Articulus 1

PRimo ostendo quod tres persone non sunt equales in potentia: quia pater potest generare: quem actum non potest nec filius: nec spiritus sanctus

¶ Item maius est posse producem personam eternam: quamcreaturam. Sed si spiritus sanctus non posset producem aliquam creaturam: quam posset producere pater et filius non esset eis equaelis in potentia: ergo multominus est equalis eis: cum non posset producere personam eternam.

¶ Item sub vniuersalitate entium continentur res relatiue. Sed per hoc quod dico omnipotens sit distributio pro vniuersalitate entiu: qui ergo non potest omnes actus relationis: non est omnipotens: sed filius non potest generare: spiritus sanctus non potest generare nec spirare: ergo neuter illorum est omnipotens: ergo cum pater sit omnipotens non sunt equales sibi in potentia.

¶ Item nihil recipiens potentiam ab alio est eque potens ei a quo eam recipit: sed filius accepit potentiam a patre: ergo non est equipotens ei.

Contra in symbolo Atha. Omnipotens pater: omnipotens filius omnipotens spiritus sanctus. ergo equales sunt in potentia. Item Aug. I. de tri. c. iiii. Pater et filius et spiritussanctus sicut inseparabiles sunt: ita inseparabiliter operantur: ergo quicquid potest vnus potest et alius.

Respondeo quod tres persone equales sunt in potentia et quantum ad possibilium extensionem: et quantum aduigoris potentie intensionem. sub omnipotentia enim non continentur nisi actus quos posse est posse. Posse autem generare quamuis hoc sit posse in patre non esset tamen posse in filio: quia hoc includeret ipsum non esse perfectum filium: quod declarari posset per aliqua quae dicta sunt superius: vbi probata est trinitas personarum. Similiter quamuis posse spirare sit posse in patre et in filio: non tamen esset posse in spiritu sancto: non ergo debet dici filius minus potens quam pater: quia non potest generare: nec spiritus sanctus minus potens patre et filio: quia non potest spirare. Sunt ergo equales quantum ad extensionem possibilium. quie posse est posse rit cuiuslibet perus. Sunt est equales quantum ad postr vigorem: quia eadem est potentia in tribus personis et eque nobiliter et perfecte.

Ad primam in oppositum cum dicitur quod filius et spiritus sanctus non possunt generare etc. dico quod verum est nec ex hoc minus potentes sunt. Tante enim potentie est in filio posse generarisic in patre posse generare.

¶ Ad 2m cum dicitur quod maius est produ¬ cere personam quam creaturam etc. dico quod verum est in patre et in filio: sed non esset maius in spiritu sancto: quia spiritumsanctum posse pro ducere personam includeret in ipso primitatem etc. actus generandi: vel retu actus spirandi: et ita sequeretur ipsum non esse spiritum: vel ipsum non esse a genito.

¶ Ad 3m cum dicitur quod per hoc quod est omnipotens sit distributio pro vniversalitate entium etc. dico quod verum est pro vniversalitate entium: que posse est posse: aliliter non. Non enim sequitur deus est omnipotens: ergo potest cureret quia hoc posse non esset posse in deo. Generare autem quamuis sit posse in patre: non tamen est posse in filio. Unde si dico pater est omnipotens: sub hoc cadit posse generare: nonauntem cum dicitur filius est omnipotens. Similiter cum dico pater est omnipotens: filius est omnipotens sub hoc comprehenditur posse spirare: quia posse spirane est posse in patre et filio: sed cum dicitur spiritus santus est omnipotens sub hoc non comprehenditur posse spirare: quia ho posse non esset posse in sptusancto.

¶ Ad 4m dicitur quod nihil recipiens potentiam ab alio est equipotens ei a quo eam recipit etc. dico quod propositio habet falsitatem quando accipiens accipit eandem potentiam perfecte et totaliter quam habet ipse dans sic autem est in proposito filius enim accepit a patre perfecte et totaliter eandem potentiam in numero quam habet pater et spiritus sanctus: eandem accepit a patre et a filio.

Secundo queritur: vtrum valeat hoc argumentum quod si pater non genuisset equalem sibi filium: cum tamen posset: quod in eo esset inuidia: et videtur quod non quia tunc sequaretur: cum multa bona posset facere: quae non facit: quod inuidus esset.

¶ Item cum mlaltos posset saluari quos non saluat sine alicuius preiudicio: et damno sequeretur quod sinuidus esset: si primum argumentum valeret.

Contrarium dicit magister in littera et sumitur ab Augu. li. iii. contra Maximinum. c. xix.

Respondeo quod illa consequentia de qua est quaestio valet ratione materie: quia filii natura coegit: vt equetur patri: nec poterat filium producere mequalem quan esset imperfectio in ipso patregenerante. Quod autem aliquis neget alicui rei perfcitionem: quam natura rei exigit: cum tamen sine omni difficultate possit eam sibi dare: nec potest denegare illam perfectionem nisi derogando sibi ipsi sine inuidia essentia non potest. Et ideo sequitur quod cum pater potuit generare filium sibi equalem: si non genuisset: quod inuidus esset.

¶ Alii autem dicunt quod forma argumentandi non valeat realiter: sed tantummodo apparenter: et sic voluit arguere Aug. quia quandoque per argumentum apparens magis confunduntur obstinati impugnatores veritatis: quam quandoque per argumentum magi existens.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod cum multa bona posset facere: quae non facit: tunc inuidus esset etc. dicunt aliqui quod omnibus computatis semper deus facit in creatura quicquid possibi le est melius fieri. Unde dicunt: quod pro statu isto nihil meliposset fieri in vniuersitate creaturarum: quam illud quod factum est in statu est post iudicium deus faciet vniuersum ita bonum quod ad bonitatem vniuersitatis creaturarum nihil poterit ad di omnibus computatis. Unde si vnam creaturam quantuncumque bonam post iudicium vniuersitati sic decorate et ordinate: sicut erit post iudicium adderet mundus cum illa creatura omnibus computatis minus bonus esset: sicut si in psalterio optime proportionato vnam nobilissimam chordam superadderet armonia psalterii cum illa nobilissima chorda superaddita minus bona esset.

¶ Alii autem tutius dicunt: quod eoipso quod deus vult quod sic fiat: et non aliter: melius est sic fieri quam aliter: et ideo bona que deus vult non facere: melius est non fieri quam fieri. et illa quae vult facere melius est fieri quam non fieri. Cum ergo bona quae vult non facere melius sit non fieri quam fieri pro non faciendo illa: nullo modo potest reputari inuidus.

¶ Ad secundum cum dicitur quod multos posset saluare: quos non saluat etc. dico quod verum est: et si vellet quod saluarentur: bonum esset quod saluarentur: et tamen omnibus computatis melius est quod sic fiat: quia in damnatis maxime apparet dei iustitia punitiua: nec propter damnatos pauciores saluabuntur: quia deus tantum multiplicabit homines quod tot erunt boni quot replebitur numerus electorum. Unde propter damnatos non frustrabitur numeri electorum repletio

TErtio quaeritur: vtrum inter diuinas personas sit ordo: et videtur quod sic: quia in imagineem ordo potentiarum saltem per personarum comparationem ad actum ergo et in diuinis est ordo personarum.

¶ Item vbi est pluralitas sine ordine: ibi est confusio: sed in diuinis nulla est confusio: ergo cum ibi sit pluralitas personarum: ibi est ordo.

¶ Item ordo in rebus attestatur perfectioni: sed in diuins personis est summa perfectio ergo inter diuinas personas est ordo.

Contra Augu. xix. de ciui. dei. c. xi. Ordo est parium disparium rerum sua cuique loca tribuens dispositio: ergo ordo includit disperitatem sed inter diuinas personas non est disperitas: ergo nec ordo.

¶ Item Auicena 4o Metaphy. c id est Priori inquantum est prius aliquid inest quod non inest posteriori inquantum posterius. Sed nihil est in posteriori quod non hebeat: id quod est prius. Cum ergo omnia quae bent pater sint filii et econuerso: dicente filio ad patrem Io. xvii. Omnia mea tua sunt: et tua mea sunt. Non potest dici quod inter petrem et filium sit prioritas et posterioritas: ergo nec ordo.

Respondeo sicut non deberet dici quod in diuis sit numerus nisi cum determinatione scilicet numerus personarum: sic non debet dici quod in diuinis sit ordo simpliciter. sed cum deie riatione scilicet ordo origis: non quo vnus sit prior alio: sed quo vnus est abalio: vt filius a patre et spiritus sanctus a patre et filio. Ordo enim simpliciter importat ordinatorum distinctionem: et distinctorum mutuam hitudinem prioris et posterioris gradum: quamuis autem pertsinter se sint distincte et hebeant mutuam hintudinem inter se: gradum tamen prioris et posterioris non habent: quia nulla prior est alia duratione nec dignitate: nec etiam secundum naturam. Sed quod dicimus quod ignis est prior suo splendore: et ideo non debet concedi quod inter diuinas personas sit ordo simpliciter.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod in imagine est ordo potentiarum etc. Dico quod ordini quae est in imagine. Respondet: ordo originis in summa trinitate.

¶ Ad 2m cum dicitur quod vbi est pluralitas sine ordine: ibi est confusio etc. dico quod ad tollendam confusionem sufficit ordo originis: nec requiritur ibi ordo simpliciter.

¶ Ad 3m cum dicitur quod ordo in reb attestatur perfectioni et dico quod verum est vbi perfectio integratur ex diuersis bonitatibus realiter. In divinis autem non est nisi vna bonitas secundum rem.

¶ Argumenta ad oppositum. concludunt quod in diuinis non est ordo simpliciter.

Quaestio IIII. QUarto queritur vtrum inter diuinas personas sit ordo nature et videtur quod non quia ibi non est ordo essentie ergo non est ordo nature: cum idem sit in deo essentia et natura.

¶ Item non est nisi vna natura non potest esse ordo nature: quia ordo est rlutio: et rluatio requirit duoextrema: sed in diuinis personis non est nisi vna natura. ergo indiuinis non est ordo nature.

¶ Item in his quae simul sunt natura non est ordo nature: sed secundum philosophum in praedicamentis. Uidentur ad aliquid simul esse natura: ergo inter diuinas personas cum sint ad aliquid non est ordo nature.

Contra dicit magister in littera: et sumitur ab Angu. libro iii. contra Maximinum. c. xixt. quam cum ditur fiuisa patregenitus non ostenditur inequalitas subtei: se ortemdo nature

¶ Ite sibiest naturalis drigo vnius persone ab ala scilicet filii a ptre: ergo ordo originis qui est inter datrem et filium est per naturam et hoc videtur fonare ordo nature.

Respondeo quod inter diuinas personas esse ordinem nature dupliciter potest intelligi aut ita quam natura ordinetur autem ita quod natura sit ratio ordinis secundum Augu dierimo modo non est ibi ordo nature. ecundo modo est ibi ordo nature aliquomodo quam ordo originis qua est inter diaerem et filium est perl naturam.

Ad primum cum dicitur quamuis non est ordo essentie scilicet dico quod quamuis essentia et natura idem sint re tamen non sic potest dici esennties ordo originis per essentiam: eiecut per naturam qua sesentiam norat illud quaond noniat in ratione princimbum efrsendi: natura vero in ratione princibum agendi.

¶ Adcumctum cum dicitur quom vbi non est nisi vnamnaturas non potest esse ouraao nature etc dico quod verum est: ita quam natura ordinetur: tamen vna natura bene potest esse ratio ordinis: qui est secundum originem.

¶ Au entm cum dicitur quam in his que simul sunt natura non est orado nanture etc dicund quam vererum est loquendo de ordine simpir sed inter talia potest ese oedo drigimis sine aliui durationis prioritate

¶ Irguus ad partem alia concludunt quam lbi est ordo uanture: non ita quam natuma ordmentur sed ita viert sit non ordinis qui est secundum originem vt in solutionem questionis dictum est.