Tractatus 42

Ab eo quod scriptum est, Scio quia tilii Abrahae estis, sed quaeritis ure interficere; usque ad id, Propterea vos non auditis, quia ex Dco noti estis. Cup. VIII, v. 37-47.

1. Dominus noster etiam ill forma servi non semus, sed in forma etium servi Dominus (fuit quippe illa carnis forma servilis, sed quamvis esset similitudo carnis peccati [Rom. VIII, 5], non erat caro peccati), libertatem promisit credentibus in se: Judaei vero tanquam de sna libertate superbientes, dedignati sunt fieri liberi, cum essent servi peccati. Ideo autem se liberos esse dixcrunt, quia semen erant Abrahae. Quid ergo eis ad haec responderit Dominus, hodierna lectio cum recitaretur, audivimus. Sdo, inquit, quia filii Abrahae estis: sed quaeritis me inter ficere, quia sermo mens non cupit in vobis. Agnosco vos, inquit: filii Abr ahoe estis, sed quaeritis me inter ficere, Agnosco carnis originem, uon cordis fidem. Filii Abrahaeestis, sed secundumcarnem. Ideo, inquit, quaeritis me occidere: aermo enim meus non cupit ill vobis. Si sermo unus caperetur, caperet; si caperemini, intra retia fidei tanquam pisces concluderemini. Quid est crgo, non capit in vobis ? Non capit cor vestrum, quia nun recipitur a corde vestro. Sic enim est sermo Dci, et sic esse debet fidelibus, tanquam pisci hamus; tunc capit quando capitur. Nee fit injuria illis qui capiuntur: ad salutem quippe, non ad perniciem capiuntur. Unde Dominus discipulis suis ait: Venite post me, et (aciam vos pisca­ tores hominum (Matth. IV,19). Non ergo isti erant tales: et tamen filii Abrahae erant; lilii bominis Dei, homines iniqui. Trahebant enim carnis genus, sed degeneres facti erant, non imitando fidem illius cujus filii erant.

2. Audistis certe Dominum dicentem, Scio quia filii Abraltae estis; audite quid dicaL postea: Ego quod nidi apud Patrem meum, loquoT; et VOl quae vidistis apud patrem vestrum, facitis. Jam dixerat, Scio quia filii Abrahae estis. Quid autem faciunt? Quod cis divit, Quae­ ritis me occidere. Hoc apnd Abrabam munquamvide- ! unt. Dominus autem PatremDeumvult intelligi cum dicit, Quae vidi apud Patrem meum, IDquor. Veritatem vidi, veritatemloquor, quia Veritas sum. Si enimDo- minus veritatem loquitur quam vidit april Patrem; se vidit, se loquitur: qnia ipse est Veritas Patris, quam vidit apud Patrem; ipse est cnim Verbum, quod Verbum erat apud Deum. Isti ergo malum qnod faciunt, quod Dominus objurgatetcorripit, ubi viderunt? Apud patrem suum. Cum audierimus ill consequentibus apertius dielUn) quis sit comm pater, tunc intelligemus qualia vidcrim apud talem patrem: adhuc enim non nominat patrem ipsorum. Paulo superius Abra- ham commemoravit, sed canis origine, non vitae simi- lituline; dicturus est alterum patremillorum, qui nec genuit eos, nec creavit ut homines essent; sed tamen filii crant cjus in quantum mali erant, non in quantum homines erant; in quo imitati, non quod creati.

5. Responderunt, et dixerunt ci: Pater noster Abra­ ham est: quasi, Quid tu dicturus es contra Abraham? aut, Si aliquid potes, aude reprehendere Abraham. Non quia Dominus non audebat reprehendere Abraham; sed talis erat Abraham qui non reprehenderetur a Dominio, sed potius laudaretur: tamen isti videbantur cum provocare, ut aliquid mali dicere de Abraham, et esset Hccasio faciendi quod cogitabant. Pater noster Abraham est.

4. Audiamus quomodo eis responderit Dominus, cum illorum damnatione laudans Abraham, Uicit eis Jesus: Si filii Abrahae estis, opera Abrahae facile. Nunc autem quae itis me interficere, hominem qui veritatem vobis loculus sum, quam audivi a Deo: hoc Abraham non fecit. Eccc ille laudatus, isti damnati. Abraham non erat homicida. Non dico, inquit, Ego Dominus sum Abrahae: quod si dicerem, verum dicerem. Nam dixit alio loco, Ante Abraham ego BUnt (Joan. VIII, 58): tunc cum illi lapidare voluerunt: nun dixit hoc. In- tcrim quod vidcLis, quod aspicitis, quod lue Solum pnLaLis, homo sum: hominem dicentem vobis quod audivit a Deo, quare vultis occidere, nisi quia nou estis filii Abrahae ? Et tanten superius ait, Scio quia filii Abrahae estis. Non negat eorum originem, sed facta condemnat: caro corum ex illo erat, sed vita non erat.

5. Nos autem, charissimi, numquid de genere venimus Abrahae, aut ullo modo Abraham pater noster fuit secundum carnem? Originem dc carne ejus caro Judaeorum ducit, non caru Christianorum: nos de aliis gentibus venimus;ettamen imitando, Abrahae filii facti sumus. Audi Apostolum: Abrallae dictae Bunt promissio­ nes et semini ejus. Non dicit, inquit, Et seminibus, tanquam in multis; sed tanquam in uno, Et semini tuo, quod eat Christus. Si autem vos Christi, ergo semen Abrahae fslis, secundum promissionem haeredes (Galat. III, 16, 2U). Nus ergo facti sumus semen Abrahae gratia Dei. Non de carne Abrahae fecit illi cohaeredes Deus. Illos exhaeredavit, istos adoptavit: et de arbore illa olivae, cujus radix est in Patriarchis, ramos na- turales superbos amputavit, humilem oleastrum in- seruit (Rom. XI, 17). Ideo cum venirent ad Joannem baptizandi Judaei, erupit in illos, et ait illis, Generatio viperarum. Maxime quippc de altitudine originis gloriabantur: ille autem generationem eos dixit viperarum; non saltem hominum, sed viperarum. Hominum formam videbat, sed venenum agnoscebat. Venerant tamen mutandi1, quia utique baptizandi: et ait illis, Generatio viperarum, quia vobis ostendit fugere a ventura ira? Facite ergo fructus dignos poenitentiae. Et nolite di­ cere intra uos ipsos, Patrem habemus Abraham: potens est enime Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahae (Matth. III, 7-9). Si fructus dignos poenitentiae non feceritis, nolite vobis de illa stirpe blandiri: potens est Densetvos damnare, et Abraham filiis non fraudare. Habet enim unde excitet lilios Abrahae: fient filii qui fi- dem fuerint imitati: Potens est Deus de lapidibus istis suscitate filios Abrahae. Nos sumus: in parentibus no- slris lapides eramus, quando pro Den łapides colcba- mus; de talibus lapidibus familiam Deus fecit Abrahae.

6. Quid se ergo extollit inanis et vana jactatio q Filii Abrahae gloriari jam desinant: audierunt quod andire debuerunt, Si filii Abrahae estis, factis probate, nou verbis. Quaeritis me occidere hominem: interim quo dico Filium Dei, nun dico Deum, non dico Verbum, quia non morilur Verbum; boc dico quod videtis, quia et qnod videtis potestis occidcre, et quem non videtis offendere. Hoc ergo Abraham HOM fecit. Vos facitis opera patris vestri. Et adhuc nou dicit quis est iste pater corum.

7. Modo illi quid responderunt. Coeperunt enim utcumque cognoscere, non de carnis generatione Dominum loqui, sed de vitae institutione. Et quia consue­ tudo Scripturarum cst, quas legebant, fornicationem spiritualiter appellare, cum diis multis et falsis anima tanquam prostituta subjicitur, ad hoc responderunt: Dixerunt itaque ei, Noa ex (ornicanolle MOM sumus nati, unum patrem habemus Deum. Jam viluit Abraham. Repulsi enim sunt, quomodo repelli debuerunt ore veridico; quia talis erat Abraham, cujus facta non imitabantur, et de illius gencre gloriabantur. Et mu- taverunt responsionem; credo, dicentes apud seluet. ipsos: Quotiescumque nominavermus AbrahAm, dicturus est nobis, Quare non imitamini eum, de cujus genere gloriamini ? Nos sanctum, justum, innocentem, tantum virum irnitnri non possumus: Dcum dicamus patrem nostrum, videamus quid nobis dicturus est.

8. Prorsus falsitas invenit quod diceret,etnon inveniret veritas quid responderet? Audiamus quid dicant, audiamus quid audiant: Unum, inquiunt, pa­ trem habemus Deum. Dixit ergo eia Jesus: Si Deus pater vester esset, diligeretis utique me: ego enim ex Deo processi et veni. Neque enim a meipso veni, sed ille me misit. Dicitis Deum patrem, agnoscitc une vel fratrem. Verumtamen erexit intelligentibus cor, et illud tetigit quod solet dicere, Non a meipso veni, ille me misit, a Deo processi et veni. Mementote quid soleamus dicere, Ab illo venit; et a quo venit, cum illo venit. Christi ergo missio, est incarnatio. Quod vero dc Deu cessit Verbum, aeterna processio est: non habet tempus, per quem factum esi tempus. Nemo dicat in corde sun: Antequam esset Verbum, quomodo erat Deus? Nunquam dicas: Antequam esset Verbum Dei. Nun- qnam Deus sinc Verbo fuit; quia Verbum est manens, non transiens; Deus, non sonus; per quem factum est coelum et terra, non quod praeteriit cum iis quae facta sunt super terram. Ergo ab illo processit ut Deus, III aqualis, ut Filius unicus, ut Verbum Patris: et ve- uit ad nos, quia V erbum caru factum est, ut habilaret in nobis (Joan. I, 14). Adventus ejus, humanitas cjus: mansio ejus, divinitas ejus: divinitas ejus quo imus, humanitas ejus qua imus. Nisi nobis fieret qua iremus, nunquam ad illum manentem perveniremus.

9. QlIare, inquit, loquelam meam non cognoscitis? Quia MOM volestis audire sermonem meum. Ideo non poterant cognoscere, quia non poterant audire. Sed unde audire. non poterant, nisi quia corrigi credendo nolebant? Et hoc unde? Vos a patre diabolo estis. Quamdiu patrem commemoratis? Quamdiu patres mutatis, modo Abraham, modo Deum? Audite a Filio Del, cujus sitis filii: A patre diabolo estis

10. Hic jam cavenda est haeresis Manichaeorum, quae dicit esse quamdam naturam mali et quamdam gentem tenebrarum cum principibus suis, quae ausa est pugnare contra Deum: illum vero Deum, ne de- bellaret gens adversa regnum ejus, misisse contra eam tanquam viscera sua principes de luce sua; eam- que gentem fuisse debellatam. unde diabolus origi- nem ducit. Hinc dicunt ducere originem carnem no- stram; et secundum hoc putant dictum a Domino, Vos a patre diabolo estis, quod essent illi velut natura mali, ducentes originem de gente contraria tenebra- rum. Sic errant, sic excaecantur, sic scipsos faciunt gentem tenbrarum, credendo quod falsum est con- tra eum a quo creati sunt. Bona est enim omnis na- tura; sed vitiata est hominis natura per voluntatem malam. Quod fecit Deus non potest esse malum, si ipse homo non sit sibi malus: sed plane Creator, Creatur est; creatura, creatura est; aequari creatura non potest Creatori. DiscerniLe eum qui fecit, ab eo quod aetquari non potest fabro scamnum, aequa- ri non potest columna structori; et tamen faber si scamnum fecit, liguum ipse non creavit. Dominus autem Ucus noster quia omnipotens csL, et Verbo fecit quod fecit: omnia quae fecit nun habuit unde faceret, et tamen fecit. Facta sunt enim quia voluit, facta sunt quia dixit: sed facta factori comparari uon possunt. Quaeris quod compares, Filium uaicum agnosce. Undc ergo Judaei lilii diaboli? Imitando, Mon nascendo. Audile Scripturae sanctae consueLudi- nem. Propheta dicit ad ipsos Juda'os: Pater tuus Amorrhaeus, et mater tua Cethaea (Ezech. XVI, 5). Amorrhaei gens erat quaedam, unde originem Judaei non ducebant: Cethaei et ipsi gentem suam habebant, omnino alienam a genere Judaeorum. Sed quia erant impii Amorrhaei et Cethaei, Judaei autem imitati sunt impictales iMorum; invenerunt sibi parenleS, non de quibus nascerentur, sed quorum mores se- ctando pariter damnarentur. Quaeritis autem fortasse, undc ipse diabolus? Inde utique unde et caeteri Angeli. Sed caeteri Angeli in sua obedientia perstiterunt: ille inonediendo lot superbiendo tapsus est angelus,et factus est diabolus.

11. Sed modo audite quid dicat Dominus, Vos, inquit, a patre diabolo estis, et desideria patria vestri vullis facere. Ecce unde lilii ejus; quia talia desideratis, non quia de tHo nati estis. Quae sunt illius desideria ? Ille homicida erat ab initio. Ecce qnod est, desideria patria vestri (ncere vultis: Quaeritis me oc­ cidere, hominem qui veritatem vobis dico. Et ille in vidit homini,etaccidit hominem. Diabolus enim cum invideret hOltliui, serpente indutus locutus est mulieri, et de muliere venenavit et virum. Mortui sunt diabolum audiendo (Gen. III, 1), quem non audissent, d Dominum audire voluissent: positus cnim homo inter cum qui creavit, et eum qui lapsus est, obtem­ perare debuit Creatori, non deceptori. Ergo ille ho­ micida erat ab initio. Videte genus homicidii, fratres, Homicida dicitur diabolus. non gladio armatus, noa ferro accinctus; ad hominem venit, verbum malum semina vit, et occidit. NoH ergo putare te non esse homicidam, quando fratri tuo mala persuades: si fratri tuo mala persuades, occidis. Et ut scias quia occidis, audi Psalmum,: Filii hominum, dentes eorum arma et sagittae, et lingua eorum machaera acuta (Plul LVI, 5). Vos ergo desideria patria vestri vultis facere: idco saevitis in carnem, qnia non potestis in mentem. Ille homicida erat ab initio: utique in primo homine. Ex illo ille homicida, ex quo potuit fieri honaicidiunl: ex illa potuit fieri homicidium, ex quo factus est Ino. Nou cnim posset occidi hamo, nisi p ius fie­ reL homo. Homicida ergo ille ab inilio. Et unde homicida? Et in veritate Mon stetit. Ergo in veritate fuit, sed non stando cecidit. Et quare in veritate MOM stetit? Quia veritas non eat in eo. Non quomodo in Christo, sic est veritas, ut Christus ipse sit veritas. Si ergo iste in veritate stetisset, in Christo stetisset, sed in veritate non stetit, quia veritas non est ill eo.

12. Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur: quia mendax eat, et pater ejul. Quid est hoc 1 Andislis verba Evangelii, intenti accepistis: ecce rcpeLo, ut agnoscatis quid exigatis. De diabolo Dominus ea di- cebal quae de diabolo diri a Domino debuerunt. Ille homirida erat ab initio, verum est; nam primum ho­ minem occidit: et in veritate non stetit; quia de veri- late lapsus est. Cum loquitur mendacium, utique ipse diabolus, de proprii' loquitur; quia mendax est, et pater ejus. In his verbis quidam patrem diabolum ha- here putavcrunt, et quaeSierunt quis esset diaboli pater. Hic vero detestabilis error Manichaeorum invenit adhuc qua deciperet imperitos. Solent enim dicere: Puta diabolus angelus fuit, et lapsus est; ab illo caepit peccatum, sicut dicitis: Pater ejus quis erat.? Nos contra: Quis enim nostrum aliquando dixit diabolum babere patrem ? Et illi contra: Dominus dicit, Evangelum loquitur, de diabolo dicens, ait, Ille homicida erat ab initio, et in veritate MOM stetit; quia veritas MOM eat in eo: cum loquitur mendacium, de propriis loquitur; quia mendax est, et pater ejus.

i3. Audi, intellige; non le longe mitto, in ipsis verbis intellige. Diabolum Dominus dixit patrem mendacii. Quid est hoc? Aurii quid siL replica modo ipsa verba, et intellige. Non omnis enim qui mentitur, pater mendacii sui est. Si enim ab alio mendacium accepisti, et dixisti; tu quidem mentitus es proferendo mendacium: sed pater mendacii ipsins non es, quia ab altero accepisti mendacium. Diabolus autem a scipso mendax fuit; mendacium suum ipse genuit, a nemine audivit. Quomodo Deus Pater genuit Filium veritatem; sic diabolus lapsus genuit quasi filiummendendacium. Hisauditis, replicanunc et recole verbaDomini: mens calholic:" quid au- dieris adverte, quid dicat attende. Ille :quis? UialJo- lus: homicidaerat ab initio. Agnoscimus, occidit AcJaln. Et ill veritate non stetit. Agnoscimus, quia de veritate lapsus est. Quia veritas non est ill eo. Verum est; rccedendo a veritate t non habet veritatem. Cum loquitur mendacium, de propriis loquitur. Non aliunde accipit unde loquatur. Cum loquitur mendadunl, de propriis loguitur; quia mendax eat, et pater ejus. Et mendax est, et pater mendacii. Nam tu forte mendax es, quia mendacium loqueris: sed non es pater ejus. Si enim quod dicis a diabolo accepisti, et diabulo credidistf; mendax es, pater mendacii non es: ille vero quia non aliunde accepit mendacium, quo mendacio tanquam veneno serpens hominem occideret, pater est mendacii; sicut Deus Pater est veritatis. Recedite a patre méndacii, currite ad Patrem veritatis; amplectimini veritatem, ut accipiatis libertatem.

14. Illiergo Judaei apud patrem suum viderunt quod loquebantur: quid, nisi mendacium? Dominus autem apud Patrem suum vidit quod loqueretur: quid, nisi seipsum?quid, nisi Verbum Patris? quid, nisi veritatem Patris aeternam, et Patri coaeternam? Ille ergo homicida erat ab initio, et in veritate non, stetit, quia veritasnon eat neo: cum loquitur mendacium, de propriis loquitur; quia mendax est. Et non solum mendax est, sed et pater ejusest: id est, ipsius mendacii quod loquitur, pater est, quia ipse genuit mendacium suum. Ego autem quia veritatem dico, noa credili. mihi. Quia ex vobis arguit me de peccato; quomodo ego arguo et vos et patrem vestrum? Si veritatem dico quarevos non creditis. mihi; nisi quia CHi diaboli estis?

i5. Qui eat ex Deo, verba Det audit: propterea VOl non auditis, quia ex Deo uon estis. herum nolite attendere naturam, sed vitium. Sic sunt isti ex heo, et nonsuM ex Deo: natura ex Dea, vitio non ex Deo. Obsecro vos, attendite; in Evangelio habetis unde saneminicontra errores venenosos et nefarios haereticorum. Quoniam et de his verbis solent Manichaei dicere; Ecce quia duae naturae sunt, una bona, et a!- tera mala; Dominus dicit: quid dicit Dominus ? Proptereavos nonauditis, quia ex Deo non estis. Dicit haec Dommus. Quid ergo, inquit, tu ad ista dicis? Audi quae dicam. Et ex Deo sunt, et ex Deo non sunt; natura ex Dco sunt, vitio non sunt ex Deo: natura enim bona quae ex Deo est, peccavit voluntate, cre- dcudo quod diabolus persuasit, et vitiata est; idco medicumquaerit, qnia sana non est. Ecce quod dico. Sed impossibile tibi videtur ut ex Deo sint, et ex Dco non sint: audi quia non est impossibile. Sic sunt ex Den, et non sunt ex Deo, quomodo et filii Abrahae sunt, et non sunt filii Abrahae. Hic habetis; non est quod diccatis. Ipsum Dominum audi, ipse illis dixit, Scio quia filii Abrahae esti. Numquid Dominus menti- retur? Absit. Ergo vcrum est quod Dominus dixit? Verum est. Verumest ergo quod illi Abrahae filii erant. Verum est. Audi ipsum negantem. Qui dixit, Filii Abrahae estis, ipse illos negavit Alios Abrabae: Si filii Abrahaeestis jacta Abrahae(acile. Nunt autem quaeritis DIe occidere, hominem gui veritatem vobis dico, quam audivi a Deo: hoc Abraham non fecit. Vos facitis.opera patrisvestri, id est diaboli. Quomodo ergo et flii Abrahae erant, et filii Abrahae non erant? Utrumque in illis ostendit: et filii Abrahae,erant, propter originem,carnis; et non erant filii Abrahae, propter vitium diabolicae persuasionis. Sic et Dominum et Deum nostrum attendite: et ex. illo erant, et ex illo non erant. Quomodo ex illo erant? Quia ipse creavit hominem de quo nati erant. Quomodo ei illo erant? Qnia ipse est conditor naturae, ipse est crea­ tor carnis et animae. Quomodo ergo ex illo non erant ? Quia vitiosi a seipsis facti erant. Ex illo non erant. quiimitando diabolum, filii diaboli tacti erant.

16. Venitergo Dominus Deus ad hominem peccatorem. Duo nomina audisti, et hominem, et peccatorem. Quod homo est, ex Deo est: quod peccator non est ex Deo. A natura vitium secernatur: agnoscatur natura, unde Creator laudetur; agnoscatur vitium, propter quod medicus invocetur. Quod ergo ait Domi- nus, Qui est ex Deo, verba Dei audit: propterea vos non auditis, quia ex Deo non estis; non naturarum me- rita discrevit, aut praeter suam animam et carnem, aliquam naturam in hominibus quae peccato vitiata non esset, invenit: sed quoniam praescierat qui fue- rant credituri, ipsos dixit ex Deo, quoniam regene- rationis adoptione renascerentur ex Deo. Ad hos per- tinet, Qui est ex Deo, verba Dei audit. Quod vero sequitur,Propterea vos non auditis,quia ex Deu non estis; eis dictum est, qni non solum peccato vitiosi eraut (nam hoc malumcommune erat omnibus), sed etiam praecogniti quod nou fuerant credituri I ea fide ,qua sola possent a peccaturum obligatione liberari. Quapropter praesciebat illos quibus talia dicebat, in eo perniansuros quod ex diabolo erant, id est, in suis peccatis atque impiotatemorituros, iu qua ci ai- miles erant; nec venturos ad regenerationem in qua essent filii Dei, hoc est es Deo nati, a quo erant homines creati. Secundumbane praedestinationemlocu- tus est Dominus: non quod aliquemhominum invenerit, qui vel secundumregenerationem jam esset ex Deo, rel secundum naturam jam noM esset ex Deo.