Articulus 5

Quaestio I Rimo ostendo: quoim christi sit omnipotens glosa super illud math. Ultimo. Data est mihi potestas in celo: et in terra: hoc non decoeterna patris diuinitate sed de assumpta humanitate dicit.

¶ Item glosa super illud Luce I. hic erit magnus: dicit quod non ante partum virginis magnus non fuerit sed quia potentiam: quam dei filius naturaliter habet: homo ex tempore erat accepturus.

¶ Item omnis natura habens actualem existentiam infinitam est omnipotens: quia quantum res habet de actualitate: tantum habet de actiua potentia: sed anima christi habet actualem existentiam infinitam: quia non habet aliud esse actuale: quam esse verbi: quod est infinitum: ergo animachristi est omnipotens.

Contra illud: quod est dei proprium non conuenit ime christi: cum sit creatura: sed esse omnipotentem proprium dei est

¶ Unde exo. 15 omnipotens nomen eius. ergo anima christi non est omnipotens.

¶ Item magister in littera: non est ei datum posse omnia facere: que deus facit: ne ompsus: et per hoc deus putaretur.

Respondeo quo christi non est ompostus: omnipotentia. nm includit actiuam potentiam infinitanintensiue: in anima autem christi cum sit creatura non est: nec esse potest actiua potentia infinita intensiue: quia cum vnumquodque agat secundum illud: quod est ens actu: et patiatur inquantum est in potentia quantum res habet de actiua potentia tantum habet de actualitate. ergo potentia actiua infinita includit actualitatem infinitam in habente illam potentiam. actualitas autem infinita in nulla creatura esse potest: quia omnis actualitas creature cum possibilitate permixta est tamen omnis potentia actiua: que anime christi dari potuit sibi data est.

Ad primum et secundum in oppositum dicendum quod ille glose in telliguntur secundum illum modum loquen di quo idiomata conuincantur. Unde post verba glose secundo allegate: stati subiungitur: vt vna sit persona homo: et deus inquo satis datur intelligi: quod ille homo: ideo dicitur ompsus: quia ille qui est homo est deus.

¶ Ad tertium dicendum: quod maior non est vera: nisi de natura cuius naturale esse quod sibi per naturam suam conuenit est infinitum esse autem per actualem existentiam ipsius verbi non conuenit nature humane naturaliter: sed per dignatiuam dei supernaturalem potentiam. Potest est dici quod existentia nature humane in verbo: non est esse ipsius verbi: sed quedam habitudo ipsius nature humane ad ipsum verbum. existere enim per se non est existere in alio: nec econuerso.

Questio. II. SEcundo quaeritur vtrum im christi sit poten tior: quam sit natura humana: cuius est parus: existens esset in supposito creato. et videtur quod non ficut dicit Damas. libro 3. c. 15 natura cognoscitur per suam actionem: sed anima christi non est alterius nature quam esset: si humananam cuius est pars esset existens in supposito creato. ergo nec aliam potest habere operationem: quam tunc habent.

¶ Item diuersus modus existendi naturam: non variat eius potestatem: quod patet natura enim accidentium alium modum existendi habet: dum sunt separata a subiecto: et dum sunt in subiecto: et tamen eandem potestatem habent: siue separata: siue in subitentiecto existentia: vt patet in accidentibus in sacramento altaris:

¶ Sed naturam existere in supposito increato: et eam existere in supposito creato: non sunt nisi diuersi modi existem di: ergo non maiorem potentiam habet natura humana christi: quam si esset in supposito creato existens.

Contra. vnio anime christi diuine persone: vt supposito: nobilior est: quam vnio anime deo: vt obiecto quia prima includit secundam.

¶ Sed anima per gloriam vnitadeo: vt obiecto: multo potentior est: quam si esset sine illa vnio ne: ergo anima christius multo est potentior: quam si natura humana: cuius est pars: esset existens in supposito creato.

Respondeo quod anima christi est potentior: quam sit natura humana cuius est pars: esset existens in supposito creato: cuius ratio est. posse enim agere realiter: vel pati: non est nisi actu entis. Ens autem comprehendit essentiam: et actualem existentiam. Unde non tantum attenditur maioritas potestatis in ente: ex parte eterne.

¶ Sed etiam ex parte actualis existentie. Essentia ergo manens eadem crescit in potestate: accipiendo nobiliorem existendi modum. Cum ergo anima christis incomparabiliter nobilius existat actualiter: quam si natura humana: cuius est pars: esset existens in creato supposito: sequitur: quod sit potentior: quam si natura humana: cuius est pars: esset existens in supposito creato. Unde vt superius dictum est: non posset capere tantam plenitudinem habitus gratie: quantam habet modo.

Ad primum in oppositum dicendum: quod Damas. loquitur de operatione naturali: per quam et si cognoscatur natura: non tamen opetet: quod per eam cognoscatur supernaturalis eius essentia.

¶ Ad secundum dicendum: quod propter meritum fidei in credendo: dispensatiue factum est per diuinam potentiam: vt accedentibus in sacramento altaris maneat eadem naturalis potestas ad agendum: et patiendum: que eis conueniebat existentibus in sub iecto.

Questio III TErtio queritur vtrum anima christi posset facere non mediante opere nature impressiones: que per naturam fiunt in istis inferioribus: et videtur quod sic Damas. lib. 3. ca. 15. dicit de christo: quod super hominem: que hominum sunt: agebat: et posuit exemplum: de ambulatione super aquas: ergo videtur: quod hoc fecerit per naturam humanam supernaturaliter sublimata: ergo pari ratione anima christi posset facere non mediante natura impressiones quas facit natura.

¶ Item non est maius tales impressiones facere: quam totam terram mouere: sed sicut dicit Ansel. libro de similitudinibus: inter principium et medium loquens de parte beatitudinis: que est fortitudo in futuro sic iustus: fortis erit: vt etiam si vellet terram commouere posset: ergo et supradictas impressiones quilibet beatus facere posset.

¶ Item per habitum glorie potest intellectus in actionem super naturalem: quam sine habitu glorie habere non posset: ergo a simili: quasuis facere praedictas impressiones: non mediante opere nature esset anime christi supernaturale: videtur quod per habitum glorie hoc facere posset.

Contra glosa super illud Io. 2. Quid mihi: et tibi muler: dicit id est que natura est mihi: et tibi: communis: secundum quam hoc faciam: quasi dicat nulla. ergo videtur sentire: quod conuertere aquam in vinum non poterat per humanam naturam: sed tantum per diuinam: ergo a simili: nec praedictas impressiones facere poterat per humanam naturam.

¶ Item non est maius paralyticum curare: quam predictas impressiones facere: non mediante opere nature: sed sicut dicit glosa: super illud marci. 2o. Ut autem scientiatis: quia potestatem habet filius hominis etc. Operum virtute se deu esse manifestat: quod non esset verum: si curare paralyticum: quod est opus de quo ibi loqui tur glosa potuisset per naturam humanam: quamuis beatam: ergo nec predictas impressiones posset facere per naturam humanam.

Ad istam questione dixerunt aliqui quod anima humana: per suam virtutem naturalem: aliquando posset facere tales impressiones: sed hoc est falsum: et reprobatum lib 2. di. 7.

¶ Alii dicunt: quod quamuis humana anima per suam naturalem virtutem non posset tales impressiones facere: tamen anima beata: et maxime anima christi: propter excellentiam beatitudinis sue: et superexcellentiam actualem existentie posset facere tales impressiones: non mediante opere nature. Unde isti plane excedunt: quod posset istam materiam corporalem tramsmutare ad formam substatialem: et accidentalem modo sublimiori: quiam tramsmittere opere nature.

¶ Sed contra hoc videtur posse argui: quia secundum euangelium et sanctos per miracula que faciebat: ostendebat se deum esse que probatio non fuisset efficax si illa potuissent fieri creata virtute: quamuis autem per beatitudinem anime christi: et suam essentiam in verbo sit in ea supernaturalis virtus: tamen non transcendit terminos virtutis create. Ideo mihi videtur dicendum: quod quamuis christus: quia est deus: et homo possit ratione diuine potentie praedictas impressiones facere: et quecumque alia: que contradi ctionem non includunt: tamen eius anima hoc non potest: secundum enim Ricardum 1. li. de tri. c. 2. Illa signa: et prodigia que facta fuerunt ad confirmationem fidei nostre: non nisi per diuinam virtutem fieri potuerunt.

Ad primum in oppositum dicendum: quod Damas. non plus vult diceter illo verbo: nisi quod christus: quamuis esset homo: faciebat per virtutem diuinam opera existentia super virtutem humanam: et quod iste fuerit intellectus eius: patet quia post illa verba: paucis interpositis sic dicit: non enim homo erat solum: sed etiam deus.

¶ Ad secundum dicendum: quod maior falsa est quia in substantia intellectuali est aliqua ordinatio ad mouendum corpus secundum locum non tantum ad transmutandum materiam ad naturalem formam. Uel potest dici: quod illud verbum Ansel. sic intelligendum est non quod quilibet beatus motum totius terre simul possit efficere: sed quia a deo precibus posset impetrare: vt ipse deus hoc faceret: quia deus omnia facit: que beati absolute volunt fieri.

¶ Ad tertium dicendum: quod aliquando aliqua actio est super facultatem alicuius nature: que tamen capax est super naturalis facultatis qua cum sua naturali facultate potest in illam actionem.

¶ Alia autem est actio super nature facultatem: que nullo modo est capax facultatis: qua possit in illam actionem.

¶ Primo modo: videre deum est super naturalem facultatem intellectus.

¶ Secundo modo est super facultatem naturalem sensus. Ad similitudinem modi dico: quod transmutare materiam ad naturalem formam non mediante opere nature est super naturalem facultatem creati spiritus cumiuscumque: et que de hac quaestione dicta sunt: sine preiudicio: et temeraria assertione dicta sint.

Questio IIII QUarto posset queri vtrum christo: non tantum ratione diuine nature: sed etiam ratione humane: conueniat regia potestas. Sed quia de hac materia tangetur in quarto: domino concedente: vbi magis proprie locum habebit: ideo de hac quaestione: videtur mihi supersedendum ad presens.