Articulus 4

Quaestio

PRimo ostendo quod matrimonium non sit in genere relationis. Secundum philosophum. 5 physi. in ad aliquid non est motus scilicet immediate. sed consensus legitimarum personarum per verba de praesenti expressus terinatur ad matrimonium immediate: ergo matrimonium non est relatio.

¶ Item inter vnum virum: et vnam vxorem non est nisi vnum matrimonium: sed relatio viri ad vxorem: non est relatio vxoris ad virum: ergo matrimonium non est relatio.

Contra. maginer di. sequenti c. I. Matrimonium est maritalis coniunctio viri et mulieris inter legitimas personas indiuiduam vite consuetudinem retinens: sed hoc non potest intelligi de coniunctione que est actio quia tunc inter dormientes non esset matrimonium: ergo hoc intelligitur de coniunctione que est relatio causata per coniunctionem que est actio.

Respondeo quod matrimonium dupliter potest accipiUnomodo pro eo quod in matrimonio est sacramentum tantum. Alio modo pro eo quod in matrimonio est res: et sacramentum.

¶ Primoodo dupliciter scilicet aut pro signis sensibilibus mutuum voluntatis consensum exprimentibus: et sic non est relatio. verba enim sub ratione qua sunt soni: sunt in genere qualitatis. Aut proaignificatione illorum signorum: et sic dico est relatio. significata per modum actionis.

¶ Secundos etiam dupliciter potest accipi. Unomodo pro muto consensu voluntatis viri et vxoris: et sic non est relatio. sed actio. Alio modo pro mutua obligatione vtriusque ad reddendum debitum et non ad impediendum procreationem pro lis: que obligatio causatur inter legitimas personas per mutuuconsensum per verba de presenti expressum: et sic matrimonium est relatio: et quia proprie loquendo hec obligatio verius dicitur. matrimonium quam aliquod praedictorum: quia alia aut sunt matrimonum signum autem causa ideo concedendum est matrimonium esse in genere relationis.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod in ad aliquid non est motus immediate etc. dico quod verum est de motu proprie dicto qui est actus entis in pos secundum quod huiusmodi: sic autem non est motus voluntatis consensus: vnde dicit philosophus. 3. de anima. de actu anime: quod est altera. species motus. vnde per consensum voluntatis immediate potest causari obligatio hominis ad deum.

¶ Ad secundum dicendum quod matrimonium non accipitur pro altera istarum relationum tantum: sed pro vtraque simul. et ideo inter virum et vxorem non est nisi vnum matrimonium. secundum quem modum dicimus quod inter duos vicinos non est nisi vna vicinitas: quamuis relatio Ioannis ad martinum sit alia ab illa quae est Martini ad Ioannem: quia vicinitas est nomen illarum duarum relationum simul: quae sunt inter duos vicinos.

Quaestio II.

SEcundo queritur vtrum matrimonium sit sacramentum noue legis. Et videnmtur quod non: quia in omni sacramento noue legis est aliquid sensibile pro ma: et aliqua verba quasi pro forma: sed non fic est in matrimonio. si enim verba de praesenti mutuum consensum exprimentia sunt quasi forma: nulla est ibi materia: si sunt materia nulla est ibi forma: quia secundum philosophum. 2o physi. materia et forma nunquam coinicidunt: ergo matrimonium non est sacramentum nouelegis.

¶ Item fuit institutum ante no l. ergo non est sacramentum no l. quia omnia sacramenta no .l. in no .l. instituta sunt.

¶ Item sacramentum no cile.t efficit quod figurat: sed secundum aposipium ad ephe. 5 et magistre in littera huius di. c. 4. Matrimonium significat coniunctionem christi et ecclesie quam tamen non efficit. ergo non est sacramentum no. l.

¶ Item nullus homo potest aliquod sacramentum noue legis recipere a seipso. nullus enim potest confirmare seipsum vel baptizare: et sic de aliis: sed vir et mulier per seipsos possunt contrahere matrimonium: quia si contrahunt contractum est quamuis sic facere non debeant: ergo non est sacramentum no. legis.

Contra apostolus ad ephe. 5 dicit de matrimonio. Sacramentum hoc magnum est: dico autem inchristo: et in ecclesia: sed hoc non posset dici de aliquo sacramento quod non esset noue l.t

¶ Item vt superius habitum est sacramenta. veteris legis non conferebant gratiam: sed sacramentum matrimonii confert gratiam: vt in hac di. hitum est: ergo est sacramentum no scilicet

Respondeo quod sacramentum aliquod potest dici no il cest dupliciter. Uno modo: quia primo in noue legis. institutum fuit: sicut baptismus a confirmatio: et sic de aliis. Et sic matrimonium non est sacramentum no l. Fuit enim institutum ante no idl et Alio modo quia quamis fuerit institutum ante no scilicet tunc non habens vim conferendi gratiam in no l. non est euacuatum: sed confirmatum: et factum gratie causatiuum: et sic sacramentum est no idlest Ante enim no scilicet fuit institutum: et tunc gratiam gratum fecientem non conferebat. et in no cile.t non est euacuatum sed approbatum et confirmatum: et factum gratiae causatiuum in quo sacramento: est sacramentum tantum expressio consensuum per verba de presenti. res et sacramentum: vnio consensuum: et obligatio mutua. de qua superius dictum est quod permutuum consensum per verba de praesenti expressum est causata. Hec enim est res respectu significationis exterioris que est per sensibilia signa: et est sacramentum duplicis rei scilicet charitatie quam significat et dispositiue efficit et vnionis christi et ecclsequam significat: sed non efficit: ipsa autem charitas est res tantum.

Ad primum in oppositum dicendum quod essentia huius sacamnti consistit in sensibilem actione suscipientium sacramentum: vnde verbum primo prolatum ab altero eorum habet rationem materie: et verbum secundo prolatum ab allo rationem habet quasi forme: eo modo quomodo verba sunt forma in sacramento. sicut enim cum verbum accedit ad eltum sit sacramentum: vt superius habitum est: sic cum ad verbum illius qui primo dicit: accipiote in vxorem: accedit verbum alterius dicentis: et ego accipiote in virum: vel econuerso. sit sacramentum. Et ita patet quod ibi non est idem materia et forma: nec est de necessitate sacramenti quod verbum viri precedat verbum mulieris neque econuerso: quia quodcumque illorum precedat nihil obest sacramento. Nec dicendum est quod bedictio sacerdotis sit forma huius sacramenti. illa enim est quid sacramentale. non quid pertinens ad essentiam sacramenti

¶ Ad secundum solutum est ex dictis in quaestione.

¶ Ad tertium dicendum quod non opetet quodliet sacramentum no cl. efficere quamlibet rem quam figurat: sed illam quam primo figurat: hoc autem sacramentum primo figurat charitatem quae coniuges debent sese mutuo diligere difectione sctam: et hanc rem dispositlue efficit.

¶ Ad quartum dicendum quod hoc est singulare in hoc sacramento quod non potest suscipi ab vna persona tantum: sed opoertet quod sint plures. vnde non est inconueniens quod a seipsis possint suscipere hoc sacramentum: quia vnus alii ministrat partem vnam: et alius aliam. vnde nullus eandem partem sacramenti recipit a seipso sed ab alio: prima enim proferens verbum pertinens ad sacramenti essentiam ministrat alii sacramenti materiam: et persona secundo proferens aliud verbum pertinens ad eiusdem sacri essentiam ministrat priori quasi formam sacramenti.

Quaestio III.

TErtio queritur vtrum concubitus sit de integritate matrimonii. Et videtur quod sic. De illud est de integritate sacramenti quod exprimitur in institutione eius: sed cum deus mediante adam matrimonium instituit: fuit expressa carnalis copula. cum dictum fuit. Erunt duo in carne vna. ergo carnalis copula est de integritate matrimonii.

¶ Item magihuius di. c. 4. et est. 24. q. 2. Non est dubtum. Non est dubium illam mulierem non pertinere ad matrimonium: et cum qua docetur non fuisse commixtio sexus.

¶ Item secundum aptum ad ephe. 5 matrimonium est sacramentum christi et ecclesie: sed sicut dicit magister vbi prius. et est. 27. q. 2. Cum societas: nuptie preter commixtionem sexuum non habent in se christi et ecclesie sacramentum ergo carnalis copula est de matrimonii integritate.

Contra. inter Mariam t Ioseph fuit verum matrimonium: et tamen inter eos nunquam fuit carnalis copula.

¶ Item deficiente aliquo quod est de integritate sacramenti sacramentum est minus sanctum: sed sicut dicit magister huius di. c. 4. matrimonium in quo numquam fuit carnalis copula: non ideo est minus saecntum: ergo non est de eius integritate.

Respondeo quod matrimonium dupliciter potest coniderarscie. autem quantum ad eius perfectionem primam que est perfectio essentialis: et sic carnalis copula non est de eius integritate: sed sine illa est matrimonium ratum. quantum ad perfectionem secundam que est perfectio aliquo modo accidentalis: et sic carnalis copula est de eius integritate: per ilillam enim efficitur matrimonium consumatum: sicut dicitur quod puerpeius deductionem ad quantitatem perfectam efficitur vir consumatus: que tamen puer existens habebat totam suam perfectionem in esse primo que respicit hominis essentiam.

Ad primum in oppositum dicendum quod adam tetigit non tantum quod est de integritate matrimonii rati: sed etiam consumnati.

¶ Ad secundum dicendum quod illa auctoritas intelligitur de matrimonio consumato: vel ibi accipitur non fuisse pro non esse potuisse: propter scilicet mulieris artationem: sic exponunt quidam: vt recitat glo. ibidem.

¶ Ad tertium dicendum quod quamuis matrimonium absque carnali copula sit sacramentum vnionis christi: et ecclsie quae est per charitatem non tamen figurat illam quae est in nature conformitate: sed matrimonium consumatum vtranque vnionem figurat secundum quod dicit magister in littera.