In ista quaestione quae sola circa totum prologum tractabitur sic procedam. Primo ponam opiniones, secundo terminorum notificationes, tertio conclusiones, quarto obiectiones, 5m principalium rationum et aliarum obiectionem solutiones.

Pro primo notandum quod circa veritatem praesens est triplex opinantium genus et discordia et multiplex particularis opinionis differentia.

Nam prima discordia est inter philosophos et philosophos. Cuidam enim posuerit rationem cognoscendi in re extra cogniti. Et haec positio fuit triplex secundum quod dicit Doctor Sollempnis, parte 1, articulo primo, quaestione 4. Prima fuit Platonis de qua loquar Augustinus 12 De civitate capitulo ultimo. Nam Plato ponit rationem cognoscendi cognita in mundo intelligibili, qui mundus archetypus vocabatur. Ponit lucem aeternam ad certitudinalem scientiam et evidentiam recurre et in hac luce sine ratione tanquam in infallibili arte tota ratio intelligendi secundum ipsum consistebat, ut expresse dicit Augustinus 8 De civitate, capitulo 7, circa finem, ubi Augustinus lum?ena? mentium esse dixerunt ad discutiendum omnia eundem ipsum Deum a quo facta sunt omnia.

Secundo, positio fuit Avicennae et Arabu, qui a Platone differebant in hoc quia non posuerunt animam praecedere, sed dixerunt eam in corpore recipere istam influentiam intelligentiae separatae et habitus virtutum ac scientiarum. Sed ipsa corporis et subicit obnubilatio eam impediebat ne exiret in actum horum habituum virtutum et scientiarum.

Tertia positio fuit Anaxagorae et Anaximandras qui dixerunt omnes huiusmodi habitus esse naturaliter inditos ipsi animae et non ab exteriori receptos; latitarent tunc propter subiecti indispositionem.

Hinc gu? positionum contrariatur positio Pypothecarum ad deambulando dicti eo quod Aristotles caput et actor eorum sicut dicit Augustinus 8 De civitate dei capitulo 22 ubi etiam dicit quod Aristoteles Platoni longe inpar fuit caput et actor eorum ambulans disputare Solitus erat hii posuerunt quod ratio cognoscendi non est in luce aliqua aeterna neque in tali arte incommutabili et divina. Sed solum an intellectu agente et possibili secundum quod potest haberi ex dictis Aristotelis tam in libro posteriorium quam et in libro de anima in multis locis.

Haec prima discordia et habet sub se multas alias ut patet per Doctorem subtiliter sollempnem per 1 articulo 1 quaestione prima ubi sex ponit errores antiquorum circa modum sciendi. Et prima per speculi doctis? libro secundo, capitulo 12, per totum.

Secunda discordia ut dicit Doctor Subtilis quaestione 1 prologi 3 Et fuit inter philosophos et doctores christianos, nam philosophi tenent perfectionem naturae et negant istam influentiam supernaturalem, sed doctores Christiani recognoscunt defectum naturae et gratiae super natura necessitatem. Et perceptionem veritatis non solum attribuunt naturae, sed etiam illustrationem et gratia divinali. Et similiter hoc ut prima multiplicatur et variatur.

Tertia controversia est inter theologos et theologos Christianos quia aliqui ponunt illustrationem necessariam tamquam directionem intellectus superiorem et distincta ab ea, ut Doctor Sollempnis et Hugolinus. Alii vero oppositum sicut Doctores Subtilis, Thomas de Argentia, Gregorius et alii quam plures huius discordiae quaelibet pars multipliciter variatur sicut patet indictis. Et hoc de primo articulo.

Quartus articulus ubi arguo contra dicta et primo contra dicta, et primo contra descriptiones sive notificationes.

Contra primum sic: secundum membrorum distinctionis de veritate significabile complexe non est aliud quam significata per terminos propositionis sed tales res non distinguuntur ab incomplexe significationibus igitur distinctio nulla.

Contra tertium membrorum: si proprie est vera veritas, cum propositio non posset esse falsa, sequitur quod veritas posset esse falsas quod est falsum.

Contra primum membrum: omnes res est complexe singulis et omne significabile complexe est incomplexe significabile igitur distinctio primi membri atritio videtur nulla

Contra secundum membrorum: christus est ecclesiae membrorum ecclesiae et sectae Christianae igitur non est pastor eius principalis sive caput patet consequentia quia aliter esset pastor et caput sui ipsius quod non videtur

Secundo circa eundem terminem: si descriptio esset vera sequitur quod nullus esset de secta christiana nisi existens in gratia quod est falsum patet consequentia quia solum illi sunt sub praeceptis dei et christi

Tertio circa eundem sequitur ex dicta descriptione quod nullus communicatus esset de secta christiana quod est falsum patet consequentia cum talis non est obedienter cum ceteris unitus

Contra tertium terminem primo sequitur quod forma silogistica et ratio sic dicta quod tamen non est dicendum patet consequentia quia per formam silogisticam innotescit intellectum immediate veritas vel falsitas propositionis alias incognitae etc Cum ratio sic descripta sit manima vel igitur erit actus vel habitus vel species vel aliquid supplens vicem speciei et nullum istorum ut videtur ex descriptione igitur omnino nihil est

3 sequitur ex eadem quod laetitia et dolor et ceterae passiones forent rationes quod est falsum patet consequentia quia tales sunt evidentiae immediate intellectum abstractive in notitiam ali?aus propositionis alias incognite dicentes igitur secundum descriptiones sunt rationes

Contra 4m terminem nam talis illustratio est mentalis ars animae igitur non est deus consequentia tenet ex dictis augustini in de cognitione verae vitae ubi inuit augustinus nil quippe aliud est ars quam anima sed certum est deus non est anima igitur etc antecedens est satis manifestum igitur non potest dici talis illustratio fore deus

Contra 2m membrorum eiusdem termini quia talis motus vel est motus potentiae vel rei existentis in potentia debet nullum istorum igitur etc

contra 3m membrorum eiusdem termini quia talis actus fit derelictus vel procedit solum active a potentia et hoc non potest dici vel a potentia et obiecto simul et tunc sequitur quod obiectum corporale agat in spiritum contra Augustinum VI musicae Et hoc consequens repraesentat et falsum Richardus barbae quaestione 1 lo?re suae et iohannes de marchia 2 quaestione determinationem articulo 2o ubi etiam tractat materiam qualiter ars est ipsa anima circa medium istius articuli.

Contra 5m terminem nullus est habitus supernaturalis igitur prima particula descriptionis falsa contra nota antecedens probatur quia si talis habitus esset habens eos posset scire seipsos habere et per consequens aliquid posset se scire habere fidem de articulo christiano Sed contra quam licet quilibet qui scit se habere fidem articuli scit ipsum articulum verum et cum habitus fidei aequae immediate se habeat respectu cuilibet articuli Sequitur quod si quis potest scire unum articulum sciet quemlibet et per consequens posset quis scire omnia necessaria ad veritatem nostrae sectae quod non videtur

2o circa eundem terminem nulla est veritas supernaturalis igitur descriptio falsa patet consequentia assumptum arguitur sic quia anima nostra potest naturaliter cognoscere primum principium igitur et quodlibet contentum nullo sed omnis veritas in ipsa continetur virtualiter igitur sequitur quod omnem veritatem anima naturaliter potest scire

2o anima nostra non non violuntatur in perceptione verorum divinorum igitur talis perceptio non est sibi supernaturalis

3o homo est eiusdem speciei nunc sicut fuit in statu innocentiae Sed tunc nulla veritas fuisset sibi supernaturalis igitur nec nunc

3o circa eundem terminem haec descriptio non videtur descriptione Apostoli convenire Ad Hebraeos 11 ubi dicit "fides est substantia" etc igitur ipsa non est bene data assumptum arguitur quia omne cognitive perceptum est apparens vel perceptio apparentium Sed fides secundum apostolum non est apparens ut apparentium igitur etc

contra 6 terminem adhaesio fidei includitur formidinem igitur non est summa certitudo consequentia nota assumptum potest haberi ex dictis michalis de massa quae recitantur tam in prologo Alphonsi quam thomae de argentia

2o adhaesio fidei non est summa certitudo ut qua maior posset esse igitur ista descriptio falsa assumptum arguitur quia principium magis est certum quam fides Cum principio nullus contradicere posset et fidei quam plurimi

3o sequitur quod idem se excedet et exceditur quod est impossibile patet consequentia quia fides vel adhaesio fidei est summa certitudo et remissa cognitio igitur assumptum verum et consequens descriptio falsa

Contra primam partem primae conclusionis lex nostrae sectae multis non est datae igitur multorum non est obligatoria tenet consequentia per dictum salvatoris iohannes 15 "Si non venissem locutus eis non fuissem peccatum non haberent". Antecedens arguitur per illud matthaeus 24 ubi christus describit signa sui ad ventus dicit "praedicabitur hoc evangelium regni in universo orbe in testimonium omnibus gentibus et tunc erit consummatio saeculi" Sed certum est quod consummatio saeculi non dum venit igitur nec evangelium toti orbi et omnibus gentibus praedicatum fuit quod erat probandum.

2o sic si conclusio pro ista parte sit vera sequitur quod omnis homo viator non conformans se huic legi peccaret Sed hoc falsum primo infantes non baptizantes qui non se conformant et tamen nullum habent peccant nisi originale

2o de ignorantibus invincibiliter ad quod ignorantiam necessario sequitur in potentia sed hoc excusat a peccato

3o cum infidelis per totum tempus vitae suae aequaliter se difformet nostrae legi sequitur quod aequaliter continue peccaret quod est falsum quia sic infinities infinities peccaret

3o contra istam ?? partem secundam Regula nostrae legis non est adaequate commensuratae regulae legis divinae igitur contingit aliqualiter a lege divinae errare qualiter regula nostrae legis non sufficit 2m errem improbare vel ad rectitudinem regulare igitur videtur quod non omnis sectae erroneae fit reprobativa patet consequentia aliter oportet dicere quod ratio rectificandi legis nostrae foret adaequate et proportionabiliter commensurata cuius oppositum est verum et fuit principium antecedens assumptum

Contra corollaria si prima duo esset vera sequitur primo quod dampnati continue fiunt peiores Sed hoc falsum quia beati continue non fiunt melioris igitur nec isti peiores cum illi sint aequaliter confirmati sicut illi obstinati

Secundo sequitur quod ipsi dampnait continue noviter peccarent et demerentur consequens falsum Cum sint extra terminos viae et statum demerendi patet consequentia quia continue minus se conformant et minus deo sunt grati

Contra 3m corollarium sequitur quod philosophica non foret scientia sed error hoc est falsum patet consequentia cum ponat nostrae sectae contraria sicut de aeternitate mundi et perpetuitate motus caeli et hiis similia igitur etc

Contra 2am conclusionem principalem arguitur primo per venerabilem augustinum inde videndo de?m ad paulinam ubi dicit sicut hanc lucem corporis sensu sic etiam voluntatem meam plane in deo quia praesto est animi mei sensibus ad quae intus praesens est

2o per eundem 13 de trinitate capitulo 2 sua nostras quaeque conspicua est Sed est voluntatem aliquid esse igitur prima pars falsa

3o contra eandem in aliqua scientia cognoscitur aliqua conclusio ctud cum certitudine reducta ad primum principium Sed nulla tali certitudine est dare perfectiorem igitur 2a pars conclusionis falsa minor videtur evidens et maior patet de communibus animae conceptionibus sicut est hoc omne totum est maius sua parte et hoc a quolibet puncto ad quemlibet punctum contingit lineam protrahere ex hiis similibus multae auctoritates possunt ad uti contra istam conclusionem ex dictis gregorii libro 1 distinctione 3 quaestione 2 Et ex dictis hugolini libro 2o 16 et 17 distinctionibus pluribus articulis

Contra primum articulum corollarium Aristoteles habuit plures certitudines sive exemplari eorum aeterno ergo corollarium falsum consequentia est evidens assumpta Cum plures res diffinitive descripsit et tamen hanc lucem exemplaris aeterni reprobavit contra platonem igitur non habuit ipsum et assumptum verum

Contra 2m corollarium est augustinus 83 quaestionibus ubi dicit veritas numquam falsitatem patitur et in principio non redditur nisi falsitas commixtione Et in libro de mendacio capitulo 28 veritas non nisi mendacio molatur

Contra 3m corollarium communitas scientiae ex communitate subiecit acciditur Sed subiectum theologiae est commune igitur et ipsa erit communis maiorem deducit aegidius ubi supra minor patet per magistrum libro 1 distinctione 1 quia haec scientia tractat de rebus et de signis quae communia sunt et huius scientiae subiecta substanti a ut videtur igitur minor vera et per consequens corollarium falsum

contra 3am arguo primo sic si theologia esset superior fide vel hoc esset ut creditiva ut hoc non quia sic solum est sacra scriptura quia non est evidentior fide vel ut de sensiva et hoc etiam non cum per rationem superiorem fide defendi non possit vel ut elicitiva et hoc similiter non quia nulla est ibi in ipsa evidentia quae non sit vel esse potest sic in fide hoc ratio fundatur supra dictis durandi ut habetur quaestione 2 prologi thomae de argentia articulo 1

2o sic vel fides et theologia sunt idem habitus vel non si sunt idem habetur contra conclusionem si diversi ponatur quod remittantur uniformiter aequaliter praescientiae quoad omina versus non esse tunc vel aequaliter et aeque cito desinent esse vel non si aequaliter igitur sunt aequales et per consequens theologia non es superior fide Si vero fides prius et citius desinit esse sequitur quod theologia stabit sine fide et per consequens fides non est necessario prima theologia quod est contra conclusionem ut potest dici quod theologia citius desinet esse quam fides cum sit fide superior secundum dicta in conclusione

3o tanta est cuiuslibet veritatis evidentia quanta certitudo sed cuius licet veritatis tanta est notitia quanta est evidentia igitur cuiuslibet veritatis tanta est notitia quanta est certitudo igitur contra conclusionem maior est nota ut videtur primo quia omnis gradus certitudinis est aliquis gradus evidentiae

2o quia omnis propositio est deo tam evidens quam certa similiter omnis veritas igitur maior vera patet consequentia cum arguitur ab inferiori ad superius affirmative minor de se patet igitur sequitur quod conclusio sit falsa

Contra primum corollarium illa non sunt eiusdem certitudinis quae sic se habent quod uni eorum quis potest assentire et dissentire libero alteri aut solum assentire et non dissentire Sed sit est de fide et demonstrationis conclusione nam secundum augustinum in quadam omelia super iohannem Cetera potest homoe non volens credere non potest nisi volens igitur quilibet credens potest libere non credere et per consequens assentire Sed non potest dissentire conclusioni demonstrationis potissime igitur non sunt eiusdem certitudinis et per consequens corollarium falsum

contra 2m sequitur quod eadem res sit finita et infinita quod implicat patet consequentia quia fides est infinita certitudo est solum finita notitia igitur simul erit finitum et infinitum quod erat probandum

Contra 3m corollarium sunt rationes okot et brinkil sed quia rationes okot recitat et solvit hugolinus ubi supra ideo non pono Sed rationes brinkil tantum quia satis apparent arguit primo sic respectu nullius propositionis habet vel habere potest intellectiva assensum quae de se est evidens super discursu aliquo applicato ad ipsam igitur respectu nullius propositionis respectu cuius fides inclinat fides immediate causat assensum

2o sic nihil per se naturaliter et inmediate cauat actum assensus respectu alicuius articulum cum quo stat in eodem respectu eiusdem articuli actus dissensus Sed cum fide intellectiva respectu articuli fidei stat actus dissensus respectu articuli illius maior est nota et minor patet de fidelibus simplicibus qui credunt quod christus non prius fuerit quam ipsum virgo genuit Et quod pater non prius genuerit quam virgo peperit ipsum qui tamen simplices magna fervent fide igitur corollarium falsum

3o sic si alicui infunderetur habitus fideofidei ex illo habitu praescientiae non assentiret istae Cui infunditur alicui articulo igitur fides non per se et immediate causat actum assensus consequentia tenet quia si causaret per se et immediate tunc posita fide poneretur effectus scilicet actus assensus sed hoc non fit igitur corollarium falsum

Contra 4am conclusionem potest argui ex rationibus francisci de marchia quas recitat gregorius quaestione 1 prologi articulo 4o. Et Olsensus quaestione 2 prologi articulo 3o primo sic scientiae nostrae sectae est per se nota vel ex per se notis deducta igitur fides per eius apprehensionem non est necessaria consequentia videtur tenere assumptum arguo per eum primo quia nullus tenetur indubitanter credere aliquid quod non est sibi per se notum vel ex per se notis deductum sed quilibet tenetur indubitanter credere veritatem sectae christianae igitur est per se nota vel ex per se notis deducta

2o sic quam indubitanter constat per se falsum esse falsum tam indubitans constat per se verum esse verum Sed per se notum falsum sicut deus non est Constat per se cuilibet simpliciter vel constare potest igitur et per se verum sed tales sunt veritates nostrae sectae

3o non processus infinitus in veritatibus nostrae sectae igitur erit devenire ad aliquid principium creditum vel plura principaliter credita sed illo vel illis Cur tali vel talibus credatur vel propter aliud creditum et hoc non vel propter alius per se notum habetur propositionem vel propter se ipsum vel se ipsa est tunc iterum erit ipsum per se notum vel ipsa erunt per se nota quod similiter est contra conclusionem huius argumenti vera tractatur per altissiodorensis libro 3o in tractatu de fide

Contra primum corollarium videtur esse textus evangelii multipliciter et inter capitulis ultimis et dictum athanasii in simbolo

Contra 2m talis infans vel talis de quibus loquar corollarium veniens ad annos discretionis vel usum rationis indetur licite posse in primo actu suo credere suam sectam esse veram post actum quam si immediate morietur non damnatur igitur corollarium falsum consequentia est evidens assumptum arguitur quia omnem ignorantiam quam habuit ante dei?a secta habet nu?o actu igitur si prima excusat et 2a

Contra 3m corollarium caput debet regere membra Sed romana Ecclesia est caput omnium igitur quilibet tenetur credere sicut ipsa credit maior est nota et minor habetur iohannes 22 ubi christus ad petrum dixit "tu vocaberis cephas" quod idem est quod caput igitur etc

Contra 5am conclusionem Si prima pars esset vera sequitur quod signa sensitiva et miracula sensibilia per se et immediate nostram sectam evidenter sufficerent sufficienter probabilem generare

Contra quod arguit brinkil quaestione 1 articulo 2o conclusione Prima sic qualitatum potentia sensitiva iudicat de re sensata mediate sensatione aliqua taliter stat quod iudicet mediate qualibet sed mediate aliqua sensatione potentia sensativa iudicat de realiter quam res est et erroneae igitur stat quod potentia sensitiva mediate qualibet sensatione erroneae iudicet de re ex quo faciliter deducitur falsitas primi consequentis plures rationes facit ibidem Sed quia omnes fundantur in eodem fundato scilicet quod potentia senstiva est errabilis in suis iudiciis circa nostrae fidei obiectum quare videtur quod ipsa per se et immediate talem sectam probare non posset ideo alias dimitto quam per responsionem ad istam faciliter ad alias potest responderi

2o contra 2am partem arguo per augustinum ut altissiodorensis libro 3o tractatu de fide questione 4 quia quaedam sunt quae non creduntur nisi prius intelligantur igitur videtur quod solum ex dictis talia haberi non possint

Contra 3am partem arguitur ex fundamento albimulizar et aliorum astronomorum ut recitat brinkil quaestione 1 capitulo 3o Sectae generantur 2m coniunctionem superiorum et planetarum igitur nec per signa nec per dicta nec per lumina immissa consequentia nota assumptum deducitur abalbumasae ubi supra

Contra primum corollarium non plus innitendum scripturae quam christi Sed plus est innitendum dictam rationis quam verbo christi igitur corollarium falsum maior eset certa Cum scripturae innitamur propter verba christi sed minor patet de petro qui licite discredidit verbo christi dicentis sibi ter me negabit

Contra 2m corollarium est informa dicens Aegidius quinto quolibet quaestione 6 Et potest argui sic quia u?m via potest necessitari ad diligendum deum sed videns deum clare necessitatur ad diligendum ipsum secundum quod ipse probat ibidem tripliciter igitur nullus potest in via clare deum videre minor patet probatur per eum ut est dictum et maior potest probari ex dictis venerabilis anselmi In de libero articulparbitrio ubi dicit quod ligari percuit potest homo invitus velle non potest in vitus igitur corollarium falsum et tractatur haec multipliciter quaestione 3 prologi thomae argumenta principalia ideo in speciali non arguo contra ipsum et hoc sufficant de toto articulo quarto

Quinto et ultimo restat respondere ad obiecta quae eo ordine quo facta sunt solventur.

Ad primum contra notificationem primi termini dico primo quod distinctio data est secundum communem modum loquendi multorum nec nolebam plus dicere nisi quod tot modis contingit hoc nomen veritas in dictis doctorum uti sive vere sive false sicut patet ex modo loquendi ibidem

Secundo quod et si significabile complexe est ipsa res incomplexa et econverso tamen aliter et aliter connotatur Cum significatur complexe quam quando significatur praecise incomplexe et hoc sufficit pro distinctione

Tertio dico quod pro eodem summo verum et veri>tas verificabilis de pluribus quae non sunt enuntia incomplexe significabilia ideo positum fuit 2m membrorum distinctionis

Ad secundum cum arguitur quod si propositio vera sit veritas etc sumendo terminos concretive concedo consequens quia sic non valet plus quam propositio vera potest esse propositio falsa quod est verum

Ad tertium ibidem cum arguitur quod omne quod est vel omnis res etc dico quod antecedens potest dupliciter sumi uno modo quod sit incomplexe significabile per aliquem terminem non transcendentem Sed determinate significante substantiam aliquam vel naturam Et sic concedo consequentiam et nego antecedens Alio modo potest summi assumptum quod sit significabile incomplexe per terminem tamen unum licet transcendentem sic concedo antecedens et nego consequentiam

Ad rationes contra secundum terminem. Et primo ad primam rationem pro qua distinctionem, nota huius nominis Ecclesia quod potest tripliciter sumi, uno modo pro fideluifideli universali et generali congregatione. Sic sumitur de consecratione de prima ecclesia. alio modo pro mystico corpore christi et sic sumitur pro christi capitis et suorum membrorum ad mu?item cum pagine et unione. Et sic sumitur prima quaestione 1 ecclesia. Tertio modo accipitur pro praelatorum thearchita cura et pastorum ecclesiae praelatione sic dixit christus petro matthaeus 18 "si te non audierit" dicit ecclesiae. Ex hac distinctione patet quod non obstante quod christus est membrorum ecclesiae 2o modo est cum pastor principalis primo vel 3o modis ecclesiam sumendo Qualiter autem christus sit caput ecclesiae tractat altissodorensis diffinitive libro 3o capitulo 4 pluribus conclusionibus.

Pro solutione eiusdem rationis potest notari distinctio ecclesiae quam ponit Marsilius de Padua parte 2e et ubi dicit quod ecclesiae ex usu graecorum vocatur congregatio populi sub uno regimine contenti Sic dicit Aristoteles 2o politicorum capitulo 7 ecclesiae autem percipiant omnes 2o apud latinos uno modo vocatur domus in qua deus a fidelibus colitur et adoratur sic dicebat apostolus primo ad corinthios 11 "aut ecclesiam dei contempnitis" ad eumdem sensum loquitur glossa Augustinus ibidem aliis importat hoc nomen ecclesia omnes presbyteros seu episcopos et reliquos ministrantes in ecclesia secundum priorem significationem

3o modo secundum aliquos importat ecclesia ministros illos presbyteros seu episcopos qui ministrant et praesunt principali omnium ecclesiarum ecclesiae scilicet romanae sicut sunt papa et cardinales ipsius rursum secundum aliam significationem dicitur hoc nomen ecclesia universitas fidelium credentium et invocantium nomen christi et hoc 2m ipsum fuit prima in posito huius dictionis et consuetus usus eius apud apostolos in ecclesia primitiva ut patet primae ad corinthios primo ubi dicitur "ecclesiae quae est corinthi" etc actuum 20 "attendite vobis et universo gregi" etc Item ad phil 5o "viri diligite uxores sicut christus ecclesiam". Ex quibus patet quod hoc nomen sumpta ecclesia non solum verificatur de universitate fidelium sed etiam de parte vel partibus talis universitatis ad istum sensum loquitur ipse hugo de ecclesia libro 2o parte 2 capitulo 2 non dicit ecclesia sacnta corpus christi est uno spiritu vivificata et unita fide una et sanctificata huius corporis membra singulique fidelium existunt omnes corpus unum propter spiritum unum et concludit in fine capituli quid est igitur ecclesia nisi similitudo fidelium universitas christianorum Ex quibus patet faciliter quid dicendum ad illam rationem primam

ad 2m et 3m ibidem dicitur distinguendo consequens vel consequentiam eo quod praeceptum nostrae sectae est duplex unum distinguens fidelem ab infideli Aliud fidelem bonum a non bono fideli de primis videtur descriptio Et de sensis procedunt rationes quarum non valent

Ad rationes tertii trinum ad primum cum dicitur quod sequitur formam syllogisticam etc nego consequentiam et probationem cum arguitur quia per formam syllogisticam innotescit immediate etc

Dico primo quod hoc non sufficit sicut patet ex discriptione 2o dico primo quod hoc non sufficit sicut patet ex discriptione 2o dico quia duplex est immediate scilicet illationis et adhaesionis modo in description termine non loquor de prima sed de 2a et differentia harum satis patere potest advertere noluntati cum non fit nomen apud omnium intellectum quodlibet consequens quod formaliter sequitur ad aliquod antecedens ipsum consequens formaliter sequi ad talem antecedens sed sicut ratio sophistica alicui videtur demonstrativa ita et demonstrativa apparere posset a boni esse sophistica

Ad 2m ibidem dico quod divino est insufficiens nam potest dici quod sit naturalis potentia quam philosophus in praedicamentis dicit esse de 2a specie qualitatis

ad 2m ibidem nego consequentiam et ad probationem dico quod huiusmodi passiones non dicunt intellectum incognitio veritatis vel falsitatis abstractive sed ex parti?ne sic respondet Brinkil quaestione 1 articulo primo circa finem sed per hoc non solvitur ratio tendo viam quam sequor quia ratio non abstractive sed etiam deductive ducit in notitiam alicuius ideo dico quod ratio non sufficit quia huius passiones non ducunt intellectuabiliter in notitiam sed magis experientiam sensuali et de illo non intelligitur descriptio supra dicta

ad rationes contra 4m terminem ad primum cum arguitur primo per augustinum dicentem "nil quippe aliud est ars" etc dico quod ars multipliciter sumi potest uno modo pro habitudine ad artificialiter immutandam et isto modo dicitur actus primus cuiuslibet artis

Aliter sumitur pro actuali immutatione artificiosa et ista est duplex quaedam creata quaedam in creata de increata arte dicitur isto modo ars essentialiter et entiative sive substantive sed de arte creata sicut sunt qualitates creatae non dicitur sic essentialiter ars sed solum praeceptibiliter et denominative id est quando actualiter per eas aliquid ah?ai?a percipitur et ipsa ab ipsis vitaliter immutatur sic similiter potest dici de ipsa anima et de eius arte si singulariter ars animae pr aptitudinali ad vitaliter sive artificialiter immutari et pro actu artis proprie primo sic nil aliud est ars aniame quam anima si autem accipitur pro eo quod ipsam vitaliter sine artificailiter immutat sic est falsum nec sic intelligit augustinus quoniam sic deus potest esse eius ars 2m quod prius est dicutm per hoc patet quod conversa ibidem facta in ratione non valet Et patet ista materia quaestione 2 declarationum iohannes de marchia circa medium articuli 2i

ad 2m ibidem cum dicitur utrum talis motus illustrationis sit modus potentiae vel rei existentis in potentia etc diceret iohannes de marchia quod potius potentiae quam rei alicuius existentis sicut patet expresse in suis determinationibus quaestione 2 articulo 2o et sic circa finem Sed doctor inventivus Iacobus de viterbio primo quolibet quaestione 12 diceret quod esset motus procedens ex anima mediantibus idoneitatibus existentibus naturaliter in illa

Sed tunc oritur dubium qualiter tales idoenaeitatis se habeant quia vel sunt idem quod anima sine animae potentiae vel non Si sunt idem et quaestio non modica apud eundem quomodo idem moveat se ipsum si aliud hoc non videtur pro quorum plena solutione nihil dicam ad praesens nisi quod pro solutione primi articuli est notandum quod praesentia alicuius perceptibilis ad potentiam perceptivam est duplex scilicet entitativa et obiectiva modo hic motus nihil aliud est quam obiectum vel perceptibile non praesens obiectaliter vel vitaliter sive criminaliter

2m alium modum loquendi facere praesens obiectaliter vel vitaliter sive hoc fiat per motionem potentiae perceptivae sive revocationem ipsius perceptibilis de quo forte alias videbitur deo dante

ad 3m ibidem diceretur secundum opinionem hugolini libro 2o distinctione 17 quaestione 2 articulo 2 Quod talis actus sit elicitus vel derelictus procederet tam a potentia quam obiecto Et in hoc bonum emulant Sequitur ipsum sed 2m opinionem ideo d marchia quam barbe sequitur quaestio sua prima diceretur quod non obiecto sed solum a specie intellectuali sed sive sic sive non semper et aliquis actus causatus per talem motum et hoc sufficit mihi

ad rationes contra notificationem 4i termini ad primum cum dicitur quod nullus habitus est supernaturalis nota propter dicta doctoris subtilis et brinkil quid sit habitus supernaturalis proprie dictus pro quo est sciendum quod doctor subtilis quaestione 1 prologi duos modos ponit dicens potentia receptiva comparatur ad actum quem recipit et ad agens a quo recipit In prima comparatione nulla est supernaturalitas Sed potentia solum dicitur naturalis mo?lnt? vel ne?utra Si autem comparatur ad agens a quo recipit tunc est naturalitas quando receptivum conparatur ad tale agens quod naturaliter natum est imprimere talem formam vitae passivum sed est supernaturalitas quando non sic est Et declarat hoc de intellectu possibili et agente et iste est primus modus

2us modus est quando aliqua informatio ab agente supplente vicem obiecti supernaturalis vim gratia nam obiectum huius deus est trinus est deus in propria substantia natura igitur illud agens quod supplet vicem istius sive perfecte sive imperfecte dicitur etiam supernaturale ex hiis apparet qui habitus dicitur supernaturalis 2m modum istius doctoris Sed contra istum et significanter contra primum modum arguit Brinkil quaestione 1 articulo 1 Si si homo no peccasset aeque naturaliter vel supernatualiter recepisset formam istam impressam sic modo recipit sed tunc recepisset naturaliter igitur et modo maior patet quia modo est eiusdem speciei cuius tunc fuisset minor probatur quia non recepisset isam formam nisi ut medium ad ultimum finem Sed naturaliter ordinatus fuisset ad ultimum finem igitur et ad istam formae informationem vel impressionem et cum modo aequae ordinetur ad ultimum finem sicut tunc igitur si tunc fuisset ei naturaliter et nunc Secundo sic quam naturaliter potentia hominis intellectiva appetit perfici per se medium ordinatum ad finem sibi ultimum tam naturaliter appetit perfici per finem ultimum sed naturaliter appetit perfici per medium et finem appetit naturaliter

3o sic intellectiva potest recipere actionem naturaliter ab agente ente in communi igitur etc a deo in speciali patet consequentia quia 2m statum conceptus entis deo et aliis univoce est communis propter has rationes ponit ipse brinkil alium modum dicendo quod qualitercumque potentia receptiva potest comperari ad formam quam recipit taliter potest comperari ad agens a quo recipit Conperatur enim quandoque ad formam sibi vio?luntam quando scilicet potentia ad oppositum naturaliter inclinatur neutra autem forma est praeter appetitum naturalem suae naturae nec tamen pro movens nec inpediens nalis est quando potentia naturaliter appetit eam et praecise ex coordinatione utrum habitudinum suorum naturalium vel moralium suorum actum non potest illam formam naturaliter acquirere haec descriptio posset satis faciliter calumpnari ex eo quod ponit praecise ex coordinatione etc per quam decem exclusivam quamlibet dei influxum videtur excludere dicitur autem forma Supernaturalis 2m eum quae praecise ex coordinatione causarum 2am una cum generali concursu primae causae non potest acquiri

utrum autem argumenta sua contra doctorem subtilem concludant studioso relinquo meritum apparet quod faciliter posset responderi ad ipsa

Alius posset esse modus respondendi ad rationem Confirmis dictis theologiaethomae de argentina libro 4 distinctione 47 articulo 2

conclusione prima respondendo ad obiecta ubi dicit quod ad 2m averroym super de caelo et mundo Quidquid convenit rei per causam superiorem non convenit ei violunter

Ex hiis ut dicit commentator concludit quod sphera ignis movetur circulariter nec ex principiis suis intrinsecis quia sic est mobilis sursus nec convenit ei violunter talis motus quia convenit sibi per causam superiorem Ex quo patet quod haec consequentia non valet potentia non violuntatur in receptione a formae igitur a forma est sibi naturalis vel conveniens ex propriis ultimus principiis modus potest esse diceretur quod informatio cuiuslibet veritatis esset nobis debita inesse naturaliter Sed non a natura ex quo esset imaginandum quod ignorantia et ceteri defectus quos incurrius propter peccatum primi parentis non insunt naturaliter sed potius a natura ita per oppositum illustratio veritatis et aliae perfectiones in quibus homo fuit In statum innocentiae ante lapsum sunt nobis naturales non tamen possumus tales attendere ex natura vel a natura ideo dicerentur nobis huius formae sive perfectiones supernaturales non quia non sunt nobis naturales Sed quia a natura vel ex natura sunt a nobis imperceptibiles Et de isto modo prolixe habetur ad heremitano In summa hermorum libro 87 16 capitulo usque ad 2 oppositum termen inclusive in quo ostenditur ex sacra scriptura quod iustitia deberet esse naturalis cunctis hominibus de hiis videbitur plenius in 2o deo dante

per hoc potest responderi ad formas ad primam cum dicitur nullus est habitus supernaturalis etc nego istam Et cum probatur quia si sic posset talis scire etc posset hic primo distingui de ly posse quia diceretur posset potentia propria sibi intrinseca et tunc consequentia non valet generaliter vel de posse extrinseco et sic concederem consequens et quia hic arguitur de habitibus cogitivus concedo simpliciter consequentiam et cum arguitur quod non quia tunc posset aliquis se scire habere articulum fidei concedo et cum dicitur nescit articulum fidei esse verum negatur consequentia de forma quia non valet sed super hoc requiritur quod sa?at hanc consequentiam esse bonam est articulus fidei igitur est verus sic respondit brinkil Si igitur ad sensum quo quis scit se habere articulum fidei concedo quod aliqualiter scire communiter accepto potest scire articulum esse verum Et cum infertur igitur posset scire omnia necessaria ad merita nostrae sectae Eodem modo loquendo de scire concedo consequens nec puto illud inconveniens esse

Ad 2m cum arguitur nulla veritas est supernaturalis naturae assumptum et ad probationem potens naturaliter cognoscere patet per philosophum 2o metaphyscicae quod assumptum est falsum Et ad alia ibidem patet ex dictis quid dicendum

ad ultrum ibidem dico quod diversas rationes fides diversimode potest describi sicut patet per divinum altissiodorensis libro 3o tractatu de fide et hoc sufficiant de termino quinto

Ad rationes contra 6m terminem ad primum cum dicitur quod fides includit formidinem nego illud et rationes quae pro hoc fieri possunt sufficienter solvuntur ex dictis doctoris signatoris circa rationem

Ad 2m cum dicitur quod adhaesio fidei etc dico quod est summa certitudo hoc est de genere certe summae certitudinis Et cum dicitur quod principium est magis certum summendo ly magis pro nota specei in genere non individui in specie nego illud nec ratio ibidem pro hoc facta ipsum probat

ad 3m nego consequentiam si bene sequitur idem 2m unam rationem excedit se et 2m aliam non non quid entitative sed solum denominative sicut albedo potest esse maior similitudo quam albedo Et haec de obiectionibus contra notificationes terminorum et solutionibus eorumdem

ad primam rationem contra primam conclusionem dico primo negando assumptum quod patet falsum per illud apostoli numquid non audivit Et quid in omnem terram exivit sonus eorum etc ad rationes 10 Et cum probatur de signis adventus christi dico primo quod ly tunc non debet teneri immediate subsequenter sive temporaliter inte?aeplatione sed mediate consequentis successivo ordine ut dicatur tunc id est post hoc

2o dico sicut iohannes de Clencok in postilla super actus apostolorum in illo capitulo super illo verbo "non est vestrum nosse tempora" etc., ubi adducit textum istius euvangelium et glossam Augustini concludens in fine quod omnino omnia ibi dicta ad litteram debemus intelligere de 2o et ultimo adventu christi ne derisioni exponatur

3o potest responderi ad consequens istius rationis iuxta opinionem hic hermitanii libro 8 summe suae de conclusionibus hermenorum 36 2 3a capitulis dendo quod legem non esse obligatoriam hiis quibus non est data vel qui ipsam invincibiliter ignorant potest esse dupliciter uno modo sic quod si non faciant peccant non faciendo contra legem etc qui legem istam non audiunt 2m eam non obligantur

Aliter potest summi eos obligari sic quod si non servent legem quod non propter hoc fuit in peccatis etc est falsum eos non obligari sed simpliciter quilibet eorum ad eam sic obligatur

Ex quo patet sicut ipse infert ibidem quod non omnis obligatus ad legem tenetur facere 2m eam nam homicida obligatur ad legem iudicis sui et tamen eam non tenetur facere unde aliud est dicere obligatur ad legem et tenetur facere legem de hiis plenius videbitur in 4o circa sacramentum baptismi ubi videbitur utrum quilibet peccet se non baptizans vel procurans baptizari cum possit

ad 2m patet quid dicendum 2m modum iam dictum quia haec consequentia non valet quod si conclusio sit vera quod tunc quilibet non servans hanc legem peccat eam non servando sicut patet ex dictis

ad 3m ibidem cum dicitur quilibet infidelis etc negatur assumptum quia quandoque se sic deformat quod deformat se legi naturae informa et expresse et legi rectae rationis quandoque autem non sic actualiter et certum est quod hoc non est aequaliter se deformare quia in prima semper peccat 2m omnes sed non in 2a 2m quosdam sicut patet ex dictis quare ille deformationes patent non esse aequales

ad rationes contra 2am ad primam partem cum dicebatur regula legis nostrae potest primo dici negando consequentiam quia minor regula sufficit ostendere defectum contra regulam quandoque maiorem

2o potest dici quod licet non sit sibi adaequata formaliter et distincte tamen est sibi proportionata potentialiter et virtualiter interpretative seu reductive patet cum per regulas conclusiones praecipiat declinare a malo et facere bonum in quo cuiuslibet legis defectus et error sectae dici potest consistere

3o potest dici quod conclusio loquor de legibus quibus actualiter erratur quae tamen non leges sed statuta erronea sectarum dici debent non autem intelligitur conclusio de omni specie sectae qua possibile est contra legem divinam errare

ad rationes contra corollaria et primo ad istam contra quia infertur quod damnati continue fierent peiores diceret fastinus libro 3o in conclusione utrum praeceptum iusti dei naturas damnatas valeat obligare conditio consequens Et cum arguitur contra ex hoc quod beati non fiunt melioris nego consequentiam aliter apparet mihi dicendum negando primo consequentiam et si probatur continue non faciunt ad quod obligantur Sed arguit oppositum electione dico quod non obligantur sub poena peiorationis culpabilis quamvis continue obligentur sub poena culpae

Ad 2m ibidem diceretur idem facinus ubi concedo consequens pro prima eius parte scilicet quod continue noviter peccant damnati sed negat quod continue demereantur

Aliter apparet mihi dicendum scilicet quod ipsos continue peccare noviter potest intelligi dupliciter primo sic quod ly noviter vel novitas habeat se respectu temporum vel successus sive eliciti actus Alio modo quod respectu obiecti sive contemptus volo dicere quod primo modo damnatum peccare noviter 2m temporum ssuccessive est verum quia novum actum et alium quam prius sine alio tempore elicit et sic primo noviter peccat Sed tamen non in 2o modo quia eodem contemptu circa idem obiectum 2 2m eandem obligationem ratio idem et non novum peccatum quam ad deformitatem reatus et actus licet forte aliter sic quo ad scientiam et entitatem actus

ad rationem contra 3m corollarium Cum arguitur quod si esset verum philosophia non esset scientia nego consequentiam et ad probationem cum dicitur quia docet contraria nostrae sectae verae hoc similiter et cum dicitur quod ponit mundi aeternitatem et alia similia quae veritati nostrae sectae obviare videntur pro evidentia istius noto sicut potest habere parte 1 summae doctoris sollempnis articulo 1 quaestione 12 et articulo 10 quaestione 3 quod scientia aliqua posset dupliciter considerari primo enim quantum ad se et in se.

2o quantum ad ipsum scientem primo modo cum de nullo fit proprie scientia nisi de vero patet quod nulla scientia alteri contra dicit sicut nec veritas veritati

Sed 2o modo recipiendo vel considerando scientiam sic contingit ipsos peritos in scientiis errare sicut ad invicem contradicere et si illi ex defectu eorum et errore contradicant veritati nostrae sectae ex hoc tamen non est dicendum scientiam scientiae contrariari nisi recipietur scientia valde inepte pro quocumque scripto ab aliquo intelligibili scientia vel arte quod facere non expedit nec est necesse

Ex quo primo patet quod hugolinus quaestione 1 prologi articulo 3o conclusione prima minus proprie accipiat philosophicam scientiam quia solum scripturam ab aristotele de hac scientia tradita

2o sequitur ex hiis quod nullius scientiae principia principiis nostrae sectae sunt contraria

3o quod tam doctor sanctus quam dominus aegidius thomas de argentina in pluribus eorum dictus minus bene glosant aristoteles in rationibus quibus m?ti probare mundi aeternitate dicentes quod arguat ibi 2m viam naturalis philosophiae patet hoc non est verum aliter naturalis philosophia nostrae veritati contra diceret quod est contra praemissa ideo potius est dicendum ibidem ipsum arguere 2m proprium errorem et ignorantiam propriam quam 2m naturalem philosophiam quod ut clarius pateat arguo aliquibus mediis contra iam dicta primo sic tam contraria est scientia naturalis nostrae veritati quam contraria fuit et est christo sed illi est et fuit gratia igitur et veritati nostrae maior patet minor probatur per glossam supra illo verbo prius vivificavit deus mi?am suam in civitate munita ubi g?lo mundus dicitur Civitas munita quia sapientia carnalia et physica traditione armatus erat contra d?m suum

2o arguo per glossam superius ad corinthios primo non misit p baptizare sed euvangelizare non in sapientia verbi ut evacuetur crux christi ubi glossa sapientia verbi est sapientia philosophorum quae sapientia verbi dicitur quia verbosos facit per istam enim sapientiam evacuatur Crux christi id est mors christi et impossibile iudicatur contra naturam ut deus immortalis moriatur igitur videtur quod iudicium naturae et per consequens naturalis scientiae contra dicat veritati nostrae sectae quod erat probandum

3o sic nam scientia naturali potest quis vere iudicare oppositum nullius quod iudicat veritas nostra igitur tales repugnant consequentia videtur nota iohannes xi de lazari resuscitatione et de ezechia ysa 38 et 4o Regis sic tam repugnat scientia naturalis nostrae veritati quam nostra veritas repugnat humanae vel naturali rationi Sed nostra veritas illi repugnat igitur et scientiae naturali maior patet minor probatur in epistola consentii ad Augustinum ubi dicit de ipsis haereticis non sic errarent si scripturis magis quam suis rationibus accommodare fidem mallent

5to ad hoc sunt rationes olkot quaestione 1 articulo primo ubi nititur probare quod articuli fidei non solum sunt praeter vel supra rationem Sed etiam contra rationem naturalem quia ratio naturalis debeat oppositum esse verum unde philosophi concluserunt quod impossibile est mulierem concipere sine viro igitur etc

Ad ista potest responderi satis faciliter ex doctoris sollempnis parte articulo conclusionibus superius notatis unde primum

ad primum argumentum dicendum quod auctoritas solvit se ipsam quia non dicitur physica scientia sed potius physica traditio nam 2m quod dicit doctores sollempnis ubi supra physica est vera rerum naturalium scientia ex veris physicis et rebus animadversa a physicis non solum ab eis instituta semper enim philosophiae nomen de se in bonum sonat physica vera traditio vocatur ista scriptura quam publice in scriptis philosophi tradiderunt modo quid in prima invenitur verissimum est quia sic in ipsa in dicitur quod "gloria domini plenum est opus eius" ecclesiasticus 42 Et videtur quomodo deus "effudit illam super omnia opera sua" ecclesiasticus primo In 2a non solum verbum sed etiam sibi ipsis adversantur quare non mirum si nobis contrariantur Ex quibus potest quod non solum theologia immo quaelibet scientia est sincera vera falsitate per mixta Et ex hiis patet responsio tam ad primum quam ad alia quae sequuntur

unde ad 2m argumentum Cum dicitur quod per sapientiam verbi evacuatur crux christi dico per veram sapientiam nihil evacuatur christi sed per sapientiam quae non vero nomine sapientia sed abusive dicitur 2m quod habetur in glossa Super illo verbo 1 corinthios 1 perdam sapientiam sapientumsapientium ubi glossa non vera sapientia perditur a divino sed falsi nominis scientia quam sibi thezaurisant ligne mendacii et deficiunt scrutantes scrutinio hoc non est sapientia verorum philosophorum sed falsorum quorum sapientia stultitia est apud deum 1 corinthios 3

per haec ad 3m quo dicitur quod quis potest scientia naturali etc concedo assumptum sed propter hoc non sequitur quod 2m principia vere naturalis scientiae quia principia vere naturalis scientiae non indicant determinate nisi 2m determinationem causae primae et nobilissimae cuius medicus solum est instrumentum

ad 4m sic patet per doctorem sollempnis ubi supra articulo 10 quaestione 3 quod nulla vera ratio contradicit hinc veritati Sed forte bene fantasmaticum sophisma quod ratio ab ignorantibus creditur et aestimatur

ad rationem quintam quae est positio olkot ubi supra nego simpliciter positionem nec ratio valet sicut patet ex supradictis et arguo contra eam per rationes quas facit contra se ipsum ut videantur responsiones suae non valere primo sic omne contrarium fidei est falsum sed conclusum per rationem naturalem est contrarium fidei igitur conclusus per rationem naturalem est falsum

2o gratia non destruit naturam sed perficit sed secta fidei nostrae est secta potissime gratiae igitur non destruit naturam

3o cum ratio naturalis convincat intellectum ad sensum illius quod concludit et concludit oppositum fidei igitur necessitat intellectum ad sensum infideliter quod est falsum

ad primum istorum respondendum concedendo quod omne contrarium fidei est falsum conclusum per rationem naturalem frequenter est falsum et cum infertur igitur conclusio demonstrationis potest esse falsa neutra consequentiam ratio quia tunc talis ratio non est demonstratio sed sophisma unde 2m eum omnis ratio concludens oppositum fidei si nesciatur solvi credam est sophisma haec solutio ut expresse patet concedit oppositum istius quod dicit cum nulla argumentatio sophismata sit ratio naturalis dicenda quod tamen ipse facit in positione in responsione et per consequens male et abicitur terminus in periculum inperiti

ad 2m respondet quod non sequitur contrariatur rationem igitur non perficit naturam immo magis oppositum

contra quam solutionem arguitur fides contrariatur rationi igitur respectu unius et eiusdem simul eidem inesse non possunt igitur posito uno removetur aliud Sed cum a alia parte arguitur fides perficit naturam igitur conservat et perficit meliorando igitur simul existere possunt in eodem simul respectu eiusdem sed hoc sunt contradictoria et sequuntur ad positionem et responsionem eisu igitur male dicit

ad 3m rationem dicit quod omnis ratio naturalis quae concludit oppositum fidei debet credi esse sophisma ideo non necessitat aliquem ad infidelitatem quae responsio implicat cum sua positione sicut et priores quia sequitur debet credi sophisma igitur est falsum et ab alia personae sequitur est ratio naturalis igitur verum cum nullum falsum sit ratio naturalis sed potius sophistica igitur ex hiis sequitur quod idem erit verum et falsum quod est inpossibile et per consequens positio eius Sed tamen pro ipsa indicuntur esse verba Richardi libro de studio sapientiae capitulo 82 ubi dicit quis capiat hoc quomodo unus ad alium sit alius in persona alius in essentia Si exemplum quaeris nusquam crearis invenis quod tri satis facere valeat si rationem consulas omnis humana ratio reclamat simile dicit libro 4 de contemplatione capitulo 5 et aliis sequentibus ibidem

ad hoc dicitur dupliciter primo quod Richardus pro eodem sunt rationem illi reclamare et illud praeter rationem esse sicut expresse patet libro de studio sapientiae 84 ubi dicit constat siquidem duo contemplationis genera supra rationem esse primum quidam est supra rationem sed non praeter rationem 2m autem supra rationem et praeter rationem et exemplificat ibidem de hiis de quibus dixerat prius

2o dico quod Ricardus per ista verba non plus vult intelligere nisi quod argumentatio sapientiae humanae illam veritatem nostrae fidei non potest attingere unde eodem libro capitulo 70 Sic inquit nemo igitur se existimet ad illius divini luminis claritatem arguendo posse penetrare nemo se credat humana illud ratione posse comprehendere si enim aliqua argumentatione adiri potuisset lumen illud divinum utique inaccessibile non fuisset

Ex hiis patet dicta Richardi non suffragantur opinioni quam opinionem doctor sanctus libro primo summe contra gentiles capitulo 7 reprobat diffuse quatuor rationibus et una auctoritate augustini libro 2o super genesem ratio prima est ista sola falsa vero contrariantur Sed quae ratio naturalis iudicat haec sunt vera et fides est vera igitur sibi mutuo non contrariantur

2o cognitionis principiorum naturaliter deus in nobis est auctor Sed quod inducitur in animam discipuli a docente doctoris scientiam continet nisi doceat ficte igitur et si cognitio nostra naturalis contrariatur fidei sequitur quod scientia dei fidei contrariatur quod est falsum

3o intellectus noster contrariis non impeditur et ligatur ne consentiat veritati igitur si deus est tam nostrae rationis naturalis quam contrariatur fidei sequitur quod deus ligat et impedit nos ne consentiamus veritati

4o quae sunt nobis naturaliter indita non immutari natura manente igitur manente natura continue fidei contrariatur et per consequens nullus simul poterit habere fidem et naturam quod est falsum unde Richardus inde studio sapientiae capitulo 74 aliter siquidem deus videtur per fidem aliter cognoscitur per rationem aliter cernitur per contemplationem Et sequitur prima est infra rationem ex quo concludo quod ratio naturalis non solum non contrariatur fidei sed inquantum inti?tur nostrae fidei theologiae supra fidem elevatur et hoc de prima conclusione cum corollariis suis

Ad rationes contra 2am conclusionem de primo concedo auctoritatem Augustini nec est contra dicta tamen pro eius plena evasione potest primo notari modus etc magistri hugolini iuxta conclusionem notatas 2o magistri hermani qui ponit ubi prius est dictum distinctionem de notitia quia quaedam est comprehensiva et terminatur ad quia est et ad quid est clare et perfecte alia perspicua quae etiam terminatur perfecte ad quia res est et aliqualiter ad quid est intuitive licet non comprehensive tamen ad essentiam rei terminatur intuitive

3a quae terminatur ad quia est rei et ad quid est non quidam evidenter vel perspicue sed solum experimentaliter ponit exemplum deo bo?c solis quod videt aquilla primo modo videt homo 2o modo noctua 3o modo hoc applicando ad propositum intelligit ipse et doctor sollempnis Et ego una cum ipsis de primo modo notitiae istam conclusionem nec contra hoc sunt auctoritates ibidem adductae Et sic patt quid sit dicendum ad primum et secundum Contra istam conclusionem

ad 3m cum arguitur aliqua est certitudo etc dico primo quod consequentia non valet quia aut est de certitudine et ad de sperciutate evidentiae 2m quod est dictum 2o dicerent aliqui quod illae propositiones secundum quod formaliter solent dici non sunt certe immo false quia sequitur 2m ipsos a quolibet puncto ad quemlibet punctum contingit lineam rectam producere igitur ab a puncto ad se ipsum contingit lineam rectam deducere quod est falsum Sic diceret gyso de colonia

Similiter posset dici de ista omne totum est maius sua parte quae falsificatur in homine Cuius pars non est maius quam totum ita ista si ab aequalibus aequalia devias quae remanent erunt aequalia

patet primo per ablationem humanitatis christi ab eius divinitate

2o in quantitatibus faciendo comparationem 2m diversas dimensiones sed illis non multum adhaereo et significanter primo quia reputo non sufficit dictum unde concedo consequens ad quod deducitur ultimitate scilicet quod ab a puncto ad se ipsum contingit produci lineam rectam primo theologice loquendo quia potest esse simul et semel in diversis locis

2o naturaliter dicendo imaginando quia si ab loco incipietur linea a puncto a et moveretur a versus c locum et linea protraheretur a b usque in c certum est quod protraheretur ab a usque ad a Ex quo patet quod ratio sua non refringit supra datam propositionem

3o potest dici pro rationibus contra conclusionem quod aliud est dicendum de certitudine arguitiva et ad certitudine intuitiva modo licet sic certitudo reducta ad certitudinem primi principii de lege communi arguitive non tamen intuitive ex quo etc patet quid dicendum generaliter contra rationes quae fieri possent in materia ista

ad rationes contra primum corollarium dico primo negando consequentiam quia stat habuerit certitudinem et tamen non talem qualis est ista de qua est hic sermo

2o potest negari assumptum sumendo certitudinem talem prout sumitur in proposito conclusionis et ad probationem dico quod non sufficit ista certitudo diffinita in sqi?e Sed supra hoc requiritur diffinitio ipsius in quantitate essentia differentiis et ente videre clare perfecte

3o posset dici quod videtur hoc exemplar praemissae aristotelis 2o metaphysicae illud quod maxime est verum est causa veritatis eorum quae postea etc. sic dicit doctor sollempnis parte prima summae suae articulo 1 quaestione 2 ad 2m quod dico quod auctoritas non est ad propositum quia ponitur ibi veritas prima

2o dico quod ratio fundatur super falso scilicet quod ibi non fit ista simplex certitudo quod ibi penitus nulla fit veritas quod simpliciter nego

ad 3m cum arguitur quod communitas scientiae accipitur ex communitate subiecti dico quod hoc non sufficit ad hoc quod aliquid subiectum scientiae quod scientia tractat de ipso sed super hoc alia requiruntur

pro cuius evidentia 3a hic simul videndo primum quare deus fit subiectum theologiae 2o sub qua ratione 3o quid vel quale fit obiectum theologiae

ad evidentiam primum est notandum secundum quod potest haberi ex dictis deum Aegidii parte 1 prologi quaestione 1 quod duplex dicitur subiectum scientiae unum in quo aliud de quo primum est intellectus sciens et de illo non est ideo 2m est illud a quo scientia 2m ipsum ibidem recipit primo unitatem quia secundum philosophum primo posteriorum scientia est una quae unius subiecti partes positiones considerat

2o a quo recipit distinctionem et diversitatem

3o a quo recipit dignitatem quae secundum philosophum in principio de anima scientia de subiecto digniori est dignior

4o a quo recipit ordinem subiectorum se habet ordo scientiarum

3o a quo recipit necessitatem quia ex hoc quod subiecta sunt diversa necessaria est diversitas scientiarum et earum pluralitas non superfluit Ex hiis concludit dominus Aegidius ibidem quod non est idem esse de consideratione scientiae et esse subiectum scientiae

pro quo ulterius nota 2m ipsum quod 4or modis aliquid in scientia consideratur primo modo per se primo et principaliter ac per omnem modum 2o per se et primo non tamen per omnem modum

3o per se sed non primo

4o nec per se nec primo sed per aliud ponit exempla ibidem nam primo modo considerat metaphysicus de ente 2o modo de substantia 3o modo de accidente 4o modo ex illis ad propositum applicando illud igitur quod consideratur in scientia primo modo dicitur eius subiectum et quia theologia hoc modo considerat de deo igitur eius subiectum proprie appellatur

et hoc de primo dubio In cuius conclusione omnes doctores moderni quos vidi conveniunt in hac parte dicentes deum esse nostrae theologiae subiectum ut patet per doctorem sanctum parte 1 quaestione 1 articulo 1 per doctorem nostrum magistrum Aegidium parte 1 prologi quaestione 3 per doctorem sollemnis articulo 19 partis primae quaestione 1 per doctorem subtilis quaestione 3 prologi articulo 1 per gregorium quaestione 4 prologi articulo 2 per Thomam de argentia quaestione 1 prologi articulo 1 sed quare deus fit subiectum theologiae diceret doctor subtilis ubi est dictum quod ratio quia virtualiter continet in se primo omnes veritates theologiae ideo est subiectum ipsius patet secundum eum quia est ratio ipsius subiecti cuiuslibet scientiae sed hoc reprobat Gregorium et bene quaestione 4 prologi articulo 1 ratio haec sufficiant pro dubio isto primo

Ad 2m dubium ubi quaeritur sub qua ratione deus fit subiectum theologiae multiplex solet responsio a doctoribus dari et diversitas magna inter eos reperitur sicut patent eorum dicta legenti haec autem diversitas ad duas differentias principaliter potest reduci nam quidam ponunt deum esse subiectum theologiae sub ratione absoluta et generali

alii sub ratione contracta et speciali de primis sunt doctor sollempnis et subtilis de secundis est dominus Aegidius et sequitur ipsum Thomas de argentia et gregorius et alii plures de nostris quae licet harum differentiarum potest diversificari nam illi de prima differentia sic se habent quod aliqui ponunt istam rationem sub ratione attributali sicut bonum salutare bonum iustum etc huiusmodi alii sub ratione absoluta et essentiali sicut doctor subtilis

de 2a vero differentia similiter diversificantur sicut patet quaestione 3 prologi Aegidii et per doctorem subtilem et alios ubi prius est dictum quas diversitates volens videre eos respiciat ibidem quid tamen mihi de hoc videatur hic dicam pro parte

pro cuius evidentia ponam aliquas distinctiones 2o aliquas propositiones 3o contra propositiones obiectiones et earum solutiones

prima distinctio infinitum sumitur vel 2m nominis positionem vel significati essentialem perfectionem

2a distinctio infinitum sumitur quandoque privative per limitationis vel falsitatis exclusionem positive exprimentis plenam interminabilem entitiatem universales proprietates diffinitive perfectionem quandoque conparative sine coniunctim tam ex primo quam 2o idem cum exclusione finitatis vel limitationis Et inclusive essentialis universalis proprietatis et hoc dupliciter uno modo formaliter et distincte 2o modo aequivalenter et interpretative et hoc de primo

Prima propositio essentia divina non est subiectum theologiae nostrae sub ratione infinita primo modo ultime vel 24 distinctionis probatur primo quia talis ratio solum est negativa igitur propositio vera

2o quia talis ratio non est deo intrinseca igitur etc

3o quia ratio etc ut sic non est perfecta simpliciter igitur ratione subiecti haberi non debet sub qua deus fit subiectum theologiae nostrae ac etiam theologiae in se

2a propositio sub nulla ratione et nullo modo infinita potest deus esse nec est subiectum in theologia patet primo quia omnis talis ratio est deo extrinseca

2o modo quia omnis etc ratio est sibi repugnans et opposita

3o quia nulla etc ratio est necessaria et tamen multae partes theologiae sunt necessariae non possunt harum subiectum esse

3a propositio quod ratio subiecti in nostra theologia non est infinita 2o modo posito in distinctione

2o probatur hoc primo quia tali ratione solum deus sibi ipsi est notus

2o quia ista non est ratio theologiae beatorum igitur nec theologiae viatorum

3o quia ista ratio est simpliciter infinitorum respectu quorum scientiae humana esse non potest et loquor de infinito int?u sive simpliciter et omnino et tunc istam propositionem communiter omnes concedunt

4ta propositio subiectum theologiae nostrae habet rationem infiniti

3o modo 2ae principalis distinctionis non quidam formaliter et distincte sed aequivalenter ut ibidem est dictum et interpretatione probatur propositio quia tale subiectum aliquam habet rationem et non finitam simpliciter nullo modo infinitam nec infinitam simpliciter igitur isto modo quo dicit propositio assumptum patet ex propositionibus praecedentibus consequentia patet ex sufficienti divisione

Secundo sic deus inquantum deus est subiectum theologiae sub ratione infinita et non finita consequentia patet cum secundum omnem sectam deus ut sic sit quod a modo bonum infinitum antecedens est gregorii, quaestione 4 prologi articulo 2 conclusione prima

3o sic deus sub ratione veri summe diligibilis est subiectum igitur sub ratione infinita modo dicto consequentia nota cum nullum verum finitum praecise nullo modo finitum sic summe diligibile antecedens est thomae de argentina quaestione 1 prologo articulo 1

4o sic deus est subiectum theologiae inquantum principium est nostrae restaurationis et finis nostrae glorificationis igitur sub ratione infinita modo dicto supra consequentia nota quia nullum bonum finitum potest esse principium nostrae salvationis et fides nostrae glorificationis nostrae glorificationis nisi deus infinitus secundum quod dominus Aegidius pulchre de ducit pluribus rationibus de in tractatu de influentia dei in beatos antecedens est es eiusdem domini Aeigidii parti proloi quaestione iii

verum tamen sciendum quod non multum curat de nomine huius rationis dummodo sit ratio contracta sed ipsemet dicit in tractatu quam fecit de subiecto theologiae

Ex quo patet quod aureolus plus arguit contra verba quam doctoris sententiam et hoc de 2o huius dubii

Ex quibus patet quod satis probabiliter immo ut puto veraciter teneri potest quod in omni theologico discursu in quo vel cuius deus est subiectum est subiectum sub tali ratione importanti boni tale quo maius cogitari non potest

Sed nunc 3o ponam rationes horum doctorum et earum solutiones

Et quia argumenta gregorii ducunt ad idem inconveniens vel eadem in convenientia ad quod vel quae rationes Aegidii et thomae ideo ipsa recitabo et eis solutis quid ad argumenta aliorum est dicendum arguit igitur prius sic si deus sub ratione deitatis absolute esse subiectum theologiae nostrae deus esset reprehensibilis per theologiam nostram actu habitam vel possibilem haberi consequens falsum consequentia probatur quia ad habitu habente aliquod subiectum sub aliqua ratione absolute spectat considerare quaecumque illi conveniunt 2m illam ratione probat hoc auctoritate philosophi

2o ratione quia non est ratio quare potius de uno quam de reliquo consideret igitur de omnibus

3o sic si aliqua haberet considerare et aliqua non igitur non est subiectum sub absoluta ratione sed contracta scilicet ad illa quae de ipso inquantum tale consideratur

Secundo sic deus non est subiectum theologiae beatorum inquantum deus igitur nec theologiae nostrae consequentia patet et assumptum arguit quia aliter deus scientia creata compraehendetur

3o potest argui ex ratione Aegidii et theologiae quia si haec conclusio esset vera sequitur quod scientia nostra aequivaletur scientiae dei sed hoc est falsum igitur ex hiis aliis eorum dictis patet quod hii venerabiles doctores conclusionem eis opposita ad 3a inconvenientia deducere conantur primum est scientia nostra esset infinitor simpliciter

2m est quod deus scientia creata comprehenderetur

3m quod theologia nostra theologiae dei adaequaretur quae tria satis manifeste possunt esse falsa Sed cautorum doctorum reverentia salva non video hoc inconvenientia ad hanc conclusionem plus sequi consequentia ad suam unde primo arguo contra eos sic omnes denominatio deo intrinseca est in suo genere simpliciter infinita sed omnis ratio quam ponunt sub qua deus sic subiectum nostrae theologiae est deo intrinseca igitur infinite simpliciter considerationis erit maior est manifesta quia quilibet talis est essentia divina perfectio simpliciter infinita et immensa minor patet ex eorum dictis quia quaelibet ratio ab ipsis posita dicit aliquam denominationem deo formaliter intrinsecam

2o arguo contra eos sic per rationes eorum nullus potest considerare omnia quae deo conveniunt 2m quod glorificator vel quod verum summe diligibile igitur deus non est subiectum nostrae theologiae sub tali ratione consequentia est eorum et assumptum patet quia nullus tot considerare potest convenientia glorificari vel summo diligibili quoniam plura convenientia sibi posset de ipso considerare

3o sic nulla ratio deo intrinseca est limitabilis vel contractabilis igitur nulla talis est in deo ponenda consequentia videtur satis nota et ex consequenti sequitur quod sub nulla tali ratione sequitur quod deus est ponenedus subiectum theologiae cum quaelibet talis sibi adveniat realiter et intrinsece sed forte diceretur ad has rationes sicut dicit magister Thomas de argentia quaestione 1 in solutione primae rationis principalis quod talis ratio secundum aliquid est deo intrinseca et secundum aliquid extrinseca dicitur enim extrinseca quia convenit rei cognoscenti non qualitercumque sed secundum quamdam commensurationem ab extrinseco scilicet ad ipse intellectum sed intrinseca quia sumitur a re intellecta et obiecta cuius est ratio sed haec responsio non sufficit quia arguo sic

haec ratio formaliter deus igitur infinita et illimitata antecedens est verum et consequentia est eorum in alia materia et arguunt contra distinctionem formalem et contra doctorem subtiliem ponente eas nec valet quod ipse dicit quod licet ratio finitatis deo repugnet 2m modum essendi non tamen 2m modum intelligendi nam hoc magis desinit opinioni oppositae quam eis quia ex hoc sequitur quod non obstante quod deus sit infinitus et infinite in theologia subiectus vel obiectus stat causam quod sit praecise finitae cognitus licet sic cognitus infinitus ex quilibet patet qualiter eorum positio ex dictis propriis potest infringi et satis faciliter ad eorum dicta responderi

pro cuius evidentia pleniori ponam aliquas propositiones prima est ista quaelibet ratio deo intrinseca a theologo mediante sua theologia potest scire vel theologice considerari patet quia quaelibet talis potest sibi revelare

2a consideratio unius rationis ad theologiam ad considerationem alterius nullam habet impossibilitatis repugnantiam patet quia aliter quatoquanto quis unam plus scieret tanto minus alias scire posset quod est falsum

3a propositio non tot potest theologus considerare intrinsecas deo rationes quoniam theologice posset cognoscere plures patet quia aliter posset ad tantum gradum theologice pervenire quod in ea nec ex termine nec in termine proficere posset quod est falsum

4ta fidelis theologus positivus infra terminos viae infinitas considerationes potest habere theologice patet ex 3a propositione quia non tot quin plures

Quinta propositi licet viator theologus infinitas posset de deo habere considerationes non tamen sequitur ex hac quod infinitas simpliciter vel possibiles omnes prima pars patet ex 3a et 4a propositionibus

2a pars patet quia talis de tot et tot haberet considerationes de quot et quot deus quod est falsum Ex hiis patet faciliter quid fit dicendum ad supra dictorum patrum rationes quae fundantur supra haec consequentia falsa theologus de deo infinitas potest habere considerationes igitur potest habere considerationes de deo infinitas vel omnes quae consequentia non valet et per hoc apparet quid dicendum ad primam ratione quia de omnibus rationibus theologus habet considerare sed non habet considerare de omnibus

ad 2am naturae assumptum et consequentia pro bonis non valet supposito etc quod theologus sciret actualiter omnes rationes vel perfectiones intrinsecas deo adhuc 2m plures non cognosceret deum comprehensive

ad 3am rationem naturae consequentia quam etiam negaret magister sententiarum libro 3o 13 et 14 distinctionibus

Ex hiis omnibus possent inferri aliquae propositiones ex dictis dominii Aegidii et doctoris subtilis et hic dictis primo quod christus ut sic praescientiae non est subiectum theologiae patet quia sic excluderetur deus pater et deus spiritus sanctus

2a contra linconiensis in suo exameron ratio subiecti theologiae non competit christo ut est unum triplici unitate prima ad suppositum dubium 2a ad naturam assumptam 3a ad eius corpus mysticum sive ecclesiam sine ecclesiam patet haec propositio per ratio contra prima has duas ponit doctorem subtilis quaestione 3 prologi sui

3a contra hugo in commento super augmentam ierarchiam ut dicit Aegidius et in prologo libro de sacramentis capitulo 2o operibus restaurationis nostrae non competit ratio subiecti theologiae patet ex dictis

4to contra doctorem sanctum parte 1 quaestione 1 articulo 1 insufficienter est dictum deum esse subiectum theologiae patet etiam ex dictis has duas ponit Aegidius parte prima prologi quaestione 3

5to potest poni contra doctorem subtilem quod rationi huius subiecti non repugnat per demonstrationem alicuius attributi denominari patet hoc quia cuilibet denominationi attributi ratio infinitatis proprie convenit intrinsece formaliter et ex natura rei ut infra probabitur in suo loco Et haec sufficiant de isto dubio 2o

pro 3o ubi est videre quid vel quale sit theologiae obiectum in isto procedam taliter nam primo ponam duas magis famosas opiniones 2o solvam opinionis magis moderne et plus famosae rationes 3o faciam contra ipsam aliquas persuasiones 4to ponam conlusiones

Quantum ad primum horum est opinio olkcam quaestione 9 prologi 2 in aliis pluribus locis quod differentia est inter subiectum scientiae et obiectum quia subiectum scientiae est subiectum conclusionis scitae obiectum autem est illud quod scitur et immediate terminat ipsum actum sciendi et huius conclusio scita

Ista positio satis est famosa quod subiectum est de qua aliquid scitur obiectum est hoc ipsum quod scitur et hoc non aliud est quam ipsa conclusio

Rationes huius conclusionis vel opinionis ponit doctor autenticus gregorius articulo primo et eas solvit ut sibi et suis sequatibus videtur

2am opinionem ponit doctor praedictus sub tribus conclusionibus quarum prima est conclusio demonstrationis non est obiectum scientiae acquisitae per demonstrationem

2a quod non res extra

3a quod significatum totale est obiectum scientiae primam conclusionem probat sic Si obiectum scientiae esset ipsa conclusio sequitur quilibet sciens scientia acquisita per demonstrationem actu aprehenderetur conclusionem suae demonstrationis hoc patet et consequens probatur esse falsum per experientiam nam plerumque immo quasi semper contingit quod demonstrans quamvis formet conclusionem non tamen actu reflectitur super ipsam apprehendendo ipsam sed directe fingit assumptum suum in id quod ipsa significat et nihilominus tunc acquirit scientiam per istam demonstrationem cum sit syllogismus faciens scire Confirmatur quia si conclusio apprehendatur aut apprehenditur tantum apprehensione quae est simplex intelligentia aut apprehensione etiam iudicativa qua cognoscitur aliquid de ipsa primum non obviat nam etc apprehensu non est scientia ut nunc de scientia loquimur cum per quamlibet scientiam sciatur aliquid in esse aliter vel non inesse quod simplici apprehensione non convenit propterea talis apprehensio non caustur per se per demonstrationem quin immo si absque praemissis talis conclusio formaretur in intellectum non minus eam iste intueri posset et apprehendere tali apprehensione simplici scientia autem de qua loquimur non nisi per demonstrationem acquiritur rursus non tamen conclusio demonstrationis sed etiam prima principia possunt sic apprehendi et similiter ipsa simplex apprehensio quae non est propositio quin immo etiam una propositio falsa et scitur scientia de qua nunc loquimur Si dicatur quod conclusio apprehenditur apprehensione Iudicativa et enuttiativa hoc erit ut in apprehensione qua cognoscitur ipsa conclusio conformis esse vera nam nulla alia videtur ad propositum esse Sed certum est quod non quilibet demonstrans habet talem notitiam de sua conclusione unde nec gemetria de modo sanctus latera triangula de scripta sed doctrinam primae conclusionis primae euclidis esse aequalia considerat vel apprehendit quod conclusio quae enuttiat ista esse aequalia est vera nec medicus concludens tali morbo talem debere dari medicinam cogitat quod sua conclusio est vera quamvis utrique hoc faceretur

propterea sicut aliud est quare utrum latera trianguli huius sint aequalia sic vera sci aliud est scire hoc et aliud est scire etc Et certum est quod primum scire vel solum vel maximum est geometriae et tale acquiritur in eo per demonstrationem igitur eius obiectum non est conclusio ista

propterea nec 2i scire conclusio est obiectum totale nam per ipsum scitur quod conclusio est vera et per consequens si aliqua propositio debet dici obiectum eius erit haec latria huius trianguli sunt aequalia est propositio vera Cuius pars est ista prima conclusio ut patet iterum etiam ipsa non est conclusio per demonstrationis per quam acquiritur istud secundum scire et per consequens nullius scientiae obiectum est conclusio demonstrationis per quam acquiritur

2o ad principale suppono quod sic esse vel non sic esse non est propositionem enunciantem sic esse vel non sic esse esse veram Et haec suppositio nota est ut patet etiam per philosophum in praedicamentis capitulo de priori ubi vult quod quamvis ista adinvicem convertantur secundum consequentiam nihilominus tamen sic esse est causa quod propositio sit vera et non econverso et per consequens sic esse non est propositionem enunciantem sic esse esse veram

Item suppositio quod sic esse non est propositio enuncians sic esse et hoc etiam dicit philosophus in praedicamentis capitulo de oppositis non est autem in quid quod sub affirmatione et negatione iacet affirmatio et negatio et probat affirmatio namque est oratio affirmativa et negatio oratio negativa horum vero quae sub affirmatione et negatione sunt nulla est oratio

Suppositio etiam 3o quod propositio aliqua non est ipsam esse veram hac patet quia alias quicumque apprehenderet propositionem ipsam esse veram

Item contingit eam propositionem successione esse veram et falsam hiis suppositis

Igitur sic per demonstrationem cuius conclusio est super quamlibet lineam finitam et rectam contingit triangulum aequilaterum collocare acquiritur scientiae qua praecise scitur quod super quamlibet lineam finitam et rectam contingit etc igitur illius scientiae non est obiectum conclusio aliquis patet quoniam si aliquid aliud sciretur non videretur aliud quam ista conclusio est vera sed hoc est falsum nam si hoc sciatur hoc est per alium discursum ex eo quod super qualibet lineam rectam infertur quod propositio enuncians illud est vera et per consequens per aliam scientiam

Confirmatur quia sicut non est idem sic esse et propositionem enunciantem sic esse esse veram ut patet ex prima suppositione sic non eodem actu sciendi scitur utraque consequentia vero nota est quia quod super quamlibet lineam etc non est ipsa conclusio ut patet ex 2a suppositione sed per ipsam significatur et sicut de ista conclusione argumentum est ita et de qualibet respectu scientiae acquisitae per demonstrationem cuius ipsa est conclusio argui potest

propterea arguitur quod nullius scientiae conclusio demonstrationis sit obiectum quia si esset alicuius vel illius quae scitur sic esse sicut ipsa significat vel illius quod ipsa est vera non enim apparet cuius alterius sed neutrius quia neutrorum praedictorum scibilium vel scitorum ipsa est ut patet ex 2a et 3a suppositione

2am conclusionem probo primo quia si res extra esset obiectum multae scientiae esset de rebus contingentibus aliter se habere tamquam de obiectis consequens est falsum accipiendo scientiam proprie nam ut ait a philosophus ethicorum generis suspicamur quod scimus non continere aliter se habere et ex hoc concludit quod scibile est aeternum et ex necessitate et eamdem sententiam ponit primo posteriorum consequentia patet nam omnis res corruptibilis potest aliter se habere secundum philosophum et 2m veritatem omnis res praeter praeter deum est contingens et non necessaria si autem res extra sunt obiecta scientiarum multae scientiae et physicae et geometriae et aliae plures essent de rebus aliis a deo et contingentibus Et pro certo ad nullum verum sensum salvari posset quod huius scientiae essent de necessariis et in potentiis aliter se habere Et aeternis et alia hiis similia dicta philosophorum si res extra scienter seu essent obiecta scientiarum

praeterea si res extra obiectum totale scientiae ut nunc de obiecto loquitur eadem raitone res extra essent obiectum opinionis et fidei et erroris et per consequens contingeret quod idem homo idem sciret et opinaret crederet et ignoraret ignorantia dispositionis qui error nominatur quae anima sunt absurda patet consequentia nam contingit eundem scire quod deus est aeternus et opinari quod solus et immediate moveat caelum Credere quod sit trinus in personis errare putans quod sit finitus in vigore

3o si res extra esset obiectum scientiae esset etiam obiectum assensus scientiarum nam eidem assentimus et scimus Et simili ratione esset obiectum fidei et ulterius sequitur ex hoc quod aliquis fidelis licite ita firmiter crederet diabolo sicut deo nam fidelis licite aequifirmiter credit quod diabolus non opus sicut quod deus est opus Sequitur etiam quod eidem assentiret et dissentiret sicut in confirmationem 3ae rationis opinionis recitatae declarabatur omnia autem haec sunt absurda quare etc

3a conclusio probatur primo quia vel obiectum scientiae totale est conclusio vel tota demonstratio vel res extra vel significatum totale propositionis vel conclusionis sed non conclusio ut prius probatum est nec tota demonstratio sicut eisdem probari potet nec etiam res extra ut patet ex 2a conclusione nec significantia omnium propositionum demonstrationis quia ut infra patebit non eodem actu cognoscimur omnia ergo significatum totale conclusionis

2o idem est obiectum scientiae et assensus scientialis sive assensus sic scientia sive distinguatur nam eidem quod quid scit assentit sed obiectum assensus scientialis est significatum conclusionis ei enim assentit quis habens demonstrationem quod significat conclusio demonstrationis unde habens demosntrationem quod super lineam finitam et cum assensu scientiali assentit et credit ipsum quod significat conclusio ista et idem est de quocumque alio assensu sive fidei sive opinionis per illum enim creditur illud quod per complexum conforme significatur unde sicut per istam deus est omnipotens significatur deum esse omni potentem sic fidelis credit deum esse omnipotentem et ita de aliis consimiliter et ex hoc ulterius patet quid est obiectum theologicum nam illud ipsum quod est significatum totale theologicae propositionis haec sunt verba formalia istius opinionis

Sed quamvis ista opinio sit multum famosa mihi tamen non apparet vera tum propter dicta in se posita tamen propter tum propter implicata cum etiam propter multa inconvenientia ad ipsam sequentia nullo ratione eius concludunt pro vera sua conclusione non quidam non quidem pro prima

unde cum arguit si conclusio esset obiectum scientiae etc quilibet actu sciens et c?tur actum apprehenderet conclusionem suae demonstrationis posset uno modo dici negando consequentiam quia iste terminus conclusio est terminus connotativus et quia ponitur a parte parti connotat sicut non sequitur iste apprehendit actu petrum qui est papa ergo apprehendit papam sic non sequitur hic iste habet conclusionem actu pro obiecto igitur actu apprehendit conclusionem potest patet consequentia non valere

alio modo potest dici concedo consequens scilicet quod actu sciens etc actu apprehendit suam conclusionem Et ad improbationes dicitur quod non valet consequentia iste non cogitat suam conclusionem esse conclusionem igitur non cogita de sua conclusione vel in terminis propriis non sequitur iste non apprehendit conclusionem quod sic conclusio igitur non apprehendit suam conclusionem patet expresse nam arguitur ab inferiori ad superius negatione praeposita ubi non valet consequentia nam in plus se habet appraehendere conclusionem quam apprehendere conclusionem esse conclusionem similiter non sequitur iste apprehendit suam conclusionem igitur apprehendit eam esse conclusionem quia arguitur a superiori ad inferius affirmatione sine distributione ubi consequentia valet nam non sequitur animal creatur igitur homo creatur Cum confirmatur ratio si apprehendatur vel apprehenditur etc dico quod apprehendit eodem actu quo format eam

Utrum autem talis simplex sic intellectiva intelligentia vel notitia iudiciaria non curo pro nunc et per hoc patet quod non bene dicitur Cum dicitur si sit iudicaraia quod tunc nulla sit alia nisi alia qua cognoscitur conclusio esse conformis rei seu esse vera quia dico quod illa eadem apprehensione quae apprehendit formationem talis conclusionis eadem apprehensione apprehendit conclusionem per hoc patet satis sufficienter ad primum vel etiam posset dici quod eadem esset apprehensio qua cognoscitur vel apprehenditur ista conclusio esse conformis rei

Et cum dicitur quod certum sit quod non quilibet demonstrans habet talem noticiam de sua conclusione ut patet de geometria et medico dico quod quilibet de conclusione talem habet notitiam licet non habeat tale de sua conclusione quia nec ad geometriam nec ad medicum spectat considerare de conclusione ut sic sed ad logicum licet ad quodlibet artificem spectet de sua conclusione considerare Et hoc indifferenter velle antiqui logici et doctores distinguentes de duplici logica unam vocabant utentem aliam scientem vel etiam una est naturalis alia artificialis per hoc item patet quid dicendum ad 2m principale cum primo super ponitur quod sic esse vel non sic esse etc patet quod si illa suppositio convertibiliter ponitur negative quod ipsa omnino est falsa quia tunc oporteret dici quod propositionem esse veram non esset sic esse vel non sic esse Si autem ponitur non esse convertibiliter tunc male ex ipsa arguitur sic enim similiter arguerem esse animal vel non esse animal non est esse hominem vel non esse hominem patet quia esse asinum vel non esse asinum est esse animal non esse animal igitur esse hominem vel non esse hominem potest esse sine eo quod animal sic patet igitur vel quod male arguitur ex suppositione vel quod ipsa est falsa

ad 2m cum supponitur quod sic esse vel non sic esse non est ipsa propositio enuntians sic esse vel non sic esse dico quod ly sic esse vel non sic esse potest accipi pro dicto vel pro re significata dicto Si primo modo sic nego si 2o modo quod magis videtur concedo et dico quod illud sic esse non est sic significabile complexe per totu propositionis dictum quod non sit significabile per alteram propositionis extremum nec hoc intendit aristoteles nec eius verba haec sonant unde cum allegetur non aut quod super affirmatione vel negatione iam affirmatio et negatio concedo recipiendo sensu iacere pro significari sed tunc non sequitur nec habetur ex verbis philosophi non est enim oratio igitur significabile complexibile distinguendo complexe significabile contra complexe significabile esse

ad 3m cum supponitur quod propositio aliqua non est ipsam esse veram haec est concedenda sicut supponitur Sed taliter ex ipsa non arguitur nam patet quod haec propositio homo est asinus non est ipsam esse veram sed si intelligitur quod propositionem veram esse veram sic aliquid aliud a propositione sicut videtur quod ipsam velit intelligere in arguendo tunc suppositionis quod deberes probare Et in super suppositum est falsum et cum arguitur quia tunc quilibet apprehendens propositionem apprehenderet ipsam esse veram satis miror de istis consequentiis sic enim arguerem quod essentia divina esset aliud a patre et similitudo aliud a re simili Et aequalitas aliud ab aequali et paternitas aliud a patre in creaturis et multa et hiis similia quae ipsemet negaret et patet omnino quod allegationes meae suis ex toto sunt similes Et hiis satis patet quod 2a ratio modo concludit unde cum arguitur per demonstrationem cuius conclusio est super quamlibet titulum igitur illius scientiae non est obiectum ipsa conclusio negetur consequentia et illa non probatur ratio non plus dicitur vel aliter negetur assumptum et ad probationes quae procedunt ex suppositionibus patet quid dicendum per ista tamen non intendo opposita conclusionem asserere et conclusionem istius doctoris negare rationes pro 2a conclusione quam omnino credo esse falsam non solum false immo periculose sunt unde cum arguitur si res extra terminem multae scientiae cui concedo consequens nam inter 3a oportet unum vel quod nihil scimus nisi deum vel quod tot sunt distincta aeterna et necessaria quod sunt scibilia vel quod continentia sunt a nobis scita Sed primo duo non solum sunt falsa immo periculosa ut patet ergo 3m debet concedi

Et cum arguitur per philosophum dico quod philosophus habuit oppositam opinionem huic doctori ut ipse met dicit in suo 2o nam ponit philosophus multarum propositionum fuisse ab aeterno significata licet nulla eorum significata fuerint ab aeterno ita quod secundum philosophum nulla conclusio esset scita nisi ab aeterno et haberet significatum et habuisset in hoc aut philosophum sequi non est fidei et sic patet quod aristoteles modicum est ad propositum nostrum vel potest dici et melius quod philosophus noluit dicere quod significata vel significatum conclusionis scitae esset necessariam quia tunc nulla pura negativa cuius veritas non dependeret a re positiva formaliter posset demonstrari vel sciri oppositum ipse credidit de infinito et vacuo sed philosophus noluit dicere quod omnis demonstratio haberet fieri per propositiones necessarias et per consequens conclusio fuit propositio necessaria vel debet esse propositio necessaria esse

ad 2m sequitur quod res extra esset obiectum fidei etc concedo consequens et dico quod non sunt absurda nam eundem deum quem esse scimus ut dicit hic doctor credimus esse trinum et unum et circa eundem erramus nec hoc est mirum 2m diversas rationes habitudines respectus seu considerationes

Ad 3m concedo consequens primum et negetur ulterior consequentia nec ipsa aliquem colorem habet et ad probationem dico quod non probat intentum sed bene probatur quod aliquem veritatem formatam de diabolo cuius scientiae vel veritatis diabolus esset obiectum licet ita firmiter credere possem sicut unam formatam de deo cuius deus est obiectum et ista ut patet cuilibet nullo modo sequitur consequentia prius illata

Ex hiis patet quod conclusio 3a tertia male est probata et rationes eius nihil valent doctoris reverentia semper salva et hoc de primo argumento

Nunc de 2o igitur pro 2o contra illam opinionem primo contra eius insufficientiam 2o contra eius falsitatem et inconvenientiam nam ipsa est insufficiens dicit namque significatum totale propositionis totalis esse obiectum scientiae vel demonstrationis igitur omnis conclusio demonstrata no habens significatum non habebit obiectum consequentia manifesta tunc arguitur ultra omnis propositio non habens significantiam non habet obiectum sed multae sunt quae non habent significata igitur etc et tamen respectu propositionum negativarum sit ita bene scientia sicut affirmatur et respectu harum non possit dare obiectum nec dederit quod ipsa est insufficiens

Item multae sunt propositiones non significantes qualiter est qualiter erit fuit nec esse potest respectu talium non dederit nec dare poterit haec opinio obiectum igitur est insufficiens satis patet hoc si tamen probetur plures vel aliquas fore propositiones non habentes significata quod sic probo et suppono quod esse significatum per aliquam propositionem est aliquid esse vel aliqua vel aliqualiter esse ista suppositio etiam satis patet per eos met ut patet ex responsionibus argumentorum contra primam conclusione

2o quod omnino nihil est quocumque modo sumendo esse quod hoc nec sit aliquid nec aliqua nec aliqualiter esse ista satis patet ex se et ex eisdem dictis quilibet prima

3o suppositio quod omne independenter non taliter aeternaliter est talem necessarium est satis patet ista cuilibet advertenti

4o quod omni necessario esse formaliter repugnat inpossibile esse patet ista ex presse

5ta suppositio omne quod est aliquid aut est dependens causaliter non aeternaliter aut est independens non causaliter aeternaliter patet ista quia omne quod est est deus vel creatura secundum beatum augustinum in multis locis quibus positus arguo sic antichristus non est est propositio vera nullum omnino habens significatum igitur habetur propositum consequentia satis est nota sed probo antecedens pro 2a parte quia in hoc est difficultas quia d?o oppositum habet significatum igitur aliquid vel aliqualiter vel aliqua est tale significatum patet ex prima suppositione sed omnino simpliciter vel est igitur nec aliquid nec aliqualiter nec aliqua est patet ex 2a suppositione quod autem antichristum non esse omnino nihil sit simpliciter sumendo nihil patet quia si est aliquid aut est dependens causaliter non aeternaliter aut est dependens non causaliter aeternaliter ista patet ex quinta suppositione Sed non est independenter non causaliter aeternaliter quia tunc eius oppositum quod est antichristum esse foret simpliciter impossibile sicut patet ex 4a suppositione sed hoc est falsum igitur non potest poni quod sic independenter non causaliter aeternaliter tunc ultra antichristum non esse est secundum opinionem et non est independenter igitur dependenter causaliter non aeternaliter Sed contra hoc arguo sic nulla est causa propter quam sic est quod antichristus non est igitur antichristum non esse non est causaliter etc antecedens probo quod antichristus non est non est causa quare antichristum non esse est nec aliqua alia causa posita igitur nulla est causa antecedens probo pro utraque sui parte pro prima nam non sequitur antichristus potest non est igitur sic est quod antichristus non est igitur antecedens non est sufficiens causa consequentis assumptum patet primo ex hoc quod ex prima negativa non sequitur pura affirmativa

2o quia si nihil esset nec aliqualiter esset christus antichristus non esset et non sic esset quod antichristus non esset cum sic esse esset aliqualiter igitur oppositum istius consequentiae antichristus non est igitur sic est quod antichristus non est est imaginabile est compossibile cum antecedente quare consequentia non est bona igitur quod antichristus non est non est causa respectu non esse antichristi quod erat probandum

Nunc probo 2am parte antecedentis scilicet quod nulla est causa positiva etc quia non est aliquid nec aliqualiter esse quin si ipsum non esset aequaliter tunc sicut nunc antichristus posset non esse igitur nullum esse nec aliqualiter esse est causa antichristum non esse patet igitur quod antichristum non esse non est et cum hoc significetur per istam propositionem antichristus non est Sequitur quod ipsa nullum habeat significatum igitur scientia istius conclusionis vel propositionis nullum omnino habebit obiectum quod principaliter erat probandum hoc idem arguitur in istis propositionibus chimera non est adam fuit antichristus potest esse antichristus occiditur et sic desimilibus ut clare deducit virbriche in primo loyce suae Hostiensis in pluribus articulis clenkoch in quaestione 2a 2i ubi quaerit utrum aliqua res circa deum fuerit ab aeterno sic igitur patet eius insufficientia

Nunc 2o arguo contra falsitatem et inconvenientiam nam primo habent contra se articulos parisienses 2o ad doctrinam sanctorum multitudinem 3o rationem efficacem nam sequitur ex hac opinione tot fuisse res quod modo sunt patet quia significatum que re existente ab aeterno haec res potuit esse igitur sic fuit quod ipsa potuit esse 2m eos et hoc sic fuisse non fuit deus sed significabile complexe igitur quaelibet res et quilibet modus rei habuit unum posse esse antequam esset igitur tot fuerit quod sunt quod fuit probandum

2o sequitur quod deus non potest facere pauciores res quam sunt probatur ponatur quod sint centum res igitur si non sequitur consequens ponatur igitur quod deus annihilet unum et remaneat 99 tunc ut secundum opinionem haec res est annihilata igitur ita est quod ipsa non et prius non fuit ita igitur una res est quae prius non fuit et prius erant 99 et unum igitur iterum sunt centum quod erat probandum

3o sequitur quod non potest facere plures res probatur nam ponatur quod ultra omnes res faciat a tunc a est igitur non est sic quod a non est et prius fuit ita quod a non est sed demendo unam addendo solum unum non multiplicat numerum igitur propositum

4to sequitur quod deus nullo modo potest facere unum nisi faciat numerum infinitum vel multiplicationem infinitam probatur nam faciat deus a angelum igitur ita est quod a est et hoc sic esse secundum opinionem non est a igitur aliud ab a et hoc prius non fuit igitur deus a esse cum a produxit sic igitur a ex quo secundum opinionem non est a b tunc sic b est igitur ita est quod b est et hoc non b Sic igitur c Et sic infinite potest multiplicari iste numerus si autem dicis quod esse non est aliud a b sed ipsum b eadem omnino ratione habes docere et dicere quod a esse non aliud ab a sed ipsummet a

5to sequitur quod deus nullo modo potest verificare illam propositionem deus non creat probatur quia ponatur quod nunc non sit vera deus non creat sed immediate post erit vera vel nunc sit et ante non fuit vera tunc sic est quod ipsa est vera et prius non fuit ita igitur aliquid est quod prius non fuit igitur ipsa non est vera cum nihil possit incipere esse eo non faci??te esse si igitur non potest eam facere veram nisi cum hoc faciat ita esse quod ipsa sit vera et ipsum esse veram non est ita esse ut supponunt igitur nullo modo potest deus eam verificare igitur semper ipsa est falsa quod erat probandum Et tunc sequitur falsum esse quod scribitur Requievit deus die etc

6to sequitur quod infinita sunt quae non sunt deus quorum quodlibet est tam bonum intrinsece quam bonum est deus probatur nam quaelibet ratio perfectionis simpliciter competit deo per plenitudinem et immense sed infinitae sunt illae quarum quamlibet deo competere est bonum et non minus bonum quam summum et nullum tale competere et convenire deo est deus igitur etc vel arguatur sic informa deum esse formalem vitalem est tam bonum quam bonum est deus et hoc non est deus forma vitalis sed significabile complexe igitur etc

Sed hic nota quod pono plures perfectiores vel secundum expositiones alias factas vel secundum opinionem aliorum

7o arguo omne significabile complexe est significabile incomplexe igitur opinio decipitur consequentia est evidens sed probo antecedens quia secundum ipsos si significabile conplexe est res sive eius igitur significatur incomplexe igitur sequitur quod non solum significabile complexe sed etiam significabile incomplexe est obiectum

8o sequitur quod summa beatitudo divina beatorum non sit deus obiective sed potius significabile complexe quod est contra omnem doctrinam sanctorum et doctorum in multis locis scripturae veteris et novae consequentia patet quia hoc videtur esse obiectum beatitudinis in re in patria quod est obiectum beatitudinis in spe in via sed in via deus non est obiectum nostrae beatitudinis quia non fidei nec scientiae ut dicunt igitur nec in patria haec et hiis similia plura ad hanc opinionem sequuntur propter quae non apparet mihi sustinenda sed pro meliori profectu post ponenda et alia recitanda non tamen omnia eius dicta refutabo sed inquantum nobis ministrare poterit pro se mita veritatis corde puro est applectanda

Nunc igitur 4o et ultimo pono conclusiones Quibus praemitto suppositiones prima significare est terminem vel intentionem propria intentione vel se ipso intentionem rei ad actum sive ad memoriam reducere patet inductive hoc volebat dicere aristoteles cum ait libro periyrmenias significare est intellectum constituere

2o quod scire est rem per causam cognoscere patet per aristotelem primo posteriorum

3a quod tam significare quam scire significari scire actus mentis concernunt patet expraemissis

4ta quod termini iam praefati sunt termini officiales patet ex 3a

5ta quod praedicta termini sunt ampliandi satis patet ex praedictis et communi opinione

6a quod a termino amplitativo ad resulubilem non est bona consequentia de forma patet hoc nam non sequitur imaginabile est a esse igitur est a esse nec sequitur ante christus potest esse animal igitur antichristus est animal

Tunc pono conclusiones prima est ista stat aliquem terminem vel propositionem significare et eius significatum omnino nihil esse probatur nam terminus sive propositio semet sine conceptu proprio

Conceptum antichristus potest ad mentem alicuius reducere antichristo omnino nihil existente igitur conclusio vera antecedens est manifestum et consequentia tenet ex prima suppositione

2a conclusio stat aliquam conclusionem scire vel scire et nullam rem omnino nec complexam nec incomplexam per ipsam significari probatur ex prima nam omnis propositio vere significans praeter scire sed ex prima conclusione aliqua potest esse propositio significans vere igitur etc

3a quo impossibile est propositionem significare et ipsam non significare aliquid patet ex 2a suppositione et probatur ratione vera omne quod vere sinificat tamquam propositio potest sciri sed scire eset per causam cognoscere per rem aliquam igitur conclusio vera vel sic et b?nius impossibile est aliquam propositionem sciri et ipsam non significare aliquid igitur conclusio vera consequentia patet ex ratione facta et antecedens patet ex 2a suppositione

4o conclusio significatum totius conclusionis per ipsam importatum est conclusionis scitae vel scientiae obiectum adaequatum probatur nam hoc vere significatur et per ipsam scitur Item si ipsa propositio et non propositionis significatum esset obiectum cum aeque sciatur propositio falsa sicut vera aequalis esse scientia respectu utriusque

5o conclusio non sequitur haec propositio significat aliquid igitur aliquid est eius significatum patet ex 5a et 6a conclusionibus suppositionibus

6o non sequitur istius conclusionis significatum est aliquid vel aliqualiter igitur est significatum istius conclusionis patet ex praedictis

Ex hiis patet aliqua primo huius positionis sufficientia nam non poterit redargui quin propositionis negative debet obiectum quia propositionis significatum

2o huius opinionis a iam recitata discutione niencia quia ipsa ponit semper aliquid vel aliqualiter esse ipsum ipsum obiectum quod apud me est negandum

3o huius opinionis cum veritate et opinione magna convenientia nam convenit in hoc cum ipsa et veritate quod propositionis totale significatum est scientiae obiectum

Sed contra praedicta potest primo sic argui nam ista opinio a prima non videtur differre sed prima fuit improbata per 2a igitur improbat seipsam

2o contra primam suppositionem nam ex ipsa sequuntur tria falsa primo quod quilibet terminus proprie significaret se ipsum quod videtur falsum

2o quod res extra aequaliter significet terminos sicut terminus rem patet quia conceptus rei conceptum terminum ad mentem reducere potest

3o quod quelibet res cuiuslibet rei est significativa quod est contra philosophum libro perihermenias ubi dicit quasdam voces significativas quasdam non

Contra 2am suppositionem arguitur ex positione in se et ex suppositione contra opinionem unde arguo sic omne quod scitur per causas et cognoscitur sed parte significatum propositionis negative scitur igitur per eius causas cognoscitur igitur habet causas sed omne quod habet causas est igitur ipsum est quod contra positionem

4o arguo principaliter contra hanc opinionem ex 2a et 4ta conclusione contra 5tam et 6tam sic nullum hominem esse asinum est verum igitur verum est nullum hominem esse asinum igitur aliquid vel aliqualiter est nullum hominem esse asinum quia omne verum est aliquid vel aliqualiter et consequentia prima videtur satis bona quia non videtur causa quare antecedens sit verum sine consequente

Ad idem sic quod significatur per hanc nullus homo est asinus scitur igitur quod scitur per hanc propositionem est quia non ens non scitur ex 2a suppositione igitur nullum hominem esse asinum est aliquid vel aliqualiter quia omne quod est aliquid vel aliqualiter

5o arguo principaliter contra istam positionem quia staret aliquam propositionem esse veram et non ita sed ipsa significaret quod est contra philosophum dicentem ab eo quod res est vel etc

6o et ultimo haec positio adhuc est insufficiens nam licet dicat quod significatum propositionis sit obiectum conclusionis secundum opinionem improbatam non tamen dicit quid sit significatum propositionis utrum res vel ipsa propositio vel aliquod significabile complexe quod sit neutrum istorum igitur videtur quod minus sufficienter dixeris quid sit conclusionis obiectum de quo nos loquimur

Ad ista per ordinem dico quod haec opinio multum differt ab illa improbata primo in hoc quod dicit non ita esse sicut propositio pura negativa vera significit quod alia concedit

2o ut videtur quod ipsa significatum cuiuslibet propositionis ponit esse aliud a significato per alterum extremorum quod hoc ponere abhorret

3o quod significata propositionem necessariarum dicit esse necessaria et aeterna quod haec maxime universaliter sustinendo intelligitur evitare per hoc patet ad primum ad eandem rationem patet ex 5o et 6o suppositione

ad 2m principale respondet tholmoton prima parte summe suae prima parte summae suae

2o dicens quod proprie loquendo terminus non significat se ipsum sed improprie bee nec hoc debet videri falsum

Ad 2m posset responderi per eundem quod improprie loquendo de significanti consequens concedo similiter et 3m sed proprie negatur et sic intelligit philosophus suam distinctionem quare autem voces et scripta significare potius dicantur quam aliae qualitates hoc declarat idem eadem parte capitulo 4o

Ad 4m principale respondet firbich in loyca sua negando istam consequentiam hominem esse asinum est verum igitur verum est hominem esse asinum sicut non sequitur chymera est intellecta igitur chymera est vel aliquid intellectum est chymera unde ipse ponit tales conclusiones nullum hominem esse asinum est verum et non est verum nullum hominem esse asinum

Te esse romae est possibile et non possibile est te esse romae cum nec aliquale nec aliquid nec aliqualiter est te esse rome Te esse asinum est impossibile est te esse asinum Eadem ratione unde sic aperte parti debent intelligi omnes modales positivi terminum ab aristotele 2o peryerminas

Unde si arguatur contra unam illarum sic non possibile est te esse rome igitur impossibile est te esse romae neganda est consequentia et si allegatur aristotele 2o peryermenias ubi dicit illo converti non possibile est esse et impossibile est esse dicendum est quod intelliguntur omnes propositiones huiusmodi a parte praedicati converti quoniam 2m eum ibidem termini modales sunt appositiones et non subiecta unde verum est in quibus sumuntur termini modales sic quod illae convertuntur sicut te esse rome non est possibile et te esse rome est impossibile per hoc etiam patet

ad 3m istius cum arguitur nullum hominem esse asinum scitur igitur est negatur consequentia ista est ratio ad quartum Tunc ad 3m dicitur quod aristoteles intelligit uno modo quod significatum conclusionis mediate conclusione tamquam eius repraesentatio et prius praemissarum significata sunt scita et sic quasi per causas scitur ipsum significatum conclusionis quia scientiae significatur praemissarum sunt quodammodo causae respectu istius Alio modo scire est per causam etc id est scientia conclusionis causatur ex praemissis vel habitibus ipsarum tamquam ex causis sic namque omnis demonstrationis scientia praemissarum est quodammodo causa scientiae conclusionis et hoc voluit aristoteles Sed adhuc videtur quod remaneat dubium tam istius rationis quam 2e 4ti argumenti qualiter possit esse quod aliquid sciatur quod non est Cum quodlibet scitum sit cognitum et quodlibet cognitum est quia sicut unumquodque se habet ad esse sic se habet ad cognosci 3 et 5 mediate

Ad illud respondeo sicut prius dicendo quod significatum propositionis negativae purae nec est aliquid nec aliqua nec aliqualiter similiter concedendum est de illis de futuro et praeterito subiecta non sunt termini subicibiles

Et dico nominaliter hoc quia propositio negativo cuius subiectum habet significatum de quo potest verificari pronomen demonstrans ipsum talis habet saepius significatum in re existente sic dicendo ille homo vel sor non est rome dico quod talis non est pura negativa nec de subiecto suppositibili sed subicibile ad modum loquendi Anthonii de ari?o in sua logica nunc probo primum concessum esse concedendum nam sicut omnis sensatio est cognitio sensualis obiecti sensibilis sic omnis intellectio est cognitio intellectualis obiecti intelligibilis Sed multa contingunt intelligi quae non sunt igitur et cognosci

Et tunc ad philosophum dico quod res quantum est tantum cognoscitur vel cognosci potest et hoc est verum et sic patet

ad 3m et quartum principale ad quintum et sextum simul secundum varias opiniones pono aliquas propositiones et sit haec prima contra anthonium parte 2a capitulo 3us 4a 6a aliqua propositio est vera non falsitans se ipsam cuius significatum non est et loquor de principali significato sicut ipse patet quia propositio pure negativa aliqua vera est cuius significatum principale non est

2o contra eundem aliqua propositio est falsa non falsitans se cuius significati contradictionem significatum non est probatur nam ista est falsa antichristus est chymera est et contradictionem eius significatum non est quia antichristum non est non est nec chimeram non esse est patet igitur eum non bene describere falsam et veram propositionem

3a sic haec propositio significans tantum sicut est falsa patet de propositione falsitante seipsum

4 contra thomam branvvardin propositio non falsitans se significans tamen sicut est est falsa probatur ponendo quod aliqua propositio significet deum esse et homine esse asinum tunc talis propositio significat deum esse et ita est et non aliter est igitur tamen ita est quod deus est et hoc significat haec propositio ut ponitur igitur significat tamen sicut est et tamen ipsa et tamen ipsa est falsa igitur propositio posita est vera nec sequitur significat praescientiae vel tantum sicut est igitur praescire sicut potest esse vel tantum sicut est significat satis patet

5ta aliquam propositionem affirmativam et negativam esse veram et non praescientiae sicut est significare patet de negativa ex prioribus et de affirmativa ostendetur faciliter nam pono quod haec propositio homo est alias praescientiae significet sicut est tunc sic sicut est haec propositio significat sed caelum moveri est igitur caelum moveri haec propositio significat patet consequentia quia sicut est dicto confundens et distribuens igitur si aliqua propositio praescientiae fient est significaret et per consequens se illatum quod est inconveniens quia tunc quaelibet propositio vera cuiuslibet propositionis vere significatum significaret

6o quod significata aliquarum propositionem possibile est non esse et tamen impossibile est ipsas esse falsitas probatur de talibus propositionibus aliqua propositio est aliqua oratio est et de similibus

7o quod significatum alicuius propositionis est quantum non est possibile esse veram significato tali manente probatur primo enim pono enim quod tantum duae propositiones scriptae sunt tunc significatum istius propositionis tantum duae propositiones sunt est et tamen ipsa manente ipsa non potest esse vera

Ex quo sequitur igitur quod propositio non ex eo semper dicitur necessaria quia non potest esse falsa nec inpossibilis quia non potest esse vera quia tunc tales propositiones omnes forent necessariae quod non est dicendum

9o significatum propositionis non est significabile complexe distinctum contra significatum alterius propositionis extremi patet hoc per omnes rationes prius factas

10o significatum propositionis est significatum per alterum extremum probatur quia est actus compositionis vel divisionis et hoc non quia tunc cum nullus esset conceptus compositiones hanc propositionem deus est deum esse non esset quia tunc significatum illius propositionis deus est non esset quod est deum esse nec est significabile complexe ut probatum est igitur est significatum alterius extremi non deum esse est deus secundum hanc viam et sortis esse est sortis et sic de singulis confirmatur nam iste terminus significat deum deus et hoc verbum est esse et hoc esse nullo modo differt a deo ente igitur deum esse est deus ens

2o sic vel 3o Si deus esset et nullus modus alius a deo esset ita esset quod deus esset igitur deum esse ratione suae simplicitatis est deus nunc si sic tunc cum omni modo qualitatis tunc esset deus nunc sit deus

Sed contra ista si haec propositio esset vera tunc sortem esse esse sortes et falsum esse esset falsum

Contra falsum esse est verum igitur falsum est verum quod falsum esse sit verum probatur quia falsum esse scitur igitur est verum

2o contra illud sic tunc sortes esse album est sortes contra aliquid sequitur ex sortes esse album quod non sequitur ex sortes igitur unun non est aliud consequentia est bona et antecedens probo quia album esse sequitur ex sortes esse album et hoc non sequitur ex sortes igitur

3o sequitur quod idem est scitum et dubitatum nam idem secundum te est sortes esse clericum et sortes clericus Sed scio eum esse sortem et dubiot eum esse clericum igitur idem scio et dubito

4to sequitur quod idem faciat se ipsum nam idem est sortes et sortes currens sed potest facere se currere igitur et potest se ipsum facere

5o sequitur quod apparet illum erit et est nigrum quia sortes apparet illum esse est sortes et sortes nigrum esse est sortes igitur apparet illum esse est nigrum

6o sequitur quod sciens hanc propositionem quod licet significat est aequaliter sapiens cum deo probatur quia scit omnia cum idem scit omnia et omnia esse quod sit

7o sequitur quod propositio et eius subiectum convertuntur nam sequitur ut videtur quidquid significat hoc et illud igitur convertitur quod tamen est falsum

ad ad primum dicitur quod falsum dupliciter sumitur pro signo falsi vel pro significato si primo sumitur falsum sic conceditur falsum esse verum quia signum falsi est verum esse signum falsi et hoc scitur

Si autem 2o modo sic negatur consequentia et etc quod falsum sic esse sit verum nec sic scitur Et sed tamen esset verum vel sciretur nec tamen sequitur falsum aliquid esse Cum scire verum sint termini amplianti ut tenetur

ad 2m nego assumptum nam neque ex sortes neque ex sortes esse apparet illum sequitur aliquid sed bene ex ista sortes est asinus sequitur aliquid quod non sequitur ex ista sortes est nec hoc est ad propositionem

ad 3m concedo consequens nec hoc est inconveniens secundum diversos respectus et modos sciendi ad obiectum

Ad 4m consequentia negatur et tamen dicitur sortes potest facere se ipsum currere dic si haec valet tamen sicut sortes potest facere cursum concedo Si autem tantum quantum sonat nego

ad 5 nego consequentiam et ad probationem etiam neganda est consequentia sed bene sequitur quod res que est apparet illum esse quae est vel erit vel fuit nigrum esse et ex hoc non sequitur aliquod inconveniens

Ad 6 negatur consequentia et cum probatur quod scit ominia igitur eius scientia aequalis est etc nego consequentiam quia non scit ea taliter sicut deus

Ad 7 nego consequentiam et dico quod non sufficit inferre significant idem igitur sunt convertibiles sed requiritur quod eodem modo sed si dicitur ista risibile et homo non significant eodem modo igitur etc dico quod diversitas istorum terminorum significandi non sufficit ad diversitatem partis in oratione sicut subiectum et propositio tota et ideo varia est haec et alia differentia quare non valet quia facta

Sed adhuc videtur haec positio fore reprehensibilis ex duobus primo quod dictum aristotelis allegatum non declaravit

2o quod propositionem necessariam non ostendit qua propter dico ad primum secundum Clenbok quod 2a 2i quod illa propositio est vera ab eo quod res etc Esto sicut est quod sit distinctis extremis tunc est sensus ab eo quod res est propositio vera vel falsa vel ab eo quod res non est est propositio vera vel falsa aliqua enim est propositio vera ab eo quod res ut deus est et aliqua vera ab eo quod res non est ut antichristus non est

Ad hoc idem videtur intentio Aristotelis primo peryerminas ut allegat hasto argumento 6o ubi dicit aristoteles omnis enim enuntiatio significat esse quod est vel non esse quod est vel esse quod non est vel non esse quod non est hoc idem ponit venerabilis anselmus in forma libro de veritate et sic patet qualiter sit intelligenda vel secundum firbricht in illo capitulo Cum ex praemissis pateat intellectus illius propositionis in libro praedicamentorum in eo quod res est etc non est verum ad intelligentiam qualis communiter a logicis ponitur solet enim dici quod iste terminus in eo dicit circumstantia causae Et sic sumendo eumdem terminem dici solet quod in eo quod res est quam significat affirmativa de praesenti affirmativa est illa vera et in eo quod res non est quam rem non esse significat negativa de praesenti est negativa vera et in eo quod res quam negativa significat non esse est negativa falsa Et in eo quod res non est quam affirmativa significat esse est affirmativa falsa

Ex qua propositione ad intellectum datum sequitur quod rem non esse est causa veritatis negativae et rem non esse est causa falsitatis affirmativae quod non videtur verum Et subdit aristoteles dicit in capitulo de subiecta prope finem in eo quod res est vel non est oratio vera vel falsa dicitur non ex eo ponit quod sit susceptibilis contrariorum pe quem ut patet per sententiam textus agnoscendi intellectum quod in eo quod res est prius quam non fuit sine per mutationem ad esse rei erit oratio significans rem esse vera postquam non fuit vera et in eo quod res non est id est in eo quod mutata est a non esse ad esse rei est oratio falsa sicut patet ex processu textus ibidem legitur quomodo fit oratio vera postquam non fuit vera vel falsa postquam non fuit falsa numquid hoc fit permutationem factam in re vel per mutationem factam in oratione alicuius enim ad nullum intellectum sanum addidisset illi propositioni hanc negativam dicendo non est in eo quod ipsa oratio fit susceptibilis et si illa propositio allegatur in qua istum seu sum in eodem libro capitulo de priori ponit faciliter dici potest quod in capitulo illo non dicit quod in eo quod res est etc sed dum res est et illud non est contra praedicta licet igitur quintum modum addendo prioritatis dicat rem prius quam oratio sit vera significans rem et quod res sit causa veritatis propositionis et oratio sit nequaquam causa rei patet ex dictis hoc esse concedendum non tamen dici alicubi quod rem non esse vel privatio non sic aliquo modo causa veritatis vel quare oratio sit vera ut patet

quantum ad 2m horum patet quod non ex eo dicitur propositio necessaria quia eius significatum sit aliqua res quae non potest non esse quia tunc pura negativa esset necessaria nec etiam de praeterito vel futuro quod est falsum et consequentia patet ex praedictis multis igitur dimissis dico cum fibricis in capitulo quod incipit de c?atis puro omnis propositio quae non potest esse falsa nec aliqua alia propositio significans quodlibet quod ipsa significat cui non contradicit propositio quam esse veram ad propositionem significantem ipsam esse solis incompositas non permittit est propositio neccessaria

2o omnis propositio quae non potest esse vera nec aliqua propositio significans quodlibet quod ipsa significat quam propositionem esse veram ad propositionem significantem ipsa esse solis incompositas non permittit est propositio inpossibilis ponitur namquam in utraque diffinitione quod nec ipsa propositio nec aliqua alia significans quodlibet quod ipsa quia plures possunt esse propositiones contingentes quae non possunt esse vere

Et plures quae non possunt esse false propter quod ipsas esse veras vel falsas dependent super ipsis met propositionibus vel super aliquo contingenti vel super aliquo necessario requisito ad hoc quod ipse sint et idem necessario est si illa propositio sic et ita necessario propositio huius si est est ipsa vera licet tamen stet aliqua propositionem alia idem significantem quod ipsa significat manere continue idem significantem quaecuquequaecuque variatio fiat assignato vel ad significatum ad eandem cuius omni sunt haec propositiones hoc est hoc non est ipsis propositionibus demonstratis sortes non est quae est inceptu sortes sortes necessario requiritur ad hoc quod ipsa propositio sit unde patet quod nec ipsa hoc non est se ipsa demonstrata est impossibilis nec ista haec est demonstrata se ipsa est necessaria nec illa sortes est est existens in conceptu eiusdem nec est ista inpossibilis sortes non est licet harum quaedam sint vere non potentes esse false Et quaedam false non potentes esse vere possunt enim aliae sic praescientiae significantes idem indifferenter esse vere et false ponitur etiam indiffinitione necessario Cui non contradicit pro eo quod aliqua est propositio vel esse potest quod quaelibet ad significandum quod ipsa significat et ipsammet propositionem vel aliquid requisitum ad hoc quod ipsa sit dum tamen nec ipsammet significaret nec aliud requisitum ad suum esse posset esse falsa Cuius sunt haec propositiones aliqua propositio est aliqua propositio modalis aliquid contingens esset etiam necesse Similiter cuius haec est non quodlibet est non propositio cuiuslibet huius enim proportio oppositum est impossibile propositioni affirmatione significanti esse ipsam quia impo??te sola dempta non repugnaret ipsam esse falsam Si enim non repugnarent haec nullus conceptus est et haec propositio est adaequata nullus conceptus est quae est oppositum istius negative Et haec nulla propositio mentalis est et haec propositio est demonstrata propositione situ opposito posset utraque illa esse falsa aliquis conceptus est aliqua propositio mentalis est ut patet

Consimiliter multae sunt propositiones vel esse possunt quarum quaelibet quaecumque aliud significatum ab ea significandum quam ipsam vel aliud contingens quod requiritur ad hoc quod ipsa sit vera tamen nec ipsa significet nec aliquod requisitum ad hoc quod ipsa sic posset esse vera Cuius sunt propositiones oppositae propositionibus recitatis quarum quaelibet si non repugnaret propositioni affirmative significanti ipsam propositionem esse veram ut patet ad verborum sententiam advertenti Constat nullam dictarum propositionem oppositam esse impossibile sicut nec aliqua ipsarum met esse necessariam eo quod propositiones illae quae non possunt esse vere vel false super aliqua contingenti quod nec semper est nec semper esse poterit Et iste que non possunt esse vere quae nec semper erunt nec aliquid ipsorum semper erit bene quia praesuppono necessario impossibile vel contingens sequitur quamlibet propositionem praedictarum esse propositionem esse contingentem

Unde ad sciendum quae propositio est contingens ponenda est regula assignata primo priorum ubi dicit sic contingens esse quo non existente neccessario et posito inesse non accidit impossibile quae regula sit intelligenda est propositio contingens est illa qua non existente necessaria si alicui ponatur eadem propositio ex ista admissa non sequitur impossibile et est ista satis vulgata

obiectiones contra praedicta et earum solutiones vide in eodem capitulo iam allegato si vis et haec sint dicta de toto isto

Ad rationes contra 3am conclusionem factas respondeo cum arguitur si theologia esse superior fide notitia vel igitur ut creditiva etc dico primo quod non est ponendum tales distinctos habitus fore in ipsa theologia quia hoc superfluit sed unus tantum habitus ad eliciendum huius actus sufficit cum ceteris requisitis

2o dico quod est superior fide secundum quod idem habitus potest procedere in quaelibet istorum effectuum

3o dico quod si est scientia secundum primum et tertium modum tunc similiter est dicenda scientia penes primum modum et hoc est contra durandum et sufficienter probatur per magistrum thomam de argentia quaestione 2 prologi argumento primo

ad 2am rationem cum arguitur vel fides et theologia sint idem habitus etc diceret alphonsus sicud patet quaestione 3 prologi argumento 2o conclusione prima quod sic distinguit tamen ibi de fide primo de infusa et acquisita et utraque earum potest accipi pro actu credendi et sic loquitur augustinus super Iohannes dicens "fides est credere quod non vides"

2o pro eo quod creditur sic athanasius accipit fidem dicens "haec est fides katholica" etc

3o pro eo quo creditur et sic magister libro 3o distinctione 23 capitulo 20 dicens quod fides est virtus qua creduntur quae non videntur et hoc ultimum membrorum potest subdistingui quia illud quo creditur dupliciter potest summi vel effective vel subiective et sic ipsa potentia fidei informata vel quo effective et repraesentative et non subiective

Sed quia docta illius doctoris faciliter solvi possunt ex dictis thomae de argentina quaestione 4 prologi argumento 2o ratio per transeo et dico quod non est idem habitus fides et theologia Et cum ultra arguitur dico primo quod si uniformiter remittuntur quod remaneret aliquis gradus theologiae Sed tamen non diceretur tunc theologia quia sine fide non sufficeret huius habitus habentem ipsam theologiam denominare et sic consequenter est dicendum quod theologia potest manere sine fide Sed non potest manere sine fide theologia saltem secundum legem praesentem et communem

Ex quo patet quod habitui theologico non est causa essentiale esse theologicum quam est ipsum esse habitum patet satis de se

2o potest dici ad rationem quod non potest esse uniformis eorum remissio quo ad entitatem notitiam et certitudinem patet quia non sunt eiusdem ambitus secundum istas rationes iam dictas in corollariis ubi supra

Ad 3am rationem cum arguitur tanta est cuiuslibet veritatis evidentia quanta est etc posset primo dici simpliciter negando assumptum nec ibi fuit probatum

2o potest dici pro materia argumenti quod evidentia dupliciter accipitur uno modo pro evidentia inhaesionis

2o pro evidentia speculative cognitionis Et haec potest accipi vel pro evidentia evidentis Si primo modo accipitur evidentia sic concedo assumptum et tunc nihil est contra me Si 2o modo primae distinctionis nego assumptum ut prius vel aliter si sumitur evidentia primo modo 2ae distincitonis qui tenet ex parte rei evidenter sic concedo assumptum et nihil concluditur contra dicta Si 2o modo qui tenet se ex parte cognoscentis sic nego assumptum fiat prius

ad rationem contra primum corollarium cum arguitur ista non sunt eiusdem certitudinis etc posset primo simpliciter negari antecedens

2o possem distinguere de certitudine adhaesionis et cognitionis sicut prius est dictum

3o possem dicere quod certitudo dupliciter potest accipi uno modo ex parte rei cognitae 2o modo ex parte cognoscentis modo licet non foret tanta certitudo 2o modo esset tamen tanta certitudo primo modo dicta et hoc sufficit ad propositum pro veritate corollarii antedicti

Ad rationem contra 2m corollarium cum arguitur quod sequitur eandem rem esse finitam et infinitam potest dici quod aliquam rem esse infinitam potest dupliciter accipi uno modo proprie quia est aliquid esse infinitum vel entitas infinita in genere vel specie

Alio modo improprie sicut dicitur aliqua res aliqualiter infinite vel infinite aliqualiter et hoc per denominationem extrinsecam vel intrinsecam vel utraque simul sicut anima licet sit finita essentia est tamen infinita capacitas secundum opinionem clineton Et actus moraliter malus licet sit finite malus secundum cum opinionem Randolphi de castello et fastini de ast dicitur infinite de meritoriis sic similiter finita notitia potest dici certitudo infinita vel infinita certitudo posset etiam aliter dici negando simpliciter consequentiam prius factam quia non sequitur haec res est infinita notitia igitur est res infinita super qua consequentia probatur argumentum prius factum

ad rationes contra 3m corollarium cum arguit brinkal primo sicut respectu nullius propositionis habet vel habere potest etc posset primo negari antecedens unde bene dico quod lumen illud fidei cum imperio voluntatis libero sine evidentia alia sufficit causare assensum propositionis non evidenter evidenter

2o potest dici quod ratio non probat intentum quia licet probet ut sibi videtur quod non sine discursu potest fides causare assensum non tamen probavit quod fides sufficiat illum causare discursum et per consequens et assensum

3o dico quod maior potest dupliciter intelligi secundum quod iste discursus potest dupliciter accipi uno modo extrinsece a fide etc extra speciem suam in gradu evidentiae eminentiori et tunc maior est falsa sicut experitur de multis fidelibus imperitis

alio modo pro effectu ipsomet fidei sine discursu secundum quod superius est dictum quod aliqualiter est notitia vel evidentia licet remisse et sic concedo maiorem et minor tunc est falsa quia quaelibet propositio respectu cuius fides inclinavit est sibi aliqualiter evidens et nota ut patet per praedicta

circa quae duo sunt notanda primum quod cum loquor hic sicut alkot 9 primi articulo primo ubi quaerit an credere articulos fidei sic in libera potestate hominis ubi dicit quod loquitur de aliquo non habituato in fide qui audiat aliquem praedicantem istum articulum deus est trinus et unus et qui hoc crediderit habebit vitam aeternam tunc quaerit an iste statim sine aliqua evidentia rationis possit illi libere assentire et sic tenet consequentia conclusionem negativam Ego autem hic loquor de habente habitum fidei infusum sicut patet ex dictis

2m notandum quod conclusio alkot vel est frustra vel sapit haeresim quia vel vult dicere quod tamen aliqua evidentia rationis sine fide posset illi libere assentire et tunc sine fide posset quis omnes articulos fidei credere stante lege quod non puto sane dictum in fide vel ipse vult dicere quod sine fide per solum imperium voluntatis sine evidentia rationis non potest assentire et tunc verum dicit valet inde causam quam assignat quia vel ista carentia fidei et tunc diceret bene vel carentia evidentiae rationis et tunc apparet ex dictis quod non causam pro causa assignat

ad 2am rationem brinkil patet forte primo negari minor dicendo quod respectu nullius stet dissensus respectu cuius homo habet fidem in eodem Et cum probatur de infideli posset dici quod respectu talium haberet fidem sed non haberet fidem respectu talium sicut potest dici in simili papam scio currere et tamen non scio currere papam vel potest ad idem aliter dici dicendo ad maiorem quod iste assensus potest dupliciter accipi similiter et fides quia respectu talis respectu cuius habet dissensum vel habet fidem specialem explicitam et expressam vel generalem confusam et impressam primo modo esset vera maior sed tunc minorem falsa

2o modo maior est falsa et minor et vera vel potest aliter dici quod li secundum per se et immediate excludit omne aliud quod non est fides sive sit effectus ipsius fidei sive quodcumque aliud tunc concedo et rationes et etiam conclusionem sed tunc nichil est ad propositionem nec deviat a communi via vel excludit solum evidentias vel evidentiam fidei ulteriorem et eminentiorem tunc ad rationes non procedunt

modo rationes videntur sapere primum modum et conclusio secundum quare videtur non bene probata

per hoc tunc apparet ad 3m cum arguitur si alicui infunderetur etc nego simpliciter consequentiam sumendo consequens in sensu quem capio quem capio et quem videntur praetendere ipsa verba et tamen probatur quia si sufficienter tunc per similem argumentum probarem quod nullus habitus sufficit per se et immediate suum actum causare quia non statim eo positio ponitur eius effectus quare si ad sensum communem quem verba conclusionis videntur praetendere intelligit conclusionem videtur eam non probare Si autem intelligit excludo omne quod non est fides sic rationes concludunt nec credo aliquis sane mentis affirmaret oppositum Cum ad assentiendum requiratur ipsa potentia actus fidei et discursus quae actualiter ipsa potentia assentit quorum nullum est habitus ipsius fidei sicut apparet et sufficiant pro 3a conclusione

ad rationes contra 4am conclusionem quia supra notati doctores sufficienter satis respondent ideo breviter dicam ad eas

Ad primam cum dicitur scientia nostrae sectae est per se nota nego hoc simpliciter dicendo de notitia ipsius cognoscentis et cum probatur quia nullus tenetur indubitanter credere tunc nego hoc nec est ratio tantae dictum sicut per 3am articulum condempnatum parisiens quo dicitur quod nihil sit credendum nisi per se notum vel ex per se notis deductum error nisi reciperetur per se notum valde large secundum quod videtur dicens altissiodorensis libro 3o summae dicens quod articuli fidei sint per se noti hoc propter eius nihil aliud eis notius asserti sit forte satis posset concedi diceretur tamen melius propter nihil tertius asserti quia licet nihil sit articulus fidei certius alics?tum est eis notius sed ista non apparet fuisse istius doctoris sententia nec esset ad propositionem de quo ego loquor ideo articulus videtur informa esse contra ipsum posset tamen hic fieri multiplex distinctio de per se esse notum sicut patet ex dictis hugolini libro 1 quaestione 1 articulo primo et per magistrum Iohannem de braculis in tractatu suo de videndo deum capitulo 12 prologum etc pro capitulo computandum sed dimitto ad praesens

ad 4m cum arguitur quam indubitanter constat per se esse falsum etc potest primo dici negando maiorem nec probatio valet quia non est una particularis et maior est vera universalis ratio aut falsitatis maioris potest assignari quia potentia percipiens verum et falsum esset magis proportionata ad cognoscendum falsum esse falsum quam verum esse verum quia non solum falsum iudicatur falsum immo ut plurimum verum aestimatur falsum sed quia forte eadem causa posset dari de vero ideo potest dici 2o distinguendo de dicto et de re dicti potest dici 3o ad minorem quodlibet sint vere veritates nostrae sectae quantum est ex veritatibus in se non sunt tamen nobis de commune lege tam note quam in se sunt vere

Ad 3m cum arguitur non est processus in infinitum tunc ad sanum intellectum concedo assumptum et cum dicitur igitur erit devenire ad aliquod primum verum creditum vel plura principaliter credita Iterum ad bonum sensum potest admitti Et cum quaeritur vel ista sunt credita tunc dico quod non sunt credita propter alius per se notum vel propter aliud creditum est Sed propter intellectionem habitus fidei imperium voluntatis et a auctoritatem dicentis est creditum est creditum propter se ipsum quantum secundum augustinum primo retractationum capitulo 14 quod scimus debere rationi quod credimus auctoritati nec mirum si auctoritati dicentis in nostra fide creditur quia christus de aeternis nobis exhibet infallibilem veritatem secundum augustinum 13 de civitate capitulo penultimo ex hiis apparet quid est dicendum ad rationes illius doctoris

ad rationem contra primum corollarium cum arguitur per illud athanasii marci et matthaeus etc qui non crediderit dico primo quod intelligunt de usu rationis utentibus et habentibus

dico 2o quod recipiunt actum pro habitu ut dicatur qui non crediderit id est fidem non habuit vel potest dici 3o qui non crediderit in credere noluerit

ad 2m quid sit de isto primo actu rationis sive de illo primo intelligo corollarium si credit istam et scit vel scire potest eam deviare aritu legis nostrae sectae et tunc ratio non procedit contra me sicut patet vel potest dici etiam si non possit et talis in potentia procedit ex culpa sua vel ex culpa inpulica sibi quod dico propter culpam originalem tunc talis propter suam in potentiam non excusatur sicut patet expresse per venerabilem anselmum id est cur deus homo capitulo 24 ubi inquit anselmus "Iniustus est homo qui non reddit deo quod debet" etc sequitur nimis verum nam iniustus est qui non reddit iniustus quia reddere nequit

Ad 3m concedo antecedens et nego consequentiam et dico quod in hoc stat conformitas memrorum ad ecclesiam quod credant sicut ipsa credit sed quod credant secundum quod ipsa credere praecipit

pro solutione argumentorum contra quintam conclusionem nota primo quod est aliud dicere hoc mirabile sensibile sufficit causare conspiciam perfectam intuitivam notitiam secundum modum dictum in 2a conclusione

Aliud est dicere hoc miraculum sufficit causare evidentem scientiam et aliud est dicere hoc sufficit causare fidem veram

Sic dicit doctor profundus libro 9 capitulo 1 parte 32 7in quod non fit ex huius argumentis per miracula demonstratio mathe?lis ex principiis per se notis concluditur cum sufficientis

2o noto quod posse esse aliter quam apparet sensibiliter qualicumque sensatione vel hoc ponitur per virtutem finitam credere vel infinitam dei Si ponitur per virtutem finitam utique falsum quia mihi apparet stella esse minorem caelo et me minorem mundo si igitur per virtutem finitam qualitercumque apparet et esse potest apparere et non esse posset aliqua virtus talis finita facere quod mundus non esset maiore me vel quod stella non foret minor caelo quod omnino est falsum Si autem ponitur hoc fieri virtute solum infinita igitur quicumque talia potest facere talia propria virtute erit virtutis infinitae et omnis qui ponit hanc virtutem taliter posse agere oportet ipsum credere prius quam intelligere ex quibus patet quod procedo ad ab argumentis ad conclusionem intenta cum vult fidem negare ponit eam nam conclusio ponit miracula fidem non posse causare et argumenta ut visum est supponunt fidem de agere libero ad extra virtutis infinitae igitur sequitur quod conclusio non probatur

Confirmatio igitur conclusionem istam quintam et postea salvam argumenta facta contra ipsam ipsum arguo primo sic petrus potuit audire christum sibi frequenter revelare secreta cordis sui ut sunt affectiones Cogitationes locutiones determinante et distincte 2m fugam et prosecutionem sed nulla virtus finita hoc potest igitur sequitur quod petrus potuit per talia miracula christum scire fore deum

2o sit christus potuit petro revelare et praedicere omnia futura totius mundi per totum successum temporis et fluxum continuum et ducturnum non solum in hiis que sunt tamen naturalia sed etiam de hiis subsunt voluntati et libero arbitrio hominis sed nulla virtus finita hoc potest igitur sequitur conclusio vera et si instatur de hiis de prophetis et aliis a deo illuminatis faciliter solvitur quia non sciunt virtute propria sed christus fecit et facere se dixit propria virtute vel virtute patris Cumquo erat idem igitur instantia non convincit

3o sic si christus dixit se illa miracula facere propria virtute vel virtute sui patris cum quo erat idem vel igitur dixit verum vel falsum si verum habeo propositionem si falsum igitur fuit mendax usque ad mortem et finem vitae igitur dampnatus esset quod non solum sectae christiana Sed etiam methephysici abhorret Et confirmo ratione falsitatem illius consequentis quia tunc apostoli et alii veri sancti post eius mortem minorem ipsius miracula non fecissent que fecerunt Cuius tamen oppositum satis per universum mundum est declaratum

ad primam igitur rationem cum arguitur supra ista pars esset vera sequitur quod signa sensitiva etc concedo consequens et oppositum deputo derogare dictis christi et cum arguitur contra qualitercumque Item potentia sensitiva tunc primo principaliter maior ista est falsa aliter enim haberet concedere quod mediate sensuatione qua sentio dolorem esse dolorem et sic iudico quod mediate eadem sensuatione sentirem non dolorem et possem sic iudicare et sentire eadem sensuatione me esse sanum et infirmum calidum et frigidum quod non videtur

2o dico quod vel maior intelligitur de potentia agentis finiti vel infiniti si finit falsa est ut patet ex dictis Si infiniti non sequitur conclusio quam intendit.

3o dico quod omnes suae rationes non concludunt qua illam conclusionem nec probant suam tria?tio est quia ut iste error iudiciorum sensus de quo ipse in suis rationibus se?cit mentionem est solum in hiis et de hiis quae subsunt potentiis naturalibus et et finitis sicut patet in omnibus suis exemplis sed ex hoc arguere et pro simili trahere ad ista sensibilia quae non possunt fieri nisi virtute infinita patet quod consequentia non valet de hiis tamen plus habetur in principio

3m ubi argetur agetur utrum messias promissus possit vere probari naturalis dei filius et haec sufficiant ad praesens

ad 2am rationem respondet altissiodorensis libro 3o tractatu de fide quaestione 4 dicens quaedam sunt quae non possunt credi nisi intelligantur prius naturali cognitione et unum esse principium prius est intelligibile quam credatur Quaedam sunt quae oportet prius credi quam cognosci sicut articuli fidei

dico igitur quod auctoritas non est contra conclusionem quia non sequitur potest aliqua de veritate nostrae sectae intelligere ergo totam sectam hoc satis patet de se

Nunc vero ego intelligo conclusionem istam non solum de una conclusione sed de totali veritate fidei christianae ad salutem necessario requisitam

Ad 3am rationem nego simpliciter albumasar et dico quod nulla constellatio est antecedens sufficiens ad alicuius sectae inceptionem vel distinctionem nec iudicio iudicio in eo deberunt christiani tales tales praenosticationes in hiis quae voluntatem liberii arbitrii respiciunt aliquo modo assertive nominare ut in diversis libris pro capitulo et ducit beatus augustinus

Ad rationem contra primum corollarium cum arguitur non plus est pono hic aliquas propositiones prima alicuius veri credulitas est mortis meritum sempiterne et supplicii perpetui condignitas patet ista quia si praescitus fuerunt crederet quod divinus finaliternollet eius misereri mortaliter peccaret quia tunc sic credendo desperaret de eius finali salute

2a propositio in casu alicui falso est plus credendum quam suo opposito vero patet nam si praescito diceretur deus finaliter non miserebitur cui illud foret verum et tamen oppositum ipsius ab eo foret credendum sicut patet igitur praepositio vera

3a propositio aliquid est mortis aternae actuale meritum quod non potest esse scieter commissum patet de eo qui esset praedestinatus et crederet quod deus finaliter sui nollet missereri tunc sic credendo erraret si igitur potest hoc scienter committere posset se scire in hoc et in taliter credendo erraret quod est impossibile quia quia sic erraret et non erraret

4a propositio quod in casu quis licite verbo christi posset discredere ecclesiae et sacrae scripturae patet praedescito cui si praeponeretur a quolibet horum dampnatio sua finalis

Ex hiis patet quod petrus discredidit licite verbo christi Cum dixit "ter me negabis" Ex hoc tamen nolo dicere de non posset mentiri vel aliquem licite hoc posse credere vel etiam ecclesiam et sacram scripturam sed potius talis debet credere revelationem sibi factam vel condicionatam esse vel se ad intentionem dicentis non intelligere et ideo licite oppositum revelati ad intellectum quem ipse caput potest credere de hoc tamen plene habebitur infra libro primo de 4o ubi agetur utrum alicui sua dampnatio possit revelari in verbo revelari per hoc ad rationem potest dici consequenter ad dicta doctoris solempnis parte 1 articulo 10 quaestio 2a ubi pertractat corollarium in forma et ponit differentiam auctoritatis inquantum auctoritas et rationis inquantum ratio quia simpliciter dicendo auctoritas rationem deserit nunquam quod probat augustinus in de vera revelatione religione dicit ergo doctor solempnis quod auctoritas ut sic fidem flagitat ratio ut sic intelligentiam format tunc distinguit quia alicui plus innititur vel ex parte crediti vel ex parte credentis quantum est ex parte rei creditae simpliciter plus innitendum est scripturae quam rationi Si ex parte credentis potest dupliciter adhuc accipi quoniam vel ratio sic evidenter suadet per suum dictamen quod ei nec possum nec debeo dissentire quia ex rei evidentia quam ostendit nulla sed a?ta illud dictamen persuasio vel non sit evidenter sed quasi verisimiliter

Si 2o modo magis est credendum scripturae et loquor hic semper de scriptura Canonis vel similis auctoritatis Si 2o modo tunc nihil scriptura videtur sibi contraria et hoc non est sed potius totaliter concordant tunc vel credendum est sufficienter persuasim per scripturam vel non totaliter sufficienter si primo modo debeo credere propter scripturam assertionem quam propter rationem Si 2o modo plus propter rationem debeo credere quam propter scripturae assertionem

Ex hiis patet quod similiter loquendo plus est innitendum scripturae quam rationi naturali propter quod agit augustinus 3o super Genesis capitulo 9 maior est quippe scripturae huius auctoritas quam humani ingenii perspicacitas cum arguitur non plus etc

dico primo quod alicui verbo christi ab illo cui dicitur tale verbum non esset tantum innitendum sicut simpliciter sacrae scripturae maxime ad sensum quem talis capit in verbo sibi dicto

2o potest dici negando minorem

3o potest dici quod forma non valet quia si propositiones sunt vere omnes sunt particulares vel minor non satis sub maiori et sic patet quid dicendum ad totam rationem

Ad rationem contra esse 2m corollarium dominum Aegidii ubi prius est dictum potest primo dici negando antecedens rationis suae et ad auctoritatem Anselmi dicitur quod intelligit de necessitate coactionis quae repugnat libertati conplacentiae et non de necessitate inevitabilitatis quae solum repugnat libertati contra dictionis et contingentiae Aliter potest dici quod 2m opinionem bobinkam roseti et bonseniblantis quod duplices sunt actus voluntatis Quidam sicut nolle et velle

Alii sunt appetitus istos priores actus consequentes sicut gaudere tristari modo auctoritas intelligitur de primis non de secundis quoniam in istis potest necessitari quia secundum doctores praedictos magis patitur ab eis ipsa notas quam eos agat

3o potest dici et forte melius quod non sequitur notas necessario diligit stante in ea tali visione igitur notas necessario diligit sic etiam non sequitur notas necessitatur ad diligendum stante tali visione igitur notas necessitatur ad diligendum Ratio est quia non necessario stat talis visio in vidente vi? apparet quod arguitur ab inferiori ad superius negatione quare consequentia non valet in plus enim se habet necessario diligere quam necessario diligere stante tali visione

posset quarto dici quod necessitas dilectionis et proprietas viatoris vel viationis non se excludunt mutuo sicut patet de christo et aliis in gratia confirmatis et sic patet quid dicendum ad rationes

Restat nunc respondere ad quae omnes sunt contra 3m corollarium huius quintae conclusionis unde ad primum cum arguitur homo potest efficacia rationis humanae suae tali illustratione etc

ad intellectum datum per doctorem ibidem ubi est dictum in argumento concedo sed cum dicitur aeque primo potest notitiam cuiuslibet veri habere cum doctore eodem ubi allegatur nego istam et cum probatur primo quia sensus potest aeque primo habere etc nego simpliciter consequentiam rationem assignat ipse doctor sollempnis articulo primo 1a 4a et 22 conclusionibus

ad 2m cum ibidem arguitur quorum ratio est eadem aeque primo etc nego nisi esset cum esse hoc sic eodem modo et aeque primo ratio eorum etiam non tota ratio intelligendi consistit solum in veritate sed cum hoc etiam intellectum

Ad 3m ibidem cum dicitur Ens potest naturaliter percipi et quodlibet respondet doctor subtilis quaestione 1 in prologo ubi recitat unam opinionem quam improbat et postea met respondet Ex qua responsione colligitur quod consequentia est neganda et ideo ipsam nego cum eo

ad 2m principale cum arguitur dampnatus potest scire etc quidquid sit de antecedente nego consequentiam et cum arguitur quia agente et passo etc dico quod verum est de agente totali et praesci?to nunc autem intellectus agens non est totale agens ipsam intellectionem causans quare ratio non concludit

Ad 3m principale cum arguitur si talis illustratio requiritur vel igitur ut elevans vel ut assimilans dico quod ut elevans et etiam ut assimilans Et cum arguitur quod non quia vel elevat finite tantum etc dico quod sufficienter tollit disproportionem et cum dicitur quod non quia ista disprortiodisproportio est infinita dici potest quod hoc non impedit Suppositio quod esse infinita adhuc ista finita elevatio potest tollere eam vel potest dici aliter scilicet quanta disprortiodisproportio non est infinita sed tantum finita

Et cum arguitur contra quia tunc potest efficacia rationis intendi intantum quod potest supplere et tollere eam nego illud et cum arguitur igitur finita resistentia infinite inpedit concedo patet in proportione aequalitatis ubi quantacumque resistentia modica dempta sequitur actio divino sit debita approximatio agentium ad invicem et tamen stante aequalite impossibile foret per agens naturale aliquem actionem ab ipsis procedere sicut consequenter tenetur Sic igitur patet quod talis illustratio requiritur ut elevans

ad 2m cum arguitur ad idem sic vel igitur aequaliter eva elevat ratio ratio fides etc Respondeo quod ista eolevatio potest dupliciter considerari uno modo in esse certitudinis aliomodo inesse cognitionis In esse enim certitudinis aequaliter vel plus elevat fides cum illustratione et ratione Et cum arguitur quod non tunc nostra secta vel veritas nostrae sectae principalis dependetur a fide quam ratione posset uno modo dici quod negando consequentiam quia hoc non sequitur cum ratio et eius usus praesupponatur fidei actuali

2o potest dici concedo consequens nec reputo ipsum inconveniens sed satis conforme scripturae Et tamen arguitur per rationes Brinkal satis faciliter patet ex dictis in 3a conclusione et suis corollariis quod non concludunt

Si autem haec elevatio consideratur inesse evidentiae et cognitionis sic illa elevatio vel illustrati plus elevat quam fides patet ex 3a conclusione Et cum dicitur quod tunc foret scientia dico communiter sumendo hoc nomen scientia concedo consequens et cum infertur quod tunc non staret cum fide nego consequentiam et rationes quae videntur hoc probare solvuntur per magistrum hugolinum ubi est dictum

Aliter potest dici ad 3m principale quod tunc illustratio requiritur ut assimilans et cum quaeritur quid sit ista assimilatio patet ex 4o termino ut eius descriptione quod uno modo est deus et pro hoc sciunt multae auctoritates quas adducit magister Iohannes braculis in tractatu suo de videndo deum pluribus capitulis est quod dicit Augustinus 8 de civitate capitulo 7 ubi dicit lumen aut mentitum duxerunt addiscenda omnia eundem esse ipsum a quo facta sunt omnia Pro hoc est etiam dictum suum 2o contra faustum capitlo primo ubi dicit illud aut scilicet lumen incommunicabili veritate voluntate aeternitate persistit et m nobis est initium existendi non cognoscendi lex amandi et sequitur infra itaque lumen istud trinitas inseparabilis unus est deus

2o modo ista illustratio est motus potentiae sic illustratae vel elevatae

3o est actus ipsius potentiae et obiectum ac principium illustrativi et illustrantis Et cum arguitur quod non sit deus quia tunc quilibet habens hanc assimilationem foret beatus patet quod consequentia non valet

Ad 2m tunc dicitur tunc quilibet haberet cognitionem in verbo posset primo distingui de cognitione in verbo uno modo quod verbum sit ratio cognoscendi qualiscumque et sic concedo quod taliter cognoscens cognoscit in verbo alio modo quod ratio cognoscendi clare nude intuitive et cum hoc sic obiectum primarium cognotionis et sic nego consequentiam

differentia horum membrorum patet per doctorem sollempnis parte 1 articulo 1 quaestione 2a

2o et aliter haberet dicere magister Iohannes de Brakil in tractu supra notato capitulo 7 corollario 6 ubi dicit quod non est possibilis quod deus vel creatura intellectiva intelligat aliquam rem vespertine sic intelligendo quod ipsa res intelligatur praecise se ipsa et non in verbo aeterno quia non est possibile ut dicit quod alicuius intellectus impetus vel discursus ac activitas immediate quietem terminetur significatur et stabulatur nisi in verbo aeterno quod immutabilis veritas ex quo patet quod ipse habet concedere quod ipsum verbum in huiusmodi cognitione non solum est ratio cognoscendi sed etiam terminus et obiectum cognitionis quod magis expresse videtur concedere eodem tractatu capitulo 10 ubi dicit quod non est negandum quoniam possibile sit tam malos quam bonos divinam intueri faciem immediate in hac via distiguuitdistinguit tamen de facie nam primo dicitur cuiuslibet rei vis seu virtus quo se manifestare solet et per quam dinoscitur ista et sic saepe in scriptura creatura dicitur facies divina

2o modo facies alicuius rei accipitur stricte et proprie pro effulgentia eius de articulativa et proprissima qua cunctis aliis ab ea rebus cognoscitur vel cognoscibilis est et sic solum supposita bin?tia proprie dicuntur facies habere

de primo igitur membro distinctionis intelligit conlusionem supra dictam ec capitulo 8 Concordat cum hiis ubi ponit quod nullum ens rationale noscit quidquam intuitive nisi deum Sed quia iste modis satis terminus abutitur et impropriis esse comm?titur ut alibi videbitur ratio sto in prima responsione

Ad 3m ubi supra tamen dicitur quod tunc quilibet quanto plus appropinquaret ad deum tanto ad hanc assimilationem

posset uno modo concedi consequens nec sequitur ultra quod quilibet quanto foret propinquior huic assimilationem foret sapientior nisi foret sibi intensius assimilatio aliter potest dici quod non sufficit apprinquatio realis sed immutativa vel obiectiva

Ad 4m patet quod haec assimilatio non habet se per modum inhaesivum vel inhaerentem

ad 5m dico quod non sequitur quod infertur ratio quia libere monet et immutat potentiam talem non solum terminative vel immutative sed etiam obiective Ex quo patet quod plura dicta Iohannis de marchia et richardi barbe fundantur super falso ut videbitur infra distinctione 12 sic patet ad totum 3m principale

ad 4m principale cum arguitur quod omnibus theologis tale lumen infunderetur concedo consequens et cum alponsus arguit contra quia moderni non percipiunt potest primo negari consequentia nec sequitur ex dictis doctoris sollemnis quoniam non sequitur illi qui recipuit percipiunt igitur qui non percipiunt non recipiunt

Aliter potest dici quod omnes moderni percipiunt sed non percipiunt ipsum perfecte nec percipiunt se percipere ipsum ideo negant

3o potest dici quod per similem rationem probareretur quod nullus esset habitus infusus caritatis vel gratiae creatae patet quia non omnes qui hunc percipiunt

4to pro hiis potest esse dictum hugonis in tractatu de anima christi prope principium ubi dicit quod "lux luceat et illuminat sed non omnes vident eam qui vident per eam"

Ad 2m in eodem principali cum dicitur theologi possunt veritatibus theologiae libere dissentire igitur non habent talem illustrationem negatur consequentia

ad 3m cum dicitur ibidem quod quilibet theologus firmus adhaeret tunc patet ex dictis quod consequentia non valet quia fides aequalis firmiter adhaesive cum quo theologus sine tali illustratione licet non aequalis cognitionis vel notitiae

Ad 4m cum dicitur fides theologis non foret necessaria patet ex dictis quod consequentia est neganda

Ad 5m patet qualiter illustratio latet nos et qualiter non et etiam quod ratio de forma non valet

Ad 6m potest negari consequentia quia non simile de lumine naturali et supernaturali Aliter potest dici quod non solum lumen naturale sufficit sed requiruntur multi habitus sic et supernaturalibus requiritur illustratio qualis est dicta

Ad 7m cum quaeritur qualiter sit medium dico quod per abnegationem formalem et per participationem virtualem et sic patet ad totum 4m principale

Ad 5m cum arguitur viator potest commitere aliam vitam post istam igitur etc potest primo negari consequentia quia et si potest committere non tamen taliter vel modo tam perfectio sicut ponit veritas nostrae sectae

Aliter potest dici assumptum negando assumptum nec probationes valent quia per similes rationes probaretur quod homo ex puris naturalibus potest consequi finalem eius salutem et beatitudinem suam perfectam quod est falsum Ex hiis patet quid dicendum ad totam conclusionem ad argumenta facta contra dicta in ipsa etc