Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 31
De regularibus et transeuntibus ad religionemSUMMARIA, I. Regularis quis dicatar. Et unde dicatur. 4. Ad quid tene¬ 2. Religiosus lago modo quis dicatus 3. Rustici qui faciunt hospitalia mutant habitum, & accipiun signum certum, & aliquam hospitalitatem exercent, ha bent tamen uxores, & proprium retinenti an censeantu religiosi¬ 6. Regulae quae sint substantiali¬ 7. Regularis qualiter obligetur. Et an possit exire monasterium.! Et an rerocari.9 9. Anmis probationis a quo tempore currii
TRactatum est supra de Clericis se cularib. & eorum rebus subjicitur de Regularib. & de his quae per tinent ad regulares, videamus. Quis sit re gularis, Et unde dicatur. Ad quid tenes tur. Et qualiter obligetur. Et utrum exire possit, vel revo-
Quis sit regularis. a Is qui per emissionem professionis, vel devotionem paternam praelati imperio subjicitur, quia monachum fecit aut propria profe¬ sio, aut paterna devotio, sequenti ratihabitione, ut inf. eo.c scimus, &c. porrectum, &c. cum virum. quod dic ut no. inf. to §. & i trum, per si igitur, ergo regularis est, qui ad vivendu regular ter est adstrictus, sive sit monachus, sive canonicus regu laris, qui & si a sanctorum monachorum consortio non pute tur sejunctus. inservit tamen regulae laxiori infra de statu mo na quod Dei timorem, in multis autem eorum concordat cond tio. infra ne cler. vel mona. ex parte, & super specula. 20. qu. 3. praesen de postu. ex parte. & hoc sive sit clericus sive laicus, nam & tali licet non possit recipi in canonicum supr. de inst.c. 2. tamen potest recipi in conversum, ex quo professus est, regularis po test dici. 27. q. 1. ut lex, vel religiosus. ut sup. de const. ecclesia su pra de reb. eccl non alie .c. su. secus in non professis, qui proprii retinent i9. 4. 2.c. ccontra Paul. vel in domo propria remanen infr. de priv. cum & plantare § de confratribus & c. ut privil. § 1 Sed & largo modo b dicitur religiosus, qui in domo pro pria sancte & religiose vivit, licet non sit professus. 33. qu. quod Deo patri, & dicitur talis religiosus non ideo, quod strictus sit alicui regulae certae, sed respectu vitae, quam arctiorem & sanctiorem ducit, quam caeteri seculares, qui omnino seculariter, i. dissolute vivunt, ad talem religioni ne scil. sic seculariter sed honestius quam antea, tam in habitu, quam in cibis vivat tenetur is qui semel intravit religionem, & exivit ante annum. inf. eo, consulti, & hoc in memoriam praeteriti introitus ar.8i. dist. dictum. C. de qu servo¬ infra ne cle. vel monac..& 2. sup. de vita, & honest. cler clericus tonsuram I9. qu. 3. mandamus, supra de aeta & qualiter intelleximus sed est ar contra, supr. de cler. conju. Io. sed ibi non fuerat ri¬ ligiosus, ut dic, quod quamvis decens sit, quod se religi¬ sius habeat, ut in primis concord. non tamen ad hoc cos potest, nisi in sacris fuerit, ut in contrariis, & 5o. dist stude¬ Quid de rusticis e qui faciunt hospitalia mutant habiti & accipiunt signum certum. & aliquam hospitalitatem exercent, habent tamen uxores, & proprium tenent, nunquid tales censentur religiosi vere? & nunquid ecclesia debete os defedere, sicut personas ecclesiasticas? Non videtur quia substantialia regulae, de quib. dixi infra eo ad quid, in talib. deficiunt. Item si hoc esset, absurditas sequeretur, qui sic posset quilibet rusticus facere se religiosum, & consti tuere regulam, quam vellet contra concilium generale inf. de rel. dona.c. si. & fraudare dominos talliis suis antiquis & rationabilibus, vel aliis debitis servitiis, angariis, & per angariis, contra mentem concilii Lateranensis & genera lis. inf. de privil. cum & plantare, § de confratrib. & c. ut privil. gia §1. Sed contra, quia consuetudo tales defendit. sicut per ionas ecclesiasticas, maxime in provincia provinciarum quae & injicientes manus violentas in tales, excommuni catos reputat, cui in hac parte videtur standum, arg. inh quae no. inf. de rap. sub Rubrica. de incendiarus § a qua poena, vers consuetudo, & supra titul.i. sub 57. versic. nec mireris. Solutis Aut hoc facit rusticus sine authoritate episcopi, & sic nor debet defendere, ut in primis concord. nec tunc obstare consuetudo contraria, quia omnino irrationabilis esset 93. dist. qulla ratione, supra de consuet.c. sin. aut authoritate epi scopi, & sic debet defendi, & tam locus quam personae re ligiosae intelliguntur, ut infra de reli dem cap 3. & 4. & jung quod notatur eodem titul. §1. & infra de eccli. aedifican. Scu ju authoritate, nec obstat quod uxorem habet nam & talis in relligitur caste vivere 31. dist. Nicena. sed ea mortua, non de bet alienam ducere, & junge quod notatur. supra de cleric conjug § quam poenam, ver. & privilegii & infra qui cler. vel vo ven. §1. nec obst. infra de reli. dom. c. sin. quia haec religio ap probata est, infra de rel.do. de Xenodochis, vel illud intelligas quando hoc fit sine authoritate episcopi nec obstat, quoc proprium habet: quia illud potest habere rector ratione administrationis, insta de statu mona. monachi §qui vero. Er go si quis in manu episcopi promiserit caste vivere cum uxore, & ea mortua aliam non ducere: & proprio renun ciaverit: & obedientiam promiserit, vel in manibus recto ris, qui hoc habet forte de consuetudine, ubi plures sun fratres in hospitali, sicut patet in hospitali sancti Jo. Hie rosolymitani, & multis aliis, religiolus censetur: talis ta men non potest spiritualium administrationem habere ut notatur infra ne praelat. vi. suas, versicul. sed ridetur, consu limus etiam episcopis, ut talib. quo ad omnes, de una diec uniformem habitum & regulam certam tradant, arg sut de vita & hon. cle. Deus qui & infra eod. statunnus, absurdum e nim est quod una eademque ecclesia diversis habitib. & re gulis ex quo una, & eadem est religio & ratio, deformetur ar. sup. de deci. cum in tua L. qu. 2. cognovimus. Consulimus etiam eis, quod grave non erit, sicut credimus, quod libram pi peris, vel cerae, vel alium certum censum in fundatione ve approbatione in signum subjectionis sibi retineant, & ui eorum protectio evidentius elucescat, ad hoc inf. de censil omnis anina, infra de privil. recepimus, & in his quae no insra d censibus § quod argumentum
Et unde dicatur. A regula, non ab eaque rem quae est, breviter enarrat. ff. d reg. jur. I1 sed ab illa, quae recta ducit, nec aliquando alior sum trahit, imo normam recte vivendi tribuit, & quod di¬ stortum pravumque est, corrigit, & recte regit. ut distinct. 3 regula, quam servare tenetur & profiteri, ut infra eo ex par te tua. in si sup. de elect. cum causam, quae ad hoc inf. it i. ex parte 33. quae. 5 notificasti, infra tit. I. charissimus. Et hoc notandu in quod nec propter dolum infringitur votum, infra titul I. ex parte, & cap. veniens, &c. dudum, & notat. infra citul. 15 ultimo
Ad quid teneatur. Ad obedientiam episco¬ po faciendam, nisi exemptus sit ps. diestin nulla ratione, vel dic, quod illud intelligitu de clericis secularib. regulares autem suo majori scil. ab bati, vel priori, ipsam praestabunt, ut patet in his quae nota sup. de majo. &obed §quis cui &S ad quid sed hoc verum est, quod reigiosus tenetur esse obediens. Et hoc est unum de trib. substantialib. regulae, a scil. propriae voluntatis renuncia¬ tio, nam religiosus hominem vice Dei super caput suum con stituit. 19. q3. statuimus, in quo propriae renunciant volun tati. i. 29. 2. non dicatis. Item quia in ingressu se & sua dedi¬ cat Deo. C. de sacrosanct. eccles. auth ingressi. 19. quaest 3. quia n gredientibus & anthentic si qua mulier & sequentibus. & idee post ingressum per professionem firmatum, potestatem corporis sui, & rerum suarum amittit. infr. eod statumus E qui curam nostram nobis semel commisistis, quid ampliu de vobis non intromittitis. Secundum substantiale est, proprie tatis abdicatio, ut ex praemissis patet. Tertium substantis le est castitatis observatio, haec .n. adeo sunt de substanti¬ regulae, ut nec summus Pontifex contra hoc valet disper sare, ut mfra de statu. monach, cum ad monasterium, in fin. Iten tenetur servare regulam in vestimentis, & in aliis, ut pri xime dictum est, sed circa hoc aliquando dispensatur, su de vita. & honest. clericorum. Deus qui. Item qui abbas potes aliquando poenitentiam facere, infra de statu. monach cum a monasterium, § in refectorio, & §. porro. Sed & tenetur a professionem faciendam, ex quo per annum fuit in rel gione, e infra eodem statuimus, quam si praestare voluerij & in loco quem intravit, servabatur religio, praecise cogi dus est ad professionem faciendam per distinctionem r gularis disciplinae, & sic intellige dictum c statunnus, in qu quidem nec fuga proderit, ut infra eodem cap si supra de offi¬ ordi. quanto. quod si ibi non servabatur religio nec ipse ol ligaverit se, ad ipsam servandam expresse, sed simplicite intravit, nihilominus cogendus est: non tamen praecis sed causative, ut scil. vel professionem ab initio ibidem in stitutam faciat, & religionem servet, vel locum exeat, penitus dimittat, in quo nec abusus contrarius, nec num¬ rus defendit annorum, & sic potest intelligi, supra de elec one, cum causam, quia inter presbyterum, supra de testa cap.1. & s omnes deficiant, alii introducantur alterius religionis, ii fra ne cleric. vel monach. relatum, & si illi similiter deficiant tunc locus mutata institutione authoritate ordinarii po test per seculares clericos retineri, & sic potest intelligi infra de rel do. inter quatuor. Sed & potest quis ad aliam tra¬ ire riligionem, petita licentia, quod dic ut notat. infra co¬ Ssequ. ver. item religiosus, & junge quod not. infra de voto §. p. versicul quid si aliquis scholaris. Professio autem f nihil liud est, quam certae religionis solennis promissio, in qu promissione veniunt tria substantialia supradicta, & fit in manu praelati, infra eodem porrectum, &c. ad Apostolicam. F & secundum Goffre in manu privati, ut 20. quaestio..ridu¬ infra qui cle. vel vou. veniens, &c. insmuante, de hoc tamen di¬ ut plene notat. infra qui cleric. vel voven. § quis vovens, vers cul. solemnizatur, & sequent. & versicul. hic etiam teneas, & s quem
Et qualiter obligetur. Patet ex superiorib. scilicet per propriam professionem ut habet aetatem legitimam, g vel paternam devotionem quando non est legitimae aetatis, infr. eodem cum virum, nu lus enim tonderi debet, nisi legitimam aetatem habeat, ne invitus, infra eodem capiti. Est autem legitima aetas h e¬ dem quae in matrimonio contrahendo, hoc est, ex quo qui pubes est infra de despon impub puberes, 20. quaest.i capit. 1. & necesse est igitur, si sit masculus, quod habeat 14. annos, sit foemina 12. infra eodem ad nostram, & c significatum, quo dic ut plene notat. infra de despon unpub 91 & Squalite. Se & ad obligationem istam scire debes, quod si quis votunm emittat intrandi religionem, ipsum explere tenetur: u tractatur inf. de vo. & vo. red § & utrum, nisi phreneticus si & extra mentem, infra eodem sicut teneor Sed si sit aeger co¬ pore, & sanus mente, valet infra eod. porrectum, & csicun¬ bis. Sed contra, supra de renunc. ex transimissa, &c. penultir quaestio. 1. Gonsaldus, ideo dicunt quidam, quod si timor mortis hoc faciat, & quam cito sentit convalescentiam, cor tradicit, non obstet ut in contrariis, se si non contradici videtur ratificare, ut in capit porrectum, & simil. ad hoc supr quod metus causa, C. I.ut ita confirmentur, sicut donatio cau sa mortis, quod dic ut nota supra de donat. § quot sint ejus spi¬ cies. Alii dicunt, quod aliud est. quando quis timet mort animae, & sic aegritudinem, quam Deus, forte ideo dedi¬ ut converteretur, ubi quidem tenet, aliud est quandot met mortem corporis, scilicet ne cum ense interficiatur ubi non tenet, quia illud non fit per inspirationem divin¬ supra quod metus causa cap. 1.23. quaestio 4. Nabuchodonosor, ac hoc, infratitul Lex parte, 33. quaest 5. notificasti, infra tituli. cha rissimus, & hoc verius videtur, quia nec propter dolum in fringitur votum, infra eodem titul.i.ex parte, &c. veniens, & dudum, & notat. infratitul. 1§ ultin. Obligatur autem al quando etiam sine professione, vel voto nam si clericu rimpliciter intrat religionem, & notus sit & stat per anni de caetero tenetur profiteri, infra eodem ex parte, 17. quaest. Gonsaldus. Item clericus ignotus, & laicus notus per bier nium i9 quaest. 3. monasteriis, si laicus ignotus, per trienniun 17 quaesta si quis incognitus, 54 distin. ad legem. Vel dic, quo ideo diversa tempora statuuntur, ut tempus arbitrarius ostendatur, potest enim tempori annali renunciari abj trante & recipiente, sive abbas per se recipiat, sive per al um, sed non sine causa, ut infra eodem ad Apostolicae. Hod vero haec diversitas ad annum reducitur, ut infra eoden¬ Apostolicam, postulasti, ex parte statuimus, & in authentic. d nex tra eodem, non solum, quod dic ut notat. infra qui cleric. vel n vend. §quis vovens, versic haec etiam locum habet, aliquandota men nec annus sufficit, ut notat, infra eodem versicul. ubi au tem. Obligatur etiam quis, si in introitu renunciet secul & pompis ejus, & si habitum professionis accipiat, qui tacite profiteri videtur, & si per annum steterit: quam in habitu probationis, infra eodem statuimus. Quod er dicimus, quod habitus non facit monachum, sed profe sio. ut infra eodem porrectum, & capit. ex parte, loquitur de h¬ bitu probationis: quia inter nos habitus differentia debe esse, mfra eodem statuimus, in fin. & habitus religionis & pr¬ fessionis idem sunt, ut infra eodem statuimus, in prmc. quo ergo dicit infra eodem super eund. religionis habitum, exponi id est probationis: & intelligas, quod ibi dixit, se velle mu tare vitam, alias ad seculum redire posset, non tamensi¬ culariter, id est, dissolute vivere debet, imo se a secularib commerciis abstinere, infra eodem consultu, quod dicutno tat. supra eodem ( quis dicatur, sed & largo modo. Sic no praesumas, quod aliquis voluerit vitam mutare, nisi hocdi cat expressim, vel tacite faciendo professionem, vel mo ram annalem, vel recipiendo habitum professorum, uti decre. Gre statuimus. Alii dicunt, quod semper praesumit velle mutare, nisi ab initio contrarium protestetur ut inf eodem consulti in fin. & male, unde ibi subaudias, protest tur, scilicet si intendit vitam mutare, alias praesumitur ho non intendere, quare intra annum libere exit: ut infraco statuimus, ideo si intra annum exierit, incumbit praelat probatio quod fuerit professus, ut probant alia Greg. s pra de testi. nuper, in quo casu non creditur etiam fratribi minoribus non juratis, licet sint magnae religionis, ut ib nisi consentiente illo, contra quem producuntur, utsup de testi tuis, de hac materia dic, ut plene notat. mfra qui cle¬ vel voven. §quis vovens, versi. hoc etiam teneas incunctanter, & quent. Sed & si introitus semel tenuerit, non admittitu postea ad militiam, vel honores seculares, 20. quaestio 4 clivus, & cap. sequent. & junge quod notatur supra eodem & ad quid teneatur, versi sed & tenetur professionem. Et unui nota. quod regula debet legi tota illi, qui intrare vult, & dicat, se posse sustinere, recipiatur, alias non admittatur n authent. quomodo oporteat episcop. & caeteros cleri. §igitur oo dinandus episcopus, hoc tit. de consuetud non servatur. V dua etiam, quae sibi imposuit velum, & postea stetit cum monialibus offerens hostiam tanquam monialis, oblig tur, nec creditur ejus sacramento, si dicat quod non an mo remanendi ibi ipsum assumj sit, ut infra eodem, ridu¬ 27. distinct quod interrogasti. Ubi autam dura est convers¬ tio religiosorum, ut m insul non obligatur quis, nis ma jor 18. annorum, infra eodem, quia insulis, quid ergo de Ca thusien. & similibus. Item religiosus ad strictiorem reli gionem se transferens, obligatur infra eodem sare. Alii di cunt, quod de gratia toleratur, vel dic, quod ibi fuit petita licentia, ut innuit ibi, cum pura conscientia, quando enir transit petita licentia majoris sui, obligatur. infra eodem) cet, sed si non detur licentia, nihilominus transit, excep¬ episcopo, qui non transit, nisi obtineat, ut inc. licet. & ho facit magna utilitas, quae potest provenire ex officio p storalis. supra de renunc. nisi cum pridem sinali, si tamen modo militetur, quo videtur. praecipit Imperator 40. d lante omnia, & excepto impubere. 20. quaest. i.cap. 1. & excepto servo. 54. distinct. si servus. & curiae astricto. 53. distinct. legem & exceptis conjugibus post carnis copulam. infrtit iverun & c. ex publico. sed & religiosus causa levitatis transeat, centia etiam petita, revocari potest. 19. qu. 3. mandamus cap. statuimus. supra de aetat. & qual intelleximus, vel intell ge, quod levitas praesumitur, quando non petit licentiam ut ibi, secus, si petat, sicut dixit decret. licet. unde quod dici cap statuimus. sine patris permissione, subaudi, petita qui vis non obtenta, & de hoc notat. infra de vot. §. quis vover. vers. monachus. i.
Et utrum exire possit Non sic: si enimst. tit per annum, vel pro fessionem emisit, vel habitum professionis assumpsit, ve seculo & beneficio decret. statumus. & hodie extravaganti d. n. extra eodem. non solum habitum suscipiendo evider ter renunciavit, de caetero exire non potest, nisi forte de l centia majoris, quando tolerare non potest. infra eod. soa & cap non est. & cap licet. sed si simpliciter intravit assumen habitum probationis, potest quod dic ut supra nota pro¬ §. & infra eodem. sed quid si ingressus & seq. Item si invitus in travit, exire potest, nisi per lapsum temporis ratificetur infra cap. 1. & 2. Item minor 14. annorum exire potest, cun venerit ad annos legitimos. infra eodem. significatum. & ca postulasti. &c. cum scimus. 20. quaest.1. illud. & forte intra tre dies, postquam pervenerit ad annos legitimos. ut infra eoc ad nostram. Alii dicunt, quod in illo casu etiam intra ar num exire posset. nam secundum Goffre. ibi concurrun quinque rationes, quare potuit exire. Prima est, quia im petuose & sine deliberatione intravit, ubi cuncta mal¬ ministrat impetus: ideo non fuit obligatus apud Deun qui cor interrogat, & non manum. 13. q. 5. si quid invenisti. i5 q. 6. c. 1. est tamen argum. contra. 17. g. 4. sunt qui opem. infr. de voto. literaturam. Secunda est, quia illectus fuit. 20. 3. constituti. sed ibi tenet obligatio, quo ad personam, no obstante dolo. & infra de conver. conjugat. dudum. supra quo metus causa.c. penul. Tertia, quia prope pueritiam intravi Quarta, quia sine probatione habitum suscepit. 19. q. 3. n. nasteris. haec cessant ex qua parte obtulit, ut probant jur allegata. supra eodem. vers. item minor. Quinta, quia intr triduum exivit, haec sola videtur efficax, quia in continen ti exire intelligitur, argum. C. de errore. advoca. I3. C.dejudi I. fin. supra de elect. in causis: ideo teneas, ut not. supra eodem proximo versicul. item minor. Si igitur pater obtulit filiun majorem 14. annorum, & non contradixit, tenet introi tus, & obligatur filius, non tamen irrevocabiliter, & sic in tellige infra eodem, cum virum. expectabitur ergo per an num, & idem expectabit. nam ante exire non potest. infr eodem, significatum. veniens ergo ad sextumdecimum ar num, inquiri debet utrum ratum habeat, quod factum ess si dicit, quod sic, non exibit de caetero, quia est irrevocabi liter obligatus, ut in proxi. allega. c. sin autem dissentiat, po test exire. 20. 9. 1. illud. infra eod, cum scinus. quod ergo dici tur monachum, facit aut paterna oblatio, aut prop: ia de votio, intelligas de paterna oblatione occasionaliter, qui¬ honestum est, quod filius non contradicat, sed ipsam rati ficet, sic intelligitur. infra de despons. impub. c. 1. vel quand non contradicit ad annos discretionis perveniens, qui¬ tunc vere facit monachum. 20. qu 3 praesens. vel paterna ob latio facit monachum certo modo, ut dictum est. & secum dum hoc intelligi debent omnia c. 20. qu. I. usque ad §. cun ergo. secundum Goffr. dicis breviter, quod filium post an nos discretionis oblatum a parentibus, & non contradi centem facit monachum paterna oblatio post annum, etsi ex pressim filius interrogatus introitum suum non ratifica verit, quia ipso facto cum mora temporis tacite consenti re videtur. argum. infra de spon. ad id quod oblatum. vero in tra annos discretionis facit monachum, nisi ad annos dis cretionis veniens, vel postquam venit intra triduum, ver bo contradicat, vel facto. infra eod. ad nostram. hoc tamer intelligas, quando oblatus fuit in duodecimo vel tertio decimo anno, ut sic ad minus per annum ibidem per mo ram traxerit. argum. infra eod statuimus. & expressim. ar gum. C. de jud. properandum. §. sin autem in medio tricnnii. 8 secundum hoc intelligas omnia supradicta per Goff. no nec enim invenio, quod magis sit interrogandus, quam a lius, excepto quod not. supra eodem, §. proxi. vers. & unun not. quod potius de honestate, quam necessitate intelliae debet: nam ex quo per annum moratur ibi, satis simples reputari potest, si nescitur utrum sibi expediat remanere argum. infra eodem, ad Apostolicam. infra de frigi. c. 1. & si nor quaesivit & investigavit, omnia potius debet sibi, quan monasterio imputare, nisi forte quando ibi nulla religi servabatur. quod dic, ut notatur supra eod. §. ad quid tene tur. vers. & tenetur ad professionem. Minor vero 14. annorum per se ingrediens, si completo 14. anno, professionem fa ciat, vel habitum professorum suscipiat vel professionem ante factam expressim ratam habeat, irrevocabiliter obli gatur, alioquin exire potest infra annum. Quid si comple to anno 14. per annum integrum in religione permanse rit, professionem videtur emisisse, nisi ibidem nimia indi stinctio habitus habeatur. Pubes vero per se intrans pe indistinctionem hujus habitus minime excusatur, cum e rum quae aguntur plenum habeat intellectum, sic hodie est tenendum. & secundum hoc intellige supradicta, 8 quod legitur in auth.d.n. exira eod. is qui monasterium ergo factus pubes intra annum exire potest is qui in pueriti: intravit. Item si major 14. an. furiosus. 17. qu. I. Gonsaldus 3. qu9. indicas. supra de success. ab intestat. c. sinal. infra eod. sicui quod dic, ut notatur supra proxim. §. versicul. obligatur etian quis. & seq. & vers. est autem legitima aeias, & seq. Quod au tem dixi, quod minor 14. ann. masculus exire potest, intel ligebat H. quando malitia non supplebat aetatem, aliass discretus esset, exire non posset, nisi contradiceret, cum e nim possit se obligare diabolo, multo fortius Deo: ut infi¬ de delict. pu. pueris. & sic intelligebatur. infra eodem, cum vi rum. & in hac opinione fuit dominus Innoc. in extra. 4. ec posti lasti. sed illud hodie remotum est. ut patet infra eodem postulasti. unde hodie non potest obligare inti a ann. quii exire possit. in authentic.d.n.extra eodem, non solum. & est ra tio, quia grave est, inexpertes homines monasteriis appli care. 19. qu. 3. monasteriis. & in authentic. de monachis, col.i.ub dicit, quod difficilis est vitae mutatio, & cum animae fit l¬ bore, aliud in carnali matrimonio, in quo statim fit obli gatio. infra de despons impub. a nobis. & c.ultim. & ratio est quia facilius & levius toleratur, quam spirituale. & acce dit. infr. de despon. cum locum. Sed quid, si ingressus cui egr¬ di de jure competit relig assumptam. sed necesse habet in gredilaxiorem post egressum primae, & ante ingressun iecundae contrahat matrimonium, nunquid tenet matri monium? Videtur quod sic, quia solus habitus non sole nizavit votum. infra eod porrectum. & simplex votum m¬ trimonium contractum non dirimit, ut not. infra qui cle¬ vel voven. §. quis vovens. vers. tu dicas. & sequent. & probatu 27 distinct, cap.1. & 2. & §. hic distinguendum est. sed Goffi dixit, quod matrimonium non tenet. nam etsi habitus so lus non solennizat votum, quantum ad religionem assum ptam, solennizat tamen in genere, quantum ad religionem in quam consensit intendens absolute vitam mutare, cun habitum assumpsit. Si quaeras, Cujus est ergo monachus nunquid primi monasterii, vel secundi? Haec quaestio no procedit: nam & in propria domo potest quis esse no professus, erit tamen religiosus. 35. qu. 5. quod Deo patri. 27 q. I. de viduis. C. de episc. & cler raptores secundum Goffr. Re spond. igitur nullius monasterii, sive eccles. monachus est est tamen monachus, sicut & is, qui renunciavit episcopa tui, nullius eccle. episcopus est, est tamen episcopus supr. de translat. episcop. inter corporalia. §. sicut autem episcopus? not. de hoc infra eod tit. in summa. cujus autho. ad fin. versic pa tet ex praemissis. & sequen. secundum hoc potest intelligi. au thent. d.n. extra. eod. non solum. ut scilicet quamvis professi¬ facta infra annum, non astringat professum illi relig sicu ibi dicitur, astringit tamen alicui religioni, & hoc videtu verum, quod durum videtur, si posset se quis Deo obligi re, & posset obligare se diabolo, ut notat. secundum Hu¬ supra eod. vers. quod autem dixi. unde quamvis constiti tione prohibente, non possit se obligari alicui religion speciali, id est domini, vel monasterio in poenam illorum quicontra praeceptum Papae ipsum recipiunt, potest ta men se, sicut dictum est, religioni in genere obligare, ex pressum seculo & beneficio. decret. statumus. & extra. no solum renunciando, & habitum induendo, ut notat. supr eod. §. in princ. & secundum hoc intellige quod not. infr. qu cler. vel voven. §. quis povens. vers. haec etiam locum habent. & sec & vers hoc etiam teneas incunctanter. & seq. Quaeri consuevi in quo habitu quis debeat probari, & videtur quod inse culari. argum. infra eod super eo. 53. dist legem. 54. distict. multo 17.4. 2. si quis incognitus. Dixit Laur. quod in monachali ha bitu est probandus. argum. dictae decret. super eo. & 19. qu. 3 monasteriis alioquin non posset bene probari austeritas re gulae monachalis, quae & pro magna parte consistit in vil habitu & austero. Goffred. dixit, quod in hoc standum es potius consuetudini diversarum regionum, quam jur scripto. & facit pro eo, quia & in quibusdam religionibus sicut in hospitali Hierosolymitano, domicelli & pueri in trantes probantur in habitu seculari. Potius standum v detur in hac parte d. Laur. quod notat. supra eod. vers. dixi Laur. nam & hodie statutum est, quod habitus distingui tur. & si alicubi non sint distincti ad minus professionis te pore, benedici debent vestes professorum, ut sic novitii professis habitu discernantur. infra eod statuimus. §. nihilo minus. sed tamen dictum Goffr. hodie comprobatur in ai thent.d.n.extra eod. is qui monasterium. §. 1. & 2. in §. vero fina dicit quod indistincti dicuntur habitus, dummodo ali quo signo de novitiorum professorum statu transitu discernatur. Qualiter autem quis intelligatur profiteri expresse vel praesumptive, patet ex superioribus & nota infra quia cler. vel voven. §. quis vovens. vers. hoc etiam tenea¬ & sequent.
Vel revocari Sic si minor an intravit sine con sensu patris, vel tutoris, qui eum in potestate habet, potest eum revocare, si intra annum & di em episcopo, vel regi, vel misso Dominico, id est official querelam exponat. 21q. 2. puella. infra c. 2. postea vero nor a udiretur nisi forte monasterium sit valde remotum, qui tunc indulgebitur majus tempus secundum Goffarg. 1¬ q. 2. siquis incognitus. & supra de procu. dilect. Sed alii, hoc di fervo intelligunt. nam & servum ingredientem revoca dominus intra tres annos. in authen. de monachis §i &25 distinct servus. 17. qu. I. si quis incognitus. sed verius est quo¬ Goffr. not. ut bene probat dictum. csiquis incognitus. Sed a quo tempore currit annus iste, videtur a tempore scien tiae. argum. 2. q. 6 biduum. vel a tempore admonitionis. ai gum. supra de elect. c. sfin. vel forte continuum, ut si currat. tempore introitus etiam ignoranti. ff. de his qui not. infam genero. dicas quod a tempore scientiae currit. arg. 17. qua quis incognitus ibi, longe, secundum Goffr. & melius supr¬ de conces. praebend. quia diversitatem. supra de sup. neg. praelat Item praelatus forte subditum revocare potest, si non pe tita licentia transeat. supra de renunc. admonet. infra eod lice de hoc dictum est supra §. & qualiter in fin. nam a religioni revocatur propter animarum curam. ut infra not. ae stat¬ mon §. utrum. sed Jo. no contra. 19. qu. I. duae sinnt. tamen,s potest trahi multo fortius videtur quod possit retineri & maxime quia ad ratiocinia saltem spiritualia obligatu est, de qua oblig ad ratiocinia. In summa no. quod fugit vi in quolibet capitulo, quod fit de triennio in trienniun infr. de stat mon. in singulis investigandi sunt. & abbates ipso rum cogendi sunt, ut eos recipiant, salva ordinis discipl na, quod dic, ut infra codc.ult. Gre
On this page