Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 42
De baptismo, et eius effectuSVMMARIA. I. Baptismus quid si 2. Et ubi fuit mstitutus 3. Baptizare quis posssit vel debeae 4. Nullus potest seipsum baptizari 5. Pater vel mater an possit filium baptizare necessitate imm nente §. Forma baptismi quae sit 7. Baptizari potest quis a quocunque sive Judaeo, Pagamo, haereti co, &. 8. Ordo si mutatur in baptisimo, an valeat. 9. Exorcismus quid su 10. Mulier si laborat in extremis, qualiter potest baptizari in II. Baptizati inriti an sint baptizat. 12. Baptizati ficte an sint baptizati 3. Baptizatus in nomine genitoris, & nati, & sancti flaminis an sit bapuzatus 14. Species baptismi quot sim 15. Effectus baprismi quis su Baptizans an requiratur quod intendat baptizari
QUoniam baptismus generalis cum celebratione missae fieri consuevit, ideo praemisso tractatu de celebrati Jone missarum, dicamus de Baptismo. Ve sic: In superiori rubrica dictum est de cor pore Christi, quo nihil in sacrificiis majus esse potest de consi dist. 2. nihil, sed quia baptismus inter alia acraienta magi est necessarius & efficax utpote fundamenti m omnium sa cramentorum, 32. dist § porro, inf. de praesbi non baptiza veniens videamus de baptisino. Quid sit baptismus, Ubi fuit insti tutus, Quis poisit vel debeat baptizare, Quae sit ejus for ma, Quot ejus species. Quis sit ejus effectus
Quid sit baptismus. Et ablutio ex¬ terior cum certa for¬ ma verborum, sine qua nemo salvari potest: quae profici ad salutem, & colligitur. 1.q1.dec rahere, inf. eo. non ut appone res, supra de summa trin.c.a.Sult. Quandoque autem vocatu baptiimus ipse character animae impressus, de consec. dist 4 tunc palere, quae enim est ista tanta virtus aquae, ut corpu tangat. & cor abluat, nis hoc faciente verbo: non quia di citur, sed quia creditur, ne & in ipso verbo aliud est sonu transiens aliud virtus manens. 17.1 Detraheri
Ubi fuit institutus15 Crea hoc diversae sunt? opiniones, nam quidam di¬ cunt ipsum fuisse institutum, per verba quae Jesus Chri stus dicit Nicodemo, Nisi quis renatus fuerit, &c. de consec dist; filius. Secundi dicunt, quod quando misit Judam cum aliis 1.9.1. dedit. Tertii. quando dixit discipulus, Ite, baptizate omne ge es, &c. de conse dist. 4. improprie in illo verbo, Eutes, &c Joannes putat ipsum fuisse institutum, cum Dominus a Joan ne Baptizatus est, ubi vim regenerativam contulit aquis, di consec. dist 4 per aquam. Dic quod ibi fuit institutum facto 8& exemplo. Verbo autem & praecepto fuit institutum, cum dixit Apostolis, seu discipulis, Euntes in mundum docet omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, & Filii,? Spiritus sancti, de conse. dist. 4 proprie, infr. eo. debitum, &c. nor ut apponeres
Quis possit, vel debeat bapitare Etcerne ned sacerdos vel diaconus, sed & haeret, cus, & paganus, & excommunicatus, de consec distin. 4. siv haereticus, & quicunque: dum tamen in forma ecclesiaerit conferatur, ut patet sup. de sum. trin.c.i.§pe. & in his quaen sup. detempo. ord. § & a quo, ver. haec igitur sit fides tua, & praec 32 dist. § verum. transit enim sol vel per lapideos canales, venit ad aureolam, 19. dist. secundum, sic nihil interest qui recipiatur, quo ad veritatem, licet intersit, quo ad effectum de conse dist. 4. sicut in sacris. Nullus tamen seipsum potes baptizare: quod dic, ut no. nf. eo § seqe. ver. item discretio Ho¬ tamen officium ad presbyterum tantum, vel episcopum & diaconum in necessitate, vel de praedictorum mandato pe tinet: ut patet de conse. dist 4. constat, &c. venisti, &c. seque nece sitate etiam instante, quilibet & quaelibet potest baptizare ut in dicto c, constat, &c. seq. & si quis in necessitate baptiz, verit, debeat postea baptizatus deportari ad sacerdotem qui quaerit, quae forma servata est: sic intellige disti, c inni cessitate, & c. Romanus, & c. seq & secundum quod audiet, ve iterum baptizavit: vel supplebit quod est omissum, secur dum ea quae not. sup. de sacram. non iterand sup quae suntiterand. 5 & infeo § fi. ver. infi. & seq.? Sed nunquid pater & mater po sunt filium baptizare, necessitate imminente: quia tali tem pore quilibet potest facere, ut dictum est, & arg. inf. de o servatio jejunii consilium § pen. & infra de regjur. quod non e licitum, & adde quod nota. de cogn. spi §fi. ver. quid ergo, si alt¬ conjugum
Quae sit jus forma ? Ad ejus formam seu essent am duo necessaria sunt, verbum & eleme tum, infra eodem, non ut apponeres, unde cum saliva non po test quis baptizari: ut ibi, quamvis aqua deficiat. Item ne cessarium est verbum, scil. quod observetur forma verbo rum: videlicet quod dicat baptizans mergendo baptizar dum ter: Petre ego baptizo te in nomine Patris, & Filii, 8 Spiritus sancti, infra eodem c.i. Sed & sufficit unica imme¬ sio si consuetudo terrae hoc approbet, de consecr. distin 4. d Trinitate. Sed nunquid hoc pronomen Ego, est de substa tia? Quidam dicunt, quod sic: ut Joannes, & Gulielmus N. so, ut infra eodem c.i. Alan. & T. contra, nam verbum bapt zo per secutum sensum generat, & pronomen in se impor tat. de consecr. dist. 4. retulerunt. Primi dicunt, quod Ego, es 8 de substantia? Non enim dixit Dominus: Sum qui sum sed Ego sum qui sum, nec dixit, Sum lux mundi: & non si ne causa, nam plus importat, cum dicit, Ego, quod d. non ali gus: quia ad discretionem inventa sunt haec pronomina. Ho facit contra propositionem: quia nedum a Deo, nedum sacerdote nedum a Christiano, imo a Judaeo, Pagano, hi retico, & quocunque conferri potest: vt no. sup. eo §quis po su, dicas ergo sufficere, si dixit baptizo. nec dixit Dom nus, Vos baptizate: sed Baptizate: ut dixit supra. Cum ei go in secunda persona pronomen non apposuit, nec in ips habemus necesse apponere: unde & alibi pronomen dic tur abundare, ff. de haere. insti. l.a. § qui valei, nec interest, utrun stipuler habere licere, vel mihi habere licere ff. de verborum obligi stipulatio ista, sed tamen verbum, &c. quae in forma sunt puto esse substantialia, & necessaria, infra eodem c.i. Qui¬ d si dicat baptizo te in nomine Trinitatis, d vel in nomin Christi? videtur baptizatus: quia quod in praedicta form explicite dicitur, implicite intelligitur hic, de conse dis4 auodam, &c. in synodo, arg. de summa Trin.c.i. § sacramentum sed credo, quod illud respicit antiquum tempus Aposte lorum, nam Dominus dixit, In nomine Patris, & Filii, e Spiritus sancti: & non in nomine Trinitatis, & ideo hae forma tenenda est, inf. eo.c.i. & 2. &c. debitum, &c. non ut at poneres, de conse. dist. 4. sanctum, si non sanctificatur. I. si reverac c.m synodo, arg. sup. de reser, cum dilecta, & de offic. deleg pruden tiam, cum olim, abbas venerabili, sed contra 30. 4 3. super quibus. Item discretio debet esse inter baptizantem & baptizatum ut probat praedicta authoritas: nam si baptizatis illum ba ptizabitis: quia natura correlativorum haec est, quod uni non sit aliud, ergo nullus seipsum baptizare potest, ad quo¬ designandum Dominus non a seipso, sed a Joanne volu itbaptizari, ut dixi supra, & infra eodem capitulo debitum, a hoc, 35. quaestio. 1. capitulo I. ff. dererum perinutat. leg. i. supra d jure patron per nostras, & de institut, capit ultim. contra ar gu ff de adop si consul. & accedit, de consec. distinct. 4 per aquam, capitulo tathecumenum. Item elementum, id est, aqua ne cessaria est, ut dixi: quia nisi quis renatus fuerit, &c. infr eodem non. ut de consecra. distinct. a, cap.i. & I. quaest. i firmisime Licet autem puer totus non immergatur in aqua, nihilo minus baptizatus intelligitur, dummodo quantalibet par¬ aquae super eum infundatur, secundum Joannem, sic et iamsi super renes, & super ventrem ponatur, secundun Hugon. vel super pedem, secundum quosdam, argum. d consecr distinct. 4. nec quenquam, sicut sufficit etiam, si ingre dior partem fundi ad adipiscendam possessionem totiu fundi, fide acquir. posses. possideri, §i. sic de paenitentia. distinct. vulvaris, argum. supra de consecr. distinct4. proprie, ibi, triun millium, &c. nam non posset aliter Apostolus de quo ib loquitur, baptizasse una die tria millia hominum. Sed con tra, arg. eodem capitulo I. de corpore. Gratianus dixit, quoc caput debet perfundi, vel praeter caput maxima pars cor poris, quod satis videtur verius: nam si solus pes nascere tur, non diceretur natus, sic nec renatus: & haec duo aequi parantur, infra eodem debitum, & semper caput magis attem di debet: quia ibi viget magis ratio hominis, & ubi capu est, totum corpus esse videtur, ff.dereli, & sum. fune cum in diversis, infra de verb. sig. cum olim. Quid si substantialia ver ba dicuntur, sed corrupte? Valet etiamsi dicat, In no mine patrias, & filias, & spiritus sanctas, nam cum virtu illorum verborum excludat daemonium, excludit etiam precis, seu vocis corruptae vitium, de consec. distinct 4 sinor sanctificatur, c. retulerunt. Quid si aliquod verbum, quod no est de forma ibi addatur, seu misceatur? ditunt aliqui, quoc si praemittatur, & si dicatur, Arma virumque cano, ego te ba ptizo, &c. vel si post formam adjiciatur, hoc modo, ego ba ptizo te in nomine Patris, & Filii, & Spiritus sancti, & dia boli, efficax est baptismus: quia cum impertinentia extrin secus adjiciuntur, non vitiant, ff. de verborum obli. quae extrin secus, si vero interponitur, ut si dicat, Ego te baptrzo, Arm¬ virumque cano, In nomine Patris, &c. tuc vitiat, & non con fertur baptismus: nam si ordinationi testamenti aliqui¬ impertinens misceatur, non valet, licet si pertinens esset non vitiaretur, f. de test haeres, §si. in forma autem baptism esse verbum aliud a verbis Domini alienum, & impertinen censeri debet. Doctores tamen nostri dicunt, quod sive prae mittatur, sive sequatur, sive interponatur, semper vitiatu baptisimus, secundum Goff. quia formae nihil detrahendun est, vel addendum, de conse. dist. 4. firnnissime, &c. si non sancti ficatur, & cap. Arrianus. Quid si dicat, non ego te baptizo & quid potest esse, nisi quod vox sonat. ff. de ju. solut. ju dicatum. Quid si dicat. Ego te baptizo in nomine Patris, & Filii, & Spiritus sancti, & omnium Sanctorum, non est ba ptizatus: quia nihil jungi debet in forma: ut statim no su eo. ver. doctores, & in hoc hodie omnes conveniunt. Ergi credamus eis, ff. qui satisd. cog. inter omnes. Quid si ordo mutatur: ut si dicat, Ego baptizo te in nomine Patris, 8 Filii, & Spuns sancti? Dicunt quidam, quod valet, arg. C. de tes praeposteri, sup. de resc. causam, ff. de solu. nec. n.ordo Alii dicum contrarium, ar ff. de sen & interlo. omnium jud. prolatam, nan ordo verborum de forma est, & hoc videtur securius, u tamen scias, quod non est vis, utrum dicat, ego baptizo te vel ego te baptizo, dummodo alia aliqua verba non trans mutentur. Quid si in prolatione verborum interponatu mora naturalis & compendiosa, ut de respirando, tussien do, vel spuendo non vitiatur, ar. C. de test. cum antiquitas, hae etiam quaestio potest locum habere, si quaeratur de mori interposita in consecratione Eucharistiae: & verba, qua dicuntur in confectione sanguinis, secundum opinionem illo rum, qui dicunt, quod una est forma illorum verborum, Hoc es corpusmeum, &c. & illorum, Hic est sanguis, &c. & junge quod no. sup. de ele S qualiter, sub s primo, hoc est, super verbo mox. Tu tamen teneas, quod duae sunt formae illorum verborum, Hoc est corpus, &c. per quae panis in corpu transubstantiatur, & illorum, Hic est sanguis, &c. per qui vinum transubstantiatur in sanguinem, de conse. aist. 2. p. nis est in altari, & sequent. &c. quis susanguis. Sed nonne es sanguis in corpore, & corpus in sanguine? Sic: sed pe commixtionem, non per transubstantiationem, seu trans lationem. Sed cum parvuli intelligantur baptizati in fid parentum & patrinorum, de consec. dist. 4 quaeris, &c. illus quod erit si parentes vel patrini infideles sunt? Dicas quod nihilominus in fide ecclesiae baptizati intelliguntur & in verbo Christi, dummodo forma ecclesiae fuerit ol servata, de conse. dist 3. Romanus, sed si forma observata no sit, vel non intendebat baptizare, baptizatus nihil agit,! cet enim intentio offerentis, vel parentum non consid¬ retur, de cons.dist. 4. non aliud, consideratur tamen intenti baprizati baptizato contraria, ut apparet in his, quae no infra eodem quis sit effectus, per effectus autem iste, & seq. cor sideratur etiam intentio baptizantis, qui si intendat no baptizare, nihil agitur: quicquid Gra & alii dicant, ut i. I. Secce. quando, de conse. distin. 4. quamvis, &c. solet, sed si inti dit baptizare, vel non habeat intentionem baptizato cor trariam, valet: unde ebrius baptizat, i. quaestio. dedit, & af paret in his, quae notantur, infra eodem versicul. solutio, aut ba ptizatus, & versicul. quod si baptizans non intendit, & sic intell ge, de conse. distinct. 4 quos a paganis, & hoc quando parvu sunthi, qui baptizantur, & qui nihil intelligunt. Quid e go de adultis? istorum fides consideranda est: & debent e¬ techizari, & in fide instrui, antequam baptizentur, & d conse distinct. 4 Judaei, quorum perfidia, &c. sequen. usque ad c. pit sine paenitentia, & debet esse mora 40. dierum, si adultu sit, quidam paenitentiam agere de commissis, de consec. d stinct. 4. cap. ne quod absit, sed illud hodie non servatur, im infra 2. vel 3. dies ad arbitrium episcopi poterit baptizari secundum Hugo. ut autem plenius hoc intelligas, scir debes, quod antiquitus, antequam aliquis baptizaretur catechizabatur, id est scrutabatur, vel instruebatur, nan cathechismus Graece, Latine dicitur instructio: quia ir strui debet in symbolo, & in fide, idem vocatur scrutinium quia talis scrutatur, id est interrogatur de articulis de c¬ thechismo, habes, de consec. distinct. 4 m catechismo, & tang tur de hoc, infra de co. spi. contracto de scrutinio, supra de cape¬ mo.c.i. inprinc. & incipiebat, catechismus est quarta feri tertiae hebdomadae 40 & tunc fiebat bis, quarta hebde madabis, in quinta bis, ita quod in sabbatho ante ramo olivarum, sub sequenti fiebat septimo, tunc & erat ultimi & generale scrutinium exorcizabatur, id est adjurabatur Exorcismus Graece dicitur, Latine adjuratio, ut cun dicitur, Exi ab eo spiritus immunde, & sic ducebatur in sancto sabbatho ad baptismum, haec ergo scil. catechismu & exorcismus, rudium & neophytorum sunt, & praecedum baptismum, non tamen sunt adeo necessaria, quod sufi cit ad salutem: & quin sine ipsis possit baptizari, de conse distinct. 4 firmissime, & cap. nec quenquam, abigitur tamen sp ritus immundus, id est debilitatur, ut minus noceat, ve ostendit in proximo abigendum, secundum hoc intell ge, de consec. distin. 4 catechumenum, & csire parvuli, 7. & c. s. quent. hoc tamen hodie non servatur in parvulis: sed on nes in sabbatho sancto deportantur ad baptismum, & ar tea, sicut & quando placet presbyteris, catechizantur. I adultis etiam arbitrium episcoporum servatur: sed ben est, ut ante baptismum, si potest sine periculo fieri, instrui tur. Sine periculo autem, non sine causa dixi, quid enin si quis Judaeus veniat ad me, petens baptismum, & dicens quod statim baptizetur, alioquin si moram adhibeo, per culum est, ne alii Judaei ipsum interficiant, si hoc perper dant, hoc habui de facto, & quia perpendi, quod verumd cebat, statim ei exposui fidem catholicam, quanto dilig tius potui, & baptizavi, ad hoc authentic. quomodo oportet. Piscop. S igitur ordinandus episcopus, & de conse. distin. 4. ne quo absit: sin autem nullum periculum immineat, tunc vel pe octo menses, vel per alios arbitrarie sunt hujusmodi inte Cate chumenos retinendi, & sic intellige, de conse. distinct. Itidaei &csequent. Et nunquid omni tempore debet qui Oaptizari? Non videtur, nisi necessitate languoris, ve Mor tis vel bolli periculo imminente, de conse distinct. 4. v. Aerabilis, & cap. baptiz andi, & capit. catechumenis, & sequent. ( Ii pra dixi, persicul baptizari, vel dic quod illud in adultis lo Cum habet tantum, non in parvulis, quibus praeter bapti¬ mum fluminis, vel sanguinis nulla salus promittitur, d consec. distinct. quart. nulla, nam in parvulis timendum est ne morte praeveniantur, in adultis autem hoc non time tur, quia ibi conversio mentis baptismi vicem supplere ni dubitatur, ut supra dixi, versic. baptizari. de conse. distin¬ baptismi vicem, in princip. & post medium, ibi, sicut autem in latrone, &c. & cap. baptizandi sibi. Quid si quis baptizatu in nomine Christi, nunquid est baptizatus? sic, de conse¬ distinct. 4. a quodam, & cmulti. 1.qu.i. firmissime, & cap. dedit, 8& tamen non est baptizatus in nomine Trinitatis, ut nota supra eodem versicul quid si dicat, Baptizo te in nomine Trinia tis, & est ratio, quia in nomine Trinitatis non intelliae tur, nisi trium personarum essentiae unitas: sed in hoc no mine episcopi, intelligitur unctus, & ungens, & a quo u gitur, unde Ambro. Si Christum dicas, & patrem, a cu unctus est filius, & ipsum qui unctus est filium, & spiri quo unctus est, designasti, & quia non a Trinitate, sec Christo dicuntur Christiani, quasi uncti, denominentu ab uncto, supra de sac. unctio cap. unico, §quia vero, rer. mfron te, nec dicas, quod corrigatur illud ca. a quodam, sicut dixi Bar. per illud. de consec. distinct. 4. in synodo, nam ille canon quodam Nicolao est, & posterior illo cap. synodo, quod fui Zachariae, propterea, qui praecessit Nicolaum, ut patet in Chronicis, verumtamen dicerem hodie non esse bapt zandum in nomine Christi, quia nec consuetum est, si ta men fieret, valeret, secundum Goffred. argument. supr. de jurejura quemadinodum, sed & graviter peccaret bapti Zans, non puto quod esset hodie baptizatus, secundun Hug ut patet in his, quae notantur supra eodem rersicul docti res, & quia Romana ecclesia non servat. infra dehaeret. a abolendam. Quid si mulier laborat in partu, adeo quod i de morte ipsius & prolis timetur, apparet tamen aliqui¬ de prole extra ventrem, sed non potest videri, utrum sit ma sculus, vel saemina: consulo obstetrici, quod accipiat: quam, & liniendo caput, si apparet, vel faciendo cuma qua crucem super ipsum dicat sic: Creatura Dei, ego te ba ptizo in nomine Patris, iterum liniendo dicat, & Filii, itt rum liniendo dicat, & Spiritus sancti. Si vero non caput sed alia pars corporis appareat, e baptizari non potest, secundum ea, quae no supra eodem versic. licet autem ti tus, & seq. si mulier moriatur, procede sicut no supr. de con se. eccle. distinct. 1. §. & an sit iteranda, ver. quid si mulier praegnam & sequent. si proles nascitur, deportetur ad sacerdotem, & suppleat quod deest, secundum ea, quae notantur supra ei dem §ejus posssit, versicul hoc tamen officium, & sive sit masci lus, sive foemina, creatura, vel bona res, vel cara res, vel bo na dies, potest congrue appellari: sed nec vis est in nomi ne, cum etiam mutare possit, dum tamen in fraudem noi fiat. C. de muta. no.l.unica. Quid ergo si quis putet baptiz re puerum, cui imponet nomen Petrus, cum forte sit pr ella, nunquid baptismus caret effectu? videtur quod sic quia in sexu erratum est, ff. de contrahend empti. alicquin, a fin. & circa hoc potest allegari quicquid notatur infra d spon sub rubric. de matri. §qualiter impediatur, sub § i. versicul conditio. & infra de conjug ser. § & an matrimonium. Sed cor tra, quia non videtur, quod tales errores impediant bar tismum: quantum enim ad Dei cultum, non est masculus neque faemina, neque liber, neque servus: omnes enim in Chri sto eandem mercedem accipiemus, authent de mona.lSho autem nobis, collatio .i. & licet homo erret in sexu, non erra in persona, quam tenet, & quam baptizare intendit, ut pa tet in superiori proxim. quaest. Item sicut Joannes Ba ptista ait, Medius est qui baptizat, quem vos nescitis: scili cet Spiritus sanctus, qui errare non potest. Apostolus Nolite errare, Deus non irridetur, nec obstante jura, qua videntur contradicere, quia aliud est in contractibus, in quibus paratur alicui praejudicium, aliud in baptismo, ir quo nulli paratur praejudicium, unde etsi de facto dubi tetur, an aliquis baptizatus sit, unico testi creditur, de cons¬ distinct quarta placuit. & in consec ecclesia de conse distin.i.eccle secus in sacramento ordinis. 98. distinct. Afros. supra, de cleri cis peregrinant. capit. primo, & cap. tuae. quia in primis casibu nemini paratur praejudicium: in ultimo pararetur, ut col ligitur i. q. 1. §. ecce. cum honoris. Solutio. Autbaptizatus in tendebat baptizare personam, cujuscunque sexus esset, d sic est baptizata, ut patet in his quae not. supra in proxi.( Aut intendebat tantum masculum, & non foeminam ba ptizare, & sic non est baptizata, ut apparet in his quae no supra eod. quie respons. 1. & versicu. sed cum parvuli. Aut de ho non cogitabat, sed simpliciter baptizabat, & tunc videtu baptizata: ut apparet in his quae notantur supra eod. ve sic. sed contr. & in dicto versic. sed cum parvuli. in his ta men ultimis casibus si adhuc vivat, posset baptizari sin errore, juxta consilium quod notatur infra eodem §. versi sed si dubitetur. quod videtur tutius. Quid de furiosis bapti zatis? si semper fuit furiosus, tenet baptismus, argum. ff.a leg. 2 cum pater. § surdo. ubi dicitur emolumentum acquii furioso. nam & tales parvulis aequiparantur, & dormier tibus. ff.de acqu. posses. Ii S. furiosus nec gravatur actu alibu peccatis. 3.4. 9. judicas. Ideo sufficit, quod contradicere n¬ potest. de conse. dist 4. tunc valere. &c. quaeris. Si vero incida I in furorem, vel incipiat quis dormire, & baptizetur: & ar te erat in proposito baptizandi, character imprimitur,e baptizatus est. Sin autem erat in voluntate contraria, se licet non baptizandi, nullus character imprimitur. infr eodem. majores. §. ille vero qui nunquam consentit. Quid si era in proposito non baptizandi, neque in contrario, scilice baptizandi, quia nec de hoc cogitabat? Dic, quod char¬ cter imprimitur, ut apparet in his quae notantur infra eo¬ §. fin. vers. effectus autem iste. & seq. & sic etiam intellige infr¬ eod. majores. §. item quaeritur. 45. distinct. de Judaeis. 26 quaest. qui recedunt. Quid de his, qui baptizantur inviti? Si conditionalis fuit coactio, characterem recipit, & baptizatu est, & cogendus est fidem servare. 45. distinct. de Judaeis. qui coacta voluntas est voluntas. 15. qu. 1. merito nec impedi talis voluntas ordinis sacramentum 74. distinct. ut ista.n. que matrimonium. infra de spons. veniens 32q. 4. inter caeter. Si vero coactio absoluta fuerit, nihil agitur, nec characte imprimitur. infra eod. majores §. item quaeritur. Quid de f cte baptizatis? characterem recipiunt, sed non rem sacra menti, id est, non proficit ad salutem nisi illa fictio receda de consec. di stin. 4. tunc valere. &c. solet. Lqu. ficti. Quid si bapti zans non intendit baptizare: sed baptizatus hoc intendit dicas quod nihil confertur. de consec. distinct. a solet quaeri. qu. i. S. ecce quando. nam & si per locum fiat stipulatio, no valet ff. de actio. & obligat l. 3. § verborum. secundum Goffr dic quod sufficit, si contraria intentio non adsit, etiam per jocum fiat ergo quicquid intendat baptizans, si bapt zatus intendit nihil recipere, nihil agitur: ut patet infr. et majores. in fin. Item quicquid intendat baptizatus, si bapt zans intendit, vel tradere, vel traditur, ut in dictis juribus quae sic intelligo: ut not. supra eod versicu. solutio. ut b¬ ptizans. & ver. sed cum parvuli. Sed nunquid potest qui seipsumbaptizare? non, sicut reconcillare. de conse. disti 4. sanctum. ut & not. supra eod ver discretio. Quid si qui baptizaretur cum vino, vel cum saliva? non valet, imo re quiritur aqua, non alius liquor. infra eod. non ut apponere & not. supra eod § respons. i. & versic. item elementum. Quid alius liquor sit cum aqua mixtus? videtur quod tunc te neat, maxime si vinum misceatur argum. supra de celebra missa. in quadam. & de consec. eccles. vel altaris. quod in dubiu¬ quod Doctores admittunt, si aqua praevalet, alias contra secus autem in sacramento Eucharistiae, in quo plures d vino requiruntur, quam de aqua. supra de celebra. missa. pe niciosus. per quam decret. videtur contrarium posse dic cum enim generalis consuetudo ecclesiae teneatur, ut in sola & pura aqua, sine alia mixtura fiat baptismus, videtu alia forma omnino reprobanda: ut ibi, & argum. de conse¬ distinct. 4. de trina. infra de haeret ad abolendam. unde & si for tuito casu hoc etiam factum sit, tutius videtur, quod tali iterum baptizetur, juxta consilium scriptum. infra eod. fin. vers. sed si dubitetur. Quid si is, de quo dubitatur, utrun baptismus rite collatus sit, moriatur parvalus, antequan sensum vel rationem effectualem habeat? relinquo ipsun filio Dei, cui pater omne judicium dadit. Quid si Latinu non in Latina lingua, sed in Graeca, vel in Hebraica, vel lia extranea baptizat aliquem, & profert verba apta? congrua? baptismus tenet. nam & Apostoli variis lingui loquebantur. ad hoc C. de sentent. & interloc. omnium judii judices. & forma realis potius attendenda est, quam ver balis. de consec distinct. 4. retulerunt. & junge quod notatu supra de sentent. & re judic. sub rubri. de sentent. §. qualiter pro ferri debeat. versicul posset & illud dici. Quid si quis bapti zetur in nomine genitoris, & nati, & sancti flaminis? di¬ quod tenet: quia nec refert utrum ex aequipollentibu quid dicatur. ff. de verborum obligation. quae extrinsecus & I in nomine. infra de verborum significatio. tamen his. secundum Goffred. hanc tamen aequipollentiam non nimis prose quaris,. ut patet in his quae notantur supra eodem versicu quid si aliquod verbum & sequen, cum sequenti quaestio ne. Et nunquid potest baptizari in nomine paternitatis filiationis, & spiritualis fanctitatis? non, secundum Gof Sed cum nemo ignorans vel non consentiens obligetur C. de don. nec ignorans. unde & is, qui nihil intendit, non ob ligatur: ut C. defalsa monet.l.i. Quaeritur, quomodo parvu li, qui consentire non possunt, obligantur, vel amentes, ve dormientes, ut not. supra eod. vers. quid de furiosis. & se quen. & tenentur adstricti ad servandas omnes sponsione factas ante baptismum. de consec. distinct. 4. respons.i. specia le est inbaptismo, ut aliquis ignorans obligetur per ali um: & est ratio specialitatis: quia per hoc fit melior con ditio baptizati, cum a potestate & vinculo diaboli libere tur. & sic necesse habet hoc habere ratum. argum. de nego gest. solvendo. & I. sed an ultro ff. de solut solutioni
Quot ejus species Tres. Est enim baprismus fluminis, flaminis, & san¬ guinis. Fluminis, id est aquae de hoc dixi supra S proxi Fla minis, id est Spiritus sancti, ut si aliquis velit baptuzari, & hoc desideret cum summo fervore animi: si non inveni qui eum baptizet, & sic moriatur, ad aeternam patrian convolat, ex quo baptismum non contemptus religionis sed articulus necessitatis excludit, ut legitur de Judaeo qui seipsum baptizavit. infra eodem, debitum. de consec. distin 4. vicem. &c. catechumenum. &c. non dubito. Inde legitur quod cum beatus Ambrosius Valentinianum duceret a¬ baptismum, mortuus est Valentinianus. Unde Ambro sius, Doleo ventrem meum, quia quem regnaturus eram perdidi: ille tamen gratiam quam poposcerat, non amisi infra, de presbyter. non baptiza Apostolicam. Dixi, do leo ven trem, per similitudinem, sicut posset dolere mater, si ami sisset partum. nam sicut carnaliter gignitur filius, carnal actu interveniente, generatur spiritualis, & per characte rem exteriorem character interior imprimitur animae sicut baptizans, quantum ad exteriorem, pater seu pater nus intelligitur; sic quantum ad interiorem Spiritul sanctus. infra eodem debitum & sic anima est filia Dei. ind Propheta: Audi filia, & vide, &c. & dicitur sponsa. indi Apostolus: Despondi vos uni viro, &c, ad hoc infra de co spi. § quot ejus species. versicul. si ergo baptizans, & praeceden e infra de presbyter. non baptizan. veniens. Est & baptismus san guinis, quo sancti Innocentes baptizati intelliguntur ut si credens in Christum, antequam baptizetur, occi datur pro Christo. de consec. distinctione quarta, baptism vicem
Quis sit effectus. Remissio omnium peccatorum. nam sine poenitentia om nia peccata tollit actualia & originalia. de conset. dist. 4 sin poenitentia. & de poen. distinct 7. §. hoc autem. &c. sequent nullu expectet: ut probatur, quod talis moriens nec purgatori um tangit, g sed & per poenitentiam, si postea corruerit, homo resurget, & reparabitur, & novus efficitur. supra de sum. Trinit. c. 1. §. sacramentorum. & §. sin. & 5o distinct ferrum Originalia tamen remanent actu, licet tollantur reatu. d consec. dist 4. non ex quo, licet autem baptismus tollat pecca ta, non tamen tollit notam seu irregularitatem: ergo ne¬ bigamiam 26 dist. acutius. &c. una tantum & si aliquis adul tus baptismum accipit ficte, scilicet quia non conterat quando recipit, licet character ineum imprimatur, no tamen gratia, nec remittuntur peccata: sed tunc demun incipit operari, cum fictio recedit. de consecrat. distm 4 cun valere. nam gratia in baptismo non quaerit gemitum, ve planctum, nec opus aliquod, sed solam contritionem cor dis, & fidem. & sic omnia gratis condonat: ut ibidem pro batur. & c. sme poaenitentia. secundum Ambrosium, ad idem de poenitentia. dist. 1. § soniliter in fin. & hoc intellige, quantun ad peccata actualia. nam originalia per vim sacrament remittuntur parvulis: secus in adultis, in quibus requiri tur cordis contritio. alias etiam originalia non remitten tur, hoc intelligas, etiam si dormientes baptiaentur, vel a mentes, sed postea vigilant, vel sani facti sunt, & sui con potes, nec conteruntur. Sed si nullum actuale peccatun commiserant: ut puta, quia a nativitate continuo furor laboraverunt, non video quare talibus non dicam pecca¬ ta dimitti & originalia, & actualia, & haec distinctio com probatur. infra eod majores § caeterum. & seq secundum ho intellige quod praecedit, & quod legitur de consecrat. disti¬ 4 a capit. parvulo recenter nato. usque ad c. manus quoque. C 26 quaesti. 6 qui recedunt. & infra eod majores. §. rerum. & sequent. hic vero & sequent. Effectus autem iste in contr dicente nihil operatur: secus, si aliqui coacti veniant a baptismum. quia tales cogendi sunt fidem, quam suscep: runt servare. nam ex quo non contradixerunt, charact¬ rem receperunt. infra eod majores. §. item quaeritur. & § .ll. tunc ergo characterem sacramentalem imprimit oper¬ tio, cum obicem voluntatis non invenit existentem ex pressim: ut in dec. majores in fin. Unde imprimitur, etiam periocum fiat hoc, vel derisum. dum tamen his qui in mergit intendat baptizi re. & sic intellige secundum Hu go. I. q. 1. §. ecce quando. de consecrat. d. stinct. 4 quamvis & solet. Ideo parvulus characterem recipit, licet reclame quando pervenit ad aetatem legitimam. de consecrat. dist. 4 6 quaeris & c parculi. Sic ergo secundum Hugo. requiritur, quod baptizans intendit baptizare, alias nihil agitur sed non requiritur intentio offerentium, vel baptizato rum, sicut idem Hugo not. de consecrat. d stinct 4. solet. Al dicunt, quod nec intentio baptizantis requiritur cum si sacramentum necessitatis, licet aliud sit in sacramenti: quae voluntatis sunt. & in hac opinione videtur fuisse Gra I. quaest. 1. §. ecce. cum honore. dicas, quod in baptizante no requiritur intentio, quae pro baptizato sit: dummod contraria non adsit. unde & ebrius baptizat. 1. qu. 1. dedi¬ qui tamen nihil intendit nam quod sobrius cavet, ebriu ignorans committit, nescit quid loquitur, sepultus jace 15. sane quod dic, ut supra eod § quae su ejus forma. vers. sed cun parruli. Sed & quamvis impresso characteri non possin baptizati renunciare infra de dirort. quanto. §. pen. tamer effectui characteris, id est salvationi renunciare possun baptizati, ut in supradictis cap. sic tollitur contra. suprad reg. cum scimus infra eod majores §. sed adhuc. & sequent & ei ratio, quia character semel receptus amitti non potes quia quod factum est. nequit non fieri. 3245 si Paulus ff. d ca & postli. rerers. in belli. §. factum. & supra de ord ab piscop qui renunc. epi c. 1. in fin. not. quod baptismus non est reite randus, sicut nec caetera sacramenta, ut dixi supra de acd non reiter. quod si quis fecerit, si clericus sit, deponendus rit. de consecrat distin. 4 quibus eos. quod si laici hac fecerim excommunicandi sunt, & graviori poena feriendi, nec po sunt ordinari. q 7.qui in qualibet. Sed si dubitetur de aliquo Ban sit baptizatus, h potest baptizari his verbis praemis Si tu baptizatus non es, baptizo te in nomine Patris, &c de consecrat. distinct 4 si nulla infra eod. c 2. & hoc intelliga sive de facto, sive de jure dubitatio oriatur, maxime in h. casibus in quibus sunt diversae opiniones. ut not supra ey¬ quae sit forma. pers quid ergo si quis putet. & praecedent ad hoc Siepra de rescription sciscitatus. & notatur infratitu.I. renims licut & dixi de ecclesia supra de consecrat. eccles. vel alt su Prima listinctione 6) distinct preshyteri quos, & § sequent E G cunt quidam quod licet esset primitus baptizatus, ni nilominus characterem recipit. argument. in proxi. d.c quia & possessio ex pluribus causis acquiri potest. ff. dea¬ Taeresad possession possideri. §. ex pluribus. sed non est verum quod in hoc casu ad vocem solumnodo refertur, secun aUm Gra. 6S. distinction. §. quid ergo. argumen. ex eo, quod li bertas servo praestita nihil addit. C. de manumiss. vindict. leg secund
On this page