Quaestio 3

arguitur primo quod non sit non omnis perfectio deo intrinseca et immen sa est ratio fruitionis sufficit obiecti va igitur quaestio falsa consequentia nota antecedens

arguitur tum primo quia tunc non unica praecise ratio fruibilitas corresponderet primae voluntati quod est falsum quia circa idem beatificatur deus inmense et homo suo modo sine quaecumque creatura sed deus fruitur se et beatificatur in se super simplici gradu et unica fruitiva ratione igitur primum consequens falsum patet consequentia quia in deo sunt intrinseca perfectiones omnium ge neris numero infinitae igitur etc tamen

2o quia tunc non unica ratione moveret obiectum dominium quamlibet partem ymaginis creatae ad se fruendum quod est falsum sicut probat Gotfridus et habentur rationesprimo libro thomae de argentinis quaestione 3 arguo primo quam videtur satis nota quia non quaelibet per fectio movet partem intellectum sub propria ratione sed solum sub ratione intelligibilis veri igitur etc tum 3 quia tunc non esset differentia in ter rationem terminativam et motivam obiecti quod est contra gherrardum de senis et habetur in thoma ubi supra et quam probatur quia terminat universaliter sub qualibet perfectione et diversis rationibus igitur si etiam sit movet sequitur quod nulla sit differentia in istis rationibus quod est falsum igitur quaestio

¶ 2o probatur sic non sola perfectio deo intrinseca frui tionis ordinatae est ratio obiectiva igitur quaestio falsa patet consequentia antecedens probatur tamen primo quia quaelibet res est infinite diligibilis igitur et fruibilis patet consequentia quia si non esset fruibilis igitur tam est diligibilis quod non plus diligibilis per consequens non infinite diligibilis primum antecedens arguitur per hugolinum libro primo distinctio prima quaestione 3 arguo primo dupliciter primo quia quaelibet res potest duplicari tri plicari et sic deinceps

2o quia qualibet latitudine data respectu alicuius ama ti creati potest amans dupliciter et tripliciter respectu ipsius rectum habere amorem igitur as sumptum verum

¶ 2o si angelus sathanae tran sformaret se in speciem christi posset lici te adorari nec talis error foret pe riculosus sicut patet haberi ex dictis magistri libro 4o distinctione 38 Et in casu 29 quaestione 1 sed tertium est quod talis frueretur creatura et non periculose igitur licite quod est contra quaestionem in forma

¶ 2o secundum augustinum 9 de trinitate capitulo 8 pari fruendum est sed aliquid citra deum nobis par reperitur igitur confirmatur per magistrum auctoritate ambrosio in ista distinctione di centis capitulo penultim et virtutes propter se pecde sunt et philosophus primo elementorum ethicorum capitulo 3o felicitatem enim eligimus semper propter se et numquam propter aliud sed hoc est frui cum felicitas non est deus igitur

¶ 3o arguo principaliter sic deo non convenit ratio fruitio nis ordinatae obiectiva igitur quaestio falsa patet consequentia Cum quaelibet perfectio immensa et deo intrinseca sit deus et antecedens arguitur primo per rationem et positionem ipsius duran di libro primo distinctio prima quaestione 1 quia nullus amor concupiscientiae fertur in mediante in rem sed habitationem trinum sed fruitio est amor concupiscientiae igitur non fertur in deum sed habi tationem et sic utimur deo

¶ 2o per ratio nes olkot quia si christus se transforma ret et apparet alicui Iudas talis lici te ipsum odiret sed omne odium est usus igitur talis licite deo uteretur igitur ratio frui tiva obiective sibi non debetur

3o per rationem Brinkil quaestione 3 in argumentis contra 3am conclusionem quia licite potest quis dili gere et velle deum ut conservet eum in esse et bene esse igitur et licite uti sed ratio usus et fruitionis sibi repugnant obiective sicut amatum amore relato et non amatum amore relato sed absoluto igitur quaestio falsa

In oppositum arguitur quaelibet et sola perfectio deo intrinseca immensa est fruentis beatificativa igitur et fruitionis ratio obeictiva patet consequentia per beatum augustinum primo de doctrina christiana capitulo 2 ut habetur in li ttera distinctione 1 ubi dicitur in omnibus rebus iste tantum sunt quibus fruendum quas aeternales et immutabiles commemoramus et quae nos beatos faciunt ad hoc facit dictum eiusdem 10 de trinitate capitulo 10 ubi dicit fr uimur congnitis in quibus ipsis propter se ipsa notas delectata conquiescit antecedens patet quia quaelibet t eset ipse deus qui est plenum gaudium nostrum primo de trinitate capitulo 25

¶ 2o sic quaelibet talis est sola talis est inmense et per se sibi ipsi et cui libet perfecte sufficiens et incommutabilis a nullo dependens igitur et ordinate fruitionis obiectiva ratio sufficiens antecedens patet quia quaelibet t est deus qui vere in omnibus dives et nichil est quod non est eius sic secundum augustinum in libro primo quaestionem veteris et novi testamentis consequentia patet per beatum augustinum libro primo 5o de civitate dei capitulo 26 ea re frui dicimur quae nos non ad aliud referendum per seipsam delectat

¶ dicit 3o deus est summa ratio summa rectitudo et summus ordo perfectissima iustitia igitur cuiucuque fruitive inhaeret ei est inhaerendum patet consequentia per beatum augustinum 1o de trinitate capitulo 10 quia non est alia vita hominis vitiosa atque culpabilis quam male utens et male fruens antecedens patet quia omnis haec deum esse consentiunt quod ceteris rebus ante po nunt 2m augustinum de doctrina christiana capitulo 5 Qua propter merito propter se diligendus sed 2m augustinum primo de doctrina christiana capitulo 26 omne propter se diligendus fruendum igitur videtur quod quaestio est beati

¶ prima conlusio sola natura divina est sufficiens ratio et uni ta ordinate fruitionis obiectiva ad se fruendum movens unica ratione quamlibet parte ymaginis creatae prima pars principalis istius conclusionis probatur et patet per beatum augustinum primo de doctrina christia na capitulo 26 ubi inquid augustinus in hiis rebus omnibus ille tantum sunt quibus fruendum est quae nos beatos fa ciunt quas aeternas et in commutabiles diximus ceteris autem utendum est sed patet hanc rem solam esse naturam di vinam igitur prima pars conclusionis vera Et ad hoc etiam est eius processus primo co fessionum capitulo primo ad te nos fecisti etc et primo de doctrina christiana capitulo 3o Et hoc de civitate dei primo Constat nullum deum collendum esse abhominibus nisi qui potest eos facere felices sed frui deo est tolere deum igitur etc Ista pars est conclusio 2a gregorii distinctione ista prima quaestione 3 articulo primo et probat eam diffinitione ex dictis augustini 2am partem conclusionis probo quia si non movet subeadem ratio ne hoc est do ideo secundum quod dicit opinio contraria quia movet intellectum sub ratione veri et voluntate sub ratione bo ni Et quia haec rationes inter se sunt diversae saltem ratione Sed contra hoc arguo quia eadem est omnino ratio veritatis increatae vel immensae et bonitatis increatae si ne inmensae sed non movet natura divina ad se fruendum parte ymaginis creatae nisi sub ratione veritatis et bonitatis increatae igitur sub unica ratione con firmo hanc partem si sic non plus disti guitur denominatio unius generis in deo adae nominatione alterius generis quam de nominatio generis a sui specie vel indivi dui in deo sed omnino eadem est ratio de nominationis generis in deo et sui speciei vel individui igitur et generis ac generis igitur unica et eadem est praecise

¶ 3o sic causa idem omnino idemptitatis sinit de nomin ationes omnium generum in deo quam foret idem sub ipsi sed tantum una denominatio unius generis foret sed tunc formaliter foret idem illud sibi ipsi re et ratione igitur et nunc igitur sequitur tota conclusio uteri

¶ Contra istam conclusionem arguo primo sic cuiuslibet cre aturae rationalis potentia perceptiva est fini ta et eius capacitas limitata igitur a liqua finita et limitata bonitas eius potest esse obiectivo beatificativa et finaliter satiativa consequentia videtur satis nota antecedens arguitur quia nulla creatura est maior perceptibilitas seu capa citas quam entitias ut videtur

¶ 2o contra eandem partem deus solum beatificat finite quemlibet beatum igitur bonitas fini ta potest influxum eius obiectivum in perceptione creaturae supplere antecedens satis communiter tenetur et consequentia probatur quia omni finito potest dari aliud finitum aquale vel me lius in perfectione nam aliter posset esse aliquod finitum facere causa per factum quod ipso perfectius non posset esse quod falsum

¶ 3o arguo contra istam 3am partem conclusionis quia aut omnis actus ordinatus circa deum cre aturae rationalis rationalis est fruitio aut non est Si primum contra quia sic aliquod nolle erit fruitio cuius oppositum credit probare hugolinus libro primo distinctione 1 quaestione 1 articulo primo conclusione 2a patet consequentia quia plura sunt nolle circa deum vel esse possunt a creatura rationali si dicitur 2m igitur sequitur quod quis licite poterit uti deo quod videtur falsum vel sequitur quod erit aliquis actus medius or dinatus inter uti et frui Cuius oppositum idem doctor credebat se probasse ubi supra conclusione quarta

¶ 4o arguo contra 2am partem ex dictisthomae de argentis oppositum tenetur libro 1 distinctione 1 quaestione 1 articulo 1 3ae quaestione primo sic obiectum intellectus et obiectum voluntatis non possunt habere eam dem rationem igitur pars illa conclusionis falsa consequentia patet cum obiectum fruitionis sit ob iectum horum vel harum personarum antecedens probatur quia obiectum intellectus est intelligentiae ut intelligentiae sed obiectum voluntatis no bile ut nobile sed haec differunt ratione igitur antecens verum quod autem haec di fferant ratione probatur primo sic ratio intelligibilis potest manere ut actu mo vens non manente ratione nobilis igitur patet assumptum quia aliquis hodie potest esse volens et inteligens unum et cras intelligere et non velle igitur etc

¶ 2o deus intelligit hominem quem non diligit et heri ipsum intellexit et dilexit sed ista diversitas non est in deo sed in rationibus obiectalibus igitur etc

¶ 3o deus intelligit malum culpae et non vult malum cuplae igitur etc

¶ 5o arguitur principaliter contra 2am partem si idem et sub eadem ratione esset obiectum intellectus et voluntatis tunc actus intelligendi et actus volendi essent eiusdem rationis et non different quod est falsum et consequentia prima patet quia actus de disting uitur per obiectum igitur etc

¶ 6o 23o contra 2am partem si sub unica ratione mo vet quamlibet partem ymaginis igitur quemlibet pars ymaginis est elicitiva ymagi nis fruitionis quod est falsum quia frui tio est actus solus voluntatis cum sit dilectio vel amor diligere vel a mare et patet consequentia quia deo oppositum quod si non quaelibet eliciat igitur una mo vetur ad eliciendum et alia non igitur non unica ratione movet quamlibet earum quod est contra conclusionem etc

¶ ad primum istorum quod continet difficultatem co munem de capacitate animae 2m diversas opiniones potest diversimode dici nam primo diceret ut videtur doctor profun dus libro 2o capitulo litera 1 quod capacitas animae est essentialiter ipsa anima et ideo nec est finita nec augmentalis ipsa anima eodem miro manente diceret iste doctor sicut patet ibidem conceden do antecedens consequentiam negando magister tho mas de argentinis quaestione 3a prologis articulo primo diceret quod anima est infinite capaci tatis potentia obedientiali et capacitate non naturali et sic posset secundum eam consequentia nega ri summendo ipsum primo modo dicto in distinc tione Sed adam question 1 prologus vel una dubio probo primo dicit quod capacitas animae est finita quia ipsa non est nisi essentia animae

¶ 2o anima repleri potest deforma re ceptabili in ipsa secundum intentionem sicut vas corporale 2m extentionem et hoc loquendo sive miraculo novo

¶ 3o dicit quod anima non potest tantum repleri sicut nec vas quin virtute divina et per non miraculum plus capere posset

¶ 4o potest quod ymaginari potest sicut in materialibus quod quamvis repleri possit per qualitatem vel formam aliquam sive principium vel meritum unius speciei posset tamen recipere for mam aliam speciei superioris et sic iterum patet quid esset dicendum ad rationem 2m istum modum istius doctoris iste modus non placet roseco et forte non sine ratio ne sicut patet per eum quaestione 2ae lecutrae suae 2o primo in 5o principali contra conclusionem primari nam uterque modus dictis per adam ponit maximum posset dari quod anima potest recipere quod non videtur tenendum ex alia parte non videtur magis inconveniens potentiam receptivam sive capacitatem animae non terminari per indi viduum in specie quam per speciem in genere igitur si non terminatur per species nec per individua vel si per individua per species etiam poterit terminari et sic inconveniens modus dictus apparet non nullis ponit igitur ratio secus ubi supra quod capacitas animae non augetur quia nichil aliud est quam ipsa anima met nec tamen terminatur per maximum quod potest sed datur minimum quod non potest sicut ipse dicit ibidem ex quo patet quod consequentia non valet prius facta

¶ Eli micon autem quaestione 3a theologica primo principali ponit quod capacitas animae est res sine substantia finita est tamen capacitas infinita et probat ibidem diffinitione per plures rationes et auctoritates et rationes plures quae fieri possunt in materia ista solvit ibidem

¶ In ista materia diceret lector iordanus de saxonia sicut patet in sua postilla quod capacitas animae quae eius sinus potest vocari ex dei praesentia ac donorum ipsius continue di dilatatur et sti etiam non datur maximum ipsius capacitatis nec ipsa anima in alio quam in deo potest satiari pater me us magister Conradus quaestione 3 primi articulo primo ponit unam distinctionem et tres conclusio nes distinctio est haec quod anima esse infinitae capacitatis intelligitur vel sic quod a nima de sui natura sive dispositione prae via sic quantumcumque quod obiecti capax vel dis ponente eam ab quo agente mediante vel immediate

¶ prima conclusio est haec quantum cumque meriti gratia dei mediante vel deo anima capax est

¶ 2a quantumcumque gau dii vel doloris deo volente anima ca pax est

¶ 3a si infinitum cresceret meritum animae in vici non posset pervenire ad aliquam gradum quin ad maiorem venire posset

¶ uliter quo ad hoc potest poni differentia inter perceptibilitatem et ca pacitatem quia posse percipere est perfectionis et forte non capere et ita po sset dici quod anima est infinite capacitatis sed non est infinite perceptibilitatis sed meo iudicio modico potest dici sumendo verum pro alio quod anima est infinite quid est infinite capacitatis vel etiam perceptibi liter sed tamen non est potentia perceptiva vel ca pax infinita nec infinite nisi homo velit tenere finitam potentiam posset ha bere infinitum actum quod sive repug nantia videtur sustineri posse tene at quilibet quod sibi videtur magis con sonum veritati et haec de primo articulo

¶ ad 2am rationem cum arguitur deus solum fini te beatificat quodlibet beatum etc dicit rosecus ubi supra dupliciter primo quod satis foret possibile quod deus faceret unum o biectum ita de litterale quod si deus relin queret talem animam naturae suae quod tantum delectaretur de illo obiecto sicut iam de facto facit de deo et tamen non sequitur quod talis anima satiaretur in illo obiecto vel etiam beatificaretur in illo obiecto quia cum haec quod tantum delectaretur staret quod potius vellet tantam delectationem habere de deo et ideo non delectaretur tantum si naturaliter Et sic quia in delectatione de deo habet tantum quantum vult ideo sati atur et beatificatur et quia in delectatione creaturae non sic esset ideo nec beatifica retur nec satiaretur

¶ 2o modo potest dici quod deus non potest creare aliquod obiectum tantum delectabile sicut ipse nunc de facto de lectant beatum non obiective quod solum dlectat fininite nec oportet si aliqua creatura dlectaret hominem in duplo ad deum quod duplum delectabile ad primum delecta ret creaturam humanam vel hominem in duplo ad istud delectabile primum sed haec 2a responsio non placet sibi ideo primam sicut evidenter probabile af firmat mirror tamen quomodo haec se simul compatiantur quod a forte tantum delectet sicut b et tamen non causa vult a sicut b nec per illum modum evaditur difficultas quia aut talis potest velle ita liben ter habere delectationem de creatura sicud sicut de creatore et sine deo vel non si primum igitur talis satiatur in creatura quod ipse nititur vitare si datur secundum ergo in illo modo aequaliter in uno sicut in alio delectatur cuius oppositum ponitur in casu et conceditur ab ipso propter quae non videtur sua positio in hac parte sustinenda ideo potest aliter dici 2m quod dicit brinkil quaestione 3 conclusione 4a quae est haec informa et si capaci tas creaturae rationalis sit finita nichil tamen primo satiare eam potest nisi trinitas benedicta probat

¶ 2am partem per augustinum primo confessionum circa principium et 3 confessionum nisi icitur haec eset amor in spiritibus quod est ponenedus in cor poribus Et 5o de trinitate capitulo 16 et in responcione ad primam rationem qua arguitur quia omni finito potest aliud finitum adaequari igitur et capacitati animae si est finita Respondet dicit quod omni finito etc potest dari etc adaequatione geometrica quae semper est inter similia in genere sed non adaequa tione seu proportione quae est inter per fectibile et suum perficiens qualis est proportio inter materiam et formam corpus et animam sensum et eius obiectum vel le ctum intellectum et suum obiectum ex quo patet quod prima consequentia facta in argumento ubi supra est neganda

¶ potest 3o ad ratione di ci et magis exquisite secundum dicta doctoris nostri magistri hugolini libro primo distinctione 1 quaestione 3 circa finem quaestione ubi soluit rationem principa lem cuius confirmatio est talis aliquod bonum citra deum est causatum tantae dilectionis quantae nos est capax ergo qui etiva in aliquo citra deum dicit igitur doctor quod nullum bonum citra deum cau sat delectationem de genere illo delectationem de deo quae sunt quietative ratio negat assumptum

¶ potest ulterius dici quod deus potest creare aliquod delectabile in quo anima potest tantum delectari sicut beatus in deo tenendo ly tantum prout denotat gradum vel latitudinem individui in specie non tamen speciei in genere et ad hoc licet sub aliis verbis sunt verba et plura dicta hugolinis ubi supra

¶ ad 3am rationem cum arguitur aut omnis actus etc diceret doctor subtilis libro primo distinctione 1 quaestione 3 Et aureolus eadem distinctione quaestione 3 articulo primo quod non omnis actus ordinatus circa deum est fruitio et sequitur eos ockam in parte gregorius dicit oppositum et soluit eorum rationes libro primo distinctione prima quaestione 1 articulo primo primo magister hugolinus profundus in hac materia ut aestimo est speculatus et ille ut patet libro primo distinctione prima quaestione 1 articulo 4o recitat dicta gregorius ubi supra scilicet 4or eius conclusiones Quarum prima est haec quod nullum nolle est fruitio et hanc tenet cum gregorius 2a est quod omne nolle est usus hanc inprobat hugolinus primo de nullo quo petrus noluit christum occidi 2o de nolle quo nolo deum non esse Item quo nolo deum producere alium mundum filium in divinis generare alium filium propter hoc ponit conclusione oppositam conclusionem gregorii praedictae

¶ 3a conclusio gregorii est quod omne velle est usus vel fruitio istam etiam hugolinus non tenet propter multiplex complexum velle de deo sicut optare deum neccessariam habenti nam relinquere placet patrem aequa lem filium producere haec non rationes a liunde non videntur concludere contra gregorium nisi ex hoc quod ponit hugolinus quod nullum complexum velle est fruitio

¶ 4a conclusio gregorii est quod omnis actus nolentis est usus vel fruitio istam sicut patet ex dictis habet magister hugolinus negare et negat et pro so lutione responsionum ponit 4or propositiones

Prima est haec non est neccesse quod omne velle circa deum quod non est fruitio si militer omne nolle sit propter aliud noli tum vel nolitum a deo igitur non est neccesse omne velle vel nolle quod non est frui tio esse usum

¶ 2a propositio non sequitur deus non potest circa creatura habere nisi uti vel frui vel etiam circa se igitur homo non potest habere circa deum et se nisi uti vel frui

¶ 3a propositio est non sequitur a creata voluntas quolibet obiecto circa quod vult seu assumit in facultatem voluntatis aut fruitur aut litione circa utitur igitur a voluntas qualibet sua vo litione circa idem obiectum aut fruitur aut utitur

¶ 4a propositios non sequitur quilibet actus hominis deliberatus ex electione dictatus circa deum vel circa ipsum est bonus vel malus igitur quilibet est usus vel fruitio Ex hiis firmiter tenet idem doctor quod detur actus medius et per propositiones istas quatuor sufficient soluuntur rationes gregorii quae videntur oppositum probare dicit tamen hic doctor in eodem arguo quod si quis vellet sustinere gregorium oporteret vel restringere conclusiones ad no litiones incomplexas vel concedere quod poss mus uti deo et tunc volitio qua volo patrem solum producere filium esset usus sed tunc opporteret distingui quia relatio talis actus quae esset actus usus non posset fieri in creaturam sicut in illud gratia cuius fieret vel eliceretur Sed relatio illius actus fieret et fieri deberet incomplacentiam voliti quod est deus nec hoc videtur esse incon veniens sicut ipse declarat et addu cit ad hoc beatum augustinum 83 quaestionibus quaestione 30 ex hiis patet qualiter ex praedictis potest responde ri ad rationem et difficultatem utramque oppinionem hinc ultre viae scilicet quod quis licite possit uti deo videtur consentire adam libro primo in quaestione illa utrum solus deus a creatura rationali sic licite fruibilis ubi circa finem prii articuli sic inquit stricte sumpto u su pro amore relativo huius quo quis utitur ad aliud sicut sicut ad finem ultimum quo ulterior non quaeratur sic non potest quis licite uti deo quia sic deo uti maxima perversitas est sumpto tamen usu pro omnium amore relativo a mati ad aliud quod isto actu principalius amatur tunc videtur quod qui diligit deum aliquo actu praecise quia re demptor vel retributor diligens est principale dilectum amore amicitiae videtur quod talis utitur deo sic igitur patet quid dicendum ad difficultatem patet namque quod solum doctores discordant in voce quia aliter et aliter terminos summunt te neat quilibet quod sibi magis videtur

¶ Ad 4am rationem cum arguitur quod obiectum vo luntatis et intellectus etc posset primo dici negando consequentiam ratio potest esse quia hic non obiectum et obiectum sed unicum solum non plura fatum ficatum sed illud non evacuat difficultatem quia non formaretur ratio sic eadem res non potest esse obiectum utriusque subunica et eadem ratione et tunc distinguo antecedens quia non talis diversitas rationis respicit mentionem motionem consurgentem ex obiecto et potentia et sic nichil concluderet contra conclusionem vel re spicit praecise obiectum et sic nego tunc antecedens Et tamen probatur obiectum intellectus est intelligibile etc conceditur et cum dicitur sed ista differunt dico quod hoc non habetur contra conclusionem quia non solum ista differe ratione concedo sed etiam re in creaturis quia non quodlibet intelligibile est quodlibet volibile

¶ Alio modo dico si di ceretur sed illa differunt in deo sicut oportet di ci Si aliquod debet concludi contra dicta tunc nego ipsam quia in illo modo diffe runt sed omni modo susnt idem Et tunc ad probationes faciliter potest dici quod solum probant ista differe sed non in deo quod opor teret ubi aliquod concludere deberent vel aliter quanod dicit ratio intelligibilitatis potest manere ut actu movens etc di ceretur hoc negando quantum est ex parte obiecti Et cum primo probatur qui posset intelligere unum et vele unum et post ea intelligere et non velle igitur etc patet quod consequentia non valet sed si aliquid concluditur quod non est eadem ratio nolitionis et in tellectionis intelligendi et volendi sed concludere extra differentiam inter volibile et in telligibile non videtur efficativa habere

¶ ad 2am probationem deus intelligit homini nem etc hoc primo non valet quia vari a terminum dilectionis 2o posset concedere antecedens et negare consequentiam 3o potest concedi consequens quia solum concluderet differentiam in creaturis

¶ 4o nego assumptum loquendo de dilectione dei intrinseca et incomplexa licet aliud sit de benefictissima et gra tuitiva sine complexa

¶ ad 3am probationem cum dicitur quod deus intelli git malum culpae dici potest quod nichil est ad propositum quia sicut malum culpae summendo ipsum pro deformite non habet rationem voluntatis ita nec rationem in telligibilitatis quare videntur tres ille ratio nes efficaciam non habere contra dicta

¶ ad 5tam rationem quae est eius secunda principalis cum dicitur quod sequitur quod actus diligendi

¶ potest primo dici rationem aequae probare quod ibi sint plura obiecta sicut quod sint plures rationes obiectales quia allegatur quod actus distinguuitur per obiecta

2o potest dici quod consequentia non valet quia influxus obiectalis huius obiecti et eius motio est libere communicatus quod non est in aliis obiectis

¶ 3o potest dici quamlibet potentiam beatificabilem in illa unitiva ratione suum proprium habere et reperire obiectum

¶ 4o di cent aliqui quod intelligibilibus actibus et significanter in fruitione beatifica patriae anima se non haberet active sed potius pas sive de quo in de alfonsus in ista prima d prolixe

¶ 5o posset hic in duci difficultas an fruitio vel etiam aliis actus voluntatis realiter di stinguatur ab omni cognitione quia hoc videtur sequi ad dicta istius doc toris nam 2m eum actus distinguuntur per obiecta sed non est aliud et aliud obiectum voluntatis ut sic igitur nec alius actus igitur non actus conguitius de isto dubio adam libro primo distinctio 1 quaestione 2 tenet quod non et concordat cum eo hugolinus libro primo de prima articulo primo 2ae quaestionis et hoc lo quendo de nota experimentabili oppositum tenet gregorius libro primo de prima quaestione 2o articulo primo aut etiam recitat dicta alfonsi libro primo de prima articulo 4o quaestione 4a fundat se supra rationes duas quae etiam trahuntur ex dictis hugolini et tenet cum hugolino et adam et soluit rationes oppositae posi tionis pulchre et diffinitione quae omnia huic operi vel quovi non sunt inferenda ad eas legentis remittens dimitto hoc causa veritatis et sic patet quid di cendum ad quintam ratione

Ad 6am rationem cum arguitur si sub unica ratione etc potest primo negari consequentia et tunc ad probationem cum dicitur si non quaelibet elicitur igitur una movetur ad eliciendum et alia non igitur non unica ratione dico primo negan do consequentiam tenendo semper rationem ex parte obiecti moventis

¶ 2o dico quod licet proprie loquendo una potentia moveatur causaliter effective ad eliciendum haec tamen motio non videtur formalis motio obiectiva quae solum est ad percipiendum modo hic solum fit mentio et intelligo de mo tione formali perceptiva et obiectibili et non alia

¶ 2o dico pro materia argumenti quod tenendo vel extendendo elicere pro causalitas efficere tunc dico quod fruitio non est praeciso actus voluntatis sed etiam intellectus Et per horum omnium pleniori intellec tu sunt hic aliqua dubia mo venda Primo an motio formalis ob iectiva ad percipiendi fruitive sit formalis motio delectandi vel an solum delectatio ad hanc motionem se habeat consecutive

¶ 2o an actus fruitionis vel etiam visionis di fferat tam ab anima quam etiam obiecto puta essentia divina

¶ 3m an intellectus ad eliciendum amorem fruitivum ha beat aliquem influxum coefficium de primo dicit gregorius libro primo distinctione 1 quaestione 2 articulo 2 4or conclusiones prima quod omnis delectatio est operatio huius oppositum tenet audifax libro primo distinctione 1 quaestione 1 dubio 2o et ockam de prima quaestione 3

¶ 2a conclusio gregorii est omnis delectatio est dilectio huius oppositum tenet scotus libro primo distinctione 3 quaestione 3

¶ 3a conclusio gregorii est omnis dilectio est delectatio

¶ 4a conclusio quod non omnis dilectio est delectatio vel de siderium oppositum illius 4tae conclusionis tenet aureolus libro primo distinctione prima quaestione 2 articulo et verum quod magis directe respondet ad dubium eadem quaestione articulo 3o ubi supra ponit 4or conclusiones

¶ prima est quod omnis volitio est actus solus voluntatis sive operatio

¶ 2a non omnis fruitio est delectatio

3a non omnis delectatio est fruitio

¶ 4a quod aliqua fruitio est delectatio ubi in 4to conclusione exemplificat de fruitione beatifica quam dicit ibidem esse dele ctatoinem probat per augustinum 10 de civitate capitulo 10 83 quaestionibus quaestoine 3o primo de trinitate capitulo 8 ubi dicit augustinus haec est plenum gaudium quo amp lius non est frui trinitate doe patet etiam quod gregorius primi dubii tenet partem affir mativam scilicet quod motio formalis obiectiva ad percipiendum fruitive et significanter beatifice est etiam motio delectandi et delectatio non tenet se per modum passionis consecutive huic conclusioni assenti adam libro primo distinctione 9 quaestione 3 primum librum meum hiis in parte concordat doctor inventivus Ia cobus de viterbio primo quolibet conclusione 8 in primo principali ubi dicit quod a mare non est actus voluntatis distinctus contra desiderare et delectari magister hugolinus libro primo distinctione de prima quaestione 2 articulo 3o ponit 3es conclusiones prima aliquis amor est complacentia quietativa probat de fruitio ne beatifica ¶ 2a nulla complacentia est totaliter delectactativa nisi ipsa sit gaudium vel delectatio ¶ 3a aliquis amor est delectatio patet haec ex duabus praecedentibus consentio hiis docto ribus in conclusione principali dubii antedi cti tamen propter eorum rationes tamen etiam quia videtur michi magis conformis dictis et sententiis augustini

¶ 2m dubium videtur aliqualiter determinatum ab ecclesia pro par te eius affirmativa extra de haereticis libro 7 capitulo ad nostrum et est pro hoc adam libro primo distinctione prima et in prologis dubio 7 et satis communiter tenent doctores quod fruitio tam a potentia quam etiam obiecti dist uiguatur et si beatus augustinus quandoque videtur dicere quod amor et notitia non sunt in anima sicut in subiecto sicut 9o de trinitate capitulo 4 dicendum est quod loquitur de amore et etiam notitia potentiali et virtu ali non habituali vel actuali patet per ipsum met augustinum 6 de trinitate capitulo 6 Et ponitur primo sententiarum distinctione 8 capitulo 6 quia non est idem animam esse et sapientem esse Et 5 de trinitate 10 anima non sapientia sed utrum deus posset creare unam na turam quae potest intelligere et velle per essentiam suam vide adam libro primo distinctione prima quaestione 1 dubio 4o

¶ quantum ad 3m dubium patet ex supra dictis quod gregorius ponit quod omnis fruitio est actus et operatio solius voluntatis Sed bonsilant libro primo quaestione 2 articulo primo ponit duas conclusiones prima est quod voluntas est causa libere productiva actus fruitionis probat istam ex dictis in conclusione prima dubio 2o

2a conclusio omnis actus voluntatis ab aliqua notitia partia liter effective causatur probat istam ibidem satis diffusive ad eandem ma teriam ponit quaestione primo articulo primo tres conclusiones quarum prima est haec omnis et sola potentia effectiva respectu ab cuius obiecti est potentia fruitiva et recipit fruitionem lar ge

¶ 2o sumendo proprie totaliter et re quisitive sic actus potentiae intellec tive 3a quod fruitio proprie dicta et elective sic actus solius voluntatis tam active quam subiectiva probat istas conclusiones diffusive Et per hoc satis patere quid dicendum ad dubium 3m supra motum et per consequens ad 6m rationem factam contra conclusionem prima huius quaestionis de hiis tamen ma teriis possunt videri alii doctores quid sentiant de ipsis

¶ primum corrlarium sicud non stat frui divina trinitate et non frui qualibet eius intrinsica perfectione et dignitate sic non stat aliquem frui a liquo deo essentialiter et non frui qualibet eius notionali prima pars arguitur sic omnis perfectio deo intrinseca sine dignitas vel bonitas est deus trinitas realiter formaliter et econverso Trinitas est quaelibet perfectio divina sive bonitas igitur corollarium verum nisi quis velit dicere differentias in ter has propositiones terminative sortes fruitur trinitate et si sic adhuc corollarium videtur esse verum quia frui semper in corollario sicut patet ex eius forma igitur et 2a pars sequitur ex prima et probatur per idem argumentum igitur sequitur totam corollarium verum

¶ Contra corollarium arguitur stat frui aliquem divina trinitate non cognita per eum qualibet eius intrinseca bonitate perfecti one vel dignitate igitur stat aliquem frui trinitate non fruendo qualibet eius intrinseca bonitate tenet quam contra de trinitate capitulo 3 de magnis et a de parvis ubi loquens de mente sic inquit si non novit se non se amat quae consequentia nulla foret si consequentia hic facta non valeret antecedens videtur satis notum quia multi fruitur deo qui tamen ne sciunt an deus sit immensus omnipo tens omnisciens et sic de aliis igitur videtur corollarium verum

¶ ad istam rationem posset primo distingui de fruitione patriae et viae si in antecedente esset sermo frui tione patriae ne negaret Iohannes de marchia assumptum si de fruitione viae sit concederet ipsum sicut patet in una quaestione sui prologi sed illud suum dictum ali as inprobatur ideo aliter dico negando simpliciter antecedens et cum probatur dico quod licet talis non cognoscit distinctie huius perfectiones per conceptus proprios secundum lo quentium talibus denominationibus perfectionum sub ordinatos tamen indis tincte notitia complexa et generali quam libet dei perfectionem cognoscit et sic simpliciter concedo quod quilibet fruens trinitate quamlibet dei perfectionem cogno scit et etiam cognoscit quamlibet dei per fectionem ymo posset concedi forte satis convenienter quod cognoscit omnem dei perfectionem quia non est in deo nisi solum una perfectio tantum nec tamen ex hoc sequitur quod cognoscat deum comprehensive sicut nec cognoscit eum omnibus modis perfectis

¶ 2a conclusio sit haec nulli enti creatae venit praecise correspondet vel correspondere potest veritate gradus proprius vel ratio intrinseca diligibiliter infinite probatur conclusio per beatum augustinum super psalmos 134 quia solus deus est bonum cui nichil boni simpliciter deesse potest

¶ Confirmatur conclusio nam quodlibet talem bonum est insufficien s et indigniter bonum igitur non infinite bonum vel bonum infinite et per consequens nec infinite diligibile istam conclusionem et materiam istius deducit magister hugolinus distinctione ista prima quaestione 3 pluribus ar tibulis

¶ primum corollarium sicut omne per se bonum et solum tale est per se ama bile ita omne per se amabile et so lum tale est amabile infinite patet corollarium ex conclusione Et deducitur etiam per magistrum hugolinus distinctione prima quaestione 2 2o et 3o articulo

¶ 2m corollarium nullus diligens ordina te debet amorem suum incomplexum sive latitionem dilectionis inconplexe ultra latitudinem amati et eius intrinsici valoris extendere patet hoc corollarium ex dictis et per beatum augustinum 9 de trinitate capitulo 9 sic in quiens si enim aliqua res ut meus minus se amat etc ubi ostendit augustinus quod quantum res est minus bona quam deus tanto minus debet diligi Et conclu dit in fine quod quaelibet res quae non est deus debet infinite minus dili gi quam deus hoc corollarium deducitur etiam per hugolinum ubi supra articulo primo

¶ 3m corollarium non est possibile aliquem ordinata dilectione deum minus diligere creata aliqua en titiae probatur quia nulli tali enti co respondet vel correspondere potest tanta vel ma ior bonitas igitur nec diligibilitas sic et hiis concorditer loquaebatur augustinus 9 de trinitate capitulo 9 maiore iniquitate et perversitate peccat mens cum corpus tantum amat quantum amandus est deus

¶ contra istam conclusionem est ratio prima 2i principalis quia quaelibet res potest in finite plus diligi quam modo diligatur patet ibidem igitur conclusio videtur falsa

¶ Contra primum corollarium si ipsum verum sequeretur quod nichil aliud a deo esse infinite diligibile et per se diligentiae patet consequentia et falsitas con sequentis probatur quia deus et omnis bonitas creata sunt multitudo infinite diligibilis et diligibils infinite et sunt aliud a deo igitur sequitur sequitur quod consequens sit falsum

¶ Contra 2m corollarium aliquis licite plus potest diligere christum quam suum patrem aeternum vel spiritum sanctum et tamen christus non est ma ioris valoris igitur corollarium falsum

¶ contra 3m corollarium homo potest licite ferventius ferri in proximum quam deum igitur licite plu diligere proximum quam deum consequentia patet cum sit ferri fit diligere et antecedens patet quia quis licite ferventius plorat mor tem anima quam passionem vel mortem christi et plus dampna temporalia quam peccata commissa igitur etc

¶ Ad primum istorum cum arguitur quaelibet res est etc dicit magister hugolinus ubi supra circa finem quaestionem non ab una voluntate sed infinitis etc quare ratio non concludit

¶ Aliter dico negando consequentiam istam a est infinite diligibile igitur fruibile nisi dicatur ex valore intrinseco et sic non Probat ratio Etiam ad hoc quod aliquid sic diligibile infinite non sufficit quod sit bonum infinitum in specie sed etiam quod sit bonum infinite

¶ Ad 2am rationem quae erat contra primum corollarium cum arguitur igitur nichil aliud concedo consequens et consequentiam sic intelligendo igitur nichil aliud a deo deum non includens vel cuius deus non est pars et per hoc solvitur ratio ymmo rationes quibus aliqui volunt argu ere quod homo licite potest aliquid plus plus desiderare quam deum quod tamen non est deus

¶ potest eiam aliter dici scilicet quod tota multitudo talis pluribus dilectionibus diligitur quam deus non tamen plus et plura bona sunt nolita ab homine tali multitudine quam deo non tamen maius bonum

¶ Ad 3m quod erat contra 2m corollarium de christo potest dici consequenter dictus a de hugolino et bonsilante discutiendo de ly plus quia sumitur uno modo plus specifice in genere 2o modo plus id est perfectiori gra du in speciei 3o modo plus id est pluribus modis multitudine

¶ Tunc pono tres propositiones prima nulla persona divina primo modo est plus alia diligenda patet quia quaelibet cum alia est unus et idem de us

¶ 2a nulla persona in divinis 2o modo plus est plus atera amabilis patet quia quilibet dilectione fruitiva et non relativa

¶ 3a quod christus dei fi lius 3o modo plus est plus est diligen tibusdus quam pater suus aeternus patet quia pro nobis mortuus et non suus pater aeternus

¶ Ex hiis patet quid dicendum ad totam illam materiam et rationem

¶ ad 4m quod erat contra 3m corollarium potest dici quod aliquem ferventius ferri in proximum potest esse tripliciter secundum quod triplex est ordo di lectionis et caritatis quem ad modum colligi potest ex dictis humani de sch ildecet in postilla sua super canticis super illo verbo ordinavit in me ca ritatem

¶ primus est cardinals af fectus 2us corporalis affectus 3us sensua lis conatus primux incipit in summo gradu in deo et terminatur in bonis temporali bus proximi 2us incipit a se ipso et terminatur in deo 3us indifferenter incipit vel a deo vel a se ipso et indifferenter terminatur sed non debet incipiere a proximo maxime in spiritualibus bonis Ex hiis patet quod si recipitur ferri ferventius primo modo sic antecedens est negandandum si aliis modis consequentia non valet Et haec de tota 2a conclusione i stius quaestionis

¶ 3a conclusio quam inpossibile est aliquma puram creaturam fore ul timum finem alicuius ordinate tam inpossibile est aliquem ordinate finem ultra deum praescitive patet haec conclusio quia aequalis perversitas est frui utendis et uti fruendis igitur conclusio vera Eo finaliter nam quam neccesse est deum esse sufficientis sibi et nullius indignenter tam inpossibile est creaturam fore non deficiente et indignenter igitur quam inpossibile est creaturam non dependere tam necesse est deum omnio independenter esse et econverso sed sicud patet ex 2a conclusione solum bonum per se bonum et independens est fruibile igitur sequitur conclusio vera cuius probatio pendet etiam ex prima conclusione et probatione ipsius nam omnes auctoritates pro illa aequaliter sunt pro ista

¶ primum corollarium quocumque casu posito possibili non potest creatura ordinate frui vel deus ordinate proprie uti probatur corollarium ex conclusione quia aliter creatura licite et ordi nate posset sibi alium quam deum finem et ultra deum praestituere quod est contra conclusionem

¶ 2m corollarium omnis faciens aliquod opus praecise amore mercedis quae dues non est vel terminore pene que non includit nec est suae voluntati convenire non facit sicut debet nec opatur ut sic licite patet corollarium quia praefert aliquid deo vel post ponit deum alicui quod non est ipse sed aliud ab ipso igitur etc

¶ 3m corollarium contra brinkil quaestione 3 conclusione prima omnis habens rectum et iustum amorem et ordina te utens proximo deigit deum et fruitur ipso probatur hoc corollarium ex sententia augustini 14 de trinitate capitulo 27 ubi dicit qui non diligit deum etiam si se diligat quod ei naturaliter iudicium est non inconvenientis dicitur se odisse

¶ Item 8 de trinitate capitulo 29 diligimus proximum aut quia iustus est aut ut iustus sit nullus potest sic diligere nisi diligat iustitiam quae deus est igitur corollarium verum Et si dicitur non sequitur diligit deum igitur fruitur ratio quia frui dicit actum sed diligere non numquam habitum

¶ Contra hoc arguo sic a diligit diligit deum igitur inhaeret sibi tunc sic a diligit deum sicut debet igitur inhaeret sibi propter se sed inhaere re alicui propter se est frui secundum magistrum et augustinum igitur sequitur iste diligit deum igitur fruitur eo quod erat probandum

¶ Contra istam conclusionem argui primo sic primum quod ponitur in conclusione est causa inpossibile quod clau det contradicam et 2m non igitur conclusio falsa patet consequentia antecedens probatur quia 2a pars affirmative clauderet contraditionem sequitur quod foret demonstrative probabile deum fore bonum super omia diligibile sed hoc videtur falsum cum non potest demonstrari de um esse ut habetur infra igitur sequitur conclusio falsa

2o contra eandem sic quia aut omni alio a deo est aeque utendum aut non si primum est contra augustinum libro suo de quantitate animae ubi dicit plus amo ris michi debeo quam proxime si dicitur 2m contra quia odio dei non potest quis propter deum uti igitur sequitur quod 2a pars non potest dare hanc rationem tractat magister hugolinus dicit hac quaestione 4 per totum

3o sic si conclusio sic vera sequitur quod aequaliter se difformet regulae rectae rationis praeferens maiorem creaturam deo sicut praeferens minorem sed hoc est falsum quia si quis praeferret summam crea truam deo non difformaret se nisi u na difformitate sed si praeferret mino rem tunc difformaret se pluribus diffor mitatibus quia non solum praeferret eam deo sed etiam aliis pluribus me lioribus creaturis quod etiam contra talem regu lam foret igitur primum consequens falsum et patet quia consequentia aequali obligatione ad utraque vitandum tenetur quia si unum minus videtur quod tunc in casu licite illud facere po sset igitur videtur conclusio falsa

¶ Contra primum corollarium est longus processus ipsius holkot distinctione ista prima quaestione 2a ubi plures potest conclusiones falsas

¶ prima est haec haec possibi lis aliquis diligit deum super omnia et eadem dilectione peccant mortaliter istam probat per hoc si christus ostenderet se iohanni secundum suam humanitatem nesciens ipsam esse assumptam tunc talis fruitur crea tura igitur peccant mortaliter et tamen eadem dilectione propter communicationem ydeotum diligit deum super omnia igitur propositio vera

¶ 2a est ista homo potest licite et meritorie frui quacumque creatura probatur sic iudeat petrus christum et iacobum et aestimet iacobum esse christum et stante illo errore invincibili in pe tro velit ipse petrus Iacobum esse christum tunc diligit iacobum super omnia igitur conclusio ver quia hoc erit me ritorium et licite igitur etc

¶ 3a est illa homo potest summe deum deum odire et meritorie lege quae modo est stante patet si quis per invincibilem errorem crederet christum esse subversorem et praecipiet sibi quod omnem talem odiret igitur etc

¶ 4ta falsa et est quinta in ordine suo est haec quod eadem re potest quis meritorie simul et semel uti et frui patet ponatur enim quod petrus videat christum et credat ipsum esse iacobum tun utitur eo et posito quod diligat deum super omnia tunc fruitur deo igitur et isto homi ne et sic fruitur et utitur isto eodem et per consequens propositio vera

¶ 5ta eiusdem falsa et est 6 in ordine ibidem quod potest esse similiter per errorem invincibilem intellectus quod petrus eadem re fruitur meri torie quam odit meritorie probatur po natur quod aliquis diligat christum super omnia non tamen habeat discretionem christi ab aliis et odiat Iudam tunc occur rat sibi iudas et credat ipsum esse christum tunc sequitur conclusio probata ut priores

¶ Istae sunt propositiones quas ille holkot ponit in materia illa quarum aliquas prolixe deducit in suis replicatio nibus ut videbitur infra hinc finem satis appropinquat doctor profundus libro primo parte 32 in fine ubi ex appro batione canonis et 9 quaestione prima et dicti magistri libro 4o distinctione 3o capitulo primo dicit quod "si angelus sathanae transfigurat se in angelum lucis et consentitur ei tam quam bono quod non sit periculosus er ror" probat hoc per angulum super psalmos 31 ubi dicit quod bonum opus intensio facit et ambrosium libro de officis quia effectus operi nomen inponit plura alia dicit ibidem quae dubia videtur michi vel falsa salva nostra fide et de terminatione ecclesiae Romanae

¶ Contra 2m corollarium quia licite quis potest dili gere deum propter beneficium quod non est ipse igitur corollarium falsum patet consequentia et antecedens videtur posset haberi ex illo psalmo Inclinavi cor meum ad satis iustis propter retributionem Ad idem est magister libro de amore dei et est sententia augustini in exorationibus suis ad Iulianum si diligimus parentes quia modicum patiuntur quanto ma gis deum

¶ Contra 3m corollarium est ipse brinkil ubi supra quia tma usus quam finitio est actus sed quilibet istorum poterit sine alio esse igitur sequitur corollarium falsum

Ad istas rationes respondeo iuxta doctri nas doctorum

¶ ad primum quidquod sit de communis dico ad illud consequens quod esset de monstrative probabile deum esse sum mum bonum super omnia diligibile ad hoc primo habet dicere sanctus thomas parte prima quaestione 2 articulo primo Et Aegicius libro primo distinctione 3 quaestione 2 et hoc non foret de mirabile sed per se notum Aliter haberet dico aureolus libro primo distinctio 2 quaestione 2 articulo 3 qui haberet dicere quod non ob staret si foret per se nota quoniam adhuc foret demonstrabilis ymmo solum nota per demonstrationem sed quia haec positio nes omnes reprobantur per gregorius libro primo distinctione 2 quaestione prima primo et secundo articulis et in parte hugolinum libro primo distinctione 3a questione prima ideo respon deo aliter ponens 4or propositiones

¶ prima est illa tam probabile et taliter est deum esse summe diligibile sicud deum esse patet hoc ex virtute istius vocabuli dues in 2a conclusione istius quaestionis quia per deum intelligitur summum bonum quo maius cogitari non potest secundum venerabilem anselmum

¶ 2a est ista et sequitur ex prima omnes ponens deum esse posset demonstrari vel sufficienter probari consimiliter habet ponere posse pro bari vel demonstrari

¶ ipsum fore bonum quod summe debet amari

¶ 3a est ista omnis negans hominem ex puris naturalibus lege stante posse demonstrative vel convincibiliter deum esse posse concludere Consimiliter habet negare taliter posse con cludere deum esse summe diligibi lem

¶ 3a est ista secundum omnem sec tam debet concedi per rationem naturalem potest concludi quod si deus est debet summe diligi et est bonum quo qui libet debet frui iste conclusiones sive propositiones satis de se patent et respon dent primae rationi contra istam 3am conclusionem

¶ ad 2am respondetmagister hugolinus in quaestio ne ubi supra ad materiam argumenti articulo 3o ad formam articulo 4o ubi dicit quod odio dei quis potest uti nolendo ipsum esse et inpediendo ne sic sed quia utilius est dici ad materiam ideo eius dicta hic breviter noto ponendo primo distinctionem suam de ly plus quod 4a debet sumi uno plus id est perfectiori specie dilectionis sic dicitur quod deum plus quia specie quae est fruitio alio modo id est directius obligor principalius et prius vel firmius 3o modo plus id est ad perfectius bonum et me llius bene esse 4o modo plus id est inten siori actu volendi vel amor

¶ tunc est prima sua conclusio quilibet viator tenetur plus diligere se quam alium non deum volitione complexa modi iudicati et hoc plus 2i modi patet per illud dictum sapienter primus mi serere animae tuae placans deo patet etiam quia iste est ordo amoris

¶ 2a eiusdem est quod quilibet volitione imperative et optativa plus te netur qulibet viator diligere se quam proximum 2m 4m distinctionis modum probatur quilibet tenetur proficere ad virtutes igitur quilibet viator tenetur ad talem dilectinem patet consequentia quia quilibet viator in quolibet suo operari quo vult efficaciter voluntatem bonam habere ille proficit et facit se proficere ad virtutes haec est augustinus primo de libero arbitrio capitulo 12 sed non semper sequetur talis profectus in proximo igitur etc

¶ 3a eius dem et est prima de 3o modo plus quilibet viator tenetur plus diligere scitum meliorem esse quam se accipiendo diligere pro complacentia sic esse patet quia recta ratio dictat quanto fuerit aliquid maius bonum tanto voluntas debet per fectius complacere

¶ 4a eiusdem dilecti one incomplexa quantae creaturae rationalis essentialis perfectio est nobilior specifice tanto philosophis proportionaliter diligi debet complacentia incomplexa in eodem ordine patet quia huius dilectio sequitur diligentem secundum perfectionem rei

¶ 5a dilectione optativa quilibet via tor tenetur aequaliter diliger se et proximum penes tertium distinctum modum patet quia adaequale bonum Ex hiis infert plura corollaria ibidem ex quibus sufficiter respondetur ad difficultatem huius 2ae ratio nis

¶ Ad 3am rationem potest primo negari consequens et consequentia nec videtur ibidem fuisse probata

¶ Aliter potest dici quod aliquam aequaliter difformare se potest esse dupliciter uno modo extensive alio modo intensive primo naturae conseequentia et consequens 2o modo potest concedi consequentia et negari falsitas con sequentis et ratio solum probat de primo modo

¶ 3o potest dici quod quantitas difformationis non debet attendi penes obiecta sed penes affectum et conatum praeferendi et hoc principlaiter licet obiecta sint etiam aggravantia et causae partiales

Ad dicta holkot et doctoris profundi nihil intendo dicere ex propriis propter laten tem una difficultatem quam possem agravare et non declarere sed solum dicam dicta doctoris primo aliquibus mediis contra propositiones holkot arguendo et probando quod nullus meretur per actum quo fruitur creatura primo sic a fruitur creatura igitur diligit creaturam propter se igitur igitur amore inhaeret creaturae propter se igitur non fruendo fruitur igitur peccat omnes commune sunt bonae et ultima est augustinus quia omnis perversitas quae pec catum nominatur secundum ipsum augustinum est uti fruendis et frui utendis

¶ 2o sic sequitur iste meretur igitur est in caritate et sequitur iste fruitur creatura igitur diligit crea turam super omnia et ultra diligit cre aturam super omnia igitur vel non dili git deum vel minus quam creaturam di ligit deum igitur peccat mortaliter et est in gratia igitur simul est in gratia et culpa mortali 3o sic et argument est contra docto rem profundum error fidei nullum excusat 22 quaestione 2 in ipsorum consideratione ubi dicitur quod in hiis quae ad finem pertinent gravius est falli quam alios de cipere in aliis contractibus et in glossa capitulo praecedentis idem dicatur sed certum est quod fallere alios est peccatum igitur etc patet consequentia quia iste credit non deum deum igitur errat in fide

¶ Ad istas rationes respondet ad primum dicit in replicatio nibus suis distinguendo de frui uno modo pro eodem accipitur frui quod a licui rei inhaerere propter se alio modo pro eo quod est velle alicui summum bonum vel cautum bonum quantum tenetur velle deo modo dicit ille primo modo accipi endo frui omnis putans creatu ram esse deum non potest frui ea stan te casu argument quia non diligit eam propter se sed ideo quia putat eam deum Sed 2o modo sic potest frui et excusari per in vincibilem errorem nepeccet ad dictum augustinus dicit quod non potest scienter frui creatura

¶ ad 2m cum dicitur iste diligit creaturam super omnia igitur negat consquentiam et dicit quod t dilectio excusetur propter ignorantiam ne fit peccatum

¶ ad 3m dicit quod unusquisque excusatur propter ignorantionem invincibilem sicut patet 29 questione prima sed in rei veritate istae rationes non videntur effugere dif ficultates quia videtur contradictio quod aliquis velit alicui tantum bonum quantum debetur deo vel etiam summum bonum et sic diligat et non amore non relato igitur distinctio est nulla

¶ Item a referret totum amorem suum in hunc quem diligit summe igitur aut diligit istum propter se aut non diligit istum summe igitur vel non fruitur 2o mdo vel fruitur primo modo etiam Item 3o omnis nostros habet quid et cur secundum venerabilem anselmum libro de veritate capitulo 22 et voluntas istius sed non habet aliud quid et aliud cur igitur sequitur quod fruitur vel primo modo vel 2o modo Item si dicta istius forent vera sequitur vel quod fidei infuse potest subesse falsum vel quod aliquis meretur excedente elici ta ex sola fide acquisita oppositum primi patet in 3o et patet per augustinum psalmus 123o in titulo non timenius promittente veritate veritas enim nec falli potest nec fallere sed certum est quod fides innititur veritati igitur etc

¶ pro 2a parte patet falsitas per apostolum ad hebraeos 11 quia impossibile est sine fide quidquam placere deo sed nunc probo consequentiam quia rete holkot respondendo uni rationi in replicationibus suis dicit quod talis non dubitat sed credit determinate et errat ac meretur vel igitur taliter credit ex fide infusa et sequitur primum consequens vel ex fide acqui sita solum et sequitur secundum et utrumque est falsum sed quod est visum igitur etc plures sunt rationes contra istum in parte ista igitur videtur quod responsio ad primam rationem non suf ficiat

¶ ad 2am rationem negat istam consequentiam diligit creaturam super omnia igitur etc et si probatur per augustinum 83 quaestione 3o ubi dicit quod omnis ordinatio quae virtus nominatur est frui fruendis et uti utendis Et quod omnis deordinatio quae vitium nominatur est frui utendis et uti fruendis respondit quod verum est scienter sed non ubi est invincibilis error

¶ Ad 3am ratione quod error etiam in factis fidei excusat quod probat per hoc si verbum naturam obmisisset virgine nesciente aeque credidi sset sicut ante ipsum fuisse verbum dei et tamen fuisset excusata

¶ Contra hoc sic procedam primo contra omnia simul faciam unam rationem suam contra dicta sua et ostendo principia sua repungnare et illam rationem ut ipse eam facit falsam conclusionem con cludere

¶ 2o qualiter ex dictis magistri hugolini solvi possunt volo hic ponere

¶ Et 3o quid habeat magister iohannes klencok tenere volo ostendere

¶ pro primo sciendum quod ille holkot in suis replicationibus articulo 4o cuius dam replicaitonis in fine arguit ex intentione ut videtur intellectum posse veraciter ydolatriam comittere quod arguit sic quia talis adorans creaturam vel credit illud quod adorat esse deum vel creaturam si deum igitur intendit adorare deum igitur sed in tensio format actum igitur non est ydo latria si non credit deum igitur non adorat corde sicut deum igitur non vere colit ydolum igitur non comittit ve raciter sed ficte dicit etiam in eadem ratione quod si hoc credit esse deum et est error invinci bilis quod tunc tenetur adorare Ista ratio concludit duo falsa primum quod talis tenetur sic adorare tali stante tali casu consequens est falsum quia non plus obligat talis falsa aestimatio quod contra scientia erronea sed illa non obligat igitur nec talis aestimatio falsa

¶ 2o concludit quod non comittit ydolatriam ubi non credit esse deum quod adorat Contra haec est processus augustini super psalmum 133 super illo nisi quia dominus erat in nobis etc ubi inquit quid est vini absorpit sunt et respondet thermficando ydoloscientes quia ydolum nichil est nam si aliquid putarent ydolum esse mortui absorberentur cum autem nichil putant esse ydolum et moverunt omnia illa gentilium esse vana vivunt cum autem faciunt quod volunt persecutores vini absoreberetur sed ideo absorbentur quia non in eis est dominus in quibus autem non est dominus oc ciduntur et moriuntur qui autem consen tiunt et vivunt vini absorbentur et absorpti moriuntur haec augustinus etiam tamen est igitur illos moraliter peccare ydlatria sine credant sive non credant igitur haec conclusio falsa

¶ Sed ex ratione contra ipsum sic arguo quoa aut talis aestimans se frui deo vel frui cre atura vel uti deo etc ut ponitur in dictus suis aut credit se diligere deum aut creaturam si deum igitur in tentio eius non terminatur in hoc quod videt sed in deo igitur non diligit hoc sed deum si autem aestimat se diligere creaturam tunc scienter fruitur creatura igitur pec cat qualitercumque dicatur patet quod ipse consequenter loquendo habet dicere vel quod talis non meretur vel quod non fruitur cre atura et hoc de prima

¶ quo ad 2m sicut patet per dicta magistri hugelini distinctione ista prima quaestione 6 articulo 4 ubi diffinitive tractat istam materiam modus suus sustinendi oppositum holkot et solvendo rationes stat in hiis primo quod putia localis non requiritur illius rei quam diligo ad hoc ut actualiter diligam eam 2o quod non sequitur credo vel aestimo petrum esse christum et diligo christum igitur diligo pe trum tantum sicut christum 3o non opotet quod di lectio interius mentalis elicita sit respectu illius respectu cuius sunt opera imperata ad extra ¶ 4 potest principi a deo ut deceptor odiatur 4o quod in supra dictis casibus hol kot nec deus oditur nec creatura fruitive diligitur per hoc solvuntur ratio nes holkot sufficits quia ubi con cludit quod deus odiatur patet quod non sed hoc quod putatur esse illud quod oditur facit etiam differentiam inter has propositiones sortes patrem suum vult percutere et vult per cutere patrem suum et de similibus Ex hiis et aliis patet quod ipse talem excusat qui sic crederet tali quem credit esse christum nec talis fruitur creatura sed deo nec odit deum sed creaturam et hoc d 2ae istius

¶ Sed quo ad 3m patet ex dictis magistri iohannis klencok in expositio ne litterali super sententias libro primo distinctione 23 et in quaestionibus 2i sententiarum 9 ultimis et in quarto suo distincdtione 3o non sic excu sare concedit ignorantiam ut isti quod diffinitive probat in locis praedictis quia ut dicit quia sic non expediret verbum dei quia tantum valeret esse in fide vera sic falsa dummodo quilibet crederet fidem suam esse veram

¶ Item nullum fo ret periculum habere conscientiam erro neam plures sunt huius doctoris argumenta ex quibus omnibus patet quod triplex est modus dicendi in materia hoc difficili mihi unus doctorum profun di et holkot quod etc de quibus dictum est supra vere fruenter creatura et cre dent in creaturam sed excusaretur propter in vincibilem errorem et ignorantiam ab solutam

¶ 2o est magistri hugolini scilicet quod talis non credent creaturae ut diligent eam sed deum ut ideo etiam excusa retur maxime dum incideret talem er rem sive sua culpa et tunc videtur quod argumenta Clencok non haberent locum

¶ Primus modus arguendi est magistri Iohannis qui ponit talem excusare a tanto non a toto hic modus videtur magis conformis dictis sanctorum determina tioni ecclesiae et sanctorum patrum quem vo lens sustinere habet se fundare in tribus vel saltem uno illorum primum est quod talis habens talem errorem vel est in peccato originali vel non si sic nullo modo errat sine sua culpa quare non excusatur

¶ 2m quod in poenam venialis peccati deus iuste potest ali quem permittere inmortale cadere et licet non auferat gratiam in poenam peccati venialis potest tamen iuste subtrahere concursum spiritualem qui ad conservationem ad esse in gratia et sine mortali culpa requiritur in poenam venialis quod si sic tunc si talis incidens talem errorem fuisset in peccato veniali iterum non totaliter excussaretur

¶ 3o potest dici quod verisimile est quod nullus sine culpa sui tam originali quam actuali obmissio nis vel commissionis tradatur inprobum sensum sed tamen ex operibus vel passio nibus bonis propter passis vel factis incideret talem errorem non est cre dendum quoniam magister iohannes diceret talem excusari et sic patet quid dicendum ad difficultatem 3ae rationis contra conclusione istam et sui corollari primi

¶ Ad rationem contra 2m corollarium licite potest deus diligi etc conce do antecedens et nego consequentiam quia corollarium non dicit quod deus non debeat diligi propter mercedem quae non est ipse sed quod non praecise propter talem mercedem qua liter tamen deus sit diligendus propter beneficia sufficienter habetur propter magistrum hugolinum libro primo quaestione prima articulo 5 et quaestione 6 ultimo uni hsd ponit propositiones quarum prima est infinita perfectio divinitas est praecisa ratio et radix obligans rectam rationem quamlibet ad conplacendum und si quis ignorare se creatum et nesceret deum obligaretur frui deo

¶ 2o beneficium creationis est sufficiens ratio ad deum diligendum super omnia ita quod si ignoraret quis deum fore infini tum et se creatum tenetur ut prius

¶ 3a beneficium redemptionis est maius quam beneficium creationis

¶ 4a quaelibet istarum obligationem summe obligat creaturam patet per augustinum 3 de libro articulo capitulo 36 quia ad hoc quod sunt et ad omne quod melius possunt

¶ 5a Ex quolibet horum beneficiorum aliter obligamur dili gere non tamen magis nec alia specie incomplexa ¶ et dicit quod sunt occiones beneficia iuvanti et ad intensius frui

¶ 6a licet aliqualiter aliter attri buatur redemptio filio quam pater non tamen aliter obligamur aliter filio quam patri

¶ 7a non magis licite diligen da una persona quam alia Ex quibus patet qualiter propter in materia ista debet accipi quia non finaliter sed potius aliqualiter occasionaliter ad haec sufficiant ad istam rationem

¶ Ad rationem contra 3m corollarium quod concordat dictis hugolini de ista quaestione 4 articulo 2o prima 2a et 3a conclusionibus patet quod non semper oportet fruitionem esse actum elicitum et ideo brinkil non concludit quia praesupponit hoc falsum et per hoc patet quid dicendum ad rationes istas et etiam ad aliquas rationes principales factas in principio conclusionis Sed tunc restat respondere ad aliquas illarum principalium rationum unde 3a ratio principalis 2i solvitur per distinctionem gregorii de fruitione propria magis et impropria sicut patet quaestione articulo primo huius distinctione

¶ 3m principale solvitur ex dictis eiusdem gregorius eadem quaestione 2 articulo in responsione ad obiecta ubi patet quod utraque praemi ssarum est falsa primae rationis ad 2am et 3am patet ex dictis in quaestione et haec suffi ciant de tota materia ista etc ¶