Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 3
An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto⁋ Distinctionis Quadragesimaequintae Quaestio Tertia. N eadem materia tertio quaero: an suffragia exia stentis in mortali peccato prosint defuncto. De sacramen tis & opere operato non est quaestio sed de aliis oronibus coniter lidistinguitur. vel faciens orare an in peccato: & tunc nihil valet. & caetera. Respice eos, quia ita communis opinio dicit. mihi autem non sic apperet Sed omrio existentis in peccato mortali generalis vel speci alis valet alteri pro quo fit. Probatur conclusio: suppo uendo vnum quod opinor sufficienter ostensum superius in distin. quarta. quod nemo meretur alteri gratiam sine suo actu proprio, ad sensum ante declaratum. & quamuis illud falsum esset respectu viatoris: tamen certum debet esse respectu defuncti. sed faciens alium orare pro se meretur per actum proprium / qui non est in statu sibi merendi, vt est existens in purgatorio: nec enim gratia augebitur per actus proprios bonos: nec beatitudo, sicut nec in beatis qui sunt in termino finali. Suffragia autem ecclesiae aliquid valent defunctis ex prima quaestione huius distinct. sed non ad augmentum gratiae vel gloriae: nec videtur ad quid aliud nisi adliberationem poenae in toto vel in parte: in proposito. sed existens in peccato mortali potest sa tisfacere pro seipso, & satisfactum erit in peccato moi tali, vt supra dictum est in distinct. xv. qui. i. ergo eo dem modo pro alio. Possunt applicari omnes rationes ad hoc recitatae in. xv. dist. quae aequaliter probant. vnum vt aliud. Et quia opinio opposita est communis quod existens in peccato mortali non potest pro seipso satisfacere: consequenter ad illam in hac parte de cunt. sed illam positionem minus rationabilem putamus. Insuper si sortes promitteret dicere ter vel quater psalterium pro anima platonis: in peccato mortali non satisfaceret. & quando dubitat se fuis se in peccato mortali tempore quo dixit: deberet iterare psalteria. & sic sacerdos celebrans missam. quia licet valor rei operatae aequaliter valeat deuotio tamen & opus operantis existentis in morta li per te nihil valent. quod non est dicendum. Item iste existens in purgatorio conditionaliter meruit: vt magister ex beato Augustino in litera dicit. & hoc no est nisi decedere in gratia & esse in poena & orationem fieri pro isto, quod est in proposito.
⁋ Ex dicta conclusione sequitur quod non minus meretur de praemio essentiali orans pro multis quam pro paucis. Probatur: quia solum meretur sibi gratiam & gloriam quae non diuiditur aliis / siue sit pro multis siue paucis. sed de liberatione poenae minus sibi meretur: cum vna portio i llius valoris aliis applicetur. Illud autem verbum Ioannis. ix. Scimus quia peccatores deus non audit: est verbum caeci illuminati a Christo, & repreHensum a beato Augustino Homilia. xliiii. super Toannem dicente. Adhuc inunctus loquitur. Si e nim deus peccatores non exaudiret: frustra ille publicanus diceret. Domine propitius esto mihi per eccatori. Sed non audit eos ad vitam aeternam tempore quosunt in tali statu. Solent alii dicere. non audit eos de condigno: bene tamen de congruo. Illud autem commune beati Gregorii in pastorali, Cum is qui displicet ad intercedendum mittitur: semper ira tus animus ad deteriora prouocatur. intelligitur de imtercedente ad hominem: vel in ordine ad deum si in iuste petat: puta vindictam & non emendationem fratris. sic enim prouocatur deus contra orantem. Alii dant exemplum de domimno praecipiente famulo vt det eleemosynam, & non apte. Dico si dominus praecipiat famulo dare eleemosyna, & ei det, & sit in peccato morta li, esto seruus det in gratia: vel postea quando dominus est in gratia / domino ipso nihil sciente amplius de eleemo syna vel cogitante: dominus nihil merebitur de gratia vel vita aeterna: immo siue famulus det siue non, ni hil amplius merebitur de vita aeterna. si autem dominus & famulus sint in gratia: vterque meretur, sed dominus ma gis quia dat: famuius autem quia bonum opus exercet. & sic si essent philuroles famuli mediate.
⁋ Ex huius quaestionis determinatione habemus quod ontio existentis in peccato mortali valet defuncto. ro est: quia opus existentis in peccato mortali est satisfactorium, ber non meritorium vitae aeternae. ex, xv. distinct. huius. ergo consequenter loquendo homo non intelligit seipsum qui dicit omnronem talem non valere. Inutilis est distinctio Middiltoni & Pa ludani, & aliorum dicentium quod si aliquis existat in mortali quando praecipit alteri vt oret, vel aliquod opus faciat non valere opus alterius: lier praecipiens sit in charitate tempore quo datur opus exequutioni. Dico hoc esse falsum. & addo. licet vterque sit in mortali tam praecipiens quam ex equens: adhuc opus est sufficienter satisfactorium. gam Oc loco subiiciam nonnulla du &, u bia. Primum. Sortes habet. ccclxv. animat raea quliberandas: & pro qualibet sufficit vna ase missa: orat pro eis omnibus copulatim quo libet die huius anni. plato habet totidem liberandas: qui primo die celebrat pro vna s.ilie. a. anima / secundo die pro b. & sic quolibet die pro vna anima, & ita per totum annum. vter eorum melius faciat celebrando pro suis: & cui multitudini sit melius.
⁋ Respondetur. parum refert le enim ipsi a. sit melius quam alicui supposito primae mul titudinis. b. sit melius qui alicui eiusdem multitudinis tamen transeundo post quinquagesimum cuilibet eorum est peius. & ratio est: quia tota multitudo prima remissius punietur post primam missam quam ante eam: & remissius post secundam qui post primam. & sio consequenter. Sed contra hoc arguitur argumento Paludani in suo quarto tenentis oppositu de inclusis in carcere. Dico rationem illam nullam / cum non remittatur poena detentorum in carcere. secus est in proposito quod enim aliqui remissius puniantur quam alii in purgato rio: non cadit in dubium.
⁋ Petis quid sit missa dicitur quod est corpus Christi oblatum deo patri cum tali cerimonia qua vtitur ecclesia. si enim offeratur in pyxide post meridiem: non vocatur missa. & illa omro est optima inter caeteras. sed quia non acceptatur infinite pro sorte: potest sortes procurare aequalem valorem multiplicando alia multa bona opera.
⁋ Dubitatur secundo: an curati insti male agant capientes sex paruos albos vt faciant telebrari pro parochiano: dantes sacerdoti inopi quamtuor paruos albos, vt interdum fit. Distinguo. vel curati distribuunt totam pecuniam quam habent sacerdotibus: puta faciunt celebrari tres missas pro iuinque duodenis vbi parochianus haberet praecise duas: iam non oportet quod peccent: quia curati parochiano non faciunt iniuriam: nec sacerdoti quem faciunt facere rem diuinam seu missam hora tarda & inten pestiua quando non potest habie aliud. Si autem pro se teneant partem pecuniae datae: inique agunt. nam quaeritur quo titulo illam teneant.
⁋ Tertio dubitatur an curatus possit capere pecuniam vt pro aliis cele bret. Respondetur. si curatus sit extra locum suae cu rae & habeat vicarium loco suo, potest pecuniam capere simiter quando non tenetur celebrare pro suis, potest pecuniam a suis accipere ratione celebrationis: non autem quando te netur pro suis offerre: praeter illud quod consueuit capere.
⁋ Quarto dubitatur: an melius sit fundare al tare perpetuum pro anima defuncti, an capere omnes prouen tus quibus emitur ille redditus annuus ad celebrandum vno die. Respondetur. sunt varii respectus & considerationes oppositae. nam ad citius liberandum ani mam prodest habere suffragia expedita: quia propter velle facere opus non liberatur anima a purgatorio quousque fiat. Contingit tamen quod sit maior gloria dei habere altare perpetuu ad rem diuinam faciendam perpetuo ad finem mundi vsque cum aliis. & sic vnus vna ratione motus non peccat: & alter alia ratione motus faciens oppositum non male agit. vnusqusque enim in suo sensu abundat. ad Roma. xiiii.
⁋ Dubitatur quinto: an magis prosit orare pro viuis, an defunctis. Respondetur. oratio ad multa valet. vt in. iiii. distin ctione huius diximus / vtpote ad praeseruandum ho minem ne peccet /& ne tollatur de medio in malo statum: vel puniatur ratione culpae. ratione illius plus prodest orare pro viuis: quia extra illa pericula est defunctus. quo ad aliud defunctus actualiter eget maiore ope si sit in purgatorio. & sic magis prodest pro eo orare.
⁋ Sexto dubitatur vtrum homo teneatur orare pro quolibet existente in purgatorio. Et arguitur quod sic: quia sunt in ex trema necessitate spirituali / non potentes sibi suc currere: ergo pars affirmatiua vera. Ad partem ne gatiuam arguitur ex communi hominum consuetu dine non sic faciente. Respondetur negatiue ad dubitationem. & nego quod sint in extrema necessitate: quia possunt soluere pro delicto. nam qui non habet in aere, luet in corpore. sed pauper qui est in ex trema necessitate corporali morietur nisi ei fuccurratur. iste autem existens in purgatorio non mo rietur. & quamquam patietur poenam, non teneor illam poenam rele uare. sicut non teneor tollere omnem poenam a paupe- re frigido vel calido.
⁋ Septimo dubitatur, an omnes. animae in purgatorio aequaliter gaudeant de suf fragiis porrectis vni. Respondetur. quilibet regulariter plus gaudet de bono proprio quam alieno secundum prdinem charitatis. vel ei magis placet tempore quo est aptus gaudere. sed non multum gaudent animae in purgatorio. An autem aliquid gaudii habeant cum sua tristitia: impraesentiarum non perquiro.
⁋ Vltimo dubitatur: in quo loco pu niantur animae purgandae: & vbii sit purgatorium: & quomodo ab infemo distinguatur. Respondetur. ante aduentum Christi quatuor erant loca in terra: in fernus scilicet ad centrum terrae: & circa superficien terrae sinus Abrahae: in quo erant patres nullum crimenpiandum habentes / quia non poterant conscendere caelos, quousque praecium saeculi esset solu tum. Et dicitur sinus Abrahae / quia ipse erat primus & principalis qui pro cultu fidei futuro separabatur ab idololatris. De duobus aliis locis mediis vix constat vter eorum sit altero superior. Probabliciter puto quod puerorum limbus sit immediate situs sub patrum limpo vel sinu Abrahae: & purgatorium in parte superi ore inferni. & sic inter sinum Abrahae & infernum in quo erat diues epulo, magnum erat chaos. Lim bus autem patrum post orbem redemptum non ma net / quo ad illud officium. Et sic est solum triplex locus recipiendi communis. Vel enim quis decedit in gratia, & non debitor poenae: is protinus ascendit ad superos / sicut leue simpliciter. si cum mortali decedat descendit ad infernum sicut graue simpliciter. si sit debitor poenae, ad purgatorium descendit tan quam graue in respectu. Decedens autem cum originali & veniali locum poenae mutabit post diem iudi cii. sed damnati manebunt in locis suis nunc ad iudicium vsque. Aliqui etiam purgatorium habent in hoc mundo: vt quaest. vi. dist. praecedentis ex di uo Gregorio citauimus.
On this page