicta quia omnis gradus visionis talis est aliqua res producibilis incomplexa. Confirmatur eadem pars sic quia, si verbum non potest in matre simul ponere et conservare totam latitudinem visionis quam ipsa partibiliter et divisim habuit, hoc esset pro tanto quia ad habere huius visionis latitudinem sequitur virginem videre per huius visionem, sed hoc non quia visio non infert necessario videre quia videre addere videtur ultra visionem respectum attingentiae ad obiectum qui non est intrinsecus visioni, ergo tota latitudo huius visionis stare potest in virgine absque hoc quod videat per illam. Prima consequentia patet quia illa est causa quam assignat opinio contraria.

Item, videre cognoscat terminum visum visio autem non necessario concernit ipsum cum Deus possit conservare parietem seu parietis visionem in oculo meo destructo pariete.

Oppositum tamen secundae partis huius corollarii ponit bachallarius praedicatorum in suo 2o principio in quodam corollario 4tae conclusionis ex qua etiam infert oppositum informa primae conclusionis primi mei principii quam etiam collative posueram contra eum, posuit ergo iste pater tali conclusionem in 2o principio suo, impossibile est quod Deus tantam gratiam conferat fidelibus sacram recipientibus quam potest conferre eisdem patet de haereticis, Extra, capitulo "ad nostrum".

Et ne regredi oporteat hic respondeo negando conclusionem suam. Et ad decretalem dico quod loquitur de lege communi, sed conclusio mea et collatio nostra loquitur de lege absoluta et possibili, ideo non facit ad propositum suum.

Ex ista conclusione tamen intulit tale corollarium quod, sicut non stat verbum divinum omne latitudinem visionis creabilis causaliter efficere, sic non stat per verbum divinum omnem latitudinem incomplexe entitatis creabilis actualiter existere et hoc est informa oppositum meae conclusionis, et istud corollarium sic probat quia aliter sequeretur quod Deus potuisset matrem suam obligasse ipse passionis Christi ad credendum aliquam articulum fidei et pro eadem hora et mensura obligasse eam ad credendum oppositum illius articuli.

Ad hoc breviter declino consequentiam loquendo de opposito contradictoris quia, licet simul tenebatur credere Christum fuisse unium et mortuum diversis temporibus sicut et nos tenemur prout li simul notat simultatem temporem ex quibus Christus fuit vivus et mortuus non antem vel notat simultatem creditionis quia simul tenebatur utrumque credere fuisse verum diversis temporibus Ipse tamen probat consequentiam quia capiendo totam latitudinem visionis quam habuit beata virgo tempore passionis et sit illa latitudo a et sit nunc tempus passionis christi et ponit iterum quod deus creet a in virgine tunc a erit virgini visio et tunc arguit sic virgo videt a visione et a visio est visis vitae christi ergo virgo tenetur credere quod christus est redemptivus humanum genus per mortem.

Item, per casum a visio est visio mortis Christi, ergo tenetur credere quod Christus non morietur nec redimet genus humanum per mortem hic possent multa dici, sed breviter concedo quod Deus potest ponere in virgine totam visionem quam unquam habuit prout visio est quaedam absoluta entitas in complexa, sed dico ultra quod non potest facere per illam visionem quod simul videret et crederet contrdictoria simul esse vera quia visio potest esse in aliquo absque hoc quod per eam aliquid videatur, ut patet per dicta, nec sequitur, visio est, ergo videre est, sicut nec sequitur, securis est secare est.

Item, cum ulterius infert quod tota latitudo a simul et semel fuit in virgine, illud negatur nisi poneretur sequi ex casu posito quia per partem ipsius a virgo vidit Christum vivere et per aliam partem vidit ipsum meri et forte prima pars desinit esse in virgine quando Christus moriebatur nec a est una visio unitate materiali sed aggregationis, tamen hoc non obstante dico quod possibile fuit et est totum a fuisse in virgine prout a est quaedam entitas absoluta in complexa, non tamen sequitur totum a fuit in virgine, ergo tenebatur credere contradictoria simul esse vera vel Christum esse simul unium et mortuum nec salva huius patris reverentia, illud consequens sequitur ex dictis meis quia sic causare vel videre per illas visiones est quoddam respectuum complexum et nos loquimur in praesenti de entitatibus incomplexis absolutis.

Item, probat secundam partem corollarii praecedentis quia, si sic, aut esset possibile totam illam latitudinem poni in esse, aut non. Dico quod sic, et cum improbat quaerendo tunc utrum Deus possit aliam entitatem a productis producere dico quod non. Et cum infert quod Deus esset limitatus ad certos effectus producendos ultra quos nullum producere posset, hic negatur consequentia tum quia Deus est simpliciter illimitabilis intrinsece tum etiam quia Deum non posse producere plures effectus non esset ex suae potentiae limitatione sed quia omnes effectus possibilis produci esset productus, ita quod impossibilitas producendi alios effectus se tenet ex parte effectuum improducibilium non ex parte Dei, tum etiam quia ignis si omne combustibile combuxisset, non esset magis limitatus quam ante quia Deus potest illam materiam combustam reparare et iterum ignis posset illam comburere.

Item, in illo casu essent omnes effectus a Deo producti quia essent infiniti, si tamen intelligeretur in consequente quod Deus non posset producere aliquam rem distinctam a praedictis posset concedi hoc. Sed hoc non est limitari divinum posse quia quamlibet rem productam iterum plures producere posset.

Iterum, cum probabam conclusionem meam, quia quilibet gradus latitudinis illius a verbo inesse ponibilis et nullus alteri est incompossibilis, ergo, dicit quod, si maior intelligitur in sensu composito, negat eam, et quia probabam eam in sensum composito per hoc quia non est repugnantia ex parte die nec creaturae, hic dicit quod est repugnantia ex parte Dei, et per consequens ex parte creaturae.

Contra quod non est parte Dei tum quia possibile est quod illius latitudinis esse in esse positivum ergo possibile est deum quodlibet illius inesse ponere cum possit ponere inesse omnem positivum ponibile inesse. Antecedens patet ex dictis quia tota libera incomplexorum continentium aequae possit esse et non esse aliter aliquod illius esset impossibile esse et sic non esset contingens, tum quia, si repugnantia proveniret ex parte Dei limitatio et impotentia notaretur in eo posse, sicut si sol non potest illuminare medium dispositivum.

Item, quod repugnantia non sit ex parte creaturae patet quia quilibet gradus illius latitudinis est simul et aequae in potentia obedientiali respectu divinae activitatis et voluntatis et nullus gradus est alteri repugnans aut impossibilis quia omnis gradus perfectionis communicatur adintra per plenitudinem et quilibet concurrit unitive in divinam essentiam

Item, in primo principio intuli contra istum patrem unum corollarium quod verbum divinum producere inesse tot creaturas non repugnat quot divina essentia idealiter repraesentat.

Dicit primo quod corollarium non est contra eum quia corollarium meum est in sensu diviso et sua propositio in sensu composito, cui dico quod meum corollarium est in sensu composito, sicut dictum suum, nec semper requiritur quod modus praeponatur toti propositioni ad hoc quod sit in sensu composito, et quod sic debeat intelligi in sensu composito. Patet tam ex conclusione quam probatione tum etiam quia terminus modificans illam propositionem non ponitur inter partes dicti composito diviso. Patet etiam sensus compositus corollarii ex eius confirmatione ad quam non respondit nisi dicendo quod non probat oppositum conclusionis suae.

Contra quam responsionem arguo, sicut prius confirmando divinam essentiam non plures creaturas repraesentare idealiter quam tota latitudo illa continet sed illa tota latitudo secundum se et quodlibet sui est a Deo simul inesse ponibilis ergo est possibile Deum tot creaturas producere inesse quot in divina essentia repraesentari est necesse et hoc formaliter est oppositum conclusionis eius secundae. Prima pars antecedentis est sua improbatione primi corollarii eiusdem conclusionis 2ae 2i articuli. Et pars antecedentis secunda patet per dicta et oppositum consequentis repugnat antecedenti, ergo consequentia bona.

Ultimo quia respondeo rationi suae negaveram illam propositionem impossibile est Deum infinitas creaturas producere, nunc in 2o principio probavit eam sic quia, si est possibile, ergo ponatur inesse quod producat infinitas tunc quaerit an plures possit producere vel non. Hic dico quod non potest plures licet plures producere possit illas infinitas productas. Et cum infert quod Dei potentia esset exhausta, hic negatur consequentia quia per nullum producere ad extra Dei potentia exhauritur augmentatur vel diminuitur in se intrinsece quia a simili posset argui Deus non potest alium filium aequalem a producto producere, ergo eius potentia est exhausta. Consequentia ista non sic nec sua quias nullus alius Deus filius producatur, hoc non est ex inpotentia Dei omnipotentis, sed ex eo quia nullus alius est producibilis, et haec contra istum patrem sufficiat.

Circa materiam tertiae rationis sit haec tertia conclusio, quod maior limpiditas se claritas visionis beatorum non infert formaliter perceptionem plurium in verbo contentorum. Probatur quia, si sic, sequitur quod simplex mulier decedens cum pluribus meritis sciret statim plures conclusiones theologicas deducere et oppositas rationes melius formare et solvere quam quicumque theologus decedens cum paucioribus meritis. Consequens est falsum quia doctor theologus per scientiam acquisitam in eo remanentem multo plura cognoscit quam talis mulier, consequentia tamen patet quia divinam essentiam intuetur limpidius quam doctor minorem habens gratiam et pauciora merita.

Primum corollarium, sicut non stat divinam essentiam a viatore quolibet beato clarius videri sic non stat quaecumque comprehensorem a quocumque viatore certius doceri. Patet quia si detur oppositum, sequitur christum a viatore posse doceri et viatorem limpidius Christo divinam essentiam posse intueri, et sic Christus non sciret omnia nec esset immense beatus simpliciter, quod est falsum.

Secundum corollarium, quod pluralitas seu maioritas meritorum non semper infert in patria pluralitatem cognitorum. Patet de simplici fideli et Doctore Subtili.

Tertium corollarium, si de ratione viatoris sit Deum cognoscere cli aenigamtice non stat ipsum attingere genus visionis cherubicae. Patet quia tunc attingeret et simul idem obiectum videret clare et obscure quodam repugnat. Confirmatur quia genus visionis cherubicae est beatificum sed non stat viatore manentem in via attingere genus visionis beatificae nisi desinat esse viator, igitur.

Verum quod oppositum conlusionis dictae posuit virtualiter Bachalarius de Valle Colarium. unde in conclusione articuli sexti, dicit sic quod possibile est quod viator sit maior theologus in via quam quicumque beatus clare videns Deum in patria.

Ex qua conclusione, infert quod stat viatorem pro statu viae docere quemcumque videntem Deum beatifice, ubi patet quod ipse non excludit Christum, et per consequens cum sit de numero videntium Deum beatifice, sequitur a viatore posse doceri et viatorem clarius Christo divinam essentiam posse intueri, quod est simpliciter falsum nec suae rationes probant simpliciter propositum suum. Unde primo arguit sic stat viatoris animam qualibet creatura beata clarius videre divinam essentiam, ergo pro statu viae stat viatorem docere quamcumque videntem Deum beatifice suam data veritate antecedentis, adhuc non sequitur haec anima clarius videt divinam essentiam, igitur plura videt vel cognoscit quam quicumque alius minus clare videns eam. Patet ergo ex conclusionem mea et eius probatione quod sua consequentia est neganda.

Secundo arguit, sic possibile est quod maior latitudine notitiae anima viatoris sit illustrata quam aliquis beatus clare videns Deum sit illustratus in patria. Hic posset primo dici quod ex illo antecedente particulariter sumpto, non sequitur consequens universale.

Secundo, dico quod si sumeretur, consequens universaliter ipsum declino quia Christum verum est esse de numero beatorum.

Tertio, dico quod, si dicta sua vellet restringere ad supposita creata tunc dicerem quod sumendo antecedens suum universaliter de maioritate notitiae quo ad speciem et gradum simul sic negatur illud. Sumendo autem ipsum pro maioritate latitudinis gradualis non specifice sic conceditur antecedens sed negatur consequentia sua. Et ad probationem, cuiuslibet beati latitudo notitiae est finita, ergo stat quod maioris latitudine notitiae anima viatoris sit illustrata, hic dico quodlibet antecedens sit falsum si sumatur universaliter sine exclusione alicuius beati tamen restringendo ut prius negatur consequentia quia dato quod viator sicut paulus viderent clare divinam essentiam, tamen illa visio esset alia specie a visione beatorum quia una beatifica esset, alia autem non, et ideo quantumcumque illa graduatus intenderetur numquam deveniret ad perfectionem beatorum visionis.

Nota secundum Magistrum, libro 2, distinctione 23 Adam in statu innocentiae videbat Deum non tam perfecte sicut sancti nec tam imperfecte sicut viatores, ubi patet quod est possibilis media inter visionem viatorum et beatorum. Et ideo, sicut non sequitur, homo non est infinite perfectus simpliciter, ergo possibile est aliquem aequum esse aeque perfectum sicut homo vel perfectiorem homine, sic sua consequentia non valet.

Ultimo dico quod, dato quod illa visio esset eiusdem speciei cum visione beatorum, adhuc non sequitur viator clarius videt divinam essentiam quo ad gradum quam beatus, ergo plura videt et cognoscit quam beatus. Et per hoc patet ad auctoritatem Augustini de visione Pauli quam adducit quia li sicut non notat omninodam similitudinem quia aliter visio Pauli per manens fuisset, quod est falsum. Sufficit ergo Augustino quod Paulus vidit Deum tunc clare, et tamen illa visio non fuit ita perfectam sicut visio beatorum, et haec sufficiat etc.

Circa materiam quartae rationis sit haec quarta conclusio, non stat per quamcumque potentiam aliquem per culpam se difformare et ipsum alicui legi creatae se non deformare. Probatur quia sequitur, Sortes odit Deum et non facit contra legem rectae rationis, ergo Sortes secundum rectam rationem creatam potest licite Deum odire. Consequentia patet quia quidquid non est contra rectam rationem potest licite fieri secundum illam, sed falsitas consequentis patet quia recta ratio est regula vitae iustae.

Item, non stat per quamcumque potentiam Sortem habentem usum rationis facere contra Deum et non contra regulam iustae vitae sed illa regula est in mente vel est mens creata Sortis, ergo non stat aliquae facere contra Deum et non contra legem creatam. Confirmatur quia non stat creatura obligari a Deo ad bonum faciendum et malum vitandum quin talis creatura habeat legem rationis sed non stat talem legem esse quin liget obligando, ergo non stat creatura obligari per Deum quin etiam obligetur per legem et secundum rationem rectam creatam.

Primum corollarium, non stat rationem seu rationalem creaturam Deum contineri et in ipso continer et ab eo conservari et ipsam ratione utriusque secundum legem rationis rectae creatae Deo non obligari. Patet quia secundum legem cuiuslibet rectae rationis quilibet beneficiatus obligatur benefactori.

Secundum corollarium, non stat creaturam rationalem obligari lege divina et eandem non obligari lege creata patet per dicta. Confirmatur quia, si oppositum est possibile ponatur, ergo quod Sortes obligetur solum lege divina ad non odiendum Deum, tunc sic Deus libere et contingentur obligat Sortes ad hoc, ergo Deus potest Sortem non obligare Sorte manente, ergo Sortes potest licite Deum odire. Patet quia non est lege divina prohibitum nec lege creata per potentiam, igitur Deum odire est licitum quod est impossibile etiam secundum eum.

Opposita tamen huius conclusionis et corollari secundi est posita per Magistrum Petrum de Allyaco in primo et secundo principiis suis. Et in 2o principio respondet breviter dicendo quod dicta mea non sunt aliquo modo contra eum quia bene concedit quod potentia ordinata non stat creaturam rationalem peccare et non agere contra dictamen rationis rectae seu legis naturae, tamen hoc non obstante concedit quod de potentia absoluta stat creaturam peccare vel facere contra divinum velle et non contra dictamen alicuius rationis creatae et in hoc sensu dicit conclusionem meam esse falsam et insufficienter probatam.

Contra quem procedendo ostendam quod dicta mea sunt contra eum et hoc patet ex conclusione quae est de potentia absoluta, unde etiam conclusio informa dicebat non stat seu non est possibile creaturam rationalem agere difformiter et ipsam non agere legi rectae rationis creatae deformiter. Confirmatur quia sequitur, formaliter creatura rationalis est obligata a Deo, ergo lex rectae rationis creata est, ergo lex illa obligat obligando creaturam ad non odiendum Deum. Consequentiae sunt formales, etiam patet per dicta sua.

Et quod rationes meae concludant de potentia absoluta patet, nam sic arguebam lex naturalis obligat indispensabiliter creaturam in qua est ad non peccandum, ergo non stat creaturam rationalem esset et obligari ad non peccandum quin ad illud obligetur lege naturalis rationis, igitur non stat Deum obligare creaturam ad non peccandum quin obligetur per legem creaturam ad illud.

Item, allegavi Beatum Augustinum, II Confessionum, et Sanctum Thomam, prima 2ae, quaestione, articulo 6o, ubi dicunt quod lex naturalis est immutabilis et indelebilis in suis principiis quae sunt peccatum fugere et bonum facere ubi clare videtur quod rationes probant conclusionem de lege absoluta, cuius oppositum dicit nec aliter respondit.

Ultimo quia respondendo rationi adductae pro conclusione sua dixi quod inter obligare et causare effective est magna differentia et dissimilitudo, ideo non sequitur Deus potest se solo producere quidquid potest cum alio, ergo potest se solo obligare quidquid obligat cum alia lege. Ad hoc dicit quod illud est non evacuat rationem suam quia quo ad hoc est simile quod, sicut non potest agere secunda sine prima sed prima potest agere sine secunda, sic lex creata non potest obligare sine prima sed prima potest sine quacumque alia lege obligare. Cui respondeo quod ubi ponit similitudinem ego dico esse dissimilitudinem et sicut negavi. Iterum nego quod prima possit obligare sine quacumque alia quia illud est quod quaeritur et quod inter nos et in dubium vertitur et quod est principaliter probandum. Dico ergo quod, sicut non stat per eum aliquem obligari ad non odiendum quin obligatus taliter habeat legem rationis recte in se ipso sic non stat aliquem obligari per Deum quin etiam obligetur lege naturalis rationis.

Item, Deus cum voluntate creata mala obligat hominem ad poenam quam patietur in inferno sed sic obligari non potest homo a sola prima causa, ergo ad aliquid obligat Deus cum creatura ad quod non potest se solo obligare. Tenet consequentia, et antecedens quo ad primam partem patet, sed secunda pars probatur quia pars poenae est culpa sed ad nullam talem Deus se solo potest obligare.

Item, homo se obligat ad impossibile cum Deo seu cum generali influentia voluntatis divinae. Sed sic non potest Deus obligare se solo creatura ergo etc. Prima pars antecedentis patet de peccante mortaliter qui pro tunc obligatur non peccare.

Item, de dampnatis qui obligantur dum odiunt Deum non odire sed ipsum diligere, ergo et hoc fuerit contra istum dicta etc.