Articulus 1

Quaeod I. PRimo ostendo quo ania rationalis non est naturaliter immortalis Apo. 1. ad Thimo. vlti. dicit de deo quod solus habet immortalitatem: ergo nulla creatura est immortalis.

¶ Item Aug. 4. super Gen. longe ante medium dicit quod virtus dei. Si ab eis que creata sunt regendis aliquando cessaret: simul et illorum cessaret species: omnisque natura concideret: ergo omnis natura creata: quantum est de se corruptibilis est.

¶ Item philosophus. 3 physi. Omne resoluitur in hoc ex quo est. Sed anima constat ex materia et forma: ergo in ipsas resolubilis est per naturam: quia de tali resolutione loquitur philosophus.

¶ Item philosophus primo de anima. Intelligere et considerare consumuntur alio quodam interius corrupto. Sed intelligere est naturalis actio ipsius anime rationalis. Cum ergo naturalis operatio substantie non possit corrumpi sine corruptione substantie cuius est operatio. Uidetur quod anima rationalis sit mortalis.

¶ Item quorum est vnum esse no potest vnum corrumpi sine altero: quia corruptio est amissio essendi. Sed anime et corporis est vnum esse: quia ex illis constituitur vna esser tiam. Unius autem essentie non est nisi vnum esse: ergo non potest corrumpi corpus sine anima.

Contra Aug. 2. de trinitate caua. 59. loquens de anima dicit sic. nec anime humane hoc accidere potuit vt cum corpore moreretur dicente domino nolite timere eos qui decidut corpus: animam autem non possunt occidere.

¶ Item Cassiodorus libro de anima. cap. 3. sic ait. Nos immortales animas esse facile veridicis rationibus approbamus. Nam cum ad imaginem et similitudinem creatoris sui legamus effectas quis audeat contra sanctam auctoritatem mortales differe: aut impudenter asserat a creatoris sui similitudine discre pare. Nam quemadmodum poterant esse imago et similitudo dei: si mortis termino clauderentur. q. d. non possent.

¶ Item Cassiodo. eodem librio et eodem cap. hine immortalem debemus animam agnoscere quod appetit de eternitate cogitare. desiderat enim post corporis mortem relinquere sui corporis famam: cum pit laudari sine fine.

¶ Item philosophus primo de anima. Intellectus videtur quedam substantia esse et non corrupi: et alibi in eodem libro dicitur quod separatur ab aliis: sicut perpetuum a corruptibili.

Respondeo quod anima rationalis naturaliter est immortalis. Et primo declarandum est quod ita sit

¶ Secundo reddenda est ratio quare ita est.

¶ Quod autem immortalis sit declaratur sic. quia eligere mortem propter honorem dei et promotionem fidei et salutem rei publice est eligere recte: quia actus est virtutis fortitudinis: secundum quod potest trahi ex sententia phlosophi. 3. ethi. Sed sicut dicit Aug. 3 de libero arbitrii non multum vltra medium: quod quisque recte eligit appetendum cum ad id peruenerat necesse est melio: fiat: melior autem esse non poterit qui non erit: ergo ille qui el git mori: propter honorem dei cum per illam mortem melior efficiatur. cum hoc sit actus virtutis vt dictum est. Sequitur quod per illam mortem quantum ad animam esse non desinit.

¶ Prterea nulla creatura naturaliter appetit illud ad quod non hbt aptitudinem naturalem. Sed anima rationalis naturaliter appetit perpetuari in vita: non tantum secundum speciem: sed etiam secundum indiuiduum: ergo ad perpetuitatem vite habet aptitudinem naturalem: per quam perpetuatur in vita naturali: supposita tamen influentia dei generali. Huius tamen rationis aliqui negant maiorem: dicentes quod omnis creatura naturaliter appetit: non tantum ad perpetuationem sue speciei. Sed etiam sui indiuidui et magis cum videamus ipsam magis conari ad conseruandum proprium indiuiduum quam speciem: et tamen non omnis creatura habet naturalem aptitudinem ad perpetuationem sui esse in proprium indiuiduum per naturam.

¶ Item quelibet potentia corrupeibilis leditur et debilitatur ab excellentia obiecti. Sed intellectus noster ab excellentia obiecti non debilitatur: sed fortificatur secundum philosophum. 3. de anima. Ergo sequitur quod non sit potentia corruptibilis: et ex consequenti sequitur quod nec substantia est corruptibilis in qua radicatur.

¶ Preterea secundum quod dicitur. 2. ad Thimo. 4. Dominus est iustus iudex: apud autem iustu iudicem boni plus debent reportare de bono reddito: et mali plmus de malo inflicto. Nunc autem videmus in presenti vita multos bonos multum habere de malo inflicto: et parum de bono reddito. Uidemus etiam multos malos multum habere de temporali bono et parum de malo inflicto. Oportet ergo quod iustitia dei exigente bomnis retribuatur in alia vita plus de bono a iudice: et malis plus infligatur de malo penet quod non esset verum. Sianima rationalis cum corpore moreretur.

¶ Aliqui tamen hanc rationem gratia forme dicunt non valere: quia si anima cum corpore moreretur: tamen tantum bonum est viuere secundum rectum iuditium rationis: quod omnibus pensatis semper plus haberent boni de bono quam mali.

¶ Sed hec instantia non est bona: quia quamuis plus haberent de bono acto: non tamen plus haberent de bono meritis reddito.

¶ Preterea anima rationalis habet actum non dependentem a corpore: quia intelligit rem sub esse vniversali et libere eligit et se potest reflectere super se: et super actum suum cognoscendo et volendo que facere non potest potentia non habens actum nisi mediante organo corporeo. Sed potentia habens actum non dependentem a corpore non corrumpitur cum corpore: ergo intellectus et voluntas anime ronalis non corrupitur cum corpore: et ex conseqenti sequitur quod nec substantia in qua radicantur. Et hoc de primo articulo dicta sint.

¶ Consequenter reddenda est ratio quare anima rationalis est immortalis.

¶ Ad cuius intelligentiam sciendum quod aliqua res potest torrumpi vel per solam subtractionem influentie sue originis: sicut corrumpitur lumen in aere: per subtractionem luminaris: vel per actionem contrarii extendendo contrarium ad omne illud cuius actio repugnans est rei corrumpende siue primo: siue ex consequenti: siue sit a principio intriseco siue extrinfeco: et siccorrumpitur calidum a frigido et aer ab aqua et accidentia per corruptionem subiecti: et corpora animalium: que non tantum corrupitur per actionem principii extrinsec Sed est in se habent pereriucipium intrinsecum sue corruptionis: inquantum sunt composita ex contrariis.

¶ Per subtractionem autem infiuentie prime et principalis originis: quilet creatura corruptibilis est: quia prima et principalis origo cuiust deus est: qui non tantum est ipsi creature causa fiensa subsistendi. Unde Aug. 4. super GCreatoris potentia et omnipotentis atque eo subsistendi est omnis creanture. Et huic conconrdant verba platonis in thymeo alloquentis in persona dei creaturas naturaliter incorruptibiles quas quidam gentiles deos vocabant: que Super hoc situ orti estis attendite quorum operu: ego parens effectumque siue hoc susolui potest Raitionales tamen anime et alis treature ptibiles per solam subtractionem alicuius: create influentie corrumpi non possunt.

¶ Nec per actione contrariam ageni speciei eo quod non est vnigenea cum materia rerum alterius speciei: que autem non habet materiam vnigeneam cum re alterius speciei non sunt tramsmutabilia naturaliter ad formam aliam: et ex consequenti neper actionem naturalem ab aliqua creatura suut: eorruptibi¬ lia: quia natura non intendit corruptionem nisi ex conseqenti. Primo autem intendit generationem: vnde secundum philosophum id est de gnam. vnius est corruptio alterius: et econuerso. Patet ergo ex predictis quare et per quem modum anima rationalis immortalis est.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod solus deus habet imortalitatem etc. potest dici quod ibi apostolus immortalitatem ampliat ad carentiam omnis mutabili tatis. Mutabilitas enim aliqualis est mors. Unde Augustinus. 7. super Gen. circa finem: loquens de anima rationali. Dicit quod secundum mutabilitatem qua potest vel melior vel deterior fieri non in merito mortalis potest intelligi.

¶ Uel potest dici solus de habere. immortalitatem eo quod a nullo alio conseruatur in vita. deus autem caua est subsistendi omni creature.

¶ Ad 2m dicendum: quod perauctoritatem Aug. non plus concluditur nisi quod per subtractionem diuine influentie manutenentis quelibet creatura corruptibilis esset: et hoc est verum. Sed creaturas dicimus incorrupti biles que ab alia creatura non indigent conseruari in esse: nec per potentiam alicuius creature possunt perimi.

¶ Ad 3m cum dicitur: quod omne resoluitur in hoc ex quo est etc. Dico quod hoc intelligendum est: non tantum de resolutione reali: sed de resotone siue sit realis siue secundum actionem intellectus. Aut si intelligitur de reali tantum. Tunc hoc intelligendum est de re que per actionem nature create producitur cuiusmodi res non est anima rationalis.

¶ Ad 4m cum dicitur: quod intelligere et considerare consumuntur alio quodam interius corrupto etc. Dico quod hoc intelligendum est de mero modo intelligedi et considerandi quo anima naturaliter intelligit dum actu est corporis corruptibilis forma: quia sic intelligendo indiget ministerio viriu sensitiuarum que sunt vires organice ex debita dispositione ipsius corporis: et ideo per corruptionem alicuius debite dspositonis in corpore potest anima amittere vsum rationis dum actu est corporis corruptibilis forma: vt inferius declarare propono.

¶ Ad quantum dicendum quod nec humane que constituta est ex anima et corpore vnum est esse compositum ex esse corporis et ex esse anime. Et ideo corrumpi potest secundum vnam sui partem: et manere secundum aliam: sicut et corrumpi potest secundum corpus et manere secundum animam: nec volo dicere quod in homine esse corporis et esse anime sint duo esse in actu: sed tantum in potentia.

¶ Questio. II. SEcundo quaeritur vtrum anima bruti sit incorruptibilis: et videtur quod sic. Eccl. 3o vnus est interitus hominum et iumetorum: et equa vtriusque conditio: ergo cum anime hominis sit immortalis videtur quod anima bruti sit immortalis.

¶ Item Aug. 8. de trini. ca. 16. omni corpori praeseruntur anime qualiscumque nature. Sed secundum Aug. 7. confes. longe post principium. incorruptibile corruptibili est preferendum: ergo cum aliqua corpora sint incorruptibilia: sequitur quod brutalis anima sit incorruptibilis.

¶ Item cuius operatio non senescit incorruptibile est. Sed operatio brutalis anime non senescit nisi ratione corporis tantum: Unde philosophus. I. de anima. Si accipiat senior oculum iuuenis videbit vtique sicut et inuenis: quare senium non est aliquid in sustinendo animam. Sed illud in quo est: ergo brutalis anima est iucorruptibilis vt videtur.

Contra resurrectio corporum humanorum erit propter immor talitatem animarum. Sed brutorum corpora non resurgent: ergo eorum anime immortales non sunt.

¶ Item anima brutalis non potest habere aliquam actionem: vbi per corpus: quia sicut dicit philosophus. 3. de anima. sensitiuum non est sine corpore: sed sicut ipsemet dicit. I. de anima. Si nulla esset propria operatio ipsius anime intellectiue non esset separabilis: ergo anima brutalis non est separabilis a corpore: sed est cum corpore corruptibitu.

Respondeo quod anima brutalis non est incoruptibilis: sed cum corpore corrumpisCuius ratio est: quia per naturam educitur de potentia materie existentis in potentia ad formam alterius speciei: vnde suum esse dependet a corpore et ex debita dispositione ipsius corporis: et ideo naturaliter corrupitur per corporis corruptionem: et per naturale agens potest de materia sui corporis forma alia educi.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod vnus est interitus hominis: et iumentorum etc. Dico quod illud dictum est concionando non diffiniendo vel quantum ad illud quod apparet exteriori sensui.

¶ Ad secundum cum dicitur: incorruptibile corruptibili est preferendum etc. Dico quod hoc intelligendum est ceteris paribus: quamuis autem aliqua corpora sint naturaliter incorruptibilia: et anima brutalis sit corruptibil: cctera tamen non sunt paria: quia cum quodlibet viuens simpliciter sit nobilius non viuente forma vite que est anima: nobilior est omnibus pensatis qualet re incorruptibili non habente vitam.

¶ Ad tertium cum dicitur: quod operatio brutalis anime non senescit Dico quod immo senescit ratione corporis: et per corruptionem corporis corrumpitur.

¶ Uel potest dici quod ibi loqutur de sensitiua in hominibus: que secundum sui essentiam simpliciter incorruptibi lis est: quia per eandem formam que est anima intellectiua habet homoesse sensitiuum et intellectiuum.