Articulus 1

Questio. I. PRimo ostendo quod conceptio christi non appropriatur conuenienter spiritui scuom: vt efficienti. Damas. lib.o 3. c. 1. dicit quoniam deitatis specieinimicus decepit hominem carnis pro deitate idest premissione: decipitur et monstratur simul bonitas et sapientia et iustitia et potentia dei: sed potentia appropriatur patri: sapientia filio: bonitas spiritui sancto: ergo conceptio christi: ita conuenienter appropriari potest patri vel filio: sicut spiritui sancto.

¶ Item in vnione maxime distantium: maxime ostenditur potentia: ergo in incarnatione filii dei in qua fuerunt vnita maxime distantia: scilicet deus et creatura: maxime fuit manifestata potentia. Cum ergo potentia approprietur patri: videtur quod ipsa christi conceptio debeat sibi appropriari vt efficienti.

¶ Item secundum Damas. lib. 3. cap. 2. diuina sapientia velut diuinum semen constrinxit sibi ipsi ex castis et purissimis sanguinibus carnem animatam. Sed secundum philosophum secundo physi. Semen est in generatione principium actiuum: ergo videtur quod incarnatio christi appropriari debeat ipsi filio vt efficienti.

Contra. Math. 1. qQuo in ea natum est de spiritu sancto est.

¶ Item in symbolo dicitur qui comceptus est de spiritu sancto.

Respondeo quod conceptio christi conuenienter appropriatur spiritui sancto vt efcienti: quia operatio illi persone appropriatur cuius appropriatum magis refulget in illa operatione: bonitas autem et gratia et dilectio que sunt appropriata spiritui sancto maxime refulserunt et refulgent in hoc quod filius dei naturam humanam assumpsit in vnitatem perione: sicut enim dicitur Io. 3. sic deus dilexit mundum vt filium suum vnigenitum daret. Et secundum Damas. lib. 3. cap. 4. Filius dei factus est homo propter philantropiam: idest propter amorem hominum: et sic maxime refulsit ibi diuina dilectio: et quia quanto opus magis excellit omne meritum: tanto est magis gratuitum: et incarnatio filii dei: maxime omne meritum excellit: ideo in incarnatione: maxime diuina gratia effulsit: quapropter dicit Augu. 13 de trinitate. cap. 19. Quod in rebus per tempus ortis illa summa gratia est quod homo in vnitate persone deo coniunctus est: et quia bonitas anime consistit in perfectione rei: et maxima perfectio nature humane fuit in sui coniunctione cum deo in vnitate persone: ideo diuina bonitas maxime in illa vnione refulsit. Unde secundum Damas. lib. 3. cap. 3. In incarnatione refulsit diuinabonitas in hoc quod non despexit infirmitatem proprii plasma tis: sed supple ad magnam perfectionem elenauit.

Ad primum in oppositum dicendum: quod quamuis in incarnatione refulsit bonitas ratione iam dicta et iustitia in hoc: quoniam homine victo non alio facit vincere tyrannum: et in hoc quod non vi: sed per viam iustitie de morte eripuit: et sapientia in hoc quoniam inuenit difficillimi solutioni valde decentissimam id est conuenientem modum liberandi hominem et potentia propter vnionem maxime distantium: tamen quia precipue ibi manifestata fuit bonitas gratia et charitas: ideo magis appropriatur incarnatio spiritui sancto: vt efficienti quam patri vel filio.

¶ Ad secundum dicendum: quod potentia ope rantis ostenditur in effectus productione: bonitas autem in effectus perfectione: et quia in creatione res accipiunt esse et in incarnatione natura humana eleuata fuit ad perfectissimum esse: ideo opus creationis appropriatur patri: et opus incarnationis spiritui sancto.

¶ Ad tertium dicendum: quod in naturalihominis conceptione vis actiua in seine patris non tantum modo format setum de materia ministrata a matre: sed etiam ad se attrahit illud quod est necessarium ad hoc vt setus perficiatur in quantitate debita suppletio primi operis in conceptione christi appropriatur spiritui sancto: sed quia filius dei ad se traxit humana naturam comparatur virtuti actiue que est in semine patris ratione operationis secunde.

Quaestio II. SEcundo queritur vtrum christus vere dicopsit nlius spirit: sancti. Et videtur quod sic. Ad Rom. 8. dicitur christus primogenitus in multis fratribus: sed fratres non habet nisi inquantum homo: nec sic habet fratres ratione matris: quia virgo maria numquam habuit filium nisi christum: ergo videtur quod inquantum homo fratres habet ratione patris: sed certum est quod non habuit hominem patrem: ergo inquatum homo filius est spiritus sancti: et totius trinitatis.

¶ Item secundum philosophum. 15 de animalibus: pater non est pueri pater: quia aliquid de eius seine conuertatur in substantiam pueri: sed quia per virtutem actiuam in suo semine format corpus pueri de materia ministrata a matre. Cum ergo spiritus sanctus per suam virtutem actiuam formauerit corpus christi de mara ministrata a vergine: videtur quod vere pater christi: et proprie dici possit. Contra. August. 2. libro de trinitate cap. 10 dicit quod christus: neque sui: neque spiritus sancti filius credi: aut intelligi potest.

Respondeo quod christus vere non potest dici fiius spiritus sancti: nec totius trinitatis. Tripliciter enim dicitur aliquis filius dei: scilicet per generationem: et per adoptionem: et per creationem Primo modo non potest vere dici christus filius spiritus sancti: nec totius trinitatis: quia inquantum deus non est genitus a spiritu sancto: nec a tota trinitate: sed tantum a patre: et inquantum homo non est genitus: nec a patre: nec a seipso: nec a spiritu sancto: sed factus: quia generatio est productio per modum nature. Christus autem inquantum homo non est productus ab aliqua diuina persona per modum nature: vnde inquantum homo non est filius alicuius diuine persone per generationem: nec etiam debet dici christus filius spiritus sancti vel totius trinitatis per adoptionem: quia vt inferius ostendetur: non est concedendum quod christus sit dei filius adoptiuus: nec etiam per creationem: quia vt inferius ostendetur: non est concedendum: quod christus sit creatura.

Ad primum in oppositum dicendum: quod fraternitas non dicitur de nobis per comperarationem ad christum: et ad alios homines vniuoce: sicut esse silium dei patris nobis: et christo non conuenit vniuoce. Ipse est enim filius dei patris per generationem: nos autem per adoptionem et creationem. Unde non per illum modum dicitur Paulus frater christi quo dicitur frater Ioannis. ¶ Ad 2m dicendum: quod illud argumentum deficit in tribus: non enim est sic intelligenda illa auctoritas philosophi. Quod nihil de seine patris conuertatur in aliquid necessarium ad consistentiam pueri: quia conuertitur propter sui subtilitatem in spiritus: qui per corpus pueri sunt delatores virsum anime. Unde Auicenna. 9. de animalibus sic ait. Putant homines quod Aristo. putauerit quod semen viri non esset pars pueri: nequam immixtum cum materia pueri. Sed hoc non fuit eius consilium: sed eius consilium fuit: quod inuoluatur cum matrice: et profundatur in materia vt sit operator membrorum: et ducat idoneam materiam ad membra: et erit illud sperma materia spiritus in creatura: quia efficitur multum subtile et habile vt transeat in spiritum. Alius defectus argumen ti est: quia spiritus sanctus de materia ministrata a virgine non formauit corpus christi materialiter: sed voluntarie. Tertius defectus est: quia christus inquantum homospiritui sancto non est similis in natura: sed inquantum deus Inquantumi autem deus a spiritu sancto non est: et ideo non debet dici filius spiritus sancti.