P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

QUESTIO I.

I. Pars. De prima questione sic diffinitur in ConcilioYlerdensi, [cap. 3.]:

C. I

Basilica, que consecratur, a diocesiana lege non segregetur.

Si ex laicis quisquam a se factam basilicam consecrari desiderat, nequaquam eam sub monasterii specie, ubi congregatio non colligitur, a diocesiana lege audeat segregare.

C. II

Ecclesiae cum dotibus suis in episcopi potestate consistant.

Item ex Concilio Tolletano III. [c. 19.]

Sic quidam contra omnem auctoritatem ecclesias, quas edificauerint, postulant consecrari, ut dotem, quam eidem ecclesiae contulerint, censeant ad episcopiordinationem non pertinere. Quod factum taliter in preterito corrigatur, ut et in futuro ne fiat prohibeatur, et omnia secundum constitutionem antiquam ad episcopi ordinationem et potestatem pertineant.

C. III

Ecclesiae et omnia iura earum ad episcopi ordinationem pertinent.

Item ex Concilio II. Cabillonensi.

Decretum est ut omnes ecclesiae cum dotibus suis, et decimis, et omnibus suis, in episcopi potestate consistant, atque ad ordinationem suam semper pertineant.

C. IV

Unaqueque parrochia episcopi prouisione regatur.

Item Leo IV. [in epistola ad Episc. Britanniae, c. 2.]

Regenda est unaqueque parrochia sub provisione ac tuitione episcopi per sacerdotes uel ceteros clericos, quosipse cum Dei timore preuiderit cui iure pertinere uidetur, et circuire, ut sibi necessarium uisum fuerit ecclesiasticautilitate cogente.

C. V

Iudicio et potestate episcopi res ecclesiasticae gubernentur.

Item ex Concilio Antioceno, [c. 24.]

Quecumque res ecclesiasticae sunt conuenit cum omni diligentia et bona fide, que Deo debetur, qui omniapreuidet et cuncta iudicat, gubernari et dispensaricum iudicio et potestate episcopi, cui totius plebis animaeuidentur esse conmissae.

C. VI

Basilicarum conditores in rebus ecclesiarum nullam se potestatem habere cognoscant.

Item ex Concilio Tolletano IV. [c. 32.]Nouerint conditores basilicarum, in rebus, quas eisdemecclesiis conferunt, nullam se potestatem habere, sediuxta canonum instituta sicut ecclesiam, ita et dotemeius ad ordinationem episcopi pertinere.

C. VII

De eodem.

Item ex Concilio Aurelianensi [I. c. 17.]De his, que parrochiis in terris, uineis, mancipiisatque peculiis quicumque fideles obtulerint, antiquorumcanonum statuta seruentur, ut in episcoporumpotestate consistant. De his tamen, que altario accesserint, tertia pars fideliter episcopis deferatur.

C. VIII

De his, que altario offeruntur ^, medietatem sibi episcopus uendicet.

Item ex eodem, [c. 16.]

Antiquos canones relegentes priora statuta credimusrenouanda, ut de his, que in altario oblationes fideliumconferuntur, medietatem sibi episcopus uendicet, et medietatem sibi dispensandam secundi gradus clerus accipiat tam de propriis prediis, quam de omni commoditate in episcoporum potestate durantibus.

C. IX

De episcopis, qui diocesim suam uisitare contempnunt et ad redimendas mansiones, que uisitantibus debentur, clericos cogunt.

Item ex Concilio Tolletano .

Relata est coram sancta Sinodo querimonia plebium, quod sint quidam episcopi nolentes ad predicandum uelad confirmandum suas per annum parrochias circuire, qui tamen exigunt, ut mansiones, quibus in profectione utidebuerant, alio precio redimant qui parare debent.Que duplex infamia, negligentiae et auaritiae sanctaeSinodo magno fuit horrori. Statuerunt itaque, ne quisultra exerceat id cupiditatis ingenium, et ut sollicitioressint episcopi de suis gregibus uisitandis.

C. X

Annuis uicibus ecclesiae ab episcopis uisitentur.

Item ex Concilio Terraconensis [c. 8.]

Decreuimus, ut antiquae consuetudinis ordo seruetur, et annuis uicibus ab episcopo dioceses uisitentur, et si quaforte basilica fuerit reperta destituta, ordinatori eiusreparari precipiatur, ab episcopis autem tertia parsex omnibus" accipiatur sicuti antiqua traditione nouimus esse statutum.

II. Pars. Gratian. Si autem episcopus inualitudine in-peditus dioceses suas per semetipsum uisitare non poterit, uisita-tionis offitium aliis conmittat.

Unde in Tollet ano Concilio IV. [c. 35.] legitur:

C. XI

Inualitudine grauatus episcopus uisitationis offitium aliis conmittat.

Episcopum per cunctas dioceses parrochiasque suas per singulos annos ire oportet, ut exquirat, quo unaquequebasilica in reparatione sui indigeat. Quod si ipse autlanguore detentus aut aliis occupationibus inplicatusadinplere nequiuerit, presbiteros probabiles autdiacones mittat, qui et redditus basilicarum, et reparationes, et uitam ministrantium inquirant.

III. Pars. Gratian. Visitantes autem episcopi quid aclericis suis exquirere debeant, et quid eos docere, in ConcilioBracarensi /J. [cap. 1.] sic statutum legitur:

C. XII

Que uisitantes episcopi a clericis suis exquirere debent.

Placuit omnibus episcopis, ut per singulas ecclesias episcopi et per dioceses ambulantes primum discutiant clericos, quomodo ordinem baptismi teneant uel missarum, et qualiter quecumque offitia in ecclesiaperagant. Et si recte quidem inuenerint, Deo gratias; sin autem minime, docere debent ignaros, et hoc modis omnibus precipere, sicut antiqui canonesiubent, ut ante dies uiginti baptismi ad purgationemexorcismi cathecumini currant, in quibus uiginti diebusomnino cathecumini symbolum, quod est,, Credo in DeumPatrem omnipotentem/ specialiter doceantur. Postquam ergo hoc suos clericos discusserint uel docuerintepiscopi, alia die, conuocata plebe ipsius ecclesiae, doceantillos, ut errores fugiant ydolorum, uel diuersa crimina, idest homicidium, adulterium, periurium, falsum testimonium et reliqua peccata mortifera, et quod nolunt sibi fierialteri ne faciant, et ut credant resurrectionem omnium et diem iudicii, in quo unusquisque secundumopera sua recepturus sit. Et sic postea episcopus deecclesia illa proficiscatur ad aliam.

/iem leronimus ad Damasum Papam [de oblationibus altaris]:

C. XIII

Oblationes ecclesiae laicis usurpare^ non licet

IV. Pars. Quia sacerdotes pro omnibus orare solent, quorum elemosinas et oblationes accipiunt, qua fronte presumunt laici oblationes, quas Christiani pro peccatis suisofferunt, uel ipsi comedere, uel aliis concedere, cum ipsinon debeant ex offitio pro populo orare? Ob hoc, Papagloriose, mittere oportet illos presumptores in excommunicationem perpetuam, uts ceteri metum habeant, et amplius hec in ecclesia non fiant.

C. XIV

Minime auferantur a laicis oblationes altaribus uel crucibus factae.

Item Calix tu s Papa [II.]

Sanctorum Patrum canonibus consona sancientes, oblationes de sacratissimo et reuerentissimo altari B.Petri, et Saluatoris, et S. Mariae rotundae, aut de Dauliis ecclesiarum altaribus siue crucibus, a laicis auferri penitus interdicimus et sub districtione anathematis prohibemus, et ecclesias a laicis incastellari aut in seruitutem redigiauctoritate apostolica prohibemus.

C. XV

Ecclesiarum oblationes sub laicorum dominio non detineantur.

Item Dama sus Papa °.

Hanc consuetudinem, que contra sanctam ecclesiam catholicam augeri uidetur, omnino interdicimus, ut nullo modo umquam ullo tempore oblationes, que intra sanctam ecclesiam offeruntur, sub dominio laicorumdetineantur. Sed tantummodo sacerdotibus, qui cottidieDomino seruire uidentur, illis solis licet comedereet bibere, quia in ueteri testamento prohibuit Dominuspanes sanctos comedere filiis Israel, nisi tantummodoAaron et filiis eius, qui longe erant ab istis panibus, quinunc in sancta ecclesia offeruntur, quia illi sub umbra legiserant, qui uero modo sub gratia Spiritus sancti totomundo euangelio coruscante lucidiores esse uidentur.Qua fronte aut qua consciencia oblationes uultis accipere,

qui uix ualetis pro uobis, nedum pro aliis Deo preces offerre? quia prauum est et contra preceptum dominicum detrimentum suae animae infert qui illud agere conatur, quod ei nulla ratione conceditur. Quia omnibus sanctisPatribus nostrisque prioribus placuit hanc sanctionem fieri, et nos similiter in eisdem persistere uolumus, ut nullusaudeat irritum facere hoc, quod constitutum est, si inperpetua dampnatione noluerit persistere. Si quis uerocontra hanc regulam nostram et contra regulam sanctorum Patrum CCC., qui in Niceno concilio hoc constituerunt, temerarius presumptor fuerit, et ulterius s oblationes de sacris ecclesiis molitus auferre fuerit, subanathematis uinculo sit colligatus et condempnatus. Responderunt omnes: Fiat, fiat.

Gratian. Premissis auctoritatibus ecclesiae cum omnibus rebus suis ad episcopi ordinationem pertinere monstrantur, et tamecclesiae quam oblationes et facultates earum a laicorum dispositione probantur esse inmunes.

PrevBack to TopNext

On this page