P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

QUESTIO I.

Quod intra annos pueritiae traditi, cum adulti fuerint, liberum habeant arbitrium manendi uel discedendi, probatur auctoritate nonae Sinodi in qua sic statutum est:

C. I

Virginitatis professio quo tempore firma esse incipit.

Firma autem tunc erit professio uirginitatis, ex quo adulta iam etas esse ceperit, et que solet apta nuptiisdeputari ac perfecta.

Gratian. SU uirginitatis professio tunc incipit esse firma, cum etas ceperit esse adulta, et religionis professio tunc demumdebet esse firma, cum ad adultam etatem peruentum fuerit. Sedhic de illa professione agitur, que in annis pueritiae proprioarbitrio Deo offertur, quam non confirmat parentum consensus.Ceterum, que a parentibus Deo offertur professio, inuiolatamseruari oportet.

Unde Gregorius scribit ad Augustinum Anglorum Episcopum^:

C. II

Non licet de monasterio egredi quem pater uel mater infra annos infantiae fecerit ordinari.

Addidistis adhuc, quod si pater uel mater filium filiamue intra septa monasterii in infantiae annis sub regulari tradiderunt» disciplina, utrum liceat eis postquamad pubertatis inoleuerint annos, egredi, et matrimoniocopulari. Hoc omnino deuitamus, quia nefas est, ut oblatisa parentibus Deo filiis uoluptatis frena relaxentur.

C. III

Aut propria professio, aut paterna deuotio monachum facit.

Item ex Concilio Tolletano IV., [c. 48.]

Monachum aut paterna deuotio, aut propria professiofacit. Qiiicquid horum fuerit, alligatum tenebit. Proindehis ad mundum reuertendi intercludimus aditum, etomnes ad seculum interdicimus regressus.

C. IV

In monasterio perpetuo maneant qui a parentibus traditi fuerint.

Item Ysidorus .

Quicumque a parentibus propriis in monasterio fuerit delegatus, nouerit se ibi perpetuo mansurum.Nam

Anna Samuel puerum suum natum et ablactatum Deo pietate obtulit, qui et in ministerio templi, quo amatre fuerat deputatus, permansit, et ubi constitutus estdeseruiuit.

[PALE A.

C. V. De eodem.

Item ex Regesto Gregorii, lib. I. epist. 48. ad Anthemium.

Quia autem dura est in insulis congregatio monachorum, etiam pueros in eisdem monasteriis ante XVIII.annorum tempora suscipi -prohibemus, uel si qui nuncsunt tua eos prouidentia auferat, et in urbem Romanamtransmittat. Hoc et in Palmaria aliisque insulis te per omniauolumus custodire.]

C. VI

Qui a progenitoribus monasterio traditus est, de eo egredi non ualet.

Item ex Concilio Triburiensi.

Quem progenitores ad monasterium tradiderunt, et in ecclesia cepit canere et legere, nec uxorem ducere, nec monasterium deserere poterit: sed si discesserit, reducatur; si tonsuram dimiserit, rursum tondeatur; uxorem siusurpauerit, dimittere conpellatur.

[PALE A.

C. VII. Item ex Penitenciali Theodori.

Infans pro infante potest dari in monasterio, quamuis alter uocatus sit. Tamen melius est uotum soluere. Similiteret pecora equali precio (si necesse est) sunt redimenda.]

II. Pars. Gratian. Ex his auctoritatibus colligitur, quod paterna professio pueros tenet obligatos, nec licebit eis a proposito

discedere, quod paterna deuotione in puerilibus annis susceperint. Sed obicitur illud Leonis Papae, [epist. XC. ad Rusticum Episcopum, cap. 13. et 14.]:

C. VIII

Non licet puellis nuptias eligere, que spontanea uoluntate uirginitatis propositum susceperunt.

Puellae, que non coactae parentum inperio, sed spontaneo iudicio uirginitatis propositum atque habitum susceperint, si postea nuptias elegerint, preuaricantur, etiam si nondum eis consecratio accessit, cuiusutique non fraudarentur munere, si in proposito permanerent. Ambigi uero non potest crimen magnum admitti, ubi et propositum deseritur, et consecratio uiolatur. Namsi humana facta non possunt inpune calcari, quid de his manebit, qui corruperint federa diuini sacramenti?

Gratian. Cum ergo in principio huius capituli dicatur: ^Puellae, que non coactae inperio parentumdatur intelligi, quod si coactae uirginitatis habitum sumpserint, sine preuarica-tione ipsum deserere possunt. Sed puella hic nubilis intelligitur, cuius (ut in sequentibus monstratur ) s post duodecimum annum liberum est arbitrium; nec in electione propositi cogitur sequiparentum inperium.

Sic et illud intelligendum est, quod est statutum in Sinodo ab Eugenio Papa habita [II. c. 32.]:

C. IX

Extra uoluntatem propriam retrusi in monasteriis non teneantur.

Sicut qui monasteria elegerunt a monasteriis egredi non permittuntur, ita hii qui inuiti sine iustae offensioniscausa sunt intromissi, non nisi uolentes teneantur, quiaquod non petunt obseruant. Ideoque tales considerandisunt maxime peccata conmittere quam plangere, sicut indecreto sanctissimi Leonis Papae manifestissime continetur.

[PALE A.

C. X. Unde Marcellus Papa.

Illud autem statuendum esse censemus, ut, si in minori etate filii monasterio oblati fuerint, et sacram tonsuram uel uelamina susceperint, dignum quidem duximus, ut XV.anno a prelatis moniti inquirantur, utrum in ipso habitupermanere cupiant, an non? Si uero permanere professifuerint, ulterius penitendi locum minime amplecti possunt.Sin autem ad secularem habitum reuerti uoluerint, redeundilicentia nullo modo denegetur, quia satis inutile est, ut coacta seruitia Domino prestentur.]

III. ParS. Gratian. Velamen autem uirginibus inponi non licet, nisi certis diebus.

Unde Gelasius Papa omnibus Episcopis [per Lucaniam, c. 14. et 15.]

C. XI

Non nisi certis diebus uelamen inponatur uirginibus.

Deuotis uirginibus, nisi aut in epiphaniorum die, aut in albis pascalibus, aut in apostolorum natalibussacrum uelamen minime inponatur, nisi forsitan (sicutde baptismo dictum est) graui languore correptis ne autem s sine hoc munere de seculo exeant, inplorantibusnon negetur. §. 1. Viduas autem uelare pontificum nullusattemptet.

IV. Pars. Gratian. Tempus quoque consecrationis earumsimiliter 0bseruetur.

Unde Gregorius in Registro, [lib. III. ep. 11.]:

C. XII

Ante sexagesimum etatis suae annum uirgines non consecrentur.

Iuuenculas fieri abbatissas uehementissime prohibemus. Nullam igitur fraternitas tua nisi sexagenariam Uirginem, cuius uita atque mores hoc exegerint, uelare permittat.

[C. XIII.]

Item ex concilio Cartaginensi 27 /.

Sanctimoniales ante annum quadragesimum non uelentur.

C. XIV

Ante uigesimum quintum annum uirgines non consecrentur.

Item ex Concilio Affricano 777, [c. 4.]i"a

Placuit ut ante XXV. annos etatis nec diacones ordinentur, nec uirgines consecrentur, et ut lectores populum non salutent.

[PALE A.

C. XV. Item Pius Papa.

Virgines non uelentur ante XXV. annos, nisi forte necessitate periclitantis pudicitiae uirginalis, et nonsunt consecrandae, nisi in epiphania, et in sabbato pa-scae, et in apostolorum natalitiis, nisi causa mortis urgente.

V. Pars. Gratian. Quamuis autem uiduaeprohibeanturUelari, uiduitatis tamen professio in scriptis ab eis est facienda.Vestis quoque professioni conueniens est eis tradenda, qua ubiqueutantur.

C. XVI

Professionem uiduitatis faciant, et habitum religionis sumant, que castitatem seruare proponunt.

Vidua, que sanctae religionis obtinere propositum uo-luerit, sacerdoti uel ministro, ad quem aut ipsa uenerit, aut quem ad se uenire contigerit, scriptis professionem faciata se aut signo, aut subscriptione notatam, continentem, seet religionis propositum uelle, et hoc perhenniter inuiolateseruare. Tunc accepta a sacerdote uel ministro apta religionis professioni ueste, seu lectulo quiescens siuein quocumque loco consistens, constanter utatur, nec diuersi coloris aut diuersae partis eadem sit notabilisuestis, sed religiosa et non suspecta.

PrevBack to TopNext

On this page