Articulus 1

Questio I PRimo ostendo quod non quilibet sacerdos potest hoc sacramentum conficere: quia in qualibet repu. principi debetur actus nobilissimus. Sed conficere corpus christi actus est nobilissimus: ergo conuenire non potest nisi principi sa cerdotum.

¶ Item prima. q. 1. Multi secularium: exponi tur illud verbum Malac. 2. Maledicam benedictionibus vestris etc. sic: hoc est his que nunc in eis possidetis benedictionibus: seu quicquid a vobis benedictitur: ergo quicquid benedicunt sacerdotes mali maledicit deus: sed hoc sacramentum confici non potest nisi bendictione dei: ergo a malo sacerdote non potest confici.

¶ Item. 1. q. 1. Quod quidam §. Opponitur. Suspenso vel deposito sacerdote nulla ei relinquitur potestas sacrificandi: sed sacerdos suspensus vel depositus remanet secerdos: quia character sacerdotalis est indebleilis: ergo non omnis sacerdos potest hoc sacramentum conficere.

¶ Item. 24. q. 1. Audiuimus. §. Si autem Quicumque ab vnitate ecclesie que per Petrum intelligitur fuerit alienus execrare potest: consecrare non valet: sed sacerdos alienus ab vnitate ecclesie remanet sacerdos: ergo non omnis sacerdos potest hoc sacramentum conficere.

¶ Item n quilibet sacerdos posset hoc sacramentum confincere: cum virtus misse consistat in sacramento: eque bonum esset seu vtile audire missam a malo sacerdote sicut a bono: sed hoc est falsum ceteris enim paribus melius est audire missam a bono sacerdote: ergo sacerdotes mali non possunt conficere hoc sacramentum.

Contra prima. q. 1. Quod quidam: nulla ostenditur causa cur ille qui ipsum baptismum amittere non potest ius dandi amittere possit: ergo a simili nulla ostenditur causa cur ille qui sacerdotalem ordinem amittere non potest ius consecrandi amittere possit: sed nullus sacerdos potest amittere ordinem sacerdotalem: quia character indelebilis est: ergo quilibet sacerdos boc sacramentum conficere potest.

¶ Item. e. c. §. De his. Redeunti non redditur: quod et foris habebat. Et 1. Constat eam id est sacramentorum sanctitatem in peruersis hominbus et sceleratis: siue in his qui intus sunt: si de in his qui foris sunt impollutam atque inuiolabilem permanere: ergo quilibet sacerdos qualiscumque sit potest hoc sacramentum conficere.

Ad istam questionem dixerunt aliqui quod excommunicati velde heresi manifeste notati non videntur hoc sacramentum posse conficere: licet sacerdotes sint: quia sacerdos offert sacrii¬ cium ex persona eeclesie: et huius opinionis videtur fuisse magister: vt patet in littera huius di. q. 2. Similiter dicunt de degradatis: sed istos non dicunt remanere sacerdotes: quia sicut episotus illi potuit conferre ordinem sacerdotalem: ita potest auferre.

¶ Preterea: si remaneret sacerdos non relinqueretur seculari iudicio puniendus.

¶ Sed hec opinio falsa est. potestas enim consecrandi corpus christi fundai super characterem sacerdotalem: vel est ipse character: qui quidem ab homine per hominem auferri non potest: indebilis enim est.

¶ Nec cogunt rationes adducte pro opinione. Sacerdos enim hereticus etiam quantum ad hunc articulum si intendit facere quod facit ecclesia quo ad hoc offert ex persona ecclesie etiam si nihil intendat facere in particulari. Sicut enim secundum philosophum secundo priorum: aliquid potest sciri in vniversali: et ignorari in particulari: sic dico quod sacerdos potest intendere conficere in vniversali scilicet inquantum intendit facere quod facit ecclesia: et non intendere in particulari inquantum estimat ecclesiam in hoc articulo esse deceptam.

¶ Quod etiam dicunt de degratis non valet: quia episctus non est efficiens causa impressionis characteris: sed ministerialis: deus enim ipsum imprimit per ministerium episcoti quem deus non instituit ministrum auferendi sicut conferendi: quia propter effificaciam consecrationis debet esse perpetuus ordo.

¶ Quod etiam dicunt degradatum relinqui iudicio seculari non cogit: quia subesse iudicio seculari non est essentiale ordini: sed clericis conuenit ex priuilegio quo degradatus sua culpa priuatur.

¶ Dicendum ergo ad quaestionem quod quemlibet sacerdotem posse hoc sacramentum conficere dupliciter potest intelligi scilicet aut de iure aut de facto.

¶ Primo modo: non omnis sacerdos potest hoc sacramentum conficere: quia neque irregularis: nec interdictus nec suspensus ab executione eorum que sunt ordinis: nec excommunicatus: nec schismaticus: nec hereticus: nec degradatus hoc sacramentum de iure potest conficere: quia cuilibet predictorum prohibitus est potestatis et sacerdotalis vsus. Unde conficiendo grauissime peccant.

¶ Secundo modo qualibet sacerdos hoc sacramentum potest conficere: quia nullus sacerdos quamtumcumque fuerit nefarius amittit characterem sacerdota lem super quem fundatur conficiendi potestas: vel est ipso potestas conficiendi. Unde si qualiber predictorum super materiam debitam dicat formam verborum debitam cum intentione faciendi quod facit ecclesia vere conuertitur substantia panis in corpus christi: et substantia vini in sanguinem.

Ad primum in oppositum dicendum: quod maio: est intelligenda de actu nobilissimo quo a principe alicui consertur aliqua eminentia status super alios: sed sacerdos conficiendo hoc sacramentum et fidelibus ministrando non constituit aliquem in aliqua eminentia status super alios: sicut episcotouo conferendo alicui ordinem vel aliquem confirmando constituit ordinatum et confirmatum in aliquo statu eminenti in ecclesia: quia ordinati sunt sicut duces: et confirmati sicut milites: et ideo tales actus reseruantur epistis: et quia etiam consecratio altarium: et bendictiovirginum non veniunt in vsum totius ppostuli: sed aliquarum excellentium personarum: ideo tales actus non conueniunt nisi episois: et ratione ordinis epistalis. Unde nec talia secerdotibus simplicibus conuenire possunt: extra de consecra. eccleAliqua per episctum in tex. et in gl.

¶ Ad secundum dicendum: quod illud verbum intelligendum est de his qui male benedicut inquantum mali sunt: quia inquantum tales laudant mala que deus vituperat. Sacerdotes autem mali conficiunt corpus. christi non inquantum mali sunt: fed inquantum sunt sacerdotes: nec sicut cause principales: sed sicut ministeriales. Unde a quocunque sacerdote conficiatur: conficitur principaliter non bendictione hominis: sed dei.

¶ Ad tertium dicendum quod secundum gl. ibidem ibi accipitur potestas pro executione potestatis: et intelligendum est quod talis executio non remanet eis de iure.

¶ Ad quartum dicendum: quod istud verbum consecrare non valet: intelligendum est de iure: secundum tamen gl. ibidem: talis conficit si formam obseruet: quia hoc ordinis est quem retinet recedens ab vnitate ecclesie.

¶ Ad quantum dicercendum quod quamuis virtus misse principaliter consisiat in sa eramento: et quantum ad hoc equaliter est bona missa celebrata a malo sacerdote sicut a bono: tamen quantum ad aliqua secundaria potest esse missa boni sacerdotis melior: quia quam tum ad illa non um habet efficaciam ex opere operato: sed etiam ex sanctitate et deuotione operantis: et ideo ceteris paribus melius est audire missam a bono sacerdote quam a malo.

Quaestio. II.

Ecundo quaeritur vtrum non sacerdos po ssit hoc sacramentum conficere. Et videtur quod sic. Duorum actuum: quorum vnus ordinatur ad alium: ille est nobilior ad quem alius ordinatur: sed conficere corpus christi ordinatur ad sumere: ergo nobilius est sumere quam conficere: sed non sacerdos potest sumere: ergo multo fortius potest conficere.

¶ Item corpus christi conficitur in virtute dei. Sed bonus laicus plus participat de virtute dei quam malus sacerdos: ergo multo fortius potest conficere quam malus sacerdos.

Contra solis apostolis et aliis discipulis dixit christus in cena: hoc facite in meam commemorationem: sed apitulorum episcoi sunt successores: aliorum discipulorum presbyteri. di. 21. In nouo: ergo potestatem conficiendi: non habent nisi episcoi et sacerdotes inferiores.

Respondeo quod non sacerdos non potest hoc sacramentum conficere: sicut enim accipipotest ex sententia Diony. primo. c. ecclsi. hierar. et Ber. 3 libde conside. c. 13. Ecclesiastica hierar. imitari debet angelicam hierar. sed secundum Diony. 4. c. angelice hierar. Angeli inferiores reuelationes diuinas: seu illuminationes recipiunt mediantibus superioribus. Unde et conueniens fuit vt in ec clesia. hierar. in feriores reducerentur in deum mediantibus superioribus: et quia sacramentum eucha. offertur deo ad reconciliandum nos sibi. vel ei fortius vniendum: ideo potestatem conficiendi corpus christi noluit deus dare nisi illis qui essent ex officio mediatores inter ipsum et populum cuiusmodi sunt sacerdotes.

Ad primum in oppositum dicendum: quod sumptio sacramenti maior est in vtilitate quam confectio: sed in potestate est econuerso: et ideo non opetet quod qui potest sumere possit conficere.

¶ Ad secundum dicendum: quod bonus laicus plus participat de dei virtute quantum ad ea quae pertinent ad formalem bonitatem subiecti proprii quam malus sacerdos: sed quantum ad ea que pertinent ad potestatem plus participat de divina virtute malus sacerdos quamponus inaicus: quia tamen simpliciter melius est esse sanctum quam habere potestatem exercendi officia sancta: ideo simpliciter plus participat de dei bonitate bonus laicus quam malus sacerdos.

Quaeotido III.

Ertio queritur. vtrum non sacerdos possit hoc sacramentum dispensare. Et videtur quod sic. Legitur de beato Laurentio qui non erat nisi diaconus quod sibi suit commissa dominici corporis dispensatio.

¶ Item. 33 di. praesente. praesente presbytero diaconus eucharistiam corporis christi pptlulo si necessitas cogit iussus eroget: ergo saltem in casu necessitatis non presbyteri possunt hoc sacramentum dispensare.

¶ Item eadem di. Diacones: dicitur de diaconibus quod sacramenti corporis erogationem sub conspectu episcti seu prespyteri nisi his absentibus ius non hebeant exercendi: ergo saltem absente episco et presbytero non presbyteri possunt hoc sacramentum dispensare.

¶ Item laici in casu possunt corpus christi tangere: et debent: vt si viderent ipsum in luto cecidisse: et non esset alius qui eleuaret: ergo a simili possunt corpus christi ad infimos deferre: et eis dare si non est alius qui det

Contra. de conse. di. 1. in sacta In sctu apostolica sede sta tutum est vt sacra vasa non ab aliis quam a sacratis: dominoque dicatis hominibus contractentur: ergo multo minusilicitum est hominibus non sacratis hoc sacramentum dispensare: sed laici non sunt sacrati: ergo hoc nullo modo licet eis.

¶ Item di. 93. Non opetet diaconos panem dare scilicet corpus domini. secundum glo. ergo diaconi non possunt hoc sacramentum dispensare.

Respondeo quod dispensatio huius sacrament ex officio non conuenit nisi presbyteris: cuius ratio est: quia ipse sacerdos repraesentat christum qui suit mediator dei et hominum: dispensatio autem huius sacramenti est ad re conciliandum nos deo: vel ei fortius vniendum: et ideo soli sacerdoti qui est mediator inter deum et populum: conu enit ex officio hoc sacramentum dispensare. Unde de consecra. di. 2. Peruenit. Modis omnibus presbyter per semetipsum in firmum communicet: quod si aliter fecerit gradus sui periculo subiacebit: diaconis autem conuenire potest in casu scilicet cum necessitate cogente iubetur eis ab episco vel presbytero hoc sacramentum dispensare: vel presbytero longe posito: si tamen necessitas vrget: et hec patent per decreta ad primam partem allegata. Laicis autem dispensatio huius sacramenti: siue absente praebytero sine presente: siue iubente siue non iubente conuenit. Unde de conse. di. 2. Peruenit. Quidam presbyteri inttum paruipendunt diuina mysteria: vt iaico aut femine sacrum corpus domini tradant ad deferendum infirmis: et quibus prohibetur ne sacrarium ingrediantur: neque ad altare appropinquent: illis sanctam sanctorum committuntur: quod quantum sit horribile: quantumque detestabile omnium religiosorum animaduer tit prudentia. Igitur interdicit per omnia synodus: ne talis temeraria presumptio vlterius fiat: cuius ratio assignari potest: et ex parte reuerentie sacramenti quod tangi non debet nisi a manibus sacratis: et ex parte ordinis membrorum ecclesie: qui exigit vt sicut ab anima mediante corde deriuantur eius virtutes ad alia membra: et sicut diuine illuminationes mediantibus superioribus deriuantur ad inferiores: ita sacramenta spiritualia vite debent pplulo per ministros ecclesie dispensari.

Ad primum dicendum quod quamuis fuerit sanguis dispensator non tamen legitur fuisse dispensator corporis. Unde adhuc in aliquibus ecclesiis mistris altaris sanguis per diaconum dispensatur: non tamen corpus: cuius ratio est: quia dispensans corpus tangit ipsum: quod non debet facere non habens manus consecratas nisi in casibus supradictis: sed dispensans sanguinem non tangit nisi vas.

¶ Ad alia duo sequenti patet quid dici debeat ex dictis in quaestione.

¶ Ad quartum dicendum quod non est simile de dispensatione huius sacramenti: et eleuatione eius de luto si cecidit: quia receptio huius sacramenti non est necessitatis: sed sibi reuerentiam facere necessitatis est quam facit qui eleuat ipsum de luto.

Quaestio IIII

QUarto queritur vtrum licitum sit homini hoc sacramentum suscipe re a publico peccatore.

¶ Respondeo: quod a publico peccatore: heretico: symoniaco vel schismatico: vel excommunicato non licet hoc sacramentum suscipere: quia predictis interdicta est dispensatio huius sacramenti ex statuto ecclesie: quia sunt extra vnitatem ecclesie: in qua sacramenta conferuntur: nec etiam a publieo fornicatore: quia propter huius sacramenti reuerentiam etiam illis interdicta est huius sacramenti dispensatio: maior tamen requiritur mamfestatiocriminis fornicationis ad hoc vt euitetur fornicator quam spyermonie aut schismatis: aut excommunicationis ad hoc vt caue ant homines huius sacramentum recipere ab eis: non enim debent vitare recipere sacramentum a fornicario nisi sit conuictus et condemnatus per sententiam vel per confessionem sactam in iure vel per rei euidentiam: que tanta est quod nulla potest tergiuersatione celari: extra de coha. cleri. et mu. c. vlt. c. Uestra: et sic intelligitur illud decretum. di. 32. Nullus. Nullus missam audiat presbyteri quem scit concubinam indubitanter habere: secundum quod videtur sentire gl. ibidem. Si autem queras vtrum licitum sit homini hoc sacramentum suscipere a sacerdote de gradato: dico quod non: nec etiam ab irregulari si sua irregularitas est notoria. nec etiam a simpliciter suspenso a sacerdo tali officio: si illa suspensio notoria est: quia qui scienter a pre¬ dictis susciperet hoc sacramentum contemneret sententiam ec clesie: quod facere non licet

Distinctio II

COnsequenter queritur de secundo principali.