Prologus

¶ Incipit scriptum super quarto sententiarum editum a fratre Ricardo de Mediavilla ordinis minorum doctore preclarissimo.

Prologus. Noua signa et immuta mirabilia glorifica manum et brachium dextrum. excita furorem: et effunde iram. Hec verba scripta sunt ecclesi. 36. que sic possunt exponi vt in eis per modum orationis predicta fuerint nouorum sacramentorum institutio: mortuorum resurrectio: electorum glorificatio: et reproborum damnatio. Per signa enim possunt intelligi sacramenta vt enim dicit magister huius quarti di. 1. c. 1. Sacramentum est sacre rei signum. Et Aug. 10. de. ci. capi. 5. Et hebetur de conse. di. 2. Sacrificium. Sacramentum est sacrum signum. Per innouare significatur aliquid nouum instituere. accipiendo innouationem pro institutione nouorum. Per immutare mirabilia significatur vltra mirabilia que facta sunt vel fiunt facere mirabiliora. Per manum intelliguntur operationes. Et quia operationes indifferentes sunt ad bonas et malas: et sole bone operationes glorificande sunt id est operatores earum propter eas glorificandi sunt. ideo postquam dixit. Glorifica manum: subiunxit et brachium dextrum. ita vt legatur: et pro id est Per operationem enim dextram intelligitur operatio bona: sicut et per sinistram mala: vt sit sensus Glorifica manum et brachium dextrum id est glorifica facientes opera bona. Excita furorem id est suscita reprobos: qui dicuntur furor per quemdam figuratiuum modum loquendi: vnde ad litteram insensati dicuntur. vnde vt habetur sap. 5. Ipsi dicent in iudicio de iustis. Nos insensati vitam illorum existimabamus insaniam. Et effunde iram id est effunde super eos damnationem eternam. Et secundum hanc expositionem in verbis propositis tanguntur quatuor. Primo sacramentorum noue legis institutio et veterum euacuatio: cum dicitur Innoua signa. Secundo generalis omnium resurrectio: cum dicitur. Et immuta mirabilia. Mirabilius enim opus faciet deus in mortuorum omnium resurrectionem quam modo sit hominum generatio. Tertio spiritualis electorum resurrectio et glorificatio simul cum dicitur. Glorifica manum et brachium dextrum. Quarto reproborum resurrectio et damnationis eorum completio cum dicitur. Excita furorem et effunde iram. de quibus determinat magister in hoc quarto. Per innouationem ergo signorum vt dictum est intelligitur institutio nouorum sacramentorum id est sacramentorum no. l. que sunt signa virtute medicinalia: de quo potest exponi illud quod dicitur Danielis 6 de deo. Ipse est liberator atque saluator faciens signa scilicet liberationis et saluationis. Quod autem liberat infirmum et sanat virtute medincinale est. De eodem etiam potest exponi illud quod dicitur ad Heb. 2. Noua .l. in nos confirmata est. contestante deo signis: et paucis interpositis sequitur Spiritus sancti distributionibus id est signis: perque ministerialiter distribuitur gratia spiritus sancti. Sunt etiam signa praesingularitate mirabilia: de quo potest exponi illud quod dicitur. Exo. 34. Signa faciam que nunquam sunt visa super terram: nec vllis gentibus. In gente enim iudeorum non erant talia signa visa: quia sacramenta vete. l. gratiam significabant: sed non sicut ista conferebant. Et quia signa medicinalia et mirabilia debent suscipi cum reuerentia. ideo vt suscipiantur cum maiori reuerentia sunt praedicabilia. de quo potest exponi illud quod dicitur Danielis 3 Placult mihi praedicare eius signa: quia magna sunt. Predicta autem signa Christus instituit ad enacuandum sacramentorum veteris legis imperfectionem: et propter promissorum adimplectionem: et legis faciliorem obseruationem: quia gratiam conferunt: per quam legis mandata faciliter adimplentur. Per immutationem etiam mirabilium intelligitur factio mirabiliorum: que faciet deus in omnium mortuorum resuscitatione: quod est mirabilius quam fuerit eorum generatio: ad quam ordinatur matrimonii sacramentum: de qua resuscitatione potest exponi illud quod dicitur Iob. 37. Conabit deus in voce sua mirabiliter: qui facit magna et inscrutabilia: in quo conuenienter datur intelligi mortuorum futura resurrectio: quia sicut dicit Aposto 1. ad Cor. 15. Canet tuba et mortui resurgent incorrupti. Et in electorum perfecta glorificatione: quod erit mirabilius quam sit vel fuerit eorum per sacramenta sanctificatio: de qua glorificatione potest exponi illud quod dicitur in psal. 16. Mirifica misericordias tuas: qui saluos facis sperantes in te. Per sperantes in deo intelliguntur electi. Salutis eorum factio est eorum glorificatio: quam per dei misericordiam mirabiliter consequuntur. Et in reproborum eterna damnatione: quod erit mirabilius quam fuerit eorum temporalis afflictio: quam multi sustinent reprobi pro sacramentorum contemptu. de qua damnatione potest exponi illud quod dicitur Sap. 16. Quod enim mirabile erat in aqua que omnia extinguit plus ignis valebat. In quo figurata est damnatio reproborum. de reprobo enim dicitur Iob 24 quod ad nimium calorem transiet ab aquis niuium: a quo calore et frigore nos defendat: et ad gloriam electorum perducat dominus iesus christus qui cum patre et spiritu sancto viuit et regnat: de us per omnia secula seculorum: Amen.

¶ Textus quarti sententiarum in quibus a principio ad. XLII. dis. inclusiue vsque de sacramentis sacramentalibusque signis agitur. Deinceps vero ad calcem vsque de vniversali resurrectione deque praemiis vnicuique iuxta opera sua tribuendis enodatur. Adiectis passim (prout textus expostulant) biblie canonumque concordantiis.