Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Ordinatio

Liber 1

Prologus

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum homini pro statu isto sit necessarium aliquam doctrinam supernaturaliter inspirari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum cognitio supernaturalis necessaria viatori sit sufficienter tradita in sacra Scriptura

Pars 3

Quaestio 1-3 : Utrum theologia sit de Deo tamquam de primo obiecto; Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione; Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione

Quaestio 3 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum theologia in se sit scientia, et utrum subalternans vel subalternata

Pars 5

Quaestio 1-2 : Utrum theologia sit scientia practica vel speculativa; Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica

Distinctio 1

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum obiectum fruitionis per se sit finis ultimus

Quaestio 2 : Utrum finis ultimus habeat tantum unam rationem fruibilis

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum frui sit aliquis actus elicitus a voluntate, vel passio recepta in voluntate

Quaestio 2 : Utrum fine apprehenso per intellectum necesse sit voluntatem frui eo

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat frui

Quaestio 2 : Utrum viator fruatur

Quaestio 3 : Utrum peccator fruatur

Quaestio 4 : Utrum bruta fruantur

Quaestio 5 : Utrum omnia fruantur

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in entibus sit aliquid exsistens actu infinitum

Quaestio 2 : Utrum aliquod infinitum esse sit per se notum

Quaestio 3 : Utrum sit tantum unus Deus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum possibile sit cum unitate essentiae divinae esse pluralitatem personarum

Quaestio 2 : Utrum sint tantum tres personae in essentia divina

Quaestio 3 : Utrum cum essentia divina possit stare in aliquo ipsum esse productum

Quaestio 4 : Utrum in essentia divina sint tantum duae productiones intrinsecae

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit naturaliter cognoscibilis ab intellectu viatoris

Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum a nobis naturaliter pro statu isto

Quaestio 3 : Utrum Deus sit primum obiectum naturale adaequatum respectu intellectus viatoris

Quaestio 4 : Utrum aliqua veritas certa et sincera possit naturaliter cognosci ab intellectu viatoris absque lucis increatae speciali illustratione

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum in qualibet creatura sit vestigium Trinitatis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in parte intellectiva proprie sumpta sit memoria habens speciem intelligibilem priorem naturaliter actu intelligendi

Quaestio 2 : Utrum pars intellectiva proprie sumpta vel aliquid eius sit causa totalis gignens actualem notitiam vel ratio gignendi

Quaestio 3 : Utrum principalior causa notitiae genitae sit obiectum in se vel in specie praesens vel ipsa pars intellectiva animae

Quaestio 4 : Utrum in mente sit distincte imago Trinitatis

Distinctio 4

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus generat alium Deum'

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus'

Distinctio 5

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generatur

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum Filius generetur de substantia Patris

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel proprietas Patris

Quaestio 2 : Utrum possint esse plures Filii in divinis

Distinctio 8

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum Deus sit summe simplex

Quaestio 2 : Utrum aliqua creatura sit simplex

Quaestio 3 : Utrum cum simplicitate divina stet quod Deus vel aliquid formaliter dictum de Deo sit in genere

Quaestio 4 : Utrum cum simplicitate divina possit stare distinctio perfectionum essentialium praecedens actum intellectus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum generatio Filii in divinis sit aeterna

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus producitur per actum et modum voluntatis

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio

Quaestio 2 : Utrum si Spiritus Sanctus non procederet a Filio, posset stare distinctio realis ipsius a Filio

Distinctio 12

Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius spirent Spiritum Sanctum in quantum sunt omnino unum vel in quantum distincti

Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent uniformiter Spiritum Sanctum

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus sit genitus, sive utrum productio Spiritus Sancti sit generatio vel distinguatur ab ea

Distinctiones 14, 15, et 16

Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona mittat quamlibet

Distinctio 17

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum necesse sit ponere caritatem creatam, formaliter inhaerentem naturae beatificabili

Quaestio 2 : Utrum necesse sit ponere in habitu rationem principii activi respectu actus

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum tota caritas praeexsistens corrumpatur ita quod nulla realitas eadem numero maneat in caritate maiore et minore

Quaestio 2 : Utrum illud positivum caritatis praeexsistentis quod manet in augmento, sit tota essentia caritatis intensae

Distinctio 19

Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum magnitudinem

Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alia

Distinctio 20

Quaestio 1 : Utrum tres personae sint aequales in potentia

Distinctio 21

Quaestio 1 : Utrum haec sit veta 'solus Pater est Deus'

Distinctio 22

Quaestio 1 : Utrum Deus sit nominabilis a nobis aliquo nomine significante essentiam divinam in se, ut est 'haec'

Distinctio 23

Quaestio 1 : Utrum persona secundum quod dicit aliquid commune Patri et Filio et Spiritui Sancto, dicat praecise aliquid secundae intentionis

Distinctio 24

Quaestio 1 : Utrum in divinis sit proprie numerus

Distinctio 25

Quaestio 1 : Utrum persona in divinis dicat substantiam vel relationem

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum personae constituantur in esse personali per relationes originis

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum verbum creatum sit actualis intellectio

Quaestio 2 : Utrum verbum in divinis dicat proprium personae genitae

Quaestio 3 : Utrum verbum divinum dicat respectum ad creaturam

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum 'ingenitum' sit proprietas ipsius Patris

Quaestio 2 : Utrum innascibilitas sit proprietas constitutiva primae personae in divinis

Quaestio 3 : Utrum personae prima divina constituatur in esse personali aliqua relatione positiva ad secundam personam

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de principiis ad intra et ad extra in Deo

Distinctio 30

Quaestio 1 : Utrum de Deo dicatur aliqua relatio ex tempore

Quaestio 2 : Utrum Dei ad creaturam possit esse aliqua relatio realis

Distinctio 31

Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in Deo

Distinctio 32

Quaestio 1 : Utrum Pater et Filius diligant se Spiritu Sancto

Quaestio 2 : Utrum Pater sit sapiens sapientia genita

Distinctiones 33 et 34

Quaestiones 1-3 : Utrum proprietas sit idem cum persona, utrum sit idem cum essentia, et utrum persona sit idem cum essentia

Distinctio 35

Quaestio 1 : Utrum in Deo sint relationes aeternae ad omnia scibilia ut quiditative cognita

Distinctio 36

Quaestio 1 : Utrum fundamentum relationis aeternae ad Deum ut cognoscentem habeat vere esse essentiae ex hoc quod est sub tali respectu

Distinctio 37

Quaestio 1 : Utrum Dei omnipotentia necessaria inferat eius immensitatem

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum scientia Dei respectu factibilium sit practica

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum praedestinatus possit damnari

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum sit aliquod meritum praedestinationis vel reprobationis

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum Deum esse omnipotentem possit probari naturali ratione

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum prima ratio impossibilitatis rei fiendae sit ex parte Dei vel rei factibilis

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum Deus possit aliter facere res quam ab ipso ordinatum est eas fieri

Distinctio 45

Quaestio 1 : Utrum Deus ab aeterno voluit alia a se

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum voluntas beneplaciti Dei semper impleatur

Distinctio 47

Quaestio 1 : Utrum permissio divina sit aliquis actus voluntatis divinae

Distinctio 48

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata sit bona moraliter quandocumque conformatur voluntati increatae

Liber 2

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum primaria causalitas respectu causabilium de necessitate sit in tribus personis

Quaestio 2 : Utrum Deus possit aliquid creare

Quaestio 3 : Utrum sit possibile Deum producere aliquid 'aliud a se' sine principia

Quaestio 4 : Utrum creatio angeli sit idem angelo

Quaestio 5 : Utrum relatio creaturae ad Deum sit eadem fundamento

Quaestio 6 : Utrum angelus et anima differant specie

Distinctio 2

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in exsistentia actuali angeli sit aliqua successio formaliter

Quaestio 2 : Utrum in angelo actualiter exsistente necesse sit ponere aliquid mensurans exsistentiam eius aliud ab ipsa exsistentia

Quaestio 3 : Utrum omnium aeviternorum sit unum aevum

Quaestio 4 : Utrum operatio angeli mensuretur aevo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum angelus sit in loco

Quaestio 2 : Utrum angelus requirat determinatum locum

Quaestio 3 : Utrum angelus posset simul esse in duobus locis

Quaestio 4 : Utrum duo angeli possunt simul esse in eodem loco

Quaestio 5 : Utrum angelus possit moveri de loco ad locum motu continuo

Quaestio 6 : Utrum angelus possit movere se

Quaestio 7 : Utrum angelus possit moveri in instanti

Quaestio 8 : Utrum angelus possit moveri ab extrema in extremum non pertranseundo medium

Distinctio 3

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum substantia materialis ex se sive ex natura sua sit individua vel singularis

Quaestio 2 : Utrum substantia materialis per aliquid positivum intrinsecum sit de se individua

Quaestio 3 : Utrum substantia materialis per actualem exsistentiam sit individua vel ratio individuandi aliud

Quaestio 4 : Utrum substantia materialis per quantitatem sit individua vel singularis

Quaestio 5 : Utrum substantia materialis sit haec et individua per materiam

Quaestio 6 : Utrum substantia materialis sit individua per aliquam entitatem per se determinantem naturam ad singularitatem

Quaestio 7 : Utrum sit possibile plures angelos esse in eadem specie

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum angelus posset se cognoscere per essentiam suam

Quaestio 2 : Utrum angelus habeat notitiam naturalem distinctam essentiae divinae

Quaestio 3 : Utrum ad hoc quod angelus distincte cognoscat quiditates creatas requiratur quod habeat distinctas rationes cognoscendi eas

Distinctiones 4-5

Quaestio 1 : Utrum inter creationem et beatitudinem angeli boni fuerit aliqua mora

Quaestio 2 : Utrum angelus prius meruerit beatitudinem quam eam acceperit

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum angelus malus potuerit appetere aequalitatem Dei

Quaestio 2 : Utrum primum peccatum angeli fuerit formaliter superbia

Distinctio 7

Quaestio 1 : Utrum malus angelus neccessario velit male

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum angelus possit assumere corpus in quo exerceat opera vitae

Distinctio 9

Quaestio 1 : Utrum angelus superior possit illuminare inferiorem

Quaestio 2 : Utrum unus angelus possit intellectualiter loqui alteri

Distinctio 10

Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur

Distinctio 11

Quaestio 1 : Utrum angelus custodiens possit effective aliquid causare in intellectu hominis custoditi

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum lux gignat lumen tamquam propriam speciem sensibilem sui

Distinctio 14

Quaestio 1 : Utrum corpus caeleste sit essentia simplex

Quaestio 2 : Utrum aliquod sit caelum mobile, aliud a caelo stellato

Distinctio 26

Quaestio 1 : Utrum gratia sit in essentia animae vel in potentia

Distinctio 27

Quaestio 1 : Utrum gratia sit virtus

Distinctio 28

Quaestio 1 : Utrum liberum arbitrium hominis sine gratia possit cavere omne peccatum mortale

Distinctio 29

Quaestio 1 : Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale

Distinctiones 30-32

Quaestio 1 : Utrum quilibet, secundum legem communem propagatus ab Adam, contrahat peccatum originale

Quaestio 2 : Utrum peccatum originale sit carentia originalis iustitiae

Quaestio 3 : Utrum anima contrahat peccatum originale a carne infecta, concupiscibiliter seminata

Quaestio 4 : Utrum in baptismo remittatur peccatum originale

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum peccato originali debeatur sola carentia visionis divinae pro poena

Distinctiones 34-37

Quaestio 1 : Utrum peccatum sit a nobis sicut a causa

Quaestio 2 : Utrum peccatum sit per se corruptio boni

Quaestio 3 : Utrum peccatum sit poena peccati

Quaestio 4 : Utrum peccatum possit esse a Deo

Quaestio 5 : Utrum voluntas creata sit totalis causa et immediata respectu sui velle, ita quod Deus respectu illius velle non habeat aliquam efficientiam immediatam, sed tantum mediatam

Distinctio 38

Quaestio 1 : Utrum intentio sit solus actus voluntatis

Distinctio 39

Quaestio 1 : Utrum synderesis sit in voluntate

Quaestio 2 : Utrum conscientia sit in voluntate

Distinctio 40

Quaestio 1 : Utrum omnis actus sit bonus ex fine

Distinctio 41

Quaestio 1 : Utrum aliquis actus noster possit esse indifferens

Distinctio 42

Quaestio 1 : Utrum peccata capitalia distinguantur

Distinctio 43

Quaestio 1 : Utrum voluntas creata possit peccare ex malitia

Distinctio 44

Quaestio 1 : Utrum potentia peccandi sit a Deo

Liber III

Distinctio Prima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile fuerit humanam naturam uniri Verbo in unitate suppositi

Quaestio 2 : Utrum tres personae possent assumere eandem naturam numero

Quaestio 3 : Utrum una persona possit assumere plures naturas

Quaestio 4 : Utrum suppositum creatum possit substantificare hypostatice aliam naturam creatam quam illam quam habet

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum formalis ratio terminandi unionem naturae humanae ad Verbum sit proprietas eius relativa

Distinctio Secunda

Quaestio 1 : Utrum naturam aliquam immediate uniri Verbo hypostatice et non frui eo includat contradictionem

Quaestio 2 : Utrum Verbum primo et immediate assumpsit totam naturam humanam

Quaestio 3 : Utrum incarnationem praecessit corporis organizatio et animatio

Distinctio Tertia

Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit concepta in peccato originali

Quaestio 2 : Quare et quomodo corpus Christi non contraxit sicut alia corpora peccatum originale

Distinctio Quarta

Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit vere Mater Dei et hominis

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum natura divina assumpsit naturam humanam vel assumere potuit

Quaestio 2 : Utrum persona creata fuerit assumpta vel potuit assumi

Distinctio Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Christo sit aliquod esse aliud ab esse increato

Quaestio 2 : Utrum Christus sit aliqua duo

Quaestio 3 : Quae illarum trium opinionum, quas recitat Magister, sit tenenda

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est homo'

Quaestio 2 : Utrum Deus factus sit homo

Quaestio 3 : Utrum Christus praedestinatus sit esse Filius Dei

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum in Christo sint duae filiationes reales

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum Christo debeatur latria vel honor latriae solummodo secundum naturam divinam

Distinctio Decima

Quaestio 1 : Utrum Christus sit filius Dei adoptivus

Distinctio Undecima

Quaestio 1 : Utrum Christus sit creatura

Quaestio 2 : Utrum Christus, secundum quod homo, sit creatura

Quaestio 3 : Utrum Christus incepit esse

Distinctio Duodecima

Quaestio 1 : Utrum natura humana in Christo potuit peccare

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum animae Christi potuit conferri summa gratia quae potuit conferri creaturae

Quaestio 2 : Utrum animae Christi fuerit collata summa gratia quae potuit creaturae conferri

Quaestio 3 : Utrum possibile fuit voluntatem animae Christi habere summam fruitionem possibilem naturae creatae

Quaestio 4 : Utrum anima Christi potuit summe frui Deo sine summa gratia

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum possibile fuit intellectum animae Christi primo et immediate perfici visione Verbi perfectissima possibili creaturae

Quaestio 2 : Utrum possibile sit intellectum animae Christi videre omnia in Verbo quae videt Verbum

Quaestio 3 : Utrum anima Christi novit omnia in genere proprio

Quaestio 4 : Utrum Christus perfectissime novit omnia in genere proprio

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum in anima Christi secundum portionem superiorem fuerit verus dolor

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum Christus habuit necessitatem moriendi

Quaestio 2 : Utrum in potestate animae Christi fuerit non mori ex violentia passionis

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum in Christo fuerunt duae voluntates

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum spes sit virtus theologica distincta a fide et caritate

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sit aliqua virtus theologica inclinans ad diligendum Deum super omnia

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum eodem habitu sit diligendus proximus quo diligitur Deus

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum quilibet teneatur maxime diligere se post Deum

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum necesse sit diligere inimicum ex caritate

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum caritas remaneat in patria ita quod non evacuetur

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum Deus diligat omnia ex caritate aequaliter

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint in voluntate sicut in subiecto

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum virtutes, dona, beatitudines et fructus sint idem habitus inter se

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum sapientia, scientia, intellectus et consilium sint habitus intellectuales

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint connexae

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum omnia praecepta decalogi sint de lege naturae

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum omne mendacium sit peccatum

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum omne periurium sit peccatum mortale

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum Lex Nova sit gravior Lege Vetere

Liber IV

Distinctio Prima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum creatura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum haec sit ratio definitiva sacramenti quam ponit Magister: «Sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma»

Quaestio 2 : Utrum tempore cuiuscumque Legis a Deo datae debuerit institui aliquod sacramentum

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquod sacramentum quantumcumque perfectum habere causalitatem activam respectu gratiae conferendae

Quaestio 2 : Utrum possibile sit in aliquo sacramento esse aliquam virtutem supernaturalem

Pars 4 Incidentalis

Quaestio 1 : Utrum in circumcisione ex vi eius conferatur gratia

Quaestio 2 : Utrum tempore legis naturae fuerit aliquod sacramentum correspondens circumcisioni

Distinctio Secunda

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Novae Legis habeat efficaciam a Christi passione

Quaestio 2 : Utrum baptizatus baptismo Ioannis necessaria tenebatur baptizari baptismo Christi

Distinctio Tertia

Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio Quinta

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 1

Utrum Deus Pater genuerit Dei Filium voluntate
1

QUHESTIO UNICA. Utrum Deus Pater genuerit Dei Filium voluntate ?

2

Alensis 1. p. q. 42. m. 5. art. 1. Richardus hic q. 2. D. Bonavent. art. 1. 0. 2. D. Thom. 1. p.. 41. art. 2. et quest. 2. de potentia urt. 3. Gregor. hic q. 1. art. 3. Capreol. q. 1. Henr. quodl. 1. q. 4. et sum. art. 58. qust 2. Suarez 1. p. tract. 3. tib. 6. c. 4. Vasquez 1. p. d. 160 Vide Scot. 2. Met. qust. 4. 5. 6. Mayron hic quest. 1. Baccon. ibid. Durand. d. 5. quest. 1.

3

Circa istam distinctionem sextam quaero: Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate ? Quod sic, Richardus 6. de Trinit. cap. 17. post alia tractata de productione personarum dicit ultimo: "Vultis super his, que superius jam diimus, audire verbum abbreviatum? ingenitum velle habere de se sibi conformem atque condignum, idem mihi videtur quod gignere Filium, et tam genitum quam ingenitum velle habere condilectum, idem videtur quod producere Spiritum sanctum". Sed si Patrem velle habere conformem est gignere; ergo sicut voluntate vult habere conformem, ita voluntate genuit.

4

Ex eadem auctoritate arguitur aliter sic: Eodem modo concedit, quod velle Patris se habet ad gignere, sicut velle ut est Patris et Filii se habet ad spirare; nuno autem Spiritus sanctus spiratur voluntate formaliter, ut est Patris et Filii, ergo, eto.

5

Item Augustinus contra Maximinum lib. 3. c. 1. et ponitur dist. 20. "Pater si non genuit sibi Filium equalem, aut non voluit, aut non potuit; si non voluit, igitur invidus fuit." Ex hoc sic, invidia non pertinet nisi ad illa quae voluntate subtrahuntur et voluntate possunt communicari, sicut non sum invidus si non facio te sapientem, quia non possum facere sapientian in anima tua; igitur Pater voluntate generat Filium sibi aequalem, quia secundum auctoritatem praedictam, esset invidus,si non generat Filium aequalem.

6

Item 5. Metaph. c. de Necessario: "omne involuntarium est triste"; sed nihil est triste in divinis; ergo nihil involuntarium; ergo Filius voluntate generatur.

7

Item Verbum est amor, patet, et est productus, quia nihil nisi natum secundum Hilarium, habet Filius; principium autem amoris producti est voluntas, igitur, etc. Si dicatur quod concomitanter est amor, quia primo est notitia producta:

8

Contra, quia idem est principium respectu primi termini formalis, et cujuscumque concomitantis illum terminum.

9

Contra, Damascenus lib. 1. cap. 8. Generatio est opus nature, et Magister in littera, et est Augustini ad Orosium: Preire scientiam voluntas non potest; ergo cum Filius sit scientia vel sapientia Patris, non generatur voluntate.

10

In ista questione videntur esse due difficultates; una, qualiter Pater generat Filium volens. Alia quomodo salvetur, quod Pater non generat Filium voluntate, ut principio productivo.

11

Quantum ad primum (a) dicitur, quod non generat volens, sed tantum necessitate naturali, sicut ignis calefacit, licet actu generandi quasi jam posito, voluntas Patris quasi complaceat in illo. Hoc arguitur sic: Intellectio Patris praecedit aliquo modo volitionem Patris; sed intellectio Patris ut Patris, videtur esse gignitio Verbi vel Filii, ergo gignitio Filii ut Filii praecedit quamcumque volitionem Patris. Prima propositio est evidens ex 5. de Trinit. c. 27. Probo secundam, quia ejusdem potentiae non sunt duo actus, quia potentiae distinguuntur per actus 2. de Anima; gignere autem Filium sive dicere Verbum, (quod idem est in Deo,) est potentiae intellective et intelligere similiter; ergo dicere est formaliter aliquod intelligere, et non nisi Patris ut Patris; ergo intellectio Patris ut Patris est gignitio.

12

(b) Ista ratio innititur minori falsae, scilicet de identitate intelligere, et gignere vel dicere, et ex ipsa sequitur conclusio falsa, scilicet quod Pater non proprie volens dicit. Primo ergo ostendo falsitatem minoris. Secundo, quod illud consequens falsum sequatur. Tertio, respondebo ad probationem minoris falsae. Quarto, quomodo debeat vitari illud conscquens falsum, et oppositum teneri quod est principale in isto articulo.

13

(c) De primo contra illam opinionem de identitate intelligere et dicere arguo sic: intelligere est perfectio simpliciter, dicere non; ergo non sunt idem formaliter. Probatio primae; Pater quantum ad intellectum est formaliter beatus intellectione, et quantum ad voluntatem volitione; non est autem beatus nisi perfectione simpliciter, ergo intelligere est perfectio simpliciter. Probatio secundae, quia si dicere esset perfectio simpliciter, tunc Filius et Spiritus sanctus non essent simpliciter perfecti, quia non dicunt, accipiendo hoc modo dicere, quod est exprimere Verbum. Secundo sic (d), quia sicut in oreaturis ratio actionis et ratio factionis formaliter distinguuntur, quia actio est ultimus terminus,factionis autem est alius terminus productus per ipsam factionem; ita in divinis operatio qua formaliter Pater operatur, videtur distingui a productione qua formaliter producit, et hoc videtur, quia operatio habet objectum quasi praesuppositum; productio autem habet terminum pro- ductum per ipsam, ergo intelligere quod est operatio Patris, non est formaliter dicere quod est productio Filii a Patre.

14

(e) De secundo quod est confirmatio primi, scilicet quod illud consequens falsum sequatur ex illa falsa minori, arguo sic: Sicut in intellectu nostro habente naturaliter primam intellectionem, quae non est in potestate nostra, potest postea voluntas nostra complacere in illa intellectione jam posita; sed proprie loquendo, non elicimus illam actionem volentes, sed eam elicitam volumus esse: ita sequeretur si formaliter dicere esset intelligere, quod Pater non gigneret formaliter volens, licet Patri ipsa gi gnitio quasi aliquo modo posterius complaceret.

15

De tertio ad argumentum illud de distinctione potentiarum per actus, dici posset quod illud verum est de actibus adequatis, et aliter non, quia potentia illimitata eadem manens potest habere plures actus.

16

(f) Aliter dicit quidam Doctor, quod intellectus ut intellectus, habet illum actum qui est intelligere. Secundo autem habet istum actum qui est dicere, secundum quod jam factus est in actu per intelligere, sed illud est improbatum distinct. 2. ubi argutum est, quod ille actus intelligendi primus non est ratio formalis gignendi verbum.

17

Aliter respondeo sic (g): quod actio in creaturis uno modo accipitur pro actione de genere actionis; alio modo pro actu secundo, qui est qualitas absoluta, sicut ex- positum est prius dist. 3. q. ult. in responsione ad tertium argumentum principale. Unius ergo potentiae tantum est unus actus, loquendo de hoc actu tantum vel illo tantum; unius tamen potentiae potest bene esse duplex actus, quorum unus sit de genere Actionis, alius de genere Qualitatis, sicut intellectus noster pro actione de genere Actionis habet gignere verbum, habet tamen alium actum de genere Qualitatis, scilicet illam notitiam genitam; ita in proposito, intellectus divinus habet unum actum correspondentem intellectioni nostrae, quae est qualitas, quo scilicet actu intellectus Patris formaliter intelligit; habet etiam actum correspondentem actui de genere actionis, quo scilicet exprimit verbum.

18

(h) De quarto dico, quod Pater hoc modo gignit Filium volens,, quia Pater in primo signo originis intelligit formaliter, et tunc etiam potest habere actum volendi formaliter.

19

In secundo signo originis gignit Filium, nec tantum vult illam gignitionem volitione sequente illam gignitionem, sed volitione habita in primo signo originis, qua volitione Pater formaliter vult, praesupposita aliquo modo intellectione, qua Pater intelligit. non autem gignitione verbi; sic ergo dico quod Pater volens generat non tantum voluntate consequente, sed voluntate antecedente.

20

Quod sic intelligo, quod memoria perfecta est principium producendi Patris, et principium operandi inquatum memoria formaliter intelligit, hoc est, ab ea habet formaliter quo intelligit, aliter non esset memoria perfecta. Non solum autem est principium operandi intra, sed etiam potest extra se intelligere sive producere, quia fecunditas Paterni intellectus non est exhausta usque ad terminum productum. In primo autem instanti Pater habet perfectum intelligere cujuscumque intelligibilis et volibilis a se; ergo in illo signo intelligit generationem Filii, et in secundo signo istantis habet terminum produclum. Nam et in primo signo, etsi nulla persona procederet ab eo, habet intelligere et velle, et in illo priori intelligit actum dicendi, qui est quasi posterior respectu actus intelligendi et volendi. Non igitur Pater tantum complacet voluntate in productione Filii, sicut dicebat ille, sed volens precedit actum generationis Filii, quia Pater quidquid intelligit per essentiam suam intelligit, et quidquid vult per essentiam suam vult. Unde licet intelligere Patris precedat velle, velle tamen Patris prcecedit dicere, ita quod prius Pater est perfectus in se, et beatus per intelligere et velle, quam ista alteri persone communicet per productionem, quia quod non convenit ei in primo instanti, qo est Pater, numquam convenit, eo quod nulla perfectio potest sibi addi productione cujuscmque persone, quia nulla persona habet nisi quod est sibi communicatum ab illo; velle igitur sicut intelligers prcecedit dicere, sic spirare sequitur dicere aliquo modo, scilicet ordine originis.

21

Quantum ad secundum articulum videtur quod Pater non producat Filium voluntate tanquam principio productivo, quia principium productivum unius rationis in divinis non potest habere duas productiones unius rationis. Nulla enim productio ibi est unius rationis nisi unica, quia adequata; ergo cum Spiritus sanctus produca- tur per modum voluntatis ut principii productivi, Filius non sic producetur.

22

Sed in isto articulo videtur esse difficultas propter verba Augustini, qui videtur attribuere gignitionem voluntati in nobis, ut principio productivo 9. de Trinitate, cap. 7. "Verbum amore concipitur"; et eodem lib. cap. 2. "Notitia lacita digneque amata Verbum est"; et "11. de Trinitate, cap. 3." "voluntasque ipsa quomodo foris corpori objecto formandum sensum admovebat, formatumque jungebat, sic aciem recordantis animi ad memoriam convertit"; et in eodem lib. cap. 4. "Voluntas vero illa, que hac atque illac fert atque refert aciem formandam, conjungitque formatam", et dicit multa consimilia; ergo vult quod voluntas habeat rationem convertentis aciem ante gignitionem, et retinentis eam in actu. Ita igitur videtur in Trinitate, cujus imago est in anima, quod voluntas habeat ibi aliquam rationem principii respectu productionis vel gignitionis, vel rationem alicujus superioris, applicantis principium proximum ad actum suum, sicut in nobis.

23

Hoc etiam arguitur in nobis, quia si gignitio nostra esset mere naturalis, nullo modo esset in potestate voluntatis, et ita semper haberemus idem verbum de eodem objecto fortius movente intellectum.

24

Quantum ad istum articulum (a) etsi aliqui distinguant quod ly voluntate, potest teneri adverbialiter, ut sit sensus, voluntate genuit, id est, voluntarie genuit, et tunc est vera, aut potest teneri ablative, et tunc notat causam et principium elici- tivum respectu gignitionis, et tunc est falsa.

25

Quidquid sit de ista distinctione, non vide r dicendum quod Pater Filium generit voluntate, ita quod voluntas sit principium proximum vel remotum.Quod non proximum, probatum est, quia principium unius rationis non est nisi principium unius productionis. Quod etiam non remotum, patet, quia sicut voluntas ut est principium operativum, aliquo modo posterius operatur quam intellectus, ita, ut est principium productivum, aliquo modo posterius producit quam intellectus, et ita non erit causa superior, neque prior productione, que est proprie intellectus.

26

Propter istas tamen (b) auctoritates Augustini intelligendum est, quod in nobis non est tantum unicus actus intelligendi, accipiendo actum de genere qualitatis, neque unicus actus gignendi, accipiendo actum pro actione de genere actionis, quia si esset tantum unicus actus iste, et tantum unicus ille, et ille et iste essent idem, tunc voluntas nostra nullam causalitatem haberet in ratione actus intelligendi, qui est de genere qualitatis, neque in ratione actus gignendi, qui est de genere actionis. In divinis igitur, cum non sit in Patre nisi unicus actus intelligendi, respectu illius actus voluntas Patris non habebit aliquam rationem principii vel causae. Cum etiam non sit nisi unicus actus dicendi, respectu illius voluntas non habebit rationem principii, quia voluntas sicut operando, ita et producendo vel prin- cipiando sequitur aliquo modo intellectum.

27

Actus igitur dicendi praecedit omnem principiationem voluntatis,. potest tamen voluntas ut complacens, non ut principians, habere actum respectu illius gignitionis, ex hoc quod voluntas, ut operans in Patre non praesupponit gignitionem, sed tantummodo intellectionem illam, qua Pater formaliter intelligit. In nobis autem verae sunt auctoritates Augustini, quod voluntas movet aciem ad actum cognoscendi, et tenet eam in cognitione, quia posito primo actu nostro sive de genere Qualitatis, sive de genere Actionis, possumus habere alios actus posteriores ex imperio voluntatis; in Patre autem voluntas non admovet intelligentiam Patris, ut formandam a memoria Patris, quia in Patre non est nisi unica intellectio formaliter, que praecedit aliquo modo productionem verbi, neque admovet memoriam ipsi objecto ut gignatur Verbum.

28

Contra istud arguitur (c) quod Augustinus non tantum intelligit in nobis, sed etiam in Deo, quia Augustinus nunquam videtur assignare actum volendi voluntati, (ut est tertia pars imaginis) nisi illum qui est conjungere parentem cum prole, et hoc modo habet causalitatem aliquam respectu gignitionis prolis; ergo ista pars, (ut est pars imaginis) nihil repraesentabit in prototypo, nisi voluntas divina habeat aliquo modo sic conjungere.

29

Respondeo, etsi frequenter assi- gnet voluntati actum illum, (ut est pars imaginis) tamen aliquando sibi assignat alium, videlicet dilectionem ejusdem objecti, quod est objectum memorie et intelligentiae, sicut apparet 15. de Trinit. c. 20. "Unde potest, inquit, sempiterna immutabilisque natura recoli, conspici, concupisci"; quae auctoritas posita est supra dist. 3. q. ult. ibi enim expresse ponit Trinitatem in memoria, intelligentia et voluntate, ut habent actum circa objeotum idem, scilicet veritatem increatam. Similiter lib. 14. c. 8. ponit Trinitatem in mente, inquantum meminit sui, intelligit se et diligit se, utrumque etiam actum tangit simul 15. de Trinit. cap. 3. "mens et notitia qua se novit, et amor quo se notitiamque suam diligit". Et bene (d) concurrunt isti duo actus in voluntate nostra, quia ipsa amans objectum, amat etiam notitiam objecti ejusdem, et ex amore objecti movet intelligentiam ad intelligendum illud, copulans ipsam memoriae de qua ipsa formetur, et tenens eam in tali conjunctione, et per hoc in actuali intellectione unius objecti. Istorum autem duorum actuum voluntatis, in nobis principalior est ille, qui est dilectio objecti, quia ille est causa quandoque dilectionis actus; actus tamen alius, scilicet dilectio actus, est universalior, quia respectu etiam objecti mali diligimus actum cognoscendi, licet non objectum, sicut dicit Augustinus 9. de Trinit. "neque enim vitiorum notitia nobis displicet, sed vitia ipsa nobis displicent, definio intemperantiam, et hoc est verbum ejus, placet mihi definire, licet non placeat mihi incontinentia". Vo- luntas igitur in nobis, (ut est pars imaginis) repraesentat voluntatem in Deo, non quantum ad istum actum copulandi, qui est voluntatis nostrae sed quantum ad alium actum, inquantum scilicet voluntas nostra est principium producendi actum circa idem objectum, quod fuit memoriae et intelligentiae nostrae; quia voluntas in divinis est. principium producendi amorem adaequatum essentiae divinae, quae est objectum primum memoriae divinae, intelligentie et voluntatis, et ille amor productus est Spiritus sanctus, cui correspondet in nobis dilectio producta, quae dilectio frequenter ab Augustino vocatur voluntas. Sed voluntas proprie in nobis, quae est potentia, non correspondet Spiritui sancto, sed vi spirativae, quae est in Patre et Filio; et hoc secundum illum actum, quo voluntas in nobis est principium producendi amorem objecti intellecti, non autem primo inquantum habet producere amorem notitiae genitae, nullo autem modo inquantum est causa superior notitie genitae. Siquidem vis spirativa est principium producendi Spiritum sanctum in divinis, qui est amor essentiae divinae, et etiam amor notitie genitae, licet forte secundum aliquem ordinem; sed non est vis illa spirativa aliquo modo principium productivum notitiae genitee, quia etsi Pater in primo signo originis sit volens et in secundo gignat, tamen voluntas Patris non habet rationem principii respectu illius gignitionis verbi. Sic igitur patet, quomodo Pater volens generat Filium, et tamen non volunta- te ut principio formali elicitivo generationis.

30

Tamen quantum ad intentionem Augustini de dilectione copulante parentem cum prole, dicit quidam Doctor quod illa dilectio copulans (loquendo respectu actus sentiendi) est inclinatio facta in potentia per speciem sensibilem. Unde ista quinque quae ponit ille Doctor, videlice, objectum sensibile, speciem, inclinationem factam, potentiam sentiendi et actum sentiendi, probat per unam auctoritatem Augustini 11. de Trinit. c. 2. cum enumerat Augustinus quaedam ad suum propositum facientia in fine sic: Sensum, inquiens, "detinet oculorum animi intentio". Ecce, ait ille, tertium; quod enim detinet sensum, non est nisi illa excitatio per dictam inclinationem. Vocat autem eam Augustinus secundum eum, intentionem animi causantis, quia per ipsam fit sensus animi intentus ad percipiendum objectum. Sed istud non est ibi ad intentionem Augustini, quia ibidem distinguens ea ab invicem, de intentione dicit, quod tertium solius anime est; igitur secundum eum illa intentio quae erat tertium, non est illa inclinatio vel excitatio per speciem. Similiter illud tertium attribuitur voluntati illi, de qua dicit inferius, quod voluntas hac atque illae refert aciem mentis, etc. quod non videtur verum de inclinatione, sed tantummodo de voluntate et potentia anime.

31

Ad argumenta principalia. Ad primum cum dicit Richardus, hoc mihi videtur, etc. non hoc videtur Augustino, quod velle Patris sit formaliter gignere, quia dicit 8. de Trin. cap. 14. quod "Spiritus sanctus procedit quomodo datus, non quomodo natus", id est, per modum voluntatis libere, non per modum naturae, et ideo oportet exponere Richardum, quod ipse intelligat concomitanter.

32

Ad aliud, dico quod invidia non solum est in subtrahendo illa bona, que possunt communicari actu voluntatis immediate, sed quaecumque volens potest communicare et non communicat; Pater autem volens, licet non sicut principio elicitivo vel productivo, generat, ut dictum est, et ideo tenet argumentum Augustini de invidia.

33

Ad tertium, dico quod nihil est ibi involuntarium, et ideo generatio Filii non est involuntaria, concedo, sed tamen non sequitur ultra, ergo est voluntate ut principio elicitivo; multa enim facimus, sive voluntate precedente, sive concomitante, quorum principium immediatum, non est voluntas.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1